Rozdział 2.
Rodzaje Linuxa

Tim Parker

W tym rozdziale:

• Skąd wziąć Linuxa?

• Co to jest dystrybucja?

• Dystrybucja Linuxa a zestawy dysków

• Aktualizacja istniejącego systemu linuxowego

W tym rozdziale omówimy kilka zagadnień, z którymi powinieneś zapoznać się przed rozpoczęciem instalacji Linuxa. Jeśli nie masz jeszcze dostępu do wersji instalacyjnej systemu, albo chcesz zdobyć wersję inną niż posiadasz, pierwsza część tego rozdziału powie Ci, gdzie i jak możesz zaopatrzyć się w Linuxa. Dalsza część wyjaśnia, które zestawy dysków są potrzebne do zainstalowania systemu i jaka jest funkcja każdego z nich. Informacji tych będziesz potrzebował również przy rozszerzaniu funkcjonalności swojego systemu o nowe aplikacje.

Na rynku dostępnych jest mnóstwo wersji Linuxa: Slackware, Red Hat, Caldera, SLS (Softlanding Linux System), TAMU (Texas A&M University), Yggdrasil i jeszcze kilkanaście innych. Różnią się one mniej i bardziej znaczącymi szczegółami. Trudno z góry rozstrzygnąć, która wersja będzie najlepsza dla Ciebie. Większość różnic to drobiazgi, usprawniające m.in. instalację, dostęp do pomocy technicznej, obsługę sprzętu itp. Ponieważ możliwe jest samodzielne dobieranie i dopasowywanie składników pochodzących z różnych wersji (do pewnego stopnia), większość użytkowników wybiera jedną z wersji i trzyma się jej. Choć zawsze możesz zainstalować inną wersję Linuxa, powinieneś mieć naprawdę ważne powody, aby to robić.

Skąd wziąć Linuxa?

Linux jest dostępny w każdej chwili za darmo, jeśli tylko wiesz, gdzie go szukać. Ponieważ jest on rozprowadzany bez żadnej organizacji czy kontroli (tak jak ma to miejsce w przypadku komercyjnych wersji UNIX-a), nie ma nikogo odpowiedzialnego za aktualizację rozprowadzanych wersji. Twoim zadaniem jest znaleźć źródło oprogramowania i upewnić się, że wersja, którą otrzymujesz, jest kompletna i zawiera wszystko, co jest Ci potrzebne. Powinieneś również zwrócić uwagę na numer wersji, ponieważ dystrybutorzy często oferują ich kilka, a nie wszystkie są pierwszej świeżości.

Kopię wersji instalacyjnej Linuxa zdobyć można na kilka sposobów. Wybierz ten, który jest dla Ciebie najwygodniejszy albo też najtańszy. Najpopularniejszym sposobem jest zdobycie kopii na CD-ROM-ie; są one dostępne jako dodatki do wielu książek i czasopism. Inną metodą jest załadowanie go poprzez sieć z któregoś z węzłów FTP lub BBS. Można również zamówić Linuxa drogą pocztową.

Sposób, w jaki zdobędziesz kopię Linuxa, w pewnym stopniu przesądza o ilości dodatkowego oprogramowania. Wersje dostępne na dyskach CD-ROM często zawierają komplet oprogramowania, podczas gdy niektóre BBS-y i węzły FTP oferują jedynie niewielką część dystrybucji, która wystarcza do zainstalowania i użytkowania systemu w stopniu podstawowym. Mniejsze wersje mogą na przykład nie zawierać wszystkich dostępnych kompilatorów języków programowania czy systemu X Window.

Linux na płycie CD-ROM

Dystrybucje Linuxa na dyskach CD-ROM rozprowadzane są przez co najmniej kilkunastu producentów. Różnią się one zarówno numerami wersji, jak i liczbą dołączonych programów. Można zakupić jedno- i dwudyskowe wersje zawierające większość potrzebnych aplikacji, ale dostępne są też wersje pięcio- lub sześciodyskowe, zawierające ogromne ilości innych materiałów, takich jak dokumentacja pomocnicza, archiwa grup dyskusyjnych czy inne wersje jądra systemu.

Większość dystrybucji zawiera te same programy, różnica polega na ich organizacji, ilości oraz jakości dołączonej dokumentacji i programów narzędziowych. Poszczególne dystrybucje są stosunkowo tanie, więc wybierz tę, która najbardziej Ci odpowiada.

