TECHNICZNE ASPEKTY ZARZĄDZANIA NIERUCHOMOŚCIAMI

Okresowe kontrole obiektów budowlanych

W toku okresowej kontroli corocznej elementów budyn­ku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występują­cych podczas użytkowania obiektu, szczegółowym spraw­dzeniem należy objąć stan techniczny:

• warstw fakturowych i elementów ścian zewnętrznych (attyki, filary, gzymsy) oraz balustrad, loggii i balkonów,

• urządzeń zamocowanych do ścian i dachu obiektu,

• elementów odwodnienia i obróbek blacharskich,

• pokryć dachowych,

• instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,

• urządzeń stanowiących zabezpieczenie przeciwpożarowe obiektu,

• elementów instalacji kanalizacyjnej odprowadzającej ście­ki z obiektu,

• przejść przyłączy instalacyjnych przez ściany obiektu.

Okresową kontrolą coroczną instalacji i urządzeń służą­cych ochronie środowiska należy objąć wszystkie urządzenia budowlane związane z budynkiem, które ograniczają od­działywanie obiektu na środowisko naturalne lub ochraniają obiekt budowlany od wpływu czynników zewnętrznych.

Do urządzeń tych zalicza się głównie:

• urządzenia kanalizacyjne (w tym urządzenia do oczyszczania ścieków),

• urządzenia do usuwania i gromadzenia odpadów stałych,

• ekrany i urządzenia przeciwdźwiękowe,

• urządzenia służące do ochrony powietrza (filtrujące, odpylające i in.),

• urządzenia zabezpieczające przed polami elektroenerge­tycznymi (ekrany),

• systemy antywibracyjne (ograniczające rozchodzenie się drgań).

Tabela uprawnionych do przeprowadzania okresowych kontroli stanu technicznego elementów, instalacji i urządzeń obiektu budowlanego

Wyszczególnienie zakresu objętego okresową kontrolą	Osoby uprawnione do przeprowadzenia kontroli
Stan techniczny elementów konstrukcyjnych, pokryć dachowych i obróbek blacharskich, ociepleń i izolacji, stolarki okiennej i drzwiowej, warstw fakturowych i elementów ścian zewnętrznych, balustrad, loggii, balkonów, urządzeń zamocowanych do ścian i dachu obiektu	Posiadające uprawnienia budowlane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-budowlanej
Estetyka obiektu budowlanego i jego otoczenia	Posiadające uprawnienia budowlane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w specjalności odpowiedniej dla obiektu budowlanego
Stan techniczny przewodów kominowych dymowych oraz grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych	Posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim
Stan kominów przemysłowych, kominów wolnostojących oraz kominów i przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych	Posiadające uprawnienia budowlane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w specjalności: a) instalacyjnej w danym zakresie, b) konstrukcyjno-budowlanej w zakresie konstrukcji kominów i przewodów kominowych
Stan instalacji sanitarnych i grzewczych	Posiadające uprawnienia budowlane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjnej zakresie sieci, instalacji i urządzeń, odpowiednio wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych
Stan instalacji gazowych	Posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci gazowych
Stan instalacji elektrycznych i piorunochronnych	Posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci elektrycznych

Niewłaściwe działania mieszkańców - przyczyny awarii i katastrof budowlanych

- wykonywanie: napraw, remontów, przebudów miesz­kań, w tym instalacji sposobem gospodarczym przez samych lokatorów, czyli osoby nieposiadające stosow­nego przygotowania zawodowego oraz odpowiednich uprawnień,

- zlecanie wykonania takich robót przez lokatorów miesz­kańców osobom, które nie mają przygotowania zawodo­wego i odpowiednich uprawnień,

- przy wykonywaniu robót remontowych i przebudowach rozkładu pomieszczeń mieszkalnych naruszenie elemen­tów konstrukcyjnych, takich jak ściany nośne, nadproża, konstrukcje stropów,

- samowolne przeróbki, zmiany przebiegu instalacji gazo­wej ze zmianami usytuowania odbiorników gazowych, m.in. kuchenek gazowych, skutkujące wybuchem gazu przy nieszczelnościach połączeń instalacji,

- samowolne przekuwanie, uszkadzanie elementów prefa­brykowanych przewodów wentylacyjnych, spalinowych i kominowych, zakłócenie ciągów powietrza, które powo­dują brak możliwości odprowadzenia gazów i skutkują na­wet śmiertelnymi zatruciami mieszkańców (były przypadki rozbiórki całych elementów prefabrykowanych ww. prze­wodów, powodujące całkowity brak możliwości odprowa­dzenia gazów i spalin z wyższych kondygnacji).

