II - 8

Czas - 45min

KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH

Film 58min

TEMAT:

ZNAKI DROGOWE OSTRZEGAWCZE

CEL POZNAWCZY:

• poznanie zasad ustawiania znaków drogowych na drogach,

• poznanie znaków drogowych ostrzegawczych,

• poznanie zależności pomiędzy znajomością znaków drogowych ostrzegawczych a właściwym zrozumieniem i interpretowaniem przepisów ruchu drogowego i świadomym zachowaniem się na drodze,

• poznanie właściwych sposobów interpretowania sytuacji drogowych w związku ze znakami ostrzegawczymi,

• poznanie zależności między znakami ostrzegawczymi a innymi znakami pionowymi i poziomymi.

CEL KSZTAŁCĄCY:

• kształcenie umiejętności właściwego reagowania na znaki drogowe,

• kształcenie umiejętności wykorzystywania poznanych definicji znaków w dalszej nauce przepisów ruchu drogowego,

• kształcenie umiejętności powiązania znaczenia znaków ostrzegawczych z innymi znakami drogowymi pionowymi i poziomymi pionowymi,

• kształcenie postawy kompetentnego kierowcy,

• wdrażanie do korzystania z fachowej literatury w sytuacji „teoretycznych wątpliwości”.

CEL WYCHOWAWCZY:

• kształtowanie nawyku używania właściwych definicji dotyczących znaków drogowych,

• kształcenia postawy poszanowania dla przepisów ruchu drogowego,

• wdrożenie do kulturalnego zachowania się na drodze.

METODA:

• wykład,

• wyjaśnienie,

• pokaz plansz,

• pokaz z użyciem modeli i makiet,

• pogadanka,

• pokaz z użyciem programu na CD,

• pokaz filmu DVD,

• test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• tablica,

• flamastry,

• wskaźnik,

• ustawa „prawo o ruchu drogowym”,

• odtwarzacz DVD,

• TV,

• komputer ,

• rzutnik multimedialny,

• „Znaki drogowe”: plansza nr 1, 2 - „Znaki ostrzegawcze”, 10, 11 - „Tabliczki do znaków drogowych”,

• plansza „Hierarchia znaków i sygnałów drogowych”,

• program CD „Znaki i sygnały drogowe”,

• Film: „Znaki ostrzegawcze” - 58 min,

• CD PRAWKO B „CREDO” - testy i nauka.

STRUKTURA LEKCJI

SPRAWY ORGANIZACYJNE

• sprawdzenie obecności,

• wpisanie tematu do dziennika,

• inne sprawy organizacyjne.

POWTÓRZENIE I SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Z POPRZEDNICH ZAJĘĆ

Nawiązujemy do posiadanych przez słuchaczy wiadomości. Tematami, które zostały już zrealizowane i najbardziej wiążą się z tematem znaki ostrzegawcze są tematy:

• podstawowe pojęcia i definicje

• zasady ruchu drogowego jako podstawowe normy ruchu drogowego

• kategorie znaków drogowych

Kładziemy nacisk na bezpieczeństwo (temat nr 1 w „rozkładzie materiału”) i podkreślamy, że tylko znajomość przepisów ruchu drogowego pozwala na bezpieczną jazdę. Kluczem do rozumienia sytuacji na drodze i właściwego zachowania się kierującego w określonej sytuacji i wobec innych uczestników ruchu drogowego jest znajomość znaków i sygnałów drogowych. Dopiero ta wiedza umożliwia właściwą interpretację sytuacji drogowych i określenie naszej „pozycji” w tej sytuacji.

Przypominamy o hierarchii sygnałów i znaków drogowych

• sygnały dawane przez osoby uprawnione,

• sygnały świetlne,

• znaki drogowe ,

• zasady ogólne.

Możemy zapytać słuchaczy jakie znają ogólne zasady ruchu drogowego:

• zasada unikania działania mogącego spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu,

• zasada usunięcia spowodowanego przez siebie zagrożenia ruchu drogowego a w razie niemożności - ostrzeżenia innych uczestników ruchu,

• zasada ostrożności,

• zasada szczególnej ostrożności,

• zasada ograniczonego zaufania,

• zasada hierarchii sygnałów i znaków drogowych,

• zasada pierwszeństwa pojazdów uprzywilejowanych,

• zasada pierwszeństwa dla nadjeżdżającego z prawej strony,

• i kulturka, k..., kulturka!!!

