Egzamin „Systemy medialne na swiecie”

Zagadnienia egzaminacyjne:

1. Autorytarny system informacji masowej - przykłady i cechy charakterystyczne.

PRZYKŁADY:

• Obecny do końca lat osiemdziesiątych w Związku Radzieckim i innych państwach bloku wschodniego

• a dziś jeszcze - w Korei Północnej, Libii, Chinach i na Kubie.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

• Traktowanie mediów jako instrumentów podporządkowanych państwu lub partii, a nie środka informowania społeczeństwa. Władze zawłaszczają media, najczęściej są one własnością: państwa lub instytucji specjalnie utworzonych dla zakamuflowania tego stanu. Prywatne media praktycznie nie istnieją. RSW

• Media realizują politykę państwa, a dziennikarze są funkcjonariuszami aparatu propagandy, także upolitycznienie uznawane jest za zjawisko normalne, podobnie jak istnienie urzędowej cenzury prewencyjnej.

• Charakter pracy dziennikarskiej odwzorowuje dominację państwa nad interesem społecznym. W mediach brakuje oddzielenia informacji od komentarza, co uważane jest też za stan pożądany. Bywają np. rozpowszechniane opinie, że nie można oddzielić informacji od komentarza.

2. Liberalny (demokratyczny) system informacji masowej - przykłady i cechy charakterystyczne.

PRZYKŁADY:

Stany Zjednoczone, Niemcy, Francja Wielka Brytania itp.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

• Występują różnorodne formy własności, a dominującą jest własność prywatna, rola państwa sprowadza się do czynności regulacyjnych

• System demokratyczny wyklucza istnienie cenzury prewencyjnej, podobnie jak jawne ingerowanie państwa w proces przekazu

• Szczególne znaczenie ma w tym systemie prawo jako regulator działania mediów oraz samych dziennikarzy, co służyć ma zachowaniu etyki zawodowej.

• Dziennikarze biorą na siebie nadanie obrony obywateli przez nadużywaniem władzy przez funkcjonariuszy państwowych

• Oddzielanie informacji od komentarza (na co zwraca uwagę rezolucja nr 1003 odnosząca się do etyki dziennikarskiej, uchwalona przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady europy 1.07.1993).

3. Etapy rozwoju liberalnego systemu informacji masowej.

4. Tendencje w rozwoju liberalnych systemów informacji masowej po II wojnie światowej.

5. Trzy modele systemów medialnych wg D.C.Hallina i P.Manciniego - cechy charakterystyczne i przykłady państw.

Model liberalny (północnoatlantycki)

Przykłady państw: Stany Zjednoczone, Kanada, Irlandia, Wielka Brytania

przewaga mechanizmów rynkowych oraz mediów komercyjnych

Model demokratycznego korporacjonizmu (północno- i środkowoeuropejski)

Przykłady państw: kontynentalne kraje europejskie (Skandynawia, Niemcy, Holandia, Belgia, Austria, Szwajcaria

współistnienie mediów komercyjnych i mediów publicznych związanych z grupami społecznymi; aktywna rola państwa w kształtowaniu systemu medialnego

Model spolaryzowanego pluralizmu (śródziemnomorski)

Przykłady państw: europejskie kraje basenu Morza Śródziemnego (Francja, Włochy, Grecja, Hiszpania, Portugalia)

słabszy rozwój mediów komercyjnych, powiązanie mediów z polityką partyjną, silna rola państwa

wyróżnione modele są “typami idealnymi”

- np. model brytyjski oscyluje w kierunku demokratycznego korporacjonizmu

- model francuski znajduje się pomiędzy spolaryzowanym pluralizmem a demokratycznym korporacjonizmem

- w istocie modele te wyznaczają jedynie granice

kontinuum

- systemy medialne podlegają ciągłym zmianom

1. Struktura rynków medialnych: rozwój prasy masowej

- znaczne różnice w poziomie czytelnictwa gazet

- Norwegia: 720 egz. na 1000 mieszkańców;

- Stany Zjednoczone: 263 egz. na 1000 mieszkańców;

- Grecja: 77,5 egz. na 1000 mieszkańców;

- udział w rynku prasy elitarnej (opiniotwórczej) oraz masowej

(tabloidalnej)

- proporcje czytelnictwa prasy (dzienników) oraz audytorium

telewizyjnych serwisów informacyjnych

- Szwecja: telewizja/prasa - 0.99;

- Wielka Brytania: 1.51;

- Grecja: 5;

Model liberalny

- średnie wskaźniki czytelnictwa (z wyjątkiem

Wielkiej Brytanii - 5 miejsce na świecie)

- wczesny rozwój komercyjnej prasy masowej

- silny rynek prasowy

Model demokratycznego

Korporacjonizmu

- wysokie wskaźniki czytelnictwa

- wczesny rozwój komercyjnej prasy masowej

Model spolaryzowanego pluralizmu

- niskie wskaźniki czytelnictwa

- brak prasy masowej, komercyjnej

- dominuje prasa elitarna, mocno zorientowana politycznie,adresowana do wąskiego grona odbiorców

2.Paralelizm polityczny

- stopień formalnych i nieformalnych powiązań z partiami politycznymi;

- dziennikarstwo nastawione na informację (bezstronną, pozbawioną

oceny) vs. dziennikarstwo opiniotwórcze, nastawione na komentarz;

- wyraźne rozdzielenie informacji od komentarza;

- mieszanie tych dwóch stylów;

- dwa rodzaje pluralizmu

- pluralizm zewnętrzny - osiągany na poziomie całego systemu medialnego

(istnienie wielu instytucji, nadawców o odmiennej orientacji i reprezentacji

grup społecznych) - sprzyja wysokiemu paralelizmowi politycznemu

- pluralizm wewnętrzny - osiągany na poziomie redakcji

Model liberalny:

- neutralne media komercyjne - systemy formalnie autonomiczne

- dziennikarstwo zorientowane na informację

- pluralizm wewnętrzny (poza Wielką Brytanią - pluralizm zewnętrzny)

Model demokratycznego korporacjonizmu

- pluralizm zewnętrzny (szczególnie w prasie ogólnokrajowej)

- ewolucja w stronę neutralnych mediów komercyjnych;

- model mediów uczestniczących w procesie politycznym (media nastawione na komentarz) przy jednoczesnej dużej autonomii dziennikarskiej

Model spolaryzowanego

Pluralizmu

- pluralizm zewnętrzny

- dziennikarstwo zorientowane na komentarz,

- parlamentarny lub rządowy model zarządzania mediami elektronicznymi - media podporządkowane procesowi politycznemu

3. Profesjonalizacja dziennikarstwa

- wyznaczniki profesjonalizacji:

1. autonomia zespołów redakcyjnych od właściciela;

2. odrębne normy zawodowe: etyka zawodowa (ochrona informacji poufnych,

niepublikowanie informacji nieweryfikowalnych, etc.)

