1.Istota, pojęcie i zakres środowiska przyrodniczego.

Środowisko przyrodnicze - zawiera elementy:

• nieorganiczne (ambiotyczne)jak:

1. Atmosfera (pogoda, uwarunkowania klimatyczne

2. Litosfera z rzeźbą terenu

3. Hydrosfera

biotyczne- naturalny świat roślin (flora) i zwierząt (fauna)

1. z punktu widzenia biosfery jest ono biostrefą gdzie samoistnie występuje materia ożywiona. Rozciąga się ona na wys.10km p.p.m. Schodzi aż do rowów oceanicznych i przenika na kilkaset metrów pod powierzchnia ziemi.

2. środowisko przyrodnicze pierwotne jest w różnym stopniu przekształcone przez człowieka. Zawiera ono elementy antropogeniczne(domy, osiedla, drogi, lotniska, porty, sztuczne zbiorniki wodne, czyli technosferę (środowisko techniczne)

2.Kształtowanie zasobów środowiskowych w okresie gospodarki łowiecko-zbierackiej.

1. oddziaływanie na środowisko ma charakter ograniczony i z reguły lokalny

2. większość zanieczyszczeń jest szybko naprawiana przez przyrodę

3. występowały trwałe zmiany w ekosystemie w postaci wybijania dużych ssaków i nielokalnych ptaków oraz trwałych zmian szaty roślinnej wskutek celowego wypalania

3.Kształtowanie zasobów środowiskowych w okresie rozwoju i dominacji rolnictwa.

1. zmuszenie ekosystemów do większej produkcji

2. zniekształcenie i usuwanie zbiorowisk naturalnych-wylesienie i niszczenie siedlisk

3. upraszczenie pierwotnego składu zbiorowisk

4. nasilenie erozji-zasolenie utrata żyzności gleb

5. rozpowszechnienie się roślin i zespołów synantropijnych

6. problemy z gospodarką wodną

7. nadmierne polowania

8. introdukcja obcych gatunków

9. wzrost populacji

10. wzrost zapotrzebowania na metale i surowce mineralne-degradacja i zanieczyszczenie środowiska

4.Kształtowanie zasobów środowiskowych w okresie rewolucji przemysłowej.

-przejście z zależności od energii drewna i wód płynących do energii z paliw kopalnych

-nasilenie się eksploatacji środowiska

-antropogeniczna zmiana klimatu

-wprowadzenie toksycznych chemikaliów do środowiska

-pełne wykorzystanie zdolności asymilacyjnych Ziemi

-izolacja ludzi od przyrody

-pojawienie się globalnego kryzysu ekologicznego, wyczerpanie zasobów przyrody wykorzystywanych gospodarczo

-obciążenie środowiska zanieczyszczeniami i opadami

-zagrożenie bioróżnorodności

5.Użytkowanie a kształtowanie środowiska.

Użytkowanie środowiska- to proces bezpośredniego i pośredniego wykorzystywania jego elementów przez człowieka, który polega na:

1. wykorzystaniu elementów środowiska w biologicznych procesach człowieka

2. wykorzystaniu środowiska jako miejsca aktywności życiowej, elementu rozwoju nauki, kultury i oświaty oraz miejsca wypoczynku regeneracji sił

3. wykorzystywanie powierzchni i przestrzeni oraz zasobów naturalnych w działalności gospodarczej

4. unitowania odpadów i zanieczyszczeń, celem ich asymilacji przez środowisko

Kształtowanie środowiska

- świadome i planowane zmiany w środowisku przyrodniczym, zmierzające do gospodarczego wykorzystania ekosystemów (dla celów np. rolniczych, turystycznych itd.)

- przywracanie ekologicznej funkcji ekosystemów i krajobrazów (renaturyzacja, renaturalizacja)

- celowe i świadome oddziaływanie na środowisko przyrodnicze w celu nadania mu cech korzystnych z punktu widzenia człowieka oraz w celu zwiększenia pojemności środowiska

6. Procesy kształtujące przestrzeń turystyczną.

• Przestrzeń turystyczna- każdy obszar, w ramach którego rozwija się funkcja turystyczna. Jest to część przestrzeni geograficznej i społeczno-ekonomicznej, w której zachowują zjawiska turystyczne.

