zarzadzanie, WAT, SEMESTR V, zarzadzanie

SZKOŁA KLASYCZNA

F.W.Taylor-zajmował się głównie kwestią podnoszenia wydajn., aby nie tylko zmniejszyć koszty ale stworzyć pracownikom możliwość wzrostu wynagrodzeń-wykorzystanie metod naukowych może zwiększyć wydajność bez zwiększania wysiłku. Prace Taylora koncentr. Się na:-pracy poj. Robotnika I nakierowaniu pracą zespołową .Jednym z pierwszych posunięć było: -zebranie I usystematyzowanie obserwacji o pracy robotników ,-zastosowanie eksperymentów I chronometrażu ,-podział pracy na elementarne czynności , -opracował kompleks czynnościowy określający kolejność I czas trwania poszczegól. składowych, -problem wydajności połączył ze standaryzacją narzędzi. Typową dla Taylora metodą badań było poznanie empiryczne I obejmuje ono 4 etapy postępowania: -obserwację I pomiar czynności podzielonych na najdrobniejsze elementy, -analizę I ocenę wyników ,-opracowanie najlepszego wzorca wykonania badanej pracy ,-wdrożenie gotowego wzorca za pomocą instrukcji wykonawczych I zachęt znajdujących wyraz w zasadach wynagrodzenia .W koncepcji Taylora podst. czynnikiem wzrostu wydaj. było: -opracowanie I wdrażanie racjonalnych wzorców pracy ,-należyte przygotowanie warunków I środków pracy dostosowanych do potrzeb fizjologicznych I warunków fizycznych robotnika ,-oddziaływanie na robot.za pomocą bodźców materialnych w formie akordowego systemu ,przy odpowiednio ustalonych normach co miało łączyć interesy pracownika I pracodawcy ,-właściwy dobór ludzi do rodzaju pracy. Uważał iż podst.pracą zarządzających jest dobór I szkolenie siły roboczej .H.L.Gantt -znany twórca wykresów planistyczno-kontrolnych. Zmodyfikował on system zachęt Taylora -odszedł od zróżnicowanych stawek akordowych jako zbyt słabo oddziałujących motywacyjnie I wymyślił dla pracownika dodatkową premię za zrealizowanie normy dziennie, dla nadzorcy za każdego pracownika , to miało skłonić nadzorców do lepszego szkolenia pracowników .H.L.Chatelier- `naukowa organizacja', jest także autorem tzw cyklu zorganizowanego działania :-przyjęcie określonego celu ,-badanie środków I warunków działania ,-przygotowanie potrzebnych środków działania ,-wykonanie zamierzonej czynności stosownie do powziętego planu ,-kontrola osiągniętych wyników Karol Adamiecki: -prawo harmonii praca zespołowa będzie wydajna tylko wtedy ,gdy zostanie zharmonizowana (pomocne są tu harmonogramy -podział czynności w zespole , mak.wypełnienie czasu),-prawo podziału pracy ,podział jakiejś pracy na czynności , a następnie wykonanie jej seriami prowadzi do zmniejszenia nakładów pracy żywej I uprzedmiotowionej, -prawo koncentracji , jeżeli dwa lub więcej elementów wykonuje czynności jednakowe ,można połączyć je w jedną grupę działającą razem -wówczas ogólny nakład sił I środków ulegnie zmniejszeniu ,-prawo optymalnej produkcji , w każdej działalności wytwórczej nie należy przekraczać pewnego punktu optymalnego, przekroczenie go pomimo zwiększenia nakładów nie przyniesie wzrostu efektów ekonomicznych. Z zakresu psychologii :-prawo przyzwyczajeń I przekory -wszelkie zmiany organizacyjne napotykają wrodzony upór ludzi ,po przełamaniu tego oporu odradza się tendencja do stosowania dawnych form I to wbrew wymaganiom postępu -inercja przyzwyczajeń . Adamecki zalecał stopniowe wprowadzanie zmianH.Ford -kierunek organizacji pracy I kierowania przedsiębiorstwem , 3 zasady:-mak. Podział pracy, -zautomatyzowana taśma produk. -autokratyczny sposób kierowania W praktyce zwiększyło to wydaj.ale także odbiło się na robotniku powodując zniechęcenie ,niezadowolenie I zmęczenie H.Fayol-większa uwaga na psychiczną stronę człowieka w produkcji oraz na jego uzdolnienia I predyspozycje Interesował się problemami struktur organizacyjnych I organizacją pracy kierowniczej .Patrzył z góry na dół co umożliwiło mu perspektywiczne spojrzenie na całą działalność przedsiębiorstwa. W działalności tej wyróżnił 6 funkcji: -techniczną, -handlową, -finansową(pozyskiwanie kapitału I jego mak.wykorzystanie), -ubezpieczeniowa(ochrona własności I osób), -rachunkowościowa, -administracyjna Za najważniejszą uznał f.administracyjną -`nerw przedsiębiorstwa' Administrowanie jest funkcją złożoną : -przewidywanie , -organizowanie, -rozkazodawstwo, -koordynacja, -kontrola Aby przedsiębiorstwo dobrze funkcjonowało należy przestrzegać 14 zasad zarządzania :-podział pracy(który umożliwia wzrost wydaj.pracy w wyniku specjalizacji) -dyscyplina, przestrzeganie przepisów I uzgodnień rządzących organizacją, -jedność rozkazodawstwa, -jedność kierowania ,-podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu ,- wynagrodzenie powinno być sprawiedliwe dla pracownika I pracodawcy, -centralizacja, -hierarchia, -ład, -odpowiednie traktowanie personelu , -stabilność personelu ,-inicjatywa ,-zgranie personelu Fayol podał cechy kierownika:-fizyczne (zdrowie, energia) -umysłowe ,-moralne ,-edukacyjne, -techniczne, -własne doświadczenie. Uważał iż najważniejszymi zdolnościami robotników są zdolności techniczne , a poza tym twierdził , że umiejętności administracyjne powinny być zdobyte w ten sam sposób co umiejętności techniczne .Weber-koncepcja typu idealnej biurokracji .Osiągnięcia szk.k.-umiejętności kierownicze potrzebne są we wszystkich rodzajach działalności, pokazała kadrze kierowniczej rodzaje problemów z którymi mogą się spotkać. Ograniczenia -jej zasady są zbyt ogólnikowe na potrzeby dzisiejszych złożonych organizacji. Była bardziej przydatna kiedyś , w stabilnym I przewidywalnym otoczeniu.