3. służba interesowi publicznemu (misja dziennikarska ponad innymi interesami)

- badania socjologiczne minimalizują znaczenie tego czynnika

Model liberalny

- bardzo wysoki stopień profesjonalizacji

- niezinstytucjonalizowany system autoregulacji

Model demokratycznego korporacjonizmu

- silna profesjonalizacja

- zinstytucjonalizowany system autoregulacji (normy prawne, spisane kodeksy etyki zawodowej)

Model spolaryzowanego pluralizmu

- mniejszy stopień profesjonalizmu

- instrumentalizacja dziennikarstwa

4. Rola państwa w systemie medialnym

Model liberalny

- przeważa orientacja rynkowa - media komercyjne (wyjątkiem jest nadal silna pozycja publicznych mediów elektronicznych w Wielkiej Brytanii oraz Irlandii)

Model demokratycznego korporacjonizmu

- silna interwencja państwa przy jednoczesnej prawnej ochronie mediów

- dotacje państwowe (szczególnie w Skandynawii)

- silni nadawcy publiczni

Model spolaryzowanego pluralizmu

- silna interwencja państwa

- subsydia prasowe we Francji i Włoszech

- okresy cenzury

RÓŻNICE W SYSTEMACH POLITYCZNYCH

1. Model liberalny

- wczesna demokratyzacja, pluralizm polityczny

- dominują rządy większościowe (model dwupartyjny)

- raczej jednostkowa reprezentacja niż pluralizm organizacyjny (szczególnie

w USA), dominacja gabinetu, reprezentacja większościowa, wyraźne

rozróżnienie między rządem a opozycją

- liberalizm ekonomiczny, słabsze państwo opiekuńcze

- silnie wykształcona władza racjonalno-legalna

- przestrzeganie formalnych i uniwersalnych zasad proceduralnych

- instytucje niezależne od partii - organizacje społeczeństwa

obywatelskiego, korpus administracji publicznej

2. Model demokratycznego korporacjonizmu

- wczesna demokratyzacja, pluralizm polityczny (z wyjątkiem

Niemiec i Austrii przed 1945 r.)

- dominacja konsensualizmu

- podział władzy na wiele ośrodków, system wielopartyjny, system

proporcjonalny, kompromis i współpraca jako sposób podejmowania

decyzji

- silne państwo opiekuńcze, duże zaangażowanie państwa w

gospodarkę

- silnie wykształcona władza racjonalno-legalna

3. Model spolaryzowanego pluralizmu

- późna demokratyzacja (okresy rządów autorytarnych),

spolaryzowany pluralizm

- zarówno konsensualizm jak i rządy większościowe

- duże znaczenie partii politycznych, pluralizm organizacyjny,

- kapitalizm państwowy, silne państwo opiekuńcze we Francji i

Włoszech

- słabszy rozwój władzy racjonalno-legalnej

Model liberalny:

• Państwa o długich tradycjach demokratycznych

• Mechanizmy czysto …, które dyktują sposób rozwoju mediów

• Umiarkowany pluralizm polityczny (np. dwupartyjność) - nie ma rozproszenia uwagi mediów

• Wskaźnik rozwoju prasy osadzony w 18 w. - jest przejawem rozwoju wartości liberalnych i idei wolnościowych - szybki rozwój prasy masowej.

• Najwyższy pluralizm polityczny - prasa opiera się o zyski, a nie o współpracę z partiami.

• Wysoki profesjonalizm w zarządzaniu mediami publicznymi, w związku z tym wysoki profesjonalizm dziennikarski(ograniczony dostęp do zawodu)

• Niski interwencjonizm państwowy - opiera się na ustalaniu ogólnych granic działania.

Model demokratycznego korporacjonizmu

• Państwa wysokorozwinięte, zaawansowane technologicznie

• 
  Mały wskaźnik zaludnienia

• Długie tradycje demokratyczne, dobrze rozwinięta sfera publiczna i socjalna

• Umiarkowany pluralizm polityczny

• Wysoki wskaźnik czytelnictwa (750 egz na 1000 osób) prasa pełniła funkcje wspomagające społeczeństwo - integrowała je.

• „Kultura czytania”

• Duże powiązania mediów z państwami, teraz słabnie.

• Dziennikarstwo pozostało sferą autonomiczną, wysoki poziom profesjonalizmu, regulacje w dostępie do zawodu

• Powszechne subsydia dla prasy

• Regulacje państwa -> mocna ingerencja w funkcjonowanie mediów

Spolaryzowany pluralizm

• Prasa nie ma dużej roli w historii państwa

• Zróżnicowanie ideologiczne - dużo małych partii

• Dopiero w latach 70 te państwa weszły na drogę demokracji

• Wysoki paralelizm polityczny

• Dziennikarstwo zorientowane nie wokół newsów, tylko..

• Niski profesjonalizm zawodu

• Silny interwencjonizm państwowy (Grecja, Włochy)

Niskie wskaźniki czytelnictwa

6. Znaczenie postępu technologicznego w rozwoju mediów.

1. dynamiczny rozwój przemysłu komunikacyjnego (rynku komunikacyjnego)

- Europa - powstanie rynku mediów elektronicznych,

- telewizja kablowa, satelitarna wychodziły poza ograniczone możliwości koncesyjne

stacji naziemnym

- powstanie nowych obszarów produkcji medialnej (nowe media)

- media cyfrowe - większa możliwość wejścia na rynek nowych podmiotów,

- gwałtowny rozwój przemysłu reklamowego,

2. heterogeniczność komunikacji

- np. kanały tematyczne,

- komunikacja punktowa, fragmentaryzacja audytorium (koniec audytorium

masowego),

- większa konkurencyjność rynku > presja komercyjna, ale jednocześnie

wypełnianie każdej jego wolnej przestrzeni (np. telewizje tematyczne

3. globalizacja procesów komunikowania

- globalny przemysł rozrywkowy

- międzynarodowe korporacje medialne

- globalna kultura

- główne znaczenie ma tu kultura i wzorce amerykańskie - najsilniejszy przemysł)

- globalna nie oznacza jednorodona (masowa, mainstreamowa)

- globalna sfera publiczna (telewizja kablowa, satelitarna oraz Internet)