• Geneza przestrzeni turystycznej: wtórna i pierwotna

• Etapy tworzenia przestrzeni turystycznej:

1. powstanie węzła

2. powstanie pola oddziaływania węzła

3. ukształtowanie się regionu turystycznego

4. powstanie przestrzeni turystycznej- powiązań funkcjonalnych, komunikacyjnych i przestrzennych

7.Typy regionów turystycznych.

1.metropolitalne -służą do uprawiania turystyki weekendowej

2.peryferyjne- służące do uprawiania turystyki długoterminowej

-regiony węzłowe

- regiony pasmowe

8.Zasady równoważnego rozwoju turystycznego.

1. równomierne użytkowanie zasobów naturalnych

2. redukowana wzmożona konsumpcja i odpady

3. zachowa nieróżnorodności naturalnej, socjalnej, kulturowej

4. uwzględnienie rozwoju turystyki w planowaniu przestrzennym

5. podnoszenie ekonomicznego poziomu lokalnego

6. integracja społeczności lokalnej

7. utworzenie zespołu specjalistycznego na dobrym poziomie kulturowo - informacyjnym

8. możność rozbudowy infrastruktury turystycznej

9. podejmowanie badań naukowych nad wpływem turystyki na walory krajobrazowe

10. dążenie do uzyskania głębszej wiedzy o terenie

9.Klasyfikacje przestrzeni turystycznej.

Kryterium czasu wolnego

-przestrzeń turystyki krótkookresowej

-przestrzeń turystyki średniookresowej

-przestrzeń turystyki długo okresowej

Kryterium wykorzystywanej bazy

-przestrzeń turystyki formalnej

-przestrzeń turystyki nieformalnej

Kryterium rodzaju działalności turystycznej

-przestrzeń eksploracji

-przestrzeń penetracji

-przestrzeń asymilacji

-przestrzeń kolonizacji

-przestrzeń urbanizacji

10. Typ przestrzeni turystycznej

1. środowisko przyrodnicze- regiony nadmorskie, górskie, pojezierne

2. środowisko kulturowe- regiony turystyki krajoznawczej, poznawczej, kontemplacyjnej, panistycznej

3. położenie geograficzne- regiony Morza śródziemnego. Regiony Pacyfiku i alpejskie

4. wielkość regionu turystyki masowej i alternatywnej

5. sposób organizacji ruchu turystycznego, region tur. Zorganizowanej i niezorganizowanej

6. sposób wykorzystania środowiska przyrodniczego- region tur. Żeglarskiej

7. sezonowość- całoroczne, dwusezonowe, weekendowe, jednorazowe

11.Istota sieci natura 2000.

NATURA 2000 jest zbiorem obszarów chronionych, wyznaczonych według jednolitych kryteriów w całej Unii Europejskiej, w taki sposób by zachować na nich siedliska przyrodnicze i gatunki, które zostały uznane za „ważne dla Europy”. Obszary te mają docelowo Europejską Sieć Ekologiczną Obszarów Chronionych, której celem jest zachowanie najcenniejszych pod względem przyrodniczym ekosystemów. Sieć Natura 2000 jest niezależna od Krajowej Systemu Obszarów Chronionych i nie jest jego częścią.

12.Typy obszarów natura 2000

Wyróżnia się 2 typy OBSZARÓW NATURY 2000:

1. obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO): obszary wyznaczone na podstawie Dyrektywy Ptasiej dla ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, w granicach którego ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dobowym jego okresie albo stadium rozwoju.

2. specjalne obszary ochrony siedlisk(SOO): obszary ważne dla wspólnoty Europejskiej, wyznaczone na podstawie Dyrektywy Siedliskowej w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych albo populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt, albo w celu odtwarzania właściwego stanu siedlisk lub stanu populacji tych gatunków, sprzyjającego ich lepszej ochronie.

