Groma Lidia

Wrocław

3

Edubal badania

WYKORZYSTANIE PIŁEK EDUKACYJNYCH W KSZTAŁCENIU ZINTEGROWANYM (WYNIKI EKSPERYMENTU PILOTAŻOWEGO W KLASIE I)

• I. WSTĘP

„Skacze piłka kolorowa,

to ucieknie to się schowa...”

(M. Dunin)

Piłki edukacyjne to 94 piłki do mini gier zespołowych w czterech kolorach z namalowanymi literami alfabetu (duże i małe litery), z cyframi od 1 do 10, ze znakami działań matematycznych oraz znakami obsługi poczty internetowej. Pomysł wykorzystania piłek w edukacji człowieka powstał w Katedrze Gier Sportowych w AWF Wrocław. Inspiratorami projektu są: prof. dr hab. Zb. Naglak - kierownik ww. Katedry oraz dr A. Rokita i dr
T. Rzepa. Piłki zostały wyprodukowane przez firmę Vega Europe, a rekomendowane przez Międzynarodowe Towarzystwo Naukowe Gier Sportowych z siedzibą we Wrocławiu.

Dziękuję Wrocławskiemu Szkolnemu Związkowi Sportowemu i Wrocławskiemu Centrum Doskonalenia Nauczycieli za zaproszenie do współpracy przy diagnozowaniu piłek edukacyjnych jako środka wykorzystywanego do zwiększenia efektywności kształcenia dzieci w klasach 1 -3.

W Szkole Podstawowej nr 74 eksperymentem pilotażowym była objęta klasa Ib, licząca 19 osób. Zajęcia odbywały się w dniach: 10, 12, 15, 17, 22, 24 kwietnia br. (każde 1 godzinę zegarową) na sali gimnastycznej, bez wykorzystania dodatkowych przyborów.

• II. TREŚCI PROGRAMOWE DLA KLAS 1 -3 DOTYCZĄCE ZAJĘĆ RUCHOWYCH

• „poznanie własnego ciała,

• dbałość o zdrowie, higiena własnego otoczenia,

• żywność i żywienie,

• bezpieczeństwo, w tym poruszanie się po drogach publicznych, rozpoznawanie sygnałów alarmowych o niebezpieczeństwie,

• gry i zabawy ruchowe, ćwiczenia terenowe, wędrówki piesze,

• umiejętności ruchowe oraz ćwiczenia fizyczne korygujące postawę ciała,

• przestrzeganie reguł w grach i zabawach ruchowych”.

Inne treści programu edukacyjnego na etapie kształcenia zintegrowanego, gdzie - za pomocą piłek edukacyjnych - można realizować wychowanie fizyczne:

• „czytanie głośne sylab, wyrazów i zdań, tekstów

• pisanie liter, łączenie liter w sylaby, pisanie wyrazów, zdań

• liczenie (...)

• działania arytmetyczne, kolejność wykonywania działań”.

• III. OPIS ĆWICZEŃ Z WYKORZYSTANIEM PIŁEK EDUKACYJNYCH

Legenda:

* warianty danego ćwiczenia

! uwagi dotyczące danego ćwiczenia

Ćwiczenie 1

„Kto szybciej?”

Dzieci są podzielone na 4 grupy (wg kolorów piłek), siedzą wokół obręczy. Piłki są w rozsypce. Na sygnał każda grupa ma umieścić w obręczy 10 piłek w „swoim” kolorze.

* Możemy polecić umieszczenie 8 piłek, następnie wyznaczona osoba z grupy przynosi jedną lub dwie piłki.

* Jeżeli 5 osób w grupie, więc umawiamy się, że każda osoba ma za zadanie przynieść dwie piłki w „swoim” kolorze.

! Wariant drugi proponuję w klasach, gdzie dzieci nie są jeszcze wdrożone do pracy grupowej

Cele:

• ma rozwiniętą zręczność i zwinność

• współpracuje w grupie

Ćwiczenie 2

„Rozkazy”

Dzieci siedzą w kręgu, każde ma jedną piłkę w kolorze żółtym lub zielonym. Prowadzący wydaje „rozkazy”:

1. Podaj (szepnij, zaśpiewaj, napisz palcem na podłodze, w powietrzu) wyraz (nazwę rośliny, zwierzęcia, państwa, potrawy,...) rozpoczynających się literą, którą masz na piłce.

