SPÓŁKI OSOBOWE - mogą we własnym imieniu nabywać prawa w tym własność nieruchomości i in. prawa rzeczowa. Spółki takie mogą zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywanym. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmę. Zmiana umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników. Ogół praw i obowiązków wspólnika sp. os. może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. Sytuacja taka może mieć miejsce tylko wtedy, gdy istnieje pisemna zgoda wszystkich pozostałych wspólników. W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków na inną osobę za zobowiązania związane z uczestnictwem w spółce odpowiadają solidarnie wspólnik występujący i przystępujący.
SPÓŁKI KAPITAŁOWE - wspólnicy powinni wnieść do sp. kapitałowej wkład. Przedmiotem wkładu nie może być prawo niezbywalne (użytkowanie) lub świadczenie pracy i usług. W przypadku, gdy wspólnik wniósł wkład niepieniężny, gdy wkład ten jest wadliwy wspólnik musi wyrównać spółce straty. Zawarcie przez sp. kap. Umowy takiej, jak kredyt, pożyczka, poręczenie z członkiem zarządu, czół. rady nadzorczej lub prokurentem wymaga zgody zgromadzenia wspól. Rozporządzenie udziałem lub akcją dokonane przed wpisem sp. kap. Do rejestru jest nieważne. Jeżeli ustawa wymaga uchwały walnego zgrom. Czynność dokonana bez tej uchwały jest nieważna. Członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czyn. Prawnych. Nie może być członkiem zarządu, rady nadz., komisji rewiz. Osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa gosp. Wspólnicy sp. kapitałowej powinni być traktowanie jednakowo w takich samych okolicznościach. Rozwiązanie sp. kap. wpisanej do rejestru może nastąpić na skutek orzeczenia sądu rejestrowego w przypadku, gdy:
nie zawarto umowy spółki
określony w umowie lub statucie przedmiot działalności jest sprzeczny z prawem
umowa lub statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy (nazwa sp. handl.), przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów
wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czyn. prawnej w chwili ich dokonania
Jeżeli braki te nie zostaną usunięte sąd po wskazaniu konkretnego terminu do ich usunięcia wyda postanowienie o rozwiązaniu spółki. Z powodu tych braków spółka nie może być rozwiązana, jeżeli od jej wpisu do rejestru upłynęło 5 lat. O rozwiązaniu spółki orzeka sąd na wniosek osoby mającej interes prawny albo z urzędu po przeprowadzeniu rozprawy. Orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych już wykonanych.
SPÓŁKA JAWNA
Jest sp. handlową i osobową, prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmę. Zasadą jest, że każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia, całym swoim majątkiem. Jest to odpowiedzialność solidarna z innymi wspólnikami i za spółkę. Umowa sp. jawnej powinna być zawarta w formie pisemnej. Forma ta jest zastrzeżona w tym przypadku pod rygorem nieważności. Firma sp. jawnej powinna zawierać nazwiska wszystkich wspólników albo niektórych z nich z dodatkiem wskazującym na charakter. W firmie dopuszczalne jest używanie skrótu sp. j. Umowa spółki powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki
określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
przedmiot działalności spółki.
Wszelkie zmiany tych danych powinny być zgłoszone do sądu rejestrowego. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia sp. j. do rejestru. Małżonek wspólnika może żądać wpisania do rejestru wzmianki dotyczącej stosunków majątkowych między małżonkami. Majątkiem sp.j. jest wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Prawo wspólnika do reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych. Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania. Jeżeli prawa reprezentowania jedynie z ważnych powodów i jedynie na mocy prawomocnego orzeczenia sądowego. Odpowiedzialność wspólnika sp.j. jest subsydiarna, oznacza to, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątkiem wspólnika wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczne. Osoba przystępująca do sp. j. odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
Prowadzenie spraw spółki
Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli w sprawach nieprzekraczających zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wspólników, konieczna jest jednomyślność ich wszystkich. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki konieczna jest jednomyślność wszystkich wspólników, w tym także tych, którzy są wyłączeni od prowadzenia spraw spółki. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia. Prawo prowadzenia spraw spółki może być wspólnikowi odebrane na mocy orzeczenia sądowego. W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe. Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu własności jakiejś rzeczy, bądź na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Wkłady niepieniężne zwane są aportami. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku ze względu na wielkość i rodzaj wkładu. Określony w umowie udział w zyskach odnosi się także do udziału w stratach. Nie można wspólnika wyłączyć od udziału w zyskach. Można natomiast wyłączyć go od udziału w stratach, ale tylko wewnątrz spółki (wierzyciel może od niego zażądać zwrotu długu, ale następnie wspólnicy muszą mu zwrócić). Wspólnik może żądać podziału wypłaty zysku z końcem każdego roku obrotowego. Zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników. Wspólnik zobowiązany jest do powstrzymania się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki. W szczególności nie może się on zajmować interesami konkurencyjnymi, nie może uczestniczyć w spółce konkurencyjnej i jako wspólnik sp. osobowej lub członek organu spółki kapitałowej. Każdy wspólnik może żądać odszkodowania z tyt. działalności konkurencyjnej innego wspólnika i naprawienia wyrządzonej przez niego szkody.
Rozwiązanie spółki i wystąpienie wspólnika
Przyczyny rozwiązania spółki:
sytuacja przewidziana w umowie spółki
jednomyślna uchwała wszystkich wspólników
ogłoszenie upadłości spółki
śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości
wystąpienie wspólnika ze spółki przez wypowiedzenie umowy
prawomocne orzeczenie sądu
Jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony, wspólnik może wypowiedzieć umowę na 6 mies. przed końcem roku obrotowego. Wypowiedzenie takie następuje w formie pisemnego oświadczenia. Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd. Jeżeli taki powód zachodzi tylko po stronie jednego wspólnika sąd może orzec zamiast rozwiązania spółki, wyłączenie tego wspólnika. W przepadku wystąpienie wspólnika ze spółki wartość jego udziału oznacza się na podstawie osobnego bilansu.
