Zespół Szkół Samochodowych
im Gen. Józefa Bema w Toruniu
Temat Ćwiczenia:
Weryfikacja i naprawa wału korbowego
Klasa: IVc/4
Wykonali:
Piotr Kryszewski
Bartosz Światowski
Spis Treści:
1. Budowa i Zadania Wału Korbowego
2. Łożyska Ślizgowe Wału Korbowego
3. Weryfikacja Wału Korbowego
4. Narzędzia pomiarowe
5. Wyniki Pomiaru Przykładowego Wału Korbowego
6. Literatura
1. Budowa i zadania wału korbowego
Wał odkuty jest ze stali stopowej. Przejmuje on za pośrednictwem korbowodu siły powstałe w skutek ciśnienia gazów działających na poszczególne tłoki, zapewnia poruszanie się tłoków w czasie suwów pomocniczych i napędza różne mechanizmy pomocnicze. W rzędowych silnikach o średnicy mocy między dwoma czopami głównymi znajdują się dwa czopy korbowodów (wykorbienia). W silnikach o dużych mocach między dwoma czopami głównymi znajduje się zawsze jeden czop korbowodu. Kolejność zapłonu(lub wtrysku paliwa) ma ścisły związek z konstrukcją wału korbowego. Czterosuwowym rzędowym silniku czterocylindrowym stosuje się zwykle kolejność 1-2-4-3 lub 1-3-4-2 a w silniku sześciocylindrowym 1-5-3-6-2-4 lub 1-4-2-6-3-5-.
W celu zmniejszenia obciążenia łożysk czopów głównych stosuje się przeciwciężary równoważące siły odśrodkowe, działające na odcinku wału między dwoma sąsiednimi czopami głównymi.
Czopy wału korbowego, przeszlifowanie są z dużą dokładnością co zapewnia dużą gładkość. Od czopów głównych olej doprowadzony jest kanalikami do czopów korbowych. Między ostatnim łożyskiem wału a kołem zamachowym znajduje się odrzutnik oleju, który zapobiega przedostawaniu się oleju ze skrzyni korbowej do sprzęgła.
2.Łożyska ślizgowe wału korbowego
Są to najczęściej wymienne wkładki stalowe powleczone cienką warstwą stopu łożyskowego. Stop łożyskowy, najczęściej cynowy, a w ciężkich silnikach brązowy, jest odporny na duże naciski, charakteryzuje go dobra przyczepność do materiału wkładki i niewielka twardość, plastyczność, wysoka temperatura, niski współczynnik tarcia i dobra zwilżalność olejem.
Zależnie od grubości wkładek rozróżnia się panewki grubościenne i cienkościenne. Aby zapobiec obracaniu się panewek w gniazdach, unieruchamia się je za pomocą tłoków(grubościenne) lub występów(cienkościenne).
Jedno z łożysk głównych, przejmujące siły poosiowe, łożysko oporowe, ma pierścieniowe obrzeże wylane stopem łożyskowym.
Łożyska toczne stosowane rzadziej, wymagają rozbieralnego wału korbowego. Są to najczęściej łożyska igiełkowe, rzadziej kulkowe, a w silnikach ciężkich- wałeczkowe. Na kołnierzu wału korbowego osadzone jest koło zamachowe, wykonane z żeliwa lub stali. Koło to zapewnia równomierną pracę silnika. Czołowa powierzchnia koła spełnia rolę tarczy oporowej sprzęgła samochodu. Na obrzeżu koła zamachowego osadzony jest zwykle wieniec zębaty, współpracujący z kołem zębatym rozrusznika i umożliwiający uruchomienie silnika
3.Weryfikacja wału korbowego
Aby sprawdzić rzeczywisty stan wału korbowego, należy zdemontować silnik i całe jego oprzyrządowanie, a następnie dokonać demontażu samego silnika. Po demontażu elementy takie jak tłoki, korbowody itp. Należy dokładnie wymyć i oczyścić.
4.Narzędzia pomiarowe
Do dokonania jakichkolwiek pomiarów i porównania ich wyników z danymi fabrycznymi należy zaopatrzyć się w następujące elementy pomiarowe:
-suwmiarka
-czujnik zegarowy
Dodatkowo, należy dokonać oceny wału organoleptycznie, tzn. wykrycie zauważalnych pęknięć, zgięć, nierówności, itp.
Wyniki dokonanych pomiarów wału korbowego należy porównać z wymiarami naprawczymi bądź fabrycznymi. W przypadku niezgodności wyników, element należy poddać regeneracji i dostosować się do wymiaru naprawczego lub jeśli regeneracja jest niemożliwa wymienić uszkodzony wał na nowy.
5.Wyniki pomiarów przykładowego wału korbowego
Pojazd: Moskwicz 412
Oznaczenie Wału: 4121005014
Wymiary Czopów |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Główny |
59,0 mm |
59,0 mm |
59,0 mm |
59,0 mm |
59,0 mm |
Tłokowy |
51,04 mm |
51,11 mm |
51,06 mm |
51,09 mm |
- |
Wnioski: Wał spełnia normy i może być dalej eksploatowany. Nie wymaga poddaniu regeneracji bądź wymiany.
6.Literatura:
Ćwiczenie 5E - Naprawa Układu Korbowo-Tłokowego Silnika FSO
Budowa pojazdów samochodowych - układ korbowo tłokowy
Wikipedia.pl, pojęcia: Tłok, Korbowód, Wał Korbowy