SZKOŁA GRY ORGANIZACYJNEJ. Grozier I Friedterg („ Szkoła i system”), Kożmiński, Zawiślak („Pewność I gra”). Szkoła ta korzysta ze schematu zaczerpniętego z teorii gier strategicznych. System strategiczny - nic nie potrafimy powiedzieć o systemie poza tym, że znamy system możliwych wyjść (reakcji, zachowań systemu). W tej sytuacji również musimy podejmować decyzje, ale muszą to być decyzje optymalne. Dziedziną która umożliwia poszukiwanie takich optymalnych decyzji jest właśnie teoria gier strategicznych. Szkoła gry organizacyjnej opiera się zatem na teorii gier strategicznych. * Teoria gier strategicznych - zajmuje się podejmowaniem decyzji w sytuacjach nieokreślonych. Podłożem nieokreśloności jest konflikt interesów między uczestnikami organizacji (graczami). Jeśli konflikt jest nierozstrzygnięty zwiemy go antagonizmem. Jest zawsze zbiór działań, mogących stanowić rozwiązanie konfliktu - są to strategie. Podstawowe zadanie teorii gier- poszukiwanie metod umożliwiających podejmowanie optymalnych decyzji, zwanych stanami równowagi. John Neumann, J. Morgenstern - twórcy terii gier strategicznych. Prawo Morgensterna- dotyczy prognoz: prognozy często się nie sprawdzają - prognozy rodzą się dla zjawisk negatywnych, w sytuacjach pesymistycznych, więc prognozy mają na celu uświadomienie społeczeństwu I politykom ewentualne zagrożenie I uruchomić działanie mające na celu zapobieganie im.

SZKOŁA SYSTEMOWO- MATEMATYCZNA

Osiągnięcie wynikające z teorii systemów. Zagadnienia : 1,) świat , który nas otacza skł. się z niezliczonych elementów materii , między nimi zachodzą interakcje. Systemy - zespół elementów między którymi istnieje szcz. rodzaju interakcja, poz . elementy to otoczenie. System podzielono na podsystemy Najmniejszym subsystemem jest st . pracy. Między subsys . zachodzą reakcje ilościowe i jakościowe. System połączony z otoczeniem, a powiązanie za pomocą wejść i wyjść. Są to drogi oddziaływania otoczenia na system i odwrotnie. Odwołuje się do osiągnięć dwóch bytów: - badania operacyjne i teoria systemów. Oddziaływanie otoczenia na system i oddziaływanie systemu na otoczenie. Powiązanie systemu ma charakter wymiany energii, materii i informacji. Wejścia materialne i energetyczne - zasileniowe; wejście informacyjne -informacyjne. System który ma wejścia i wyjścia informacyjne nazywany jest informującym. Na podstawie informacji zachodzących między wejściem i wyjściem określamy właściwości danego systemu , służy to do oceny właściwości funkcjonalnych systemu. Systemy sztuczne - stworzone przez człowieka o znanej strukturze czyli system jest białą skrzynką. Możemy przez analizę systemu ulepszać.

SZKOŁA PSYCHOSOCJOLOGICZNA 2 nurty - stosunków międzyludzkich ,z obserwacji prow. w USA wysnuł wniosek że każda org. firma, przedsiębiorstwo jest organizacją formalną, w niej wyst. org. nieform. Mają one destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie firm.1 NURT - stosunków międzynarodowych. W ramach organizacji formalnej istnieją nieformalne mające swoich przywódców -dział.na siebie destrukcyjnie , sprzeczność interesow - należy doprowadzić dorozpadu takiej grupy.Mc Gregor autor teorii: X - zakłada że człowiek jest leniwy nie lubi pracy, przymus powoduje że człowiek się zatrudnia, charakt. Dla szkoły klasycznej, Y-człowiek z natury chce pracować ,przez to samo realizuje się , realizuje swoje potrzeby. Masłow sformułował strukturę tych potrzeb. 1- fizjologiczne 2 -bezpieczeństwa 3-przynależności 4-uznania społecznego 5-samorealizacji 6-wiedzy i rozumienia rzeczywistości 7-potrzeby estetyczne. Zalety struktur :-droga od st. najniższego do najwyższego w jednostce organ. jest bardzo krótka. Lichert? -prow. badania w różnych firmach na temat efektywności działania. Wszystkie dobrze prosperujące firmy działają wg psychosocjologicznej. Szkoła ta zaczęła krytykować wąską specjalizację i prowadzi ona do wyobcowania. 2 NURT -systemów społecznych. Powstało wcześniej niż ogólna teoria systemów. Przedstawiciele Bernard & Saimon akceptuje zachowanie behawioralne. Firma to spójna całość (system ) która składa się z podsystemów. Tak je dzielimy aby podział najmniejszej jednostki był niemożliwy., trzy elementy mają zapewnić prawidłowe funkcjonowanie: 1 - równowaga 2-komunikacja 3-optymalne decyzje. Główny czynnik integrujący i sprawiający sprawne działanie organizacji to cel, któremu podporządkowane są wszystkie elementy organizacji. Równowaga - między wkładem a rekompensatą. Komunikacja w sensie informatycznym - kształtowanie informacji. Organizacja hierarchiczna najlepszy typ wg tego nurtu :wieloszczeblowość i podporządkowanie droga przepływu informacji jak najkrótsza każda info. autentyczna, szkoła ta zaniedbała aspekt materialny przedsiębiorstw.

