POLITYKA PIENIĘŻNA

1. Pojęcie pieniądza i jego funkcje (wady, zalety).

Pieniądz- to wszystko, co jest powszechnie akceptowane w formie zapłaty za dobra i usługi lub spłaty długu.

Funkcje:

1. miernik wartości- pieniądz określa rynkową wartość produktów i usług

2. środek wymiany

3. środek płatniczy

4. środek przechowywania wartości

• ZALETY

- brak kosztów transformacji (płynności)

- stała wielkość nominalna

• WADY

- brak dochodu z wartości przechowywanej w formie pieniężnej

- zmniejszenie się wartości realnej, mierzonej siłą nabywczą

2. Miary pieniądza ( agregaty pieniężne).

Mo- jest to pieniądz banku centralnego, tj. pozostające w obiegu bilety bankowe, bilon oraz depozyty banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym.

Ten agregat jest określany też jako baza monetarna lub „pieniądz o najwyższej sile” ze względu na jego szczególną rolę w kształtowaniu podaży pieniądz w całości.

M1- pieniądz w ścisłym znaczeniu tego słowa (bilety bankowe, bilon, depozyty na rachunkach bankowych płatne na każde żądanie- a vista)

M2- M1 + „potencjalny” pieniądz, tj. depozyty krótkoterminowe, depozyty zwrotne na każde żądanie, ale nie podlegające dysponowaniu za pomocą czeków lub przekazów.

M3- najszerzej pojęte zasoby pieniężne, tj. M2 + wszelkiego rodzaju depozyty długoterminowe i inne nie zaliczane do M2.

3. Funkcje banku centralnego we współczesnej gospodarce.

Bank centralny jest najważniejszą instytucją finansową, a także głównym podmiotem rynku pieniężnego i polityki monetarnej każdego kraju. Jest odpowiedzialny za pieniądz krajowy, współpracuje z rządem, realizuje politykę pieniężną przy pomocy dostępnych mu instrumentów. Ponadto ma nadrzędną pozycję w stosunku do pozostałych banków komercyjnych.

Podstawowe zadania banku centralnego sprowadzają się do pełnienia trzech głównych funkcji: banku emisyjnego, banku państwa i banku banków.

Bank emisyjny jest jedyną instytucją, która posiada prawo do emitowania znaków pieniężnych, będących prawnym środkiem płatniczym w państwie. NBP określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu. Ponadto organizuje zasady obiegu pieniężnego i reguluje ilość pieniądza na rynku. Bank centralny pełniąc funkcję emisyjną wpływa na stabilizację waluty krajowej.

Bank banków ma nadrzędną rolę w stosunku do instytucji finansowych. NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Pełniąc funkcję banku banków, sprawuje kontrolę nad działalnością banków, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego. Ponadto NBP nadzoruje systemy płatności w Polsce.

Bank banków jest źródłem rezerwy kredytowej dla banków (pożyczkodawca ostatniej instancji),które w razie problemów z płynnością mogą wystąpić do władz monetarnych z wnioskiem o udzielenie kredytu lombardowego lub redyskontowego. Funkcja ta wiąże się także z przyjmowaniem depozytów od banków komercyjnych, w celu zapewnienia stabilności, płynności i bezpieczeństwa systemu bankowego. Bank banków organizuje rozliczenia pieniężne oraz prowadzi rozrachunki międzybankowe.

Bank państwa. NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.

Bank centralny, jako bank państwa, zobowiązany jest do prowadzenia rachunków bankowych dla budżetu państwa, centralnych instytucji państwowych oraz jednostek budżetowych. Wiąże się to przede wszystkim z obsługą kasowo-rozliczeniową budżetu oraz wprowadzaniem do obrotu nowych emisji bonów i obligacji skarbowych. Władze monetarne przeprowadzają w imieniu państwa operacje finansowe w kraju, jak również za granicą, zarządzają rezerwami dewizowymi, zaciągają i spłacają kredyty zagraniczne. Ważnym zadaniem jest także realizacja polityki pieniężnej, z którą wiąże się odpowiedzialność banku centralnego za utrzymywanie stabilnego poziomu cen. Ponadto bank centralny reprezentuje państwo na forum międzynarodowych organizacji finansowych. Realizuje także politykę kursu walutowego oraz rezerw walutowych państwa.

