POLSKIE I EUROPEJSKIE PRAWO PODATKOWE - J. Leńczuk

07.03.2010r.

Zasady prawa podatkowego:

1. z góry założona nierówność stron stosunku finansowego:

- podmiot silniejszy

- podmiot słabszy

2. źródłem praw i obowiązków w prawie podatkowym jest ustawa, a nie umowa Art. 84 konst., Art. 217 konst ( nakładanie podatków, ulg, umożeń).

3. zasada wyłączności ustawy w kreacji związku podatkowego, np.; zniesienie umowy małżeńskiej

4. zasada miarkowania opodatkowania granicami podatkowo prawnego stanu faktycznego, określonego w ustawie podatkowej.

5. każda luka w prawie podatkowym jest wolna od opodatkowania.

Rola ustawy w prawie podatkowym.

Mamy tzw. tetyczne stosunki prawne, tj. takie, które nie istnieją bez ustawy, np.: akty prawa cywilnego.

Ustawa jako jedyne źródło praw i obowiązków.

Definicja podatku

Podatek - jest to świadczenie pieniężne na rzecz podmiotu prawa publicznego o charakterze obligatoryjnym, przymusowym, zasadniczym, bezzwrotnym i nieodpłatnym. Jest to jednak świadczenie jednostronne ustanowione przez podmiot prawa publicznego w drodze ustawy.

Świadczenie pieniężne obligatoryjne - jeśli jest prawo uchwalone, to musi być pobrane.

Świadczenie przymusowe- przy użyciu egzekucji.

O charakterze zasadniczym - to takie, którego celem jest cel fiskalny, czyli zapełnienie budżetu.

Nieodpłatny charakter świadczenia- podmiot prawa publicznego niczego nie świadczy w zamian za podatek.

Definicja opłaty

Opłata jest odpłatna, czyli jest coś w zamian.

Podmiot zobowiązany uiszcza opłatę, Np. opłata skarbowa za uzyskanie koncesji.

Świadczenia odpłatne dzielą się na: ekwiwalentne i nieekwiwalentne.

Przy opłatach nieekwiwalentnych występują duże różnice w wartości świadczonych świadczeń, Np.

- opłata skarbowa

- opłata miejscowa, za przebywanie dłuższe niż jeden dzień w miejscowości atrakcyjnej

- opłata targowa.

Świadczenie nazwane opłatami , ale które nimi nie są:

- opłata za gaz

- opłata za prąd

Świadczone na rzecz spółek prawa prywatnego, a nie publicznego. Reguluje je umowa, a nie ustawa.

Podstawowe elementy podatku:

1. Podmiot podatku

2. Przedmiot opodatkowania

3. podstawa opodatkowania

4. stawka podatkowa

5. skala podatkowa

6. tryb i warunki płatności podatku

Brak tych elementów sprawia, że nie mamy do czynienia z podatkiem.

Podmioty podatku dzielą się na 2 podstawowe grupy:

1. podmioty czynne, czyli wierzyciele podatkowi, którymi są podmioty prawa publicznego. Na dzień dzisiejszy jest to państwo i gmina, nie ma podatków powiatowych i wojewódzkich.

2. podmioty bierne, czyli podmioty zobowiązane do płacenia podatku , to przede wszystkim podatnik, następca prawny, określane przepisami ordynacji podatkowej osoby trzecie, płatnik lub inkasent.

Płatnik - to ten co oblicza, pobiera i odprowadza pobrany podatek na rachunek budżetu i pośrednik między podatnikiem, a płatnikiem czynnym, Np. pracodawca

Inkasent - pełni 2 funkcje: pobiera i odprowadza podatek, nie oblicza.

Osoba podatnika - nie jest to pojęcie jednorodne ,mówi się o podatniku formalnym i rzeczywistym.

Podatnik formalny- to taki, który dokonuje faktycznej zapłaty, który w ramach prawa podatkowego będzie adresatem tego podatku ( płaci formalnie podatek).

Podatnik rzeczywisty - to taki, który ponosi realnie ciężar zapłaty podatku, a zapłata obciąża jego majątek.