Kierowanie- polega na działaniu zmierzającym do spowodowania postępowania podwładnych zgodnie z celem kierującego. Obecnie pojęcie kier. rozumie przez: zapewnienie warunków do realizacji celu, kojarzenie interesów firmy z innymi osobami, do kier. tyle talentu co wiedzy. Żeby kimś kier. potrzebna tzw. władza organiz. Źródłem władzy jest hierarchia organizatorska- daje autorytet formalny (wynika z zajmowanego stanowiska) jest też autorytet nieformalny. Jest wskazane by wysokiemu aut. formalnemu towarzyszył aut. nieformalny. Najwyższą pozycję w firmie ma dyrektor- jest to organ jednoos. Samorząd załogi tworzy kierownictwo naczelne, które jest wyłącznym org. zarządzaj. Zarządza firmą- zwierzchnikiem jest dyr. który wydaje polecenia. Reprezentowanie firmy - m.in. składanie oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątk. Również występowanie we wszystkich sprawach przed org. państw. i in. Z-ca dyr. i in. szefowie tworzą kier. wew.- f. pomocnicza władzy naczelnej. Odpowiedz. kier.- odpow. za to czego jest sprawcą, za to za co w myśl przepisów powinien być sprawca choć nie jest, kier. odpowiada za dobór ludzi, i za ich pomyłki. Obowiązki - kieruje ludźmi aby realizować powierzone im zadania, stwarzanie dobrych warunków pracy, pobudzenia podwładnych do dobrej pracy, przyczynianie się do rozwoju- awansu życiowego podwładnych i rozwój firmy. Podejmowanie decyzji- dokonywanie wyboru z pośród różnych wariantów przyszłego działania. Jest to przetwarzanie inf-cji wejściowych w wyjściowe, decyzje musza być podejm. w odpowied. czasie lepiej jest podjąć decyzję za wcześnie- niepełne poznanie problematyki przy decyzjach podjętych za późno -wzrost kosztów działania. Proces decyzyjny - 2 fazy. F. podejm. decyzji i f. Realizacji. Czas martwy- rozpoznanie problemu, wybór wariantu działania, przekazanie- decyzji, nadzór i kontrola, ocena. Impulsem do podjęcia decyzji jest zaistnienie problemu. C. martwy powinien być jak najkrótszy. Po otrzymaniu infor. (sprawdzenie, raport, polecenie) sami musimy dokonać rozpoznania, stwierdzić czy decyzję podjąć natychmiast czy poczekać. Określić cele dopiero potem wiemy do kogo kierować polecenia kto kiedy jakimi środkami i jakie zdania powinien wykonać. Każda decyzja, dział. ma dwa atrybuty: musi być skuteczna - osiągnięcie zamierzonego celu powinna być optym.- przy danych środ. zapewnić najlepsze rozwiązanie.

Style kierowania Najprostsze kryterium podziału wg. sposobu oddziaływania na podwładnych. SP. AUTOKRATYCZNY - człowiek, który koncentruje władze w swoim ręku, nie pozostawia marginesu swobody podwładnym- nie uznaje kompromisu, stosuje kary a nie nagrody - żelazna ręka. Autokrata- życzliwy. Autokrata surowy Autokrata nieudolny- despota. STYL DEMOKRATYCZNY- pozostawia swobodę działania w rozstrzyganiu spraw- interesuje się sprawami- zachęca do własnego zdania- przyjmuje krytykę. STYL OBOJĘTNY - nie interesuje się biegiem spraw Należy zacząć od stylu autokratycznego i przechodzić do stylu demokratycznego. Kryterium wg. decyzji związanych z rozwojem firmy KONSERWATYSTA- KONIUNKTURALISTA- RYZYKANT- INNOWATOR - IDEALNY (Łączy cechy poprzednich)

Podział wg. celów kierowania Kierownik o orientacji osobistej - nakierowany jest na osobiste korzyści - większe płace O orientacji przedmiotowej - ma satysfakcję gdy firmie dobrze się wiedzie. Klasyfikacja wg. Raddina *misjonarz kompromista dezerter autokrata *towarzyski zintegrowany separujący się oddany *autokrata biurokrata życzliwy Mutacje w zależności od sytuacji 4 podstawowe w środku SEPARUJĄCY SIĘ - w razie trudności zaostrza kontrole TOWARZYSKI - dba o dobre warunki międzyludzkie ZINTEGROWANY- emocjonalnie angażuje się w zadania, narady grupowe Właściwe style kierowania - postępowiec- nastawiony na ludzi i zadania. Mutacje towarzyski niewłaściwy- misjonarz, walą się zadania . Właściwy rozwojowiec- dba o ludzi. Separujący się - właściwy biurokrata, służbista, niewłaściwy- dezerter, pasywne postępowanie. W Polsce 73% to niewłaściwy styl kierowania. Brak konkurencji na stanowiskach kierowniczych. Przyczyny niesprawnej pracy kierowników - 1. O charakterze wewnętrznym - wykonywanie pracy którą mogą wykonywać inni- kierownicy chcą trzymać rękę na pulsie- obawa o nielojalność. Kierownik ma się orientować w kwestiach strategicznych. 2. O charakterze zewnętrznym - np. wstrzymanie produkcji , czy spust ścieków do rzeki. Jak kierownik funkcjonować powinien - *planować 70% czasu przeznaczonego na pracę zaplanowaną - nie powinien wykonywać dziennie więcej niż 15 czynności * analizę prognozy 10% czasu efektywnego * kontrola, kontakty z pracownikami 15% Kierownik powinien posiadać *Umiejętność myślenia szerokimi kategoriami , syntezy, kalkulacji, wychowywać podwładnych * dostępność dla podwładnych * zdolność akceptowania cudzych pomysłów * samokrytycyzm * poczucie humoru * aparycja Cechy pozytywne *inteligencja, umiejętność współpracy, wytrwałość, poczucie odpowiedzialności, energia, zrównoważenie, kondycja psychiczna, wzbudzanie zaufania, postawa społeczna, samokrytyka Cechy negatywne Chwiejność niezdecydowanie, nerwowość decyzji, aspołeczność, niepunktualność, pamiętliwość, chorobliwe ambicje.

Przyczyny złej pracy kierownika

1). O charakterze wewnętrznym - wykonywanie pracy którą mogą wykonywać inni- kierownicy chcą trzymać rękę na pulsie- obawa o nielojalność. Kierownik ma się orientować w kwestiach strategicznych.

