Hałas infradźwiękowy - jak go ograniczać
Infradźwięki to dźwięki lub hałas, którego widmo częstotliwości zawarte jest głównie w zakresie od 1 do 20 Hz. Ich naturalnymi źródłami są na przykład wodospady, wiatry, burze czy wzburzone morze. W środowisku pracy najczęstszym źródłem emisji hałasu infradźwiękowego są środki transportu (samochody, tramwaje, autobusy, lokomotywy, helikoptery, promy, kutry) i niektóre maszyny oraz urządzenia przemysłowe.
Hałas niskoczęstotliwościowy, w tym infradźwiękowy, odbierany jest przez człowieka zarówno drogą słuchową, jak i przez receptory wibracji rozłożone na całym ciele. Dominującym efektem wpływu infradźwięków na organizm w warunkach ekspozycji zawodowej jest ich działanie uciążliwe, występujące już przy niewielkich przekroczeniach progu słyszenia.
Uwaga!
Bardzo nieprzyjemnym efektem oddziaływania hałasu infradźwiękowego o wartości powyżej 130 dB jest uczucie wibrowania narządów wewnętrznych, które może doprowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu komórek, tkanek i narządów, powodując przy poziomach powyżej 160 dB mechaniczne zniszczenie struktur organów. Zjawisko to jest związane z pobudzaniem do drgań organów wewnętrznych, których częstotliwości rezonansowe leżą w tym zakresie.
Ochrona przed hałasem infradźwiękowym
Infradźwięki ze względu na znaczną długość fal są słabo tłumione przez przegrody i powietrze, rozprzestrzeniają się swobodnie na duże odległości, przez co ochrona przed nimi jest znacznie trudniejsza niż przed hałasem słyszalnym. Na ogół wymagane jest każdorazowo indywidualne projektowanie zabezpieczenia.
Ochrona przed narażeniem na hałas infradźwiękowy obejmuje:
metody techniczne, między innymi:
stosowanie tłumików akustycznych w układach dolotowych maszyn przepływowych,
stosowanie specjalnych kabin dla operatorów urządzeń,
usztywnienie konstrukcji ścian pomieszczeń w przypadku wystąpienia rezonansów,
wprowadzenie przegród w pomieszczeniu, gdzie są fale stojące,
stosowanie obudów maszyn i urządzeń,
działania organizacyjne, między innymi skrócenie czasu ekspozycji, rotację pracowników, wprowadzenie dodatkowych przerw w pracy;
profilaktykę medyczną, głównie badania lekarskie przed przyjęciem do pracy, które wykluczą zatrudnienie na stanowiskach pracy, na których występuje hałas infradźwiękowy osób, u których stan czynnościowy organizmu odbiega od normy.
Postępowanie powypadkowe w razie wypadku podczas strajku
Pracownik w czasie legalnego strajku, mimo że nie świadczy pracy, pozostaje w zatrudnieniu. Kierownictwo firmy (wraz z organizatorami strajku) ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo pracownikom biorącym udział w strajku. A więc zespół powypadkowy w razie ewentualnego wypadku będzie zobowiązany w swych ustaleniach odnieść się do tego zagadnienia.
Uwaga!
Wypadek zaistniały w czasie strajku może być uznany za wypadek przy pracy w razie spełnienia 2 poniższych warunków, mianowicie:
strajk musi być legalny, czyli być zorganizowany zgodnie z przepisami ustawy z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. nr 55, poz. 236 z późn. zm.),
musi nastąpić zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć.
Normalne czynności podczas strajku
Można powiedzieć, że zdarzenie powodujące uraz lub śmierć pracownika podczas wykonywania normalnych czynności podczas strajku, takich jak:
chodzenie,
przygotowywanie posiłku,
mycie się,
pomoc innemu pracownikowi itp.,
może być uznane za wypadek przy pracy.
Czynności na polecenie kierownika zakładu pracy
Prostą sprawą jest sytuacja tego pracownika, który doznał wypadku w czasie strajku, wykonując czynności na polecenie kierownika zakładu pracy w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia firmy i nieprzerwanej pracy tych obiektów, urządzeń oraz instalacji, których unieruchomienie może stanowić zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego bądź przywrócenia normalnej działalności zakładu pracy. Tu każde zdarzenie będzie miało związek z pracą.
Czynności zlecone przez organizacje związkowe
Podobnie będzie wyglądała sytuacja pracownika, który w czasie strajku wykonywał czynności zlecone przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. W czasie strajku organizacje te, będące organizatorami strajku, mają obowiązek współdziałać z kierownikiem zakładu pracy w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia firmy i nieprzerwanej pracy obiektów, urządzeń oraz instalacji. A więc albo kierownik zakładu, albo organizatorzy strajku wytypują pracowników do wykonywania wspomnianych czynności.
Uwaga!
Wszystkie czynności wykonywane przez poszkodowanego w czasie strajku na rzecz zakładu pracy, nawet bez polecenia przełożonego czy organizatorów strajku, będą przemawiały za uznaniem danego zdarzenia wypadkowego za wypadek przy pracy.
