Rozdział II. Specyfika agroturystyki

1. Goście korzystający z wypoczynku na wsi, ich oczekiwania
   i przyczyny wyboru takiej formy wypoczynku

Grupa celowa to grupa gości o podobnych:

• cechach osobowych

• motywacjach urlopowych

• sposobach spędzania wolnego czasu

Przykłady grup socjologicznych oraz ich główne cechy:

• rodziny z dziećmi w wieku szkolnym-okres głównego sezonu

• rodziny z małymi dziećmi - przed głównym sezonem, po sezonie

• młodzież bez rodziców - sezon główny, obozy jeździeckie, „wakacje z przygodami"

• grupy młodzieżowe z opiekunami - przed sezonem głównym, po sezonie, „zielone szkoły", grupy oazowe

• seniorzy - przed- i po sezonie¹⁴

W turystyce wiejskiej najważniejsze grupy celowe to:

- rodziny z dziećmi,

- miłośnicy przyrody / wczasowicze świadomie spędzający zdrowo urlop,

- osoby uprawiające sport rekreacyjny,

- grupy towarzyskie¹⁵

Rodziny z dziećmi:

Rodziny z dziećmi stanowią najważniejszą i największą grupę turystów spędzających urlop na wsi. Dla tej kategorii gości duże znaczenie ma stworzenie atmosfery przyjaznej dzieciom.

_________________

¹⁴ W oparciu o materiały szkoleniowe opracowane przez Panią J. Tatarę Kierownika działu aktywizacji ludności obszarów wiejskich WODR w Końskowoli, s.4

¹⁵ Ibidem, s. 4-5

Starsze pokolenie jest stale rosnącą grupą turystów o wyższych wymaganiach, ale bardzo ważną, gdyż goście ci przyjeżdżają także poza sezonem głównym. Jednoczesny pobyt osób w starszym wieku
i hałasujących dzieci nie jest zalecany. Grupa ta oczekuje przyjaznej atmosfery, ciszy i spokoju a także wygody.

Miłośnicy przyrody / wczasowicze świadomie spędzający zdrowo urlop:

Jest to kategoria gości o konkretnych, ekologicznych zainteresowaniach. Spędzają urlop indywidualnie lub w małych grupach. Szukają ciszy
i spokoju z dala od zgiełku.

Osoby uprawiające sport rekreacyjny

Ta kategoria gości nastawiona jest na aktywność poza obiektem. Czas wolny zwykle zagospodarowuje samodzielnie i oczekuje wypożyczalni rowerów i innego sprzętu sportowego oraz wycieczek konnych lub pieszych z przewodnikiem.

Grupy towarzyskie

ta kategoria gości często przyjeżdża poza głównym sezonem, zwłaszcza
w weekendy. Oferta spędzenia wolnego czasu musi być bogata. Oczekują dobrej kuchni i możliwości zabawy.

Celem agroturystyki jest dążenie do poprawy warunków życia rodzin wiejskich przy jednoczesnym zachowaniu walorów środowiska.

Ogólnie mówiąc dla rozwoju agroturystyki niezbędne są:

- obecność zasobów naturalnych;

- atrakcje terenowe;

- możliwość zakwaterowania i wyżywienia;

- usługi towarzyszące;

- dostępne formy aktywnego spędzania czasu.

a zainteresowani turystyką na terenach wiejskich wczasowicze oczekują od rolników:

- wynajmu kwater z wyżywieniem;

- zapewnienia właściwych warunków pobytu w gospodarstwie;

- możliwości korzystania z usług towarzyszących;

- miłej atmosfery.

Rozwój agroturystyki wymaga swoistej przebudowy świadomości mieszkańców wsi i zwiększenia ich aktywności. Do turystyki nadają się osoby komunikatywne, potrafiące rozmawiać i słuchać, posiadające wiedzę o regionie, umiejące zainteresować życiem na wsi, a przede wszystkim takie, które lubią przyjmować gości.