13.Dyrektywa ptasia.

Dla skutecznej ochrony ptaków wykorzystuje metody:

1. wprowadza szereg zakazów w stosunku do działąń nakierowanych na ptaki,

2. nakazuje ochronę siedlisk ptaków,

3. ogranicza introdukcje gatunków obcych,

4. ustala zasady i ograniczenia dotyczące gospodarczego i rekreacyjnego wykorzystania ptaków,

5. postuluje wprowadzenie koniecznych zapisów w prawie krajowym,

6. nakazuje kontrolę realizacji ochrony i jej skutków, a w razie wykazanej przez tę kontrolę niskiej skuteczności działań ochronnych- modyfikowanie stosowanych metod.

14.Dyrektywa siedliskowa

1. ochrona siedlisk

2. głównym narzędziem ochrony siedlisk ma być utworzenie sieci Natura 2000

3. ochrona siedlisk ptaków- nakazana przez Dyrektywę Ptasią

4. Dyrektywa nakazuje „tam gdzie państwa członkowskie uznaje to za konieczne”

5. ochrona gatunkowa:

- ścisłej ochrony wybranych gatunków zwierząt

- ścisłej ochrony wybranych gatunków roślin

- ochrony częściowej

- dozwolonych metod

15.Obszary natura 2000 w Polsce.

Propozycją sieci Natura 2000 przesłał Minister Środowiska- Komisji Europejskiej w maju 2004r.

769 nowych obszarów o pow. 95 522km2 (większość położona w Bułgarii, Rumunii

i w Polsce)

16.Natura 2000-lubelskie.

Na terenach wchodzących do sieci ochronie podlegają tylko wybrane gatunki, ich miejsca przebywania oraz wybrane siedliska przyrodnicze. W odróżnieniu od innych obszarów chronionych nie wprowadza się katalogu zakazów - dozwolona jest każda działalność, która znacząco negatywnie nie wpływa na przedmiot ochrony. Ze względu na system dopłat i preferencji na takich terenach promowane są te formy gospodarowania, które pozytywnie wpływają na chronione siedliska i gatunki.

17.Park krajobrazowy.

• obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe, w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.

• Na obszarach graniczących z PK może być wyznaczona otulina

• Utworzenie lub powiększenie PK następuje w drodze rozporządzenia wojewody

• Projekt rozporządzenia w sprawie utworzenia, zmiany granic lub likwidacji PK wymaga uzgodnienia z własnością miejscową radą gminy

• Statut PK lub zespołu parków Krajobrazowych określający strukturę organizacyjną Parku lub zespołu parków nadaje wojewoda w drodze zarządzenia

• Grunty rolne i leśne

• W Polsce znajduje się 120 parków krajobrazowych (na dzień dzisiejszy)o łącznej powierzchni ok. 2,5 mln ha.

18.Obszar chronionego krajobrazu.

• Obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwości zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem(tj. takie jak doliny rzeczne, kompleksy leśne, ciągi wzgórz, pola wydmowe, torfowiska)

• Wyznaczanie obszaru chronionego krajobrazu przez wojewodę

• Projekt wymaga uzgodnienia z miejscową radą gminy

19.Polska Czerwona Księga Roślin

1. pierwsza księga wydania polskiego, czerwonej księgi roślin, ukazana w 1993. Księga ta zawiera opis 206 teksonów, w tym 34 wymarłych.

2. drugie wydanie z 2001r. znacznie poszerzono o liczbę przeznaczonych w niej zagrożonych lub wymarłych gatunków roślin naczyniowych z terenu Polski. Zawiera 296 teksonów roślin, to ok. połowy zagrożonych w naszej florze i 15% gatunków flory roślin naczyniowych Polski.

3. takson- jednostka organizmów występująca w danym stanie. Może być zaliczana do podgatunku, gatunku, rodzaju, itp.

Np. zawilec gajowy

20.Kategorie taksonów wysokiego ryzyka.

