FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW
Celem działania przedsiębiorstwa jest produkcja dóbr i usług materialnych przynosząca zysk.
Gospodarka finansowa to wszystkie czynności związane z przygotowaniem i realizacją operacji pieniężnych w przedsiębiorstwie.
Zadania gospodarki finansowej:
Odpowiednie kierowanie strumieni pieniądza zarówno od strony przychodów, jak i wydatków
Obsługa działalności produkcyjnej
Przedsiębiorstwa są powiązane z publiczną i prywatną gospodarką finansową przez: podatki, zobowiązania kredytowe, ubezpieczenia, zobowiązania wynikające z zawieranych transakcji kupna- sprzedaży.
Środki płynne- są to środki, których wartość ulega całkowitemu przeniesieniu na nowo powstały produkt
Środki w sferze cyrkulacji- na te środki składają się wyroby gotowe, półfabrykanty, surowce i materiały, środki pieniężne.
Środki obrotowe = środki płynne+ środki w sferze cyrkulacji
Biznes plan- zadaniem głównym tego planu jest ograniczenie niepewności, oszacowanie możliwości i prawdopodobieństwa przyszłych zdarzeń, rozpoznanie problemów, zmniejszenie ryzyka podjęcia błędnej decyzji.
Rachunek efektywności inwestycji: różni się od rachunku działalności inwestycji; należy porównać wielkość nakładów poniesionych w związku z inwestycję do przyszłych dochodów uzyskanych z inwestycji.
Elementy oceny stanu finansowego:
Wskaźniki zyskowności (rentowności):
Stopa zysku brutto- określa efektywność operacji i dochodowości produktu
(Sprzedaż netto- koszt własny sprzedaży): sprzedaż netto
Stopa zysku netto= wskaźnik rentowności netto. Określa efektywność po odliczeniu podatków
Zysk po opodatkowaniu : sprzedaż netto
Zwrot z inwestycji (ROI)= stopa zysku ROI. Określa efektywność przedsiębiorstwa w zarządzaniu aktywami
Zysk po opodatkowaniu : aktywa ogółem
Zwrot kapitału (ROE)= zwrot kapitału netto. Określa siłę kapitału w generowaniu zysków.
Zysk po opodatkowaniu : kapitał własny
Wskaźniki płynności
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej (wskaźnik bieżący) - określa zdolności do zapłaty zadłużeń krótkoterminowych i bieżących. Powinien być > 1. Dobra płynność, gdy wskaźnik wynosi od 1,2 do 2.
Aktywa bieżące : zobowiązania bieżące
Wskaźnik płynności podwyższonej (wskaźnik szybki) - określa zdolności do regulowania bieżących zobowiązań wysokopłynnymi aktywami.
(aktywa bieżące- zapasy): zobowiązania bieżące
Wskaźnik zadłużenia- określa relacje kapitału własnego do zobowiązań długoterminowych; powinien zamykać się w granicach 1,2- 1
Kapitał obcy: kapitał ogółem
Dźwignia finansowa- tworzą ją stopa zysku i stopa zwrotu kapitału netto. Pozytywne efekty dźwigni finansowej występują wtedy, kiedy stopa zwrotu przewyższa stopę oprocentowania kredytów. Efekty dźwigni finansowej są negatywne, jeśli stopa zysku jest niższa od stopy oprocentowania kredytów.
Koszt kredytu = stopa nominalna × (1 - T)
T- stopa podatku dochodowego
Zjawisko tarczy podatkowej- poprzez podatki faktyczny koszt kredytu jest mniejszy
SYSTEM BANKOWY
NBP swoją działalność koncentruje na:
Kształtowaniu polityki monetarnej i emisji pieniądza
Organizowaniu obiegu pieniądza i systemu rozliczeń
Operacjach na rynku pieniężnym
Kontroli płynności banków
Zapewnianiu wymienialności złotego
Operacjach walutowych z wykorzystaniem rezerw dewizowych państwa
Nadzorze nad bankami w odniesieniu do środków im powierzonych
Banki komercyjne- to pośrednicy finansowi, którym państwo udzieliło licencji na działalność polegającą na udzielaniu kredytów -aktywa banku i przyjmowaniu depozytów - pasywa banku, włączając w to wkłady, które mogą być uruchomione przez wystawienie czeków.
