PRAWO KARNE SKARBOWE- EZGAMIN
Pyt. 1. Pojęcie prawa karnego skarbowego, przestępstwo skarbowe, wykroczenie skarbowe?
Prawo karne skarbowe to wyspecjalizowana część prawa karnego, zawierająca przepisy normujące odpowiedzialność osób fizycznych za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe godzące w interesy finansowe Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, Wspólnot Europejskich; kary grożące za ich popełnienie, zasady odpowiedzialności karnej skarbowej .Przedmiotem ochrony prawa karnego skarbowego ochrona interesów skarbu państwa, stosowanie sankcji za przestępstwa przeciwko obowiązkom podatkowym, celnym dewizowym, ochrona należności publicznoprawnej . Nawiązuje do szeregu aktów prawnych prawa administracyjnego , cywilnego , finansowego ( dewizowego ) i do szeregu innych ustaw , które związane są z systemem finansowym obowiązującym w RP.
Dziedzina prawa na pograniczu prawa karnego i prawa finansowego
Podwójna specjalizacja prawa karnego skarbowego
- w stosunku do prawa karnego powszechnego
- w stosunku do prawa karnego gospodarczego
JEDYNE ŹRÓDŁO - KODEKS KARNY SKARBOWY z 10 września1999 r. obowiązuje od 17 października 1999r. -> reguluje całościowo sferę ochrony interesów prawno publicznych
KODEKS KARNY SKARBOWY (KKS)
Økodyfikacja zupełna - definiuje wszystkie przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
Ø kodyfikacja kompleksowa - materia + proces + egzekucja
-
MATERIA - KKS posiada własną część ogólną (Tytuł I Dział I KKS) i szczególną (Tytuł I Dział II KKS); W części ogólnej są zasady odpowiedzialności za przestępstwa karno skarbowe uregulowane są ponadto kwestie związane z przedawnieniem , stosuje się tutaj regulacje Kodeksu karnego ( art. 20 § 2 ) . W części szczególnej mamy do czynienia z poszczególnymi przestępstwami np. przestępstwa w skali czynów dewizowych
PROCEDURA - w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe w zasadzie stosuje się odpowiednio (tzn. bez zmian, z koniecznymi zmianami albo brak zastosowania) przepisy Kodeksu postępowania karnego, jeżeli - wyjątkowo - przepisy KKS nie stanowią inaczej (art. 113 § 1 KKS); wyróżnia się postępowanie przygotowawcze a także postępowanie sądowe w I i II instancji , w postępowaniu mandatowym stosujemy kodeks postępowania w sprawie wykroczeń.
EGZEKUCJA - do wykonywania orzeczeń w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio (zasada) przepisy Kodeksu karnego wykonawczego, jeżeli przepisy KKS nie stanowią inaczej (wyjątek) (art. 178 § 1 KKS)
PRZESTĘPSTWO SKARBOWE - Jest to czyn zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, który jest bezprawny, społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy, popełniony umyślnie lub nieumyślnie, zagrożony karą grzywny w stawkach dziennych lub karą ograniczenia lub pozbawienia wolności, zachowanie o znamionach określonych w KKS.
WYKROCZENIE SKARBOWE - to czyn zabroniony przez ustawę w czasie jej obowiązywania, bezprawny, społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż nieznaczny, zawiniony, zagrożony karą
grzywny, wymierzanej kwotowo. wykroczenia skarbowe zagrożone są tylko karą grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplenia nie przekracza pięciokrotnej wysokości kwoty minimalnego wynagrodzenia w czasie
jego popełnienia, poza tym wykroczeniem sk. Jest także inny czyn zabroniony, jeżeli k.k.s. tak stanowi
„Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy( warunek materialny), zabroniony pod groźbą kary( warunek formalny) przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.” (art. 1 § 1 KKS).Jeżeli społeczna szkodliwość czynu zabronionego jest znikoma oraz sprawcy nie można przypisać winy w czasie czynu zabronionego nie ma przestępstwa a ani wykroczenia
Pyt. Formy popełnienia czynów skarbowych ?
FORMY STADIALNE etapy popełnienia przestępstwa składają się z elementów zewnętrznych i wewnętrznych czyli z zamiaru , przygotowania , usiłowania , dokonanie.
1. ZAMIAR pierwszym stadium jest zamiar popełnienia czynu zabronionego jest to nastawienie psychiczne sprawcy co do konkretnego czynu , nie ponosi za nastawienie odpowiedzialności , gdyż zgodnie z regulacją ustawową penalizowany jest czyn , a nie myśli osoby.. Zamiar, dopóki nie zostanie uzewnętrzniony, nie może być przedmiotem oceny karnoprawnej.
2. Przygotowanie -- jest w zasadzie nie karalne na gruncie kks i polega na tym że sprawca podejmuje czynności mające stworzyć warunki do popełnienia przestępstwa zmierzającego bezpośrednio do dokonania, Przygotowanie jest karalne tylko wówczas gdy kk tak stanowi.