Trzy kategorie taksonów wysokiego ryzyka (zagrożonych wyginięciem):

· CR - krytycznie zagrożone (critically endangered) - taksony zagrożone wymarciem, których przeżycie jest mało prawdopodobne. Np. babka pierzasta

· EN - zagrożone (endangered) - taksony, które zapewne przesuną się w najbliższej przyszłości do kategorii wymierających, jeśli będą nadal działać czynniki zagrożenia

· VU - narażone (vulnerable) - taksony, które mogą przesuną się w najbliższej przyszłości do kategorii wymierających, ale ryzyko jest niższe niż w przypadku wyższych kategorii zagrożenia

21.Polska czerwona księga zwierząt. jest rejestrem zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony. Opracował ją Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie po raz pierwszy w 1992r

22.Kategorie zagrożenia gatunków w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.

· EX - całkowicie wymarłe(np. targan, tur) - 2 gatunki

· EXP- gatunki zanikłe (np. drop, jaszczurk zielona)- 14 gatunków

· CR - gatunki skrajnie zagrożone(np. łosoś, kozice) - 22 gat.

· EN- gat. Bardzo wysokiego ryzyka(batalion)- 24 gat

· VU- gat. Wysokiego ryzyka, narażone na wymarcie (np. piskon)- 15 gat

· NT- gat. Niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia - 30 gat.

· LC- gat na razie nie zagrożone wymarciem(np. mroczek posrebrzany)- 23 gat,

23.Definicja i funkcje gleby

Gleba-to biologicznie czynna powierzchnia ziemi, powstała ze skały macierzystej w wyniku wietrzenia fizycznego, chemicznego i biologicznego.

Funkcje gleby

• Produkcyjna- naturalne środowisko roślin, zwierząt i człowieka

• Retencyjna- tworzy ogromnych rozmiarów zbiornik retencyjny zasobów wodnych

• Sanitarna- proces rozkładu martwych resztek organicznych, dzięki właściwościom sorpcyjnym jest filtrem, który pochłania związki toksyczne

24.Formy i skala degradacji gleby

Degradacja gleby -to pomniejszenie lub zniszczenie ekologiczne i produkcyjne wartości gleby.

Formy degradacji gleby:

• Stopniowy spadek zwartości próchnicy zakwaszenia,

• zasolenie,

• ubytek składników

25.Erozja gleb proces niszczenia powierzchni terenu przez wodę, wiatr, siłę grawitacji i działalność człowieka. Naturalną erozję gleb, która jest przeważnie nieszkodliwa, nasilają:

- niszczenie naturalnej szaty roślinnej (leśnej i trawiastej);

- nieprawidłowa uprawa ziemi;

- wadliwy dobór roślin uprawnych;

- niewłaściwy wypas bydła;

- nieprawidłowe melioracje wodne

26.Pustynie i stepowanie

Pustynnienie i stepowienie to proces spowodowany postępującym niedostatkiem wody w glebie i w przyziemnej części atmosfery. Nadmierne wylesianie i odwodnienie terenu oraz intensywne rolnictwo, to główne czynniki stepowienia krajobrazu (w tym gleby). Przyczyny i skutki stepowienia są następujące:

- zmniejszenie ilości i regularności opadów atmosferycznych;

- intensywny spływ powierzchniowy bez wnikania wody do gleby;

- zwiększone parowanie z powierzchni gruntu;

- pozbawienie ziemi należytej okrywy roślinnej, np. lasów, stepów, sawann, w celu stworzenia wielkich monokultur roślinnych;

- wadliwie przeprowadzane melioracje;

- nadmierne użytkowanie (do celów przemysłowych i komunalnych) wód powierzchniowych i podziemnych.

Przyczyną stepowienia może być również efekt cieplarniany, spowodowany nadmierną emisją CO₂, metanu, freonów.

27.procesy naturalne i antropogeniczne degradacji gleby

Czynniki degradujące można podzielić na:

• naturalne- zachodzące bez czynnego udziału człowieka

• antropogeniczne - powodowane przez człowieka.