Oprócz dbałości o samopoczucie turystów, rolnicy powinni też zatroszczyć się o zewnętrzny wygląd gospodarstwa i wystrój wsi. Tylko miejscowość czysta i zadbana może stać się ulubio­nym miejscem wypoczynku, do którego turysta zechce wrócić. Należy utrzymywać czystość i ład w obejściach, wokół posesji, na ulicach. Nawykiem powinno stać się częste porządkowanie i zamiatanie podwórka, grabienie trawników itp. Przy­bywającego do gospodarstwa turystę trzeba koniecznie przywitać schludnością i zadbaniem.

Turyści, którzy przyjadą na wieś, będą poszukiwać przede wszystkim tego, czego nie mają w mieście czyli nie zniszczonej przyrody
i nie zdegradowanego krajobrazu. W turystyce czyste środowisko to niezbędny warunek osiągania dochodów. Ochrona środowiska się opłaca, przynosi wymierne, finansowe korzyści, bowiem nikt nie będzie chciał wypoczywać w zanieczyszczonym i zdegradowanym środowisku.

Również istotne dla agroturystyki są elementy infrastruktury: sklepy, poczta, bank, połączenia komunikacyjne i telefoniczne, gastronomia
i rozrywki. Z gastronomią na wsi jest różnie; rzadko we wsi znajdziemy bar lub restaurację, do której odważymy się wejść. Poza nielicznymi wyjątkami są to spelunki. A turysta oczekuje przytulnej knajpki utrzymanej w stylu dawnej karczmy, nawiązującej wystrojem do miejscowej tradycji, zlokalizowanej w jakimś starym młynie czy kuźni. W przypadku gastronomii jesteśmy optymistami, bowiem tu najszybciej następują zmiany, pojawienie się turystów wyzwala inicjatywy prywatne i dość szybko powstają nowe obiekty.¹⁶

Urozmaiceniem pobytu turystów może być uczestnictwo w miejscowym życiu, w festynach, uroczystościach, obchodach świąt itp. Dużą popularnością cieszą się: przejazdy bryczką, jazda konna, kucyki, kuligi, wędkarstwo, zwiedzanie obiektów historycznych i miejsc widokowych. Jeśli w danej wsi jest więcej gospodarzy świadczących usługi turystyczne. Istnieje możliwość podziału pracy: jedni wynajmują pokoje, drudzy wypożyczają konie, następni organizują ogniska, inni zakładają staw itd.
W ten sposób zwiększa się oferta dla gości, a tym samym atrakcyjność turystyczna wsi, co w efekcie prowadzi do wzrostu dochodów.

Dla turystyki najbardziej przydatne są odosobnione gospodarstwa, usytuowane w zabudowie otwartej, w pewnej odległości od innych gospodarstw. Są one zazwyczaj lepiej wkomponowane w krajobraz,
a otwarta przestrzeń stwarza większe poczucie swobody i korzystniejsze możliwości wypoczynku wokół gospodarstwa. Musi być spełniony podstawowy warunek: odpowiednio duża, zazieleniona przestrzeń dla wypoczynku wokół domu (ogród, altana, łąka).

Ważna jest możliwość dogodnego dojazdu, który w przypadku gospodarstw odosobnionych bywa utrudniony lecz gospodarstwa odosobnione, położone w oddaleniu od ruchliwych dróg, nie są narażone bezpośrednio na hałas i spaliny. Dobry dojazd dla gości korzystających
z transportu publicznego to przystanek w bliskiej odległości, natomiast dla przyjeżdżających własnym samochodem to przynajmniej utwardzona droga polna.¹⁷

__________________

¹⁶ H.Bimberg, J.Majewski, Wakacje na wsi, poradnik dla rolników rozpoczynających biznes turystyczny, Instytut Macieja Rataja, Warszawa 1994, s. 17

¹⁷Ibidem, s. 18-19.................................................................................................................................

Problematyka celów pobytów wypoczynkowych jest ściśle związana
z badaniami zachowań konsumpcyjnych turystów, bowiem proces podejmowania przez nich decyzji w zakresie wypoczynku ma swoje źródło w odczuwanych potrzebach. Umieszczone w kwestionariuszu ankietowym pytanie o cel pobytu wypoczynkowego poza miejscem zamieszkania rozwinięto o kilka hipotetycznych możliwości odpowiedzi. Poproszono następnie respondentów o wybranie trzech opcji, ich zdaniem najważniejszych.