Pytamy np. o to jak słuchacze i słuchawki rozumieją pojęcie szczególnej ostrożności lub jaka jest hierarchia znaków i sygnałów drogowych (dodajemy, bo na pewno nikt nie powie, że jeżeli nie ma osoby uprawnionej, sygnalizacji świetlnej ani znaków drogowych to obowiązują zasady ogólne).

Zadajemy pytania: jaka jest różnica między znakiem A-6b i A-6d,

albo pytamy czym spowodowana jest śliskość drogi (bo samą śliskość widać), przed którą ostrzega nas znak A-15 ( jeżeli chcemy być wyjątkowo złośliwi to nie pokazujemy planszy).

PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY

ZNAKI DROGOWE OSTRZEGAWCZE

PRZEZNACZENIE ZNAKÓW OSTRZEGAWCZYCH

Znaki ostrzegawcze ostrzegają o miejscach na drodze, w których występuje lub może występować niebezpieczeństwo i zobowiązują do zachowania szczególnej ostrożności.

ZASADY UMIESZCZANIA NA DRODZE ZNAKÓW OSTRZEGAWCZYCH

1. Na drogach o dopuszczalnej prędkości do 60km/h znaki ostrzegawcze ustawiane są w odległości do 100m od miejsca niebezpiecznego.

2. Na drogach o prędkości dopuszczalnej powyżej 60km/h znaki ostrzegawcze umieszczane są w odległości 150-300m od miejsca niebezpiecznego.

Takie odległości podyktowane są różnicą prędkości pojazdów.

Wyjątek stanowi znak A-7 „ustąp pierwszeństwa”, który ustawiany jest odpowiednio do

25 i do 50m od skrzyżowania. Na obszarze zabudowanym zwykle jednak stoi tuz przed skrzyżowaniem.

Jeżeli znak jest w innej odległości lub celowe jest dokładne poinformowanie kierującego to stosuje się tabliczki:

• T-1 informuje ona o odległości od miejsca niebezpiecznego; tabliczkę T-1 umieszcza się pod znakiem, gdy nie można umieścić znaku w odległościach określonych wcześniej. Odległość podawana jest w metrach z dokładnością do 10m.

• T-2 informuje o długości odcinka drogi, na której występuje lub powtarza się niebezpieczeństwo; Stosowana jest wtedy, gdy niebezpieczeństwo określone znakiem powtarza się lu występuje na odcinku drogi o długości przekraczającej 500m.

Tabliczki te występują oczywiście łącznie ze znakami ostrzegawczymi wskazującymi rodzaj niebezpieczeństwa. Jeżeli odcinek drogi, na którym występuje lub powtarza się niebezpieczeństwo kończy się, to informacja o tym jest na tabliczce T-3 i odpowiednim znaku ostrzegawczym.

Znaki ostrzegawcze mogą też być malowane na jezdni.

ZNAKI OSTRZEGAWCZE DOTYCZĄCE SKRZYŻOWAŃ I PIERWSZEŃSTWA

A-7 USTĄP PIERWSZEŃSTWA.

Znak ustawiany przed skrzyżowaniami. Wyjątkowo jest w formie odwróconego trójkąta aby mógł być rozpoznawany również od tyłu i np. wtedy, gdy znaki oblepione są śniegiem. Ostrzega on o skrzyżowaniu z drogą z pierwszeństwem i nakazuje ustąpienie pierwszeństwa pojazdom, które jadą drogą z pierwszeństwem. Dotyczy najbliższej jezdni. Znak ten dotyczy również pojazdów szynowych. Znak A-7 jest umieszczany możliwie blisko skrzyżowania, nie dalej jednak niż 50m na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 60km/h i 25 m na drogach pozostałych. Na drogach o wyższych prędkościach znak A-7 poprzedzony jest znakiem A-7 w odległości 150 - 300 m łącznie z tabliczką T - 1

Znak A7 może być ustawiony przed torowiskiem i ma znaczenie takie, jak znak ustawiony przed skrzyżowaniem dróg, tzn. kierujący, zbliżając się do torowiska jest zobowiązany do ustąpienia pierwszeństwa pojazdowi szynowemu.

Zamiast A-7, w miejscach gdzie widoczność jest znacznie ograniczona lub utrudniona może być stosowany znak B-20.

Różnica między nimi jest taka, że B-20 nakazuje zatrzymanie się, a A-7 nie. Obydwa jednak ostrzegają przed skrzyżowaniem z drogą z pierwszeństwem i nakazują ustąpienie pierwszeństwa. A-7 może też poprzedzać B-20 ( przed szczególnie niebezpiecznymi skrzyżowaniami). A-7 występuje w parze z D-1 (droga z pierwszeństwem).