Rozszczepienie podatnika rzeczywistego i formalnego w zależności od tego, czy owe rozszczepienie osoby podatnika formalnego i rzeczywistego ma swoje umocowanie w ustawie, albo takiego umocowania nie ma, jest efektem spontanicznym podatnika, mówimy o ……………………formalnego, albo przerzucalności podatku.

Jeśli jest pośredni to mamy do czynienia z VAT jako podatku pośredniego.

Jeżeli nie ma umowy to mamy przerzucalność podatku.

Przedmiot opodatkowania - jest to rzecz lub zjawisko podlegające opodatkowaniu, Np. podatek od nieruchomości, budynek, grunt, podatek rolny, leśny.

Podstawa opodatkowania- to konkretyzacja przedmiotu, może być konkretyzacja ilościowa, albo wartościowa, kwotowa. W podatku rolnym będzie to liczba ha przeliczeniowych, albo rzeczywistych.

Kwotowa podstawa opodatkowania - to kwota, wartość netto nabytych rzeczy, Np. dostawa towaru, gdzie podstawą opodatkowania będzie obrót.

Podstawa wymiaru podatku - finalna kwota, do której będziemy stosować stawkę, żeby wymierzyć podatek. Podstawa opodatkowania może być jednocześnie podstawą wymiaru podatku, ale nie musi, Np. ulga mieszkaniowa.

W niektórych podatkach tego elementu technicznego nie ma.

Ryczałt podatkowy:

1. karta podatkowa

2. opodatkowanie dochodów osób duchownych

Istota ryczałtu - ustawodawca rezygnuje z ustalenia wysokości podstawy opodatkowania.

Ryczałt to pewien wyjątek od zasad ogólnych.

Prawo wyboru - do ryczałtu nie można zmusić.

Stawka podatkowa - jest to stosunek wymierzonego podatku do podstawy opodatkowania najczęściej w użyciu mamy stawki procentowe, mają zastosowanie tam gdzie się stosuje wartościową podstawę opodatkowania.

Wśród tych podstawek wyróżnia się:

• stawki wielokrotnościowe czyli większe niż 100%, nie mają zastosowania w podatkach dochodowych. Mają zastosowanie w podatkach dochodowych, gdzie podstawą opodatkowania jest dochód, a nie przychód.

• Postać ułamka - stawka ułamkowa „U” w sektorze spółdzielczym stanowiła 1/3 zysku, dzisiaj takich stawek nie ma.

• Stawka kwotowa - ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie podstawą opodatkowania jest ilościową konkretyzacją. Możemy ja określić wprost jakąś kwotą w złotówkach, Np.: 10 zł z hektara, 70 groszy z m² budynku, podatek od czynności cywilno prawnych, ustanowienie hipoteki.

Klauzula waloryzacyjna np.;

- podatek rolny

- podatek leśny

Nawiązuje ustawodawca do jakiegoś kryterium, waloryzacja ze zbóż od 1 do 5 kwintali żyta.

Prezes GUS ustanawia o średniej cenie skupu żyta.

Podatek leśny.

Drewniana klauzula waloryzacyjna - stawka rocznie wynosi 0,220 m³ drewna z hektara.

• Stawka mieszana - stawka wynosi „tyle i tyle”, ale nie mniej niż.

Skala podatkowa - to uporządkowany zbiór stawek w danym podatku.

Dzielą się na 2 zasadnicze grupy:

1. skale proporcjonalne, w których występuje jedna jedyna i niezmienna stawka. Zmienia się tylko podstawa. Jest to podatek liniowy. Wykres stanowi jedna linia.

Np. : - podatek VAT

- podatek od spadku i darowizn

- podatek od zasiedzenia - 7%

- podatek dochodowy od osób fizycznych 19%

- podatek od osób prawnych 17%

Skale nieproporcjonalne - ich wspólna cecha jest taka, że występują co najmniej 2 stawki . te skale nieproporcjonalne dzielą się na:

1. skalę progresywną

2. skalę regresywną

3. skalę degresywną

wspólna cechą skali progresywnej jest to, że wraz ze wzrostem skali opodatkowania rośnie stawka. Nie jest skalą jednolitą, dzieli się na:

- progresję globalną - polega na tym, że do całej podstawy opodatkowania stosuje się jedną ze stawek , tę stawkę, która jest przyporządkowana do przydziału w którym znajduje się podstawa opodatkowania.

