SYSTEM- zbiór elementów oraz związków i zależności między nimi, tworzący określoną całość o charakterze statycznym lub dynamicznym System jako całość zachowuje się jakościowo inaczej niż suma jego oddzielnie obserwowanych, pojedynczych elementów. Części te zorganizowane są w hierarchię nad - i podsystemów TYPY SYSTEMÓW: System zamknięty Elementy systemu są w sztywny sposób połączone ze sobą lub oddalone od siebie. Informacje nie przepływają ani pomiędzy wewnętrznymi elementami systemu, ani pomiędzy systemem a światem zewnętrznym System otwarty swobodny przepływ informacji zarówno w środowisku wewnętrznym, jak i jest otwartość na wymianę ze środowiskiem zewnętrznym. ZASADY: Zasada spoistości systemu- ciągle trwającego procesu tworzenia całości z części. Tworzenia jedności. Zasada progresywnej segregacji (mechanizacji) - proces obniżania się wzajemnego oddziaływania między elementami systemu wraz z upływem czasu. Proces ten ma charakter pozytywny, nie ma na celu zahamowania dynamiki systemu, ale raczej zmierzanie do zmian, przeorganizowania się systemu Zasada centralizacji (dominacji) - proces wyodrębniania się w systemie bardziej znaczących elementów na określonym poziomie organizacji; Zasada strukturalizacji i hierarchicznego porządku - proces tworzenia, przez poszczególne elementy systemu, podsystemów i nadsystemów. Podsystemy w ramach systemu rodzinnego mogą tworzyć np. dzieci, rodzice, dziadkowie itp. Zasada ekwifinalności - określa właściwość systemów otwartych do osiągania stanu końcowego różnymi sposobami i stosunkowo niezależnie od warunków początkowych (mechanizm sprzężenia zwrotnego i homeostazy. Zasada ekwipotencjalności -osiąganie różnego stanu końcowego pomimo podobnych warunków początkowych. Zasada cyrkularności - Elementy systemu wzajemnie na siebie wpływają w sposób cyrkularny, a nie linearny
STRATEGIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW PRZEZ RODZINY POZNAWCZE I BEHAWIORALNE styl zadaniowy osoby preferujące ten styl w sytuacjach trudnych podejmują wysiłki zmierzające do rozwiązania problemu poprzez poznawcze przekształcanie lub próby zmiany sytuacji. Główny nacisk kładą na zadanie lub planowanie rozwiązania problemu emocjonalny jest on charakterystyczny dla osób, które w sytuacjach trudnych wykazują tendencję do koncentracji na sobie, na własnych przeżyciach emocjonalnych, tj. złości, poczuciu winy, napięciu. Osoby takie mają także tendencje do myślenia życzeniowego i fantazjowania. Działania takie mają na celu zmniejszenie napięcia emocjonalnego związanego z doświadczaną sytuacją trudną unikowy osoby charakteryzujące się tym stylem radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych wykazują tendencję do wystrzegania się myślenia, przeżywania i doświadczania tych sytuacji. Styl ten może przyjmować postać angażowania się w czynności uboczne, np. oglądanie telewizji, czytanie książki lub też poszukiwanie towarzystwa innych osób, odwiedzanie przyjaciół.