Upewnij się, że wersja, którą otrzymujesz, jest najświeższa (porównaj numery wersji na innych dostępnych kompaktach) i że zawiera interesujące Cię oprogramowanie dodatkowe. Na opakowaniu CD-ROM-u zazwyczaj znajdują się informacje o numerze dystrybucji (tak jak np. Slackware 3.4 czy Red Hat 5.0) i najważniejszych dołączonych aplikacjach (jak XFree86, kompilatory itp.). Czasem jednak informacje takie nie są zamieszczone i może okazać się, że zakupiłeś starą wersję systemu, lub że brakuje w niej istotnych dla Ciebie programów. Na szczęście dyski CD-ROM z dystrybucjami Linuxa nie są drogie.

Niektórzy dostawcy dołączają do dystrybucji programy lub dyski startowe znacząco ułatwiające proces instalacji. Dodanie skompilowanych gier, aplikacji i programów użytkowych również zwiększa atrakcyjność dystrybucji. Zwykle kosztują one nieco więcej, ale często w zamian za różnicę w cenie otrzymujesz fachowo napisaną instrukcję, a nawet pomoc techniczną. Dobry przykład może stanowić tu dystrybucja Caldera Linux.

Węzły FTP

FTP (File Transfer Protocol, protokół transmisji plików) jest protokołem powszechnie stosowanym w Internecie; umożliwia on dostęp do plików zlokalizowanych na serwerach zdalnych. Dystrybucje Linuxa oferowane są przez wiele węzłów FTP dostępnych dla każdego (nie musisz posiadać konta w takim węźle, po prostu logujesz się jako „guest” lub „anonymous” i używasz jako hasła swojego nazwiska lub adresu e-mailowego). Dostęp do nich wymaga tylko połączenia się z siecią Internet.

Żeby można było używać FTP, w systemie musi być obsługiwany protokół TCP/IP; nie jest ważne, czy jest to zwykły pecet pracujący w DOS-ie lub Windows, czy też stacja robocza UNIX lub Linux, byleby tylko korzystał z usług dostawcy Internetu udostępniającego usługę FTP. Oprogramowanie FTP musi działać po obu stronach połączenia. Aby załadować pliki z innego systemu, musisz uruchomić oprogramowanie do obsługi FTP w swoim systemie i połączyć się z odpowiednim oprogramowaniem w systemie zdalnym.

W Internecie działa duża liczba węzłów FTP. Ich zadaniem jest udostępnianie oprogramowania dla wszystkich chętnych. Wiele z nich jest tylko „odbiciami” (ang. mirror) innych węzłów, a więc udostępniają one dokładnie takie same pliki. Należy wybrać ten węzeł, z którym najłatwiej jest nawiązać połączenie, albo taki, który pozwoli na uzyskanie największej prędkości transmisji danych. Węzłem, z którego najczęściej ładowany jest Linux, jest sunsite.unc.edu. Zawiera on przejrzystą listę wszystkich dostępnych programów oraz starszych wersji jądra, sterowników i programów użytkowych. Wiele z płyt CD-ROM dostępnych na rynku to po prostu kopie zawartości tego węzła. Jeśli zamierzasz zdobyć wersję instalacyjną Linuxa poprzez FTP, jest to jeden z najlepszych punktów wyjścia.

Używanie FTP do ładowania plików

Łączenie się z węzłami FTP obsługiwanymi przez Linuxa jest dość łatwe (pod warunkiem, że masz dostęp do Internetu). Możesz uruchomić program do obsługi FTP podając nazwę systemu, z którym zamierzasz się połączyć, jako parametr, lub podać ją po uruchomieniu tego programu. Jeśli jesteś podłączony bezpośrednio do Internetu, wprowadź polecenie ftp z nazwą serwera, z którym chcesz się połączyć, na przykład w ten sposób:

ftp sunsite.unc.edu

W tym przypadku używamy interfejsu tekstowego, choć istnieje kilka bardzo przyjemnych w obsłudze klientów FTP posiadających graficzny interfejs użytkownika, rozprowadzanych na przykład wraz z systemem X Window. Ich używanie jest o wiele łatwiejsze, przypomina rozwiązania znane z interfejsu Microsoft Windows. Wystarczy po prostu wybrać pliki, które nas interesują, i przeciągnąć je do katalogu w komputerze lokalnym --> [Author:KO] .

