30 archiwów państwowych z podlegającymi im 50 oddziałami zamiejscowymi i 4 ekspozyturami.
W archiwach państwowych i ich oddziałach gromadzone są archiwalia wytworzone przez lokalne władze i urzędy państwowe, instytucje wymiaru sprawiedliwości, administracje i instytucje samorządowe (w tym akta miast), instytucje i organizacje oświatowe, wyznaniowe oraz społeczne, przedsiębiorstwa przemysłowe i instytucje gospodarcze, archiwa rodzin i majątków ziemskich, spuścizny osób prywatnych, zbiory regionalne.
W większości tych archiwów przechowywane materiały pochodzą z XIX i XX w. W niektórych znajdują się materiały starsze - sięgające wieków średnich. Najcenniejsze i najstarsze zasoby posiadają archiwa państwowe w Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Olsztynie, Poznaniu, Szczecinie, Wrocławiu.
|
Archiwa wyodrębnione, podlegające własnym władzom resortowym (Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Centralne Archiwum Wojskowe, a także Archiwum Sejmu, Senatu, Kancelarii Prezydenta oraz Instytutu Pamięci Narodowej). Gromadzą one głównie akta wytworzone przez siebie i podległe im jednostki organizacyjne. |
Archiwa z powierzonym zasobem (na stałe lub na określony okres) przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w szkołach wyższych (np. Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego), innych instytucjach naukowych i państwowych (np. Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Archiwum Głównego Urzędu Statystycznego, Zamku Królewskiego w Warszawie).
Archiwa zakładowe państwowych jednostek organizacyjnych (urzędów, instytucji, zakładów przemysłowych itp.), w których powstają materiały archiwalne (tzn. taka dokumentacja, która podlega wieczystemu przechowywaniu) wchodzą również do państwowej sieci archiwalnej. Obowiązane są one do przekazywania tych materiałów po 25 latach od chwili ich wytworzenia do archiwów państwowych, które sprawują nad nimi nadzór. W praktyce, na skutek braku miejsca w magazynach, okres ten w niektórych przypadkach bywa przedłużany. |
|
Archiwa partii politycznych, związków zawodowych, stowarzyszeń i organizacji społecznych, kościołów i związków wyznaniowych (szczególnie zasobne w dawne akta są katolickie archiwa diecezjalne i klasztorne). Archiwa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej zostały w 1990 r., zgodnie z ustawą, włączone do zasobu archiwów państwowych. Archiwalia znajdują się również w zbiorach wielu bibliotek (głównie naukowych) oraz muzeów państwowych i samorządowych.
|
Archiwami państwowymi zarządza Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych podległy Ministrowi Kultury i kierujący Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych (NDAP). Sprawuje on nadzór i opiekę nad narodowym zasobem archiwalnym.
Obecnie funkcję tę pełni doc. dr hab. Daria Nałęcz, historyk.
Archiwum Państwowe w Gdańsku zatrudnia obecnie łącznie 47 pracowników. Struktura wewnętrzna składa się z 5 oddziałów, działu administracyjno - finansowego, kolegium, komisji metodycznej, komisji archiwalnej oceny dokumentacji, zespołu ds. zakupu materiałów archiwalnych. Cztery oddziały funkcjonują wewnętrznie w centrali Archiwum w Gdańsku. Archiwum posiada również jeden oddział zamiejscowy w Gdyni:
Oddział I - Opracowania materiałów archiwalnych do 1945 r. zajmuje się opracowaniem i przechowywaniem akt pochodzących z okresu od XII wieku do 1945 roku. Oddział I prowadzi również poszukiwania genealogiczne na podstawie ksiąg i akt metrykalnych z kościołów, napoleońskich i pruskich urzędów stanu cywilnego dla osób zainteresowanych korzeniami własnych rodów.