- progresja szczeblowana - polega na tym, że podstawę opodatkowania ustawodawca dzieli na pewne szczeble, przedziały, każdy z tych przedziałów, szczebli opodatkowuje się z osobna przypisaną do niego stawką i w ten sposób otrzymuje się podatki cząstkowe, należne za każde ze szczebli z osobna. Po zsumowaniu tych podatków cząstkowych uzyskuje się podatek wyliczony w progresji szczeblowanej. Progresja szczeblowana jest korzystniejsza, wolna jest od technicznych wad. Występuje w podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku dochodowym od osób prawnych.

Progresja globalna dziś nie występuje.

Skala regresywna, w której wraz ze wzrostem opodatkowania maleje stawka podatkowa.

Skala degresywna - wraz z obniżeniem podstawy opodatkowania maleje stawka podatkowa.

ponad	do
	5000	5%
5000	12000	10%
12000	20000	20%
20000		40%

15000 GLOBALNA

1500 x 20% = 3000 zł

SZCZEBLOWANA

5000 x 5% = 250

7000 x 10% = 700 podatki cząstkowe

3000 x 20% = 600

= 1550

GLOBALNA

1 pracownik

19000 19000 x 20% = 3800

19000 - 3800 = 15200

2 pracownik

21000 21000 x 40% = 8400

21000 - 8400 = 12600

Progresja skokowa

Progresja ciągła

Wzór dla skali szczeblowanej

5% + 10 % nadwyżki ponad 5000

250

Suma dwóch składników

950 +20% nadwyżki ponad 12000

Pełny drugi szczebel

2550 + 40% nadwyżki ponad 20 000

Art. 9 kwoty wolne od podatku.

Tryb i warunki płatności podatku

Tryby płatności:

1. jednorazowa płatność podatku, np.; podatek od spadków i darowizn

2. system zaliczkowy, np.; podatek dochodowy od osób fizycznych, gdzie podatnik co miesiąc wpłaca zaliczki na poczet rocznego podatku, po zsumowaniu zaliczek i porównaniu całego rocznego podatku wcale nie muszą być takie same, mogą być zbliżone. ( Jeżeli okaże się, że podatnik ma jakieś prawo skorzystania z jakichś ulg, to okaże się, że zaliczek jest więcej niż wymagane, wówczas podatnik może domagać się zwrotu nadpłaty. Może się również okazać, że zapłaty będzie za mało).

Cechy:

1. zapewnia stałe źródło dochodu budżetowego

2. ratalny system płatności - suma płatności będzie zawsze równała się ostatecznemu zobowiązaniu podatkowemu, jest to zobowiązanie podzielone na określone raty płatności, np.: podatek rolny, leśny.

Klasyfikacja podatków.

Ze względu na podmiot czynny, czyli na wierzyciela podatkowego. Podatki można podzielić na:

1. państwowe, które zasilają budżet państwa,

2. podatki samorządowe ( dzisiaj tylko gminy).

Nie ma nigdzie katalogu podatków państwowych.

Wykaz podatków stanowiących dochód gminy. ( ustawa o jednostkach samorządu terytorialnego):

1. podatek od nieruchomości

2. podatek rolny

3. podatek leśny

4. podatek od spadków i darowizn

5. podatek od czynności cywilno-prawnych

6. podatek od środków transportowych

7. karta podatkowa

pozostałe to podatki państwowe.

W gronie podatków samorządowych wyróżniamy:

- podatek od nieruchomości

- podatek od środków transportowych

Uregulowane w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych z 12 stycznia 1991r.