- globalizacja dyskursu społeczno-polityczno-ekonomicznego (glbalne media

informacyjne - CNN, BBC, NYT, FT)

4. zmiany o charakterze prawnym i instytucjonalnym wymuszane przez nową

sytuację mediów

- np. prawo autorskie (Creative Common)

5. zmiany paradygmatów działania mediów tradycyjnych

- komercjalizacja telewizji publicznych

- tabloidyzacja prasy

7. Modele radia w państwach demokratycznych.

8. Przejawy koncentracji mediów wg Kepplingera.

• Koncentracja wydawców, określona mianem koncentracji przemysłowej

• Koncentracja nakładów wiodąca ku dominacji rynkowej jednego lub kilku wydawców

• Koncentracja wydawnicza (editorial concentration) która oznacza nie tyle ilość tytułów instniejących na rynku , lecz ilość tytułów niezależnych od koncernów

• Koncentracja horyzontalna- gdy rynek jest opanowany przez niewielką liczbę koncernów

• Koncentracja wertykalna - jeżeli koncern opanowuje cały rynek, jeżeli koncern ma nie tylko tytuły, jest dystrybutorem

9. Wpływ koncentracji mediów na prawo do wolności informacji.

Koncentracja prasy prowadzi do ograniczenia swobody wypowiedzi

10. Przyczyny różnic pomiędzy amerykańskim systemem informacji masowej a systemami państw europejskich.

11. Społeczne skutki koncentracji mediów amerykańskich.

Jednym z kluczowych procesów XIX wieku stała się koncentracja, która sprzyjała zmniejszaniu się liczby tytułów przy jednoczesnym wzroście nakładów. Proces ten, aczkolwiek z różnym natężeniem trwa do dziś. Faktem jest, iż następuje znaczący spadek liczby dzienników. W 2002 roku zarejestrowanych było tylko 1457 tytułów, podczas gdy w roku 1980 było ich 1746, zatem jest to spadek w ciągu zaledwie 20 lat o niemal 17% (przyjmując za rok bazowy 1980). Charakterystycznym jest fakt, iż zmniejszeniu liczby tytułów towarzyszy zmniejszanie się nakładów (rozumianych jako uśredniony, przeciętny nakład dziennika na rynku amerykańskim). Zatem nakłady dzienników, podobnie jak liczba tytułów, również kontynuują spadkowy trend.

12. Historia i współczesne znaczenie największych agencji prasowych:

REUTERS [grupy produktów + spółka giełdowa] Siedziba: Londyn, 1851 r.

Historia:

Paul Julius Reuters (korespondent Havasa) założył agencję, która świadczyła usługi dla giełd, banków, posiadała indeksy cen. Później przekształciła się w klasyczną agencję informacyjną. Szybko stała się spółką giełdową, więc nie jest własnością rządu jak AFP. Reuters jest korporacją ponadnarodowa, mimo że kwatera główna jest w Wielkiej Brytanii. Przedsiębiorstwo nawiązało współpracę z firmą Thomson (Kanada) 2-3 lata temu [Thomson Reuters]. Posiadają związki prasowe- np. Stowarzyszenie Prasy W .Brytanii, Australijskiej itp.

XX w.- klasyczna agencja informacyjna- obsługuje media masowe. W latach 70.- 80. nastąpiła coraz większa specjalizacja Reutersa, powrót do korzeni. Odnotowano ekspansję Associated Press, więc Reuters tracił źródła dochodów w massmediach i zwrócił się w stronę mediów biznesowych.

Reuters jako pierwszy informował np. o upadku ZSSR, zburzeniu Muru Berlińskiego. Podał informacje o zamachu nap rezydenta Lincolna.

Obecnie:

Reuters zatrudnia ok. 55000 osób, posiada 200 biur w ponad 155 krajach na świecie.

Obecnie Reuters podpisał umowę z innym gigantem- Microsoftem. Użytkownicy Microsoftu mają za darmo odbierać niektóre serwisy Reutersa.

Dochody Reutersa: 93% dochodów pochodzi z rynku finansowego, ok. 7% wynoszą dochody z rynku mediów. Produkty, które Reuters oferuje klientom:

1. Informacyjne- 65% dochodów; specjalistyczne dane finansowe, dot. wydarzeń, mających wpływ na rynek finansowy; nadawane w ponad 20 językach; Reuters Financial Television- nieprzerwany przekaz TV z giełdy na świecie; Seria 3000- archiwum informacje gospodarczych Reutersa, umożliwia klientom wzajemny kontakt- np. pomiędzy bankami;

2. Transakcyjne- 28% dochodów; usługi umożliwiające zawieranie transakcji pomiędzy klientami Reutersa; Billing 2000;

3. Medialne- 7%- oferowane mediom; Reuters World Service- sztandarowy światowy serwis Reutersa- informacje z całego świata, w kilku językach; prócz klasycznych depesz tekstowych zawiera przekazy telewizyjne, fotografie, jest dostępny on-line. Reuters Television- materiały audiowizualne, przygotowane do emisji; z tego korzysta np. FOX;

• United Press International;

AP - ASSOCIATED PRESS [jeden korespondent + nowatorskość + monopolista w USA] Siedziba: Nowy Jork; 1848r.

Historia:

AP powstało  jako związek swoich klientów.  6 gazet (dzienników) w poł. XIX w. stwierdziło, że taniej będzie, jeśli za granicą będą mieli jednego wspólnego korespondenta. Okazało się to bardzo trafnym posunięciem. Otworzono jedno biuro, w Kanadzie (port Halifax), gdzie urzędował jeden zagraniczny korespondent, a telegraf przesyłał info.

AP, jako pierwsza, wydzierżawiła dla siebie linię  telegraficzną, dostępną dla klienta. Jako pierwsza zastosowała też dalekopisy (Morse otwarty tekst) i łączność satelitarną.

Obecnie:

Obecnie w USA 5000 stacji TV i radiowych + 1500 gazet odbiera info z AP. Poza USA ok.  jest 8000 odbiorców. Na świecie AP posiada łącznie ok. 15000 klientów.

XXI w.- 0,5 mld ludzi korzysta dziennie z info z AP.

AP nadaje w 5 językach: hiszpański, francuski, niemiecki, angielski, holenderski, szwedzki.

Jest to najbardziej utytułowana agencja na świecie. Nagradzana wielokrotnie za obiektywizm, szybkość, działalność fotoreporterów (ponad 40 nagród Pulitzera).

AFP - AGENCE FRANCE- PRESSE [przedsięb. użyteczn. publ. + Afryka+ dekalog] Siedziba: Paryż, 1944 r.