Spośród wielu czynników niekorzystne zmiany w wielu glebach powodują:

• pożary, erozja, susza, trzęsienia ziemi;

• przemysłowo-chemiczne zanieczyszczenia, np. metalami ciężkimi kwaśnymi i kwasotwórczymi składnikami mineralnymi i organicznymi składnikami toksycznymi obecnymi w nawozach;

• chemizacja rolnictwa - chemiczna ochrona roślin, nawożenie mineralne;

• odkrywkowa i podziemna eksploatacja kopalin, techniczna zabudowa: budownictwo mieszkaniowe, przemysłowe, szlaki komunikacyjne;

28.Degradacja gleb na świecie i w Polsce.

Przez degradację gleb należy rozumieć pogorszenie się ich właściwości i spadek wartości, co przejawia się przede wszystkim obniżeniem żyzności. Na określenie stopnia degradacji gleb wprowadzono określenia gleb zdrowych, chorych i martwych.
- Przez gleby zdrowe rozumie się gleby, w których prawidłowo funkcjonuje układ czynników biologicznych(organizmy glebowe ), fizycznych (struktura gleby ) i chemicznych (makro- i mikroelementy glebowe ).
- Do gleb chorych zalicza się gleby zniszczone erozją, zanieczyszczone, mające zmniejszone właściwości biologiczne. Do tej grupy należą również gleby wyjałowione, pozbawione wielu składników i wymagające odpowiedniego nawożenia.
- Gleby martwe to gleby pozbawione życia i zdolności produkcyjnych. W niewielkich ilościach występują one w warunkach naturalnych w pobliżu czynnych wulkanów lub na pustyniach. Częściej jednak są rezultatem działalności człowieka i wówczas spotyka się je na hałdach przemysłowych, usypiskach kopalnianych lub jako luźne, nie dające się zagospodarować lotne piaski.

29.Skutki degradacji gleb.

- Zakwaszenie gleby,

- hamowanie rozwoju organizmów,

- niszczenie szaty roślinnej.

- Zatrucie gleby metalami ciężkimi

30.Zapobieganie niszczeniu gleby.

W celu przeciwdziałania niszczeniu gleb podejmuje się cały szereg działań ochronnych. Skupiają się one głównie na zapobieganiu erozji, ograniczaniu dostawy zanieczyszczeń do gleb oraz na poprawie stosunków wodnych.

Kluczem do sukcesu często okazują się bardzo proste przedsięwzięcia takie jak zwiększanie lesistości terenu, albo samych tylko zadrzewień śródpolnych. Te ostatnie są ważne z tego względu, że oddziałują bezpośrednio na przylegające grunty. Ich obecność ogranicza parowanie glebowe na skutek poprawy wilgotności powietrza. Ich pozytywne oddziaływanie na mikroklimat przejawia się także poprzez zmniejszanie prędkości wiatrów oraz łagodzenie zbyt wysokich temperatur powietrza. Dodatkowo drzewa hamują występowanie niekorzystnych zjawisk masowych, szczególnie problematycznych w obszarach górskich, ograniczają również intensywność erozji wodnej. Drzewa spełniają także kluczową rolę w minimalizowaniu niebezpieczeństwa wystąpienia powodzi, która jest prawdziwą katastrofą z punktu widzenia pokrywy glebowej.

31. Skutki zanieczyszczenia wód

1.Odtlenianie wody, co wpływa na życie ryb i innych organizmów wodnych.

2. Nadmierne zużycie tlenu przez ścieki może doprowadzić do całkowitego jego wyczerpania, 

3. Fizyczne zanieczyszczenie zbiornika, polegające na niekorzystnych zmianach fizycznych wody, (barwa, temperatura, zawartość ciał stałych czy przezroczystość).

 4. Nieprzyjemny smak i zapach wody - mogą powstać na skutek odprowadzania ścieków produkcyjnych,

 5. Bezpośrednie działanie trujące

 6. Oddziaływanie pobudzające rozwój organizmów wodnych, które występuje wówczas, gdy ścieki zawierają nadmierne ilości składników nawozowych, takich jak azot, fosfor i potas.