Przepisy prawne związane z przeglądami instalacji

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 74, poz. 836), ogólnie w Rozdziale 2 i bardziej precyzyjnie, w zakresie zapewnienia sprawności działania i nadzoru nad kontrolą stanu technicznego,

- § 23 odnośnie do instalacji i urządzeń wentylacyjnych,

- § 26 odnośnie do instalacji kominowych, kanałów i przewodów spalinowych oraz dymowych,

- § 29 odnośnie do instalacji ciepłej wody użytkowej,

- § 32 odnośnie do instalacji wodociągowej,

- § 35 odnośnie do instalacji kanalizacyjnej,

- § 40 odnośnie do instalacji i urządzeń centralnego ogrzewania,

- § 46 odnośnie do instalacji i urządzeń gazowych,

- § 55 odnośnie do instalacji elektrycznej,

- § 57 odnośnie do instalacji piorunochronnej.

Wykaz norm dla instalacji:

1. kominowej:

- PN-EN 73063-2:2005 Kominy - Systemy kominów z glinia­nymi/ceramicznymi kanałami spalinowymi. Wymagania i metody badań,

- PN-EN 73069:2005 Kominy - Gliniane/ceramiczne obudo­wy systemów kominowych. Wymagania i metody badań,

- PN-EN 73084-5:2005 Kominy - wolnostojqce materiały dla wykładziny murowej. SpecyfIkacja wyrobu,

- PN-EN 14471-2005 Kominy - Systemy kominowe z ka­nałami spalinowymi z tworzyw sztucznych. Wymagania i metody badań,

- PN-EN 7457-2003-A7 Kominy-Ceramiczne wewnętrzne przewody kominowe. Wymagania i metody badań,

- PN-EN 7856-7 Kominy - wymagania dla kominów meta­lowych - elementy systemu kominowego,

- PN-EN 7857 Kominy - części składowe - betonowe we­wnętrzne przewody kominowe,

- PN-EN 7858 Kominy - części składowe - betonowe kształt­ki do przewodów kominowych

- PN-EN 73502 Kominy - wymagania i metody badań cera­micznych końcówek przewodów;

2. gazowej:

- PN-EN 72953-7:2004 Kotły płomieniowo-płomieniówko­we - Część 7: wymagania dotyczące instalacji palenisko­wych na paliwa stałe i gazowe do kotłów,

- PN-92/M-34503 - Gazociągi i instalacje gazownicze. Pró­by rurociągów;

3. wentylacyjnej:

- PN-EN 72097:2006(U) Wentylacja budynków - sieć przewodów - Wymagania dotyczące elementów sieci przewodów ułatwiających konserwację systemu prze­wodów,

- PN-EN 74277:2006(U) Wentylacja budynków- nawiewni­ki i wywiewniki - Metoda pomiaru strumienia powietrza za pomocą wzorcowych czujników w skrzynkach przyłącznych/ciśnieniowych;

4. wodociągowej:

- PN-EN 806-7:2004 Wymagania dotyczące wewnętrznych instalacji wodociągowych do przesyłu wody przeznaczo­nej do spożycia przez ludzi,

- PN-EN 7508:2002, Zaopatrzenie w wodę. Wymagania dotyczące systemów i ich części składowych przeznaczo­nych do gromadzenia wody,

- PN-EN 7777:2003 Ochrona przed wtórnym zanieczysz­czeniem wody w instalacjach wodociągowych i ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczeniu przez przepływ wtórny;

5) elektrycznej:

- PN-E-04700:7998 Urządzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznych. Wytyczne przeprowadzania po montażowych badań odbiorczych,