Tabela 1

Deklarowane cele pobytów wypoczynkowych (w %)

Wyszczególnienie	Cel pierwszo- planowy	Cel drugo- planowy	Cel trzecio- planowy
Zwiedzanie	184 24,73%	120 16,48%	88 13,04%
Bierny wypoczynek	175 23,52%	30 4,12% .	38 5,63%
Poprawa zdrowia	135 18,15%	133 18,27%	66 9,78%
Poprawa kondycji fizycznej	121 16,26%	128 17,58%	77 11,41%
Integracja rodziny	63 8,47%	111 75,25%	115 17,04%
Łączenie wypoczynku ze zdobywaniem lub doskonaleniem wiedzy i umiejętności	20 2,69%	31 4,26%	135 20,00%
Inne cele	18 2,42%	9 1,24%	32 4,74%
Nawiązywanie nowych znajomości i kontaktów towarzyskich	15 2,02%	110 15,11%	84 12,44%
Rozrywki kulturalne	13 7,75%	56 7,69%	40 5,93%

Źródło: L. Strzembicki, Zachowania nabywców na krajowym rynku turystyki wiejskiej
w świetle badań ankietowych, Instytut Turystyki w Warszawie, Centrum Edukacji Kadr Turystycznych w Krakowie, Warszawa, Kraków 2001, s.21

Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że wśród celów pierwszoplanowych pobytów wypoczynkowych respondenci wyróżnili zwiedzanie (24,73%), a następnie bierny wypoczynek (23,52%). O ile druga opcja uzyskała wysoką lokatę tylko w tej grupie celów, to
w przypadku zwiedzania, jego pierwszą pozycję wzmacniają dość wysokie notowania wśród celów drugo i trzecioplanowych. Wyróżnione w hierarchii celów zostały także: poprawa zdrowia (18,15%) i poprawa kondycji fizycznej (16,26%). Ich dużą rangę w hierarchii celów pobytów wypoczynkowych potwierdza również fakt, że przewodziły one w grupie celów drugoplanowych. Uznanie poprawy zdrowia i kondycji fizycznej za ważne cele wyjazdów wypoczynkowych wskazywać może z jednej strony na odczuwanie przez znaczną część respondentów przed wyjazdem urlopowym pewnych oznak gorszego samopoczucia i sprawności fizycznej, z drugiej natomiast - na przypisywanie dużego znaczenia walorom naturalnego środowiska terenów recepcyjnych oraz aktywnym formom spędzania czasu. Warte podkreślenia są również wyróżnione przez uczestników badań cele trzecioplanowe, takie jak: łączenie wypoczynku ze zdobywaniem lub doskonaleniem wiedzy i umiejętności (20% wskazań) oraz integracja rodziny (17,04%). Rangę tego ostatniego celu wzmacnia względnie duża ilość wskazań w grupie celów drugoplanowych (15,25%). Istotną część wskazań (zarówno wśród celów drugoplanowych jak
i trzecioplanowych) dotyczyło opcji: nawiązywanie nowych znajomości
i kontaktów towarzyskich (odpowiednie wskaźniki: 15,11% i 12,44%). Uzyskane wypowiedzi zdają się generalnie wskazywać na rosnące wymagania nabywców usług turystycznych wobec ogólnego produktu turystycznego, obejmującego zarówno pakiet usług oferowanych

przez firmy turystyczne, jak też atrakcyjność i zagospodarowanie regionów recepcyjnych. ¹⁸

Zainteresowania wypoczynkiem na obszarach wiejskich ma poza walorem poznawczym również duże znaczenie praktyczne. Pozwala bowiem na zastosowanie odpowiednich narzędzi marketingowych przez podmioty funkcjonujące na rynku turystyki wiejskiej. Daje między innymi możliwość stosowania w promocji ofert wypoczynku w obiektach turystyki wiejskiej właściwych argumentów.