Ponieważ wersja FTP oparta na interfejsie tekstowym jest najpopularniejsza, omówimy ją nieco dokładniej. Po połączeniu się z dostawcą Internetu powinieneś uruchomić program obsługi FTP. Jeśli używasz systemu Windows, okno DOS-owe jest często najłatwiejszym sposobem nawiązania połączenia. Wywołaj tryb MS-DOS i w wierszu poleceń programu FTP podaj nazwę serwera, z którym chcesz się połączyć.

Po uruchomieniu programu FTP system próbuje połączyć się z serwerem zdalnym. Jeśli proces ten zakończy się sukcesem, serwer poprosi o podanie identyfikatora użytkownika. Musisz wprowadzić prawidłowy identyfikator oraz hasło, chyba że serwer obsługuje anonimowy dostęp do FTP (jest tak w przypadku wszystkich węzłów udostępniających Linuxa). Po nawiązaniu połączenia, zanim zalogujesz się, często pojawia się krótki komunikat informujący o tym, że dany serwer obsługuje anonimowy dostęp do FTP (zwykle coś w rodzaju Guest login ok.). Oto przykładowy zapis logowania się do węzła sunsite. unc.edu:

ftp sunsite.unc.edu
331 Guest login ok, send your complete e-mail address as password.
Enter username (default: anonymous): anonymous
Enter password [[e-mail]]:
|FTP| Open
230- WELCOME to UNC and SUN's anonymous ftp server
230- University of North Carolina
230- Office FOR Information Technology
230- sunsite.unc.edu
230 Guest login ok., access restrictions apply.
FTP>

Dostęp do anonimowego FTP uzyskuje się zazwyczaj, podając guest lub anonymous jako identyfikator użytkownika. Jeśli nie wiadomo, której z możliwości użyć, można spróbować obu. W większości przypadków serwer zapyta o hasło - w niektórych systemach nie musisz go podawać, a w innych należy wprowadzić swoje nazwisko lub adres e-mail. Dane te używane są tylko do celów statystycznych i ich podawanie nie stwarza żadnych problemów związanych z bezpieczeństwem.

Po zakończeniu procesu logowania zobaczysz symbol zachęty FTP>. Oznacza to, że system jest gotów do przyjmowania poleceń FTP. Czasem wyświetlany jest jeszcze krótki komunikat zawierający instrukcje dotyczące ładowania plików lub też ograniczeń nałożonych na Ciebie jako użytkownika anonimowego. Przykładowe komunikaty z węzła sunsite.unc.edu wyglądają następująco:

To get a binary file, type: BINARY and then: GET "File.Name" newfilename
To get a text file, type: ASCII and then: GET "File.Name" newfilename
Names MUST match upper, lower case exactly. Use the "quotes" as shown.
To get a directory, type: DIR. To change directory, type: CD "Dir.Name"
To read a short text file, type GET "File.Name" TT
For more, type HELP or see FAQ in gopher.
To quit, type EXIT or Control-Z.

230- If you e-mail to [e-mail] you will be sent help *information
230- about how to use the different services sunsite provides.
230- We use the Wuarchive experimental ftpd. If you "get" <directory>.tar.Z
230- or <file>.Z it will compress and/or tar it on the fly. Using ".gz" *instead
230- of ".Z" will use the GNU zip (/pub/gnu/gzip*) instead, a superior
230- compression method.

Kiedy masz już dostęp do zasobów serwera, do wyświetlania zawartości plików i poruszania się po drzewie katalogów możesz używać poleceń Linuxa (czy UNIX-a). Aby otrzymać informacje o zawartości katalogu, użyj polecenia ls lub jego DOS-owego odpowiednika dir. Zmiana katalogu bieżącego jest możliwa dzięki poleceniu cd <nazwa_katalogu>. Polecenie cd .. pozwoli Ci powrócić do katalogu nadrzędnego (stojącego w hierarchii katalogów o jeden poziom wyżej od katalogu bieżącego). Inaczej niż w Linuxie, nie jest możliwe stosowanie skrótów klawiaturowych, więc musisz dokładnie wpisywać całe nazwy plików i katalogów.