|
RODZINAjest to złożona struktura składająca się ze wzajemnie od siebie zależnych osób i grup osób, które dzielą historię, przeżywają jakiś stopień emocjonalnej więzi, wprowadzają strategie interakcji potrzebne poszczególnym członkom rodziny i grupie jako całości. STRUKTURALNE WŁAŚCIWOŚCI RODZINY Całościowość (zasada stałości) Systemy rodzinne są charakteryzowane przez cechę całości, co oznacza, że rodzina jest tworzona przez grupę osób, które razem stanowią kompleksową i jednolitą całość. Cecha całości, innymi słowy, sugeruje, że istniejąca wyjątkowość każdej rodziny może być rozumiana tylko przez zrozumienie reguł interakcji, które budują system. Organizacyjna złożoność Termin organizacyjna złożoność odnosi się do faktu, że rodziny składają się z różnych mniejszych jednostek albo podsystemów, które razem tworzą większy system rodzinny. Każdy członek rodziny może być uważany za podsystem. (rodziców, dzieci, małżeński) Współzależność Osoby i podsystemy które tworzą cały system są wzajemnie zależne i wzajemnie na siebie wpływają. W systemie rodzinnym każdy z czynników, który wydaje się wpływać tylko na jedną osobę - w granicach rodziny ma wpływ na każdą inną. Regulatory życia rodzinnego Strategie, wzorami interakcji w rodzinie, tworzą wyjątkowy kontekst interakcji. Są one specyficznymi metodami i procedurami używanymi w granicach rodziny w realizacji jej zadań. REGÓŁY: Są powtarzanymi wzorami interakcji, które definiują granice dopuszczalnego i stosownego zachowania w rodzinie, przyczyniają się do utrzymania stałości systemu rodzinnego. Reguły mogą być jawnie i ukryte. Metareguły - są więc regułami, które mają zastosowanie do reguł rodziny. Metareguły działając modyfikują i doskonalą reguły rodziny, różnią się tym, że nie wpływają na nie poszczególni członkowie rodziny. ZADANIA i strategie dotyczące tożsamości
Rodzinne tematy - elementy (świadome, nieświadome, intelektualne -przekonania, wartości, emocjonalne) doświadczenia rodziny, które organizują podstawy życia rodzinnego. SOCJALIZACJA Strategie dotyczące kreowania tożsamości osobistej mogą być: - podobne lub różne w odniesieniu do członków rodziny. - strategie są elastyczne czy też sztywne i z góry ustanowione, czy pozwalają na rozwijanie tożsamości czy też ograniczają jej rozwój. -Wyobrażenia rodziców, niekiedy urojone kształtują poczucie wartości, aspirację i samoocenę. ZADANIA i strategie dotyczące granic zewnętrzne (otwarte lub zamknięte) oddzielają rodzinę od innych systemów; ustalają też zasady przepływu informacji między rodziną i innymi zewnętrznymi systemami (organizacjami społeczno-politycznymi, grupami towarzyskimi itp.), co służy utrzymaniu ich integralności i spoistości wewnętrzne (uwolnione lub uwikłane) oddzielają członków rodziny od siebie wzajemnie jak i od podsystemów, ustalają też zasady przepływu informacji między nimi, co służy utrzymaniu ich integralności i spoistości ZADANIA i strategie dotyczące utrzymania statusu Rodziny są odpowiedzialne za zabezpieczenie określonego statusu swoim członkom w zakresie stworzenia warunków do życia i rozwoju. Chodzi tu głównie o zabezpieczanie potrzeb materialnych i edukacyjnych. Wszystkie rodziny ustalają określone priorytety ZADANIA i strategie kierowania spójnością rodziny System rodzinny jest odpowiedzialny za jakość i poziom więzi emocjonalnej między członkami, co wiąże się ze wzajemnym ujawnianiem życzliwości, zaufania, troski, wsparcia, zaufania. Wyznaczniki spójności Dotyczy poziomu i jakości więzi emocjonalnych między członkami (życzliwość, zaufanie, troska, wsparcie, zgoda na reaktywność emocjonalną- wyrażanie różnych emocji, pełnej gamy uczuć stosownie do sytuacji. Chodzi o to, aby wszyscy członkowie rodziny czuli się dobrze, to wymaga dobrych, otwartych relacji emocjonalnych, nie może ktoś czuć się lepiej kosztem innego członka rodziny. Strategie postępowania muszą dopuszczać równość relacji (nie może być lekceważenia, ignorowania) Jeżeli jest autorytet powinna być jego akceptacja, danie mu określonych praw. Dobry autorytet sprzyja rozwojowi współpracy i spójności, Występuje umiejętność kierowania konfliktem, wspieranie dobrego samopoczucia członków rodziny. KIEROWANIE KONFLIKTEM