METODY POMIARU INFLACJI:

średnioroczny- GUS mierzy wskaźniki dla dóbr spożywczych co 10 dni (w skali roku 36 notowań)

EMISJA KREDYTOWA

Pieniądz bankowy- pieniądz kreowany przez banki komercyjne.

Pieniądz BC- występuje pod postacią sumy gotówki, którą BC wyemitował oraz rezerwy banków komercyjnych utrzymywanych w BC- baza monetarna.

Mnożnik bazy monetarnej- mówi o tym ile można wykreować pieniądza bankowego z bazy monetarnej stworzonej przez BC.

D- podaż pieniądza

b _m- baza monetarna

m _b- mnożnik bazy

INSTRUMENTY:

• stopa rezerw obowiązkowych- 20% dla wszystkich banków komercyjnych, jest instrumentem stałym, nie operacyjnym (bieżącym).

• operacje otwartego rynku

a) REPO- zakup papierów wartościowych przez BC od banków komercyjnych, zwiększają możliwości kreowania kredytów, zwiększają się płynne rezerwy banków komercyjnych

b) REWERSE- REPO- sprzedaż papierów wartościowych, zmniejszają się zdolności kredytowe, BC zachęca banki komercyjne do inwestowania w papiery wartościowe a nie w kredyty, środki płynne pieniężne banków komercyjnych są zamrażane

• stopy procentowe banku centralnego

a) redyskontowa- 19,5%- banki komercyjne mają w skarbcu różne papiery wartościowe (weksle). Przed upływem terminu weksla jeżeli bank potrzebuje pieniędzy to może je odsprzedać NBP ale traci na tym 19,5%

b) lombardowa- 21%- pod zastaw bonów skarbowych, papierów wartościowych, dla banku jest to koszt pozyskiwania pieniędzy

Najczęściej używanym instrumentem są operacje otwartego rynku. Ich skuteczność jest największa.

PKB

PIERWOTNY, WTÓRNY I OSTATECZNY PODZIAŁ PKB

Podział PKB dokonuje się w trzech etapach:

1. pierwotny

2. wtórny

3. ostateczny

PIERWOTNY PODZIAŁ

INSTRUMENTY WTÓRNEGO PODZIAŁU

OSTATECZNY PODZIAŁ

podatek od produktów

fundusz akumulacji

→

inwestycje

zysk brutto przedsiębiorstw

fundusz spożycia

→

zakup surowców konsu-mpcyjnych

wynagrodzenie pracowników i nadwyżka ekono-miczna brutto

amortyzacja

zużycie pośrednie

fundusz odtworzenia

→

czynniki produkcji

PIERWOTNY PODZIAŁ PKB:

Odbywa się w tych podmiotach, w których został wytworzony i dzieli się na:

1. dochody pierwotne pracowników (wynagrodzenie brutto)

2. dochód pierwotny podmiotu (zysk brutto + amortyzacja)

Uczestnicy tego podziału to:

- pracownicy

- firmy, przedsiębiorstwa

- budżet państwa- pod postacią podatku VAT

WTÓRNY PODZIAŁ PKB:

Wtórny podział jest po to, aby pewnymi dochodami na swoje potrzeby dysponowały te osoby, które nie uczestniczą w osiąganiu dochodów pierwotnych.

• zasiłki dla bezrobotnych

• renciści i emeryci

Redystrybucji tej dokonuje budżet państwa, jednostki samorządowe.

Podział ten jest po to aby:

1) dochodami na swoje potrzeby dysponowały osoby, które nie uczestniczą w tworzeniu dochodów pierwotnych

2) część pieniędzy wydawana jest na inwestycje oraz przyrost zapasów środków obrotowych i konsumpcję

OSTATECZNY PODZIAŁ PKB:

• fundusz akumulacji

• fundusz spożycia

- indywidualne

- zbiorowe

Fundusz spożycia- suma dochodów w dyspozycji, spożycie

Spożycie indywidualne- korzystamy z dóbr płacąc za nie z dochodów indywidualnych.

WARTOŚĆ GLOBALNA

wartość globalna - zużycie pośrednie = PKB

Zużycie pośrednie- zużycie materiałów, surowców, energii, usług obcych (bez amortyzacji- kosztu zużycia materiałów i bez kosztów pracy żywej)

PKB- produkcja czysta

Wartość globalna- to suma wytworzonych w określonym okresie czasu dóbr i usług wszystkich sekcji gospodarki (13) lub suma wartości globalnej produktów (wyrobów i usług) wszystkich sektorów instytucjonalnych. Wartość globalna jest wartością wytworzoną.

SEKTORY	WARTOŚĆ GLOBALNA
Sektor przedsiębiorstw niefinansowych
osoby prawne samodzielne jednostki organizacyjne nie mające charakteru osoby prawnej (spółka jawna, komandytowa) osoby prowadzące działalność gosp. (zatrudniające ponad 5 osób) zakłady budżetowe i gosp. pomocnicze jednostek budżetowych prowadzące działalność gosp.	przychody ze sprzedaży produkcji marze zrealizowane w handlu wartość produkcji w formie świadczeń w naturze produkty przeznaczone na powię-kszenie wartości własnych środków trwałych przyrost zapasów wyrobów gotowych przyrost produkcji nie zakończonej
Sektor instytucji finansowych
banki kantory wymiany walut biura maklerskie instytucje ubezpieczeniowe	przychody z prowizji działalności operacyjnej saldo odsetek pobranych i zapłaconych saldo obrotów walut obcych. saldo prowizji od operacji wykony-wanych na własny rachunek suma prowizji od operacji zleconych na cudzy rachunek salda wpłacanych składek ubezpiecze-niowych i zapłaconych odszkodowań.
Instytucje rządowe i samorządowe
jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, jednostki budżetowe inne podmioty, których podstawami dochodowymi są dotacje budżetowe	- oszacowane koszty bieżącej działalności łącznie z amortyzacją.
Sektor gospodarstw domowych
osoby fizyczne działające na własny rachunek (gospodarstwa indywidualne w rolnictwie i poza rolnictwem o zatrudnieniu do 5 osób) osoby fizyczne uzyskujące dochód z pracy najemnej.	przychody ze sprzedaży produktów (z wyjątkiem gosp. indywidualnych w rolnictwie) przychody z szarej sfery produkcja w gosp. indywidualnym w rolnictwie wraz z przeznaczeniem na własne potrzeby usługi adwokackie usługi transportowe w rolnictwie inne przychody (np. ze sprzedaży drewna z lasu, wymiany dewiz, wynajmu dzierżawy)
Sektor instytucji niekomercyjnych
organizacje społeczne partie polityczne związki zawodowe stowarzyszenia fundacje organizacje wyznaniowe umowna jednostka której działalność polega na rozdysponowaniu zakła-dowego funduszu świadczeń socja-lnych	oszacowane koszty działalności bieżą-cej bez amortyzacji pełna wartość odpisów na zakładowy fundusz świadczeń społecznych
Zagranica
podmioty gosp. będące własnością nierezydentów	saldo obrotów handlowych oraz wartości usług transportu, budownictwa, łączności. saldo zakupów dokonywanych przez mieszkańców Polski zagranicą

PKB- suma pro-dukcji doda-nej

---