Likwidacja spółki jawnej
Likwidację sp. j. przeprowadza się w przypadku zgodnego rozwiązania spółki przez wspólników. Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Z ważnych powodów sąd może odwołać likwidatorów. Likwidację zgłasza się do sądu rejestrowego a firma spółki na ten czas zostaje zaopatrzona dodatkiem „w likwidacji”. Likwidatorzy powinni:
zakończyć bieżące interesy spółki
wypełnić zobowiązania
wyzbyć się majątku spółki
Likwidatorzy sporządzają bilans na dzień otwarcia i zamknięcia likwidacji Z majątku spółki spłaca się po pierwsze zobowiązania a następnie dzieli się go pomiędzy wspólników zgodnie z postanowieniami umowy. Jeżeli majątek spółki jest niewystarczający na spłatę zobowiązań wspólnicy uczestniczą w stracie w sposób określony w umowie. Po zakończeniu likwidacji likwidatorzy zgłaszają do sądu wniosek o wykreślenie spółki z rejestru.
SPÓŁKA PARTNERSKA
Pochodzi ze Stanów Zjednoczonych i rozwija się intensywnie w Niemczech. Jest sp. Osobową. Jest utworzona przez wspólników zwanych partnerami w celu wykonywania wolnego zawodu. Apółka ta prowadzi przedsiębiorstwwao pod własną firmą. Może być wywiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu. Partnerami nie mogą być osoby prawne. W spółce partnerskiej mogą być reprezentowane następujące wolne zawody: adwokat, aptekarz, architekt, biegły rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy, księgowy, lekarz, lekarz weterynarii, stomatolog, notariusz, pielęgniarka, położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca majątkowy, tłumacz przysięgły. W sprawach nieuregulowanych w przepisach dotyczących spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej. Firma spółki powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego z partnerów nazwisko ze wskazaniem rodzaju spółki. Dodatek partnerzy lub partner w firmie spółki jest zarezerwowany dla spółki partnerskiej. Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Umowa powinna zawierać:
- określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów
- przedmiot działalności spółki
- firmę i siedzibę spółki
- określenie wkładów wnoszonych przez partnerów i ich wartość
Spółkę partnerską należy zgłosić na odpowiednich formularzach w krajowym rejestrze sądowym. Do takiego zgłoszenia należy dołączyć m. in.:
-dokumenty potwierdzające uprawnienia partnerów do wykonywania wolnych zawodów
- wzory podpisów partnerów reprezentujących spółkę
- tytuł prawny do lokalu będącego siedzibą spółki itd.
Spółka powstaje w momencie wpisu do krajowego rejestru sądowego.
Istota spółki partnerskiej
Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań osób zatrudnionych przez spółkę, które podlegały kierownictwu innego partnera jeżeli są one związane z przedmiotem działalności. Spółki.
Umowa spółki może przewidywać, że partnerzy będą ponosić odpowiedzialność w sposób nieograniczony. Każdy partner może reprezentować spółkę samodzielnie. Pozbawienie partnera prawa reprezentacji jest skuteczne w momencie wpisania do rejestru.
Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że reprezentować spółkę i prowadzić jej sprawy będzie zarząd. Do zarządu tego stosuje się przepisy dotyczące sp. z o.o.
Rozwiązanie spółki partnerskiej
następuje z przyczyn przewidzianych w umowie spółki
na skutek jednomyślnej uchwały wszystkich partnerów
następuje na skutek ogłoszenia upadłości spółki
na skutek utraty przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu
na skutek prawomocnego orzeczenia sądu
Gdy w spółce pozostanie tylko jeden partner spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej w ciągu roku. Wystąpienie partnera ze spółki następuje z końcem roku obrotowego na skutek jego pisemnego oświadczenia. Spadkobiercy partnera nie wstępują do spółki na jego miejsce, chyba że umowa stanowi inaczej.
SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Spółka komandytowa jest spółką osobową, ma hacelu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. W spółce komandytowej co najmniej jeden ze wspólników odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania spółki bez ograniczenia. Jest on zwany komplementariuszem i co najmniej jeden wspólnik odpowiada wobec wierzycieli w sposób ograniczony, jest on zwany komandytariuszem. Do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej.
Firma spółki (nazwa) powinna zawierać:
- nazwisko co najmniej jednego z komplementariuszy z dodatkiem wskazującym na charakter spółki
- nazwisko komandytariusza nie powinno być zawarte w firmie spółki ale jeśli się tak zdarzy to odpowiada on bez ograniczeń (tak jak komplementariusz)
Umowa spółki powinna zawierać:
- firmę i siedzibę spółki
- przedmiot działalności spółki
- oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
- oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli, jest to tzw. suma komandytowa, suma komandytowa może być różna dla każdego z komandytariuszy
- umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Spółka komandytowa powstaje chwilą wpisu do rejestru. Można obniżyć sumę komandytową ale obniżenie takie nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru. Osoba przystępująca do spółki także w charakterze komandytariusza odpowiada za zobowiązania tej spółki nawet, gdy powstały one przed przystąpieniem tej osoby.
Spółkę komandytową reprezentują komplementariusze, których nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Komandytariusz ma prawo żądać odpisu sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia ich rzetelności. Umowa spółki nie może wyłączyć tych uprawnień komandytariuszy. Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki. Zgoda komandytariusza jest jednak wymagana we wszystkich sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki. Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki. Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. W takiej sytuacji na jego miejsce wstępuje wyznaczony spadkobierca.
SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA
Spółka ta pochodzi z prawa niemieckiego. Jest to spółka osobowa, w której co najmniej jeden ze wspólników odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania spółki oraz ograniczenia, jest on zwany komplementariuszem i co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Do spółki stosuje się odpowiednio przepisy o spółce komandytowej i spółce akcyjnej. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 50 000 zł.
Firma spółki powinna zawierać:
- nazwisko co najmniej jednego komplementariusza
- dodatek określający charakter spółki
Akcjonariusz jest zobowiązany jedynie do świadczeń określonych w statucie. Umowa spółki jest zwana statutem. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze.
Statut spółki powinien zawierać:
- firmę i siedzibę spółki
- przedmiot działalności spółki
- oznaczenia wkładu wnoszonego przez każdego z komplementariuszy oraz jego wartość
- wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania
- wartość nominalną akcji oraz ich liczbę
- wskazanie czy akcje są imienne czy na okaziciela
- liczby akcji poszczególnych rodzajów i związanie z nimi uprawnienia
- organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli statut przewiduje jej istnienie.
Statut powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Spółkę reprezentują komplementariusze, którzy nie zostali pozbawieni prawa reprezentacji. Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Statut może przewidywać, że prawo prowadzenia spraw spółki przysługuje jednemu lub kilku komplementariuszom. Komplementariuszowi nie przysługuje prawo prowadzenia spraw spółki przekazanego do kompetencji Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej. W spółce komandytowo-akcyjnej można ustanowić Radę Nadzorczą a jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób ustanowienie tej Rady jest obowiązkowe. Członków Rady Nadzorczej powołuje i odwołuje Walne Zgromadzenie. Komplementariusz ani osoba z nim związana nie może być w Radzie Nadzorczej. Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach.
Rada Nadzorcza może wystąpić do sądu o odszkodowanie przeciwko kpmplementariuszom. Walne Zgromadzenie może być zwyczajne lub nadzwyczajne. Prawo uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu ma każdy komplementariusz i akcjonariusz. Następujące sprawy wymagają uchwały Walnego Zgromadzenia: np.
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki, udzielenie kpmplementariuszom absolutorium, udzielenie członkom Rady Nadzorczej absolutorium, wybór biegłego rewidenta.
Uchwały Walnego Zgromadzenia, które dla swojej ważności wymagają zgody wszystkich komplementariuszy: np. podział zysków w części przypadającej akcjonariuszom, zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa spółki, zbycie nieruchomości spółki, podwyższenie i obniżenie kapitału zakładowego, połączenie i przekształcenie spółki, emisja obligacji.
Uchwały, które dla swojej ważności wymagają większości komplementariuszy:
- podział syzku w części przypadającej komplementariuszom
- sposób pokrycia straty za poprzedni rok obrotowy.
Komplementariusz i akcjonariusz uczestniczy w zysku proporcjonalnie do wniesionych wkładów.
Wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza jest dopuszczalne, jeżeli statut taką możliwość przewiduje. Wypowiedzenie umowy spółki przez akcjonariusza nie jest możliwe.
SPÓŁKA Z O.O.
Spółka z oo jest spółką kapitałową. Może być ona utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określanych w umowie spółki. Podstawowa zasada mówi, że w sp zoo wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały w równej albo nierównej wartości nominalnej. Umowa spółki stanowi czy wspólnik może mieć tylko jeden czy też więcej udziałów. Jeżeli wspólnik może mieć tylko jeden udział, powinien wynosić co najmniej 50 000 zł. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 500 zł. Umowa spółki z oo powinna być zawarta w formie aktu notarialnego i powinna zawierać następujące elementy:
- firmę i siedzibę spółki
- przedmiot działalności spółki
- wysokość kapitału zakładowego
- liczbę i wartość nominalnych udziałów objętych przez poszczególnych wspólników
Jeżeli wkładem do spółki jest wkład niepieniężny tzw. aport, jego przedmiot i wartość a także osoba wnosząca ten wkład powinny być w umowie określone. Umowa powinna określać liczbę i wartość objętych za ten wkład udziałów.
Wspólnikowi mogą być przyznane szczególne korzyści, gdy taka sytuacja występuje powinna być dokładnie określona w umowie. Firma spółki może być obrana dobrowolnie, jednakże musi wskazywać na rodzaj spółki. Do powstania spółki oprócz zawarcia umowy konieczne jest wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego oraz powołanie Zarządu, ustanowienie Rady Nadzorczej, jeżeli jest wymagana oraz wpis do rejestru. Do sądu rejestrowego zgłasza spółkę zarząd a zgłoszenie to podpisują wszyscy członkowie zarządu. Sąd rejestrowy nie może odmówić wpisania do rejestru z powodu drobnych uchybień, jeżeli zostały one usunięte w wyznaczonym przez sąd terminie. Do zgłoszenia spółki do rejestru należy dołączyć oświadczenie wszystkich członków zarządu potwierdzające, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wspólników całkowicie wniesione. Wszelkie zmiany dotyczące spółki powinny być zgłoszone w sądzie rejestrowym. Jeżeli zawarcie spółki nie zostało zgłoszone do sądu w terminie 6 miesięcy od daty podpisania umowy, umowa ulega rozwiązaniu. Jeżeli po zarejestrowaniu spółki zostały stwierdzone braki sąd wzywa spółkę do ich usunięcia i może rozwiązać ją po upływie wyznaczonego terminu.