Historia:

AFP powołuje się na dziedzictwo agencji Havasa. Podczas II WŚ- Francuskie Biuro Informacyjne. W 1944 powołano AFP. Miała być przedsiębiorstwem użyteczności publicznej, nie prywatnym,  zatem była zależna od rządu francuskiego, gdyż on ją ufundował. Prowadzona jest kontrola władz francuskich nad agencją. Kluczowe stanowiska obsadzone są decyzjami rządu (prezes powoływany przez ministra informacji). Finanse tej agencji pochodziły ze źródeł budżetowych. Kto daje kasę, chce mieć dużo do powiedzenia. W latach 70. jedna z 4 głównych agencji na świecie (United Press International, AP, Reuters, AFP). Wyprzedzała Reutersa i AP. Poważną konkurencją był radziecki Tass- 12 000 gazet- ale to dlatego, że rozwinął się tam olbrzymi rynek wewnętrzny. AFP- świat zachodni- polityka kolonizacyjna, dlatego też miała ułatwione działanie.

AFP było pionierem w łączeniu działalności informacyjnej z działalnością reklamową.

Obecnie:

Obecnie serwis AFP wysyła info do ponad 100 krajów (2 mld ludzi). Obsługuje ponad 2000 stacji radiowych, 400 TV i  7000 gazet - spadek w porównaniu do lat 70., ale to też dlatego, że gazety tracą czytelników.

AFP nadaje w 6 językach:  hiszpański, francuski, niemiecki, angielski, portugalski, arabski.

AFP jest usytuowana jako przedsiębiorstwo użyteczności publicznej- pełni określone role w polityce informacyjnej Francji. 2000 instytucji we Francji obsługiwanych jest przez AFP.

Posiada specjalne usługi dla krajów Afryki Północnej, które dawniej były ich koloniami.

AFP posiada największe archiwum fotograficzne, od 1930 r., przejęło zdjęcia Habasa.

AFP wypracowała  DEKALOG DEPESZOWCA AFP- jeśli informacja jest źle podana, ale zastosowano się do dekalogu, korespondent jest brany w obronę; instrukcje co do tego, jaka kolejność konstruowania tekstu; wspomnienie o rzetelności, neutralności, jasności, prawdziwości informacja; jak ma wyglądać pierwsze zdanie depeszy; zasada odwróconej piramidy;

ITAR-TASS [zależność od władzy + informacje z Rosji i o Rosji + dział. wydawn. + monopol] Siedziba: Moskwa, 1992 r.

Historia:

W 1992 r., po upadku ZSSR, TASS zostaje przekształcona w ITAR-TASS (informacyjno- telegraficzna agencja Rosji). Powołana dekretem prezydenta Rosji, agencja stricte rządowa, podlega władzom Federacji Rosyjskiej, bo 40% kasy pochodzi z budżetu państwa.

Obecnie:

Itar-Tass aspiruje do miana agencji światowej, nie jest to trudne, bo Rosja leży na dwóch kontynentach. Itar-Tass jest także agencją wydawniczą, jest to bardzo specyficzne.

Prezesa Itar-Tass mianuje bezpośrednio prezydent. Prezes automatycznie zostaje wicepremierem rządu rosyjskiego. Parlament mianuje członków kolegium, a rząd wiceprezesów i wicedyrektorów. Widać tu kompletną zależność od władz. Dlatego agencja ta zachowuje monopol na wszystkie oficjalne informacje. Pierwsza publikuje dekrety prezydenta, jego oficjalne stanowiska. Agencja mniejsza od Reutersa czy AFP, bo w Moskwie pracuje „tylko” ok. 4 000 osób. Inter-Tass posiada 60 placówek krajowych i 60 zagranicznych. Klientami są media rosyjskie i Wspólnoty Niepodległych Państw oraz państwa bałtyckie, bo tam dużo mniejszości rosyjskiej. Główna Informacyjna Linia Itar-Tass- serwis informacyjny, ok. 350 info z Rosji. Linia ta ma dwie wersje:

1. info i komentarze dot. Rosji, WNP i krajów nadbałtyckich (Litwy, Łotwy, Estonii);

2. wiadomości z innych krajów, ale są to info związane w jakiś sposób z Rosją;

13. Największe ośrodki prasowe Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec i Rosji.

USA

Dow Jones and Co Inc., wydająca 23 dzienniki, w tym The Wall Street Journal;

Gannett Co Inc., wydająca 124 dzienniki,

Times Mirror Co., wydająca m.in. Los Angeles Times

Tribune Co, wydająca m.in. Chicago Tribune.

WIELKA BRYTANIA

Daily Mail and General Trust PLC, kontrolujący ok. 55 tytułów (m.in. Daily Mail, Evening Standard); Mirror Group Newspapers Ltd

News International PLC.

FRANCJA

Koncern Jeana Prouvost (1885-1978) - największe dni chwały miał w latach 60. i 70. „Paris-Match”, „Marie Clair”, „Cosmopolitan”.

Koncern Amaury - wydaje przede wszystkim prasę sportową.

„France Football” ,„L'Equipe

Koncern Roberta Hersant (ur. 1920) „Le Figaro” (od 1975 roku), „France-Soir” (od 1976 roku), „L'Aurore” (od 1978 roku). Obecny jest także na polskim rynku - w 1991 roku udało mu się przejąć ponad 50% akcji „Rzeczpospolitej”.

Koncern Jean-Jaques Servan-Schreiber - sztandarowym pismem w latach 50.-70. był tygodnik „L'Express”.

14. Najważniejsze tytuły prasy codziennej i magazynowej w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech i Rosji.

USA:

Gazety:

1. New York Times (NYT)- najbliższy pozycji dziennika ogólnokrajowego (1,5 mln egzemplarzy w niedziele, 1 mln codziennie, więc za mało na cały rynek amerykański); Powstało w 1851 i jest wydawane do dziś; inwestuje w media internetowe- standard; sfera kulturalna ma mocną pozycję w NYT; często niepowodzenie jakiegoś spektaklu na Broodway'u jest zwalane na recenzję NYT.

2. The Washington Post (TWP)- po ujawnieniu Afery Watergate, TWP mógł zacząć konkurować z NYT, ale obecnie nakład wynosi tylko ok. 800 000 egzemplarzy. TWP jest częścią przedsiębiorstwa- The Washington Post Corporation. „Newsweek” wydawany też przez TWPC.