Gdy przejrzysz zawartość katalogów i znajdziesz plik, który chcesz pobrać, możesz zrobić to, wydając polecenie:

get nazwa_pliku

Polecenia get (załaduj, pobierz) i put (wyślij) mają punkt odniesienia w komputerze lokalnym, to znaczy wydając polecenie get każesz swojemu oprogramowaniu pobrać plik z serwera i umieścić go w swoim komputerze, natomiast poleceniem put wysyłasz pliki ze swojego komputera do serwera zdalnego. Ważne jest, by dobrze zapamiętać, które polecenie działa w którą stronę, w przeciwnym wypadku może zdarzyć się, że przez przypadek pozbędziesz się jakichś ważnych danych.

Cudzysłów wokół nazwy pliku jest opcjonalny w większości wersji FTP, ale zabezpiecza on przed złym interpretowaniem polecenia przez serwer, warto więc go stosować.

Gdy wydajesz polecenie get, serwer przesyła dane do komputera, po czym wypisuje krótką informację o zakończeniu tego procesu. Podczas trwania operacji przesyłania nawet dużych plików na ekranie nie są wyświetlane żadne informacje, musisz więc po prostu być cierpliwy. Oto co widzimy na ekranie po wydaniu polecenia get:

FTP> get "file1.txt"
200 PORT command successful.
150 BINARY data connection for FILE1.TXT (27534 bytes)
226 BINARY Transfer complete.
27534 byte received in 2.35 seconds (12Kbytes/s).

FTP posiada dwa tryby przesyłania danych: tryb ASCII (znaki 7 - bitowe) i Binary (znaki 8 - bitowe). Choć niektóre systemy przełączają się pomiędzy nimi automatycznie, warto jest ustawić odpowiedni tryb ręcznie, dzięki czemu masz pewność, że nie tracisz niepotrzebnie czasu. Pliki wchodzące w skład dystrybucji Linuxa muszą być przesyłane w trybie Binary. Zmiana trybu przesyłania danych na binarny (wymagany przy przesyłaniu wszystkich plików wykonywalnych) możliwa jest dzięki poleceniu:

binary

Do trybu ASCII wrócić można, używając polecenia ASCII. Gdy załadujesz plik binarny w trybie ASCII, nie będzie można go uruchomić. Ładowanie plików tekstowych w trybie Binary nie narusza ich zawartości, więc jest to tryb, którego można używać zawsze.

Do opuszczania programu FTP służą polecenia quit lub exit. Oba najpierw zamykają sesję na serwerze, po czym kończą program FTP na Twoim komputerze.

Pamiętaj, że archiwa zawierające Linuxa są dość spore i przesyłanie nawet niewielkiej dystrybucji za pomocą modemu asynchronicznego może zająć dłuższą chwilę. Jeśli używasz wolnego modemu (9600 bodów lub mniej), powinieneś wziąć pod uwagę inne metody, gdyż ta zajmie Ci co najmniej kilka godzin. Niektóre serwery zaś ograniczają czas, przez jaki możesz pozostawać połączony.

Jeśli zamierzasz przesłać wiele plików i nie masz ochoty wpisywać kolejno wszystkich ich nazw, użyj polecenia mget. Jego parametrem jest szablon pasujący do nazw plików, które chcesz załadować. Po wydaniu polecenia mget trzeba potwierdzić, czy na pewno chcesz załadować każdy z plików o nazwie zgodnej z zadanym szablonem. Przykładowo, polecenie mget *.* spowoduje załadowanie wszystkich plików z bieżącego katalogu, przy czym o potwierdzenie przesłania każdego z nich zostaniesz zapytany osobno. Jeśli jesteś pewny, że chcesz załadować wszystkie pliki, możesz ominąć te pytania używając polecenia prompt. Wyłączy ono konieczność potwierdzania i pliki będą przesyłane jeden po drugim.

Węzły FTP udostępniające Linuxa

Lista węzłów FTP udostępniających Linuxa powoli ulega zmianom, niemniej jednak adresy zebrane poniżej były dostępne w chwili, gdy książka ta szła do druku. Wiele z nich to kopie innych serwerów (ang. mirrors) i mają one dokładnie taką samą zawartość jak serwery główne (ang. home sites). Serwerami głównymi są: tsx-11.mit.edu, sunsite. unc.edu, oraz nic.funet.fi.