2. Podaj wyraz (nazwę przedmiotu, zabawki, imię,...), kończący się literą, którą masz na piłce.

3. Kozłuj piłkę tyle razy, ile przedstawia liczba na piłce

• mrugnij do sąsiada ...

• zrób przysiady ...

• podaj dłoń ...

• podskocz obunóż ...

• podskocz na lewej nodze ...

• przeskocz piłkę obunóż

4. Podskocz (patrz punkt c) o X więcej / mniej niż przedstawia piłka

! Uprzedzić dzieci, że niektóre przykłady są w I klasie nie do rozwiązania, np. dziecko ma piłkę z liczbą 0, a „rozkaz” jest: o 2 mniej.

Cele:

• jest zwinny

• rozróżnia głoski w nagłosie, śródgłosie, wygłosie

• rozumie pojęcia: o tyle więcej / o tyle mniej

Ćwiczenie 3

„Kto ma ...?”

Dzieci stoją w kręgu, każde ma jedną piłkę w kolorze żółtym lub zielonym. Prowadzący pyta o .... Które z dzieci mają piłkę z odpowiedzią, tę kozłują piłkę, zamieniają się w kręgu miejscami.

• Kto ma piłkę z wynikiem, np. 5+3, 10-7,

• Kto ma piłkę z liczbą większą niż 5 / mniejszą niż 4 / większą niż 2 a mniejszą niż 9

• Kto ma liczby parzyste / nieparzyste

• Kto ma spółgłoski / samogłoski?

Cele:

• umie kozłować piłkę

• posiada umiejętność dodawania i odejmowania w zakresie 10

Ćwiczenie 4

„Wkoło wesoło”

Dzieci siedzą w kręgu, każde ma jedną piłkę w kolorze żółtym lub zielonym. Prowadzący zadaje pytanie „matematyczne”, np. 8+1, które dzieci mają piłkę z wynikiem tego działania wstają ze swego miejsca i kozłując piłkę obiegają krąg dzieci w prawo. Jeżeli prowadzący zadaje pytanie „humanistyczne”, np. jaką głoską rozpoczynają się wyrazy: bałwan, but, błoto, wtedy dzieci z literką „b” na piłce wstają i kozłując piłkę obiegają krąg w lewo.

! Stosujemy polecenia „matematyczne” i „humanistyczne” na przemian

! Jeżeli kilkoro dzieci ma odpowiedź na pytanie, kozłują piłki równocześnie.

Cele:

• umie kozłować piłkę

• stosuje kierunki: prawa, lewa strona

• sprawnie liczy w zakresie 10

Ćwiczenie 5

„Detektyw”

Wszystkie piłki są w rozsypce. Dzieci siedzą „po turecku” w rzędzie. Po wysłuchaniu polecenia i „wytropieniu” piłki o „znakach szczególnych” ustawiają się w rzędzie. Instrukcje dla „detektywów”:

a)

• Jest czerwona, ma znak dodawania i odejmowania.

• Jest żółta, ma druga literę alfabetu.

• Ma liczbę parzystą większą od 5 i jest zielona

• Ma samogłoskę występującą w alfabecie po literze „d” i jest zielona

b)

• Ma literę rozpoczynającą się twoje imię / nazwisko / imię wychowawcy / miasta,
  w którym mieszkasz

• Przedstawia, ile masz lat i jest zielona

• Przedstawia, ile masz liter / głosek / samogłosek / sylab w imieniu

! Prowadzący czeka aż wszystkie dzieci ustawią się w rzędzie.

! Zwróć uwagę na bezpieczeństwo, gdy kilkoro dzieci wybierze tę samą piłkę

Cele:

• zna zasady bezpiecznej zabawy w grupie

• rozróżnia pojęcia liczby parzyste / nieparzyste

• wyróżnia samogłoski, spółgłoski, sylaby

Ćwiczenie 6

„Zmiennicy”

Dzieci stoją w dwu szeregach naprzeciwko siebie. Każde ma w ręku piłkę w kolorze żółtym lub zielonym. Zmieniają rząd kozłując piłkę. Polecenia np.

Zmieniają miejsca piłki:

• w kolorze zielonym

• z liczbami większymi od 5

• z liczbami parzystymi

• żółte ze spółgłoskami

Rząd A Rząd B

• 

• 
  

• 

• 

• 
  

• 

! Dobierać takie polecenia, aby każde dziecko miało szansę zmienić rząd kilkakrotnie.