JAKO STRATEGIA TROSKI O SPÓJNOŚĆ SYSTEMU Strategie kierowania konfliktem mogą mieć różny poziom efektywności, mogą chronić system, ale też mogą go niszczyć. Strategie kierowania konfliktem. - zaprzeczanie istnieniu jakiegokolwiek konfliktu. - obchodzenie konfliktu - zadaniowa orientacja poprzez tworzenie koalicyjnych subsystemów DEFINICJA STRESU Stres to „ określona relacja między osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi silne negatywne emocje: towarzyszące im zmiany fizjologiczne . Można je w zasadzie sprowadzić do dwóch podstawowych: 1.wynikających z charakteru i jakości życia rodzinnego 2.wynikających z przenikania do rodziny z zewnątrz za pośrednictwem jej członków . Potencjalne źródła stresu Określony harmonogram zmian (okresów) w cyklu rodziny wydarzenia życiowe konflikt małżeński podział ról "wydolność" wychowawcza rodziców. "Niewolniczość" (captivity role) roli np. kobieta musi zrezygnowac ze swej roli dystres emocjonalny generowany w środowisku poza rodzinnym, głównie w miejscu pracy rozłąka partnerów zagrożenie bezrobociem
|
MODEL KOLOWY OLSONA 3 podstawowe wymiary funkcjonowania rodziny: spójność, zdolność adaptacyjna komunikacja SPÓJNOŚĆ (1) wyobcowane, luźne (poziom spójności skrajnie niski, podsystemy luźno powiązane); brak istnienia „wspólnoty” rodzinnej. Spędzanie czasu, podejmowanie decyzji, zainteresowanie i rekreacja realizowane są indywidualnie, częste przebywanie poza rodziną, granice zewnętrzne otwarte, wewnętrzne zamknięte, międzypokoleniowe sztywne, słabe koalicje, słaba więź emocjonalna. (2) oddzielone, odseparowane (poziom spójności umiarkowanie niski, podsystemy częściowo odseparowane od siebie); więź umiarkowana, granice zewnętrzne i wewnętrzne częściowo otwarte, z wyraźnym oddzieleniem między pokoleniami, istnieje wyraźna koalicja małżeńska (3) związane, połączone (poziom spójności umiarkowanie wysoki, podsystemy połączone ze sobą); tendencja do utrzymywania silnej więzi emocjonalnej w rodzinie, spędzania tam wolnego czasu, cała rodzina posiada przyjaciół, wspólne podejmowanie decyzji i rozwijanie zainteresowań. Aktywność indywidualna jest utrzymywania , choć w mniejszym stopniu niż w systemie 1 i 2. Granice wewnętrzne otwarte z zachowaniem wyraźnych granic pokoleniowych. Silna koalicja małżeńska (4) splątane, uwikłane (poziom spójności skrajnie wysoki, podsystemy mocno splecione). Granice zewnętrzne zamknięte, wewnętrzne i międzypokoleniowe zatarte. Praktycznie nie ma indywidualnej aktywności członków rodziny. Utrzymuje się wyraźna koalicja rodzice-dziecko. Drugi wymiar modelu Zdolność przystosowania adaptacyjna, drugi wymiar Modelu Kołowego Olsona, dotyczy możliwości rodziny w radzeniu sobie ze sprawowaniem władzy, budowaniem powiązań w pełnieniu ról i relacji między członkami systemu. Aby określić poziom adaptacyjności, należy wziąć pod uwagę: władzę w rodzinie, style negocjacji, sprzężenie zwrotne (pozytywne, negatywne), stosunki związane z rolami i reguły związku.
(1) sztywne (adaptacyjność bardzo niska); w rodzinach dominuje autokratyzm i autorytatywny styl kierowania, negocjacje znikome, sztywność ról i zasad, które są jawne. Dyscyplina nadmiernie surowa, zasady ściśle egzekwowane, sprzężenia zwrotne to „pętle negatywne”. Rodzina przejawia słabe zdolności rozwiązywania problemów, wyrażanie opinii w stylu pasywnym lub agresywnym (2) ustrukturowane (adaptacyjność umiarkowana); stanowcze wyrażanie opinii, demokratyczny styl kontroli ze stałym przywódcą, rzadko maja miejsce zmiany zasad, które są jawne, umiejętności negocjacyjne dosyć dobre, chociaż więcej jest sprzężeń zwrotnych „pętli” negatywnych niż pozytywnych. (3) elastyczne (adaptacyjność wysoka);obserwowane są zmiany w zakresie sprawowania kontroli i pełnienia ról, negocjacje są w miarę efektywne jak i rozwiązywanie problemów. Wyrażanie opinii jest ogólnie stanowcze, sprzężenia zwrotne zawierają więcej „pętli” pozytywnych niż negatywnych (4) chaotyczne (adaptacyjno bardzo wysoka). Brak kierownictwa, dyscypliny, są ciągłe negocjacje, zmiany zasad i ról. Słabe umiejętności rozwiązywania problemów, występowanie głównie „pętli” pozytywnych, natomiast wyrażanie opinii w stylu pasywnym bądź agresywnym.
