Egzamin - Prawo Własności Intelektualnej, studia, Administracja I stopnia, III rok Administracji, Ochrona własności intelektualnej

Pyt. 1 Zakres przedmiotowy prawa własności intelektualnej

Prawo własności intelektualnej obejmuje ochroną wytwory ludzkiego intelektu, tylko takie które spełniają ściśle określone kryteria wskazane w poszczególnych ustawach tworzących to prawo:

prawo autorskie ( chroni utwory)

prawo prasowe ( chroni informacje)

prawo własności przemysłowej( chroni projekty racjonalizatorskie, wynalazki i patenty, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne)

ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji- chroni uczciwe działania w stosunkach między przedsiębiorcami, zawiera przepisy prawa reklamy

Pyt. 2. Definicja utworu

To każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Pyt. 3. Ustalenie i utrwalenie utworu

Jego uzewnętrznienie, nadanie mu takiej postaci, również nietrwałej, która pozwala na zapoznanie się z utworem co najmniej jednej osobie poza samym twórcą (wygłoszenie wykładu lub przemówienia, wykonanie improwizacji muzycznej lub słownej)

Utrwalenie utworu sporządzenie pierwszego nośnika materialnego, tzn. nadanie utworowi takiej postaci materialnej, która umożliwia zapoznanie się z utworem dowolnej liczbie osób w dowolnym czasie (sporządzenie rękopisu lub maszynopisu, nagranie utworu muzycznego na taśmie)

Pyt. 4. Status prawny pomysłów i koncepcji.

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne.

Pyt. 5. Wyłączenia ustawowe z zakresu ochrony prawa autorskiego.

Z ochrony nie korzystają dzieła będące formalnie utworami, które zostały wskazane w art. 4 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Są to:
• akty normatywne lub ich urzędowe projekty;
• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole;
• opublikowane opisy patentowe lub ochronne;
• proste informacje prasowe.

Akty normatywne i projekty

Wyłączenie spod ochrony praw autorskich tekstów aktów normatywnych i ich projektów jest ze wszech miar uzasadnione - bez tego trudno sobie wyobrazić możliwość poznania prawa, bądź co bądź dotyczącego wszystkich obywateli. Tekst aktu prawnego może być rozpowszechniany i wykorzystany przez obywateli i instytucje w sposób praktycznie dowolny. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, również to podlega pewnym reglamentacjom. Po pierwsze dosyć niejasne jest stanowisko samodzielnie tworzonych tekstów jednolitych aktów prawnych (oficjalne teksty jednolite ogłaszane przez Marszałka Sejmu nie budzą wątpliwości). Uaktualnianie aktu prawnego wiąże się z określonym nakładem prac - ich efekt nie stanowi co prawda utworu - podlega ochronie jako baza danych. Po drugie - należy zwrócić uwagę, iż tekst ustawy przetworzony w inny sposób może korzystać z ww. ochrony. Dotyczy to w szczególności tytułów nadawanych określonym artykułom (np. kodeksów) wydawanych w formie drukowanej przez wiele wydawnictw.

Urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole

Wszystko to, co jest wytworem instytucji państwowych (różnego szczebla) - opracowania, poradniki, artykuły, wzory i inne - nie korzystają z ochrony praw autorskich. Oznacza to, podobnie jak w przypadku aktów prawnych - można z nich dowolnie korzystać. Warto jednak powołać się na źródło. W praktyce najczęściej wykorzystywane są :
- orzeczenia sądów
- interpretacje podatkowe
- formularze
- wzory
- analizy.

Do grupy utworów nie chronionych prawem autorskim zalicza się „dzieła” organów administracji publicznej, samorządowej i służb państwowych (w tym m.in. sądów i trybunałów).

Prosta informacja prasowa

Brak ochrony krótkiej informacji prasowej w prawie autorskim miało na celu możliwość szerzenia się informacji- bez zbędnych ograniczeń. Krótka informacja prasowa - sprowadza się do przedstawienia określonego zdarzenia.

Pyt. 6. Znaczenie prawne noty copyright. Autorskie prawa majątkowe (ang. copyright) to monopol praw majątkowych na rzecz autora utworu (albo w określonych przypadkach wydawcy lub producenta).
Zasadą w prawie autorskim jest, iż z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona. Najczęściej będzie to sam twórca lub osoba, która nabyła określone prawa majątkowe, lub na rzecz której ustanowiona została licencja. W Polsce obowiązuje niesformalizowany system ochrony praw autorskich. Zamieszczenie noty copyright nie ma znaczenia prawnego, nie konstytuuje ochrony prawnej, tak jak jej brak jej nie pozbawia. Oczywiście warto jest taką notę umieszczać, ale ma to znaczenie głównie psychologiczne i informacyjne, może bowiem skłonić potencjalnego złodzieja do rezygnacji poprzez wskazanie, że autor zwraca uwagę na ochronę swych praw autorskich. Sformalizowany system ochrony praw autorskich przez obowiązuje (lub obowiązywał) zasadniczo w anglosaskich porządkach prawnych, np. w USA (do 1989).

Pyt. 7 Twórca jako podmiot prawa autorskiego

Twórcą jest osoba, której nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu; jest to domniemanie ustawowe, które można obalić tylko w drodze procesu sądowego, pod warunkiem udowodnienia, że osoba, której nazwisko jest umieszczone na utworze, faktycznie twórcą nie jest.

Pyt. 8. Status prawny utworów pracowniczych

Utworem pracowniczym jest utwór, który równocześnie spełnia dwie przesłanki:

został dokonany przez osobę pozostającą w stosunku pracy,

stworzenie utworu mieści się w zakresie obowiązków służbowych pracownika.

Nie są zatem utworami pracowniczymi:

utwory dokonane w wyniku umowy o dzieło lub umów zlecenia, nawet jeżeli umowy te przewidują przejęcie autorskich praw majątkowych przez zlecającego lub zamawiającego utwór;

utwory konkursowe;

utwory wykonane na zamówienie;

utwory dokonane przez pracownika poza jego obowiązkami służbowymi.

Obowiązki służbowe pracownika:

w zasadzie określa umowa o pracę;

mogą wynikać z układów zbiorowych, norm wewnątrzzakładowych, planów działalności zakładu lub jednostki organizacyjnej, w której twórca jest zatrudniony;

mogą mieć także swoje źródło w bezpośrednim poleceniu przełożonego, które jednak nie może wykraczać poza granice obowiązków pracownika.