! Gdy w trakcie zabawy będzie dość znaczna różnica osób w rzędach, należy zwrócić uwagę, aby dzieci się nie przepychały

* Możemy utrudnić: gdy dziecko przechodzi

z rzędu A do rzędu B - kozłuje prawą ręką

z rzędu B do rzędu A - kozłuje lewą ręką

Cele:

• potrafi kozłować piłkę

• rozumie potrzeby bezpiecznej oraz grupowej zabawy

• wybiera piłkę na podstawie danej cechy lub cech

Ćwiczenie 7

„Na oko”

Dzieci w rozsypce z piłką w ręku. Dziecko z piłką „A1” mówi: wybieram dziecko z piłką „P9” i daję 9 kroków. Jego zadaniem będzie pokonać odległość do dziecka z piłką „P9” dziewięcioma równymi krokami. Następnie dziecko z piłką „P9” wybiera dowolną osobę
i pokonuje odległość do niej tyloma krokami (mniejszymi lub większymi, lecz w miarę równymi), ile wskazuje piłka wybranej osoby

9 kroków 4 kroki

Cele:

• ma rozwiniętą precyzję ruchów

• umie szacować

• jest sprawny

Ćwiczenie 8

„Zapisz mnie”

Dzieci w rozsypce z piłką w ręku. Na ścianach umieszczone są kartki z bloku. Każde dziecko ma swoją kartkę. Polecenie np.

• zapisz wyrazy / imiona / zwierzęta ... na literę z twojej piłki (Marta, Maja, Marcin)

• zapisz działania na dodawanie i / lub odejmowanie, gdzie wynik jest równy liczbie
  z twojej piłki (7-4, 1+2, 8-5)

Dzieci zapisują odpowiedzi w ciągu 30 sekund, na sygnał kozłują piłkę po całej sali, następnie wracają do zapisywania odpowiedzi.

! Wydłużyć lub skrócić czas kozłowania i zapisywania.

! Nie oceniać, gdy jedno dziecko w tym samym czasie zapisze 6 przykładów, a drugie 1.

Cele:

• umie kozłować piłkę

• sprawnie liczy w zakresie 10

Ćwiczenie 9

„Znajdź parę” („Znajdź trójkę”)

Dzieci w rozsypce z piłką w ręku. Zadanie polega na dobraniu się w pary: liczba parzysta
i nieparzysta / parzysta i parzysta / nieparzysta i nieparzysta.

Usiądą (ustawią się pod ścianą / dobiegną do ...) te pary, które mają wynik:

• większy niż 5

• mniejszy niż 10

• równy 12

• mniejszy od 15 a większy od 10

Cele:

• szybko reaguje na sygnał

• sprawnie liczy w zakresie 10

Ćwiczenie 10

„Dokończ wyraz”

Dzieci w rozsypce z piłką w ręku. Dobierają się w pary:

• samogłoska z samogłoską

• spółgłoska ze spółgłoską

• samogłoska ze spółgłoską

Kontynuacja trzeciego wariantu: zapisz 5 wyrazów rozpoczynających się utworzoną sylabą, np.

WOrek WOda WOzy

* Można głoski zamienić miejscami (OWca, OWoce)

! Nie zawsze dwie głoski utworzą sylabę (np. WOjna)

Cele:

• umie współpracować w grupie

• zna pojęcie sylaby, głoski, litery

Ćwiczenie 11

„Toczy się piłka”

Dzieci siedzą w kręgu z piłką w rękach. Jedno dziecko toczy piłkę do wybranej osoby z kręgu, w tym czasie ta osoba:

• wymienia wyrazy / rośliny / imiona ... rozpoczynające się literą na piłce

• liczy rosnąco lub malejąco do liczby na piłce (np. jeżeli na piłce jest 5, to liczy od 5 do 0)

* Wybrane dziecko toczy piłkę do osoby z kręgu, pozostałe dzieci odgadują litery i liczby na piłce

! Zwrócić uwagę, że im wolniej piłka się toczy, tym więcej czasu do namysłu.

Cele:

• potrafi toczyć piłkę

• zna zależności między liczbami

Ćwiczenie 12

„Znajdź literę”

Dzieci w dwóch rzędach, każde ma piłkę w ręku. Na tablicy przed każdym rzędem umieszczony jest krótki tekst (luźne zdania) o tematyce związanej z zajęciami dydaktycznymi. Dziecko, kozłując piłkę, podchodzi do tablicy i zaznacza (podkreśla, bierze w kółko lub w kwadrat) literę, którą ma na piłce. Wraca do rzędu z piłką na głowie.