Ze względu na osobę podatnika biernego, czyli zobowiązanego do zapłaty:

1. podatki pobierane od osób fizycznych, np.:

- dochodowy od osób fizycznych

- podatek od spadków i darowizn

2. podatki pobierane od osób prawnych np.:

- podatek dochodowy od osób prawnych

3. podatki uniwersalne, pobierane zarówno od osób fizycznych, osób prawnych jaki i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej np.:

- wat

- akcyza

- podatek od nieruchomości

- podatek leśny

Podatki można podzielić na:

1. jednorazowe:

- od spadków i darowiz

b) wielokrotne:

- podatek wat płacony miesiąc w miesiąc

- podatek od nieruchomości

Podział na podatki :

- zwyczajne: dochodowy, wat ( większość podatków to podatki zwyczajne)

- nadzwyczajne

Teoretyczna klasyfikacja podatków ma doniosłe znaczenie praktyczne. Jest to klasyfikacja dokonywana ze względu na źródło podatku.

Ordynacja podatkowa

Obowiązek podatkowy - wprowadzony w ordynacji podatkowej w 97r.

Art. 4 ordynacji podatkowej

„Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.” - jest to nieskonkretyzowana czynność.

Zobowiązanie podatkowe - Art. 5 ordynacji podatkowej

„Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.”

Jest to wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz podmiotu publicznego podatku w wysokości, terminie oraz miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zobowiązanie nie może istnieć bez obowiązku.

Zaniechanie poboru podatku - zobowiązanie wygasło

Wyróżniamy 2 sposoby powstania zobowiązania podatkowego:

1. Nie wymagający żadnej aktywności organu podatkowego, występujący w największej liczbie podat. i w największych konstrukcjach podatkowych , to tzw. powstanie zobowiązania podatkowego z mocy samego prawa, czyli z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. ( Komfortowa dla organu podatkowego, a nie dla podatnika, wszystkie zobowiązania leżą na podatniku).

Metoda saomobliczania podatku, lub samowymiar podatku.

- taniej w administracji

- szybkie w zastosowaniu sposoby

- komfortowe dla organu podatkowego, np.: podatek dochodowy od osób fizycznych, podatki samorządowe, np.; opodatkowanie nieruchomości, rolny, leśny.

2. Jak najbardziej związany z rolą organu podatkowego. Polega na wydaniu i doręczeniu decyzji. Powstaje z dniem doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania podatkowego.

Art. 21§1p2. Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

System komfortowy dla podatnika. Podatnik nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Cały ciężar przerzucony na organ podatkowy. To organ wymierza wysokość podatku.

Wymiar podatku- chodzi o te zobowiązania podatkowe, które organ wymierza, ciężar podatku. Jest konstytutywne, bo tworzy zobowiązanie podatkowe. Jest to materialno-prawny skutek.

Skutek procesowy- bieg terminu do zapłaty podatku, termin na złożenie odwołania od decyzji.

Przedawnienie wymiaru podatku - zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli do końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy minęło 3 lata. Tyle organ podatkowy ma czasu na doręczenie decyzji. To termin zastrzeżony dla podatnika, który złożył prawidłowe deklaracje.

Organ ma 3 miesiące na wydanie decyzji na odwołanie.

Powstanie nierówności zobowiązania.

1. Karta podatkowa -urzędnik doręcza decyzję z wymierzonym podatkiem pod postacią karty podatkowej

2. Ryczałt ewidencjonowany - ustala się wysokość przychodu. Podatnik sam sobie wylicza podatek.

W każdej ustawie powinien być przepis mówiący jak powstaje zobowiązanie podatkowe.

- zobowiązania ustalone

- podatki ustalone

- organ ustalony

- decyzja ustalająca

Ustala to słowo klucz.

2 rodzaje decyzji w prawie podatkowym:

1.decyzja określająca - jeżeli organ podatkowy w trakcie postępowania dojdzie do wniosku, że podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie zapłacił podatku w całości lub w części, nie złożeł deklaracji, albo że kwota podatku jest inna niż w deklaracji, to organ podatkowy wydaje decyzję w której określa wysokość tego zobowiązania.