- PN-T-45000-2:7998 Uziemienia i wyrównywanie poten­cjałów w obiektach telekomunikacji, radiofonii i telewizji. Wymagania i badania. Systemy uziemiające w obiektach telekomunikacji przewodowej,

- PN-IEC 60364-6-67:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzanie. Sprawdza­nie odbiorcze,

- PN-IEC 60364-447:2000 Instalacje elektryczne w obiek­tach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpie­czeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa,

- PN-IEC 364-4-48 7: 7 994 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony przeciwporażeniowej w zależno­ści od wpływów zewnętrznych,

- PN-EN 50770-7:200 7 Eksploatacja urządzeń elektrycz­nych (identyczna z EN 50 770-7: 7 996);

6. piorunochronnej:

- PN-86-92/E-05003 Ochrona odgromowa obiektów bu­dowlanych (arkusz 07,03 i 04),

- PN-IEC 6 7024-7:2007 Ochrona odgromowa obiektów bu­dowlanych. Zasady ogólne.

UWAGA!

Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego są obowią­zani do usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych:

• od palenisk opalanych paliwem stałym - co najmniej 4 razy w roku,

• od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym - co najmniej 2 razy w roku,

• od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicz­nych - co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;

- w obiektach, o których mowa w ust. l, należy usuwać zanieczyszcze­nia z przewodów wentylacyjnych co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych;

- sprawdzać, czy istnieje dogodny dostęp do czyszczenia i przeprowa­dzania okresowych kontroli przewodów kominowych, kanałów, czo­puchów, rur i nasad kominowych;

- czy nie dokonano samowolnych zmian w podłączeniach kominowych: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych;

- czy pomieszczenia (lokale), w których zainstalowane są urządzenia grzewcze (trzony kuchenne, piecyki wody przepływowej, kotły c.o. itp.) posiadają sprawnie działające urządzenia wentylacyjne, w tym wywiewne i nawiewne;

- czy występują ewentualne inne stwierdzone w trakcie kontroli rażące nieprawidłowości (uchybienia) mogące spowodować zagrożenia bez­pieczeństwa ludzi lub mienia.

Wybrane Polskie Normy dotyczące bezpieczeństwa budynków, przywołane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 7 kwietnia 2004 r.

(dot. bezp. budynków)

PN-86/E-05003.0 1	Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne
PN-89/E-05003.03	Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona obostrzona
PN-92/E-05003.04	Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona specjalna
PN85/B-02170	Ocena szkodliwości drgań przekazywanych przez podłoże na budynki.
PN-IEC 364-4-481:1994	Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony przeciwporażeniowej w zależności od wpływów zewnętrznych
PN-IEC 60364-441:2000	Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa
PN-82/B-02857	Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe zbiorniki wodne. Wymagania ogólne
PN-B-02861:1994	Ochrona przeciwpożarowa budynków. Suche piony
PN-M-51540:1997	Ochrona przeciwpożarowa budynków. Urządzenia tryskaczowe. Zasady projektowania i instalowania oraz odbioru i eksploatacji
PN-89/B-10425	Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły. Wymagania techniczne i badania przy odbiorze i eksploatacji
PN-83/B-03430	Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania wraz ze zmianą PN-83/B03430/Az3:2000
PN-92/N-01256-02	Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja
PN-N-O 1256-5: 1998	Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dla budynku

Celem opracowania instrukcji bezpieczeń­stwa pożarowego jest zapoznanie użytkowników obiektu z obowiązującymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa pożarowego oraz z zasadami postępowania na wypadek pożaru lub innego zdarzenia. Instrukcja powinna przyczynić się do ograniczenia możliwości powstania i rozwoju pożaru w obiekcie. Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej właściciel budynku, zarządca, za­pewniając jego ochronę przeciwpożarową, obowiązani są w szczególności:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

• wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,

• zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciw­pożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich spraw­ne i niezawodne funkcjonowanie,

• zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

• przygotować budynek do prowadzenia akcji ratowniczej,

• zapoznać użytkowników z przepisami przeciwpożarowymi,

• ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru lub innego zagrożenia.