Przygotowanie ma charakter personalny- gdy sprawca wchodzi w porozumienie z inną osobą
rzeczowy - gdy zbiera informacje , narzędzia , bądź środki konieczne do dokonania czynu zabronionego
3. USIŁOWANIE jest karalne zawsze tylko przy przestępstwach zagrożonych karą pozbawienia wolności powyżej roku; Usiłowanie przy przestępstwach zagrożonych karą do roku pozb.wolności, karą ogr. wolności, kara grzywny- jest karane jedynie wtedy gdy przepis szczególny tak stanowi.
4. Dokonanie następuje wówczas, gdy sprawca swoim zachowaniem zrealizował wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa lub wykroczenia skarbowego opisanego w części szczególnej kks.
1. w przypadku wykroczeń skarbowych karalne jedynie dokonanie;
2. w przypadku przestępstw skarbowych przewidziana także karalność usiłowania (art. 21 KKS) + nie we wszystkich przypadkach + uwaga! „czynny żal” na etapie usiłowania bez warunku „dobrowolności”
Formy zjawiskowe
Stanowią podmiotowe rozszerzenie karalności w stosunku do osoby, która swoim zachowaniem wyczerpała znamiona typu czynu zabronionego. Sprawca jest nie tylko ten, kto realizuje znamiona czynu zabronionego ale także inne osoby z nim współdziałające. Formy sprawcze:
Sprawstwo pojedyncze -samoistne Sprawcą pojedynczym jest ten, kto sam wykonuje czyn zabroniony tj. dopuszcza się przestępstwa bądź wykroczenia skarbowego . Wypełnienie znamion czynu zabronionego przez tę osobę następuje samodzielnie bez udziału innych osób , szczególną formą odpowiedzialności za sprawstwo na gruncie KKS jest niedopełnienie obowiązków nadzoru Sprawcą jest także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonania zajmuje się sprawami gospodarczymi osoby fizycznej, osoby prawnej, jedn.org. nie posiadającej osobowości prawnej.
Współprastwo- polega na wypełnieniu znamion czynu zabronionego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą . Kluczowe znaczenie dla istnienia współsprawstwa to istnienie porozumienia . To porozumienie powinno być zawarte przed bądź w trakcie czynu zabronionego .. Współprastwo może polegać na podziale ról, zgodnie z którym każda z osób współdziałających podejmuje określone czynności wykonawcze, realizując część znamion składających się na opis czynu zabronionego, zaś suma ich zachowań wyczerpuje wszystkie znamiona danego czynu.
Sprawstwo kierownicze oznacza ono , że osoba kieruje wykonanie czynu na inną osobę , nie musi sprawca kierowniczy być inicjatorem ani również organizatorem . Kierowanie oznacza panowanie nad realizacją czynu , do sprawcy kierowniczego należy rozpoczęcie , prowadzenie , zmiana lub nawet przerwanie realizacji czynu przez inną osobę pomimo , że sprawca kierowniczy nie musi być inicjatorem ani organizatorem czynu zabronionego to często dzieje się tak że nim jest.Dla dokonania sprawstwa kierowniczego i odpowiedzialności osoby kierującej za wykonanie konieczna jest realizacja wszystkich znamion czynu zabronionego przez osobę wykonującego czyn , jeżeli pochód przestępczy zatrzymał się na usiłowaniu to wówczas sprawca kierujący ponosi odpowiedzialność jak za usiłowanie jednakże zgodnie z art.21 KKS , jeżeli czyn zabroniony zagrożony jest karą nie przekraczającą 1 rok to odpowiedzialność za usiłowanie ma miejsce wówczas gdy ustawa tak wskazuje . Jeżeli czyn zagrożony jest karą umowną to sprawca kierowniczy będzie ponosił odpowiedzialność zawsze.
Sprawstwo polecające Sprawstwo polecające polega na tym, że sprawca wykorzystuje uzależnienie innej osoby od siebie i poleca jej wykonanie czynu zabronionego, ale nie kieruje realizacją tego polecenia. Stosunek zależności to stan, przy którym sprawca ma realny wpływ na inną osobę, może decydować o jej sytuacji i w ten sposób oddziaływać na jej zachowanie. Chodzi o zależność faktyczną, np. przełożony- podwładny. Sprawca polecający musi mieć świadomość, że osoba, której wydaje polecenie, czuje się zobowiązana do posłuszeństwa. S.p. ma miejsce z chwilą realizacji czynu zabronionego przez sprawcę wykonującego. Jeżeli on jedynie usiłował popełnić czyn zabroniony, sprawca polecający odpowiada za usiłowanie. Taki sam zakres odpowiedzialności, w wypadku sprawcy polecającego, ma miejsce wówczas, gdy czynu zabronionego nawet nie usiłowano dokonać.
Formy nie sprawcze:
Podżeganie- polega na nakłanianiu innej osoby do dokonania czynu zabronionego, może być popełnione tylko w postaci zamiaru bezpośredniego. Nie wystarczy tu zamiar ewentualny. Podżegacz musi chcieć, aby inna osoba dokonała przestępstwa skarbowego. Nakłanianie może być wyrażone ustnie lub pisemnie albo może być dorozumiane np. gestem lub postawa, jeżeli treść, którą się przekazuje w ten sposób, zmierza do wzbudzenia u adresata woli popełnienia przestępstwa skarbowego.. Nie jest możliwe nakłanianie w formie zaniechania, lecz tylko działania.