Oba tytuły zaczęły swe funkcjonowanie jako prasa bulwarowa. Dziś zatrudnienie w nich równa się z największym osiągnięciem dziennikarskim amerykańskich dziennikarzy. TWP jako pierwszy wykorzystał przekaz satelitarny (Early Bird ) do przesyłania info pomiędzy korespondentami.

3. Los Angeles Times (LAT)- założony w 1881; największy dziennik Zach. Wybrzeża (1,2 mln nakładu); na początku gazeta konserwatywna- to jej `grzech pierworodny'; Powiązany z TWP- wspólna agencja info dla swoich celów, dzielą się korespondentami zagranicznymi;

4. Chicago Tribune- 1847- jeden z najstarszych działających dzienników regionalnych; kiedyś nacjonalistyczna, skrajnie prawicowa; bardzo dużą rolę odgrywają fotografie, ale nie jest to tabloid. Jako pierwszy zaczął zamieszczać kolorowe fotografie. Dużą część info politycznych stanowią info dot. Polski, bo jest tam dużo Polonii (nakład- max 1 mln w niedzielę, 700 000  codziennie);

5. The Wall Street Journal- dziennik ogólnoinformacyjny (1,8 mln nakładu przeciętnie), ale nie jest najpopularniejszy w  USA; sprzedaje się dobrze poza USA;

6. International Herald Tribune- wydawany dla prestiżu, bo jego nakłady nie przekraczają 300 000, kierowany do odbiorców poza USA;

7. USA Today- 1982- młoda gazeta, chciano by była głównym dziennikiem; (1, 7 mln)- niewiele jak na USA; więcej koloru, zdjęć, info, mniej publicystyki; nie ta jakość, jak poprzednie tytuły;

Czasopisma USA:

Czasopisma amerykańskie to olbrzymi rynek - tysiące tytułów.

1. Podział czasopism amerykańskich na nurt główny czasopism i czasopisma alternatywne.

ALTERNATYWNE- wyrosły z „magazynów podziemnych” - kiedy sprzeciw polityki USA np. wobec Wietnamu, hippisi, kontrkultura - tworzą swoją prasę bo ta ogólna jest zdominowana przez Waszyngton, reżimowa (lata 60te, 70te). Nie jest wydawana nielegalnie. Ewolucja kontrkulturowa ustępuje i te czasopisma przekształcają się w przedsiębiorstwa, które mają przynosić zysk. Ma inne korzenie dlatego dziś nazywa się alternatywną. Dziś to np. czasopisma kulturowe, społeczne „The Village Voice”.

2. Podział drugi, tematyczny.

1. Magazyny ogólne (general intvest), ogólne, różne sprawy, profil nie jest sprecyzowany

2. Czasopisma informacyjne (news magazines)

3. Czasopisma elitarne, jakościowe ( quality magazines)

4. Magazyny dla Kobie

5. Magazyny dla mężczyzn

6. Magazyny dot. prowadzenia domu

7. Magazyny specjalne

MAGAZYNY OGÓLNE

Tematyka nie jest sprecyzowana: kultura, życie, społeczeństwo, mniej polityki.

„Reader`s Digest” założony w latach 20tych, początkowo zajmował się przedrukami artykułów z innej prasy, dziś bazuje na własnych tekstach, wg. ściśle przestrzeganego formatu - w każdym kraju format, układ, stałe rubryki są takie same. Po roku 2000 jego nakład wynosi od 10-12 milionów egzemplarzy na miesiąc. Nowatorski wygląd- jako jeden z pierwszych nowy format, tzn. „C” (ok. 13/18cm) bo w każdej sytuacji ma dostarczyć pożytecznych informacji. Jest tu polityka, sport, natura, zdrowie, życie społeczne i rodzina. Ponad 50 edycji lokalnych na świecie, w kilkudziesięciu językach.

MAGAZYNY INFORMACYJNE

Przedstawicielami są „Time” i „Newsweek”. Charakter polityczny, informacyjny, publicystyczny.

„Time” z 1933 roku, jest tygodnikiem. Masowemu odbiorcy ma przedstawić wydarzenia z całego tygodnia w sposób jasny, kompletny. Wzoruje się na nim wiele innych tygodników, np. niemiecki „Der Spiegel”. Ceniony za artykuły z dziedziny polityki międzynarodowej i nauki. Nakład około 4 mln egzemplarzy.

„Newsweek” też z 1933 roku, ale „Time” i tak był bardziej popularny, a dziś jest na odwrót. Od lat 60tych jest własnością „Washington Post Company”. Wzorował się na „Time”, ale szybko wypracował swoją filozofię funkcjonowania - starał się być bardziej ambitny, nie być podsumowaniem wydarzeń tygodnia, ale starał się to komentować. Chce być opiniotwórczy, jak wydarzenia wpłyną na przyszłość. Dostrzegł, ze nie będzie szybszy od dziennika, dlatego chce zaproponować coś więcej. Publikują w nim Milton Friedman, Zbigniew Brzeziński. Dopuszcza różne opinie, co powoduje że jest niewiarygodny. Nakład - ponad 3 mln tygodniowo.

„US news and world report” powstał po II wojnie światowej, tygodnik. Charakteryzuje się większym formatem niż „Time” i „Newsweek”. Tematyka bardziej ekonomiczna,

nieukierunkowany na przeciętnego odbiorcę, raczej kierowany do aktywistów. Nakład - około 2 mln.

CZASOPISMA ELITARNE

„Harper`s Magazine” na okładce „HM” założony w połowie XIX w., oficjalna nazwa: „Haper`s News Monthly Magazin”. Tematyka kulturalna, sztuka, kwestie społeczne. Stroni od tematyki politycznej - ewentualnie jako dodatek gdy się coś dzieje. Istotny element elitarności - szata graficzna, dobiera sobie sam reklamodawców, czy pasuje do stylu i wyglądu.

„The New Yorker” założony w 1925 roku, określany jako „wyrafinowane czasopismo kulturalno- artystyczne”. Treści o charakterze literackim, artystycznym obok tych dziennikarskich. Znani są jego rysownicy i ich grafiki. Jednym z autorów był Ernest Hemingway. Nakład 800 tysięcy egzemplarzy.

„The Atlantic” z XIX wieku. Zakładany przez poetów i pisarzy, miał się zajmować kulturą i sztuką. Dziś jego profil poszedł w kierunku literatury. Do lat 60tych na nim wydawca nie zarabiał bo był taki elitarny… :] Nakład około 0.5 miliona.