Wzajemne prawa pracodawcy i pracownika, połączonych stosunkiem pracy, w odniesieniu do utworów regulują art. 12 i 13, z tym że :

postanowienia tych artykułów nie dotyczą pracowniczych: utworów naukowych, programów komputerowych i utworów audiowizualnych;

umowa o pracę może odmiennie, niż to przewiduje art. 12, regulować stosunki między pracodawcą a pracownikiem w zakresie praw autorskich.

Skutek uznania utworu za pracowniczy :

autorskie prawa majątkowe należą do pracodawcy, także po zakończeniu stosunku pracy;

pracodawca przejmuje na własność przedmiot, na którym utwór utrwalono, np. modele, klisze, maszynopisy, wydruki komputerowe, wyroby plastyczne;

autorskie prawa osobiste pozostają przy twórcy, który jednak nie może czynić z nich użytku w sposób, który by naruszał prawa osobiste i majątkowe pracodawcy.

Zgodnie z treścią art. 12:

pracodawca nabywa prawa majątkowe dopiero z chwilą przyjęcia utworu;

znaczy to, że od chwili ustalenia utworu do jego dostarczenia pracodawcy autorskie prawa majątkowe pozostają przy twórcy; jeżeli twórca nie dostarczy utworu pracowniczego pracodawcy może on wystąpić przeciwko pracownikowi z roszczeniami z tytułu naruszenia obowiązków ze stosunku pracy;
przyjęcie utworu może być :

wyraźne: pracodawca składa twórcy stosowne oświadczenie woli;

dorozumiane: pracodawca nie oświadczy pracownikowi, że jego utworu nie przyjmuje;

w braku jakiegokolwiek oświadczenia pracodawcy uważa się, że utwór przyjęty został bez zastrzeżeń;

pracodawca, w ciągu dwóch lat od przejęcia utworu, ma obowiązek jego rozpowszechnienia; jeżeli go nie dopełni, twórca może wyznaczyć pracodawcy termin do rozpowszechnienia, a po jego bezskutecznym upływie przejmuje z powrotem autorskie prawa majątkowe razem z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono;

pracodawca nabywa majątkowe prawa autorskie jedynie w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron;
oznacza to w praktyce, że pracodawca nie może eksploatować utworu poza sferą swego działania, np. utwór stworzony przez nauczyciela dla celów dydaktycznych nie powinien być wykorzystywany bez jego zgody dla innych celów, a opinia radcy prawnego, wydana dla konkretnej sprawy, nie powinna być bez jego zgody wykorzystywana w innej sprawie, a zwłaszcza komercyjnie.

Pyt. 9. Producent, wydawca jako podmiot prawa autorskiego.

Ustawodawca, prawo autorskie przyznaje twórcy, od zasady tej jednak są dwa wyjątki, jeden z nich dotyczy utworów zbiorowych. Art. 11 pr. aut. Stanowi, iż autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do utworu. Przyznanie wydawcy prawa do całości utworu zbiorowego oznacza, że nie może on dowolnie wykorzystywać jej elementów poza tą całością. Autorskie prawa majątkowe powstają na rzecz wydawcy lub producenta w sposób pierwotny z chwilą utworzenia utworu. Producent lub wydawca musi uzyskać zgodę poszczególnych autorów na eksploatowanie ich utworów. Zgoda poszczególnych autorów na uczestnictwo w pracach związanych z tworzeniem utworu zbiorowego stanowi warunek niezbędny powstania działa zbiorowego i powstania praw autorskich do tego działa na rzecz producenta lub wydawcy. Zgoda autorów obejmuje tylko stworzenie konkretnego działa zbiorowego. Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Producentem jest osoba fizyczna lub prawna podejmująca inicjatywę stworzenia utworu (koncepcja twórcza całości), ponosząca koszty sporządzenia danego dobra niematerialnego, organizująca i koordynująca pracę całego zespołu pracującego nad dziełem i podejmująca decyzję co do ostatecznego kształtu działa.

Pyt. 10. Organizacje zbiorowego zarządu prawami autorskimi.

Organizacje zbiorowego zarządzania to stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy (art. 104 ust. 1 pr.aut.).Stowarzyszenie - jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi mogą działać wyłącznie w formie stowarzyszenia zarejestrowanego. Cechą istotną stowarzyszenia zarejestrowanego jest to, że mają osobowość prawną uzyskiwaną z chwilą wpisu do rejestru. Do założenia stowarzyszenia wymagana jest liczba co najmniej 15 osób. Osoby zakładające stowarzyszenie uchwalają jego statut i wybierają komitet założycielski, który składa do sądu rejestrowego wniosek o rejestrację wraz ze statutem i listą założycieli, a także informację o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia. Sąd rejestrowy wydaje postanowienie o zarejestrowaniu stowarzyszenia po stwierdzeniu, iż jego statut jest zgodny z przepisami i założyciele spełniają wymagania określone ustawą. Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawna z chwila wpisu do KRS. Do podjęcia działalności przez organizację zbiorowego zarządzania Konieczne jest uzyskanie zezwolenia ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Zezwolenie może być cofnięte, jeżeli organizacja nie wykonuje należycie obowiązków w zakresie zarządzania powierzonymi jej prawami autorskimi lub pokrewnymi oraz ich ochrony lub narusza przepisy prawa w zakresie udzielonego zezwolenia. Cofnięcie zezwolenia powoduje konieczność rozwiązania i likwidacji organizacji zbiorowego zarządu. Tryby rozwiązania stowarzyszenia: 1) na podstawie własnej uchwały stowarzyszenia, 2) rozwiązanie przez sąd.

Członkami OZZ mogą być: twórcy, artyści wykonawcy, producenci, organizacje radiowe i telewizyjne. Cele statutowe OZZ to: 1) zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub pokrewnymi, 2) ochrona powierzonych praw autorskich lub pokrewnych, 3) wykonywanie innych uprawnień wynikających z ustawy (art. 104 ust.1 pr.aut.).

Pyt. 11. Autorskie prawa osobiste

Prawa, które tworzą więź twórcy z utworem. O charakterze osobistym, nieograniczone w czasie i nieprzenoszalne. Odnoszą się do majątkowej, pozamaterialnej sfery interesów twórcy utworu. Charakter aut. praw osob.:

1. osobisty charakter- chronią interes osobisty twórcy a nie jego interesy majątkowe.