W pytaniu z tego zakresu przedstawiono zestaw możliwych, hipotetycznych opcji -prosząc respondentów o wskazanie w kolejności trzech najważniejszych powodów.

_________________

¹⁸ L. Strzembicki op. cit, s. 21

Tabela 2

Powody wypoczynku na terenach wiejskich (w % wypowiedzi)

Wyszczególnienie	Powód pierwszo- planowy	Powód drugo- planowy	Powód trzecio- planowy
Możliwość spokojnego wypoczynku w naturalnym, wiejskim środowisku	69,76	7,84	2,98
Chęć spędzenia urlopu w ulubionym krajobrazie	12,10	17,06	7,75
Walory zdrowotne terenów wiejskich	6,18	27,92	11,33
Koszty pobytu	2,96	19,81	18,33
Możliwość realizacji zainteresowań hobbystycznych	2,82	7,70	7,60
Chęć zmiany dotychczasowego sposobu wypoczynku	2,02	6,88	23,99
Możliwość bezpośredniego kontaktu z rodziną wiejską i gospodarstwem rolnym	1,34	3,85	19,82
Możliwość poznania zwyczajów, tradycji, kultury ludowej	1,08	7,70	5,81
Inne	1,75	1,24	2,38

Żródło: L. Strzembicki op. cit, s.38

Z przedstawionego w tabeli 2 rozkładu wypowiedzi wynika,
że zdecydowanie dominującym, pierwszoplanowym, motywem wypoczynku na wsi jest możliwość spokojnego wypoczynku
w naturalnym, wiejskim środowisku (zgłosiło go 69,76% uczestników badań). Oznacza to równocześnie chęć oderwania się mieszkańców miast (zwłaszcza dużych aglomeracji, w których jak wynika z wcześniejszych analiz mieszka zasadnicza część nabywców usług turystyki wiejskiej) od wybetonowanej, pełnej hałasu, zanieczyszczeń i stresów miejskiej przestrzeni. Znamienne są również wskazywane najczęściej przez respondentów powody drugo i trzecioplanowe. Eksponowane są walory zdrowotne terenów wiejskich (27,92% wskazań wśród powodów drugoplanowych), co wzmacnia główny motyw, tj. spokojny wypoczynek w naturalnym środowisku. Wysoką, drugą pozycję wśród powodów drugoplanowych mają koszty pobytu (19,81% wskazań), które również uplasowały się na wysokiej trzeciej pozycji w grupie powodów trzecioplanowych (ze wskaźnikiem 18,33%). W drugiej grupie motywów respondenci wyróżnili również chęć spędzenia urlopu w ulubionym krajobrazie (17,06% wskazań). Warto przy tym zauważyć, że czynnik ten uplasował się na drugiej pozycji wśród powodów pierwszoplanowych (12,10% wypowiedzi). Na podkreślenie zasługuje również fakt,
iż najczęściej wśród powodów trzecioplanowych respondenci wskazywali chęć zmiany dotychczasowego sposobu wypoczynku - 23,99 % wypowiedzi. Może to wskazywać na postępującą tendencję odwrotu mieszkańców dużych miast od form wypoczynku masowego, w pełnych tłumów turystów i zazwyczaj droższych centrach krajowego wypoczynku. Warto także wskazać na wyróżnioną przez turystów, wśród powodów trzecioplanowych, możliwość bezpośredniego kontaktu z rodzina wiejską
i gospodarstwem rolnym (19,82% odpowiedzi). Wskazanie takiej opcji może z jednej strony oznaczać niezadowolenie z powszechnej w turystyce masowej anonimowości i co najwyżej grzecznej, lecz chłodnej obsługi,
z drugiej natomiast wyraża być może chęć pokazania dzieciom (a grupa rodzin z dziećmi jest istotnym segmentem tego rynku) nieznanego im sposobu życia i pracy mieszkańców wsi, umożliwienia kontaktu ze zwierzętami gospodarczymi. ¹⁹