Pomocnictwo-. polega na ułatwieniu innej osobie poprzez swoje zachowanie popełnienie czynu zabronionego w szczególności może ono mieć charakter fizyczny i psychiczny. Charakter fizyczny pomocnictwa wyraża się ( 18 .3 KKS ) w dostarczeniu narzędzi lub środków służących do popełnienia czynu zabronionego z kolei charakter psychiczny to udzielenie rad lub informacji Pomocnictwo może być popełnione tylko umyślnie, ale w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym. Możliwa jest realizacja pomocnictwa przez zaniechanie. Odpowiedzialność podżegacza i pomocnika-
P i P odpowiadają za przestępstwa skarbowe w granicach swojej umyślności, czyli swego zamiaru niezależnie od odpowiedzialności sprawcy wykonawczego. Jeżeli jednak sprawca wykonawczy usiłował tylko dokonać przestępstwa skarbowego, podżegacz i pomocnik odpowiadają za usiłowanie. Jeżeli natomiast przestępstwa skarbowego, do którego podżegano lub udzielono pomocy, nawet nie usiłowano dokonać, wówczas sąd może zastosować do podżegacza lub pomocnika nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet odstapienie od jej wymierzenia.
Pyt. Wyłączenie winy- Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną?
Wina-Wina jest niezbędnym elementem przestępstwa i wykroczenia skarbowego.Art 1 $ 3 stanowi „ nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wyk.skarbowego sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie popełnienia czynu” - nullum crimen sine culpa. Kks nie podaje legalnej definicji winy. Umyślność -zachodzi wtedy, gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu zabronionego, to znaczy chce go popełnić (zamiar bezpośredni) lub przewiduje możliwość jego popełnienia., na to się godzi(zamiar ewentualny).
Warunkiem odpowiedzialności karnej ( przypisania winy sprawcy) jest zdolność sprawcy do takiego przypisania.Okoliczności uchylające winę:- nieletność - w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończyło 17 lat - niepoczytalność -nie popełnia przestępstwa a ani wykroczenia kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia pokierować swym postępowaniem. Jeżeli poczytalność była ograniczona w stopniu znacznym to można orzec maksymalną 2/3 górnej granicy, zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpić od jej wymierzenia.
WYŁĄCZENIE WINY przy:
1. Nieumyślność-popełnienia czynu zabronionego zachodzi wtedy, gdy sprawca nie mając zamiaru (bezpośredniego ani ewentualnego) popełnia czyn zabroniony na wskutek nie zachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo, że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć. 2. Błąd - polega on na niezgodności między rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości człowieka. Błąd polega na nieświadomości jak i na urojeniu istotna jest zawsze jedna storna błędu. Odpowiada na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność sprawca, który dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego, od której taka łagodniejsza odpowiedzialność zależy. Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność, w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności.
Pyt. Wymień instytucje związane z zaniechaniem ukarania sprawcy ?
1. CZYNNY ŻAL-Sprawca wykroczenia skarbowego albo przestępstwa skarbowego, który przejawi czynny żal”, „nie podlega karze”, co oznacza, że nie wszczyna się i nie prowadzi postępowania karnego skarbowego. Przesłanki :
Pozytywne (art. 16 § 1 - 3 KKS):
Zawiadomienie (pisemnie lub ustnie - do protokołu) przez sprawcę organu powołanego do ścigania o popełnionym przestępstwie skarbowym lub wykroczeniu skarbowym i ujawnienie istotnych okoliczności tego czynu, w szczególności osób współdziałających w jego popełnieniu;
Uiszczenie w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego w całości wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej popełnionym czynem zabronionym, a jeśli czyn nie polega na uszczupleniu - złożenie przedmiotów objętych obligatoryjnym przepadkiem przedmiotów, a w razie niemożności ich złożenia - uiszczenie ich równowartości (nie dotyczy „przedmiotów zakazanych”)
Bezskuteczność zawiadomienia, gdy zostało złożone (art. 16 § 5 KKS):
Kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
Po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba, że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.
Wyłączenia podmiotowe (art. 16 § 6 KKS) :
Sprawca kierowniczy- kierował sprawca wykonaniem czynu zabronionego
Sprawca polecający- wykorzystując uzależnienie drugiej osoby polecił jej wykonanie
Organizator grupy lub związku mającego na celu popełnienie przestępstwa skarbowego, chyba że zawiadomienia dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku
Prowokator- nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa, wykroczenia w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony. 2. Wyłączenie karania przy przestępstwach skarbowych Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną, w rozumieniu ustawy - Ordynacja podatkowa lub ustawy o kontroli skarbowej korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.
3. Poddanie się odpowiedzialności Sąd może udzielić zezwolenia ( orzeczenie zezwalające) na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a jednocześnie: 1) uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, 2) sprawca uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony, 3) sprawca wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia uiścił ich równowartość pieniężną; ,4) uiszczono co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania. Niedopuszczalne jest udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli:1) przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności, przestępstwo zagrożone tylko karą grzywny popełniono w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary 3) zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego przepadkowi, chyba że zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu.