2. nieograniczoność w czasie- powstają w chwili ustalenia utworu, trwają wiecznie i nie

wygasają wraz ze śmiercią twórcy ani po jego śmierci.

3. nieprzenoszalnośc- nie można się ich zrzec ani zbyć

Katalog aut. praw osobistych:

I. grupa - wymienione w tresci art. 16 pr.aut.,

- prawo do autorstwa utworu

- do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudo.

- do nienaruszalności tresci i formy utworu oraz jego wykorzystania

- do decydowania o pierwszym udostępnieniu utwo. publicz.

- do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

II gr. - wynikające z innych przepisów ustawy o praw. aut. i praw. pokrewn.:

- prawo odstapienia od umowy lub wypowiedzenia

- do wprowadzania zmian w utworze

- decydowania o losach oryginału

- żądania od nabywcy oryginału dzieła udostępnienia go w takim zakresie w jakim jest to

niezbędne

III gr. - wyróżniane przez przedstawicieli doktryny:

- prawo do zaprzeczenia autorstwa

- do przeprowadzania korekty autorskiej przed publikacja

- do twórczości autorskiej

- do dobrej sławy dzieła

do czci dzieła

Pyt. 12. Autorskie prawo do zachowania anonimowości

Uprawnienie twórcy do autorstwa utworu pod pseudonimem lub anonimowo- to prawo pozwala twórcy decydować w jaki sposób utwór ma być rozpowszechniany: czy ze wskazaniem autorstwa, czy przez pseudonim, czy anonimowo. Osoby korzystające z danego dzieła maja obowiązek podania źródła, jednak bez ujawnienia autorstwa chociaż je znają.

Pyt. 13. Prawo do integralności utworu

Z prawa do integralności utworu tj. do zachowania w nienaruszonym kształcie treści i formy utworu, wynika zakaz wprowadzania w nim zmian bez uprzedniej zgody twórcy.

Ochrona prawa do integralności dzieła ,inaczej niż w przypadku ochrony majątkowymi prawami autorskimi, nie jest ograniczona do elementów twórczych utworu. Toteż zmiana treści np.: ustaleń naukowych winna być oceniana jako naruszenie prawa do integralności utworu; wobec przeciwnych ocen należałoby sięgać do ochrony na podstawie art. 23 i 24 KC.

Obowiązek poszanowania prawa do integralności, podobnie jak wszystkich innych osobistych praw autorskich, istnieje niezależnie od okoliczności upoważniających do eksploatacji utworu:

umowy

działania w ramach dozwolonego użytku publicznego

wygaśnięcia autorskich praw majątkowych.

Omawiane prawo nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Świadczy
o tym treść art. 49 ust. 2. Zakazuje on następcy prawnemu czynić zmiany w utworze „chyba że są one spowodowane oczywistą koniecznością, a twórca nie miałby słusznej podstawy im się sprzeciwić”.

Mimo że przepis ten stanowi o następcy prawnym odnosić go trzeba do kontrahentów, a więc nie tylko do tych na których autor przeniósł swe prawa majątkowe, lecz również licencjobiorców.

Charakteryzowane uprawnienie, pozwala dokonać zmian w utworze, o ile zostaną spełnione łącznie dwie przesłanki: „oczywista konieczność” i „brak słusznej podstawy sprzeciwu”. W świetle pierwszej zmiana musi być dokonywana powodami obiektywnymi. Nie są więc dopuszczalne zmiany ze względu na gust czy upodobania nabywcy praw autorskich. Przy rozstrzyganiu o istnieniu słusznych podstaw do sprzeciwu ważny jest zakres ingerencji w postać dzieła, to czy zmiany dotyczą elementów pierwszoplanowych utworu, czy drugorzędnych.

Innym interesującym problemem powstającym w związku ze swobodą przerabiania dzieła pozostającego domenie publicznej w kontekście jego filmowania i inscenizacji. Dopuszczalne są wtedy zmiany dowolne, lecz pod warunkiem prawidłowego oznaczenia charakteru i stopnia ingerencji w dzieło wyjściowe.

Poszanowanie do integralności bywa źródłem napięć przy realizacji i modyfikacji dzieł architektonicznych. Dochodzi bowiem wówczas do zderzenia prawa własności z prawem autorskim. Sprzeczność ujawnia się wtedy, gdy właściciel budynku chce dostosować go do aktualnych potrzeb, zaś twórca sprzeciwia się temu, powołując się na służące mu prawo autorskie, zaś ewentualną zgodę uzależnia od zapłaty lub powierzenia mu prac projektowych, ewentualnie sprawowania nadzoru autorskiego.

Argumenty związane z interesami twórcy tracą jednak na znaczeniu, gdy dotyczą obiektów pozbawionych w istocie wartości artystycznej, w dużej mierze standardowych, o nikłym nasileniu cech indywidualnych.

Nie jest także wykluczone uznanie, iż zgłaszany przez twórcę zarzut naruszenia prawa do integralności może być traktowany jako nadużywanie prawa, gdy w istocie jedynym celem tego sprzeciwu jest uzyskanie zamówienia na osobiste opracowanie zmian.

Pyt. 14. Czas trwania i sposób obliczania autorskich praw majątkowych

trwają w zasadzie przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci,

jeżeli twórca nie jest znany - 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu;

jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca:

70 lat liczy się od daty rozpowszechnienia utworu,

gdy utwór nie został rozpowszechniony - 70 lat od daty ustalenia utworu;

Jeżeli bieg terminu wygaśnięcia autorskich prawa majątkowych liczy się od rozpowszechnienia utworu, a utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z wymienionych części.

Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w pełnych latach następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie , od którego bieg terminu zaczyna się liczyć.

Ustawowy czas trwania autorskich praw majątkowych nie może być ani skrócony ani wydłużony jakąkolwiek czynnością prawną, ani aktem administracyjnym.