MAGAZYNY KOBIECE

„Cosmopolitan”

„Ladies Home Journal”

MAGAZYNY MĘSKI

„Playboy” 3 miliony nakładu

Także sportowe, motoryzacyjne

„Sport`s ilustrated”

MAGAZYNY SPECJALNE

Czasopisma TV: „Tv Guide” 9 mln nakładu

Słabsze dzienniki w USA przeżywają trudności - spadek czytelnictwa (TV i radio). Spadają nakłady pism tych częściej wydawanych a wzrost nakładu i popularności rzadziej wydawanych - kwartalników, 2-miesięczników.

WIELKA BRYTANIA

Narodziny prasy - XVII wiek. Była wówczas uzależniona od państwa albo miała służyć interesom monarchy albo partii. Podatki ją ograniczały, zezwolenia, opłaty, reglamentacja papieru (władze wydawały papier według własnego uznania). Dziś o tym czy jest gazeta decyduje rynek. W Wielkiej Brytanii- TYLKO GAZETY PRAWNE , nie ma gazet partyjnych, żaden tytuł nie jest zależny od państwa. Około 10 ogólnokrajowych dzienników - wydawane codziennie. Około 11 ogólnokrajowych gazet niedzielnych. Ponad 1300 tytułów lokalnych, regionalnych. Prasa drukowana w Wielkiej Brytanii dzieli się na elitarną i popularną (dzienniki).

- Prasa elitarna:

- „The Times”, sztandarowy dziennik brytyjski z 1785 roku. Jaki pierwszy wysyłał korespondentów zagranicznych, jako pierwszy drukowany maszyną parową, wprowadził artykuł wstępny. Obecnie jest własnością Ruperta Mardocka ( News Corporation) wprowadził on zmiany. < Rewolucja Flit Street - tu były redakcje, drukarnie do wieku XX, centrum wydawania dzienników, początek lat 80tych. Mardock przeniósł „The Times`a” na obrzeża Londynu, zwolnił drukarzy, zautomatyzować wszystko - obniżenie kosztów: po kilku latach pozostałe redakcje robiły to samo>. Przestaje być elitarna pod względem ceny, ale jest elitarna pod względem treści. 700 tysięcy egzemplarzy - nakład, wydawany w formacie tabloidowym.

- Konkurentem jest dziennik „The Daily Telegraph” - ponad milion nakładu. Też nie jest własnością brytyjską, lecz kanadyjską. Wydawany w formacie Broad Sheet. Powstał w 1855 roku. Postrzegany jako dziennik konserwatywny.

- „The Independent” z lat 80tych XX wieku, ponad 200 tysięcy nakładu. Stara się być bardziej prestiżowy niż dwa poprzednie, dla elity intelektualnej kraju. Forma tabloidowa. Określany jako najbardziej obiektywny dziennik brytyjski.

- „ The Guardian” - powstał w 1821 roku w Manchesterze (poprzednie są londyńskie). Obecnie wydawany w Londynie. 350 tysięcy nakładu. Liberalno- lewicowy dziennik. Zazwyczaj sprzyja partii pracy. Polemiki z „The Daily Telegraph”

- „Financial Times” - gospodarczy, drugi najbardziej znany na świecie gospodarczy dziennik. Wydawany w kilkunastu miastach na świecie. 450 tysięcy nakładu.

Większość z elitarnych dzienników ma swoje odpowiedniki w prasie codziennej, np. „ The Times” - „Sunday Times” , oprócz tego te niedzielne nie mają odpowiedników.

- Prasa popularna:

Dzienniki przewyższają segment elitarny w nakładzie. Tu znajdują się tabloidy (sensacyjne, agresywne) i takie pomiędzy (:P). Skierowana do najmniej wymagającego czytelnika. Największy dziennik to „The Sun” .

- „The Sun” - tabloid, bulwarówka, lata 60te. Jest własnością Mardock`a. Specjalizuje się w tematyce społeczno- politycznej. Agresywna forma, dużymi, dużo zdjęć, mniej tekstu - typowy tabloid. Zajmuje się wszystkimi sensacjami, skandalami rodziny królewskiej. Ważna jest tematyka sportowa. Poza piłką nożną, typowe dla Wysp sporty - crickiet, wyścigi konne i rugby. 3.5 miliony dziennego nakładu - drugie miejsce w Europie ( na 1 miejscu niemiecki „Bild”).

- „ The Daily Mail” i „The Daily Mirror” konkurencja dla siebie, nakłady nieco ponad 2 miliony, tematyka podobna do „The Sun”, nieco mniej polityki, więcej społecznej. „The Daily Mail” podbiera czytelników „The Independent”.

„The Daily Express”, „The Daily Start”.

Na rynkach, gdzie silnie rozwinięte są media publiczne, bardzo dobrze rozwija się rynek tabloidów (prasa popularna).

- Prasa niedzielna:

Najczęściej każdy dziennik posiada pod zmienną nazwą swój dziennik niedzielny. Wydawane są w formacie dzienników. Bardzo popularne w Wielkiej Brytanii, większe czytelnictwo niż te w tygodniu.

„The Sunday Times” powiązana z „The Times” ma większe od niego nakłady - 1,3 milion.

„The Observer” zamiast „Guardiana”

„Mail on Sunday” zamiast „The Daily Mail” nakłady zbliżone

„Sunday Mirror” zamiast „The Daily Mirror” do codziennych

„Sunday Express” zamiast „The Daily Express” nakładów

„Daily start Sunday” zamiast „The Daily Start”

„Sunday Telegraph” zamiast „The Daily Telegraph”

„The news of the World” nie ma odpowiednika, wydawany tylko w niedzielę, najważniejsza gazeta niedzielna, ponad 3,5 miliona nakładu, jest tabloidem treściowym i formatowym. Własność Mardock`a.

Gazety niedzielne mają dłuższe tradycje niż codzienne tytuły - stąd ich popularność. System dystrybucji też na to wpływa - rozpowszechniania jest w prenumeracie pocztowej.

- Prasa lokalna:

Centrum wydawania prasy w Wielkiej Brytanii jest Londyn. Ale poszczególne regiony i kraje traktowane są jako odrębne rynki. Prasa lokalna ma długie tradycje.

FRANCJA

Dzienniki/gazety:

• Le Figaro - wydawany od 1826 r. nakład 321 500 egz. Dziennik prawicowy, kompetentna publicystyka, różnorodna tematyka, opiniotwórczy.

• L'Humanite - od 1904 r. nakład 52 800, finansowany przez partię komunistyczną, dziennik.

• Liberation - od 1940, nakład 134 800, dziennik

• Le Monde - od 1944, nakład 314 000, właściciel Le Monde SA, dziennik. Wydaje też miesięcznik Le Made Diplomatione (od 1954)

• Le Journal De Paris - od 1777 - sprawy Paryża.