Komunikacja trzeci wymiar Efektywna komunikacja jest charakterystyczna dla tych rodzin, które prezentują dojrzały poziom spójności i zdolności przystosowania |
MODELE MIĘDZYPOKOLENIOWE - Próbują wyjaśniać mechanizm transmisji i dziedziczenia doświadczeń pierwotnej rodziny na rodziny - Efektywne albo nieefektywne strategie przechodzą z pokolenia na pokolenie MODEL BOWENA
Proces różnicowania prawidłowy Rodziny z wysoką tolerancją dla indywidualności pozwalają członkom rodziny działać w dużym stopniu niezależnie i autonomicznie dba się o respektowanie praw każdego członka do ujawniania swoich tendencji do prywatności, niezależnego myślenia. strategie używane do kierowania emocjonalnym klimatem przyczyniają się do doświadczania bliskości, integracji i spójności. wychowują dzieci, które prezentują wysoki poziom odróżniania siebie. jednostka działa z jasną „wizją siebie.” Osoby „wysoce różnicujące” wykazują wysokie poczucie kontroli nad biegiem własnego życia relacjami z innymi przebiegają w sposób płynny i elastyczny, wysoki poziom empati i dbania o potrzeby Nieprawidłowy proces różnicowania niską tolerancją dla indywidualności siła fuzji członkowie rodziny są „emocjonalnie zlepieni". indywidualność jest postrzegana jako nielojalna i zagrażająca stałości rodziny. sztywne reguły dają wyraźnie do zrozumienia, że indywidualność i autonomia nie będą tolerowane. Jednostka działa z niejasną koncepcją siebie Osoby z niższym poziomem odróżniania doświadczają „krańców fuzji” w ich interpersonalnych relacjach. Oni są albo niezdolni do konstruktywnego uwolnienia się z emocjonalnej bliskości, wręcz jedności z inną osobą, albo też nie dopuszczają jakiejkolwiek bliskości, nawet chwilowo
Według Bowena, osoby ze słabą tożsamością organizują swoje relacje ze środowiskiem społecznym spoza rodziny przez stosowanie trzech destruktywnych strategii:
|
STADIA ROZWOJU RODZINY
Rozdzielenie młodego dorosłego od pierwotnej rodziny Wybór partnera Przejście do małżeństwa Pierwsze lata małżeństwa Przejście do rodzicielstwa (małe dzieci, adolescenci) Opuszczenie domu przez dzieci Stadia post parentalne Wiek senioralny
Proces indywiduacji - ( praktycznie trwa przez całe życie) postępujące zmiany w możliwościach jednostki do brania osobistej odpowiedzialności za bieg swojego życia od początku adolescencji do dorosłości. Wskaźnik indywiduacji: Stopień emocjonalnej zależności (nadmierna potrzeba aprobaty, bliskości i emocjonalnego wsparcia) Stopień emocjonalnej reaktywności w relacji do rodziny (stopień konfliktowych uczuć, obejmujących poczucie winy, niepokój, nieufność, urazy i gniew skierowany do rodziców. Pseudoindywiduacja - oznacza pozorną autonomię a faktycznie zależność od rodziny. (unikanie konfliktów, postrzeganie siebie jako potrzebujących ciągłej pomocy innych, odwiedzanie członków rodziny dla uzyskania aprobaty i wsparcia w tym finansowego) Proces indywiduacji kreuje: koherentną tożsamość i zdolność do nawiązywania bliskich relacji. Rozwój tożsamości Większość teorii rozwoju trwającego przez całe życie (life span) kładzie nacisk na budowanie dojrzałej tożsamości - wyrazem jest adekwatne rozwiązywanie dorosłych rozwojowych zadań( ideologia, zawód styl życia). Rozwój zdolności do bliskości Erikson definiuje bliskość jako zdolność do angażowania się w związki oparte na etycznej wrażliwości, tendencji do dotrzymywania zobowiązań nawet kosztem znaczących poświęceń i kompromisów Strategie radzenia z hamowaniem indywiduacji, 1. dokonywaniem fuzji z rodziną. 2. stawanie się buntownikami. 3. kompromisem pomiędzy opuszczaniem i pozostawaniem w domu
|
RODZINA GENERACYJNA DOTYCZY WYBORU PARTNERA NA DWA ODMMIENNE SPOSOBY: Po pierwsze, doświadczenia rodziny generacyjnej pomagają kształtować wartości i oczekiwania które wnosimy do naszych związków
Po drugie, nasza rozwojowa historia, poziom i sposób osiągania indywiduacji od generacyjnej rodziny, wpływa na to kto dla nas jest atrakcyjny i na naszą gotowość do przyjmowania odpowiedzialności, która towarzyszy intymnemu dorosłemu związkowi..