Zaniechanie ustalania zobowiązania podatkowego jest właściwe tylko dla konstytutywnych decyzji. ( podatki które są ustalane, np.: podatek od gruntów rolnych).

Decyzja określająca niczego nie tworzy, zobowiązanie powstaje z mocy prawa, organ określa wysokość, najczęściej zaległości.

Odpowiedzialność osób trzecich - grono osób mogąca być pociągnięta do odpowiedzialności podatkowej obok podatnika.

Podatnikowi doręczamy ową decyzję ( powstającą z mocy prawa), której ciężar przerzucany na osobę trzecią, bo ta os. 3 może kwestionować w ramach obrony, może powoływać okoliczności dotyczące jej obowiązków, nie może kwestionować wysokości zobowiązania.

Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego

Wyróżniamy 2 tryby wygaśnięcia zobowiązania podatkowego:

1. efektywne sposoby wygaśnięcia zobowiązania podatkowego - ich wspólną cechą jest zaspokojenie podmiotu czynnego, czyli wierzyciela podatkowego. Do tej grupy zalicza się takie sposoby jak:

- zapłata podatku

- pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta

- potrącenie

- zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku

- przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz podmiotu prawa publicznego

- przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym.

2. nieefektywne sposoby wygasania zobowiązania podatkowego:

- pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta

- zaniechanie poboru podatku

- umorzenie zaległości podatkowej

- przedawnienie

- zwolnienie z obowiązku zapłaty na skutek zastosowania się przez podatnika do interpretacji przepisów prawa podatkowego.

EFEKTYWNE SPOSOBY WYGASANIA ZOBOWIĄZANIA

- zapłata podatku - dobrowolnie jak i w trybie egzekucyjnym

- w formie gotówkowej lub bezgotówkowej.

Zasadą jest swoboda wyboru przez podatnika sposobu dokonania zapłaty. Jest w istocie 1 wyjątek kiedy to zasada ta dostaje ograniczenia, musi zapłacić w formie bezgotówkowej, są to płatnicy którzy są przedsiębiorcami i prowadzą księgi podatkowe, albo podatkową księgę przychodów i rozchodów ( oni mają obowiązek przelewu).

Mali przedsiębiorcy są zwolnieni z przelewu.

Rada Gminy może w drodze uchwały wprowadzić możliwość zapłaty podatku kartą płatniczą.

Znaki akcyzy- są dowodem na uiszczenie podatku akcyzowego.

Moment zapłaty:

1. Gotówkowy- moment zapłaty, wpłaty na poczcie, w banku na rachunek odpowiedniego organu podatkowego, decyduje stempel o dacie zapłaty.

2. przelewy - datą zapłaty jest data obciążenia rachunku dłużnika podatkowego.

WYJĄTEK! Przy przelewach transgranicznych co do zasady data zapłaty jest datą obciążającą rachunek podatnika, chyba że przelew taki nie wpłynie na konto organu podatkowego w terminie 5 dni kolejnych dni roboczych. W takim przypadku data zapłaty będzie data uznania rachunku bankowego organu podatkowego.

Pobranie przez płatnika inkasenta.

Płatnik- oblicza podatek ( organ emerytalno- rentowy, pracodawca).

Inkasent - tylko pobiera i odprowadza podatek, ni oblicza.

Jeżeli płatnik pobierze podatek, a nie odprowadzi, w stosunku do podatnika zobowiązanie wygaśnie, co nie znaczy, że dojdzie do unicestwienia, zmieni się dłużnik, ciężar przejdzie na płatnika lub inkasenta.

Potrącenie - mamy w regulacjach prawnych ograniczone w stosunku do tego, co było kiedyś. Istota osadzona na prawie cywilnym. Zobowiązania podatkowe mogą zostać potrącone z wzajemnej , bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec podmiotu prawa publicznego.

Tytuły wierzytelności ( katalog zamknięty), które można wnosić do potrącenia Np.:

- wierzytelności podatkowe z tytułu odszkodowania (np.; funkcjonariusza publicznego)

- odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, za niesłuszne skazanie.