Kompletna instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dowol­nego obiektu powinna uwzględniać:

1. cel instrukcji;

2. zasady ogólne i terminologię (słowniczek);

3. warunki ochrony przeciwpożarowej wynikające z przezna­czenia obiektu, sposobu użytkowania i jego warunków tech­nicznych (zagrożenie wybuchem);

4. charakterystykę pożarową obiektu - przedmiot instrukcji;

5. analizę pożarową budynku - zakres stosowania instrukcji;

6. wymogi przeciwpożarowe obiektu wynikające z obowiązujących przepisów;

7. charakterystyczne dla obiektu potencjalne źródła powstania pożaru oraz kierunki jego rozprzestrzeniania się;

8. sposoby zapobiegania możliwości powstania pożaru;

9. rodzaje przeglądów technicznych i czynności konserwacyjne stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych, gaś­nic i instalacji;

10. podręczny sprzęt gaśniczy, jego rozmieszczenie i zasady użycia;

11. instalacje i urządzenia przeciwpożarowe;

12. sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego nadzwyczajnego zagrożenia;

13. zasady przekazywania informacji o pożarze czy innym za­grożeniu (Instrukcja alarmowa);

14. harmonogram czynności ewakuacyjnych w przypadku po­wstania pożaru lub innego zagrożenia;

15. sposoby zabezpieczeń - procedury przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym (opracowanie procedur i instrukcji);

16. sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi (organizacja ewakuacji, metody oraz zasady ewakuacji);

17. sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z instrukcją oraz przepisami przeciwpożarowymi;

18. wykaz ważniejszych przepisów przeciwpożarowych;

19. zawierać również załączniki do instrukcji, tj. m.in.

- znaki bezpieczeństwa - ewakuacja,

- znaki ochrony przeciwpożarowej,

- znaki bezpieczeństwa - techniczne środki przeciwpożarowe,

- instrukcja postępowania na wypadek pożaru,

- rejestr zmian i przeglądów.

Właściciel (zarządca) budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, obowiązany jest w szczególności:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

• wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wy­magane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,

• zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciw­pożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,

• zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

• przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,

• zapoznać mieszkańców, lokatorów, użytkowników i pra­cowników z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego i prze­pisami przeciwpożarowymi,

• ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego za­grożenia.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego budynku (obiek­tu budowlanego) powinna określać:

• charakterystykę pożarowo-techniczną obiektu,

• potencjalne źródła powstania pożaru i drogi jego rozprze­strzeniania,

• zasady zapobiegania możliwości powstania pożaru,

• zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo,

• zasady zabezpieczenia obiektu w podręczny sprzęt gaśniczy,

• zasady postępowania na wypadek powstania pożaru,

• zasady prowadzenia ewakuacji,

• zasady prowadzenia szkolenia użytkowników obiektu w zakresie ochrony przeciwpożarowej

Ustalenia instrukcji bezpieczeństwa pożarowego powin­ny, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrz­nych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów uwzględniać, że:

1. urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym pod wzglę­dem ochrony przeciwpożarowej przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań po­twierdzających prawidłowość ich działania;

2. urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny być pod­dawane przeglądom technicznym i czynnościom konser­wacyjnym, zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaś­nic, w odnośnej dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi;

3. przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzone w okresach i w sposób zgodny z in­strukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku;

4. węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych;

5. w obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest za­bronione wykonywanie czynności, które mogą spowodo­wać pożar, jego rozprzestrzenienie się, utrudnienie prowa­dzenia działania ratowniczego lub ewakuacji:

- używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowa­nie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów:

• w strefie zagrożenia wybuchem, z wyjątkiem urzą­dzeń przeznaczonych do tego celu,

• w miejscach występowania materiałów niebezpiecz­nych pożarowo,

• w miejscach występowania innych materiałów pal­nych, określonych przez właściciela lub zarządcę i oznakowanie zgodnie z Polskimi Normami doty­czącymi znaków bezpieczeństwa;

6. zabronione jest również:

- używanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia;

- garażowanie pojazdów silnikowych w obiektach i  pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu, jeżeli nie opróżniono zbiornika paliwa pojazdu i nie odłączono na stałe zasilania akumulatorowego po­jazdu;

- rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji i pokryciu niepalnym w budo­wlanych obiektach, a w pozostałych, jeżeli zostaną zastosowane odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze;