Natomiast wykonywanie przez poszkodowanego czynności w celu zaspokojenia własnych, prywatnych interesów w czasie strajku (np. naprawa w czasie strajku swojego prywatnego pojazdu) - podobnie jak w czasie normalnej pracy - należy traktować jako zerwanie związku z pracą i możecie takiego zdarzenia nie uznać za wypadek przy pracy.
Dodatkowe dowody
Pamiętajcie, że kwalifikacji zdarzenia wypadkowego dokonuje sam zespół powypadkowy na podstawie zebranych dowodów, w tym wyjaśnień poszkodowanego i informacji uzyskanych od świadków zdarzenia, a w czasie strajku dodatkowo na podstawie informacji uzyskanych od organizatorów strajku.
Zerwanie związku z pracą
Związek wypadku z pracą zostanie zerwany, jeżeli pracownik ulegnie wypadkowi w czasie nielegalnego strajku, a także wtedy, gdy samowolnie przebywał na terenie zakładu pracy lub opuścił ten teren i nie był w dyspozycji pracodawcy czy organizatorów strajku.
Pomoc ze strony organizatorów strajku
Postępowanie poszkodowanego, świadków zdarzenia i zespołu powypadkowego - mimo strajku - powinno być zgodne z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. nr 115, poz. 744 z późn. zm.). Tu organizatorzy strajku powinni udzielić pomocy zespołowi powypadkowemu w dokonaniu oględzin miejsca zdarzenia i skierowaniu świadków czy specjalistów do udzielenia informacji.
Uwaga!
Zespół powypadkowy może na przykład z braku wystarczających dowodów nie uznać zdarzenia za wypadek przy pracy, powiadamiając jednocześnie poszkodowanego o prawie wystąpienia do sądu rejonowego - sądu pracy z powództwem o ustalenie i sprostowanie protokołu powypadkowego na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego.
Z powództwem takim, w interesie poszkodowanego pracownika, może wystąpić również organizacja związkowa, działająca u pracodawcy zatrudniającego poszkodowanego pracownika.
Roszczenia ze stosunku pracy są wolne od opłat sądowych. Wówczas wyrok sądu będzie podstawą do ewentualnego uznania zdarzenia za wypadek przy pracy.
Świadczenia wypadkowe
Jeżeli chodzi o świadczenia wypadkowe, to w czasie legalnego strajku pracownik nie traci prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
Postępowanie poszkodowanego i pracodawcy jest tu identyczne jak w każdym innym wypadku przy pracy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie przedstawionych przez poszkodowanego dokumentów podejmie decyzję o przyznaniu świadczeń.
Uwaga!
Poszkodowany, który uległ wypadkowi nieuznanemu za wypadek przy pracy, nabędzie prawo do świadczeń z ubezpieczeń na zasadach określonych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Jeżeli poszkodowany był ubezpieczony dodatkowo w towarzystwie ubezpieczeniowym, to ewentualna wypłata odszkodowania nastąpi tu na podstawie przedłożonych dokumentów i umowy ubezpieczeniowej (regulaminu).
Podstawowym dokumentem dotyczącym świadczeń wypadkowych jest protokół powypadkowy z zapisem uznania zdarzenia za wypadek przy pracy.
Lesław Zieliński
były główny inżynier zarządzania
bezpieczeństwem pracy, rejestrowany
audytor pomocniczy SZBP wg ISRS
Przepisy bhp w firmie
Zmiany w prawie, druki, listy
kontrolne, odpowiedzi na pytania
www.bhpwfirmie.pl
Instrukcje magazynowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych
Instrukcje określające sposób magazynowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych w magazynie odpadów niebezpiecznych powinny zawierać:
Opis wykonywanych czynności związanych z rozładunkiem i załadunkiem niebezpiecznych materiałów magazynowanych, w tym:
obsługi urządzeń transportu wewnątrzzakładowego (np. wózków widłowych i paletowych, dźwignic),
Opis zagrożeń związanych z wykonywaną pracą:
zagrożeń wynikających z właściwości odpadów niebezpiecznych (np. zatruć, oparzeń),
zagrożeń wynikających z charakteru wykonywanych czynności (np. potknięć, poślizgnięć i upadków na powierzchni, uderzeń przez spadające oraz przenoszone przedmioty, upadków z wysokości, np. z drabiny lub podestu).
Określenie wymagań, jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni w magazynie materiałów niebezpiecznych, np. kwalifikacji pracowników (rodzaj szkoleń w dziedzinie bhp, uprawnienia kwalifikacyjne do obsługi urządzeń poddozorowych itp.).
Określenie stosowanych środków ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz rodzajów odzieży i obuwia roboczego.
Określenie dla każdego rodzaju składowanych odpadów niebezpiecznych miejsca i sposobu składowania.
Określenie wymagań dotyczących oznakowania składowanych materiałów niebezpiecznych.
Określenie rodzajów dokumentacji prowadzonej w związku z magazynowaniem materiałów niebezpiecznych, miejsca jej przechowywania i osoby ją sporządzającej.
Określenie zasad postępowania w przypadku awarii.
Określenie zasad udzielania pierwszej pomocy.
Marta Popławska
specjalista ds. bezpieczeństwa
procesowego