5. Odstąpienie od wymierzenia Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środka karnego jeżeli zachodzą warunki jego orzeczenia i cele kary zostaną przez ten środek spełnione, w szczególności w wypadkach przewidzianych w kodeksie, a ponadto: 1) za przestępstwa skarbowe - zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat lub karą łagodniejszą, gdy stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu nie jest znaczny; 2) za wykroczenia skarbowe - w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, biorąc pod uwagę charakter i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz jego zachowanie się po popełnieniu tego wykroczenia.3.wtedy, gdy ta wymagalna należność została w całości uiszczona przed wydaniem wyroku.
odstąpienie od wymierzenia kary jako bonus za specyficzny „czynny żal” - art. 57 § 2 KKS oraz art. 77 § 4 i 5 KKS
odstąpienie od wymierzenia kary jako wariant nadzwyczajnego złagodzenia kary za przestępstwo skarbowe (art. 36 § 1 pkt. 2 i 3 KKS)
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe - poczytalność ograniczona (art. 11 § 2 i 3 KKS);
wykroczenia skarbowe - nieusprawiedliwiony błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność albo błąd co do prawa (karalności) (art. 10 § 5 KKS)
przestępstwa skarbowe - podżegacz i pomocnik, gdy czynu nawet nie usiłowano popełnić (art. 20 § 2 KKS w zw. z art. 22 § 2 KK); usiłowanie nieudolne (art. 21 § 3 KKS w zw. z art. 14 § 2 KK); wobec współdziałającego w przestępstwie skarbowym, którego nie dotyczy okoliczność osobista wpływająca na wyższą karalność (art. 20 § 3 KKS)
Warunek zastosowania odstąpienia od wymierzenia kary w przypadku, gdy w zw. z wykroczeniem skarbowym albo z przestępstwem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej - tylko, gdy wymagalna należność została w całości uiszczona przed wydaniem wyroku (art. 19 § 2 KKS) - gdy brak uszczuplenia - warunek nieoperacyjny
Sąd odstępując od wymierzenia kary może też odstąpić od wymierzenia środka karnego, chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe - jedyny wyjątek - przepadek przedmiotów „zakazanych”; określonych w art. 29 pkt. 4 KKS (art. 19 § 3 KKS)
W postępowaniu w stosunku do nieobecnych (art. 173 - 177 KKS) orzeczenie „co do kary” można ograniczyć do przepadku przedmiotów (w przypadkach, gdzie przewidziany jest przepadek) (art. 19 § 4 KKS)
Pyt. Odpowiedzialność posiłkowa
Za karę grzywny wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego czyni się w całości albo w części odpowiedzialną posiłkowo osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, jeżeli sprawcą czynu zabronionego jest zastępca tego podmiotu prowadzący jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca, pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze, a zastępowany podmiot odniósł albo mógł odnieść z popełnionego przestępstwa skarbowego jakąkolwiek korzyść majątkową. Jeżeli odpowiedzialność, nałożono na kilka podmiotów odpowiedzialnych posiłkowo, odpowiadają oni solidarnie, chyba że ze względu na okoliczności sprawy sąd określi zakres odpowiedzialności każdego z nich stosownie do osiągniętej korzyści majątkowej. Nie stosuje się odpowiedzialności posiłkowej do państwowych jednostek budżetowych. Niezależnie od nałożenia odpowiedzialności posiłkowej sąd zobowiązuje podmiot, który uzyskał korzyść majątkową, do jej zwrotu w całości albo w części na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego; nie dotyczy to korzyści majątkowej podlegającej zwrotowi na rzecz innego uprawnionego podmiotu.
Pyt. Omów katalog kar za przestępstwa skarbowe/wykroczenia skarbowe
Za przestępstwa skarbowe są następujące kary
kara grzywny w stawkach dziennych od 10 do 720 stawek (nadzwyczajnie obostrzona - 1080 stawek); wartość stawki - min. 1/30 minimalnego wynagrodzenia; max. 400 x 1/30 minimalnego wynagrodzenia
kara ograniczenia wolności- możliwe do wymierzenia zawsze gdy przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności (z wyłączeniem przypadków nadzwyczajnego obostrzenia) oraz z sankcji (jeden przypadek - art. 110 KKS nielegalna sprzedaż losu Trwa najkrócej 1 m-c do 12 m-cy -wymierzana w miesiacach ( obostrzenie kary 18 m-cy. - Skazany: - nie może bez zgody sądy zmieniać stałego miejsca pobytu - zobowiązany do wykonywania pracy wskazanej przez sąd lub orzeczenie sądu o potrąceniu z wynagrodzenia 10-25 % na rzecz Skarbu Państwa - obowiązek udzielenia informacji o przebiegu odbywania kary.