! Wybrać tekst, w którym wystąpią wszystkie litery.

! Jeżeli dwoje dzieci ma piłkę z tą samą literą, to każde z nich zaznacza w tekście literę.

! Trudniej wyodrębnić litery w tekście pisanym niż w drukowanym. Można utworzyć 3 rzędy (dla słabszych uczniów przygotować tekst drukowany).

! Jeżeli chcemy zabawy potraktować jako wyścig, należy zwrócić uwagę, aby w rzędach były piłki z takimi samymi literami.

* Zamiast tekstu mogą być na kartce litery w rozsypce lub rzędach, np.

Cele:

• ma wpojone zasady rywalizacji sportowej

• jest zwinny

• rozpoznaje małe i wielkie litery

Ćwiczenie 13

„Znajdź cyfrę”

Patrz ćwiczenie 12. Idąc do tablicy dzieci mogą kozłować piłkę prawą ręką, wracając - lewą ręką. Dzieci zaznaczają cyfrę, którą przedstawia ich piłka.

Lub

! Zwrócić uwagę na pojęcia: liczba i cyfra

Cele:

• umie kozłować piłkę

• sprawnie wyszukuje, spostrzega cyfry

• rozróżnia pojęcia: cyfra i piłka

Ćwiczenie 14

„Zauważ mnie”

Dzieci siedzą w rzędach z piłką. Na ścianach są umieszczone kartki, szare arkusze z drukowanymi, pisanymi cyframi i literami. Na sygnał dzieci wyszukują i zaznaczają 5 liter, potem 5 cyfr ze swojej piłki. Kto wykona zadanie siada w rzędzie.

! Należy sprawdzić, aby każda litera i każda cyfra wystąpiła przynajmniej 5 razy.

Cele:

• kształtuje koordynację ruchów

• jest spostrzegawcze

Ćwiczenie 15

„Ustawianka”

Dzieci dobierają się po 3 osoby. Zadanie polega na tym, aby ustawić się i zapisać, w jaki sposób piłki mogą zamieniać się miejscami, np.

c, t, i

c, i, t

t, c, i

t, i, c

* To samo można wykonać z cyframi

3, 6, 0

3, 0, 6

0, 3, 6

0, 6, 3 itd.

Cele:

• potrafi wejść w interakcję z rówieśnikami

• umie zastosować przemienność dodawania

Ćwiczenie 16

„Utwórz zdania”

Dzieci dobierają się po 3 osoby. Układają i zapisują zdania z trzech wyrazów rozpoczynających się literami na piłkach, np.

Ania maluje kredkami.

Alek ma kota.

*Dzieci mogą zamieniać się miejscami w obrębie trójki, np.

Mama kocha Anię.

Marta koloruje aniołka.

* Dzieci mogą tworzyć nowe trójki

! Po każdej zmianie należy zaprezentować ułożone zdania.

Cele:

• umie zgodnie współpracować

• zna pisownię zdania wielką literą

• potrafi układać proste zdania

Ćwiczenie 17

„Trafiony”

Cyfra na piłce wskaże, ile liter ma mieć wyraz, litera wskaże, na jaką literę ma się rozpoczynać wyraz, np.

n

* Zadanie przeznaczone dla uczniów zdolniejszych, ewentualnie w parach

* Można podać kilka wyrazów, zadaniem dzieci jest wyeliminować wyrazy niespełniające warunku, np.

DACH DOMEK

DOMY DŁUTO

DACHY DARY

DAMA

Cele:

• sprawnie i logicznie myśli

Ćwiczenie 18

„Zgaduj zgadula”

Piłki w rozsypce. Dzieci w dwu, trzech lub czterech grupach. Otrzymują na kartce rebus, zagadkę, ilustrację. Układają z liter na piłkach odpowiedź.

* Wszystkie trzy grupy mają tę samą zagadkę. Można potraktować jako wyścigi.

* Każda grupa ma inne rozwiązanie, powiązane tematycznie, np. LIS, KURA, OSA, KOGUT

! Zadanie dla dzieci, które potrafią współpracować w grupie. Należy ustalić, które dziecko jakiej literki szuka.