• Inne: Les Echos, La Groix, La Tribune.

Ponad 100 czasopism sportowych.

Czasopisma:

L'Expres, Le noyvel observateur, Le Point

NIEMCY

Najistotniejsze, opiniotwórcze, ponadregionalne dzienniki:

• „Süddeutsche Zeitung”- z Monachium, największa z tych prestiżowych dzienników, elitarna - inteligenci i bogaci, według rankingów najlepsza. Nakłady około 440 tysięcy egzemplarzy. Format duży - broadshit. Współpracuje z amerykańskim „New York Times”. Ma dodatek anglojęzyczny z „New York Times`a”

• „Frankfurter Allgemeine Zeitung” - wydawany we Frankfurcie nad Menem, 350-370 tysięcy egzemplarzy nakładu. Dziennik konserwatywny, np. sprzyjający CDU CSU (niemiecki ChD- kom). Pierwsze miejsce jeśli chodzi o rozpowszechnianie poza granicami. Opiniotwórczy, często cytowany, największa sieć korespondentów zagranicznych. Dostępny w ponad 140 krajach. Raczej do inteligencji i bogatych.

• „Die Welt” własność koncernu Axel Schpringer, nakład: około 250 tysięcy egzemplarzy. Ma swoją mutację w mniejszym formacie „Welt Kompact” - ma być bardziej popularna niż prestiżowa. Ma tez wersję niedzielną „Welt am Sonnatg” - większe nakłady. Siedzibę ma w Berlinie, ale jest też wersja regionalna dla Hamburga siedziba właściciela. Ma ambicję bycia dziennikiem dla całych Niemiec. Długo przynosił straty. Był wzorem do stworzenia w Polsce gazety „Polska Europa Świat”, dziś „Gazeta prawna” .

• „Frankfurter Rundschau” - też z Frankfurtu, około 150 tysięcy egzemplarzy nakładu. Ma swoją mutację stricte dla aglomeracij Frankfurtu. Częściowo i pośrednio jego właścicielem jest partia SPD. Liberalny światopoglądowo, nieco lewicujący.

• „Berliner Zeitung”

• „Hamburger Abendblat”

• „Die Tages- Zeitung”

Gazety cotygodniowe (zaliczane do dzienników), podobne do gazet niedzielnych w Wielkiej Brytanii. Opiniotwórcze, informujące, komentujące. „Die Zeit” w dużym formacie, nakład prawie 500 tysięcy egzemplarzy, elitarny, prestiżowy. „Sonntagsblatt” format dziennika. One także rozprowadzane są przez prenumeratę

15. Historia i współczesność radiofonii i telewizji brytyjskiej.

• RADIOFONIA KOMERCYJNA

Wielka Brytania bardziej kontroluje rynek mediów elektronicznych niż prasę. Długo radiofonia była tworzona wyłącznie przez BBC. Radio ogólnokrajowe- monopol BBC utrzymał się do lat 90tych XX wieku. Radiofonia pozostaje w cieniu.

- Radiofonia lokalna

BBC miało monopol do 1972 roku. Odtąd mogło funkcjonować prywatne radio lokalne zmiany zostały wprowadzone ustawą „Sound Broadcasting Act” wprowadza niezależne lokalne stacje radiowe (independent local radio). Stacje ta miały utrzymywać się z reklam, nadawca TV nie mógł posiadać stacji radiowej - żeby nie było zbytniej konkurencji.

1973 rok - dwie lokalne stacje w Londynie „Capital Radio” i „LBC” (London Broadcasting).

Rynek bujnie i szybko zaczął się rozwijać bo BBC zaniedbało nadawanie lokalne. Ludzie bardzo chętnie słuchali stacji lokalnych. Lokalne stacje radiowe musiały działać w granicach prawa - dzięki nadzorowi pewnych organów nadzorczych lokalna radiofonia zyskała sobie uznanie słuchaczy jakością programu. Dobre dochody i brak konkurencji ze strony BBC na rynku lokalnym. Obecnie funkcjonuje około 250 takich rozgłośni.

- Radiofonia ogólnokrajowa

Dopiero w latach 90tych powstają stacje komercyjne, ponieważ te lokalne podkopywały BBC i rosły w siłę postulaty aby znieść monopol BBC na nadawanie BBC. 1990 rok - ustawa Broadcasting Act częściowo ten monopol znosi -> system „independent national radio” (ogólnokrajowe komercyjne radio). Nie uwolniły tego rynku zupełnie - zostały przez państwo wydzielone 3 pasma częstotliwości i zrobiono przetarg. Te częstotliwości będą przypisane do określonych stacji:

1. informacyjna

2. muzyczno-rozrywkowa

3. społeczno- publicystyczna

Po 1995 roku powstały te trzy stacje:

1. Classic FM

2. Virgin 1215

3. Talk- Sport

Te stacje funkcjonują do dziś. Ale większa konkurencja ze strony BBC. Największą słuchalność na rynku ogólnokrajowym ma BBC (1,2,4).

- Rynek telewizyjny

Został uwolniony z monopolu BBC wcześniej niż radio - wcześniej powstała telewizja komercyjna odwrotnie niż w innych krajach pod koniec lat 40tych. Lobbowali za tym producenci programów, agencje reklamowe, a także partie polityczne (konserwatyści bo myśleli, że BBC sprzyja lewicy).

1945 rok ustawa Television Act przyzwolenie na powstanie komercyjnych stacji telewizyjnych (system Independent Television). Oficjalnie nadawca Independent TV (I TV) powstaje w 1955 roku - pierwszy prywatny nadawca, utrzymuje się z reklam. To nie był pierwszy program. Zaplanowano trzy lokalne pasam: pasmo centralne, londyńskie i północne. Na I Tv składało się kilka mniejszych stacji TV, każda z nich posiada własną koncesję. W latach 60tych już funkcjonowało kilkunastu nadawców komercyjnych w ramach I TV. Powołali Independent Television News - agencja informacyjna wspólna dla podmiotów tworzących I Tv. Nałożono na I Tv pewien obowiązek, zadania misyjne:

1. obowiązek serwisów informacyjnych

2. programów edukacyjnych

3. programów publicystycznych

(Dlatego, że w przeciwieństwie do BBC zarabiają na reklamach nadawcy HYBRYDOWI -mają przywilej reklam ale też mają za zadanie wypełniać obowiązki misyjne) TYPOWE!!