- kara pozbawienia wolności 5 dni do 5 lat; wymierzane w dniach, miesiącach i latach (nadzwyczajnie obostrzona - do 10 lat; w warunkach kary łącznej - do 15 lat)
Kara aresztu wojskowego - najkrócej 5 dni, najdłużej 2 lata
KARA GRZYWNY ZA WYKROCZENIE SKARBOWE - jedyną karą za wykroczenie skarbowe jest kara grzywny określona kwotowo może być ona wymierzona w granicach od 1/10 do 20-krotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Inne jej wysokości:
w trybie mandatowym nie może ona przekroczyć podwójnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia
w trybie nakazowym nie może ona przekroczyć 10-krotnej wysokości tego wynagrodzenia
w razie jednoczesnego orzekania za dwa lub więcej wykroczeń, sąd wymierza łączną karę grzywny w wysokości do górnej jej granicy zwiększonej o połowę.
6. Katalog środków karnych za przestępstwa i wykroczenia skarbowe z
omówieniem ich istoty
Środki karne i środki zabezpieczające
Art. 22 $ 2 i 3- Środki karne za przestępstwa skarbowe:
1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
2) przepadek przedmiotów,
3) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów,
4) przepadek osiągniętych korzyści majątkowych,
5) zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska,
6) podanie wyroku do publicznej wiadomości,
7) pozbawienie praw publicznych,
8) środki związane z poddaniem sprawcy próbie:
a) warunkowe umorzenie postępowania karnego,
b) warunkowe zawieszenie wykonania kary,
c) warunkowe zwolnienie.
§ 3. Środkami zabezpieczającymi są:
1) umieszczenie w zakładzie zamkniętym,
2) umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym,
3) umieszczenie w zakładzie karnym, w którym stosuje się środki lecznicze lub rehabilitacyjne,
4) umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego,
5) skierowanie do placówki leczniczo-rehabilitacyjnej,
6) przepadek przedmiotów,
7) zakazy wymienione w § 2 pkt 5. ( zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska)
Art. 47. § 2. Środkami karnymi za wykroczenia skarbowe są:
1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
2) przepadek przedmiotów,
3) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów.
Środkami zabezpieczającymi za wykroczenia skarbowe jest :
1 ) przepadek przedmiotów
Środki karne są orzekane obok kary . Jedynym środkiem karnym , który może zostać orzeczony bez orzekania kary jest przepadek przedmiotu ( 15 $ 4 ) , który umożliwia orzeczenie przepadku przedmiotu w postępowaniu wobec nieobecnego . Środki karne mogą być orzekane w razie odstąpienia od wymierzenia kary . Mogą być orzekane :
przepadek
ściągnięcie równowartości przepadku przedmiotu
zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
podanie wyroku do publicznej wiadomości
Mogą być orzekane osobno.
Przepadek przedmiotu ( 29 ) przesłanki :
1) przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa skarbowego,
2) narzędzie lub inny przedmiot stanowiący mienie ruchome, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego,
3) opakowanie oraz przedmiot połączony z przedmiotem przestępstwa skarbowego w taki sposób, że nie można dokonać ich rozłączenia bez uszkodzenia któregokolwiek z tych przedmiotów,
4) przedmiot, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione
Jeżeli sprawca dopuszcza się przestępstwa z art. 86 , 88 , 89 , 90 ,91 to wówczas sąd orzeka przepadek przedmiotu . Zasadą jest , że następuje orzeczenie przepadku chociażby przedmioty stanowiły własność sprawcy. , na podstawie art. 35 $ 2 nie orzeka się przepadku jeżeli przedmiot stanowi własność osoby trzeciej , a sprawca nabył te przedmioty w drodze przestępstwa, ponadto nie można orzec przepadku jeżeli :
Jego orzeczenie byłoby nie współmierne do przestępstwa a nie wykroczenie
Uiszczono należności publiczno - prawne dotyczące przedmiotów zagrożonych przepadkiem i od tego są wyjątki:
chyba , że ta uiszczona należność jest niewspółmiernie niska do wartości przepadku przedmiotu
przepadek przedmiotów tzw. Zakazanych art19 pkt 4 , chodzi o przedmioty przysporzone do popełnienia przestępstwa
Z chwilą gdy orzeczenie staje się prawomocne przedmioty objęte przepadkiem przechodzą na rzecz skarbu państwa.
Instytucja zapłaty równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu
W sytuacji gdy niemożliwe jest orzeczenie z uwagi na ich zniszczenie , zgubienie z innych przyczyn faktycznych lub prawnych , orzeczenie przepadku przedmiotu nie może nastąpić , sąd orzeka stopień stanowiący równowartość pieniężną przepadku przedmiotu , chyba , że chodzi o tzw. Przedmioty zakazane ( art.29 pkt 4 ) . Sąd powinien określić wartość przedmiotu w chwili czynu , jeżeli nie może to nastąpić dokładnie , sąd powinien określić wartość w przybliżeniu.