Węzeł, który znajduje się najbliżej Twojego miejsca zamieszkania, może być rozpoznany przez identyfikator kraju na końcu adresu (uk - Wielka Brytania, fr - Francja, pl - Polska itp.). Większość wersji FTP pozwala używać zarówno nazwy domenowej, jak i adresu IP serwera, choć gdy nazwa nie może być poprawnie zinterpretowana przez lokalną bramkę internetową, użycie adresu IP jest najlepszą metodą, należy jednak upewnić się, że wszystkie cztery składniki adresu IP są wpisane prawidłowo. Tabela 2.1 zawiera adresy węzłów będących doskonałym źródłem materiałów dotyczących Linuxa.

Jeżeli natkniesz się na jakieś problemy przy łączeniu się z którymś z tych węzłów, spróbuj połączyć się z innym. Jeśli trudności nie ustępują, może to oznaczać problem z dostępem do Internetu.

World Wide Web

Również strony WWW mogą być pomocne przy zdobywaniu kopii dystrybucji Linuxa. Na przykład pod adresem http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html znajdziesz ofertę głównych węzłów FTP dostarczających Linuxa. Aby załadować wersję instalacyjną systemu, możesz użyć dowolnej przeglądarki internetowej, takiej jak Mosaic czy Netscape. Większość ze stron WWW poświęconych Linuxowi oferuje również dokumentację.

Stron WWW poświęconych tematyce związanej z systemem Linux jest bardzo dużo, o wiele więcej niż moglibyśmy tu wypisać. Aby je znaleźć, użyj jednej z wyszukiwarek internetowych (jak np. yahoo.com czy altavista.digital.com), jako klucz podając słowo „Linux”. Otrzymasz ogromną liczbę adresów WWW. Aby zawęzić obszar poszukiwań, możesz dopisać binaries lub wpisać nazwę interesującej Cię wersji (np. Slackware).

Tabela 2.1. Węzły FTP zawierające oprogramowanie dla Linuxa i ich adresy IP

Nazwa węzła	Adres IP	Katalog
tsx-11.mit.edu	18.172.1.2	/pub/linux
sunsite.unc.edu	152.2.22.81	/pub/Linux
nic.funet.fi	128.214.6.100	/pub/OS/Linux
ftp.mcc.ac.uk	130.88.200.7	/pub/linux
fgbl.fgb.mw.tu-muenchen.de	129.187.200.1	/pub/linux
ftp.infdrrnatik.twmuenchen.de	131.159.0.110	/pub/Linux
ftp.dfv.rwth-aachen.de	137.226.4.105	/pub/linux
ftp.informatik.rwth-aachen.de	137.226.112.172	/pub/Linux
ftp.ibp.fr	132.227.60.2	/pub/linux
kirk.bu.oz.au	131.244.1.1	/pub/OS/Linux
ftp.uu.net	137.39.1.9	/systems/unix/linux
wuarchive.wustl.edu	128.252.135.4	/systems/linux
ftp.win.tue.nl	131.155.70.100	/pub/linux
ftp.stack.urc.tue.nl	131.155.2.71	/pub/linux
ftp.ibr.cs.tu-bs.de	134.169.34.15	/pub/os/linux
ftp.denet.dk	129.142.6.74	/pub/OS/linux

Poczta elektroniczna

Jeśli nie masz dostępu do usług FTP ani WWW, natomiast masz możliwość korzystania z poczty elektronicznej (e-mail), nadal masz szansę na zdobycie kopii Linuxa poprzez sieć. Jest to przydatne w systemach nie pozwalających na bezpośrednie połączenia FTP, ale dopuszczających obsługę poczty. Aby załadować Linuxa z węzła FTP za pośrednictwem poczty elektronicznej, użyj programu ftpmail.

Wszystkie wymienione wcześniej węzły FTP umożliwiają połączenia za pomocą ftpmail. Jeśli chcesz otrzymać instrukcję obsługi tego programu, wyślij wiadomość do użytkownika ftpmail na dowolnym z tych serwerów (na przykład do [e-mail]). Treść tego listu powinna zawierać jedynie słowo help. Inna zawartość może spowodować, że zostaniesz źle zrozumiany przez program ftpmail i nie otrzymasz instrukcji. Z tego powodu nie powinieneś również wysyłać standardowo dołączanego podpisu itp.

