Cyjanek sodu - karta informująca, Ratownicto Medyczne, toksykologia


1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Cyjanek sodu

Wzór konstytucyjny: NaCN

Wzór sumaryczny: CNNa

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr EINECS

Symbol ostrzegawczy

Symbole zagrożenia (R)

cyjanek sodu

100

143-33-9

205-599-4

T+

26/27/28-32

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, niepalna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy.

Zagrożenie toksykologiczne: Cyjanek sodu jest silną trucizną. Hamuje utlenianie tkankowe. Działa toksycznie na cały organizm, szybko doprowadzając do śmierci.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Cyjanek sodu jest niebezpieczny dla naturalnego środowiska. W bezpośredniej styczności zabija wszelkie formy życia.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego cyjankiem sodu środowiska na świeże powietrze. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Ratujący powinni pamiętać o własnym bezpieczeństwie.

Zatrucie inhalacyjne:

1.

Zapewnić dopływ świeżego powietrza.

Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.

Zapewnić drożność dróg oddechowych. Zastosować sztuczne oddychanie i w razie potrzeby podawać czysty tlen. Ze względu na obecność cyjanowodoru w powietrzu wydychanym nie może być stosowana metoda usta-usta.

Roztworem azotynu amylu (amylium nitrosum) nasycić watę i trzymać ją pod nosem poszkodowanej osoby przez około pół minuty. Zabieg ten powtarzać co pół minuty. Podać dożylnie w ciągu 3-4 minut 300 mg azotynu sodu.

2.

Zapewnić pomoc lekarską.

Zatrucie doustne:

1.

Przytomnemu poszkodowanemu podawać wodę do przepłukania ust oraz do połknięcia 2-3 pigułek azotynu amylowego (amylium nitrosum). W przypadku wywołania wymiotów nie dopuścić do ich zatrzymywania się w jamie ustnej.

2.

Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.

Skażenie oczu:

1.

Skażone oczy przemywać 2% roztworem węglanu sodu (natrii bicarbonici).

2.

Zapewnić pomoc okulisty.

Skażenie skóry:

1.

Ostrożnie zdjąć skażone ubranie. Ostrożnie oczyścić mechanicznie skażoną skórę (ratujący musi być stosownie zabezpieczony ochronami osobistymi), przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. Zapewnić pomoc medyczną. W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:

Cyjanek sodu jest substancją niepalną. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy i dymy.

Środki gaśnicze:

Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów.

Zalecenia szczegółowe:

Strażacy muszą zostać wyposażeni w kombinezony przeciwchemiczne i niezależne aparaty oddechowe.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się cyjanku sodu do środowiska, skażony teren należy natychmiast wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne w kierunku „pod wiatr”. Ratownicy muszą być wyposażeni w odpowiednie ochrony osobiste. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. Cyjanek sodu neutralizowany jest 20% roztworem siarczanu żelaza(II) i 10% roztworem wodorotlenku sodu, zmieszanych przed zastosowaniem w stosunku 1 : 1. Rozsypany cyjanek sodu zbiera się mechanicznie do hermetycznych pojemników z twardego tworzywa sztucznego lub metalowych bębnów, zamykanych deklami przy pomocy taśm. Pomocne są suche sorbenty pochodzenia roślinnego. Skażona gleba podlega neutralizacji 20% wodnym roztworem siarczanu żelaza(II) oraz 10% roztworem wodorotlenku sodu, zmieszanych przed zastosowaniem w stosunku 1 : 1 lub natychmiastowej wymianie. Wszelkie manipulacje wykonywać mogą jedynie osoby przeszkolone i odpowiednio wyekwipowane w ochrony osobiste, posiadające ważne dopuszczenia. Skażone cyjankiem sodu akweny wodne nie mogą być gospodarczo wykorzystywane do czasu wyrażenia zgody przez organy sanitarne.

Środki ochrony osobistej:

Unikać kontaktu z uwolnionym cyjankiem sodu. Stosować ubrania ochronne z tkanin zwartych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P3).

Zalecenia szczegółowe:

Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym).

Zabezpieczenie środowiska:

Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

Metody utylizacji:

Unieszkodliwianie na drodze chemicznej - zgodnie wymogami prawa krajowego.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania cyjanku sodu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z cyjankiem sodu, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu.