- rozpalanie ognisk lub wysypywanie gorącego popiołu i żużla w miejscu umożliwiającym zapalenie się mate­riałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniej­szej odległości od tych obiektów niż 10m,

- użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wy­jątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warun­kami określonymi przez producenta,

- przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materia­łów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od:

• urządzeń i instalacji, których powierzchnie ze­wnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 373,15 K (100 stC),

• linii kablowych o napięciu powyżej 1 kV, przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdziel­nie prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400 V;

7. należy pamiętać i uwzględnić w instrukcji bezpieczeń­stwa pożarowego, że zabronione jest:

- stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległo­ści co najmniej 0,05 m od żarówki;

- instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, takiego jak wyłączniki, prze­łączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem;

- składowanie materiałów palnych na drogach komu­nikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszają­cy ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości;

- zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemoż­liwiający ich natychmiastowe użycie;

- lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewa­kuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych;

- uniemożliwienie lub ograniczenie dostępu do:

• gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych,

• źródeł wody do celów przeciwpożarowych,

• bezpieczeństwa pożarowego obiektu,

• wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowni­czych,

• wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycz­nego oraz kurków głównych instalacji gazowej;

- napełnianie gazem płynnym butli na stacjach paliw, stacjach gazu płynnego i w innych obiektach nieprzeznaczonych do tego celu oraz nieumieszczanie na sta­cji na odmierzaczu gazu płynnego informacji o niena­pełnianiu butli.

Kary nakładane przez nadzór budowlany

Obecna konstrukcja prawa budowlanego zawiera dwie grupy kar przewidzianych do stosowania w stosunku do osób dopuszczających się czynów naruszających postanowie­nia ustawy.

Do grupy pierwszej należą czyny polegające na:

1. popełnianiu, w okresie budowy obiektu budowlanego, nie­prawidłowości dotyczących odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę (określonych w Prawie Budowlanym)

2. przystąpieniu do użytkowania obiektu budowlanego bez zawiadomienia właściwego organu nadzoru budowlanego o zakończeniu robót budowlanych lub bez decyzji o pozwo­leniu na użytkowanie (zgodnie z Prawem Budowlanym).

W przypadku ujawnienia wymienionych czynów, wymierza się karę, która stanowi:

Wysokość kary = s *k *w

s - iloczyn stawki opłaty

k - współczynnik kategorii obiektu budowlanego

w - współczynnik wielkości obiektu budowlanego

Stawka opłaty (s) wynosi 500 zł, a współczynniki (k) i (w) okre­ślone są w tabeli będącej załącznikiem do ustawy.

• Karę właś­ciwy organ wymierza w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Zażalenie wnosi się w trybie postępowania administracyjnego, w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia stronie, do organu II instancji nad organem wy­mierzającym karę.

• Karę należy wnieść w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, w kasie właściwego urzędu woje­wódzkiego lub na rachunek bankowy tego urzędu. W przypad­ku nieuiszczenia kary w terminie podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Uprawnionym do żądania ściągnięcia kary w drodze egzekucji administracyjnej jest wojewoda. Do kar stosuje się odpowied­nio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordy­nacja podatkowa, z tym że uprawnienia organu podatkowego, z wyjątkiem wy­mierzenia kary postanowieniem, przysługują wojewodzie. Istotnym uprawnieniem organu podatkowego jest przyznanie mu możliwości odroczenia terminów przewidzianych w przepisach prawa po­datkowego, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnio­nych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym.

Do grupy drugiej należą czyny kwalifikowane jako wy­stępki, w rozumieniu Kodeksu karnego i wykroczenia, w ro­zumieniu Kodeksu wykroczeń.

Prawo budowlane przewiduje sankcje karne za czyny popełniane z naruszeniem przepisów ustawy, w tym związanych z utrzymaniem obiektów budowlanych. Zgodnie z Kodeksu Karnym występkiem jest czyn zabroniony, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ogra­niczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekracza­jącą miesiąc.