2. Adaptacja gospodarstwa wiejskiego dla potrzeb działalności agroturystycznej

Obiekty (budynki mieszkalne i usługowe), w których świadczone są usługi hotelarskie (w tym usługi agroturystyczne) powinny spełniać wymagania wynikające z ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 106 poz. 1126). Nie jest to związane
z ich statusem przedsiębiorcy, bowiem dotyczy każdego, także osób prywatnych. Wymagania te są zawsze sprawdzane przy nadaniu wniosku
o nadanie rodzaju i kategorii hotelom, pensjonatom i innym obiektom hotelarskim natomiast w odniesieniu do innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie w tym do pokoi gościnnych, mogą zostać sprawdzone w wyniku kontroli - zarówno dokonywanej przez wójta lub wojewodę na podstawie ustawy o usługach turystycznych, jak i przez organy nadzoru budowlanego. Organ kontrolujący może wówczas wezwać do przedstawienia dokumentów potwierdzających legalność budynku
z punktu widzenia prawa budowlanego.²⁰ Podstawowym wymaganiem dla każdego obiektu budowlanego jest posiadanie decyzji pozwalającej na budowę lub użytkowanie obiektu. Jeżeli obiekt zmienia przeznaczenie
np. z gospodarskiego na usługowy- turystyczny, potrzebna jest decyzja

_________________

¹⁹ L. Strzembicki, Zachowania nabywców..., s.39

²⁰ Dz. U. Z 2000 r. Nr 106 poz. 1126

o zmianie sposobu użytkowania obiektu. Decyzje te wydaje się po zatwierdzeniu projektu budowy lub przebudowy obiektu, chyba że do zmiany sposobu użytkowania nie jest potrzebna żadna przebudowa bo obiekt spełnia wymagania rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie(tekst jednolity: Dz.U. 1999 r. Nr 15 poz.140).
W budynkach starszych decyzje tego rodzaju często się już nie zachowały, a uzyskanie nowych nie jest możliwe, gdyż zmieniły się wymagania warunków technicznych. W takim przypadku dopuszcza się zastąpienie tych decyzji opinią o bezpieczeństwie użytkowania budynku wystawioną przez rzeczoznawcę budowlanego.²¹

Podejmując się działalności agroturystycznej trzeba wziąć pod uwagę zarówno oczekiwania gości jak i przepisowe normy.

Rodzaje i specyfikacja wiejskiej bazy noclegowej

- pokoje gościnne,

- mieszkanie wakacyjne,

- kwatera grupowa,

- przyzagrodowe pola namiotowe.²²

Pokoje gościnne

Pokój spełniający funkcje sypialni dla 1-4 osób z dostępem do łazienki, WC i pomieszczeń wspólnych. Elementy składowe:

• sypialnia 1-4 osobowa

• łazienka i WC

-w pokoju lub

- wspólne dla kilku pokoi

• pokój wypoczynkowy dla wszystkich gości

• jadalnia

_________________

²¹ Dz. U. z 1999r. Nr 15 poz. 140

²² W oparciu o materiały szkoleniowe opracowane przez Panią J. Tatarę Kierownika działu aktywizacji ludności obszarów wiejskich WODR w Końskowoli, s.1-2

Mieszkanie wakacyjne

Samodzielna jednostka mieszkalna - kwatera składająca się z minimum l

pokoju sypialnego, łazienki, WC oraz kuchni pozwalającej na samodzielne

przygotowywanie posiłków, wynajmowana w całości rodzinie lub grupie zaprzyjaźnionych osób. Elementy składowe:

• 1-3 sypialni

• pokój wypoczynkowy

• kuchnia

- oddzielne pomieszczenie lub

- aneks kuchenny w pokoju wypoczynkowym

• łazienka i WC

Kwatera grupowa

Pomieszczenia sypialne o podstawowym standardzie wyposażone
w powyżej 4 miejsca noclegowe z dostępem do łazienki, WC oraz pomieszczeń wspólnych. Elementy składowe:

• Sypialnie dla powyżej 4 osób

• Łazienka i WC wspólna dla kilku pokoi

• Pomieszczenia wspólne (świetlica, jadalnia)

Przyzagrodowe pola namiotowe

Miejsca w zagrodzie wiejskiej przygotowane do rozbicia namiotu lub postawienia przyczepy kempingowej posiadające przynajmniej przyłącze wody oraz dostęp do WC. Elementy składowe:

• Miejsce na ustawienie namiotu lub przyczepy

• Toaleta

• Parking dla samochodu

Minimalne wymagania co do wyposażenia dla innych obiektów,
w których świadczone są usługi hotelarskie

L.p.	Wymagania
1.	2.
I. Dla wynajmowania miejsc na ustawienie namiotów i przyczep samochodowych
1.	Teren obozowiska wyrównany, suchy, ukształtowany w sposób zapewniający odprowadzanie wód opadowych i uprzątnięty z przedmiotów mogących zagrażać bezpieczeństwu
2.	Punkt poboru wody do picia i potrzeb sanitarnych
3.	Miejsce wylewania nieczystości płynnych odpowiednio zabezpieczone i oznakowane
4.	Pojemnik na śmieci i odpady stałe, regularnie opróżniany
5.	Ustęp utrzymany w czystości
II. Dla wynajmowania miejsc w namiotach, przyczepach mieszkalnych, domkach turystycznych i obiektach prowizorycznych
6.	Stanowiska dla namiotów i przyczep mieszkalnych oraz dojścia do stanowisk utwardzone
7.	Oświetlenie dojścia do stanowisk i obiektów higieniczno-sanitamych
8.	Półka lub stelaż na rzeczy osobiste
9.	Oddzielne łóżka lub łóżka polowe dla każdego korzystającego z namiotu w odległości nie mniejszej niż 30 cm pomiędzy łóżkami
III. Dla wynajmowania miejsc i świadczenia
10.	Ogrzewanie w całym obiekcie w miesiącach X - IV, temperatura minimum 18 ° C
11.	Instalacja sanitarna: zimna woda przez całą dobę i dostęp do ciepłej wody minimum 2 godz. rano i 2 godz. wieczorem o ustalonych porach
12.	Maksymalna liczba osób przypadających na jeden węzeł higieniczno-sanitamy (w.h.s.) - 15
13.	Wyposażenie podstawowe w.h.s.: 1. Natrysk lub wanna z zabezpieczeniem antypoślizgowym 2. Umywalka z blatem lub półki i wieszak na ręczniki 3. WC 4. Lustro z górnym lub bocznym oświetleniem 5. Uniwersalne gniazdko elektryczne z osłoną 6. Pojemnik naśmieci (niepalny lub trudnopalny) 7. Dozownik do płynnego mydła i ręczniki papierowe
IV. Dla wynajmowania miejsc noclegowych w pomieszczeniach wspólnych (kwaterach grupowych)
14.	Powierzchnia sal nie mniejsza niż 2,5 m - na jedną osobę, (przy łóżkach piętrowych 1,5 m )
15.	Wyposażenie sal sypialnych: 1. łóżka jednoosobowe o wymiarach minimum 80 x 190 cm 2. oddzielne zamykane szafki dla każdej osoby 3. stół 4. krzesła lub taborety (l na osobę) lub ławy 5. wieszaki na odzież wierzchnią 6. lustro 7. oświetlenie ogólne i lampka nocna przy wyjściu z pomieszczenia
16.	Dostęp do w.h.s. jak w lp. 12 i 13
V. Dla wynajmowania samodzielnych pokoi
17.	Powierzchnia mieszkalna w m : 1. pokój l- i 2 - osobowy - 6 m 2. pokój większy niż 2- osobowy - dodatkowo 2 m na każdą osobę 3. w pomieszczeniach o wysokości co najmniej 2,5 m dopuszcza się łóżka piętrowe - powierzchnia pokoju może zostać zmniejszona o 20 %
18.	Zestaw wyposażenia meblowego: 1. łóżka jednoosobowe o wymiarach minimum 80 x 190 cm 2. łóżka dwuosobowe o wymiarach 120 x 190 cm 3. nocny stolik lub półka przy każdym łóżku 4. stół lub stolik 5. krzesło lub taboret (l na osobę, lecz nie mniej niż 2 na pokój) lub ława 6. wieszak na odzież oraz półka lub stelaż na rzeczy osobiste
19.	Pościel dla jednej osoby: 1. kołdra lub 2 koce 2. poduszka 3. poszwa 4. poszewka na poduszkę 5. prześcieradło
20.	Oświetlenie — minimum jeden punkt świetlny o mocy 60 W
21.	Zasłony okienne zaciemniające
22.	Dostęp do w.h.s. jak 12 i 13
23.	Kosz na śmieci niepalny lub trudnopalny

Źródło: W oparciu o materiały szkoleniowe opracowane przez Panią J. Tatarę Kierownika działu aktywizacji ludności obszarów wiejskich WODR w Końskowoli.

