1)CMS- (cytoplazmatyczno-genetyczna sterylność męska)-które polega na nie rozwijaniu się pyłku lub na zanikaniu pylników w kwiecie.
2)pz,kpz-rodzaje pozachromosomowego DNA, jednostka-par zasad
3)Morfologia chromosomów:
homologiczne-jednakowe pod względem morfologicznym i genetycznym, tworzą pary w trakcie podziału redukcyjnego.
Poligeniczne (olbrzymie)
Policentryczne
Auto- i alosomy (auto-odpowiadają za cechy morfologiczne i fizjologiczne)
4)Nondysjunkcja chromosomów- nie rozchodzenie sie chromosomów, wtedy kiedy komórka się nie dzieli, dotyczy najczęściej pojedynczych par chromosomów.
5)Trisomia- jest to obecność dodatkowego (trzeciego) chromosomu w danej parze homologicznej.Przyczyna:non dysjunkcja, Skutek:zespół Downa,Edwartsa
6)Euploidy-zwielokrotnienie całej liczby chromosomów. 1x-monoploid(haploid), 2x-diploid, 3x-triploid, 4x-tetra.., 5x-penta…, 6x-hexa,
7)Źródła zmienności genetycznej
-mutacje-powoduje powstawanie nowych alleli genów
Wtórne to rekombinacje genetyczne-wytwarzają rozmaite genotypy
8)Czynniki pływające na zachwianie równowagi genetycznej to mutacje, migracje, selekcja
9)Crosing-over-wymiana fragment chromatyd pomiedzy chromosome homologicznym (dominujący, recesywny,kodominujące, epistatyczne, addytywne)
10)Co zrobili Crick i Watsonem -odkryli model budowy DNA
11)Odkrycia Morgana-badanie nad chromosomową teorią dziedziczności, zjawisko crosing-over
12)Odkrycia Mendla- reguły przekazywania cech dziedzicznych.
Pierwsze prawo Mendla (prawo czystości gamet) - każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel z danej pary alleli genu. Wynika z tego, że każda komórka płciowa musi zawierać po jednym genie z każdej pary alleli.
Drugie prawo Mendla (prawo niezależnej segregacji cech) - geny należące do jednej pary alleli są dziedziczone niezależnie od genów należących do drugiej pary alleli, w związku z czym w drugim pokoleniu potomnym (F2) obserwuje się rozszczepienie fenotypów w stosunku 9:3:3:1 .
13)5 nazwisk twórców gentyki-Mendel, Watson, Crick, Morgan, Maurice Wilkins - rentgenogram nici DNA
14)Rodzaje mutacji:
-genowa(zmiana jakości inf.genet)
-genowa(zmiana ilości inf. Genet)
-chromosomowa(łączy jakość i ilość inf.
15)mtDNA- materiał genetyczny w postaci kolistego DNA znajdujący się w macierzy mitochondrium.
-komórkaeukariotów zawiera od 1 do kilku tysięcy mitochondriów
-mtDNA dziedziczy się tylko po matce,
-dwuniciowa, kolista lub liniowa
-90% białek mitochondriów kodowane przez DNA jądrowe
-często podlegają mutacji
16)ctDNA-
-wielkoś 85-292 kpz, najczęściej spotykana 140-160
-duża liczba kopii
-koduje rRNA, tRNA, białka
17) Budowa DNA-kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) stanowi nośnik informacji genetycznej organizmów, przekazywany (dziedziczony) z pokolenia na pokolenie. Cząsteczka DNA jest podwójną spiralą (dwie nici polinukleotydowe skręcone wokół siebie). Podstawową jednostką, są nukleotydy złożone z następujących elementów:
-zasady azotowej
-cukru pentozy, a dokładnie deoksyrybozy;
-reszty kwasu fosforowego (fosforanu).
Budowa RNA- Kwas rybonukleinowy jest jednoniciowy. Budują gonukleotydy, Różnica pomiędzy DNA i RNA jest występowanie w tym drugim cząsteczki uracylu zamiast tyminy. Cząsteczki RNA są krótsze od cząsteczek DNA, a cukrem wchodzącym w ich skład jest ryboza.(mRNA, tRNA,rRNA)
18)tRNA- transportujący (transferowy) RNA-wysoka specyficzność w stosunku do aminokwasów, tRNA+aminokwas=aminoacylo-tRNA. Schemat budowy tRNA:
α, ramię antykodonowe A;
β, ramię aminokwasowe (akceptorowe);
γ, ramię dodatkowe (zmienne);
δ, ramię dihydrourydynowe D;
τ, ramię rybotymidowe (pseudourydynowe) T
19)Poliploidy-dzieli się na aneuploidy(dodatkowy pojedyńczy genom) i euploidy (zwielokrotnienie całej liczby chromosomów)
20)Aneupliody-organizmy o zmiejszonej liczbie chromosomów w genomie
21)Translokacja-rodzaj mutacji, dotyczy chromosomów niehomologicznych
22)Transwersja-zamiana zasady purynowej na pirymidową
23)trnasgresja
24)Translacja-pierwszy etap syntezy polipeptydu,dekodowanie sekwencji nukleotydów mRNA
25)Transkrypcja-synteza białek, proces formowania RNA
26)Replikacja- endoenergetyczny proces, w którym podwójna nić DNA ulega skopiowaniu
27)dziedziczenie maryklinalne
28) Semikonserwatywne przemiany- że w nowo utworzonej podwójnej nici jedna nić pochodzi od nici macierzystej a druga powstaje z materiału, który jest na nowo syntetyzowany
29)Dryf genetyczny polega na przypadkowej zmianie częstości alleli w puli genowej. Zjawisko to występuje w małych populacjach, w stosunkowo krótkim czasie. Kierunek zachodzących zmian jest nieprzewidywalny, niezależny od doboru naturalnego. Przykładem działania dryfu genetycznego jest tzw. efekt założyciela oraz efekt wąskiego gardła.
- Efekt założyciela pojawia się podczas powstawania nowej populacji z niewielkiej liczby osobników, które po odłączeniu się od populacji macierzystej uległy przemieszczeniu na nowy obszar (np. kolonizacja niezasiedlonej wyspy).
- Efekt wąskiego gardła występuje wówczas, gdy znaczne zmniejszenie liczebności populacji nastąpi na skutek kataklizmu.
Efekt założyciela Efekt wąskiego gardła
(wg Kowalczyk, Filipska, 2004) (wg Kowalczyk, Filipska, 2004)
30)Panmiksja-swobodne krzyżowanie się wszystkich dojrzałych płciowo osobników danego gatunku