Cele:

• rozumie potrzebę pracy w grupie

• rozwiązuje łamigłówki

Ćwiczenie 19

„Kto sprytniejszy”

Podział na dwie grupy. Piłki w rozsypce. Która grupa szybciej znajdzie piłkę z cyfrą 2, .6., .8, ... Doprowadzić, aby w grupach pojawiły się cyfry od 0 do 9. Następnie: która grupa pierwsza ustawi się rosnąco / malejąco.

* Podobnie z literami. Która grupa ustawi się alfabetycznie.

Cele:

• jest sprawny fizycznie

• stosuje pojęcia: rosnąco, malejąco

Ćwiczenie 20

„Imiona”

Dzieci stoją w kole z piłką w ręku. Ważne jest zachowanie rytmu. Bierzemy pod uwagę liczbę na swojej piłce i wybranego dziecka z kręgu.

Jedno dziecko 2 razy prawą ręką kozłuje w miejscu wypowiadając liczbę na swojej piłce i 2 razy lewą ręką kozłuje w miejscu wypowiadając liczbę na piłce wybranej osoby, itd.

Dziecko z piłką „8K”:

osiem, osiem - prawą ręką kozłuje

sześć, sześć - lewą ręką kozłuje

Dziecko z piłką „6F”:

sześć, sześć - prawą ręką kozłuje

pięć, pięć - lewą ręką kozłuje

! Wykonywać powoli. Zachowania rytmu wymagać od zdolniejszych dzieci.

! Zabawę można przeprowadzić, gdy dzieci opanują kozłowanie lewą ręką.

Cele:

• umie sprawnie kozłować prawą i lewą ręką

• ma poczucie rytmu

Ćwiczenie 21

„Układamy wyrazy”

Podział na 2 grupy: piłki żółte i piłki zielone. Grupy układają wyrazy, zapisują i podliczają punkty, np.

WÓZ 1 + 9 + 9 = 19 pkt KOCE 8 + 5 + 3 + 5 = 21 pkt

Cele:

• rozumie rolę pracy w grupie

• układa wyrazy z rozsypanki wyrazowej

• sprawnie dodaje w zakresie 20

Ćwiczenie 22

„Łapanka”

Dzieci stoją w kole bez piłek. Prowadzący w środku wymienia wyrazy na literę na piłce, np. Ania, agrest, Ala i rzuca do dzieci. Jeżeli prowadzący powie wyraz rozpoczynający się inną literą niż na piłce, dzieci nie mogą schwytać piłki. Jeżeli to zrobią - odpadają z gry.

Cele:

• ma umiejętność chwytania piłki

• ćwiczy refleks

Ćwiczenie 23

„Kto wyżej?”

Dzieci w kole lub w dwu szeregach z piłką. W siadzie prostym piłka położona na stopach. Unoszenie nóg, aby piłka stoczyła się na brzuch. Unosimy tyle razy, ile wskazuje liczba na piłce.

* Unieś 10 razy, wypowiadając szeptem wyraz rozpoczynający się literą na piłce.

Cele:

• rozwija właściwości koordynacji

• zna litery alfabetu

Ćwiczenie 24

„Początek - koniec”

Dzieci w kole. Leżenie na plecach, nogi ugięte w kolanach. Przeniesienie piłki za głowę - szeptem wypowiedzenie wyrazu na literę na piłce; opuścić przodem - szeptem / krzykiem wyraz kończący się literą na piłce, np.

KOGUT SMOK

SKOK KOS

Cele:

• ćwiczyć wytrzymałość

• sprawnie układa wyraz na daną literę

Ćwiczenie 25

„P jak przygoda”

Dzieci układają i zapisują (indywidualnie lub w parach) zdania (opowiadanie) na daną literę, np.

Pewien przystojny pan poszedł po paczkę pachnących pierników.

Wielki Wojtek walczył.

Cele:

• potrafi wypowiadać się na podany temat na piśmie

Ćwiczenie 26

„Wyklejanka”

Dzieci w rozsypce z piłką w ręku. Każde dziecko ma dla siebie przygotowaną kartkę z bloku, klej. Na sali są porozkładane paski z gazety (nagłówki), ręcznie napisane wyrazy. Zadaniem dziecka jest wyszukanie przynajmniej 10 wyrazów rozpoczynających się / kończących się / zawierających literą, którą dziecko ma na piłce. Paski z wyrazami należy przykleić na kartce z bloku, daną literę zaznaczyć wyraźnie kolorem.

Cele:

• umie współpracować

• ma umiejętność selekcji materiału

Ćwiczenie 27

„Brzuszki”

W leżeniu na brzuchu piłka między podeszwami stóp. Unoszenie zgiętych nóg do góry wg polecenia: dzieci z liczbą 1, dzieci z liczbą 6, ... .