4. Niezależność i odpowiedzialność banku centralnego.

Niezależność:

1. niezależność instytucjonalna, związana z miejscem, jakie bank centralny zajmuje wśród organów państwa; jest niezależny od wszelkich instytucji.

2. niezależność funkcjonalna, czyli możliwość samodzielnego podejmowania decyzji w zakresie polityki pieniężnej oraz wypełniania jego funkcji statutowych; bank centralny ma realizować swoje podstawowe funkcje i cele.

3. niezależność personalna, związana z mianowaniem władz banku centralnego oraz autonomią osób uczestniczących w pracach organów banku centralnego; długie kadencje władz banków centralnych, nie można usunąć członków zarządu w trakcie kadencji chyba że popełni przestępstwo.

4. niezależność finansowa, czyli samodzielność finansowa banku centralnego oraz możliwość tworzenia zasad i podziału jego funduszy.

Badania dowiodły, że im większa niezależność banku centralnego, tym jego polityka jest skuteczniejsza (większa stabilność cen, niższa inflacja).

Niezależność jest również jednym z warunków, które musi spełnić państwo aspirujące do wejścia do strefy euro.

Odpowiedzialność

Bank centralny jako organ, któremu powierzono władzę, jest odpowiedzialny przez społeczeństwem za swoje działania.

Władze banku odpowiadają przed narodem za realizację swych funkcji.

W związku z tym bank centralny prowadzi działania mające na celu upowszechnienie edukacji ekonomicznej oraz zrozumienie zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej. Polityka pieniężna NBP wspierana jest aktywną działalnością informacyjną, dzięki czemu decyzje banku centralnego są zrozumiałe dla uczestników życia gospodarczego oraz zmniejsza się poziom niepewności. NBP ponosi odpowiedzialność za swoją działalność przed obywatelami, dlatego też informuje społeczeństwo o swoich działaniach.

5. Bank centralny jako pożyczkodawca ostatniej instancji.

Pożyczkodawca ostatniej instancji- oznacza, iż bank centralny jest źródłem rezerwy kredytowej dla banków komercyjnych, w przypadku gdy wyczerpią się im źródła pozyskiwania funduszy, bądź mają problemy z płynnością.

- regulacja i nadzór

- gwarantowanie depozytów

1. mimo, iż ogólne działania pożyczkodawcy ostatniej instancji zostały w teorii jasno sformułowane o tyle jego identyfikacje i zasady działania we współczesnej gospodarce nie są precyzyjnie określone i budzą wątpliwość

2. przekonanie o interwencji pożyczkodawcy ostatniej instancji w sytuacjach kryzysowych z jednej strony oddziałuje uspokajająco na rynki pieniężne, ale z drugiej strony stwarza dla banków komercyjnych zachętę do korzystania z pokusy nadużycia co sprzyja rozwojowi sytuacji kryzysowych.

Powoduje to, iż banki centralne w coraz większym zakresie stosują zasadę „konstruktywnej niejednoznaczności” a konsekwencji nie ujawniają opracowanych procedur działania w sytuacjach kryzysowych

3. postępujące procesy integracji w UE oraz procesy globalizacji w skali światowej

stwarzają korzystne warunki do prowadzenia transgranicznych operacji banków.

Skutkiem tego jest to, iż kryzysy bankowe często przestały mieć charakter krajowy, a stały się zjawiskiem obejmujących wiele krajów

4. dopiero wspólne działanie banków centralnych dla przezwyciężenia kryzysu staje się

skuteczne- jeden bank nie rozwiązałby sam kryzysu

5. oceniając udział pożyczkodawcy ostatniej instancji w przezwyciężaniu kryzysów

finansowych należy jednak pamiętać, iż instytucja ta jest jedynie jednym z elementów

sieci bezpieczeństwa finansowego i nie może zastępować pozostałych elementów

tej sieci.

6. Czym jest system finansowy?

System finansowy tworzą instytucje finansowe (banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze, giełdy papierów wartościowych), rynki finansowe, instrumenty finansowe oraz różnego typu regulacje określające zasady funkcjonowania i powiązania między nimi.

System finansowy umożliwia gromadzenie i alokację oszczędności, jak również ich wykorzystanie dla sfinansowania inwestycji.