Po otrzymaniu Twojego zgłoszenia, ftpmail prześle Ci instrukcje dotyczące korzystania z tej usługi. W większości przypadków musisz po prostu wpisać polecenia, jakie wydałbyś w programie ftp, jako treść swojego listu. Na przykład, by otrzymać informację o zawartości katalogu /pub/Linux, wyślij wiadomość o następującej treści:

open sunsite.unc.edu
cd /pub/Linux
ls
quit

Program obsługujący ftpmail po stronie serwera zinterpretuje te polecenia tak, jakby były wpisywane w programie ftp. Jeśli chcesz załadować plik pocztą elektroniczną, wyślij wiadomość o treści:

open sunsite.unc.edu
cd /pub/Linux
binary
get README
quit

Wiadomość o takiej zawartości spowoduje wysłanie do Ciebie pliku README z katalogu /pub/Linux. ftpmail jest wolniejszy od ftp, ponieważ trzeba czekać, aż e-mail pokona drogę do serwera docelowego, zostanie zinterpretowany przez program ftpmail, odpowiedź zostanie odpowiednio sformatowana i w końcu wysłana do Ciebie. Mimo wszystko, jest to dobry sposób przesyłania plików dla osób nie mających dostępu do FTP. Ma on również tę zaletę, że nie wymaga logowania się do serwera, jeśli chcesz tylko obejrzeć zawartość katalogów. Może to być użyteczne, gdy chcesz okresowo sprawdzać, czy nie pojawiło się tam nowe oprogramowanie.

Jest jedna rzecz, na którą powinieneś zwrócić uwagę. Rozmiar plików, które zostaną przesłane, może przekroczyć maksymalny dopuszczalny rozmiar obsługiwany przez Twój system poczty. Niektóre z systemów podzielą w takim przypadku plik na kilka mniejszych, pozwalając Ci je potem poskładać, ale niektóre po prostu nie radzą sobie z dużymi plikami, co czyni program ftpmail zupełnie nieprzydatnym do przesyłania dystrybucji Linuxa.

Systemy BBS (Bulletin Board Systems)

Setki różnych węzłów BBS oferują dostęp do dystrybucji Linuxa i archiwów list dyskusyjnych. Niektóre z nich same uaktualniają oferowaną wersję Linuxa poprzez FTP, inne zrzucają ten obowiązek na swoich użytkowników.

Lista tych systemów byłaby bardzo długa i prawie natychmiast stałaby się nieaktualna. Najlepszym sposobem na otrzymanie aktualnego wykazu węzłów BBS zajmujących się rozprowadzaniem Linuxa jest wysłanie wiadomości do [e-mail] (Zane Healy) z prośbą o przysłanie takowej. Jeśli nie masz dostępu do poczty elektronicznej, spróbuj zapytać w lokalnych systemach BBS (niektóre prowadzą własne listy, ale różnie bywa z ich dokładnością i aktualnością), a w razie niepowodzenia po prostu poproś kogoś mającego dostęp do Internetu o zdobycie tych informacji dla Ciebie.

Co to jest dystrybucja?

Słowo „dystrybucja” ma dla użytkowników Linuxa dwa znaczenia. Pierwsze z nich związane jest z dystrybutorem wersji Linuxa, na przykład zarówno Slackware, jak i Red Hat są dystrybucjami tego systemu. Jak wspomniano wcześniej, różnice między nimi nie są zbyt znaczące.

Drugie znaczenie dotyczy wersji Linuxa i oprogramowania, na przykład różnymi dystrybucjami są Slackware 2.3 i Slackware 2.4. Właściwie powinno się je określać jako wersje tej samej dystrybucji (Slackware), ale termin ten używany jest od dawna dla określenia nowej wersji jądra systemu i programów użytkowych, trudno więc to zmienić. Może to być nieco mylące w momencie, gdy ktoś pyta, jakiej dystrybucji używasz, ponieważ nie wiadomo, czy chodzi o dostawcę, czy numer wersji. Większość ludzi radzi sobie, podając obie informacje: „używam Slackware 2.0.33”.