Pyt. 15 Regulacja prawna reprografii

Reprografia jest dziedziną nauki, zajmującą się reprodukcją dokumentów bez wykonywania klasycznych form drukowych. Obejmuje metody kopiowania oryginałów oraz metody drukowania cyfrowego. Kopiowanie, czyli dokładne powtórzenie wykonanego wcześniej dzieła (np. rzeźby, obrazu, obiektu architektonicznego), z tego samego (lub tańszego) materiału, przy zastosowaniu tej samej techniki, w tej samej skali. Kopia powinna być oznakowana, tak aby nie nosiła znamion fałszerstwa (nazwisko osoby sporządzającej kopię jest znane). Kopie wykonuje się w celach dydaktycznych, kolekcjonerskich, dla ochrony dzieła oryginalnego (np. kopię rzeźby, pomnika eksponuje się na wolnym powietrzu, a oryginał wystawia się w muzeum).

USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

„Art. 20¹. 1. Posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie

zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, są obowiązani do uiszczania, za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, opłat w wysokości do 3% wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców, chyba że zwielokrotnienie odbywa się na podstawie umowy z uprawnionym. Opłaty te przypadają twórcom i wydawcom w częściach równych.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców oraz wydawców, a także opinii właściwej izby gospodarczej określa, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, uwzględniając proporcje udziału w zwielokrotnianych materiałach utworów zwielokrotnianych dla własnego użytku osobistego, sposób ich pobierania i podziału oraz wskazuje organizację lub organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania.

Pyt. 16. Dozwolony użytek utworów na cele prywatne

- stanowi formę ograniczenia swobody uprawnionego w zakresie autorskich praw majątkowych, polegającą na braku prawnej możliwości przeciwstawienia się przez uprawnionego eksploatacji jego utworu, spełniającej warunki ustawowe własnego i osobistego charakteru eksploatacji

- jest uprawnienie przypisanym osobie lub grupie osób, powodującym pewien wyłom w integralności zbioru praw przysługujących twórcy, zwanych potocznie monopolem autorskim

Przesłanki dopuszczalności korzystania z utworu w ramach dozwolonego użytku prywatnego:

-korzystanie z już rozpowszechnionego utworu

- nieodpłatność

- własny użytek osobisty, obejmujący krąg osób pozostających w zawiązku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa, stosunku towarzyskiego

Pyt. 17 Dozwolony użytek publiczny w prasie

Dozwolony użytek publiczny w prasie- polega na zapewnieniu jak najszybszego przepływu aktualnych informacji i szerokiego do nich dostępu ze względu na potrzeby informacyjne społeczeństwa.

Prawo przedruku- obejmuje uprawnieni do publikacji już rozpowszechnionych sprawozdań o aktualnych wydarzeniach, aktualnych artykułów o tematyce politycznej, gospodarczej lub religijnej, aktualnych wypowiedzi i fotografii reporterskich, przeglądów publikacji i utworów rozpowszechnionych, a także mów wygłoszonych na publicznych zebraniach

Duży cytat- obejmuje praw przytaczania w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach utworów udostępnianych podczas tych wydarzeń, o ile odbywa się to w granicach uzasadnionych celem informacji.

Pyt. 18. Prawo cytatu

- stanowi ograniczenie wyłącznego prawa autorskiego na rzecz dozwolonego użytku publicznego, umożliwiając wykorzystywanie cudzej twórczości w działalności naukowej dydaktycznej, publicystycznej oraz artystycznej

- określane jest jako uzasadnione przepisami prawa autorskiego wykorzystanie fragmentów dzieła innego twórcy nienaruszajacego jego praw autorskich i niepozbawiającego utworu, do którego zostały włączone, cech oryginalności twórczej.

Cechy charakterystyczne dozwolonego cytatu:

- powiązanie cytatu z własną twórczością osoby cytującej

- odpowiednia proporcja między rozmiarem cytatu a utworu przejmującego

- powołanie twórcy i źródła zapożyczenia

realizacja ustawowo określonego celu wykorzystania cytatu - wyjaśnienie, analiza krytyczna, nauczanie, prawa gatunku twórczości

Art. 29. 1. Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.

2. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia

Art. 34. Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia twórcy i źródła. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej

Pyt. 19. Dozwolony użytek na cele religijne i patriotyczne

Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez reklamowych, promocyjnych lub wyborczych.

Przesłanki nieodpłatnego wykonywania publicznie rozpowszechnionych utworów:

- brak korzyści majątkowych

- wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia

- zakres przedmiotowy ( ceremonie religijne, imprezy szkolne i akademickie, uroczystości państwowe)

Art. 33. Wolno rozpowszechniać:

1) utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku,

2) utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji,

3) w encyklopediach i atlasach - opublikowane utwory plastyczne i fotograficzne, o ile nawiązanie porozumienia z twórcą celem uzyskania jego zezwolenia napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Twórcy przysługuje wówczas prawo do wynagrodzenia

Pyt. 20. Umowa o przeniesienie praw autorskich a umowa licencyjna

Umowa przenosząca prawa autorskie - to umowa mająca na celu przejście jakiegoś prawnie i gospodarczo wyodrębnionego elementu całości prawa autorskiego. W wyniku umowy twórca zgadza się na wyodrębnienie jednego lub kilku sposobów korzystania z utworu i zgadza się na przejście tego prawa na nabywcę. Nabycie prawa następuje pod tytułem odpłatnym lub darmowym. Umowa ta powoduje przeniesienie tak wyodrębnionego prawa na nabywcę. Jest to nabycie pochodne i konstytutywne, w jego rezultacie powstaje prawo dotychczas niewyodrębnione z całości uprawnień autorskich zbywcy. W wyniku takiego przeniesienia dotychczas uprawniony traci możliwość wyłącznego korzystania z utworu w pewnym zakresie, a prawo to przechodzi na nabywcę.

- jest to umowa, skutkiem której jest cesja całości lub części autorskiego prawa majątkowego.

Umowa licencyjna - jest umową upoważniającą do korzystania z utworu na ustalonych umownie polach eksploatacji, z określeniem zakresu, miejsca i czasu korzystania

- uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę, chyba że strony umowy postanowiły inaczej. Po upływie lat 5 prawo uzyskane na podstawie umowy wygasa

Pyt. 21. Przepisy prawa autorskiego zakresie umowy licencyjnej

- jest umową upoważniającą do korzystania z utworu na ustalonych umownie polach eksploatacji, z określeniem zakresu, miejsca i czasu korzystania

Wyróżniamy dwa rodzaje licencji:

- licencję wyłączną

- licencję niewyłączną

Licencja wyłączna - zastrzega wyłączność korzystania z utworu w określony sposób. Istotą licencji jest zobowiązanie licencjodawcy ( twórcy) do nieudzielania upoważnienia do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji innym osobom. Umowa licencyjna wyłączna wymaga zachowania formy ad solemnitatem

Licencja niewyłączna - jest jedną z najczęściej występujących w obrocie licencji. W sytuacji udzielenia licencji niewyłącznej licencjodawca może w dalszym ciągu korzystać z utworu i udzielać dalszych licencji innym osobom. W razie niejasności umowy licencyjnej ustawa konstruuje domniemanie udzielenia licencji niewyłącznej. Umowa licencji niewyłącznej jest umową nieformalną i może zostać zawarta także ustnie.

