GAZY:

Nazwa gazu wybuchowego	Granica wybuchowości %	Temperatura zapłonu ^oC
CO	12,5 ÷ 74	609
H2S	4 ÷ 46	290
CH4	5 ÷ 15	650
H2	4 ÷ 72	530

CO:

gaz bez barwy, smaku i zapachu

- 300-400 razy szybciej łączy się z hemoglobiną, przez co nie ma przenoszenia tlenu z płuc do tkanek (bóle głowy, zawroty, zaburzenia równowagi, wzroku, nudności, wymioty, utrata przytomności i śmierć)

- cięższy od powietrza

- występuje w gazach pożarowych, przy niecałkowitym spalaniu węgla, drewna

H₂S:

gaz bez barwy, zapach zgniłych jaj

- powoduje porażenie ośrodka oddechowego (blokada enzymów na szczeblu komórek), podrażnienie spojówek-światłowstręt, kaszel, utratę przytomności

- cięższy od powietrza

- wydziela się podczas gnicia substancji organicznych, rozpuszcza się w wodzie

NO, NO₂:

barwa od żółtej do brązowej, ostry zapach

- NO2 po połączeniu z wydzieliną błon śluzowych tworzy kwas azotowy, powodując poparzenie pęcherzyków płucnych, naczyń włosowatych płuc, błon śluzowych oskrzeli i tchawicy (objawy po kilku godzinach- kaszel, duszności, wymioty)

- występuje podczas urabiania MW, podczas pracy maszyn spalinowych

- cięższy od powietrza

SO₂:

bezbarwny, drażniący zapach, kwaśny smak

- SO2 po połączeniu z wydzieliną błon śluzowych tworzy kwas siarkowy, który działa żrąco na błony śluzowe (objawy to silny kaszel, obrzęk krtani, przekrwienie)

- występuje podczas pożarów, urabiania skał posiadających siarkę

- cięższy od powietrza

CO₂:

gaz bez barwy i zapachu, smak słodko-kwaśny

- powoduje zaburzenia czynności oddechowych (2%), bóle, zawroty głowy, szum w uszach (4%), przyspieszenie i pogłębienie oddychania (5%), duszność, utratę przytomności, sinicę, porażenie oddychania (8%)

- cięższy od powietrza

O₂:

gaz bez barwy smaku i zapachu

a) przy 17 % gaśnie płomień lampy, pojawiają się zawroty głowy

b) przy zawartości tlenu od 16% do 12 %, człowiek niezdolny do wykonania wysiłku fizycznego, pojawiają się zaburzenia koordynacji ruchowej

c) przy zawartości tlenu od 11% do 6 %, pojawiają się mdłości, wymioty następuje utrata przytomności, śpiączka

CH₄:

gaz bez barwy smaku i zapachu

- szkodliwy może być, gdy przyczynia się do zmniejszenia zawartości tlenu w powietrzu

- lżejszy od powietrza

- wydziela się z węgla, ze skał otaczających, powstaje podczas pożarów, wydziela się stale w małych ilościach albo okresowo w dużych ilościach w postaci wyrzutów

MIKROKLIMAT II:

Środowisko cieplne umiarkowane:

1) Wskaźnik PMV:

Wskaźnik ten można określić, gdy są znane:

•aktywność fizyczna człowieka M [W/m2]

•odzież (oporność cieplna Icl [clo])

•temperatura powietrza ta [°C]

•średnia temperatura promieniowania tr [°C]

•względna prędkość przepływu powietrza var [m/s]

•ciśnienie cząstkowe pary wodnej pa [Pa]

2) Wskaźnik PPD:

Wskaźnik ten podaje dane dotyczące niespełnienia komfortu termicznego przez przewidywany procent ludzi.

Wskaźnik PMV przewiduje średnią ocenę dużej grupy osób określających swe wrażenie cieplne w siedmiostopniowej skali oceny.

Środowisko cieplne gorące:

Wskaźnik WBGT - wskaźnik zależny jest od temperatury powietrza, wilgotności, prędkości przepływu i średniej temperatury promieniowania otoczenia

WBGT dla pomieszczeń wewnątrz i na zewnątrz bez nasłonecznienia

WBGT = 0,7tnw + 0,3tg

WBGT na zewnątrz z nasłonecznieniem

WBGT = 0,7tnw + 0,2tg + 0,1ta

T_nw - temp wilgotna

T_g - temp poczernionej kuli

T_a - temp sucha

Środowisko cieplne zimne:

Wskaźnik WCI

• stosowany w przypadku chłodzenia miejscowego środowiska zimnego na organizm człowieka

Wskaźnik WCI

Dopuszczalny czas ekspozycji Tdop

a) WCI < 1200 - dozwolona ekspozycja ciągła

b) 1200 < WCI ≤ 2000 - ekspozycja = -0,02375* WCI + + 52,5 [min]

c) WCI ≥ 2000 - ekspozycja zabroniona

2) Wskaźnik IREQ

• stosowany w przypadku chłodzenia ogólnego środowiska zimnego na organizm człowieka

IREQ = a*to + b [clo]

a, b - współczynniki zależne od prędkości przepływu powietrza Var i tempa metabolizmu M [W/m2]

to - temperatura operacyjna [°C]

0,0014

20

0,0007

10

H₂S

0,00019

5

0,000075

2

SO₂

0,00052

10

0,00026

5

NO, NO²

0,015

180

0,0026

30

CO

1

-

1

-

CO₂

%

NSDCh mg/m³

%

NDS mg/m³

Gaz

-1 dość chłodno

-2 chłodno

-3 zimno

0 obojętnie

+3 gorąco

+2 ciepło

+1 dość ciepło

---