Działalność NBP na rzecz jego stabilności polega na zapewnianiu bezpiecznego, efektywnego systemu płatniczego i rozliczeniowego, a także tworzeniu odpowiednich regulacji prawnych. Bank państwa jest odpowiedzialny za rozwój systemu finansowego, jak również za ochronę przed zagrożeniami

W systemie finansowym ważne jest to, aby ci którzy mają nadwyżki finansowe spotkali się z tymi, którzy mają niedobór i aby doszło między nimi do transakcji.

7. Czym są instytucje finansowe?

Instytucje finansowe (czyli pośrednicy finansowi)- to podmioty ekonomiczne, które charakteryzują się tym, że:

1. głównym przedmiotem ich działalności ( a tym samym ich podstawowym źródłem dochodów) jest utrzymywanie instrumentów finansowych i dokonywanie transakcji nimi

2. dominującym składnikiem ich majątku są zazwyczaj instrumenty finansowe

Do instytucji finansowych zaliczamy:

- banki

- towarzystwa ubezpieczeniowe

- fundusze

- giełdy papierów wartościowych

8. Rynek pieniężny i jego funkcje.

Rynek pieniężny- segment rynku finansowego, na którym dokonywane są transakcje, gdzie kupujący i sprzedający realizują interesy rozliczane w formie gotówkowej lub bezgotówkowej o okresie zapadalności do jednego roku.

Rynek pieniężny można podzielić na:

1. Rynek międzybankowy depozytów i lokat

2. Rynek zbywalnych papierów wartościowych

Rynek pieniężny cechuje się tym, że operacje na nim zawierane są krótsze niż 1 rok. Cechuje go płynność.

Rynek kapitałowy-> transakcje powyżej roku.

Funkcje:

1. wyrównuje na krótki termin płynność banków w drodze refinansowania nadmiarów środków pochodzących z operacji klientów bądź też pokrywa niedobór środków powstałych tych operacji;

2. umożliwia bankom zabezpieczenia koniecznych rezerw pieniężnych;

3. zapewnia bankom optymalne rozwiązania problemu dążenia do zmniejszenia ryzyka utraty płynności.

Rynek pierwotny i wtórny:

• rynek pierwotny- obejmuje transakcje pomiędzy remitentem a pierwszym nabywcą instrumentu;

• rynek wtórny- transakcje już wyemitowanych instrumentów pomiędzy instrumentami, zwykle bez udziału remitenta.

Uczestnicy rynku pieniężnego:

• bank centralny;

• skarb Państwa;

• banki komercyjne i inwestycyjne;

• firmy brokerskie;

• fundusze inwestycyjne, emerytalne;

• firmy ubezpieczeniowe;

• przedsiębiorstwa.

9. Omówić krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw (zalety i wady)

Krótkoterminowe papiery dłużne:

• instrument ten może przyjąć formę weksla, obligacji lub skryptu dłużnego

• różna jest podstawa prawna takiego instrumentu: prawo wekslowe z 1936 roku, ustawa o obligacjach 29 czerwca 1995 roku lub KC;

• bank pełni rolę agenta emisji;

• różnorodne nazwy min. KWIT, bon komercyjny, bon dłużny

Zalety dla emitenta:

• szybkość i prostota w uzyskaniu kapitału

• możliwość sprzedaży dla szerokiej rzeszy inwestorów

• elastyczność - dopasowanie wielkości emisji do potrzeb emitenta

• niższe koszty pożyczki niż w tradycyjnych formach pozyskania funduszy

• możliwość przeznaczenia na dowolny cel (inaczej niż w kredycie)

Zalety dla inwestora:

• istnienie rynku stanowi o płynności instrumentu czyli możliwości jego zbycia

• konkurencyjna rentowność inwestycji

• emisja jest bardzo często gwarantowana przez zagraniczną centralę firmy, która jest oceniana przez agencje ratingowe

• forma weksla ułatwia obrót na rynku wtórnym, tzw. trasowanie weksla

Wady krótkoterminowych papierów dłużnych:

• wysoki kapitał ogranicza dostęp inwestorów

• finansowanie krótkoterminowe

• inwestorami przy niektórych emisjach mogą być tylko rezydenci

• brak płynnego rynku wtórnego

• ryzyko kredytowe emitenta

10. Na czym polega sekurytyzacja aktywów.

Sekurytyzacja- jest metodą pozyskania środków finansowych poprzez emisje papierów wartościowych pod istniejące lub przyszłe wierzytelności.