Strony umowy licencyjnej:

-licencjodawca- może być jedynie osoba autorsko uprawniona. Jeżeli prawo to przysługuje kilku osobom, występują oni wspólnie jako jedna strona umowy

- licencjobiorca- każda osoba mająca zdolność do czynności prawnych

Treść umowy licencyjnej:

- składniki przedmiotowo istotne

- składniki przedmiotowo nieistotne

Składniki przedmiotowo istotne

- klauzulę dotycząca obciążenia prawa majątkowego licencjodawcy na rzecz licencjobiorcy

- klauzulę dot. udzielenia upoważnienia licencjodawcy na rzecz licencjobiorcy do korzystania z majątkowych prawa autorskich

- wyraźne zaznaczenie, jakich pól eksploatacji dotyczy obciążone prawo majątkowe

- oznaczenie utworu, co do którego prawa mają być obciążone

- oznaczenie wynagrodzenia przysługującego z tytułu obciążenia praw na wskazanych polach eksploatacji

Składniki przedmiotowo nieistotne

- zakaz udzielania licencji na utworach podobnych

- udział twórcy w promocji utworu

- nota copyright

- odpłatność

Wypowiedzenia umowy licencyjnej

Tryb zwykły- wypowiedzenie z zachowaniem terminów umownych lub w przypadku ich braku- z zachowaniem terminu ustawowego wypowiedzenia. Ustawowy termin jest terminem rocznym. Wypowiedzenie jest skuteczne na rok naprzód, na koniec roku kalendarzowego

Tryb szczególny- polega na możliwości złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy licencyjnej, w sytuacji gdy zachodzą szczególne okoliczności wyraźnie określone w ustawie lub w umowie stron. Najczęściej powoływaną przez strony okolicznością uzasadniającą zastosowanie trybu szczególnego jest nienależyte wykonywanie umowy licencyjnej, które w istotny sposób narusza lub może być przyczyną naruszeń interesów drugiej strony.

Pyt. 22. Wynagrodzenie autorskie ryczałtowe i procentowe.

Wynagrodzenie ryczałtowe ustala się za całość dzieła, niezależnie od jego objętości i zakresu wykorzystania przez wydawcę. Był on stosowany do niektórych rodzajów literatury (np.: podręczników szkolnych bywa stosowany rzadko i obecnie).

System procentowy polega na tym, że strony umowy ustalają procent, w jakim autor uczestniczy w dochodach brutto wydawcy uzyskanych ze sprzedaży książki na rynku. Wysokość tego procentu waha się w zależności od rodzaju literatury i klasy autora i wynosi od 6 do 15% ceny katalogowej każdego sprzedanego egzemplarza, w Polsce zaś zależy od ceny zbytu.

Cechą tego systemu jest także to, że zazwyczaj wynagrodzenie ulega zwiększeniu w miarę wzrostu nakładów, np: za nakład do 10 000 egzemplarzy wynosi ono 10%, ale za nakład powyżej 10 000 - 15%. Po za niewątpliwymi zaletami - ścisłym powiązaniem powodzenia rynkowego książki z dochodami autora ( wydawca płaci autorowi wynagrodzenie tylko za te egzemplarze, które zostały sprzedane ) - ma on też pewne wady. Nie nadaje się do wszystkich rodzajów literatury, np.: książek nisko nakładowych ( naukowych, poezji ). Wymaga on też sprawnej i rzetelnej sieci dystrybucji, pozwalającej na uzyskiwanie szybkiej i dokładnej informacji na temat faktycznie sprzedanych egzemplarzy. Jeśli ten system działa sprawnie, wydawca po skierowaniu do rozpowszechniania pierwszego nakładu ma możliwość - po otrzymaniu sygnału z księgarń, że nakład jest bliski wyczerpania - natychmiastowego do druku książki w dowolnej licznie egzemplarzy, aż do nasycenia rynku. System ten jest również akceptowany przez obecną ustawę.

Jeżeli cena sprzedaży egzemplarzy utworu uległa podwyższeniu, a wynagrodzenie twórcy jest uzależnione od wysokości wpływów sprzedaży egzemplarzy utworów, wówczas twórcy należy się umówiony procent od egzemplarzy sprzedanych po podwyższonej cenie. W sytuacji odwrotnej - jednostronne obniżenie ceny sprzedaży egzemplarzy przed upływem roku od przystąpienia do rozpowszechniania utworu nie wpływa na wysokość wynagrodzenia autora.

Pyt. 23 Zasady ochrony wizerunku

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:

1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;

2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Jeżeli osoba, do której korespondencja jest skierowana, nie wyraziła innej woli, rozpowszechnianie korespondencji, w okresie dwudziestu lat od jej śmierci, wymaga zezwolenia małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych, rodziców lub rodzeństwa.

Do roszczeń w przypadku rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawionej oraz rozpowszechniania korespondencji bez wymaganego zezwolenia osoby, do której została skierowana, stosuje się odpowiednio przepis art. 78 ust. 1 [ochrona autorskich praw osobistych]: Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny - roszczeń tych nie można dochodzić po upływie dwudziestu lat od śmierci tych osób.

Pyt. 24. Ochrona adresata korespondencji.

Zgodnie z art. 49 Konstytucji RP z 1997r. (Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się. Ich ograniczenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony) ochrona korespondencji wchodzi w zakres ochrony praw osobistym jednostki. Jej skonkretyzowanie zostało ujęte w art. 82 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i mówi ona, że właścicielem korespondencji jest osoba, do której korespondencja została skierowana. Adresat korespondencji może dysponować nią wedle swojego uznania, jednakże nie może tego czynić w sposób dowolny. Musi liczyć się z dobrami osobistymi innych osób, o których w korespondencji jest mowa, a także z prawami autora korespondencji. Co do zasady prawo właściciela korespondencji wygasa po upływie 20 lat od dnia śmierci, chyba że postanowił inaczej w swoim testamencie.