Jeżeli droga z pierwszeństwem nie przebiega na wprost to pod A-7 znajdują się tabliczki T-6a i T-6c, które pokazują faktyczny przebieg drogi z pierwszeństwem.

A-6a - skrzyżowanie z drogą podporządkowaną występującą po obu stronach. Informuje o pierwszeństwie;

A-6b - skrzyżowanie z drogą podporządkowaną występującą po prawej stronie. Informuje o pierwszeństwie i wskazuje, że droga podporządkowana jest drogą dwukierunkową;

A-6c - jw. tylko z lewej strony;

A-6d - wlot drogi jednokierunkowej z prawej strony. Droga jest jednokierunkowa a więc nie można w nią skręcić. Przebieg tej drogi może być różny, niekoniecznie taki jak na znaku. Częsty na autostradach, na tzw. łącznicach dróg lub innych drogach kończących się pasem włączania.

A-6e - jw. tylko z lewej strony;

Porównanie tych znaków:

• dochodząca droga jest drogą podporządkowaną,

• kierujący ma pierwszeństwo bo jedzie drogą z pierwszeństwem,

• rozróżnić należy czy to jest droga jedno czy dwukierunkowa, a więc czy można w nią skręcić czy też nie.

A-5 skrzyżowanie dróg.

Ostrzega o skrzyżowaniu dróg równorzędnych. Równie dobrze mogłoby tego znaku nie być, bowiem ruch na tym skrzyżowaniu odbywa się wg zasad ogólnych czyli pierwszeństwo mają nadjeżdżający z prawej strony. Znak ten stosuje się na obszarze zabudowanym w sytuacjach, gdy droga na poprzedzającym odcinku była drogą z pierwszeństwem i gdy skrzyżowanie z powodu swojej geometrii może sugerować kierującym inne zasady pierwszeństwa. Nie nadawanie pierwszeństwa drogom na skrzyżowaniach jest sposobem uspokojenia ruchu. Jeżeli stosowany jest znak A-5, to jest on ustawiany na wszystkich wlotach na skrzyżowanie.

A-8 - skrzyżowanie o ruchu okrężnym.

Znak ten nie określa pierwszeństwa, tylko ostrzega o zbliżaniu się do ronda. Przed wjazdem na rondo ujrzymy znaki, które nakazują nam określone zachowanie . W Polsce przed rondem ustawiany jest znak A-7 ustąp pierwszeństwa znajdującym się na rondzie;

ZNAKI DOTYCZĄCE RUCHU POPRZECZNEGO

A-29 - sygnały świetlne.

Ostrzega o miejscu, w którym ruch kierowany jest za pomocą sygnalizacji świetlnej. W miejscu gdzie kierujący się jej nie spodziewa, a także na czasowo kierowanych odcinkach dróg o ruchu wahadłowym. Tak więc znak A-29 jest ustawiany przed każdą sygnalizacją świetlną zastosowaną na drodze poza obszarem zabudowanym.

A-21 - tramwaj

- ostrzega o przejeździe przez tory tramwajowe. Nie określa pierwszeństwa pojazdów. Ustawiany w miejscach niebezpiecznych, gdzie widoczność jest ograniczona lub utrudniona. Kierujący musi upewnić się, czy nie nadjeżdża tramwaj zanim wjedzie na torowisko. Znak ten może wystąpić w połączeniu z tabliczką T-7, która pokazuje układ torów i drogi na przejeździe;

A-16 - przejście dla pieszych.

Ostrzega o zbliżaniu się do przejścia dla pieszych. Przed samym przejściem ustawiany jest znak D-6.

A-16 stosowany jest głównie poza obszarem zabudowanym, gdzie prędkości są większe. Pieszemu na przejściu należy ustąpić pierwszeństwa. Nie wolno też wyprzedzać ani omijać pojazdu, który zatrzymał się aby przepuścić przechodzących pieszych;

A-17 - dzieci

- ostrzega o miejscu szczególnie uczęszczanym przez dzieci albo o bliskości takiego miejsca. Ustawiany w pobliżu przedszkoli, szkół, placów zabaw itp. Można spodziewać się dzieci przechodzących przez jezdnię nawet w miejscu niedozwolonym;

A-24 - rowerzyści

- ostrzega o miejscu, w którym rowerzyści wjeżdżają z drogi dla rowerów na jezdnię lub przez nią przejeżdżają. Na przejeździe stoi znak D-6e. Rowerzysta ma tam pierwszeństwo;

ZNAKI DOTYCZĄCE PRZEJAZDÓW KOLEJOWYCH

A-9 - przejazd kolejowy z zaporami.