Generalnie polega ona na emisji papierów wartościowych pod zastaw wierzytelności, którymi są wyselekcjonowane aktywa podmiotu gospodarczego inicjującego proces sekurytyzacji. Jest to więc forma zamiany wierzytelności na gotówkę.

Dokładniej mówiąc sekurytyzacja jest „procesem”, w którym wybiera się i grupuje pewne aktywa, szacuje ich ryzyko systematycznie, a następnie w oparciu o te aktywa emituje papiery wartościowe, zwane papierami wartościowymi opartymi na aktywach.

Proces sekurytyzacji inicjuje przedsiębiorstwa lub instytucje finansowe zainteresowane sprzedażą swoich określonych aktywów i pozyskaniem pieniędzy rynku finansowego. Może to także robić skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego.

Podmiot ten nazywa się inicjatorem lub aranżerem tego przedsięwzięcia. Aktywa te sprzedaje się utworzonej w tym celu spółce specjalnego przeznaczenia.

Sekurytyzacja- źródło finansowania które polega na zamianie niepłynnych aktywów na środki pieniężne.

Sekurytyzacja aktywów polega na wydzieleniu puli aktywów o charakterze pieniężnym u przewidywalnych przepływach, w celu przekazania ich specjalnie utworzonemu podmiotowi SPV (spółka specjalnego przeznaczenia, lub fundusz), który dla sfinansowania transakcji pożycza środki na rynku kapitałowym w drodze emisji papierów wartościowych.

11. Co to jest WIBID i WIBOR?

WIBID- Warsaw Interbank Bid Rate

Średnia arytmetyczna stóp procentowych, po jakich najważniejsze banki są skłonne przyjmować lokaty.

WIBID - roczna stopa procentowa jaką płacą banki za środki przyjęte w depozyt od innych banków. Stopa ta, podobnie jak WIBOR, ustalana jest codziennie o godz. 11:00.

Stopa ta jest niższa od stopy WIBOR, bo w przeciwnym wypadku banki traciłyby na pożyczaniu sobie pieniędzy.

WIBOR- Warsaw Interbank Offered Rate

Średnia arytmetyczna stóp procentowych, po jakich najważniejsze banki są skłonne sprzedawać swoje nadwyżki na rynku międzybankowym.

WIBOR określa wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym.

Stopa WIBOR jest wyższa od stopy WIBID, gdyż w przeciwnym wypadku banki traciłyby na pożyczaniu sobie pieniędzy.

12. Bezpośredni cel inflacyjny w polityce pieniężnej- zalety i wady.

BCI:

• Zobowiązanie banku centralnego do osiągnięcia i utrzymania niskiego i stabilnego poziomu inflacji

• Publiczne ogłaszanie średniookresowego celu inflacyjnego

• Wykorzystywanie wszelkich dostępnych wskaźników i danych o stanie gospodarki

• Jasna, przejrzysta polityka informacyjna

• Odpowiedzialność banku centralnego za realizację celu inflacyjnego

• Dokonywanie prognozy inflacji, a niekiedy stosowanie jej jako celu pośredniego

• System płynnego kursy walutowego (kurs określany przez popyt i podaż na rynku)

ZALETY BCI:

- prowadzi do stabilizacji oczekiwań inflacyjnych

- umacnia wiarygodność banku centralnego

- przejrzystość i jasność

- jasna odpowiedzialność banku centralnego

- skupienie się na parametrach gospodarki krajowej

- nie musi podlegać okresowym korektom

- elastyczność

WADY BCI:

- bank centralny może kontrolować inflację tylko w określonym zakresie

- efekty działań banku centralnego występują ze znacznym opóźnieniem

- koncentrowanie się na inflacji może prowadzić do większych fluktuacji dochodów

Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego polega na „zobowiązaniu banku centralnego do dbałości o stabilność cen, publicznym ogłaszaniu średniookresowego celu inflacyjnego, prowadzeniu jasnej, przejrzystej polityki informacyjnej, opieraniu decyzji o zastosowaniu odpowiedniego instrumentu polityki pieniężnej na wielu różnych wskaźnikach i danych o stanie gospodarki oraz ogłaszaniu prognozy inflacyjnej pełniącej funkcję celu pośredniego.”