Kontakt - tel: (058)301-74-63; (058)301-74-64; e-mail: apgda@gdansk.ap.gov.pl
Oddział II - Opracowania materiałów archiwalnych po 1945 r. zajmuje się gromadzeniem, opracowaniem i przechowywaniem materiałów archiwalnych powstałych w okresie 1945-2001. Kontakt - tel: (058)301-74-63; (058)301-74-64; e-mail: apgda@gdansk.ap.gov.pl
Oddział III - Ewidencji, informacji,udostępniania i popularyzacji materiałów archiwalnych - do zakresu działania Oddziału III należy udostępnianie zgromadzonych archiwaliów w pracowni naukowej oraz centralny rejestr zasobu archiwalnego Archiwum Państwowego w Gdańsku. Oddział prowadzi rejestr archiwaliów wypożyczanych uprawnionym jednostkom organizacyjnym (sądom, prokuraturom, Instytutowi Pamięci Narodowej) oraz kieruje mikrofilmowaniem zabezpieczającym zasobu. W strukturze Oddziału usytuowana jest specjalistyczna biblioteka naukowa obejmująca wydawnictwa z zakresu archiwistyki, archiwoznawstwa, nauk pomocniczych historii, publikacji źródłowych, historii Gdańska, Elbląga, Pomorza i Polski. Ponadto Oddział nadzoruje działanie systemu informatycznego Archiwum Państwowego w Gdańsku.
Kontakt - tel: (058)301-74-63; (058)301-74-64; e-mail: apgda@gdansk.ap.gov.pl
Oddział IV - Nadzoru nad narastającym zasobem archiwalnym, zajmuje się nadzorem nad archiwami zakładowymi instytucji, które wytwarzają materiały archiwalne i w przyszłości przekażą je do Archiwum Państwowego w Gdańsku. Oddział spełnia ważne zadanie w określeniu i zachowaniu właściwych materiałów archiwalnych, które będą podstawą badań naukowych dla historyków. Oddział prowadzi rejestr nadzorowanych archiwów zakładowych, przygotowuje również akty administracyjne dotyczące objęcia nadzorem poszczególnych archiwów zakładowych. Oddział IV przeprowadza kontrole archiwów zakładowych i przygotowuje zalecenia pokontrolne oraz nadzoruje ich wykonanie. Z Oddziałem współpracuje Komisja Archiwalnej Oceny Dokumentacji, która ocenia wpływające wnioski dotyczące brakowania dokumentacji niearchiwalnej i wydaje zezwolenia na jej wybrakowanie.
(Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 16 września 2002 r. w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania i kwalifikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych - Dz. U. 2002 nr 167 poz. 1375)
Kontakt - tel: (058)301-74-63; (058)301-74-64; e-mail: apgda@gdansk.ap.gov.pl
Pracownia konserwatorska prowadzi prace związane z konserwacją dokumentów, akt, książek, fotografii i map oraz doradztwo i nadzór dla archiwów zakładowych w sprawach konserwatorskich. Pracownia prowadzi zabiegi konserwatorskie i introligatorskie dla Archiwum Państwowego w Gdańsku oraz odpłatnie dla innych instytucji, firm i osób prywatnych. Pracownia konserwatorska wyposażona jest w komorę próżniową do dezynfekcji akt gazem rotanox. Archiwum przeprowadza w niej dezynfekcję akt własnych jak i odkażanie zagrzybionych akt na zlecenia instytucji zewnętrznych.
Kontakt - tel: (058)301-74-63; (058)301-83-66; (058)623-72-80
e-mail: apgda@gdansk.ap.gov.pl lub apgdynia@gdansk.ap.gov.pl
Oddział w Gdyni przechowuje akta z okresu od XVII wieku do 2001 roku. Pochodzą one z terenu działania oddziału i zostały wytworzone przez sądy pruskie, miasto Gdynię, organy administracji państwowej oraz partie polityczne. Prowadzi również działania zwiazane z nadzorem nad narastającym zasobem archiwalnym.
Struktura organizacyjna
W skład Archiwum Państwowego w Koszalinie wchodzą następujące komórki organizacyjne i stanowiska pracy:
Oddział I - materiałów archiwalnych powstałych do zakończenia działań wojennych w 1945 r.
Oddział II - materiałów archiwalnych powstałych po zakończeniu działań wojennych w 1945 r.
Oddział III - ewidencji, informacji, udostępniania i popularyzacji materiałów archiwalnych.W skład Oddziału wchodzą:
pracownia naukowa
pracownia reprograficzna
biblioteka
Oddział IV - nadzoru archiwalnego i gromadzenia zasobu
Samodzielne stanowisko ds. przechowalnictwa
Dział administracyjno-gospodarczy
Dział finansowo-księgowy