Przesłanki :
sprawca dopuścił się przestępstwa w stanie niepoczytalności
społeczna szkodliwość czynu jest znikoma
zastosowano warunkowe umorzenie postępowania
zachodzi okoliczność wyłączająca ukaranie sprawcy czynu zabronionego
sprawca dopuścił się przestępstwa po ukończeniu lat 17 a przed ukończeniem lat 18
Zakaz prowadzenia działalności
Może być on orzeczony jeżeli sprawca dopuścił się czynu zabronionego w stanie niepoczytalności. Sąd orzeka ten środek bez wyznaczenia terminu na jaki okres ten środek jest orzekany , uchyla go jednak w razie ustania przyczyn jego orzeczenia.
Zakaz zajmowania określonego stanowiska , wykonywania określonego zawodu , pozbawienia praw publicznych ( od 1 roku do lat 5 ) Zakazy mogą być orzeczone , jeżeli sprawca nadużył stanowiska lub zawodu przy popełnianiu przestępstwa skarbowego bądź dalsze zajmowanie stanowiska , wykonywania określonego zawodu bądź też prowadzenia określonej działalności gospodarczej zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Taki środek karny może zostać uznany za wykonalny po upływie połowy okresu na jaki został orzeczony ale nie wcześniej niż po rocznym jego wykonywaniu art. 191 KKS . Zakazy mogą być orzeczone jako środki zabezpieczające , ale bez orzekania okresu na jaki są orzekane.
Pozbawienie praw publicznych
Może zostać orzeczone w sytuacji gdy :Zastosowano wobec sprawcy nadzwyczajne obostrzenie kary i wymierzono mu karę pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata. Pozbawienie praw publicznych polega na ustaniu prawa wyborczego , prawa w sprawowaniu wymiary sprawiedliwości , pełnienia funkcji w organach państwowych , samorządowych i zawodowych , utrata biernego i czynnego prawa wyborczego a także utrata oznaczeń i tytułów honorowych a także uniemożliwienie ich uzyskania w trakcie obowiązującego środka karnego . Zostaje on uważany za wykonany po upływie połowy kary , ale nie wcześniej niż po upływie 1 roku jego obowiązywania ( 191 )
Pyt. Przesłanki obostrzenia kary
Nadzwyczajne zaostrzenie kary ( art. 38 )
Sąd może zastosować nadzwyczajne obostrzenie kary obligatoryjnie , jeżeli sprawca:
1) popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe powodując uszczuplenie należności publicznoprawnej dużej wartości albo popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe, a wartość przedmiotu czynu zabronionego jest duża ( większa niż 500 minimalnego wynagrodzenia),
2) uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu,
3) dopuścił się już przestępstw w ramach tzw. Przestępstwa ciągłego
4) dopuścił się przestępstwa w ramach recydywy skarbowej
5) dopuścił się przestępstwa w działaniu zorganizowanej grupy lub w związku mającym na celu popełnienie przestępstwa skarbowego
6) dopuścił się przestępstwa z użyciem groźby jej użycia , przemocy lub wspólnie z inną osobą
7) dopuścił się przestępstwa poprzez wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego połączenia innej osoby
Stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności:
do 6 miesięcy albo karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny do 360 stawek dziennych,
do roku albo karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny przekraczającą 360 stawek dziennych, co nie wyłącza wymierzenia także kary grzywny grożącej za to przestępstwo,
przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo skarbowe w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, co nie wyłącza wymierzenia z takim samym obostrzeniem także kary grzywny grożącej za to przestępstwo obok kary pozbawienia wolności.
4) Stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego podwójnie, gdy sprawca dopuścił się przestępstwa , którego skutkiem jest tzw. wielka wartość, co oznacza ,że sąd maksymalnie może wymierzyć karę 6 lat pozbawienia wolności
Pyt. Należność publiczno prawna W rozumieniu kodeksu należność publicznoprawna jest to należność państwowa lub samorządowa, będąca przedmiotem przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego; należnością państwową jest podatek stanowiący dochód budżetu państwa, należność z tytułu rozliczenia udzielonej dotacji lub subwencji lub należność celna, a należnością samorządową - podatek stanowiący dochód jednostki samorządu terytorialnego lub należność z tytułu rozliczenia udzielonej dotacji lub subwencji. Należnością publicznoprawną, w tym podatkiem, jest także należność stanowiąca przychód budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetu zarządzanego przez Wspólnoty Europejskie lub w ich imieniu, w rozumieniu wiążących Rzeczpospolitą Polską przepisów prawa Unii Europejskiej, będąca przedmiotem przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Należność publicznoprawna uszczuplona czynem zabronionym jest to wyrażona liczbowo kwota pieniężna, od której uiszczenia lub zadeklarowania uiszczenia w całości lub w części osoba zobowiązana uchyliła się i w rzeczywistości ten uszczerbek finansowy nastąpił. Narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej czynem zabronionym jest to spowodowanie konkretnego niebezpieczeństwa takiego uszczuplenia - co oznacza, że zaistnienie uszczerbku finansowego jest wysoce prawdopodobne, choć nie musi nastąpić.
9. Nadzwyczajne złagodzenie kary
Nadzwyczajne złagodzenie kary ( 36 ) może nastąpić w sytuacji :
w stosunku co do młodocianego
w przypadku błędu wyłączającego bezprawność
przy ograniczeniu poczytalności
w przypadku usiłowania nieudolnego
w sytuacji czynnego żalu
wobec podżegacza lub pomocnika , gdy czynu zabronionego nie usiłowano dokonać
wobec współdziałających , gdy ujawnił on informację organów ścigania dotyczącą czynu zabronionego i osób w nim uczestniczących.