Pyt.25. Przestępstwo plagiatu

Przesłanki stwierdzenia przestępstwa plagiatu:

1. naruszenie powinno dotyczyć prawa do autorstwa a nie innych praw osobistych

2. naruszenie polega na przywłaszczeniu sobie cudzego autorstwa bezpośrednio lub pośrednio, w sposób

wyraźny lub doraźny czyli dorozumiany

3. przywłaszczenie autorstwa musi następować na swoją korzyść np. zmowa miedzy osobami

4. przywłaszcz. Powinno dotyczyć cudzego autorstwa

5. wystarczy samo zgłoszenie cudzego utworu jako własnego bez względu czy są z tego korzyści czy nie

6. występowanie pomiędzy dziełami znacznego podobieństwa

7. podmiot przywłaszczenia powinien mieć cechy samodzielnej twórczości w stopniu, jaki

wymagany jest od

każdego przedmiotu prawa autorski.

8. umyślne, świadome przywłaszczenie sobie cudzego autorstwa

Sankcje karne przy przestęps. Plagiatu:

1. grzywna

2. kara ograniczenia wolności

3. kara pozbawienia wolności od 1 m-ca do 3 lat

Pyt. 26. Definicja prasy w ustawie Prawo Prasowe

W rozumieniu ustawy:
1. prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską,

Pyt. 27 Wymogi prawne wobec redaktora naczelnego

Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma może być osoba, która ma pelną zdolność do czynności prawnych, to jest osoba, która ukończyła 18 lat i nie jest częściowo ani całkowicie ubezwłasnowolniona (art.10 § 1 oraz art. 11 k.c.). Pełną zdolność do czynności prawnych uzyskuje też małoletni, który zawarł związek małżeński; nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa (art. 10 § 2 k.c.). stara rzymska zasada - „małżeństwo czyni dojrzałym” - według obecnego polskiego prawa dotyczy kobiet, które ukończyły 16 lat. Mężczyzna przed ukończeniem 18 roku życia nie może zawrzeć małżeństwa i nie może być redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma.
redaktor naczelny musi posiadać obywatelstwo polskie. Z tego wymogu może go zwolnić organ rejestracyjny (art. 20 pr. pras.)w uzgodnieniu z Ministrem spraw Zagranicznych. Osoba ubiegająca się o stanowisko redaktora naczelnego powinna zwrócić się w tej sprawie z pisemnym wnioskiem do Wydziału rejestrowego sądu okręgowego właściwego dla siedziby wydawcy będącego organem rejestracyjnym.
Redaktor naczelny, jako osoba posiadająca uprawnienia do decydowania o całokształcie działalności redakcji (art. 7 ust. 2 pkt. 7 pr. pras.), ma istotny wpływ na pracę redakcji, a przede wszystkim, poprzez publikacje stworzone w redakcji - na kształtowanie opinii publicznej, procesy i nastroje społeczne. Potężna władza prasy jest szczególnie widoczna w okresach nasilających się sporów politycznych i kampanii wyborczych. Prawo prasowe stawia wobec osoby redaktora naczelnego wysokie wymagania moralne, tak aby zminimalizować niebezpieczeństwo, że tak odpowiedzialne zadanie społeczne zostanie powierzone osobie niespełniającej odpowiednich wymogów etycznych. Dlatego redaktorem naczelnym nie może być osoba pozbawiona praw publicznych. Kodeks karny stanowi, ze sąd może orzec pozbawienie praw publicznych w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 za przestępstwo popełnione w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie (art. 40 § 2). Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę czynnego i biernego prawa wyborczego do organu władzy publicznej, organu samorządu zawodowego lub gospodarczego.

Pyt. 28. Dziennikarz

Dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji,

Rozdział 2
Prawa i obowiązki dziennikarzy
Art. 10.
1. Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.
2. Dziennikarz, w ramach stosunku pracy, ma obowiązek realizowania ustalonej w statucie lub regulaminie redakcji, w której jest zatrudniony, ogólnej linii programowej tej redakcji.
3. Działalność dziennikarza sprzeczna z ust. 2 stanowi naruszenie obowiązku pracowniczego.
Art. 11.
1. Dziennikarz jest uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie, o którym mowa w art. 4.
2. Informacji w imieniu jednostek organizacyjnych są obowiązani udzielać kierownicy tych jednostek, ich zastępcy, rzecznicy prasowi lub inne upoważnione osoby, w granicach obowiązków powierzonych im w tym zakresie.
3. Kierownicy jednostek organizacyjnych są obowiązani umożliwiać dziennikarzom nawiązanie kontaktu z pracownikami oraz swobodne zbieranie wśród nich informacji i opinii.
4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa tryb udostępniania prasie informacji oraz organizację i zadania w tym zakresie rzeczników prasowych w urzędach organów administracji państwowej.
Art. 12.
1. Dziennikarz jest obowiązany;
1. zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło,
2. chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i innych osób, które okazują mu zaufanie.
2. Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.
Art. 13.
1. Nie wolno wypowiadać w prasie opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym przed wydaniem orzeczenia w I instancji.
2. Nie wolno publikować w prasie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, jak również danych osobowych i wizerunku świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych, chyba że osoby te wyrażą na to zgodę.
3. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 2, nie narusza przepisów innych ustaw. Właściwy prokurator lub sąd może zezwolić, ze względu na ważny interes społeczny, na ujawnienie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe.
Art. 14.
1. Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych wymaga zgody osób udzielających informacji.
2. Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była ona uprzednio publikowana.
3. Osoba udzielająca informacji może z ważnych powodów społecznych lub osobistych zastrzec termin i zakres jej opublikowania.
4. Udzielenia informacji nie można uzależniać, z zastrzeżeniem wynikającym z ust. 2, od sposobu jej skomentowania lub uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej.
5. Dziennikarz nie może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub zawodową.
6. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby.
Art. 15.
1. Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swego nazwiska.
2. Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:
1. danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych,
2. wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy osób trzecich.
3. Obowiązek, o których mowa w ust. 2, dotyczy również innych osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach prasowych i prasowych jednostkach organizacyjnych.
Art. 16.
1. Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy zawodowej, o której mowa w art. 15 ust. 2, w razie gdy informacja, materiał prasowy, list do redakcji lub inny materiał o tym charakterze dotyczy przestępstwa określonego w art. 254 Kodeksu karnego albo autor lub osoba przekazująca taki materiał wyłącznie do wiadomości dziennikarza wyrazi zgodę na ujawnienie jej nazwiska lub tego materiału.
2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również innych osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.
3. Redaktor naczelny powinien być w niezbędnych granicach poinformowany o sprawach związanych z tajemnicą zawodową dziennikarza; powierzoną mu informację albo inny materiał może ujawnić jedynie w wypadkach określonych w ust. 1.
Rozdział 3

Pyt. 29 Rejestracja dzienników i czasopism

Wg ustawy z dnia 26.01.1984r. „Prawo prasowe” w rozdziale 4 Organizacja działalności prasowej określone jest, że Wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy, zwanym dalej organem rejestracyjnym.