* Unoszą w takiej kolejności, aby liczby wzrastały / malały.

Cele:

• ćwiczy wytrzymałość

• stosuje pojęcie: rosnąco, malejąco

Ćwiczenie 28

„Pociąg”

Dobierają się dzieci z takimi samymi liczbami / literami na piłce i tworzą pociąg: lewa dłoń na biodra osoby stojącej przed nią, prawą kozłuje piłkę.

! Musi być bardzo dobrze opanowana umiejętność kozłowania.

Cele:

• zna zasady bezpiecznej zabawy

• umie porównywać, tworzy zbiór

Ćwiczenie 29

„Klaśnij - wyraz”

Dzieci stoją w rozsypce, podrzuty piłki w górę z klaśnięciem w dłonie - w tym czasie wymienia wyraz rozpoczynający się literą na piłce.

Cele:

• ćwiczy umiejętność rzutu

• wyrabia spryt

Ćwiczenie 30

„Hop - hop”

Dzieci stoją w rozsypce, piłka między stopami. W zależności, jaka liczba na piłce, dziecko tyle razy podskakuje do przodu - jeżeli liczba parzysta na piłce lub do tyłu - jeżeli liczba nieparzysta. Zmiana piłek.

! Zwróć uwagę na bezpieczeństwo podczas skoków do tyłu.

* Podobnie z samogłoskami i spółgłoskami. Ewentualnie skoki w prawą lub lewą stronę.

Cele:

• potrafi sprawnie skakać do przodu i do tyłu

• rozróżnia pojęcia parzysta i nieparzysta

Ćwiczenie 31

„Sztafeta gwiaździsta”

Dzieci w 4 rzędach (podział wg kolorów piłek). Każda ostatnia osoba z rzędu obiega cały zespół dookoła i przechodzi pod nogami kolegów swojej grupy, starając się jak najszybciej zdobyć leżącą w środku piłkę w kolorze swojej grupy. Rząd „zielony” wybiera z obręczy piłkę zieloną, rząd „czerwony” - czerwoną itd. Jeżeli pierwszy był rząd żółty, to do obręczy dokładana jest żółta piłka a rząd „żółtych” ma 1 punkt.

◍ ◉

○ ○

○ ○

○ ○

○ ○

◍◉

●◐

○ ○

○ ○

○ ○

○ ○

● ◐

Cele:

• stosuje zasady sportowej rywalizacji

• jest sprawny fizycznie

Ćwiczenie 32

„Mostek”

Dzieci w dwu rzędach. Toczenie piłki pod „mostem” - dziećmi leżącymi przodem. Naprzeciwko każdego rzędu tablica, na której każdy z rzędu zapisuje pisaną literę (wielką i małą), którą ma na piłce.

Cele:

• umie sprawnie toczyć piłkę

• przekształca literę drukowaną na pisaną

Ćwiczenie 33

„Skręty tułowia”

W parach, w postawie tyłem do siebie, w rozkroku podawanie piłki ze skrętami tułowia w lewo i w prawo. Podając piłkę dziecko mówi wyraz rozpoczynający się literą na piłce.

Cele:

• koryguje wady postawy

• wymienia wyrazy na daną literę

Ćwiczenie 34

„Sałatka kolorowa”

Dzieci stoją w kole. Otrzymują po jednej piłce. (W kole jest 5 żółtych, 5 zielonych, 5 czerwonych, 5 niebieskich piłek). Na hasło: piłki czerwone, dzieci z piłkami w tym kolorze zamieniają się miejscami, kozłując piłkę. Na hasło: „sałatka kolorowa” - wszystkie piłki zmieniają swoje miejsce.

Cele:

- ćwiczy spryt i refleks

Ćwiczenie 35

„Figury geometryczne”

Na sali narysowane kontury małych / dużych figur geometrycznych. Zadaniem dzieci jest kozłowanie prawą / lewą ręką po śladzie.

Cele:

• potrafi kozłować

• zna, rozróżnia i nazywa figury geometryczne

Ćwiczenie 36

„Szeregi”

Dzieci stoją w dwu szeregach, każde ma piłkę w ręku. Prowadzący podaje działanie. Dziecko z piłką z danym wynikiem siada. Wygrywa szereg, w którym wszyscy usiądą.