Sąd wymierza karę ograniczenia wolności gdy czyn zabroniony był zagrożony karą pozbawienia wolności
Sąd może odstąpić od wymierzenia kary i w ramach tej instytucji orzec środek karny ( przepadek przedmiotu , ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu , zakazy , podanie do publicznej wiadomości ).
Sąd może odstąpić od orzeczenia środka karnego chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe jedynym wyjątkiem jest sytuacja , gdy zachodzi konieczność orzeczenia przepadku przedmiotów zakazanych . W sytuacji gdy sprawca przestępstwa dopuścił się czynu , którego skutki uszczuplają lub narażają na uszczuplenie należności publiczno - prawnej to ponadto sprawca zobowiązany jest uiścić taką należność aby sąd mógł zastosować złagodzenie kary . W ramach tej instytucji sąd może orzec karę grzywny w wysokości nie przekraczającej połowy górnej granicy ustawowego zagrożenia za dane przestępstwo . W sytuacji gdy mamy doczynienia ze sprawcą który wyjawił organom ścigania informację dotyczącą osób uczestniczących w przestępstwie oraz zachodzą okoliczności jego popełnienia to sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
10. Przedawnienie.
Karalność przestępstwa skarbowego ustaje jeśli od czasu jego popełnienia upłynęło lat: 5-gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lata. 10- gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata Karalność wykroczenia ustaje po roku. Przedawnienie wykonania kary za przest.skarbowe. 1) 30 lat-w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas powyżej lat 5 2)15 lat-w razie skazania na karę pozbawienia wolności do lat 5 3)10 lat-w razie skazania na inną karę.
11. Finansowe i niefinansowe organy dochodzenia i ich właściwość
Organy finansowe postępowania przygotowawczego- urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej, urząd celny niefinansowe- Straz Graniczna, Policja, ABW,ale tylko w sprawach o przestępstwa skarbowe ujawnione w zakresie działania tego urzędu, Żandarmeria Wojskowa. Organami nadrzędnymi nad finansowymi org. post. przyg. są: 1).miejscowa właściwa izba celna- w sprawach należących do właściwości urzędu celnego 2)miejscowa właściwa izba skarbowa- w sprawach należących do właściwości urzędu skarbowego, a jeżeli postępowanie prowadzi inspektor kontroli skarbowej-Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej 3) minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli postanowienie lub zarządzenie wydał organ nadrzędny w pkt 1 i 2. Nad niefinansowymi organami postępowania przygotowawczego ( wymienionymi pod lit.B, pkt 1-3)-prokurator, a nad Żandarmerią Wojskową-prokurator wojskowy.
12. Strony procesowe w postępowaniu w sprawach o przestępstwa i
wykroczenia skarbowe
Stronę w postępowaniu karno skarbowym bierze się pod uwagę wszystkie podmioty biorące w nim udział. W postępowaniu o przestępstwa karne skarbowe stronami są:
- oskarżyciel publiczny
- oskarżony
podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej ( to osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej , którą organ prowadzący postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe wezwał d udziału w tym charakterze. Jest stroną postępowania karnego z chwilą postanowienia do pociągnięcia go do tej odpowiedzialności. Postanowienie owe zawiera wskazanie oskarżonemu zarzuconego mu przestępstwa skarbowego, podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej i wydane jest ono w postępowaniu przygotowawczym przez organ prowadzący p o wniesieniu aktu oskarżenia przez sąd i nie podlega zaskarżeniu. ) Odpowiedzialność posiłkowa stanowi majątkową odpowiedzialność pomocniczą za grzywnę wymierzoną sprawcy lub za środek karny w postaci ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów.
Interwenient ( podmiot nie będący podejrzanym oskarżonym w postępowaniu o przestępstwo skarbowe , ale ten kto zgłosił w tym postępowaniu o roszczenie do przedmiotów podlegających przepadkowi. Występuje on z określonym żądaniem w procesie karnym , uzyskuje w procesie pozycję strony której przysługują uprawnienia i obowiązki. Wniosek o zgłoszenie interwencji można wystąpić do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego I instancji.
W postępowaniu o wykroczenia skarbowe
oskarżyciel publiczny
oskarżony.
Oskarżyciel publiczny- organ państwowy działający we własnym imieniu ( publicznym) wnosi i popiera oskarżenie o przestępstwo, wykroczenie skarbowe. Obok siebie w roli oskarżyciela może działać prokurator finansowy, nie finansowy organ dochodzenia.
Oskarżony: najważniejsza strona postępowania, jest przed sądem lub organem dochodzeniowym. Jest osobą przeciwko której wniesiono akt oskarżenia do sądu co do której prokurator złożył wniosek. Oskarżonego uważa się z niewinnego dopóki wina nie zostaniu mu udowodniona prawomocnym orzeczeniem sądu, co do wątpliwości to rozstrzyga się na korzyść oskarżonego ponadto oskarżonemu przysługuje prawo do obrony ma uprawnienia do składania wyjaśnień, odpierania zarzutów, odmowy odpowiedzi na pytania, ustanowienie obrońcy, zadawanie pytań, zaskarżanie decyzji.