Reguły w rodzinie generacyjnej pomagają definiować oczekiwania młodej osoby odnośnie atrakcyjności partnera, partnerki. Można czuć się bardziej komfortowo z osobą, która pochodzi z rodziny, w której były stosowane podobne reguły w regulacji różnych zadań (zatem podobieństwo).
Jednostka może nosić w sobie określone tematy rodzinne dotyczące wyboru partnera (jak powinien być). Są to określone filtry, które mogą mieć nasycenie religijne, kulturowe, ekonomiczne. One mogą mieć wpływ na ocenę atrakcyjności potencjalnego partnera. KWESTIE INDYWIDUALNE WYBORU PARTNERA Nieobecność w jednostce dojrzałego poczucia tożsamości to jednocześnie brak pełnej zdolności do nawiązywania bliskości. Może takie doświadczenie uruchamiać mechanizm wiązania się z innymi po to aby „uzupełnić nasze poczucie siebie". Doświadczane trudności w indywiduacji mogą utrudniać dostosowanie się do intymnego związku z uwagi na istnienie liczącej się kontroli ze strony rodziny generacyjnej. Aprobata rodziny może stawać się najbardziej znaczącym i decydującym czynnikiem w wyborze partnera. Odwrotnie, indywidualni buntownicy przeciw rodzinie umyślnie mogą wybierać partnera którego rodzina nigdy nie mogłaby zaaprobować. Poczucie krzywdy, gniew i reaktywność ku rodzinie może być podstawą wysiłków aby sprzeciwiać się rodzinie przez przedstawianie im dylematu partnera nie do przyjęcia. Znajdując partnera z „wymarzoną rodziną” mogą dokonać fuzji z nią. W tym przypadku bardziej liczy się rodzina niż partner. Rodzina jest czynnikiem pośredniczącym w jego wyborze.
|
EWOLUCYJNE PODEJSCIE DO SELEKCJI PARTNERSKIEJ
Ewolucyjna psychologia, oparta na teorii Darwina o naturalnej i płciowej selekcji zakłada, że wrodzone, psychiczno-fizjologiczne mechanizmy zakorzenione w ludziach, w decydujący sposób wpływają na wybory partnerów. Ludzie, z reguły szukają partnerów, którzy posiadają cechy, które zapewnią im sukces rozrodczy, a potomstwu przetrwanie. Kobiety kładą większy nacisk na wychowywanie potomstwa, dlatego muszą być bardzo rozważne przy wyborze partnera. Mężczyźni przywiązują mniejsza wagę do wyboru partnerki na krótki okres (np. jedną noc), ale w przypadku potencjalnej żony, której instynkt rodzicielski jest dużo większy, ich wybór jest zbliżony do kobiecego. Odnośnie preferencji małżeńskich, mężczyźni mają w sobie ewolucyjne psychologiczne mechanizmy, które predystynują ich do angażowania się w większą liczbę krótkich związków partnerskich, pod tym względem są bardziej tolerancyjni. Heteroseksualni mężczyźni są najbardziej zazdrośni o niewierność seksualną, w porównaniu z heteroseksualnymi kobietami i homoseksualnymi kobietami i mężczyznami W poszukiwaniach płodnego i zdrowego genetycznie partnera, mężczyźni bardziej cenią zdrowie, urodę i młodość swoich partnerek, Kobiety preferują mężczyzn silnych, atrakcyjnych i zasobnych, wiedząc, że będą oni mogli zapewnić byt i bezpieczeństwo ich potomstwu. TEORIA STERNBERGA: Namiętność jest konstelacją silnych emocji, tak pozytywnych którym często towarzyszy silne pobudzenie fizjologiczne. Z emocjami jakie towarzyszą miłości wiąże się silna motywacja do maksymalnego połączenia się z partnerem. Dynamika namiętności w porównaniu z innymi atrybutami miłości jest dramatyczna. Namiętność intensywnie rośnie, szybko osiąga swoje szczytowe natężenie i niemal równie szybko gaśnie. Namiętność nie może rosnąć w