32. Cele ochrony przyrody.

-utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;

-zachowanie różnorodności gatunkowej organizmów;

-zachowanie dziedzictwa geologicznego;

-zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i ekosystemów, w szczególności zagrożonych;

-kształtowanie proekologicznych postaw człowieka wobec przyrody;

-przywracanie do stanu właściwego zasobów i składników przyrody

33.Organy opiniodawczo-doradcze ochrony przyrody.

Państwowa Rada Ochrony Przyrody (PROP) - organ opiniodawczo-doradczy w zakresie ochrony przyrody, działający przy Ministrze Środowiska, ale doradzający na podstawie różnych ustaw także innym organom oraz mogący wyrażać opinie i stanowiska z własnej inicjatywy oraz na wniosek dowolnych podmiotów. Rada składa się z 40 członków[1] powoływanych przez ministra na pięcioletnią kadencję, spośród działających na rzecz ochrony przyrody przedstawicieli nauki, praktyki i organizacji ekologicznych. Państwowa Rada Ochrony Przyrody okresowo ocenia stan ochrony przyrody w Polsce, opiniuje projekty aktów prawnych, projekty nowych obszarów chronionych, przedstawia wnioski w sprawach dotyczących ochrony przyrody oraz popularyzuje ochronę przyrody. Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody pełni także funkcję organu naukowego CITES. PROP jest także członkiem Światowej Unii Ochrony Przyrody IUCN (jako orgnizacja pozarządowa). Do 1949 była wraz z Biurem Delegata Ministra Oświaty jedyną w Polsce instytucją państwową zajmującą się ochroną przyrody.

34.Organizacje pozarządowe ochrony przyrody

35.Na czym polega ochrona in situ jest to ochrona gatunku chronionego, realizowana w jego naturalnym środowisku przez zachowanie niezmienionych warunków środowiskowych oraz zaniechanie pozyskiwania osobników tego gatunku lub dostosowanie rozmiarów i metod pozyskiwania do możliwości ich reprodukcji. Ochronie In situ służą głównie rezerwaty i PN.

36.Na czym polega ochrona ex situ. Jest to ochrona gatunku chronionego realizowana przez przeniesienie go do ekosystemu zastępczego, gdzie może on dalej żyć samodzielnie w warunkach naturalnych, lub do środowiska sztucznie stworzonego, w którym musi być otoczony stałą opieką człowieka. Przenoszone mogą być całe osobniki roślin albo ich nasion, bulwy, kłącza. Ochronę ex situ mogą podejmować jedynie instytucje naukowe ochrony, zaangażowane są głównie ogrody botaniczne, gdzie prowadzone są badania.

37.Ochrona ścisła i ochrona częściowa. Jest zależna od stopnia zagrożenia gatunków roślin, zwierząt i grzybów w środowisku przyrodniczym polegają one ochronie ścisłej, która oznacza całoroczną ochronę wszystkich należytych do nich osobników i stadiów ich rozwoju, albo ochronie częściowej dopuszczającej możliwość redukcji liczebności populacji lub pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części.

38.Ochrona czynna - polega na stosowaniu specjalnych zabiegów zmierzających do zachowania albo do przywrócenia naturalnego lub pożądanego stanu ekosystemów i składników przyrody oraz siedlisk

-jako kategoria ochrony prawnej, stosowana jest w różnym zakresie. Może ona dotyczyć populacji poszczególnych gatunków na całym obszarze występowania lub tylko w pewnych fragmentach ich zasięgu, albo ograniczyć się do wybranej grupy osobników lub ich stadiów rozwojowych, ale może obejmować całe ekosystemy lub niektóre ich struktury.

W rezerwatach stosuje się następujące rodzaje ochrony czynnej:

1.stabilizacja-utrzymanie istniejących warunków

2.renaturyzacja-przywrócenie warunków wcześniejszych,

3.kreacja-przebudowa istniejących warunków,

4. eksperyment- działanie wymagane do rozwiązania naukowych problemów,

5.do działań ochrony czynnej należy także restytucja roślin i zwierząt

39.Ogrody botaniczne i arboreta.