Prawa i obowiązki wspólników
Zasadą jest, że wspólnicy maja równe prawa i obowiązki. Jeżeli umowa przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach tzw. Udziały uprzywilejowane, uprawnienia te powinny być w umowie wskazane. Uprzywilejowanie może dotyczyć np. prawa głosu, prawa do dywidendy, sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki. Uprzywilejowanie dotyczące prawa głosu nie może przyznawać uprawnionemu więcej niż 3 głosy na 1udział. Umowa może uzależnić przyznanie uprawnień od spełnienia dodatkowych świadczeń na rzecz spółki. Umowa spółki może zobowiązać wspólników do dopłat proporcjonalnych do wielkości udziałów. Dopłaty mogą być wspólnikom zwracane. Zbycie udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie potwierdzonymi. Zbycie udziału lub jego części umowa spółki może uzależnić od jej zgody lub w inny sposób ograniczyć. Zgody udziela zarząd w formie pisemnej. Umowa spółki może ograniczyć prawa spadkobierców w taki sposób, że nie wstępują oni do spółki. Zarząd jest zobowiązany prowadzić księgę udziałów. Księga ta zawiera dane personalne każdego ze wspólników a także wartość nominalną przypadających im udziałów. Każdy wspólnik może przeglądać księgę udziałów. W czasie trwania spółki nie wolno zwracać wspólnikom wniesionych wkładów. Wspólnik ma prawo do udziału w zysku, który wynika z rocznego sprawozdania finansowego. Uprawnionymi do wypłaty zysku są wspólnicy, którym przysługiwały udziały w dniu podjęcia uchwały o podziale zysku. Umowa spółki może upoważnić zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki. Spółka może wypłacić zaliczkę, jeżeli jej sprawozdanie finansowe za ostatni rok wykazuje zysk. Istnieje możliwość umorzenie udziału. Może to nastąpić za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę, jest to tzw. Umorzenie dobrowolne, albo bez zgody wspólnika, jest to tzw. Umorzenie przymusowe. Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. W innym przypadku uchwała wspólników określa wynagrodzenia za umorzony udział.
Zarząd
Zarząd prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje. Składa się z jednej albo większej liczby osób. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich kręgu. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników. Mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe. Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Umowa spółki może ograniczyć prawo odwołania do ważnych powodów. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw i reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy sposób reprezentacji określa umowa spółki. Przy braku takich ustaleń oświadczenia składane przez spółkę mogą być dokonywane przez dwóch członków zarządu, albo członka zarządu działającego wraz z prokurentem, natomiast oświadczenia składane spółce mogą być odbierane przez jednego członka zarządu. Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy członek zarządu może prowadzić sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. W innych przypadkach konieczna jest uchwała zarządu. Uchwały zarządu mogą być podjęte, jeżeli wszyscy jego członkowie zostali prawidłowo zawiadomieni, zapadają one bezwzględną większością głosów. Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi, być wspólnikiem konkurencyjnej spółki osobowej a także członkiem organu konkurencyjnej spółki kapitałowej. Nie może posiadać więcej niż 10% akcji lub udziałów w konkurencyjnej spółce kapitałowej.
Rada Nadzorcza
Prawo kontroli w spółce z o.o. służy każdemu wspólnikowi, który może w każdym czasie przeglądać księgi spółki, a także może żądać wyjaśnień od Zarządu. Zarząd może odmówić wspólnikowi prawa wglądu do dokumentów, jeżeli jest to sprzeczne z interesami spółki i może tej spółce wyrządzić szkodę. Wspólnik może wtedy zwrócić się do zgromadzenia wspólników. Jeżeli zgromadzenie nie wyrazi zgody wspólnik może zwrócić się do sądu. Umowa spółki może przewidywać istnienie Rady nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej. Spółka, której kap. zakładowy przekracza 500 tys. zł i wspólników jest więcej niż 25 ustanowienie Rady Nadzorczej jest obowiązkowe. Jeżeli w spółce istnieje Rada Nadzorcza wówczas umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć indywidualną kontrolę wspólników.
Nie może być członkiem Rady Nadzorczej: członek Zarządu, kierownik oddziału lub zakładu, główny księgowy, radca prawny. Rada Nadzorcza składa się z 3 członków powoływanych i odwoływanych.
Umowa spółki może przewidywać inny sposób powoływania i odwoływania osób wchodzących w skład rady. Osoby powołuje się na rok i mogą być odwoływane w każdym czasie. Mandaty osób wchodzących w skład RN wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe. RN sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach. RN nie ma jednak prawa wydawania Zarządowi wiążących poleceń dot. prowadzenia spraw spółki. RN składa corocznie pisemne sprawozdanie w zgromadzeniu wspólników. RN może badać wszystkie dokumenty spółki oraz żądać od osób wchodzących w skład Zarządu wyjaśnień. Każda z osób wchodzących w skład RN może wykonywać prawo nadzoru samodzielnie. Umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia RN np. w ten sposób, że Zarząd zobowiązany jest uzyskać zgodę rady przed podjęciem określonych czynności. Umowa spółki może przekazać RN uprawnienie do zawieszania w czynnościach osób wchodzących w skład Zarządu. RN podejmuje uchwały jeżeli na posiedzeniu jest obecna połowa jej składu a wszyscy zostali prawidłowo zawiadomieni.
Zgromadzenie Wspólników
Uchwały wspólników są podejmowane na Zgromadzeniu Wspólników. Bez odbycia się zgromadzenia mogą być podjęte uchwały tylko wtedy, gdy wszyscy wspólnicy wyrażą swoją zgodę na piśmie. Przykłady decyzji, które wymagają uchwały ZW: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu, udzielenie absolutorium Zarządowi i RN, zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa, nabycie lub sprzedaż nieruchomości.
Zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć się najpóźniej w terminie 6-ciu miesięcy po upływie roku obrotowego. Zwyczajne zgromadzenie podejmuje uchwały o podziale zysku lub pokryciu strat, a także o udzieleniu absolutorium dla Zarządu.
Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników zostaje zwołane jeżeli Zarząd lub RN uznają to za konieczne. ZW odbywa się w siedzibie spółki, jest ono zwoływane przez Zarząd. Nadzwyczajne ZW może być zwoływane przez osoby, które posiadają co najmniej 10% kap. zakładowego. Jeżeli Zarząd odmówił powołania takiego zgromadzenia istnieje możliwość powołania go przez sąd. Zgromadzenie jest zwoływane listami poleconymi, jest ono ważne bez wzgl. na liczbę reprezentowanych na nim udziałów. Na każdy udział przypada 1 głos. Wspólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzeniu osobiście lub przez pełnomocnika. Uchwały zapadają bezwzględną ilością głosów (za jest więcej niż przeciw i wstrzymujących się). Uchwały dot. zmiany umowy spółki, rozwiązania jej lub zbycia przedsiębiorstwa zapadają większością 2/3 głosów. Uchwały dot. istotnej zmiany przedmiotu działalności wymaga większości ¾ głosów. Głosowanie zazwyczaj jest jawne, tajne zarządza się przy wyborach , przy wnioskach o odwołanie osób wchodzących w skład Zarządu, a także na wniosek wspólnika zaakceptowany przez zgromadzenie. Uchwały
Zgromadzenia powinny wpisane do protokołu . Można zaskarżyć uchwałę do sądu, gdy jest ona sprzeczne z interesami spółki lub ma ona na celu pokrzywdzenie wspólnika. Wniosek o uchylenie takiej uchwały może złożyć: Zarząd, RN lub poszczególne osoby wchodzące w jej skład, wspólnik, który głosował przeciwko uchwale, a następnie zarządził zaprotokołowania sprzeciwu. Wspólnik, który nie był obecny na zgromadzeniu, jeżeli było ono zwołane wadliwie. Wniosek o uchwalenie uchwały może być zgłoszony w terminie miesiąca, nie później jednak jak w ciągu 6-ciu m-cy od momentu powzięcia uchwały. W określonych przypadkach uchwałę można unieważnić.
Zmiana umowy spółki
Zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników w formie aktu notarialnego i wpisu do rejestru. Zmianę umowy Zarząd zgłasza do Sądu Rejestrowego. Zmiana umowy spółki najczęściej polega na: podwyższaniu, obniżaniu kap. zakładowego. Dotychczasowi wspólnicy w przypadku podwyższenia kapitału mają pierwszeństwo objęcia nowych udziałów. Przy obniżeniu kap. zakładowego Zarząd wzywa wierzycieli do zgłoszenia sprzeciwu w terminie 3 m-cy. Wierzyciele, którzy zgłosili w terminie sprzeciw muszą być przez spółkę spłaceni. Wierzyciele, którzy sprzeciwu nie zgłosili automatycznie zgadzają się na obniżenie kap. zakładowego. Obniżenie kap. zakł. powinno być zgłoszone do rejestru.
Wyłączenie wspólnika
Wyłączenie wspólnika może nastąpić z ważnych powodów na skutek orzeczenia sądowego. Żądanie takie powinni zgłosić wszyscy pozostali wspólnicy i udziały wspólników żądających takiego wyłączenia powinny stanowić więcej niż połowę kapitału zakładowego. Udziały wspólnika wyłączonego powinny być przejęte przez pozostałych wspólników lub osoby trzecie. Sąd orzekając o wyłączeniu wyznacza termin, w którym cena za udział powinna być zapłacona.
Rozwiązanie i likwidacja spółki
Przyczyny rozwiązania spółki:
- sytuacja określona w umowie spółki
- uchwała wszystkich wspólników o rozwiązaniu spółki
- przeniesienie siedziby spółki za granicę
- ogłoszenie upadłości spółki
Poza tymi przypadkami sąd może rozwiązać spółkę:
- na żądanie wspólnika, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe
- na żądanie właściwego organu państwowego, jeżeli działalność spółki narusza prawo lub zagraża interesowi publicznemu.
Rozwiązanie spółki następuje w momencie wykreślenia jej z rejestru po przeprowadzeniu likwidacji. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodatkiem „w likwidacji”. W czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną. W okresie likwidacji nie można wypłacać wspólnikom zysku, nie można też dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Likwidatorami są członkowie zarządu. Likwidatorzy mogą być odwołani na skutek uchwały wspólników. Do sądu rejestrowego należy zgłosić otwarcie likwidacji i nazwiska likwidatorów. Likwidatorzy powinni ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji. Wierzyciele wezwani są do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenie. Likwidatorzy sporządzają bilans otwarcia likwidacji. Likwidatorzy po upływie każdego roku obrotowego powinni składać wspólnikom sprawozdanie. Czynności likwidacyjne polegają w szczególności na zakończeniu bieżących interesów spółki, na ściągnięciu wierzytelności, wypełnieniu zobowiązań a także pozbyciu się majątku spółki. Nowe przedsięwzięcia mogą być podejmowane tylko wówczas, gdy jest to konieczne do zakończenia bieżących spraw. Likwidatorzy zobowiązani są stosować się do uchwał wspólników. Wierzyciele spółki, którzy nie zgłosili swoich wierzytelności mogą zostać spłaceni jedynie z majątku, który został po likwidacji. Sumy, które są konieczne dla spłacenia znanych spółce wierzycieli, którzy się nie zgłosili albo nie nadszedł termin płatności powinny być złożone do depozytu sądowego. Podział pozostałego majątku między wspólników nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od ogłoszenia otwarcia likwidacji spółki. W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego.
Odpowiedzialność cywilno-prawna w spółce z o.o.