Zapobieganie pożarom/wybuchom:

Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym zakresie.

Magazynowanie:

W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie materiałów trujących wyposażonym w instalację wentylacyjną. Cyjanek sodu przewozi i przechowuje się, z zachowaniem przepisów o materiałach trujących, w bębnach metalowych, beczkach drewnianych, puszkach, butelkach szklanych. Przechowywanie i wszelkie manipulacje odbywają się w suchych, wentylowanych, zamkniętych pomieszczeniach, z dala od kwasów, zgodnie z przepisami dotyczącymi substancji trujących. Chronić przed wpływem wilgoci i ditlenku węgla. Personel magazynowy należy wyposażyć w niezbędne ochrony osobiste. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

Metody postępowania

z odpadami:

Za odpad można uznać cyjanek sodu, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy cyjanek sodu odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca, celem utylizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Kontrola narażenia:

Rozwiązania techniczne: Stosowanie się do rygorów bezpiecznej pracy (ochrony osobiste, wentylacja wyciągowa, brak możliwości skażenia kanalizacji i otaczającego środowiska). Przesypywanie do mniejszych naczyń szuflą lub łopatką (nigdy ręką).

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:

Maski ochronne z filtrami pyłów P3.

Ręce:

Rękawice ochronne z tworzywa sztucznego.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie.

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Inne informacje:

Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z cyjankiem sodu. Nie wdychać pyłów, par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać wszelkie rozsypy.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

Badanie narażenia na cyjanek sodu dokonywane jest przez oznaczanie zawartości w powietrzu. Ilość cyjanku sodu wchłonięta do organizmu może być określona przez oznaczenie stężenia rodanków w moczu. Analiza chromatograficzna (gazowa) powietrza pobranego w środowisku pracy oraz materiału biologicznego (włosy, mocz).

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 0,3 mg/m3 (w przeliczeniu na HCN),

NDSCh - 10 mg/m3 (w przeliczeniu na HCN).

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa cząsteczkowa: 49,01 g/mol

9.2

Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych cyjanek sodu jest białym, krystalicznym ciałem stałym lub proszkiem. Na wilgotnym powietrzu cyjanek sodu ma zapach gorzkich migdałów.

9.3

Temperatura topnienia: 563oC

9.4

Temperatura wrzenia: 1496oC

9.5

Gęstość: 1,55 g/cm3

9.6

Gęstość usypowa: 750-900 kg/m2

9.7

Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Cyjanek sodu dobrze rozpuszcza się w wodzie (600g/l w 20oC). Roztwory wodne, pod wpływem hydrolizy, mają odczyn silnie zasadowy. Słabo rozpuszcza się w alkoholu.

9.8

Wartość pH (100 g/l H2O/20oC): 11,7

9.9

Prężność par: 1,013 mbar/20oC

9.10

Inne: Cyjanek sodu otrzymywany jest przez utlenienie izotiocyjanianów kwasem azotowym, a także przez wprowadzenie cyjanowodoru do roztworu wodorotlenku sodu. Cyjanek sodu stosowany jest w syntezach chemicznych, elektrochemii, metalurgii, do wydzielania złota z rud, w chemii analitycznej oraz galwanotechnice jako składnik kąpieli galwanicznych.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:

Pod wpływem kwasów mineralnych i organicznych, a nawet ditlenku węgla z powietrza oraz wilgoci, cyjanek sodu ulega szybkiemu rozkładowi z wydzieleniem silnie toksycznego cyjanowodoru, który tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Ma własności redukujące.

Właściwości korozyjne:

Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą.

Informacja ogólna: Cyjanek sodu jest silną trucizną. Hamuje utlenianie tkankowe. Działa toksycznie na cały organizm, szybko doprowadzając do śmierci. Cyjanek sodu uniemożliwia dopływ tlenu poprzez blokowanie esterazy cytochromowej. Połączenia cyjanków z enzymami są odwracalne. Jeżeli nastąpiło narażenie, leczenie musi być zastosowane natychmiastowo. Jeżeli cyjanek sodu zetknie się z kwasem, jednym z produktów reakcji będzie cyjanowodór. Toksyczne właściwości cyjanku sodu nasilają się w obecności alkoholu. Zatrucie cyjankiem sodu może nastąpić na drodze pokarmowej, poprzez wdychanie par i pyłów, a także poprzez wilgotną skórę lub rany. Działa bardzo szybko. Zatrucia na ogół kończą się śmiercią. Śmiertelna dawka dla człowieka, w przeliczeniu na grupę cyjankową, wynosi 2 mg/kg masy ciała.