Ogrody botaniczne - to wydzielony, odpowiednio wyposażony, zagospodarowany i urządzony teren, będący miejscem uprawy roślin różnych sfer klimatycznych i środowisk zycia

Arboretum -ogród dendrologiczny, dendrarium (arbor- drzewo)

40.Ogrody zoologiczne w Polsce - teren wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie nimi związanymi, gdzie zwierzęta gatunków dziko występujących są hodowane i utrzymywane w celu ich publicznej ekspozycji nie mniej niż 7 dni w roku.

41. Leśne kompleksy promocyjne - 19 w Polsce

42.Ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych przez gospodarkę turystyczną.

Zdrowe naturalne, chronione środowisko i piękne krajobrazy oraz unikalne walory kulturowe są podstawą długoterminowego rozwoju działalności turystycznej. Należy pamiętać, że wszystkie formy ochrony przyrody, są „żywymi muzeami”, ale jedynie parki narodowe i częściowo parki krajobrazow mają stałą opiekę.

Tereny objęte ochroną ścisłą nie mogą być dostępne dla wszystkich. Rozważenia wymaga udział turystyki w ponoszeniu kosztów ochrony i konserwacji obszarów przyrodniczo cennych. W grę wchodzą następujące sprawy: - nowe inwestycje powinny być obciążane na niektórych obszarach podatkiem lokalizacyjnym, gdy z tego położenia (np. sąsiedztwo parku narodowego, rezerwatu, parku krajobrazowego) osiągają korzyści; - ponoszenie opłat za korzystanie ze środowiska, nawet jeśli formą tego korzystania są: kąpiele, spacery, narciarstwo lub piękne widoki; - zróżnicowanie podatków i innych obciążeń w celu odciążenia jednych obszarów, a skierowania migracji turystycznych na inne obszary. Gminy, na których obszarze są lub tworzy się parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty, obszary Natura 2000 winny mieć preferencje w otrzymywaniu dotacji i pożyczek.

Pilną sprawą jest wprowadzenie do systemu prawnego takich zapisów, dzięki którym turystyka ponosiłaby konsekwencje finansowe korzystania z dóbr przyrodniczych oraz które skłaniałyby właścicieli obiektów i organizatorów do zachowań proekologicznych. preferować zrównoważone formy turystyk, które przyczynią się do zachowania bioróżnorodności na terenach chronionych i poza nimi, - opracować prawo, które zapewni, że działalność turystyczna spełnia potrzeby ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, - współpraca ze wszystkimi zaangażowanymi w opracowaniu międzynarodowych wytycznych zasad, które połączą interesy ochrony przyrody i turystyki. Nade wszystko konieczne jest zaniechanie agresji na parki narodowe i inne najcenniejsze obszary w imię złudnych korzyści materialnych i prestiżu narodowego. Unikalne walory przyrodnicze zapewniają turyście m. in.: niezapomniane przeżycia estetyczne, edukacyjne, lecznicze oraz równowagę psychiczną, o każdej porze roku

43.Zalecenia do profesjonalistów branży turystycznej wg Rekomendacji.

44.II Polityka ekologiczna państwa- dobre praktyki w turystyce.

Polska polityka ekologiczna państwa jest realizowana zgodnie z zasadami: praworządności, likwidacji zanieczyszczeń u źródła, uspołecznienia, wykorzystanie mechanizmu rynkowego, zasadą „zanieczyszczający płaci” i regionalizacją.

Kierunki niezbędnych działań:

1. racjonalizacja gospodarki energetycznej

2. restrukturyzacja przemysłu

3. zmniejszenie uciążliwości transportu

4. racjonalizacja wykorzystania i zagospodarowania zasobów wodnych

5. racjonalizacja wydobycia i użytkowania kopalin

6. użytkowanie, ochrona, kształtowanie żywych zasobów przyrody

---