Banki spełniają funkcje:
Pośrednika finansowego
Płatnika
Rola agenta
Rola gwaranta
Banki dokonują kreacji pieniądza przez stwarzanie możliwości przekraczania stanu konta i tworzenie wkładów na żądanie o wartości przewyższającej poziom rezerw gotówkowych zgromadzonych w skarbcach banków.
Podaż pieniądza M1= bilon i banknoty w obiegu pozabankowym + rachunki czekowe sektora prywatnego
Baza monetarna (zasób pieniądza wielkiej mocy) jest to łączna ilość banknotów i bilonu znajdująca się w obiegu pozabankowym oraz ilość będąca w posiadaniu systemu bankowego.
Mnożnik kreacji pieniądza obrazuje wielkość zmiany w ilości pieniądza wywołanej zmianą bazy monetarnej o jednostkę.
Podaż pieniądza = mnożnik kreacji pieniądza × baza monetarna
FUNKCJE KREDYTU
1) emisyjna
Kreacja -pieniądz powstaje jako pieniądz bezgotówkowy (zapisy na kontach prawa do posługiwania się tym pieniądzem)
Emisja - gdy pieniądz bezgotówkowy zostanie pobrany z konta
2) dochodowa- kredyt udzielony daje dodatkowy dochód
a. z punktu widzenia mikroekonomii - każdy kredyt pełni funkcję dochodową, pozwala na zwiększenie wydatków; każda spłata jest zmniejszeniem ciążących dochodów.
b. z punktu widzenia makroekonomii - wszystkie operacje spłat i udzielania kredytów; kredyt pełni funkcję dochodową gdy suma udzielonych kredytów przewyższa sumę kredytów spłaconych.
3) rozdzielcza- nawiązuje do rotacji finansów poprzez kredyt (pieniądz), przychody następuje rozdział PKB. Jest on inny niż dokonywany na podstawie przychodów realnych
4) kontrolna- bank udzielając kredytu posiada kontrolę nad przebiegiem procesów gospodarczych u kredytobiorcy
Instrumenty oddziaływania na banki komercyjne:
Stopa dyskontowa - jest to stopa procentowa stosowana przez B.C. przy udzielaniu pożyczek bankom komercyjnym; ustalając wysoką stopę dyskontową B.C. może skłonić banki komercyjne do dobrowolnego utrzymywania dodatkowej rezerwy gotówki
Stopa procentowa - utrata siły nabywczej pieniądza związana jest z podwyżką stopy %
Rezerwy obowiązkowe - ustala się wskaźnik % od wkładów jako rezerwę obowiązkową, którą banki komercyjne odprowadzają do B.C.
Operacje papierami wartościowymi - przez skup lub sprzedaż papierów wartościowych zmniejsza się lub zwiększa ilość pieniądza.
Funkcje banku centralnego:
Jest bankiem banków - tj. działa jako bankier dla banków komercyjnych, zapewniając sprawne funkcjonowanie całego systemu bankowego
Jest bankiem państwa - sprawując kontrolę nad podażą pieniądza i finansując deficyt budżetu państwa
Jest bankiem emisyjnym - emituje pieniądz gotówkowy
Kształtuje potencjał kredytowy banków komercyjnych
Stabilność walutowa - poprzez zmniejszanie inflacji siła nabywcza waluty jest taka sama
Rodzaje operacji bankowych:
Czynne (aktywne) - to takie, na których bank zarabia (udzielanie kredytów to 70-80% dochodu banku)
Bierne (pasywne) - polegają na: gromadzeniu wkładów, pozyskiwanie środków dla B.C.
Pośredniczące - prowadzenie rachunkowości i rozliczeń