Dane toksykologiczne:

DL 50(doustnie, szczur) = 6,4 mg/kg masy ciała.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Ból w klatce piersiowej, skrócenie oddechu, osłabienie, ból i ucisk w okolicy serca. Oddech ulega zakłóceniu. Występuje drapanie w gardle, ślinotok, drętwienie ust, osłabienie, spadek ciśnienia krwi. Pojawia się lęk, wytrzeszcz oczu, rozszerzenie źrenic i następuje gwałtowna utrata przytomności. Mogą pojawić się drgawki i kurczowe zwarcie szczęk z przygryzieniem języka. Oddawany jest kał i mocz. W groźnych przypadkach nastąpi zgon do 30 minut od momentu zatrucia.

Spożycie: Ból w klatce piersiowej, skrócenie oddechu, osłabienie, ból i ucisk w okolicy serca. Oddech ulega zakłóceniu.. Występuje drapanie w gardle, ślinotok, drętwienie ust, osłabienie, spadek ciśnienia krwi. Pojawia się lęk, wytrzeszcz oczu, rozszerzenie źrenic i następuje gwałtowna utrata przytomności. Mogą pojawić się drgawki i kurczowe zwarcie szczęk z przygryzieniem języka. Oddawany jest kał i mocz. W groźnych przypadkach nastąpi zgon do 30 minut od momentu zatrucia.

Kontakt z oczami: Cyjanek sodu powoduje podrażnienie i zaczerwienienie, może zaistnieć chemiczne oparzenie.

Kontakt ze skórą: Może wystąpić podrażnienie i ból oraz chemiczne poparzenie. Cyjanek sodu może być wchłaniany przez nieuszkodzoną skórę, powodując objawy takie jak wskutek wdychania i spożycia. Na skórze pojawiają się wypryski i owrzodzenia. Skóra swędzi.

Zatrucia przewlekłe: Są następstwem powtarzających się regularnych zatruć cyjankiem sodu. W takich przypadkach stwierdzane są zakłócenia w układzie utleniająco-redukującym, prowadzące do hipoglikemii i zwiększenia zawartości kwasu mlekowego we krwi. U poszkodowanych osób występują bóle i zawroty głowy, mdłości, nadkwasota, ucisk w okolicy dołka, pocenie rąk, chwiejność wegetatywnego układu nerwowego, zwolnienie krążenia.

Zatrucia ostre: Przy dużej dawce cyjanku sodu prawie natychmiast następuje utrata przytomności. Człowiek wydaje okrzyk i pada wskutek porażenia ośrodka oddechowego i prawie natychmiast następuje porażenie serca. Zatrucie takie zostało określone mianem „zatrucia apoplektycznego”.

Fazy zatrucia ostrego:

1. Stadium zwiastunów zatrucia - drapanie w gardle, gorzko-plący smak w ustach, ślinotok, odrętwienie ust i krtani, zaczerwienienie spojówek, osłabienie mięśniowe, utrudniona mowa, zawroty i silny ból głowy, mdłości, wymioty, przyspieszony oddech, parcie na stolec, uderzenie krwi do głowy, kołatanie serca.

2. Stadium okresu duszności - ogólne osłabienie wzmaga się. Pojawia się ból i ucisk w okolicy serca. Oddechy stają się rzadkie i głębokie. Pojawiają się silne duszności, mdłości, wymioty, wytrzeszcz oczu. Źrenice stają się rozszerzone.

3. Stadium drgawek - poszkodowana osoba staje się przygnębiona, wzmagają się duszności, następuje utrata przytomności. Tętno ulega zwolnieniu. Pojawiają się drgawki i kurczowe zwarcie szczęk z przygryzieniem języka.