Strategia BCI oznacza rezygnację z wyznaczania celów pośrednich polityki pieniężnej. Bank państwa realizując ją, opiera się na wielu zmiennych mających wpływ na inflację. Podstawowym elementem decyzyjnym jest kontrola realizacji celu inflacyjnego, poprzez prowadzone prognozy inflacyjne.

Niewątpliwą zaletą BCI jest elastyczność prowadzonej polityki monetarnej, a także możliwość spójnego wykorzystywania szerokiego zakresu informacji, brak konieczności reakcji na zmianę jednego parametru, wskazywanie bezpośrednio na cel finalny polityki. Jej przejrzystość zapewnia wiarygodność prowadzonej polityki i ugruntowuje niezależność działań banku centralnego.

Podstawową wadą jest fakt, iż władze monetarne stosujące tę strategię nie mogą być włączone do polityki antycyklicznej, ani walczyć z bezrobociem w krótkim okresie. (SZPUNAR P. 2000) Przeciwnicy wskazują także na duże opóźnienia pomiędzy decyzjami banku centralnego, a ich skutkami. Ponadto trudno jednoznacznie określić jej efekty. Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego pomimo pewnych wad, jest rozwiązaniem najczęściej stosowanym przez współczesne banki centralne.

CZĘŚĆ II

13. Kryteria zbieżności w Europejskim Systemie Banków Centralnych.

1. osiągnięcie wysokiego poziomu stabilności cen, co oznacza, że średnia stopa inflacji, w roku poprzedzającym przystąpienie do strefy euro, nie może być wyższa niż 1,5 punktu procentowego od średniej inflacji w 3 krajach Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach. Poziom inflacji mierzony jest za pomocą zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP)

2. osiągnięcie poziomu długoterminowych stóp procentowych, który nie może przekroczyć średniej stopy procentowej trzech krajów członkowskich Unii Europejskiej o najniższej inflacji o więcej niż 2 punkty procentowe. Świadczy to o wiarygodności trwałego obniżenia cen.

Do dokonywania stosownych porównań stóp procentowych przyjmuje się oprocentowanie 10-letnich obligacji państwowych.

3. przystąpieniem do ERM II- Europejskiego Systemu Walutowego, w ramach którego kraj kandydujący do strefy euro powinien przestrzegać „normalnych granic” wahań kursów walutowych na 2 lata przed przyjęciem euro; kurs walutowy bez poważnych napięć

4. wysokość deficytu budżetowego kraju kandydującego do strefy euro nie przekraczająca 3% PKB tego kraju

5. wysokość długu publicznego nie przekraczająca 60% PKB

14. Na czym polega zasada subsydiarności w Eurosystemie?

Subsydiarność jest jedną z podstawowych zasad ustrojowych Unii Europejskiej. Oznacza to, że na szczeblu wspólnotowym powinny być podejmowane tylko te działania, których przeniesienie na wyższy szczebel oznacza większą skuteczność i efektywność niż w przypadku, gdyby prowadzenie stosownych akcji pozostawić w wyłącznej kompetencji rządów poszczególnych państw członkowskich. Subsydiarność - w kontekście Unii Europejskiej - odnosi się więc z jednej strony do podziału zadań między organami Wspólnot Europejskich a administracjami rządowymi, a z drugiej - dotyczy zakresu prawodawstwa wspólnotowego, zarówno w aspekcie tematyki, jak i charakteru regulacji

Zasada subsydiarności stosowana jest w podziale kompetencji Europejskiego Banku Centralnego i krajowych banków centralnych strefy euro.

Znajduje ona odzwierciedlenie w podziale kompetencji między EBC i bankami centralnymi, w tym sensie, że podstawowe decyzje mające znaczenie dla strefy Euro podejmowane są przez EBC. Pozostałe decyzje podejmowane są przez krajowe banki centralne.

15. Skład Zarządu EBC i jego zadania.

Eurosystem i ESBC kierują organy decyzyjne EBC: Rada Prezesów oraz

Zarząd. Trzecim organem jest Rada Ogólna.