Czy musisz koniecznie używać najnowszej wersji Linuxa? Najprawdopodobniej nie. Różnice pomiędzy kolejnymi wersjami są zazwyczaj drobne (szczególnie pomiędzy wersjami mającymi ten sam numer główny, jak 2.3 i 2.4). Dopóki nowa wersja nie zawiera jakichś niezbędnych sterowników lub czegoś bardzo Ci potrzebnego, raczej nie warto zawracać sobie nią głowy. Inaczej sprawa wygląda w przypadku wersji różniących się numerem głównym, na przykład 1.X i 2.X. Zwykle zawierają one poważne zmiany w jądrze systemu operacyjnego i są warte zainstalowania. Niestety, często wiąże się to z koniecznością przeinstalowania całego oprogramowania.

Nie daj się wciągnąć w manię uaktualniania systemu. Niektórym wydaje się, że koniecznie muszą mieć zainstalowaną najnowszą wersję Linuxa, ale tak naprawdę różnica pomiędzy wersjami np. 2.0.33 i 2.0.34 w przeważającej większości przypadków będzie niezauważalna. Prawdziwą motywacją do uaktualnienia oprogramowania może być większa wydajność nowej wersji, nowe, potrzebne Ci sterowniki, lub też zmiana głównego numeru wersji (co oznacza poważniejsze zmiany w kodzie źródłowym). Ciągłe instalowanie nowych wersji sprawi, że nie wystarczy Ci czasu na pracę czy zabawę z dopiero co zainstalowanymi programami, oraz stwarza konieczność częstego przeinstalowywania całego systemu.

Dystrybucja Linuxa a zestawy dysków

Dystrybucja to zbiór oprogramowania wystarczający do instalacji i używania systemu operacyjnego. Składa się ona z tzw. zestawów dysków (ang. disk sets), zawierających pogrupowane tematycznie aplikacje (choć w rzeczywistości zestawy dysków rzadko są rozprowadzane na dyskietkach).

Większość CD-ROM-ów i węzłów FTP zawiera to samo oprogramowanie, ale niektóre z nich używają własnego klucza nazywając zestawy dysków. Jako przykład omówiona zostanie jedna z popularniejszych dystrybucji - Slackware. Dostępne w niej obecnie zestawy dysków przedstawiamy poniżej.

• Zestaw A - system w wersji podstawowej. Zawiera jądro systemu i najważniejsze programy użytkowe, takie jak interpreter poleceń (ang. shell, zwany dalej również powłoką systemu operacyjnego albo po prostu powłoką), edytor tekstów i kilka programów narzędziowych. Jest to jedyny zestaw mieszczący się w całości na jednej dyskietce. Pozwala to na instalację i używanie Linuxa bez twardego dysku.

• Zestaw AP - aplikacje, czyli różne edytory tekstów, wszystkie standardowe programy użytkowe pracujące w trybie tekstowym znane z UNIX-a, strony z dokumentacją (ang. man pages) i dodatki rozprowadzane zgodnie z zasadami licencji GNU, takie jak np. GhostScript.

• Zestaw D - narzędzia dla programistów. Zawiera kompilatory, biblioteki i narzędzia pomocnicze objęte licencją GNU. W zestawie tym znajduje się również kod źródłowy wielu bibliotek Linuxa, którego możesz użyć, by dostosować jądro systemu do własnych potrzeb.

• Zestaw E - edytor emacs.

• Zestaw F - FAQ (Frequently Asked Questions), czyli najczęściej zadawane pytania i krótkie, ale treściwe odpowiedzi oraz inne pliki z dokumentacją systemu.

• Zestaw I - dokumentacja dla oprogramowania objętego licencją GNU.

• Zestaw IV - Interviews. Jest to zestaw bibliotek, plików nagłówkowych i dokumentacji pomocny przy tworzeniu graficznego interfejsu użytkownika w języku C++.

• Zestaw N - oprogramowanie sieciowe. Obsługa protokołu TCP/IP, UUCP, programy do obsługi poczty i grup dyskusyjnych oraz inne programy użytkowe.

• Zestaw OI - zawiera ParcPlace Object Builder oraz Object Interface Library. Są to produkty komercyjne, udostępnione programującym w systemie Linux przez firmę ParcPlace.

• Zestaw OO - narzędzia do programowania zorientowanego obiektowo (Object Oriented Programming, OOP), między innymi kompilator GNU Smalltalk wraz z interfejsem X (STX).