nieskończoność. Istotą namiętności jest zaborczość i zachłanność, gdyż ludzie ją przeżywający odsuwają na plan dalszy inne rodzaje aktywności życiowej. Intymność z kolei wyraża się w: poczuciu silnego związku z partnerem; pragnieniu dbania o jego dobro; szacunku dla niego; wzajemnym zrozumieniu; przekonaniu, że możemy na niego liczyć, uznawaniu partnera za ważny element własnego życia, a w konsekwencji dawaniu mu emocjonalnego wsparcia. Łagodna dynamika intymności sprawia, że siła uczuć składających się na intymność rośnie powoli i jeszcze wolniej opada. Wzrost intymności jest potrzebny szczególnie we wcześniejszych etapach związku, kiedy partnerzy pragną okazać sobie wzajemne zaufanie i zrozumienie. Zaangażowanie rozpatrywane w kontekście życia małżeńskiego jest rozumiane jako dążenie do trwałego związku oraz zmierzające do utrzymania tego związku pomimo występowania różnych przeszkód. jest wysoce podatne na świadomą kontrolę ze strony kochających się ludzi. Dzięki temu silne zaangażowanie partnerów (bądź jednego z nich), z jednej strony może być jedynym lecz skutecznym czynnikiem podtrzymującym związek, z drugiej strony zaś, świadoma zmiana decyzji odnośnie stopnia zaangażowania bądź też odwołanie tej decyzji sprawia, że związek może przestać istnieć z dnia na dzień.
TEORIA WYMIANY SPOŁECZNEJ - Maksymalizowanie zysków w intymnym bliskim związku różni się od teorii rynku - Mamy do czynienia z podmiotami, partnerami którzy są współzależni od siebie - Podkreśla wewnątrz osobowe i interpersonalne czynniki które razem starają się wyjaśnić rozwój relacji. Kluczowe pojęcia: interpersonalna atrakcyjność, ufność, zaangażowanie, miłość, zależność i współzależność Aby zrozumieć interpersonalną atrakcyjność używają takich pojęć: Nagrody, koszty, porównania poziomów Nagrody - korzyść pochodząca ze związku, odnoszą się do korzyści wynikających z wymiany w społecznych relacjach np.: fizyczna atrakcyjność, spędzanie czasu razem, dawanie prezentów Koszty - odnoszą się do strat wydatków. Mogą obejmować negatywne skutki w byciu w związku np.: czas i wysiłek poświęcony w bycie w związku Liczy się bilans nagród i kosztów dostępnych w związku, są one spostrzegane jako filtry które zawężą lub rozszerzą alternatywę dotyczącą ewentualnych partnerów. Filtry, które są stosowane w wyborze partnera są zorientowane na te cechy w które jednostka wierzy. Od tego jakie filtry są aktywizowane w wyborze partnera zależy stosowane reguła atrakcyjność - podobieństwo czy uzupełnienie
Filtry każdej osoby SA pod wpływem 1 )Rodziny generacyjnej,2) inf. uzyskane w rówieśniczych relacjach i związkach intymnych, 3) własnych doświadczeniach jako osoby w związku Obserwowanie szczęśliwego związku lub posiadanie takiego wpływa na podniesienie oczekiwań, a złych obniżenie Budowanie związku w perspektywie długoterminowej wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i zaangażowanie w związek. Ufność ważna w związku ponieważ pozbywa kalkulowanie A w przypadku braku zaufanie osoby są zorientowane na osobiste sprawy a nie partnera Zaangażowanie - w jakim stopniu jesteśmy w stanie pracować nad związkiem, wysoki poziom wpływa na polepszenie związku, kompromis, sprawie że związek rozwija się przez jakiś czas. Zaangażowanie musi być podobne bo inaczej budzi niepokój. Negocjacje wpływają pośrednio lub bezpośrednio na porozumienie się w związku.