Zarząd, będący organem wykonawczym, składa się z Prezesa i Wiceprezesa

EBC oraz czterech innych członków mianowanych za wspólnym porozumieniem szefów państw lub rządów państw członkowskich strefy euro, na podstawie rekomendacji Rady Unii Europejskiej, po uzyskaniu przez nią opinii Parlamentu Europejskiego i Rady Prezesów. Kadencja członków Zarządu trwa osiem lat i nie może być odnowiona.

Do zadań Zarządu należy przede wszystkim:

• przygotowywanie posiedzeń Rady Prezesów,

• realizowanie polityki pieniężnej strefy euro zgodnie z wytycznymi

i decyzjami Rady Prezesów, włącznie z wydawaniem niezbędnych poleceń

KBC strefy euro

• kierowanie bieżącą działalnością EBC.

Obradom Zarządu przewodniczy Prezes lub Wiceprezes EBC.

16. Skład i zadania Rady Prezesów EBC.

W skład Rady Prezesów wchodzą wszyscy członkowie Zarządu EBC oraz

prezesi KBC państw członkowskich, które przystąpiły do strefy euro.

Do najważniejszych zadań Rady należą:

• uchwalanie wytycznych i podejmowanie decyzji niezbędnych do wykonania

zadań powierzonych Eurosystemowi,

• ustalanie polityki pieniężnej strefy euro, wyłącznie z odpowiednimi decyzjami

w sprawie pośrednich celów pieniężnych, podstawowych stóp procentowych i wielkości rezerw w Eurosystemie, oraz określanie wytycznych koniecznych do ich realizacji.

17. Doprecyzowanie pojęcia: stabilność cen.

Stabilność cen- to sytuacja, w której roczny wzrost cen mierzony zharmonizowanym indeksem cen konsumpcyjnych (HICP), kształtuje się poniżej 2 %, ale w pobliżu tej wartości. Stabilność cen powinna być utrzymywana w długim okresie czasu.

W średnim okresie, jeżeli w jednym roku cel nie został zrealizowany, to nie przeszkadza, bo stabilność cen mierzona jest w długim okresie.

18. Omówić 2 filary strategii polityki pieniężnej EBC.

Strategia polityki pieniężnej ukierunkowana jest na utrzymywanie stabilnego poziomu cen.

Te 2 filary mają na celu dostarczenie wiarygodnej informacji Radzie Prezesów, która podejmuje decyzje.

Zanim informacje z filaru I i II dotrą do Rady Prezesów są wzajemnie weryfikowane.

ANALIZA EKONOMICZNA- filar I

• Analiza tendencji i szoków ekonomicznych

• czy stabilność cen będzie utrzymana

• nieustanne śledzenie ponad 80 wskaźników ekonomicznych np. wielkości PKB, wielkości zatrudnienia, wielkości bezrobocia, konsumpcji, inwestycji, poziomu kursu walutowego.

Analiza ekonomiczna przeprowadzana w ramach pierwszego filaru dotyczy

zagrożeń stabilności cen występujących w krótkim i średnim okresie.

Zmienne ekonomiczne i finansowe, będące przedmiotem analizy, to przede wszystkim: ewolucja wielkości produkcji globalnej i jej składników, globalny popyt i jego elementy, polityka budżetowa, sytuacja na rynku finansowym i na rynku pracy, szeroka gama cen i kosztów, ewolucja kursu walutowego oraz sytuacja gospodarcza w innych krajach. W ramach

tej analizy dużą wagę przywiązuje się do szoków gospodarczych, ich wpływu na koszty i ceny oraz do krótko- i średnioterminowych perspektyw rozprzestrzeniania się ich skutków.

ANALIZA TENDENCJI PIENIĘŻNYCH- filar II

• Analiza tendencji pieniężnych

• Badanie podaży pieniądza, relacji na rynku pieniężnym.