Pragnąc określić, chociaż w ogólnym zarysie, standard wypoczynku
w obiektach turystyki wiejskiej przedstawiono uczestnikom badań ankietowych trzynaście hipotetycznych opcji dotyczących zarówno wyposażenia obiektu mieszkalnego w gospodarstwie, jak też jego bezpośredniego otoczenia - prosząc ich żeby wskazali te elementy, które występowały w przypadku ich pobytu wypoczynkowego w konkretnym obiekcie.

Tabela 1

Rodzaj wyposażenia	Regiony							Ogółem
		Dolnośląskie	Kujawsko Pomorskie	Lubelskie	Lubuskie	Małopolskie	Pomorskie		Warmińsko Mazurskie
Łazienka do wyłącznej dyspozycji	17	52	21	36	51	83	150	410
	43,59%	62,65%	41,18%	52,17%	33,33%	58,87%	71,77%	55,03%
Łazienka wspólna dla gości	22	27	28	30	89	53	58	307
	56,41%	32,53%	54,90%	43,48%	58,17%	37,59%	27,75%	41,21%
Łazienka wspólna z gospodarzami	2	0	3	4	12	2	2	25
	5,13%	0,00%	5,88%	5,80%	7,84%	1,42%	0,96%	3,36%
Pokój wypoczynkowy oddzielny	18	42	15	17	69	56	94	311
	46,15%	50,60%	29,41%	24,64%	45,10%	39,72%	44,98%	41,74%
Pokój wypoczynkowy wspólny	10	5	12	11	31	27	31	127
	25,64%	6,02%	23,53%	15,94%	20,26%	19,15%	14,83%	17,05%
Teren rekreacyjny przy domu	30	68	33	52	113	118	173	587
	76,92%	81,93%	64,71%	75,36%	73,86%	83,69%	82,78%	78,79%
Miejsce parkingowe	17	62	31	47	96	111	157	521
	43,59%	74,70%	60,78%	68,12%	62,75%	78,72%	75,12%	69,93%
Kuchnia/ jadalnia tylko dla gości	16	50	27	38	78	91	116	416
	41,03%	60,24%	52,94%	55,07%	50,98%	64,54%	55,50%	55,84%
Kuchnia/ jadalnia wspólna	14	7	12	10	49	29	34	155
	35,90%	8,43%	23,53%	14,40%	32,03%	20,57%	16,27%	20,81%
Pralka/ usługi pralnicze	10	18	17	22	68	52	74	261
	25,64%	21,69%	33,33%	31,88%	44,44%	36,88%	35,41%	35,03%
Żelazko/ usługi prasowania	20	42	24	26	80	62	100	354
	51,28%	50,60%	47,06%	37,68%	52,29%	43,97%	47,85%	47,52%
Sprzęt sportowy/ turystyczny	10	43	15	27	40	81	132	348
	25,64%	51,81%	29,41%	39,13%	26,14%	57,45%	63,16%	46,71%
Produkty żywnościowe z gospodarstwa	19	43	29	30	89	79	116	405
	48,72%	51,81%	56,86%	43,48%	58,17%	56,03%	55,50%	54,36%

Źródło: L. Strzembicki, Zachowania nabywców..., s. 63 ..............................................................................................................................................................................................................