2. O charakterze zewnętrznym - np. wstrzymanie produkcji , czy spust ścieków do rzeki.

Jak kierownik funkcjonować powinien - *planować 70% czasu przeznaczonego na pracę zaplanowaną - nie powinien wykonywać dziennie więcej niż 15 czynności * analizę prognozy 10% czasu efektywnego * kontrola, kontakty z pracownikami 15% Kierownik powinien posiadać *Umiejętność myślenia szerokimi kategoriami , syntezy, kalkulacji, wychowywać podwładnych * dostępność dla podwładnych * zdolność akceptowania cudzych pomysłów * samokrytycyzm * poczucie humoru * aparycja

Cechy pozytywne *inteligencja, umiejętność współpracy, wytrwałość, poczucie odpowiedzialności, energia, zrównoważenie, kondycja psychiczna, wzbudzanie zaufania, postawa społeczna, samokrytyka

Cechy negatywne Chwiejność niezdecydowanie, nerwowość decyzji, aspołeczność, niepunktualność, pamiętliwość, chorobliwe ambicje

Proces podejmowania i realizacji decyzji

Podejmowanie decyzji- dokonywanie wyboru z pośród różnych wariantów przyszłego działania. Jest to przetwarzanie inf-cji wejściowych w wyjściowe, decyzje musza być podejm. w odpowied. czasie lepiej jest podjąć decyzję za wcześnie- niepełne poznanie problematyki przy decyzjach podjętych za późno -wzrost kosztów działania.

Proces decyzyjny - 2 fazy. F. podejm. decyzji i f. Realizacji.

Czas martwy- rozpoznanie problemu, wybór wariantu działania, przekazanie- decyzji, nadzór i kontrola, ocena. Impulsem do podjęcia decyzji jest zaistnienie problemu. C. martwy powinien być jak najkrótszy. Po otrzymaniu infor. (sprawdzenie, raport, polecenie) sami musimy dokonać rozpoznania, stwierdzić czy decyzję podjąć natychmiast czy poczekać. Określić cele dopiero potem wiemy do kogo kierować polecenia kto kiedy jakimi środkami i jakie zdania powinien wykonać. Każda decyzja, dział. ma dwa atrybuty: musi być skuteczna - osiągnięcie zamierzonego celu powinna być optym.- przy danych środ. zapewnić najlepsze rozwiązanie.

Są metody sformalizowane- w postaci reguł i niesformaliz.- wykorzyst. wiedzę innych. Należy eliminować transfer nawyków i konformizm społeczny. Pracę decyzyjną opieramy na kojarzeniach swobodnych. Burza mózgów - poszukiwanie decyzji ma dwa etapy :namysł 15 -20 min.wypisanie możliwych wariantów działania-ocena rozwiązania-analiza. Robi się narady. Trzeba zwięźle formułować warianty, nie krytykować propozycji innych. By narada miała sens-max.10-15 osób, nikogo z zewn. sami fachowcy-spotkanie nie dłużej niż kilkanaście min. Metoda Gordona -problem formułuje się ogólnie, eliminuje się elementy hamujące rozwój . Met.Philipsa 66- zespoły 6 os. przez 6 min. gotowa decyzja musi być musi być przekazana formalnie do określonej osoby może dotykać tylko spraw służbowych, musi być zrozumiała należy akceptować istotę a nie osobistą . Decyzje należy przekazać z wyprzedzeniem stosując sytuację bodźcową:- nęcącą lub przymusową. Lepsza nęcąca. Po przekazaniu pozostaje nadzór i kontrola, łatwiej po drodze poprawić niż zaczynać od nowa. Kontrole prowadzimy z dwóch względów; osobistego - jesteśmy odpowiedzialni - wzgląd realizującego.

Ocena - odbiór wykonanego zadania, robimy sami lub otrzymujemy sprawozdania. Robimy to po to aby: dać wyraz ocenie , sprawdzić czy nie ma błędów, wiedzieć co się dzieje w firmie

Konflikty Stosunki międzyludzkie mogą rozłożyć firmę. Kierownik musi znać charakter konfliktów a)jawny konf. (rzeczywisty) indywidualny. b)ukryty (pozorny) grupowy Najgorszy między podwładnymi a kierownictwem. Jak łagodzić konflikty *nie rozgłaszać, chyba, że ktoś robi konflikt świadomie, uporczywie * jeśli nie dajemy sobie rady znajdujemy mediatora, organizujemy spotkanie dwóch stron* konflikt trzeba rozładować u zarania* nie hołdować zasadzie, że prawda leży po środku, umieć wskazać winnego * pracownik musi wiedzieć że może zwrócić się do kierownika KATECHIZM Zwracać uwagę na krytykę i propozycje usprawnień- zwracać uwagę na zdanie innych nawet jeżeli jest krytyczne, mieć nieograniczoną cierpliwość, być zrównoważonym i grzecznym, być zwięzłym, dziękować podwładnemu za dobrą pracę, nie robić uwag pracownikowi w obecności osoby trzeciej, chwalić przy innych, tytułów rodowych używać poza godzinami pracy, nie rób pracownikowi tego co może zrobić tobie, pozostawić pracownikowi max. swobody działania, nie obawiać się podwładnych zdolniejszych od siebie, nie korzystać z władzy jeżeli nie potrzeba jeśli już to konsekwentnie, trzeba przyznawać się do błędnych decyzji. CYKL ZARZĄDZANIA cel -> organizacja zespołów -> zadania, środki -> realizacja zadań -> osiągnięty cel. Lasami się zarządza, nie administruje (tak było przed wojną). Zarządzanie zorganizowane to działania czynnościowe. Zarządzanie -> zarząd -organ wieloosobowy.