Cele:

• jest zwinne

• sprawnie liczy w zakresie 10

Ćwiczenie 37

„Ściana”

Dziecko stoi przed ścianą i odbija piłkę, którą ma przeskoczyć i wypowiedzieć wyraz na literę z piłki.

Cele:

• ćwiczy koordynację ruchów

Ćwiczenie 38

„Celne oko”

Dwa rzędy. Dzieci rzucają do kubła (kosza). Za celny rzut otrzymują tyle punktów, ile wskazuje liczba na piłce. Wygrywa rząd, który uzbiera więcej punktów.

! Przypilnować, aby w rzędach były piłki z takimi samymi liczbami.

Cele:

• ma umiejętność rzutu

• ćwiczy celność

Ćwiczenie 39

„Murek”

Dzieci stoją w szeregu z piłką w ręku. Ich zadanie polega na kozłowaniu piłki, przedostaniu się na linię po przeciwnej stronie sali. Pośrodku stoi osoba, która wyłapuje dzieci. Dziecko schwytane tworzy mur pośrodku sali (stoi nieruchomo - uniemożliwia przedostanie się dzieci). Zabawę kończy się, gdy powstanie mur ze wszystkich dzieci.

Cele:

- umiejętnie wchodzi w interakcję z grupą

Ćwiczenie 40

„Jaki to wyraz”

Dzieci siedzą w kole z piłką. Prowadzący pokazuje kartoniki z napisami. Dzieci starają się wykorzystać literę ze swojej piłki, aby zmienić wyraz na kartoniku, np.

WATA BAT WOREK

G U K

koc (t) lis (a) pas (l) tran (k) lala (s)

wata (m) lis (n) brona (w) ser (n)

Cele:

• myśli logicznie

Ćwiczenie 41

„Celuj”

Piłki zielone ustawione jedna obok drugiej. Zabawa polega na tym, że dzieci z odległości 6 metrów toczą piłkę, aby „zbić” piłki zielone liczbami nieparzystymi / samogłoskami.

* Można na zasadzie wyścigów. Dzieci w 2 grupach. Obok siebie w rzędzie ułożone są piłki czerwone i niebieskie. Która grupa szybciej „zbije” piłki w swoim kolorze ta wygrywa.

* Pierwsza runda - rzuty prawą ręką, druga runda - lewą.

Cele:

• ma spryt, precyzję ruchu

• rozróżnia spółgłoski i samogłoski

Ćwiczenie 42

„Piłką w piłkę”

Dzieci są podzielone na dwa równoliczne zespoły, które stoją w dwóch szeregach, twarzami do siebie, w odległości ok. 6m od siebie. Przez środek dwuszeregu prowadzący toczy piłkę,
a dzieci starają się trafić piłkami w toczące się piłki, ale tylko z samogłoskami / liczbami parzystymi. Wygrywa zespół, który najwięcej razy trafi w piłkę.

Cele:

• ma umiejętność rzutu

Ćwiczenie 43

„Piłka parzy”

Dzieci w rozsypce przyjmują pozycję na czworakach. Przed nimi stoi prowadzący, który trzyma kilka piłek. Na hasło: „piłka parzy!” uczniowie czworakują w kierunku prowadzącego, który toczy im piłki pod nogi. Dzieci muszą wymijać piłki. Które będzie dotknięte piłką, aby się wyratować, musi wymienić 3 wyrazy rozpoczynające się / kończące się literą z piłki, która go dotknęła.

Cele:

• posiada umiejętność czworakowania

• podaje wyrazy na daną literę

Ćwiczenie 44

„Baba Jaga patrzy”

Dzieci w rozsypce, kozłują piłkami. Baba Jaga wydaje polecenia: czerwone! Które dziecko ma czerwoną piłkę odpada. „Zielone samogłoski”. Baba Jaga podaje polecenia, aby wszystkich wyeliminować z gry.

Cele:

• rozumie zasady sportowej rywalizacji

• uogólnia cechy

Ćwiczenie 45

„Uzupełnianka”

Dzieci w dwóch rzędach, w rozkroku, rozsunięci na odległość wyciągniętych ramion. Następnie pochylają się do przodu. Pierwsze osoby z każdego rzędu trzymają w rękach piłkę, podają ja najbliższym sąsiadom pomiędzy własnymi nogami, ci następnym itd. Każda piłka wędruje na koniec rzędu. Ostatnia osoba wybiera kolejną piłką i biegnie na początek rzędu. Na tablicy (kartonie) wpisuje liczbę z piłki jako wynik, po czym podaje piłkę pierwszemu zawodnikowi itd.