4. Stadium porażenia - utracone zostaje czucie i odruchy. Mimowolnie oddawany jest kał i mocz. Oddech staje się coraz rzadszy, płytki i nieregularny, po czym całkowicie ustaje.

Śmiertelna dawka cyjanku sodu dla człowieka wynosi około 150-250 mg/kg masy ciała.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Ryby: Dawka 0,02 mg/dm3 CN- nie działa na ryby. Na pstrągi stężenie 0,05 mg/dm3 działa śmiertelnie po 5 dniach, zaś stężenie 1 mg/dm3 - już po kilku godzinach.

Niższe organizmy: Cyjanek sodu o stężeniu 35 mg/dm3 prawie całkowicie wstrzymuje fermentację metanową octanu wapnia. Po półgodzinnym działaniu 40 mg/dm3 NaCN jest dla wrotków i Bosmina śmiertelne, podczas gdy Euchlanis, larwy małżoraczków i bezbarwne pierwotniaki pozostają przy życiu. Z przebadanych roślinnych organizmów wodnych Aphanizomenon i Anabaena zmieniały po 20 minutach reakcji swe zabarwienie, natomiast okrzemki, Pediastra i Cladophora pozostały bezbarwne.

W miejskich ściekach cyjanki rozkładają się wskutek biologicznego oczyszczania. Przy stężeniach CN- od 25 do 50 mg/dm3, mimo kilkumiesięcznej pracy stacji doświadczalnej, rozkład CN- nie przekraczał nigdy 36%. Stężenia 2 mg/dm3 CN- ograniczają procesy nitryfikacji na złożach biologicznych.

Stopień zagrożenia wód: Skrajny.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 03 11 - sole i roztwory zawierające cyjanki.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1

Numer ONZ:

1689

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

6.1

14.3

Grupa pakowania:

I

14.4

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

66

14.5

Numer indeksowy (EC):

006-007-00-5

14.6

Symbole niebezpieczeństwa (R):

26/27/28-32-50/53

14.7

Symbole bezpieczeństwa (S):

1/2-7-28-29-45-60-61

14.8

Nalepka ostrzegawcza

wg ADR/RID Nr 6.1:

0x01 graphic

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:

0x08 graphic
0x08 graphic

Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:

„Substancja bardzo toksyczna.”

Symbole zagrożenia

R 26/27/28

Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu.

R 32

W kontakcie z kwasami uwalnia bardzo toksyczne gazy.

R 50/53

Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzy-mujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.

Symbole bezpieczeństwa

S 1/2

Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi.

S 7

Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty.

S 28

Zanieczyszczoną skórę przemyć natychmiast dużą ilością wody.

S 29

Nie wprowadzać do kanalizacji.

S 45

W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

S 60

Substancję i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny.

S 61

Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.

16. INNE INFORMACJE

16.1 Chemiczne określenie produktu:

Cyjanek sodu

16.2 Znaczenie symboli:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych

T+

Substancja bardzo toksyczna.

Numer rozpoznawczy zagrożenia

66

Materiał silnie trujący.

Znaczenie oznaczeń transportowych

Klasa RID/ADR: 6.1-I

Materiał trujący - bardzo niebezpieczny.

Numer ONZ: 1689

Cyjanek sodowy.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI

NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Wydanie: I

Data wydania: 20.11.02

Strona/stron 1/8

Nazwa:

CYJANEK SODU

Cyjanek sodu

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Informacja toksykologiczna cyjanek sodu, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Cyjanek sodu, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Informacja toksykologiczna, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Definicje trucizn, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Glikol etylenowy, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Toksykologia (2), Ratownicto Medyczne, toksykologia
Octan etylu, Ratownicto Medyczne, toksykologia
karta wyjazdowa, RATOWNICTWO MEDYCZNE(1)
N-propanol, Ratownicto Medyczne, toksykologia
N-butanol, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Metale ciężkie - rodzaje, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Pasożyty aparat ruchowy informatyka, Ratownicto Medyczne, prezentacje multimedialne, office 97-2003
toksykologia wersja mini, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Tymoleptyki, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Metanol[1], Ratownicto Medyczne, toksykologia
Chlorek Metylenu, Ratownicto Medyczne, toksykologia
Alkohole propylowe, Ratownicto Medyczne, toksykologia

więcej podobnych podstron