Członkowie zarządu odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie w ciągu 3 lat od jej zarejestrowania, jeżeli podali w zgłoszeniu nieprawdziwe dane. Osoba wchodząca w skład zarządu lub rady nadzorczej odpowiada wobec spółki za wszelkie szkody, które spowodowała. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członkowie zarządu mogą uwolnić się od tej odpowiedzialności, jeżeli wykażą, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszeniu upadłości albo wszczęto postępowanie układowe. Oprócz tej odpowiedzialności osoby wchodzące w skład zarządu mogą być zobowiązane do świadczeń odszkodowawczych wynikających z ogólnej odpowiedzialności cywilnej określonej w przepisach kodeksu cywilnego.
SPÓŁKA AKCYJNA
S.A. jest spółką kapitałową. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna osoba albo większa liczba osób. Umowa SA zwana jest statutem i powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Osoby podpisujące statut są założycielami sp. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Są oni zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie. Kapitał zakładowy SA dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Statut SA powinien zawierać następujące elementy:
- firmę i siedzibę sp.
- przedmiot działalności sp.
- wysokość kapitału zakładowego
- wartość nominalną akcji i ich liczbę
- wskazanie czy akcje są imienne czy na okaziciela
- liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia
- nazwiska założycieli
- liczbę osób wchodzących w skład zarządu i rady nadzorczej
- pismo wskazane do ogłoszeń sp.
Statut może zawierać także postanowienia dotyczące ograniczenia zbywalności akcji dotyczące uprawnień osobistych akcjonariuszy oraz wszelkich obowiązków związanych ze świadczeniami na rzecz sp. przez akcjonariuszy. Firma sp. może być obrana dowolnie z dodatkiem wskazującym, że jest to SA.
Do powstania SA wymagane są:
- podpisanie statutu przez założycieli
- wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego
- ustanowienie zarządu i rady nadzorczej
- wpis do krajowego rejestru sądowego
Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić, co najmniej 500 tys zł. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 zł. Zawiązanie SA następuje w momencie objęcia wszystkich akcji. Sprawozdanie założycieli SA badane jest przez biegłego rewidenta w zakresie jego prawdziwości i rzetelności. Zarząd zobowiązany jest zgłosić spółkę do właściwego sądu rejestrowego. Wniosek taki podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład zarządu. Jeżeli w terminie 6 m-cy od podpisania statutu nie złożono wniosku o wpis do krajowego rejestru sądowego statut traci moc prawną w zakresie możliwości rejestracji spółki.
Prawa i obowiązki akcjonariuszy.
Dokument akcji powinien być sporządzony na piśmie i zawierać następujące dane:
- firmę, siedzibę i adres sp.
- oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym SA wpisana jest do rejestru
- datę zarejestrowania SA i wystawienia akcji
- wartość nominalną, serię, numer oraz rodzaj danej akcji
- ograniczenia rozporządzania daną akcją
- dokument akcji powinien zawierać podpisy zarządu
Akcjonariusz nabywa roszczenie o wydanie dokumentu akcji w ciągu miesiąca od dnia rejestracji sp. Akcjonariuszowi sp. publicznej przysługuje prawo do imiennego świadectwa depozytowego. Świadectwo taki wystawiane jest przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych. Terminy i wysokość wpłat na akcję określa statut lub uchwała walnego zgromadzenia. Akcje są niepodzielne, mogą być one imienne lub na okaziciela. Można dokonywać zamiany akcji imiennych na akcje na okaziciela lub odwrotnie, jeżeli możliwość taka dopuszczona jest przez statut. Dokument akcji na okaziciela nie może być wydany przed pełną zapłatą za akcję. Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny pozostać imiennymi do czasu zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez walne zgromadzenia. Akcje są zbywalne. Statut może ograniczać możliwość rozporządzania akcjami imiennymi lub uzależniać taką możliwość od zgody sp. Zgody takiej udziela zarząd w formie pisemnej. Istnieje możliwość zakazu rozporządzania akcjami imiennymi lub uzależniać taką możliwość od zgody spółki. Zgody takiej udziela zarząd w formie pisemnej. Istnieje możliwość zakazu rozporządzania akcją przez określony czas, zakaz taki nie może trwać dłużej niż 5 lat od zawarcia umowy. Przeniesienie akcji imiennej następuje przez pisemne oświadczenie i wydanie dokumentu akcji. Zarząd zobowiązany jest prowadzić księgę akcji imiennych. Każdy akcjonariusz może przeglądać taką księgę w każdym czasie. Akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym. Zysk uzyskany przez akcjonariusza jest zatwierdzany do wypłaty przez walne zgromadzenie. Zysk dzieli się proporcjonalnie do liczby posiadanych akcji. Statut może upoważniać zarząd do wypłaty akcjonariuszom zaliczki. Sytuacja taka wymaga zgody rady nadzorczej. Spółka może wydawać akcje o szczególnych uprawnieniach. Uprawnienia te powinny być w statucie wskazane. Są to tzw. akcje uprzywilejowane i są one zawsze imienne. Uprzywilejowanie może dotyczyć prawa głosu, prawa do dywidendy lub sposobu podziału majątku przy likwidacji spółki. Szczególne uprawnienia mogą być uzależnione od dodatkowych świadczeń na rzecz spółki. Jednej akcji nie można przyznać więcej niż dwa głosy. Statut może przyznać indywidualnie akcjonariuszowi oznaczonemu osobiste uprawnienia. Mogą one dotyczyć:
- prawa powoływania i odwoływania członków zarządu i rady nadzorczej
- sp. może wydawać imienne świadectwa założycielskie, świadectwa takie mają na celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstaniu spółki. Mają być wydawane najwyżej na okres 10 lat od powstania spółki.
Akcje imienne - takie, akcje z którymi związana jest osoba w ich posiadaniu wskazana przez zawarcie w dokumencie akcji jego nazwy. Z akcją tą może być związany obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Akcje tego typu mogą być przenoszone tylko za zgodą spółki. W przypadku gdy dokument akcji został istotnie uszkodzony spółka powinna wydać nowy dokument po uiszczeniu kosztów jego sporządzenia.