Twórcze myślenie: Bórza mózgów-proces rozwiązywania problemów; dwie czynności: intelektualne kształtowanie pomysłów i ocena pomysłów.Jest to klasyczna forma odroczonego wartościowania-polega na oddzieleniu w czasie pomysłu i ich oceny. Metoda zespołowego produkowania pomysłów; polega na :1.Problem przedstawić należy w prosty sposób.2.Przewodniczący wyjaśnia zasady narady: a)szybko i zwięźle formułujemy pomysły i rozwiązania.b)każdy pomysł jest dobry.c)pomysłów powinno być jak najwięcej.d)dopuszczalne jest modyfikowanie pomysłów. Warunki efektywności:1.Osoby powinny znać się na zagadnieniu, być równej rangi, ok.10 osób, płeć mieszana.2.Zebranie w godz. Rannych, poprzedzone lekkim posiłkiem.3.Jeden głos-jeden pomysł.4.Przewodniczący aktywnie kieruje zebraniem, pobudzając zebranych.5.Zebranie trwa do kilkudziesięciu minut. Zebrany materiał analizują fachowcy wyławiając najlepsze pomysły. Metoda Jordana-jak poprzednia ,nie uświadamia się uczestników dokładnie o co chodzi ,osoba kierująca stopniowo zawęża zakres dyskusji ,a na koniec odkrywa problem. Metoda Philipsa-uczestników dzieli się na kilka 5-6 osobowych grup ,które przez 10-15 minut dyskutują, a następnie przedstawiciele podgrup omawiają uzyskane wyniki.

Teorie kierowania ludźmi: Teoria X: 1.Należy kierować ludźmi ,pobudzać ich, nadzorować, naginać ich postępowanie.2.Ludzie zachowują się w stos. Do firmy biernie ,wrogo.3.Człowiek jest leniwy, pracuje jak najmniej.4.Nie ma ambicji, najchętniej byłby kierownikiem.5.Jest egoistą, sprawy firmy są mu obojętne.6.Nie lubi zmian.7.Jest łatwowierny i niemądry. Teoria Y: 1.Ludzie stają się bierni w wyniku swoich doświadczeń w pracy.2.Ludzie mają predyspozycje do rozwijania swych uzdolnień.3.Kierownictwo musi zapewnić warunki do realizacji przez pracowników własnych celów I jednocześnie celów firmy. Teoria Z: 1.W wolnym społeczeństwie cele firmy określają miliony.2.Przedsiębiorstwo powinno umożliwić pracownikom zaspokajanie ich potrzeb.3.Konsument chętnie widzi zmiany I nowe rozwiązania.4.Człowiek nie jest wrogo nastawiony do firmy. Ale zmiany mogą mu zagrażać.5.Kierownictwo może zapobiec wewnętrznym oporom, nastawiając się na współpracę z pracownikami.

Spółki

Przedsiębiorstwo indywidualne-nie ma szczególnych regul. prawnych np;ZUL, -zgłoszenie do ewid. 14 dni od założ.-pełmomocnictwo określenie przedmiotu dział. gosp., nazwa firmy ,ustanowienie pełnomocników, data rozp. dział.-zgłoszenie dział do GUS, ZUS, -założenie konta, -NIP, ten sam co właściciela. Jest to forma podatna na bankructwo. S.cywilna-właściciel ze wspól. Rejestracja -umowa s. cywilnej procedura jak wyżej ale oddzielny NIP. Działa zawsze na podst. Umowy pisemnej która zawiera oświadczenie o utworzeniu spółki personalia I adresy wspól. kto spółkę reprezentuje I w jaki sposób ,-cel I przedmiot działania, -obszar dział, -zobow wspól do wykonywania określonych zadań,-określenie rodzaju I wartości wkładu. Mogą też być zawarte informacje:-sposób podziału zysków,-zasady prowadzenia spółki,-czas trwania spółki,- zasady wypowiedzenia udziału,-rozliczenia po zakończeniu dział,.ważna jest jednomyślność wspól. S.C nie ma osobowości prawnej I wspól, odpowiadają za zobowiązania spółki nie tylko jej majątkiem ale I własnym , każdy wspól, ma równy udział w zyskach ale nie każdy w stratach, każdy z nich może wyk, czynność nagłą której zaniechanie doprowadzić mogłoby do strat. S.jawna-w lasach raczej nieprzydatna-najgorsza forma spółki handlowej, działa na podst, kodeksu handlowego, nie ma osobowości prawnej I nie podlega wpisowi do rejestru handlowego ,wspól, odpowiadają solidarnie I całym swym majątkiem za zobowiązania spółki, nie ma zarządu i rady nadzorczej. S. komandytowa-art.143 i157 kod, handlowego, oraz odp, przepisy dotyczące spółki jawnej . forma tzw. Spółki cichej , suma komandytowa-to suma zadeklarowana w umowie przez komandytariusza. Wkład -określona wartość majątkowa przez którą k. pomnaża wartość spółki.nie ma ona osobow. Prawnej, musi występować pod firmą w nazwie nie może być nazwiska komandytariusza. Na każdego komandytariusza przypada wspólnik tzw komplementariusz. Spółka z.o.o-art.158 i 306, odp, ograniczona do wys, wniesionego wkładu, za zobowiązania podatkowe wspólnicy odpowiadają swym majątkiem. Warunki powst. S.z.o.o:-zawarta umowa lub akt notarialny,-wniesiony cały kapitał założeniowy,-ustanowione władze spółki,-dokonany wpis do rejestru handlowego,-zarządz, ozgromadzeniu kapitału zakładowego(min. 4000 PLN),-wzór podpisu prezesa spółki. Kapitał zakładowy-wartość czystego majątku spółki który spółka zobowiązuje zachować w nienaruszonej postaci(w interesie wspól) mogą tu być nieruchomości ,wierzytelności. Udziały w spółce z.o.o są imienne i nie mogą być wystawiane na okaziciela -nie są to papiery wartościowe. Władze spółki-zgromadzenie wspól, -ustalenie strategii dział, spółki . Zarząd bezpośrednio kieruje dział spółki reprezentuje ją na zew,może być on wielo- lub jednoosobowy. Rada nadzorcza lub komisja rewizyjna-kontroluje w imieniu wspólników działalność zarządu , obowiązek powoływania gdy kapitał zakładowy większy od 25tyś a liczba wspólników >50osób. KR tylko do badania sfery finansowej zbiera się zależnie od potrzeb. RN działa stale . Rozwiązanie ,likwidacja- z przyczyn przewidzianych w akcie założycielskim sp-ki , na podstawie uchwały wspólników w akcie notarialnym , w skutek upadłości sp-ki lub orzeczenia sądowego . Powinna tu być przeprowadzona likwidacja która ma charakter obligatoryjny. Sp-ka ZOO w likwidacji - jest to forma która ma osobowość prawną ,sp-ki ZOO mogą się ze sobą łączyć przez przeniesienie całego majątku na inną sp-kę w zamian za udziały.