Duopol Tv ( BBC i I Tv) przetrwał do lat 80tych. I Tv ulega koncentracji kapitałowej i programowej, dziś tworzona jest przez 5 stacji, między innymi: Granada Tv i Carlton, pozostałe 3 są mniejsze. I Tv nadaje do dziś kilka programów, oznaczonych numerami, główny to I Tv2 - nadawane na zasadzie hybrydowej, są to programy ogólno brytyjskie ale niektóre z nich są rozszczepione.

Chanel 4 - druga stacja komercyjna, powstała w 1982 roku, nie produkuje własnych programów, jest tylko nadawcą. Może nadawać reklamy, ale jest także utrzymywany z kasy państwowej - dotowany z pieniędzy licencyjnych innych stacji, np. tych z I Tv. Ma dlatego więcej obowiązków misyjnych niż I TV. Ma tworzyć programy dla mniejszości narodowych, ma ściśle określony limit audycji w programie, działa u nich kanał w języku walijskim.

Office of Communication - zajmuje się sprawdzanie czy stacje spełniają swoje obowiązki

Chanel 5- dziś po prostu Five. Powstał w 1997 roku. Typowo komercyjny kanał, utrzymuje się tylko z reklam, nie ma przez to żadnych obowiązków

16. Cechy charakterystyczne francuskiego rynku prasowego.

Również współcześnie system prasowy Francji zmaga się z różnymi problemami. Dlaczego akurat ci właśnie czytelnicy sięgają po daną gazetę? Skąd u nich kwestia przyzwyczajenia do tytułu?

Prasę codzienną czyta we Francji ok. 30% populacji. Natomiast magazyny są bardzo poczytne. Powstaje niewiele nowych tytułów dzienników. Największy przyrost przypada na kwartalniki, a następnie miesięczniki i dwutygodniki. Inne, zwłaszcza dzienniki wykazywały regres lub stagnację. „W latach dziewięćdziesiątych ilość dzienników pozostawała na zbliżonym poziomie, przybyło tygodników ogólno informacyjnych i politycznych i bardzo znacznie -kwartalników.”

Największy wzrost kupna osiągnęły gazety o tematyce prowadzenia domu, urządzania wnętrz, ekonomii.

Obecnie Francja ma 10 ogólnokrajowych dzienników. Jest wyższe czytelnictwo niż ilość sprzedanych numerów. Częściej kupuje się w kioskach niż w prenumeracie. Natomiast dzienników lokalnych Francja wydaje ok. 100.

Francja słynie z pism dla kobiet - ponad 100 tytułów i ponad 400 mln. egz. tygodniowo. Można je podzielić na 3 grupy:

1. magazyny zajmujące się … kobiecą - „Elle”, „Marie Claire”, „Cosmopolitan”, „Marie France”;

2. magazyny poświęcone sprawom domowym;

3. magazyny porad.

Czasopiśmiennictwo narodowe i techniczne - dochodzi do 7 tys. tytułów, nakład wynosi 2 mln egz.

17. Przyczyny różnic pomiędzy współczesnym francuskim a amerykańskim systemem informacji masowej.

18. Prawne podstawy wolności prasy w Niemczech.

Zasada wolności mediów jest zagwarantowana konstytucyjnie Ustawą Zasadniczą z 1949 roku. Całość regulacji prawnych pozostaje w kwestii landów, nie ma żadnego federalnego prawa prasowego. Są umowy między landami, np. jeśli coś ma być nadawane na cały kraj. Mogłaby powstać federalna ustawa o prawie prasowym, ale nie ma. Była do roku 1966, ale ją zniesiono. Władze federalne zrzekły się tego prawa. Prawny konstytucyjny zakaz tworzenia federalnego prawa regulującego działalność radia i TV (TYPOWE DLA NIEMIEC!!). Są trzy rodzaje ustaw uchwalonych przez parlamenty landów:

1. ustawy radiowo- telewizyjne dotyczące mediów publicznych

2. ustawy prasowe dotyczące prasy drukowanej

3. ustawy medialne dotyczące mediów komercyjnych

Nie ma regulatora federalnego mediów elektronicznych jak np. KRRiTv. Urzędy do spraw mediów funkcjonują w każdym landzie, on daje koncesje i je kontroluje. Co jakiś czas pomiędzy wszystkimi landami zawierane są układy radiowo- telewizyjne mają umożliwić istnienie kanałów ogólno niemieckich; przeciwdziałanie zbytniej koncentracji mediów. Istotną rolę w kształtowaniu systemu prawnego i rynku mediów odgrywają orzeczenie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, np. stwierdzał, że mogą istnieć nadawcy prywatni, zakres obowiązków mediów publicznych, abonament. Dwie główne zasady działania mediów w Niemczech:

• zachowanie pluralizmu zewnętrznego - musi funkcjonować na rynku wielu różnych nadawców

• zachowanie pluralizmu wewnętrznego - określa wewnętrzną organizację instytucji medialnych, swobodę dziennikarską, są wolne w kształtowaniu swoich przekazów, polityki itd., nie mogą podlegać żadnym naciskom.

Niemiecki system mediów jest określany nazwą pluralistycznego systemu dualnego bo ogromna liczba tytułów, nadawców, stacji, instytucji medialnych i współistnieją dwa silne segmenty: mediów publicznych i komercyjnych. W Niemczech jest silna pozycja prasy regionalnej. Niemieckie koncerny medialne inwestują także poza granicami kraju, (np. w Polsce: Polska Press, Bauer) bo u siebie już nie mają w co.

19. Najważniejsze koncerny prasowe na niemieckim rynku prasowym.

• Springer:

Największy koncern prasowy w Europie, wydający m.in. Die Welt, Hamburger Abendblatt, Bild-Zeitung, Berliner Morgenpost,

• Gruner und Jahr AG Co Druck - und Verlagshaus

(wydający m.in. Stern, Brigitte, Marie Claire);

• Suddeutscher-Verlag

(Sueddeutsche Zeitung)

• Burda GmbH

(Bunte, Freundin, Pan, Das Haus).

20. Prawne podstawy wolności prasy w Rosji.

21. Scharakteryzuj przemiany, które zaszły w mediach rosyjskich na początku lat 90-tych.

Literatura podstawowa:

1. „Wybrane zagraniczne systemy medialne”, red. J.W.Adamowski, W-wa 2008;

2. D.C.Hallin. P.Mancini, „Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym”, Kraków 2007;

3. Kevin Williams, "Media w Europie" , Warszawa 2005.

Jako kluczowe powody podaje się najczęściej upowszechnienie się telewizji i Internetu.

---