Wniosek o rejestrację powinien zawierać

1. tytuł dziennika lub czasopisma oraz siedzibę i dokładny adres redakcji,
2. dane osobowe redaktora naczelnego,
3. określenie wydawcy, jego siedzibę i dokładny adres,
4. częstotliwość ukazywania się dziennika lub czasopisma.
3. Postanowienia zarządzające wpis do rejestru sąd uzasadnia tylko na wniosek.
4. Wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć, jeżeli organ rejestracyjny nie rozstrzygnął wniosku o rejestrację w ciągu 30 dni od jego zgłoszenia.
5. O zmianie danych, o których mowa w ust. 2, należy zawiadomić niezwłocznie organ rejestracyjny.

W określonych warunkach organ może odmówić rejestracji m.in. jeżeli wniosek nie zawiera w/w danych lub jeśli istnieje już taki tytuł.

Organ może również zawiesić wydawanie dziennika lub czasopisma, jeżeli w ciągu roku co najmniej trzykrotnie w tym dzienniku zostało popełnione przestępstwo.

Jeżeli chodzi o rejestrację dziennik lub czasopismo, traci ważność w razie nie wydania dziennika lub czasopisma przez okres roku od dnia nabycia uprawnień.

Pyt. 30 Warunki prawne zamieszczania w prasie reklam i ogłoszeń

Wniosek o rejestrację powinien zawierać

W określonych warunkach organ może odmówić rejestracji m.in. jeżeli wniosek nie zawiera w/w danych lub jeśli istnieje już taki tytuł.

Organ może również zawiesić wydawanie dziennika lub czasopisma, jeżeli w ciągu roku co najmniej trzykrotnie w tym dzienniku zostało popełnione przestępstwo.

Jeżeli chodzi o rejestrację dziennik lub czasopismo, traci ważność w razie nie wydania dziennika lub czasopisma przez okres roku od dnia nabycia uprawnień.

Pyt. 31. Zasady publikacji sprostowań i odpowiedzi

Rozdział 5
Sprostowania i odpowiedzi.
Art. 31.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie:
1. rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej,
2. rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.
Art. 32.
1. Sprostowanie lub odpowiedź należy opublikować w:
1. dzienniku - w ciągu 7 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi,
2. czasopiśmie - w najbliższym lub jednym z dwóch następujących po nim przygotowywanych do druku numerów,
3. innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu - w najbliższym analogicznym przekazie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi.
2. Sprostowanie lub odpowiedź dotyczące wiadomości lub stwierdzenia zamieszczonych w kronice filmowej należy opublikować, na koszt wydawcy kroniki filmowej, w ciągu miesiąca, w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym; informacja o tym powinna być podana w najbliższej kronice filmowej.
3. Sprostowanie lub odpowiedź należy dodatkowo opublikować w odpowiednim dzienniku, w ciągu miesiąca, na wniosek zainteresowanej osoby, na koszt wydawcy, gdy możliwy termin opublikowania sprostowania lub odpowiedzi przekracza 6 miesięcy.
4. Terminy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają zastosowania, jeżeli strony na piśmie umówiły się inaczej.
5. Sprostowanie w drukach periodycznych powinno być opublikowane lub przynajmniej zasygnalizowane w tym samym dziale równorzędną czcionką oraz pod widocznym tytułem; w pozostałych publikacjach powinno być nadane w zbliżonym czasie i w analogicznym programie.
6. W tekście nadesłanego sprostowania lub odpowiedzi nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonać skrótów ani innych zmian, które by osłabiały jego znaczenie lub zniekształcały intencję autora sprostowania; tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze lub audycji; nie odnosi się to do odpowiedzi; nie wyklucza to jednak prostej zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień.
7. Tekst sprostowania lub odpowiedzi nie może być dłuższy od dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego, którego dotyczy; redaktor naczelny nie może wymagać, aby sprostowanie lub odpowiedź były krótsze niż pół strony znormalizowanego maszynopisu.
8. Ograniczenia, o których mowa w ust. 7, nie dotyczą sprostowania lub odpowiedzi pochodzących od naczelnych i centralnych organów państwowych, w tym pochodzących od naczelnych i centralnych organów administracji państwowej, jeżeli zostały nadesłane przez rzecznika prasowego rządu.
Art. 33.
1. Redaktor naczelny odmówi opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli:
1. nie odpowiadają wymaganiom określonym w art. 31,
2. zawierają treść karalną lub naruszają dobra osób trzecich,
3. ich treść lub forma nie jest zgodna z zasadami współżycia społecznego,
4. podważają fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem.
2. Redaktor naczelny może odmówić opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli;
1. sprostowanie lub odpowiedź nie dotyczy treści zawartych w materiale prasowym,
2. sprostowanie lub odpowiedź jest wystosowana przez osobę, której nie dotyczą fakty przytoczone w prostowanym materiale, chyba że sprostowania lub odpowiedzi, po śmierci osoby bezpośrednio zainteresowanej, dokonuje osoba zainteresowana w związku ze stosunkiem służbowym, wspólną pracą lub działalnością albo w związku z więzami pokrewieństwa lub powinowactwa,
3. sprostowanie odnosi się do wiadomości poprzednio sprostowanej,
4. sprostowanie lub odpowiedź została nadesłana po upływie miesiąca od dnia opublikowania materiału prasowego, chyba że zainteresowana osoba nie mogła zapoznać się wcześniej z treścią publikacji, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opublikowania materiału prasowego,
5. sprostowanie lub odpowiedź nie jest zgodna z wymaganiami określonymi w art. 32 ust. 7 lub nie została podpisana w sposób umożliwiający redakcji identyfikację autora.
3. Odmawiając opublikowania sprostowania lub odpowiedzi redaktor naczelny jest obowiązany przekazać niezwłocznie wnioskodawcy pisemne zawiadomienie o odmowie i jej przyczynach. Jeżeli odmowa nastąpiła z przyczyn wymienionych w ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1-3, należy wskazać fragmenty, które nadają się do publikacji; do poprawionego w ten sposób sprostowania lub odpowiedzi termin określony w ust. 2 pkt 4 biegnie na nowo od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie i jej przyczynach. Redakcja nie może odmówić zamieszczenia sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli zastosowano się do jej wskazań.
4. Jeżeli zasadne sprostowanie nadesłane przez osobę zainteresowaną nie może być opublikowane z przyczyn określonych w ust. 1 2, redaktor naczelny, za zgodą tej osoby, może zamieścić własne wyjaśnienie czyniące zadość funkcji sprostowania.
5. Sprostowanie lub odpowiedź mogą być podpisane pseudonimem, gdy podstawą sprostowania lub odpowiedzi jest zagrożenie dobra związanego z pseudonimem; nazwisko podaje się wtedy tylko do wiadomości redakcji.