Formy org. działalności gosp. Określona forma organizacji która podejmuje samodzielne decyzje kierując się własnym interesem związanym z określonym ryzykiem . Powiązania poprzez rynek z gospodarstwami domowymi, bankami, organizacjami finansowymi. Więzi urzeczywistnia się za pomocą, cen, płac, rent, podatków, rent, emerytur. GOSPODAR. DOMOWE - dobrowolny związek ludzi, wspólnie podejmujących decyzje finansowe. Funkcjonowanie jego ma wpływ na to co się dzieje na rynku, jaki popyt, jakie oszczędności. GOSPODARSTWA ROLNE- łączą cechy gosp. Domowego i przedsiębiorstwa produkcyjnego. Reagują nieco inaczej na bodźce rynkowe z powodu charakterystycznego czynnika produkcji (ziemia). Wydłużenie cyklu produkcji. PRZEDSIĘBIORSTWO - podmiot gosp. Prowadzony na własny rachunek. Ma funkcję produkcyjna lub usługową. Celem jest największa korzyść. Czynnikami produkcji są: kapitał ziemia, praca. Dyrekcja- analiza istniejącej sytuacji- ocena bliższej i dalszej perspektywy - ocena możliwości konkurencyjnych. Chęć wytwarzania przy najmniejszych kosztach. SPÓŁKA - przedsięwzięcie gospodarcze należące i zarządzane w zasadzie przez 2 lub więcej osoby. W Polsce dopuszczono 1 osobę. W sensie ekonomicznym spółka to zrzeszenie osób lub kapitału celem prowadzenia działalności gosp-czej. W sensie prawnym- umowa wspólników celem wspólnego przedsięwzięcia zarobkowego. Elementy organizacji- tworzą ją wspólnicy- wspólny cel - norma organizacyjna- wspólne środki Stronami spółek są- osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne. SP. OSOBOWE - cywilne, jawne, komandytowe, kapitałowe ( s-ka zoo. i SA) OSOBOWE- brak osobowości prawnej (nie są podmiotami: wspólnicy ponoszą pełną odpowiedzialność cywilną za zobowiązania spółki (cały osobisty majątek). Każdy ze wspólników ma prawo do prowadzenia spraw przedsiębiorstwa. majątek jest wspólny => każdy jest współwłaścicielem i współdłużnikiem. SP. KAPITAŁOWE - mają osobowość prawną odrębna od indywidualnych intencji wspólników cel. Wspólnicy wnoszą nakłady, które kształtują ich wpływ na cel gospodarczy. Ograniczona jest osobista odpowiedzialność. SP. PRAWA CYWILNEGO - organizacja wspólników, zawarta umowa, min 2 osoby prawne lub fizyczne. Za zobowiązania odpowiadają wszyscy całym majątkiem. Brak osób prawnie nie podlegających rejestracji.

Regulacje prawne w l-ctwie po 1w.ś.- * rozporządz. R M z XI 1920r-kierownictwo nad LP sprawuje Min. Roln. I Dóbr Państw. za pomocą zarządów okręgowych. Minister ustalał taryfę ( cennik ) i LP nie mogły sprzedawać po cenie niższej od taryfy. * VI 1924r. Rozparz. Prezyd. RP” O strukturze przedsięb. Polskie LP „- zniesiono istniejące okręgowe zarządy LP; choć PLP otrzymały statut przedsiębiorstwa to jednak nie posiadały osobowości prawnej (nie były w pełni skomercjalizowane ,a co za tym idzie -samodzielne ). XII 1924r.- rozp. Prezydenta „O organizacji administracji LP”- sprawy gosp. w LP zostały wydzielone w odrębną gałąź admin. Państ., którą kierował Min.Rolnictwa i Dóbr Państw. za pomocą Dyrekcji Naczelnej LP, Dyr. LP I N-ctw. Ta gałąź admin ,państw. miała cechy jedn. o charakterze zakładu -funkcjonowała na zasadzie samodzielności państw. ,ale nadwyżkę musiała przekazywać do budżetu państwa. Pracownicy zatrudnieni byli na zasadach cywilno-prawnych *Dekret Prezydenta IX 1936r „ O państwowym gosp. leśnym LP”-LP zachowały pewne cechy odrębnej gałęzi admin.państw., zachował ważność cały rozdział o administracji z zarządzenia z XII 1924r, obowiązek prowadzenia działaln. gosp. na zasadzie najwyższej rentowności., LP tworzyły fundusz uzupełnienia stanu posiadania, LP mogły prowadzić przemysłowy przerób drewna (mogły posiadać tartaki, fabryki przerobu itp.) ,doprowadziło to do ogromnego rozwoju przem.tart.

Rozporządzenia (ustawy) po II W.Ś.- Ustawa z 20 XII 1949r. „O państwowym gosp. leśnym”-ustawa określała , kto sprawuje administracje LP- zostały tu określone 2 przedsiębiorstwa :LP, posiadające osobowość prawną -w zakresie gosp. leśnej (hodowla, ochrona) , przedsięb. tworzone na mocy obowiązujących przepisów-w zakresie zbytu, przerobu, pozyskania .Powołano rejony L i zarządy LP. Nadzór nad PGL obejmował Min. Leśn. I Przem.Drzewnego, pozostałe lasy należały do innych resortów. Obowiązywała zasada trwałości I ciągłości użytkowania. Mała rentowność, wydatki z własnych dochodów X 1958r-zarządy Lpprzeksztalcono w przedsięb. Wielozakładowe.Z 1 I 1959r utworzono Naczelny Zarząd LP. 17 XII 1959r zarządy LP przekształcono w Okręgowe Zarządy LP, działające również jako przedsięb. wielozakł..W skład OZLP weszły n-ctwa I inne jedn. pomocn. Jako zakłady.1 I 69r-rozp.RM,na podst. Którego powołano do życia”organizację gosp. LP”.Bióro:Naczelny Zarząd LP. Rozszerzono przepisy o przedsięb.28 IX 91r sejm przyjął” ustawę o lasach” *27 IV 97r-znowelizowano tę ustawę. Na jej mocy powołana została do życia jedn. organ. o nazwie Państwowe Gosp. Leśne LP.Wg. ustawy lasami ,które należą do Skarbu Państwa zarządza PGL LP.