|
TEORIA TARGÓW MAŁŻEŃSKICH TEORIE EKONOMICZNE: Targi te, opierają się na zasadzie bliskości, polegającej na niedużej odległości geograficznej oraz czasowej. Na przestrzeni tych targów, osoby wymieniają się informacjami w poszukiwaniu partnerów. Zadaniem targów małżeńskich jest ustalenie dostępności partnerów, wiąże się to z prawdopodobieństwem zawierania związków małżeńskich. Na rynku małżeńskim poszukują pożądanych partnerów zgodnie z tym co sami mogą oferować. Nawet te osoby, które ogólnie osiągają niski poziom atrakcyjności są w stanie osiągnąć dość wysoką specyficzną atrakcyjność dla niektórych osób. Przy idealnie funkcjonującym rynku większość ludzi powinna pozyskać współmałżonków, których osobista specyficzna atrakcyjność jest przynajmniej trochę wyższa niż ich własny ogólny stopień atrakcyjności małżeńskiej. Najtrwalszymi i najbardziej udanymi małżeństwami są takie małżeństwa w których małżonkowie są dla siebie bardziej atrakcyjni niż dla innych osób przeciwnej płci. Odwrotnie te małżeństwa, w których małżonkowie są bardziej atrakcyjni dla wielu innych niż dla siebie nawzajem raczej nie osiągną sukcesu. Drugim i pokrewnym wymaganiem dla dobrze dopasowanego małżeństwa jest otrzymanie przez współmałżonków tyle specyficznej atrakcyjności ile sami mogą zaoferować. Inna przydatna pojęciowo różnica występuje pomiędzy „rzeczywista atrakcyjnością małżeńską” i „pozorną atrakcyjnością małżeńską”. Pierwsza różnica wskazuje na to jak atrakcyjny będzie naprawdę współmałżonek, podczas gdy druga wskazuje na to jakim WYDAJE SIĘ on czy ona być na podstawie niekompletnej wiedzy o ich charakterystykach. Warunki sprzyjające optymalnemu dopasowaniu Podstawowym wymaganiem dobrego początkowego dopasowania jest możliwość poznania dużej ilości i różnorodności potencjalnych kandydatów na współmałżonków Wystarczające poznanie Głębsza ocena atrakcyjnośc Ponadto bez wystarczającej „CYRKULACJI” na rynku KONKRETNA osoba nie będzie w stanie odpowiednio sprawdzić swojej własnej atrakcyjności. Częstą przeszkodą wystarczającej cyrkulacji na rynku małżeńskim i związanie się z najodpowiedniejszą osobą jest przedwczesne zaangażowanie Im bardziej realistyczne będzie to wyobrażenie tym lepsze dopasowanie małżeńskie Ponieważ ludzie często dokonują złych wyborów, najlepszych wyborów dokonują ci, którzy są pod wpływem rodziny i przyjaciół. Trudności w wyborze partnera z perspektywy teorii ekonomicznej Szeroko rozpowszechnione odkładanie zawarcia małżeństwa do czasu uzyskania pełnego wykształcenia, kiedy czas na cyrkulację jest optymalny Własna atrakcyjność ludzi i ich standardy atrakcyjności nigdy nie są stałe ale stabilizują się w ciągu pierwszych kilku lat dorosłego życia. Oczywistym jest to że, małżeństwa zawierane z w czasie, gdy te charakterystyki się gwałtownie zmieniają mogą się dobrze niedopasować na tle długotrwałej atrakcyjności małżonków. Dla wielu zatrudnianych osób z rynku małżeńskiego poszukiwanie współmałżonków jest ograniczone tylko do czasu wolnego od pracy i ten czas jest tym bardziej ograniczony dla ambitnych młodych ludzi rozpoczynających karierę zawodową. Oddalanie się od miejsca zamieszkania i pochodzenia społecznego przed wyborem partnera zmniejsza prawdopodobieństwo, że będzie to wybranek na długi okres czasu i w pewnym stopniu zwiększa ryzyko zawarcia związku z kimś, kogo pozorna atrakcyjność jest dużo wyższa niż jego lub jej rzeczywista atrakcyjność.
Terytorialność u kohabitujących Zdrowie, patologia
Kohabitujący częściej cierpią na depresję niż poślubieni partnerzy. Kohabitujący częściej mają problem z alkoholem niż małżonkowie i osoby samotne, bo małżonkowie są bardziej konwencjonalni w zachowaniu i stylu życia
Agresja jest dwa razy większa wśród kohabitujących niż małżonków,
Rodzina pochodzenia
|
Związek kohabitacyjny tworzą dwie osoby płci przeciwnej, wspólnie zamieszkujące przez dłuższy okres, prowadzące wspólne gospodarstwo domowe i utrzymujące stosunki seksualne.