1 + 6 =

10 - 2 =

20 - 11 =

8 - 3 =

Cele:

• ma rozwiniętą koordynację

• sprawnie liczy w zakresie 10

Ćwiczenie 46

„Pierwszy na linii”

Dzieci stoją w szeregu z piłką. Prowadzący podaje polecenie. Które dziecko ma piłkę z odpowiedzią to wykonuje podskoki obunóż z piłką między kolanami, aby dostać się do wyznaczonej linii.













Cele:

• potrafi skakać obunóż

• skupia się nad wykonywaniem poleceń

IV. SPOSTRZEŻENIA DOTYCZĄCE ZAJĘĆ Z PIŁKAMI EDUKACYJNYMI

Prezentacja piłek edukacyjnych w dn. 26.03.2002 przez ich pomysłodawców zrobiła na mnie bardzo duże wrażenie. Tak prosty pomysł, a jaki efektowny i - jak się okazuje - efektywny:

• dzieciom bardzo spodobały się kolory oraz ilość piłek (zwłaszcza podczas pierwszych zajęć, kiedy mogły swobodnie dotknąć każdą piłkę)

• dzieci utożsamiały się z kolorem piłki, z literką, cyferką (wskazówka dotycząca cech osobowościowych dziecka)

• wdrożyły się do pracy w grupie

• ćwiczenia pozwoliły przypomnieć pisownię liter (zwłaszcza tych rzadziej stosowanych - f, F, ł, Ł)

• utrwalenie obrazu graficznego głoski; głoski w nagłosie

• uaktywniły, wzbudziły zainteresowanie, głównie dziewczynek - które do tej pory unikały zabaw piłkami.

Rola, jaką piłki edukacyjne odgrywają w podnoszeniu efektywności kształcenia jest oczywista. Jednak zaproponowałabym korektę tej pomocy dydaktycznej:

• kropki na piłkach z liczbą 9 i 6

• inna czcionka liter: Z, I (wielkie), l (małe)

• zmniejszyć ilość spółgłosek miękkich na korzyść samogłosek

• zmienić kolory: samogłoski - czerwone, spółgłoski - niebieskie (takie są kolory „cegiełki” w nauczaniu zintegrowanym).

Nasuwa mi się jeszcze jedna refleksja: nauczyciel jest przekonany o przydatności pomocy dydaktycznej, ale ważne również jest zaplecze techniczne, tzn.

• możliwość przechowywania piłek na sali (a nie przenoszenie przez korytarz i schody)

• łatwość porządkowania piłek (siatka jest bardzo uciążliwa, kosz na kółkach nie pokona schodów)

• podstawki pod piłki (głównie przy układaniu wyrazów).

• VI. LITERATURA

1. M. Dunin - Wąsowicz, Przygoda piłki, Wydawnictwo Oświatowe, Warszawa 1975

2. R. Jezierski, Gimnastyka, ćwiczenia kondycyjne i koordynacja ze współćwiczącym
   i przyborami, Wrocław 1995

3. A. Liedke, K. Wlaźnik, Kultura fizyczna w kl. 1 - 3, Warszawa 1983

4. M. Makris, K. Gąsiorowska-Rzepka, Dzielne maluchy, Poradnik dla prowadzących zajęcia ruchowe w przedszkolu, Zarząd Główny SZS, Warszawa

5. A. Rokita, T. Rzepa, AWF, Wykorzystanie piłek edukacyjnych w kształceniu zintegrowanym, Wrocław

A.Rokita, T.Rzepa, Wykorzystanie piłek edukacyjnych w kształceniu zintegrowanym, AWF, Wrocław

Wykorzystanie piłek edukacyjnych w kształceniu zintegrowanym

1

A

9

P

N

4

8

K

1

W

5

O

A D k

E a

G g C

A F G W Z T a t

C i J k ł z f

• 7

12

231

72

1258 4

7 356 590

15 473 0

147 31 42

261 2 3

3

c

6

t

0

i

A

1

M

4

K

8

A

1

M

4

K

8

4

d

5

ś

9

z

d

o

m

y

ś

n

i

e

g

z

e

g

a

r

y

n

k

a

4

d

8

K

6

F

5

E

1

W

9

Ó

9

Z

K

8

O

5

C

3

E

5

7

g

0

u

k

1

9

9

i

13

---