LABORATORIUM: ODLEWNICTWO Ćwiczenie nr) Temat ćwiczenia : Formowanie ręczne .
Data wykonania ćwiczenia : Prowadzący : Kierunek : Rok akademicki : Semestr czwarty Grupa
Wykonawca ćwiczenia		Oceny (uwagi prowadzącego)
				sprawdzian	sprawozdanie	Końcowa

1. Cel ćwiczenia :

Celem ćwiczenia jest poznanie metod formowania ręcznego oraz samodzielne wykonanie formy dla wybranego przedmiotu .

2. Wyposażenie stanowiska :

• materiały formierskie ( masa formierska - wcześniej przygotowana , galanteria odlewnicza ) ;

• oprzyrządowanie odlewnicze ( model , skrzynka formierska ) ;

• narzędzia formierskie ( ubijak , zgarniacz , nakłuwak , drewniany młotek , sito , łopata) .

3. 
   Przebieg ćwiczenia :

1. szkic modelu przedmiotu wykorzystanego w ćwiczeniu :

Rys.1. Rysunek modelu przedmiotu użytego w procesie formowania .

2. przebieg procesu :

Dla wybranego przedmiotu zastosowałem formowanie ręczne z obieraniem powierzchni podziału . Tok postępowania w procesie jest następujący :

• Dolną część formy obracamy o 180 o i ustawiamy na płycie podmodelowej. Następnie ustawiamy model na płycie podmodelowej i zasypujemy wcześniej przygotowaną masą formierską . Kolejnym etapem jest dokładne zagęszczenie masy formierskiej . W tym celu stosujemy specjalny ubijak . Zgarniamy nadmierną ilość masy za pomocą zgarniacza . Obracamy dolną skrzynkę formierską o 180 o razem z płytą podmodelową . Płytę zdejmujemy i obróconą formę układamy na niej . Obieramy płaszczyznę podziału .

• Zakładamy górną część skrzynki i łączymy ją z dolną . Obok modelu układamy modele wlewu rozprowadzającego i model wlewu głównego . Zasypujemy górną część formy i dokładnie zagęszczamy . Po zagęszczeniu zgarniaczem usuwamy nadmiar masy formierskiej .

• Rozbieramy skrzynkę i obracamy górną część skrzynki o 180 ^o i wybieramy masę formierską pod wlewy doprowadzające . Odbijamy wszystkie modele z dolnej i górnej części formy . Oczyszczamy powierzchnię obydwu części form , wykańczamy formę po wyjęciu modeli i składamy skrzynki razem .

• Pomiar twardości formy metodą Dieterta . Pomiar dokonywany jest na powierzchni formy . Średnia arytmetyczna pomiaru wynosi 90 jednostek Dieterta.

• Nakłuwanie formy w celu odprowadzenia ze środka gazów powstających w procesie zalewania .

• Tak przygotowaną formę obciążamy i zalewami ciekłym stopem ( silumin AK11) . Kolejnym etapem jest wybicie odlewu , oczyszczenie go i wykończenie.

1. schemat formy w przekroju :


Rys.2. Przekrój przez formę : 1 - odpowietrzenie , 2 - model przedmiotu , 3 - kanał doprowadzający , 4 - wlew główny , 5 - górna część skrzynki formierskiej , 6 - kanał rozprowadzający , 7 - sworznie mocujące , 8 - dolna część skrzynki formierskiej , 9 - płyta podmodelowa .

4. Wnioski :

1. Masa formierska powinna mieć odpowiedni skład umożliwiający jej dobre zagęszczenie .

2. Formę należy odpowiednio zagęścić w celu uzyskania trwałego odcisku modelu w formie .

3. Źle oczyszczona forma może spowodować zapruszenie masy formierskiej na odlewie .

4. Formę należy nakłuć , ażeby umożliwić gazom powstającym w procesie na wydostanie się na zewnątrz , w przeciwnym razie w odlewie powstaną pęcherze powietrza .

5. Przed zalaniem formę należy obciążyć , ażeby uniemożliwić wypłynięcie roztopionego stopu po płaszczyźnie podziału .

6. Wielkość modelu powinna być powiększona o skurcz odlewniczy .

7. Podczas ćwiczenia należy przestrzegać przepisów BHP .

5. Literatura :

1. Piwoński T.: Poradnik modelarza , formierza i rdzeniarza . Warszawa , WNT 1977 ;

2. Murza - Mucha P.: Odlewnictwo . Warszawa , PWN 1978 .

3

2







---