• Przyjmuje rozwiązania monetarne

Analiza pieniężna przeprowadzana w ramach drugiego filaru dotyczy zagrożeń stabilności cen występujących w średnim i długim okresie. Opiera się ona na ścisłym związku, w średnim i długim okresie, pomiędzy ilością pieniądza w obiegu a poziomem inflacji. W analizie tej uwzględnia się wiele wskaźników pieniężnych. Szczególną wagę przywiązuje się

do kształtowania się agregatu M3 i jego składników. Należy podkreślić, że EBC ogłosił tzw. wartość referencyjną wzrostu M3, która określa roczne tempo wzrostu M3 w perspektywie średniookresowej, pozwalające na utrzymanie stabilności cen. Od 1999 r. wartość referencyjna rocznego wzrostu M3 wynosi 4,5%. Jeżeli przyjmuje się, że istnieje zależność pomiędzy podażą pieniądza a poziomem inflacji w średnim i długim okresie raz - w mniejszym stopniu - w krótkim okresie, to oczywiste jest, iż polityka pieniężna EBC nie reaguje mechanicznie na wzrost agregatu M3 w stosunku do wartości referencyjnej.

Wartość referencyjną M3 określa się uwzględniając:

- wzrost poziomu cen

- zakładany wzrost realnego PKB

- zmiany w szybkości obiegu pieniądza

19. Operacje otwartego rynku jako narzędzie polityki pieniężnej EBC.

Operacje otwartego rynku przeprowadzane są przez banki centralne z instytucjami

kredytowymi. Operacje te odgrywają ważną rolę w polityce pieniężnej Eurosystemu w zakresie sterowania stopami procentowymi, zarządzania płynnością na rynku oraz sygnalizowania nastawienia EBC w polityce pieniężnej. W ramach operacji otwartego rynku wykorzystuje się pięć rodzajów instrumentów:

• transakcje odwracalne (repo i reverse repo), polegające na zakupie lub sprzedaży aktywów przez banki centralne w ramach umów z przyrzeczeniem odkupu,

• transakcje bezwarunkowe (outright), w ramach których aktywa są nabywane i sprzedawane do ich terminu zapadalności,

• emisje certyfikatów dłużnych,

• swapy walutowe, będące jednocześnie kasowymi transakcjami zakupu (sprzedaży) i terminowymi transakcjami sprzedaży (zakupu) jednej waluty w zamian za inną,

• przyjmowanie depozytów terminowych.

Operacje otwartego rynku przeprowadzane są z inicjatywy EBC, który również decyduje o stosowanych instrumentach oraz zasadach i warunkach ich wykorzystania. Operacje te można realizować w drodze przetargów standardowych trwających 24 godziny, przetargów szybkich trwających jedną godzinę lub procedur bilateralnych.

Z punktu widzenia celów, regularności i procedur ogół operacji otwartego rynku w Eurosystemie można podzielić na cztery grupy: podstawowe, operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące, operacje dostrajające

oraz operacje strukturalne.

20. Operacje banku centralnego na koniec dnia jako narzędzie polityki pieniężnej EBC.

Operacje banku centralnego na koniec dnia mają na celu zasilanie płynnością

lub absorbowanie bieżącej płynności, sygnalizowanie nastawienia EBC w polityce pieniężnej oraz ograniczanie wahań rynkowej stopy procentowej overnight. Upoważnione instytucje kredytowe, zwane kontrahentami, korzystają z omawianych operacji z własnej inicjatywy.

Na operacje banku centralnego na koniec dnia składają się dwa rodzaje operacji:

kredyt banku centralnego na koniec dnia oraz depozyt w banku centralnym na koniec dnia.

Kredyt banku centralnego na koniec dnia pozwala instytucjom kredytowym uzyskać w KBC kredyt na 24 godziny (overnight) według z góry ustalonej stopy procentowej w zamian za określone aktywa zwane aktywami klasyfikowanymi. W normalnej sytuacji nie stosuje się ograniczeń dostępu kontrahentów do kredytu, z wyjątkiem wymogu przedstawienia wystarczających aktywów zabezpieczających. Oprocentowanie kredytu banku centralnego na koniec dnia zazwyczaj określa górny pułap rynkowej stopy procentowej typu overnight.

Depozyt w banku centralnym na koniec dnia pozwala instytucjom kredytowym na złożenie depozytu na 24 godziny (overnight), którego oprocentowanie jest z góry określone. W normalnej sytuacji nie stosuje się limitów depozytowych. Oprocentowanie depozytu w banku centralnym na koniec dnia zazwyczaj określa minimalny poziom rynkowej stopy procentowej

typu overnight.

21. Proszę scharakteryzować korytarz podstawowych stóp procentowych EBC w roku 2007 i 2008.

22. Efekty funkcjonowania euro w ciągu ostatnich 10 lat.

3

---