Jednym z istotnych elementów wyposażenia obiektów turystyki wiejskiej jest łazienka. Z badań wynika, że przeważała możliwość wyłącznej dyspozycji łazienki (55,03% wskazań). Występowały jednak w tym zakresie znaczne zróżnicowania regionalne; najwyższy wskaźnik notowany w regionie warmińsko-mazurskim wyniósł 71,77%; najniższy w regionie małopolskim - tylko 33,33%. Łazienki wspólne dla gości posiadało łącznie 41,21% obiektów, przy czym w obiektach turystyki wiejskiej trzech regionów przeważały: chodzi tu o wcześniej wspomniany region małopolski (najwyższy wskaźnik - 58,17%), a także dolnośląski i lubelski. Tylko nieliczna grupa gości - 3,36% - zmuszona była korzystać z łazienki wykorzystywanej również przez gospodarzy (ponad dwukrotnie wyższy wskaźnik notowano ponownie w regionie małopolskim - 7,84%).

Ważnym elementem wyposażenia obiektu turystyki wiejskiej jest pokój wypoczynkowy. Wypowiedzi respondentów wskazują, iż ponad połowa obiektów (58,79%) posiadała pokój wypoczynkowy, zaś 41,74% gospodarstw dysponowałopokojem oddzielnym dla gości. Przestrzenne zróżnicowanie w tym zakresie było również znaczne. Przykładowo,
w regionie kujawsko-pomorskim oddzielny pokój wypoczynkowy dla gości posiadało co drugie gospodarstwo, podczas gdy na ziemi lubuskiej - tylko co czwarte.

Dla turystów wypoczywających w obiektach turystyki wiejskiej ważna jest również możliwość korzystania z kuchni bądź jadalni. Badania wskazują, że ponad połowa obiektów dysponowała kuchnią lub jadalnią tylko dla gości (55,84%); znacznie rzadziej natomiast (20,81%) - kuchnią lub jadalnią wspólną z gospodarzami. Największy odsetek gospodarstw wiejskich oferujących swoim gościom osobne kuchnie lub jadalnie notowano w regionie pomorskim - 64,54%, zaś najmniejszy -regionie dolnośląskim - 41,m% (w tym też regionie turyści spotykali najczęściej kuchnie lub jadalnie wspólne z gospodarzami (35,90%).

Relatywnie małej części turystów (35,03%) oferowano w trakcie pobytu możliwość korzystania z pralki, lub usług pralniczych. Nieco więcej osób (47,52%) mogło korzystać z żelazka bądź z usług prasowania, chociaż trudno uznać ten stan za zadawalający. W przypadku pierwszego rodzaju usług najwyższy wskaźnik wystąpił w regionie małopolskim (44,44%), najniższy w regionie kujawsko-pomorskim - 21,69%. Drugi rodzaj usług (prasowanie) najczęściej wskazywali również turyści z regionu małopolskiego (52,29%), zaś najrzadziej z regionu lubuskiego (3 7,6 8%).

Ważną częścią wyposażenia obiektu turystyki wiejskiej jest również odpowiednie zagospodarowanie terenu wokół obiektu. Z badań wynika, że znaczna część turystów (78,79%) mogła korzystać z terenu rekreacyjnego przy obiekcie mieszkalnym. W przekroju regionalnym najwyższy wskaźnik notowano w województwie pomorskim - 83,69% , najniższy - w lubelskim - 64,71%. Nieco mniejszy odsetek gości mógł korzystać z miejsca parkingowego - 69,93%. Taki poziom wskaźnika nie gwarantował wszystkim gościom, którzy przyjechali do gospodarstwa wiejskiego zaparkowania w jego obrębie własnego samochodu. Najwyższy wskaźnik miejsc parkingowych stwierdzono w regionie pomorskim -78,72%, najniższy - w dolnośląskim (43,59%). Ważnym dla lepszego wykorzystania przez turystów czasu wolnego jest wyposażenie obiektu w sprzęt sportowy lub turystyczny. Ogólny wskaźnik był w tym zakresie niski i wynosił 46,71%. Relatywnie najlepiej były wyposażone obiekty w regionie warmińsko-mazurskim (63,16%), najgorzej zaś w dolnośląskim
i małopolskim (odpowiednio: 25,64% i 26,14%).²³

_________________

²³ L.Strzembicki, Zachowania nabywców..., s.63-65

1

30

---