UMORZENIE AKCJI
Mogą być umorzone wtedy gdy statut na to zezwala:
-Umorzenie dobrowolne - następuje ona za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia prze spółkę akcji;
-Umorzenie przymusowe - następuje bez zgody akcjonariusza;
Tryb i sposób umorzenia przymusowego powinien być szczegółowo określony w statucie.
Umorzenie akcji wymaga zawsze uchwały Walnego Zgromadzenia (WZ )
UCHWAŁA TAKA ZAWIERA ELEMENTY:
-Podstawę prawną umorzenia
-Wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi
-Sposób obniżenia kapitału zakładowego
Umorzenie następuje zazwyczaj za wynagrodzeniem
Uchwała o umorzeniu podlega ogłoszeniu. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego jest zawsze podejmowana na WZ tym samym, na którym podjęto decyzję o umorzeniu akcji.
Statut może przewidywać, że w zamian za akcje umorzone spółka wydaje tzw. świadectwa użytkowe. Nie mają one określonej wartości nominalnej, mogą być one imienne lub na okaziciela. Posiadacze świadectw użytkowych uczestniczą w podziale dywidendy a także w podziale majątku spółki.
Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez siebie akcji ( akcje własne ).
Zakaz ten nie dotyczy:
Nabycia akcji własnych gdy spółce grozi poważna szkoda majątkowa;
Nabycia akcji własnych, które mają być zaoferowane później pracownikom;
Nabycia akcji w celu ich umorzenia;
Nabycia akcji w drodze egzekucji gdy akcjonariusz posiada dług wobec spółki;
ORGANY SPÓŁKI:
Zarząd ( Z )
Prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Składa się z jednej lub większej liczby osób. Można go powołać spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Członków Zarządu powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza ( RN ). Mogą być oni zawsze odwołani lub zawieszeniu przez WZ Kadencja Członka Zarządu nie może być dłuższa niż 5 lat. Zarząd może być częściowo odnawiany. Powołanie Członka Zarządu ustaje najpóźniej z dniem odbycia Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy. Mandat Członka Zarządu wygasa także w skutek rezygnacji, odwołania lub śmierci. Członek Zarządu może być w każdym czasie odwołany. Statut może w istotny sposób ograniczać prawo odwołania Członka Zarządu. Jeżeli Zarząd jest wieloosobowy wszystkie osoby wchodzące w jego skład są zobowiązane i uprawnione do wspólnego prowadzenia spraw spółki. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów. Statut może przewidywać, że w razie równej liczby osób za i przeciw decyduje głos Prezesa Zarządu. Uchwały Zarządu mogą być podejmowane jeżeli wszystkie osoby wchodzące w jego skład zostały prawidłowo zawiadomione.
REPREZENTACJA SPÓŁKI ( CZYNNOŚCI ZEWNĘTRZNE )
Prawo Członka Zarządu do reprezentowania spółki ma zastosowanie do wszystkich czynności sądowych i poza sądowych. Sposób reprezentacji określa zazwyczaj statut. Jeżeli nie zawiera on postanowień w tym zakresie do składania oświadczeń woli w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie 2 Członków Zarządu lub 1 łącznie z prokurentem. Oświadczenia składane spółce a także doręczanie pism może być skutecznie dokonane wobec 1 Członka Zarządu. Uchwały Zarządu są protokołowane.
Protokół zawiera:
Porządek obrad;
Listę osób obecnych;
Liczbę głosów oddanych na poszczególne uchwały;
Podpisy osób obecnych na posiedzeniu;
Wynagrodzenie Członka Zarządu jest ustalane przez Radę Nadzorczą. Walne Zgromadzenie może upoważnić Radę Nadzorczą do ustalenia, że w skład wynagrodzenia Członka Zarządu wchodzi także prawo do określonego udziału w zysku rocznym spółki. Członek Zarządu nie może zajmować się bez zgody spółki interesami konkurencyjnymi. Nie może być wspólnikiem w konkurencyjnej spółce osobowej, nie może być członkiem organu konkurencyjnej spółki kapitałowej, nie może posiadać więcej niż 10% udziałów lub akcji w konkurencyjnej spółce kapitałowej.
Rada Nadzorcza
Zawsze ustanowiona w S.A. sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach. Nie ma jednak prawa do wydawania Zarządowi wiążących poleceń. Do szczególnie istotnych obowiązków Rady Nadzorczej należy ocena sprawozdań składanych przez Zarząd w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami. Rada Nadzorcza składa
Walnemu Zgromadzeniu pisemne sprawozdanie z tej oceny. W celu wykonania swoich obowiązków Rada Nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać sprawozdań od Zarządu i pracowników oraz dokonywać rewizji stanu majątkowego spółki.
Statut S.A. może rozszerzać uprawnienia Rady Nadzorczej w szczególności może on przewidywać konieczność uzyskania zgody Rady Nadzorczej dla dokonania określonych czynności w imieniu spółki. Jeżeli Rada Nadzorcza nie wyrazi zgody można odwołać się do Walnego Zgromadzenia.