Do czynów karalnych, które należy kwalifikować jako występki, zostały zaliczone działania polegające na:

• wykonywaniu robót budowlanych bez wymaganego po­zwolenia na budowę, zgłoszenia lub w sposób mogący spo­wodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, zagrożone grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do lat 2,

• udaremnianiu właściwym organom wykonywania określo­nych ustawą czynności, zagrożone karę grzywny, ograniczeniem wolności albo pozbawieniem wolności do roku,

• tą samą karą zagrożone jest wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, bez posiadania od­powiednich uprawnień budowlanych lub prawa wykony­wania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie

• „Kto nie spełnia określonego obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w na­leżytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób nie­zgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku",

We wszystkich sprawach określonych w Prawie Budowlanym właściwy organ nadzoru budowlanego, który ujawnił te wy­stępki w toku postępowania administracyjnego, obowiązany jest kierować wniosek karny do prokuratora rejonowego właś­ciwego terenowo do miejsca popełnienia występku. Proku­rator prowadzi postępowanie przygotowawcze, które może zakończyć umorzeniem sprawy lub skierowaniem do sądu oskarżenia publicznego przeciwko osobie obwinionej. Jeżeli sąd w wyroku orzeknie karę grzywny, to wymierza ją w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jed­nej stawki. Najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa 360, natomiast wartość stawki nie może być niższa niż 10 złotych i nie może przekraczać 2000 złotych. Przedawnienie występ­ków określonych w przepisach karnych prawa budowlanego następuje, zgodnie z Kodeksem karnym, jeżeli od czasu ich popełnienia upłynie 5 lat.

Natomiast orzekanie w sprawach wykroczeń, następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Karze aresztu albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny podlega ten, kto będąc ustawowo zobowiązany:

• w trakcie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontro­li stanu technicznego obiektu lub jego części nie spełnia obowiązku usunięcia stwierdzonych uszkodzeń lub uzu­pełnienia braków, mogących spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia bądź zagrożenie dla środowiska,

• nie spełnia obowiązku utrzymania obiektu budowlane­go w należytym stanie technicznym lub użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przeznaczeniem.

Karze grzywny w formie mandatu karnego nakładanego przez upoważnionego pracownika nadzoru bu­dowlanego podlega ten, kto:

• nie poddaje obiektu budowlanego okresowym kontrolom,

• w okresie istnienia obiektu budowlanego nie przechowuje dokumentacji budowy i dokumentacji powykonawczej, a także innych dokumentów i decyzji dotyczących obiektu, - nie spełnia obowiązku prowadzenia książki obiektu bu­dowlanego,

• nie udziela informacji lub nie udostępnia dokumentów żą­danych przez właściwy organ, związanych z utrzymaniem obiektu budowlanego.

• kto utrudnia określone usta­wą czynności właściwych organów, podlega karze aresztu albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny.

• Pracownicy wojewódzkich i powiatowych organów nadzoru budowlanego są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego do 500 zł tylko za wykroczenia i jedynie na podstawie imiennych upoważnień wydanych przez właściwego wojewodę.

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia stanowi, że w postępowaniu mandatowym funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu kar­nego może ją nałożyć jedynie wtedy, gdy:

• schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia;

• stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobec­ność sprawcy albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego, a nie zachodzi wątpliwość, co do osoby sprawcy czynu (w tym także, w razie potrzeby, po przeprowadzeniu w niezbędnym zakresie czynności wyjaśniających, podjętych niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia).

Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie:

• 14 dni od daty schwytania sprawcy na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,

• 30dni w wypadku stwierdzi popełnienie wykroczenia na­ocznie pod nieobecność sprawcy.

• Funkcjonariusz nakładający grzywnę obowiązany jest określić jej wysokość, wykroczenie zarzucone sprawcy oraz poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przy­jęcia mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy. W razie odmowy przyjęcia mandatu karnego organ, którego pracownik nałożył grzywnę, występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie. We wniosku tym należy zaznaczyć, że obwiniony odmówił przyjęcia mandatu, a w miarę możności podać także przyczyny odmowy.

• Kodeks wykroczeń stanowi, że karalność wy­kroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykro­czenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu, co należy rozumieć tak, że po tych okresach nie można uruchamiać postępowania mandatowego.

3

---