Nawet wtedy kierujący ma obowiązek zachowania szczególnej ostrożności i upewnienia się, że nie nadjeżdża pociąg;

A-10 - przejazd kolejowy bez zapór.

Zwykle przed przejazdem ustawiany jest wtedy znak B-20;

Można też omówić słupki wskaźnikowe G-1a,b,c,d,e,f oraz krzyż Św. Andrzeja (G-3 i G-4) albo pozostawić to do omówienia przy temacie zachowanie się kierującego przy przejeżdżaniu przez przejazdy kolejowe)

Również A-9 lub A-10 + T-7 wskazuje układ torów i drogi.

ZNAKI DOTYCZĄCE PRZEBIEGU I RODZAJU DROGI

A1 - niebezpieczny zakręt w prawo.

Jest to jeden zakręt, którego kierunek określa znak. Nie wolno wyprzedzać na zakręcie oznaczonym tym znakiem; należy zmniejszyć prędkość i dostosować ją do warunków;

T31 - Na zakrętach szczególnie niebezpiecznych ustawiane są tablice jodełkowe T31 pomagające odnaleźć właściwy tor jazdy;

A2 - niebezpieczny zakręt w lewo (jw.) tylko w lewo;

A3 - niebezpieczne zakręty, pierwszy w prawo;

ostrzega o dwóch zakrętach, z których pierwszy jest w prawo;

A4 - niebezpieczne zakręty, pierwszy w lewo;

Jeżeli liczba zakrętów jest większa niż dwa, to stosuje się tabliczki T4, które określają liczbę tych zakrętów.

Na końcu tych zakrętów umieszcza się tabliczkę T3 (koniec)

Może również być używana tabliczka T5 - droga kręta. Dopuszczalne jest wtedy użycie świateł przeciwmgłowych przednich od zmierzchu do świtu także w warunkach normalnej przejrzystości powietrza. Znak najczęściej spotykany w górach.

Również najczęściej w górach spotykamy znaki :

A22 - niebezpieczny zjazd

(może być z tabliczką T9 określającą w % spadek drogi. Nie wolno jechać na tzw. luzie lecz hamować silnikiem a bieg dobierać tak jak do jazdy pod górę;

A23 - stromy podjazd -

dobrać odpowiedni bieg przed wjechaniem na wzniesienie. Również z tabliczkąT9 (%). Należy zachować rozsądek i nie wyprzedzać pod górę;

A11- nierówna droga -

ostrzega o poprzecznej nierówności jezdni. Może to być wypukłość lub zagłębienie. Jedno i drugie przy zbyt szybkiej jeździe grozi utratą przyczepności i panowania nad pojazdem oraz uszkodzeniem samochodu. Należy zwolnić! Jeżeli takie nierówności występują na odcinku większym niż 500m, to informuje o tym tabliczka T2;

A11a - próg zwalniający -

ostrzega o wypukłości w jezdni zastosowanej w celu spowolnienia ruchu pojazdów;

A12a - zwężenie jezdni dwustronne.

Ostrzega o zwężeniu jezdni z obu stron. Zwężenie to może spowodować utrudnienia w ruchu. Należy zwolnić, żeby rozeznać się w sytuacji. Można spodziewać się też pieszych na jezdni. Pojawić się mogą inne znaki określające pierwszeństwo na tym odcinku;

A12b - zwężenie jezdni prawostronne.

Należy spodziewać się, że konieczna będzie zmiana pasa ruchu;

A12c - zwężenie jezdni lewostronne. jw. tylko z lewej strony;

A31 - niebezpieczne pobocze -

miękkie lub obniżone po prawej stronie drogi. Nie należy jechać zbyt blisko prawej krawędzi. Nie zatrzymywać samochodu na poboczu. Istnieje również wersja lewa tego znaku;

A20 - odcinek jezdni o ruchu dwukierunkowym

- ostrzega jadących jezdnią jednokierunkową o miejscu, w którym rozpoczyna się ruch dwukierunkowy (roboty na drodze, droga dwujezdniowa przechodzi w drogę jednojezdniową). Należy powstrzymać się od wyprzedzania w tym miejscu;