Bez względu jakie to postępowanie osoba której przedstawiono zarzut staje się podejrzanym a po wniesieniu oskarżenia- oskarżonym.
Strony procesowe są najbardziej zainteresowanymi uczestnikami procesu karnego skarbowego, kks przewiduje że strony mogą występować osobiście lub przez pełnomocników. Strona musi posiadać zdolność procesową ( prawną możliwość stania się podmiotem stosunku procesowego) zdolność do czynności procesowych ( prawną możliwość osobistego działania w procesie ) legitymację procesową ( prawo do występowania w procesie w określonej roli)
Inne strony procesowe: przedstawiciele procesowi, obrońca oskarżonego, pełnomocnik procesowy -adwokat, radca prawny, rzecznik interesu publicznego
13. Typy postępowań w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe
Formy postępowania przygotowawczego: śledztwo i dochodzenie W sprawach o przestępstwa skarbowe śledztwo prowadzi się w tych wypadkach, w których prowadzi się śledztwo o przestępstwo pospolite(nieskarbowe), a także gdy przestępstwo popełniono w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary lub szczególnego nadzwyczajnego obostrzenia kary. W pozostałych sprawach o przestępstwa skarbowe prowadzi się dochodzenie, chyba , że finansowy organ postępowania przygotowawczego zamiennie zarządzi ze względu na wagę lub zawiłość sprawy śledztwo obligatoryjnie prowadzi prokurator (śledztwo prokuratorskie)np. jeżeli osobą podejrzaną jest sędzia, prokurator, funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego; jeżeli osobą podejrzaną jest funkcjonariusz Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego; W tych sprawach prokurator nie może powierzyć innemu organowi prowadzenie śledztwa w całości. W pozostałych sprawach śledztwo mogą prowadzić finansowe i niefinansowe organy postępowania przygotowawczego-śledztwo skarbowe (popełnione w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary lub szczególnego nadzwyczajnego obostrzenia kary , jeżeli oskarżony lub osoba podejrzana jest pozbawiona wolności w tej lub w innej sprawie, chyba że zastosowano zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem; jeżeli zachodzą okoliczności określone w art. 79 § 1 Kodeksu postępowania karnego (obligatoryjna obrona). Sprawy o wykroczenia skarbowe prowadzone są zawsze w formie dochodzenia Rodzaje, tryby postępowań przygotowawczych postępowanie w sprawie o przestępstwa skarbowe może być prowadzone w trybie śledczym, dochodzeniowym i nakazowym. Natomiast postępowanie przygotowawcze w sprawie wykroczeń sk. W trybie dochodzeniowym, nakazowym i mandatowym. W obu tych kategoriach czynów zabronionych może być prowadzone postępowanie w stosunku do nieobecnych, nakładające się na postępowanie uproszczone(dochodzenie) lub zwyczajne (śledztwo) oraz udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Cele postępowania przygotowawczego wykrycie i pociągnięcie do odpowiedzialności karnej skarbowej sprawcy przestępstwa i wykroczenia skarbowego, ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstw i wykroczeń skarbowych, które jest jednym z ważnych warunków skutecznej walki z tą kategorią czynów zabronionych. Ponadto takie ukształtowanie postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe, aby zostały osiągnięte cele tego postępowania w zakresie wyrównania uszczerbku finansowego Skarbu Państwa, j.s.t. lub innych uprawnionych podmiotów, spowodowane takim czynem zabronionym. Zadania postępowania przyg.- 1.Ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, 2.wykrycie i w razie potrzeby ujęcie sprawcy 3.zebranie odpowiednich danych 4.wyjaśnienie okoliczności sprawy, w tym ustalenie wysokości uszczuplonych lub narazonych na uszczuplenie należności publicznoprawnych 5.zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sadu.
14. Postępowanie mandatowe.- organem uprawnionym do wymierzenia kary grzywny w formie mandatu ( mandat gotówkowy kredytowy) jest finansowy organ dochodzenia ( wyjątkowo nie finansowy) Przesłankami przeprowadzenia postępowania mandatowego i tym samym ukarania sprawcy są : brak wątpliwości co do sprawcy wykroczenia skarbowego i okoliczności jego popełnienia, brak potrzeby orzeczenia surowszej kary od 2 krotnego najniższego miesięcznego wynagrodzenia , zgoda sprawcy na przyjęcie mandatu. Postępowanie mandatowe odnosi się jedynie do wykroczeń skarbowych. Okoliczności uniemożliwiające zastosowanie tego postępowania to: podstawy do orzeczenia środka karnego w postaci dobrowolnego poddania się odpowiedzialności, obowiązek orzeczenia przepadku przedmiotu, wątpliwości odnoście poczytalności sprawcy kumulatywny zbieg przestępstw ( wykroczenie jest jednocześnie przestępstwem) .
12