• Zestaw Q - pliki źródłowe jądra Linuxa oraz pliki zawierające obrazy dysków startowych.

• Zestaw T - systemy formatowania tekstu TeX i LaTeX. System TeX jest dość powszechnie używany do komputerowego składu tekstu.

• Zestaw TCL - język Tcl, wraz z Tk, TclX i różnymi programami narzędziowymi.

• Zestaw Y - kolekcja gier.

• Zestaw X - XFree86, czyli system X i kilka programów zarządzających okienkami (ang. window managers).

• Zestaw XAP - aplikacje dla systemu X, takie jak programy do zarządzania plikami, GhostView, kilka bibliotek, gry i programy użytkowe.

• Zestaw XD - programy narzędziowe dla programistów korzystających z systemu X, biblioteki, obsługa PEX i narzędzia ułatwiające łączenie się z serwerem. Ten zestaw jest niezbędny, jeśli planujesz pisanie aplikacji wykorzystujących graficzny interfejs użytkownika oparty na systemie X.

• Zestaw XV - program zarządzający okienkami dla X. Zawiera biblioteki XView i menedżery Open Look. Mogą być one używane zamiast tych dostarczanych w zestawie X.

Choć zestaw A pozwala zainstalować Linuxa z dyskietki, do pełnej instalacji (na dysku twardym, zawierającej wszystkie standardowe programy użytkowe) powinieneś posiadać zestawy A, AP, D i F. Pozwolą one na pracę w trybie tekstowym. Jeżeli zamierzasz również używać systemu X, potrzebne będą też zestawy X oraz XAP. Programiści nie obejdą się bez zestawu D i ewentualnie XD.

Aktualizacja istniejącego systemu linuxowego

Jeśli Twój system pracuje już pod kontrolą Linuxa, możliwe, że właśnie nadszedł czas na jego modernizację. W większości przypadków będzie ona polegała na skopiowaniu nowego oprogramowania do odpowiedniego katalogu i przekompilowaniu jądra tak, by połączyć je ze sterownikami, których używasz. Czasem jednak konieczne będzie zainstalowanie całego systemu na nowo, zwłaszcza przy zmianie głównego numeru wersji lub rodzaju dystrybucji.

Większość wersji Linuxa nie oferuje możliwości automatycznej aktualizacji systemu (jak ma to miejsce np. w systemie Windows). Zamiast tego, należy wykonać kopię zapasową potrzebnych plików zapisanych na dysku twardym, zainstalować nową wersję systemu, po czym przywrócić pliki z kopii zapasowej. Na szczęście zwykle musisz tylko skopiować kilka nowych plików zawierających kod źródłowy jądra systemu do istniejących katalogów, a następnie przekompilować jądro. Do tematu tego wrócimy jeszcze w następnym rozdziale.

Podsumowanie

W tym rozdziale wyjaśniliśmy, czym jest dystrybucja Linuxa, gdzie można zaopatrzyć się w wersję instalacyjną, a także opisaliśmy poszczególne zestawy dysków wchodzące w skład dystrybucji. Przejdziemy teraz do następnego zagadnienia, czyli instalacji i konfiguracji systemu. Poniżej przedstawiono rozdziały poruszające ten problem.

Rozdział 3. „Instalacja Linuxa” i rozdział 5. „Podsumowanie instalacji” zawierają informacje o procesie instalowania systemu.

Podstawowe informacje o używaniu systemu znajdziesz w części II, w rozdziale 6. „Od czego zacząć” oraz w rozdziale 11. „bash”.

O tym, jak skonfigurować serwer X Window, dowiesz się czytając rozdział 22. „Instalacja i konfiguracja XFree86”.

Rozdziały w części IV, m.in. rozdział 32. „Podstawy administracji systemem” traktują o administrowaniu serwerem linuxowym.

62 Część I ♦ Wstęp

62 E:\Moje dokumenty\HELION\Linux Unleashed\Indeks\02.DOC

E:\Moje dokumenty\HELION\Linux Unleashed\Indeks\02.DOC 51

Rozdzia³ 2. ♦ Rodzaje Linuxa 57

Ponieważ informacja dotyczy w zasadzie tylko użytkowników amerykańskich, została pominięta (org. If you are using an online service like CompuServe or Delphi ...)

---