Jeżeli dojdzie do wykonania zamówienia w trybie ustawy zamówień publicznych, z tego tytułu powstanie wierzytelność, to można ją zgłosić do potrącenia, tylko pierwotny wierzyciel może ja zgłosić.

Jednostka budżetowa w ciągu 7 dni jest zobowiązana do wpłaty na zapłatę potrącenia.

Co do zasady instytucja potrącenia dokonuje się na wniosek podatnika. Jeżeli na wniosek to potrącenie zachodzi z dniem, w którym wniosek jest uwzględniony. Dopuszcza ustawodawca potrącenie z urzędu. Wtedy data potrącenia jest data wydania postanowienia o potrąceniu. Na takie postanowienie służy zażalenie. Odmowa dokonania potrącenia następuje w drodze decyzji.

Zaliczenie nadpłaty - jeżeli nadpłata powstała, to można żądać zaliczenia nadpłaty. Jeżeli mamy do czynienia z zaległymi oraz bieżącymi zobowiązaniami podatkowymi do zaliczenia nadpłaty może dokonać się z urzędu, nie trzeba czekać na żądanie podatnika.

Jeżeli chodzi o przyszłe zobowiązania podatkowe, to zaliczenie nadpłaty może się dokonać tylko i wyłącznie na wniosek podatnika.

Sposoby regulacji:

- przeniesienie rzeczy

- roszczenie własności i rzecz - świadczy o dobrowolnej formie

- przejęcie majątku na rzecz Skarby Państwa

- świadczenia pieniężne

- świadczenia samorządowe - podpisuje Wójt, Burmistrz, Prezydent

- podatki państwowe - umowę podpisuje starosta, wykonując zadania z zakresu administracji rządowej, musi wcześniej uzyskać zgodę właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego lub Urzędu Celnego, umowa ma mieć formę pisemną.

- przejście własności nieruchomości lub prawa własności w postępowaniu egzekucyjnym.

NIEEFEKTYWNE SPOSOBY WYGASANIA ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO

Zaniechanie poboru podatku - to instytucja która może wprowadzić w życie Minister Finansów w drodze rozporządzenia przy spełnieniu jednej z 2 przesłanek, obie przesłanki oparte na zwrotach nieokreślonych, a mianowicie na ważnych interesach podatnika lub ważny interes publiczny.

Osoby fizyczne mogą dochodzić zaniechania ustalania, bo tylko im zobowiązania są ustalane.

Umorzenie zaległości podatkowej - co do zasady umorzyć można na wniosek podatnika i w drodze decyzji podatkowej, czyli w indywidualnej sprawie.

Przesłanki oparte na zwrotach nieokreślonych podatnik musi wykazać ważny interes podatkowy lub ważny interes publiczny.

Przedsiębiorcy napotykają problem związany z umarzaniem zobowiązania podatkowego. Zasada równej konkurencji w gospodarce. Umarzanie jest pewną pomocą o charakterze publicznym.

Ustawodawca dopuszcza możliwość umorzenia jeśli są to środki na określone cele

- ochrona środowiska

- prace środowiskowe

Są przypadki wymienione w zamkniętym katalogu ordynacji podatkowej, kiedy dokonywane są z urzędu, są to przypadki uzasadnione ekonomicznie, np.: jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji, koszty tej egzekucji będzie wyższy.

Jeżeli kwota zaległości jest mniejsza niż równowartości 5 krotności upomnienia ( między 17,50 a 18 zł).

Przedawnienie Art. 68, 70

W ciągu 5 lat po upływie w którym upłynął termin płatności podatku zobowiązanie wygasa.

Art. 68. § 1. Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

§ 2. Jeżeli podatnik:

1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,

2) w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

§ 3. Przepis § 2 stosuje się również do opodatkowania dochodu nie znajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzącego ze źródeł nie ujawnionych.

§ 4. W przypadku, o którym mowa w § 3, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od końca roku, w którym upłynął termin do złożenia zeznania rocznego dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

§ 5. Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Art. 69. § 1. W razie niedopełnienia przez podatnika warunków uprawniających do skorzystania z uzyskanej ulgi podatkowej, prawo do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe powstaje w dniu, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi.