A13 - ruchomy most;

A27 - nabrzeże lub brzeg rzeki;

A15 - śliska jezdnia -

ostrzega o możliwości poślizgu pojazdu spowodowanego zmianą nawierzchni jezdni albo stałym lub okresowym jej zawilgoceniem (ustawiany na odcinkach o śliskiej nawierzchni (np. kostka brukowa) lub zawilgoconych (las, okolice zbiorników wodnych). Nie ostrzega o śliskości spowodowanej deszczem, śniegiem czy gołoledzią;

A32 - oszronienie jezdni -

ostrzega o mogącym występować na drodze oszronieniu jezdni lub gołoledzi (wiadukty, wzniesienia, okolice zbiorników wodnych oraz przy wyjazdach z obszaru zalesionego na otwartą przestrzeń). Tam, gdzie to może nastąpi wcześniej niż na innych odcinkach drogi;

A28 - sypki żwir -

droga pokryta żwirem lub grysem, który może być wyrzucany spod kół pojazdów. Możliwe jest uszkodzenie pojazdu. Należy zwolnić i utrzymywać większy odstęp od pojazdów przed nami;

INNE ZNAKI OSTRZEGAWCZE

A25 - odłamki skalne spadające lub zalegające na jezdni (spotykany w górach);

A26 - lotnisko - ostrzega o możliwości pojawienia się nisko przelatujących samolotów lub śmigłowców;

A18a - zwierzęta gospodarskie -

prowadzone lub przepędzane przez drogę. Pojawiły się w Polsce bizony (hoduje syn Leppera);

A18b - zwierzęta dzikie -

należy zwolnić, bowiem pojawiają się nagle! Jenoty, szopy pracze; wędrują najczęściej przed zapadającą nocą lub o świcie. Sarny i lisy są bardzo oswojone z ruchem drogowym i przez to bardzo niebezpieczne, bo żerują blisko drogi;

A14 - roboty na drodze -

możemy napotkać zmienioną organizację ruchu, maszyny i urządzenia oraz robotników na drodze. Wiąże się to z utrudnieniami w podróży;

A33 - zator drogowy .

W takiej sytuacji dojeżdżając do pojazdów, które już się zatrzymały, możemy włączyć światła awaryjne. Nie jest to wymagane przez kodeks ale przyjęte i stosowane zwyczajowo. Znak taki możemy spotkać przed przejściem granicznym lub bramką na autostradzie;

A30 - inne niebezpieczeństwo

. Znak ten występuję zwykle łącznie z tabliczka określającą rodzaj niebezpieczeństwa. Może to być:

• zmiana kierunku ruchu (niespodziewana),

• skierowanie ruchu na tory tramwajowe,

• koleiny,

• podłużny uskok,

• wyjazd pojazdów uprzywilejowanych,

• przeprawa promowa,

• granica państwa,

• wypadki (samochody, piesi),

• niewidomi,

• głusi.

A34 - wypadek drogowy.

Znak używany przez policję i służby ratownicze. Ustawiany jest czasowo na jezdni, oznacza zablokowanie drogi na skutek wypadku drogowego.

Trzeba dokonać wyboru znaków ostrzegawczych, bo nie da się omówić wszystkich dokładnie. Można mniej czasu poświęcić na znaki:

DO ZAPAMIĘTANIA!!!

Znaki ostrzegawcze uprzedzają kierującego o zbliżaniu się do miejsc, niebezpiecznych lub do miejsc, w których mogą wystąpić niebezpieczne sytuacje. Zobowiązują wszystkich kierujących do zachowania szczególnej ostrożności.

Pokaz filmu DVD „Znaki ostrzegawcze” 58min (program rozszerzony)

PODSUMOWANIE I KONTROLA OPANOWANIA MATERIAŁU:

Prezentacja pytań testowych na ekranie, słuchacze odpowiadają, prowadzący zaznacza podane odpowiedzi i sprawdza ich poprawność. (opcja nauka).

Znaki ogólnego zastosowania (Prawko B -testy i nauka - CREDO)

Pytania od 1 do 24

PODANIE I OMÓWIENIE PRACY DOMOWEJ:

Opanowanie wiadomości dotyczących podanego materiału w stopniu umożliwiającym dalszą sprawną naukę przepisów ruchu drogowego.

Jeżeli na zajęciach nie dokonano analizy pytań testowych, podajemy numery pytań do samodzielnej realizacji w domu.

12

---