Czynniki sprzyjające kohabitacji Postępująca emancypacja kobiet - nowe rozumienie społecznego znaczenia kobiet, Maleje znaczenie rytuałów związanych z zaręczynami, zawieraniem małżeństwa, urodzinami i śmiercią, Koszty zawarcia małżeństwa przewyższają koszty wyjścia z niego Kontrola narodzeń - ( na plan dalszy -posiadanie dzieci, stabilizacji)
Nadmierne zaangażowanie zawodowe i obawa przed utratą pracy - praca zaczyna dominować nad życiem osobistym czy rodzinnym, Demokracje europejskie nie chronią instytucji małżeństwa i rodziny w wystarczającym stopniu, nie stwarzają warunków do jej rozwoju Media kreuj niezależny styl życia Odejście od tradycji Wczesna inicjacja seksualna Odróżniene seksu od jego funkcji prokreacyjnej Kto wybiera (preferuje) związek nieformalny?
„EFEKT SELEKCJI” Nieumiejętność utrzymania intymnych RELACJI W związkach kohabitacyjnych istnieje ukryte założenie, że partnerzy w każdej chwili mogą się rozstać, ogranicza to wspólne i dalsze plany i planowanie potomstwa. Może być zależność intelektualna i ekonomiczna - bierze się pod uwagę korzyści bycia z tym właśnie partnerem, partner powinien coś wnieść do związku, wykształcenie, pozycje społeczną
Są to zwykle ludzie o liberalnych poglądach i wartościach, tradycja ma mniejsze znaczenia, religijność nie jest ważna. Generalnie związki nieformalne są bardziej akceptowane przez mężczyzn niż kobiety- niezobowiązujący związek jest dla nich bardziej wygodny
Kobiety zorientowaną na karierę zawodową częściej wybierają kohabitację Kohabitujace kobiety są bardziej niekonwencjonalne w zachowaniach seksualnych, w podziale ról ze względu na płeć
Dla mężczyzn istotny jest stosunek do czasu wolnego (szczególnie młodych) - małżeństwo redukuje czas wolny, nadmiar obowiązków domowych, porzucenie przyzwyczajeń Z części badań wynika, że małżeństwa, które były poprzedzone konkubinatem, są gorszej jakości (pod względem odczuwanej satysfakcji) od tych przechodzących od razu do małżeństwa. Dłuższy czas kohabitacji zmniejsza prawdopodobieństwo ślubu.
Im dłużej małżonkowie żyli w wolnym związku tym większą skłonność przejawiali do rozwodu. Osoby żyjące w wolnych związkach przedmałżeńskich wykazywały mniejsze zaangażowanie dla swojego małżeństwa i większą skłonność do rozwodów w przypadku kumulowania się problemów Tam gdzie jeden kohabitow 50% rozwodu Staż plus ko habitacja się sumuje i wiecej konfliktów
Związki kohabitujące a małżeńskie (różnice)
Kohabitujący inwestują w siebie Małżeństwa są bardziej tolerancyjne na różnice w wykształceniu partnerów W związkach nieformalnych dominuje głównie egocentryczna orientacja (nastawienie na własny interes) stąd akceptowana jest konkurencja w zdobywaniu zasobów finansowych
Brak równowagi w dochodach partnerów destabilizuje związki nieformalne, natomiast stabilizuje małżeńskie W małżeństwie kobiety inwestują w produktywność swojego partnera, oni zaś kompensują to żonom, dzielą się dochodami, doceniają ich zaangażowanie w realizację obowiązków domowych. Związki zalegalizowane otrzymują więcej transferów od rodziny, W związkach partnerskich kobiety nie inwestują w produktywność partnera, bo nic na tym nie zyskują, że on zarabia więcej, jest też brak wsparcia ze strony rodziny Dzieci ze związków formalnych wychowują się w lepszych warunkach niż ze związków nieformalnych i osób samotnych Poziom integracji związków nieformalnych i formalnych zależy w głównym stopniu od poczucia bliskości, stabilności, intymności, poczucia zaufania (w szczególności kobiet) zarówno kohabitujący jak i żonaci mężczyźni korzystniej oceniają własną satysfakcję seksualną w porównaniu ze swoimi partnerkami
Im dłuższy staż tym słabsze zadowolenie ze związku partnerskiego. Im dłuższy czas trwania związku nieformalnego tym mniejsze zainteresowanie zawarciem małżeństwa i posiadaniem potomstwa
|