Organizacja gospodarstwa leśnego ORGANIZACJA- w sensie większej całości gdy mamy na myśli cechy np. organizacje SGGW- w sensie czynnościowym np. świetna organizacja. Przedsiębiorstwa to szczególne organizacje NP. BUL i GL to typowe przedsiębiorstwo państwowe. Przedsiębiorstwo posiada wszystkie atrybuty samodzielności- pod względem organizacyjnym , prawny, działalności gospodarczej, majątkowym, ekonomicznym. Przedsiębiorstwo ma swój statut, dysponuje majątkiem -własnym lub zarządza majątkiem skarbu państwa. Ma określony profil działalności. Musi się samo finansować. Osobowość prawna - tzn. że na rynku jednostka organizacyjna jest osobą prawną mając osoby prawne działamy z upoważnienia firmy i możemy składać oświadczenia w imieniu firmy. Samodzielność ekonomiczna - system rozliczeń netto, czyli dochody - koszty= część różnicy odprowadzamy do budżetu państwa. Wyróżniamy 3 jednostki z punktu widzenia powiązania z budżetem państwa . -Przedsiębiorstwa- Zakłady budżetowe (część niedoboru pokrywa budżet) - Jednostki budżetowe (całość niedoboru pokrywa budżet) Statut- określa strukturę organizacji danej firmy, jednostki organizacyjnej. Jest to organizacja formalna składająca się z komórek organizacyjnych - zespół ludzi kierowany przez jednego zwierzchnika i wykonujący zadanie z wewnętrznym podziałem. Komórki mogą być jednoosobowe- tzw. stopnia zerowego. 3 kategorie komórek ruchu (sztabowe) realizują prace produkcyjne zarządu - poza produkcyjne. Model liniowy zarządzania-struktura liniowa Dyrektor ->kierownik (N-czy) -> Brygadzista (L-czy) -> Robotnicy. Jasno określony zakres uprawnień . Dyrektor decyduje o całości firmy. Jednolita droga rozkazodawstwa. Do połowy lat 50-tych. Zalety - prostota - jasny przepływ informacji - zgodność zakresu odpowiedzialności z zakresem uprawnień. Wady - sztywna struktura - konieczność posiadania wiedzy przez szefów o całokształcie komórki organizacyjnej.

Ustawa i struktura organizacyjna LP. Ustawa z 28-09-1991r weszła w życie od 1-01-1992r. Stworzono nową ustawę z uwagi na radykalną zmianę systemu społecznego i była potrzeba regulacji działalności we wszystkich lasach. Na mocy ustawy powołano PGL LP. 1) LP sprawują zarząd nad wszystkimi lasami własności państwa prócz PN. 2) Niektóre lasy mogą być przekazane pod zarząd innych jednostek. 3) Nadzór nad LP sprawuje MOŚZNiL. 4) Nadzór nad innymi lasami sprawuje wojewoda lub kierownik urzędu rejonowego. Kolegium - organ doradczy DG. Od 1-01-92 jest PGL LP - nie są przedsiębiorstwem nie mają osobowości prawnej. Jednostki które chciały być przedsiębiorstwem musiały wyjść poza lasy. Ustalona że osobowość prawną będzie posiadał tylko Skarb Państwa. Wszystkie jednostki które gospodarują własnością Skarbu Państwa w jego imieniu nie mają osobowości prawnej. LP mają pełnić coraz więcej funkcji publicznych. Gdyby były przedsiębiorstwem zarabiałyby tylko na siebie. Funkcje byłyby sprzeczne. LP mogą jednak dowolnie obracać swoim majątkiem. LP są zarządem.

Fundusz Leśny - źródło i instrument wyrównywania niedoboru środ. finan. na dział. administ. i podstaw. w n-ctwie. Odpis podstaw. ustalony na podstawie planowanych dochod. i wydatk. działal. podstaw. i administ. , niedoboru środków w n-ctwie o niekorzystnych warun. ekonomiczn. i przyrodniczych oraz nadwyżki dochod. z w\w działal. w n-ctwach o korzystnych warunkach. Dochdy FL to również odszkodowania, kary i inne należności. Środki tego funduszu gromadzone na rachunku DG. | PRZYCHODY: odpis podstawowy od wartości sprzedaży drewna w n-ctwie, należności kary i opłaty związane z wyłączeniem gruntów z prod. leśnej, należności wynikające z odszkodowań cywilno-prawnych za szkody w wyniku oddziaływania gazów i pyłów przem. , z tytułu przedwczesnego wyrębu d-nów, za szkody od pożarów prac górniczych i geologicznych, środki z narodowych funduszy oraz w-dzkich funduszy ochr. środ. i gosp. wod. , dochody z udziału w spółkach, dotacje budżetowe.| WYDATKI: wyrównanie niedoboru środków finansowych n-ctwom o niekorzystnych war. przyr. ekonm., wspólne przedsięwzięcia jed. organ. LP, badania naukowe, tworzenie infrastruktury do prowadz. gosp. leśnej, sporządzanie planów UL, ocena i prognoza stanu lasów i zasob. leś. , pozostałe zadania z zakresu gospodarki leśnej

SYSTEM FINANSOWY LP: służy do tego plan UL wyznaczający kierunki prawidłowej gospodarki leśnej w sposób zabezpieczający jej trwałość oraz ciągłość użytkowania. Dochody powstają z działalności: 1. Administracyjnej-prowadzonej w n-ctwach , RDLP, DGLP. 2.Podstawowej-w n-ctwach obejmującej zagospod. lasu pozysk. drewna i jego sprzedaż w stanie nie przerobionym. 3. Ubocznej-zwierzyna, runo leśne, żywica, karpina, choinki -sprzedaż w stanie nie przerobionym. 4.Dodatkowej- prow. przez jednostki LP w zakresie produkcji, transportu, handlu, usług, a także wykonywanych zarobkowo poza gosp. leś. | Dochody z ubocznej i dodatkowej rozliczane w n-ctwie, pozostałe w DGLP. Nadwyżka z dodatkowej obciążona podatkiem dochodowym. DG może zobowiązać n-ctwa do przekazania nadwyżki na rachunek DGLP. Dział. uboczna i dodatkowa mogą być podejmowane jeśli przynoszą dochód.