Pyt. 32. Dziennikarskie prawo do informacji art. 4, 5, 3a

Opiera się ono na ustawie o dostępie do informacji publicznej. Odmowę mogą zaskarżyć do WSA i NSA.

Art. 3a.

W zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy

z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz.

1198).

Art. 4.

1. Przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz

niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji

o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja

nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.

2. (skreślony).

3. W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego

odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie

trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej

lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy,

oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy.

4. Odmowę, o której mowa w ust. 3, lub niezachowanie wymogów określonych w

tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w

postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do

sądu decyzji administracyjnych.

5. (skreślony).

6. (skreślony).

Art. 5.

1. Każdy obywatel, zgodnie z zasadą wolności słowa i prawem do krytyki, może

udzielać informacji prasie.

2. Nikt nie może być narażony na uszczerbek lub zarzut z powodu udzielenia informacji

prasie, jeżeli działał w granicach prawem dozwolonych.

Pyt. 33 Rzecznicy prasowi

Rzecznik prasowy reprezentuje urząd, instytucję czy firmę w kontaktach ze środkami masowego przekazu odpowiadając za całość informacji na temat firmy lub urzędu, która przedostaje się do mediów. W swej pracy nie ogranicza się do wysyłania pojedynczych informacji lecz powinien realizować stałą strategię. Z jednej strony jest osobą świetnie poinformowaną o tym, co w firmie się dzieje, a z drugiej musi przekazywać te informacje na zewnątrz.

To zawód z pogranicza public relations oraz dziennikarstwa. Z jednej strony osoba, która wykonuje ten zawód, musi stosować metody inne niż dziennikarskie, a z drugiej dobrze, jeśli wie, jak działają dziennikarze i jakich informacji potrzebują. Wielu rzeczników pracowało wcześniej w mediach. Rzecznik swoimi działaniami w pewnym stopniu wpływa na obraz firmy czy instytucji w mediach. Do jego zadań może też należeć kontrola nad komunikacją wewnętrzną firmy lub instytucji.

Rzecznicy prasowi pojawili się dopiero pod koniec XIX w. i na początku XX. Wcześniej nie byli potrzebni. Zadania współczesnego rzecznika prasowego obejmują: informację i kontakty z mediami poprzez konferencje prasowe, wydarzenia medialne, stały kontakt z dziennikarzami, którym podsuwa on ciekawe tematy związane z firmą, poprzez rozsyłanie do nich biuletynów i czasopism oraz materiałów prasowych. Obowiązki rzecznika prasowego składają się z dużo większej liczby szczegółowych zadań, do których można zaliczyć monitoring mediów, organizacja konferencji prasowych, pisanie artykułów sponsorowanych, czy opracowanie informacji o firmie lub instytucji, która to informacja ma trafić do mediów.
Rzecznik powinien starać się utrzymywać jak najszersze i jak najlepsze kontakty z dziennikarzami m. in. poprzez gotowość do spotkania czy rozmowy. Spotkania takie nie zawsze są indywidualne, stąd rzecznik organizuje konferencje prasowe oraz inne podobne wydarzenia. Dużo łatwiejszy start mają byli dziennikarze, którzy mogą wykorzystać zdobyte wcześniej kontakty.

Praca w tym zawodzie wymaga dużej odporności psychofizycznej. Szczególnie w sytuacjach kryzysowych, kiedy trzeba opanować emocje i przekazywać tyko rzeczowe informacje. Rzecznik reprezentuje swojego pracodawcę, stąd zawsze musi wyglądać elegancko i schludnie, by być pozytywną wizytówką firmy czy instytucji.

Pyt. 34. Tajemnica dziennikarska art. 15

Dziennikarz ma bezwzględne prawo zachowania tajemnicy źródeł swoich informacji np. danych osobowych rozmówców, sposobów wejścia w posiadanie dokumentów itp. Sąd nie może zmusić dziennikarza do ujawnienia tych informacji. Na tej instytucji opiera się dziennikarstwo śledcze. Tajemnica nie obowiązuje tylko w jednym przypadku, jeśli dziennikarz dowiedział się o zabójstwie.

Art. 15.

1. Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swego

nazwiska.

2. Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:

1) danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do

redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób

udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania,

jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych,

2) wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem

interesy osób trzecich.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, dotyczy również innych osób zatrudnionych

w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.

Art. 16.

1. Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy zawodowej, o której mowa

w art. 15 ust. 2, w razie gdy informacja, materiał prasowy, list do redakcji lub inny

materiał o tym charakterze dotyczy przestępstwa określonego w art. 254 Kodeksu

karnego albo autor lub osoba przekazująca taki materiał wyłącznie do wiadomości

dziennikarza wyrazi zgodę na ujawnienie jej nazwiska lub tego materiału

2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również innych osób zatrudnionych

w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.

3. Redaktor naczelny powinien być w niezbędnych granicach poinformowany o

sprawach związanych z tajemnicą zawodową dziennikarza; powierzoną mu informacją