§ 2. Termin do wydania decyzji, o której mowa w § 1, wynosi 3 lata od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi podatkowej, a jeżeli podatnik nie zgłosił organowi podatkowemu utraty prawa do ulgi - 5 lat.

§ 3. Ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego następuje na podstawie stanu prawnego obowiązującego w dniu powstania obowiązku podatkowego oraz istniejącego w tym dniu stanu faktycznego.

§ 4. Jeżeli, zgodnie z odrębnymi przepisami, zobowiązanie podatkowe ustalane jest na rok kalendarzowy lub na inny okres, decyzja, o której mowa w § 1, wydawana jest na podstawie stanu prawnego obowiązującego w dniu nabycia prawa do ulgi.

Art. 70. § 1. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

§ 2. Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:

1) od dnia wydania decyzji, o których mowa w art. 48 § 1 pkt 1 i 2, do dnia terminu płatności odroczonego podatku, ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaległości podatkowej,

2) od dnia nabycia prawa do ulgi podatkowej do dnia wygaśnięcia tego uprawnienia.

§ 3. Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek pierwszej czynności egzekucyjnej, o której podatnik został powiadomiony.

§ 4. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zakończono postępowanie egzekucyjne.

§ 5. Kolejne wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie przerywa biegu terminu przedawnienia.

§ 6. Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką, jednakże po upływie terminu przedawnienia zaległość podatkowa może być egzekwowana tylko z przedmiotu hipoteki.

Bieg terminu przedawnienia może ulec zawieszeniu lub może być przerwany. Tak jak w innym prawie zawieszenie jest kontynuowane.

Skutkiem przerwy biegu przedawnienia jest to, że ono biegnie od nowa.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Przesłanki:

1. wydanie decyzji o rozłożeniu na raty podatku albo odroczenia terminu płatności

2. wejście w życie rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku

3. w sytuacji, jeżeli możliwość ustalenia lub określenia zobowiązania podatkowego wynika z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Do wydania stosownej decyzji przez organ podatkowy niezbędne są informacje od organu podatkowego innego państwa.

4. wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.

5. wniesienie skargi do Sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania.

6. doręczenie postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia lub doręczenie zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

7. w cywilizowaniu postępowania dowodowego, jest to wniesienie pozwu do sądu powszechnego z żądaniem ustalenia istnienia stosunku prawnego lub prawa.

Przerwanie biegu przedawnienia

2 okoliczności przerwania biegu przedawnienia:

1. ogłoszenie upadłości

2. zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym podatnik został poinformowany.

Nie podlega przedawnieniu zobowiązanie, które są obciążone hipoteką lub zastawem skarbowym. Tylko, że po upływie terminu przedawnienia egzekucję można przeprowadzić tylko i wyłącznie z przedmiotu ograniczenia.

Zwolnienie z obowiązku zapłaty.

Podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji ( nie podleganie odpowiedzialności karnej, brak konieczności zapłaty odsetek).

Art. 59. § 1. Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:

1) zapłaty podatku, w tym również potrącenia oraz zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych, zaniechania poboru podatku, a także umorzenia zaległości podatkowych,

2) pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta,

3) przedawnienia.

§ 2. Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:

1) zapłaty należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,

2) przedawnienia.

Sięgające do dochodów w fazie wydatkowania (KOMSUMCYJNE)

Podatki sięgające do dochodów w fazie jej tworzenia

Podatki sięgające do majątku

Podatki sięgające do dochodów

Podział ze względu na źródło poboru podatku

W sposób wstępny (PRZYCHODOWY)

W sposób ostateczny

(DOCHODOWY)

W stanie statycznym:

- od nieruchomości, rolny, leśny( z faktu posiadania majątku)

- posiadacze ciężkiego sprzętu

-

W stanie dynamicznym

Od przyrostu masy majątkowej i wartości tej masy:

- od spadków i darowizn

Od samego przyrostu wartości

Podatki przychodowo-dochodowe

---