WYDATKI LP przeznaczone są na: 1.dział. administr. i podstaw. gwarantującą ciągłość gosp. leś. 2.utrzymanie jednostek nadrzędnych oraz pokrycie kosztów UL 3. podatki, 4. inwestycje rozwojowe i odtworzeniowe. PODATKI: leśny-(za d-stan do 40 l i zabytkowe nie płaci się), od nieruchomości, od środków tranp., VAT- od sprzedaży wyrobów z prod. dodatkowej, dochodowy od nadwyżki z dział. dodatkowej.

Rozwiązania zarządzania Lp w Polsce i innych krajach (Aust,Niem)

Austria - pełne oddzielenie gospodarki LP. Są Austriackie Lasy Federalne - nie posiadają osobowości prawnej - podlegają administracji państwowej sprawują zarząd. Austria - administracja państwowa w zakresie leśnictwa (urząd), Władza leśna a) nadzór, b) wsparcie, c) doradztwo. Polska - zarządzanie gospodarką leśną. Organa gospodarcze a) prowadzenie gospodarki leśnej. Niemcy - jest to połączenie (urząd + zarząd). Zarządzanie + administracja a) prowadzenie gospodarki leśnej b) nadzór c) wspieranie d) doradztwo. Administracja leśna jest odrębną gałęzią administracji państwowej. Nadleśniczy jest przede wszystkim organem administracji państwowej i jednocześnie szefem gospodarstwa leśnego. Wyżej jest RDLP - jako administracja leśna czuwa nad gospodarką prowadzoną przez n-ctwo. Dalej jest departament leśnictwa jako odrębna gałąź administracji.

Modele zarządzania.

Model liniowy -struktura liniowa Dyrektor ->kierownik (N-czy) -> Brygadzista (L-czy) -> Robotnicy. Jasno określony zakres uprawnień . Dyrektor decyduje o całości firmy. Jednolita droga rozkazodawstwa. Do połowy lat 50-tych. Zalety - prostota - jasny przepływ informacji - zgodność zakresu odpowiedzialności z zakresem uprawnień. Wady - sztywna struktura - konieczność posiadania wiedzy przez szefów o całokształcie komórki organizacyjnej.

Model funkcjonalny Taylora - dotyczył tylko brygadzistów. Podzielił zakres czynności na 8 brygadzistów wg funkcji zarządzania. Przydał im uprawnienia do podejmowania decyzji. Znika dylemat że szef powinien wiedzieć wszystko o danej komórce. Komórki nie musza się kontaktować - kierownicy liniowi. Jednostki niższego rzędu podlegają kierownikom liniowym lub poszczególnym komórkom funkcjonalnym. Zbiorowe kierowanie -> zbiorowa odpowiedzialność. Każda komórka ma prawo podejmować decyzje w zakresie swojej funkcji.

Model Fayola - sztabowo liniowy. Komórki sztabowe są bez funkcji decyzyjnych. Powszechnie stosowana. Komórka sztabowa wyodrębniona z uwagi na występujące w jednostce org. funkcji zarządzania. Może to być wydział do spraw hodowli lasu, zarządzania, zbytu... Komórki są po to by szef liniowy mógł sprawnie realizować swoje zadania. Zalety - dyrektor ma swoich specjalistów, którzy przygotowują projekt. Dyr. tylko podpisuje - zasada jednoosobowego kierowania i odpowiedzialności. Kierownik liniowy ma prawo delegować część swoich uprawnień decyzyjnych na pracowników komórki sztabowej. Model ten może przekształcić się w model liniowy lub funkcjonalny.

Model macierzowy Pracownicy są podporządkowani kierownikowi liniowemu i koordynującemu. W praktyce przerywa się zależność kierownikowi liniowemu. Model stosowany w placówkach badawczych i jednost. ściśle produkcyjnych. Raz na kwartał w lasach kontrola powiązań między komórkami. Zasady budowy struktury organizacyjnej - stosuje się tu kilka pomocnych zasad. Zasada specjalizacji - stanowisko pracy - komórki organizacyjne stopnia zerowego do której przypisane są jednorodne lub zbliżone czynności, których nie można już dzielić. Daleko idąca specjalizacja jest niekorzystna z punktu widzenia psychofizycznego. Zasada koncentracji - uzyska się wzrost wydajności, jeśli połączy się komórki niższego rzędu według podobieństwa w komórki wyższego. Podobieństwo technologiczne lub przedmiotowe. Zasada optymalizacji rozpiętości kierowania - nie można przekraczać granic nadzoru przez jednego przełożonego. Jeżeli nie będziemy tego przestrzegać koszty administracyjne wzrosną. Stanowiska pracy łączy się w działy wg podobieństwa funkcji -> piony. Zasada celowości - każda komórka w firmie musi realizować jej cel zapisany w statucie.

Schemat organizacji DGLP Dyrektor-------Z-ca dyr. -> inspekcja, księgowość, kancelaria, finanse, polityki i rozwoju gospodarki leśnej- zarządzania zasobami, prawa handlu i marketingu- udostępnienia lasu.

Schemat organizacji RDLP. Dyrektor, Z-ca Dyrektora, Kancelaria , Gł. księgowy, Finanse i księgowość, Hodowla i nasiennictwo, Ochrona lasu i ochrona przyrody, Urządzanie lasu i stanu posiadania, Użytkowanie, Inżynieria, Organizacja pracy, Handel i marketing, Gł. specjalista d/s ochrony przeciw pożarowej.

Schemat organizacji nadleśnictwa. N-czy *inżynier nadzoru, - radca prawny, - stanowisko d/s, - stanowisko d/s BHP, - strażnicy leśni. *z-ca nadleśniczego, - dział gospodarki leśnej, - stanowisko d/s ppoż, - leśnictwa, *Gł. księgowy, - dział finansowo księgowy. *sekretarz, - dział adm-gosp.