Rada Nadzorcza składa się z co najmniej 3 osób, które są powoływane i odwoływane przez Walne Zgromadzenie. Kadencja osoby w Radzie Nadzorczej nie może być dłuższa niż 5 lat. W skład Rady Nadzorczej nie może wejść:
Członek Zarządu
Kierownik oddziału lub zakładu
Główny Księgowy
Radca prawny
Rada Nadzorcza podejmuje uchwały jeżeli na posiedzeniu obecna jest co najmniej połowa jej składu, przy czym wszystkie osoby wchodzące w skład Rady Nadzorczej powinny być prawidłowo o posiedzeniu zawiadomione. Głosowanie może być także pisemne. Zwołania Rady Nadzorczej może żądać Zarząd, osoba w składzie Rady Nadzorczej w takim przypadku Rada Nadzorcza zwoływana jest w terminie 2 tygodni. Rada Nadzorcza powinna być zwoływana w miarę potrzeb jednak nie rzadziej niż 3 razy w roku obrotowym. Rada Nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie jednakże do określonych czynności nadzorczych może delegować poszczególne osoby wchodzące w jej skład. Uchwały Rady Nadzorczej zapadają bezwzględną większością głosów. Statut może przewidywać inną wymaganą większość a także może stanowić, że w przypadku równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego. Regulamin Rady Nadzorczej uchwalany jest przez Walne Zgromadzenie lub samą Radę Nadzorczą. Osobom z Rady Nadzorczej może być przyznane wynagrodzenie. Jego wysokość określa statut lub uchwała Walnego Zgromadzenia.
Walne Zgromadzenie
Uchwały Walnego Zgromadzenia wymagają:
Rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania Zarządu;
Udzielenie absolutorium członkom organów spółki;
Zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa;
Nabycie i zbycie nieruchomości lub udziału w niej;
Emisja obligacji;
Zgody Walnego Zgromadzenia wymagają wszelkie umowy jeżeli spółka nabywa minie za cenę przewyższającą 1/10 kapitału zakładowego, jeżeli jest ona zawarta przed upływem 2 lat od zarejestrowania spółki. Zwyczajne Walne Zgromadzenie powinno się odbyć w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
Przedmiotem obrad Walnego Zgromadzenia jest m.in.:
Rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu;
Powzięcie decyzji o podziale zysku lub pokryciu strat;
Udzielenie absolutorium organom spółki;
Przed Walnym Zgromadzeniem na żądanie akcjonariuszy wydawane są im odpisy sprawozdania Zarządu i odpisy sprawozdań Rady Nadzorczej. Jeżeli bilans sporządzony przez Zarząd wykaże stratę Zarząd zobowiązany jest zwołać Walne Zgromadzenie celem powzięcia uchwały o dalszym istnieniu spółki.
Walne Zgromadzenie zwołuje Zarząd. Rada Nadzorcza ma także prawo zwołania Walnego Zgromadzenia jeżeli zwołanie go uzna za wskazane odbywa się ono w terminie 2 tygodni od zgłoszenia takiego żądania. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie może być zwołane przez akcjonariuszy reprezentujących co najmniej 1/10 kapitału zakładowego. Mogą oni żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad. Statut może przyznać takie uprawnienia akcjonariuszom reprezentującym mniej niż 1/10 kapitału zakładowego. Jeżeli Zarząd nie zwołuje Walnego Zgromadzenia może tego dokonać Sąd Rejestrowy wyznaczając przewodniczącego tego zgromadzenia.
Walne Zgromadzenia zwołuje się przez publiczne ogłoszenie co najmniej na 3 tygodnie przed terminem Walnego Zgromadzenia. Ogłoszeniu oprócz daty, miejsca Walnego Zgromadzenia należy określić porządek obrad. W przypadku propozycji zmiany statutu należy przytoczyć statut dotychczasowy i nowe propozycje. Walne Zgromadzenie odbywa się zazwyczaj w siedzibie spółki.
W sprawach, które nie są objęte porządkiem obrad nie można podjąć uchwały, chyba że cały kapitał zakładowy jest na zebraniu reprezentowany. Każdy z uczestników Walnego Zgromadzenia może zgłosić sprzeciw dotyczący podjęcia uchwały nie wprowadzonej do porządku obrad. Uchwały powzięte na Walnym Zgromadzeniu wpisywane są do rejestru, powinny być one ogłoszone w terminie miesiąca.
Prawo uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu posiadają:
Posiadacze akcji imiennych i świadectw tymczasowych jeżeli zostali wpisani do księgi akcyjnej co najmniej na tydzień przed odbyciem terminem Walnego Zgromadzenia. Akcjonariusze spółek publicznych składają zamiast dokumentów akcji imienne świadectwa depozytowe.
Lista akcjonariuszy uprawnionych do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu powinna być wywieszona w siedzibie Zarządu przed terminem Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim akcji. Walne Zgromadzenie może zarządzić przerwę w obradach nie może być ona dłuższa niż 30 dni. Akcja daje prawo do 1 głosu na Walnym Zgromadzeniu. Statut może ograniczyć prawo głosu akcjonariusza mającego ponad 1/5 ogółu głosów w spółce. Akcjonariusze mogą uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu osobiście lub przez pełnomocników.
Prawo upadłościowe
Cele prawa upadłościowego:
-zaspokojenie roszczeń wierzycieli
-uniknięcie ukrywania majątku przez dłużnika
Prawo upadłościowe jest regulowane ustawą, jest to rozporządzenie prezydenta z 1934 r. Przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów powinien być uznany postanowieniem sądu za upadłego. Jeżeli przedsiębiorca jest osobą prawną albo handlową spółką osobową należy ogłosić upadłość także wówczas, gdy majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów w skutek przejściowych trudności nie jest podstawą do ogłoszenia upadłości. Nie można ogłosić upadłości państwowych oraz komunalnych jednostek organizacyjnych. Nie można ogłosić upadłości mennicy państwowej, PKP, Poczty Polskiej. Ogłoszenia upadłości może żądać dłużnik oraz każdy z jego wierzycieli. Przedsiębiorca jest zobowiązany nie później niż w terminie 2 tygodni od zaprzestania płacenia długów zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Ogłoszenie upadłości spółki osobowej nie powoduje automatycznej upadłości wspólników. Śmierć dłużnika nie stanowi przeszkody dla ogłoszenia jego upadłości, jeżeli wniosek został zgłoszony najpóźniej w ciągu roku od jego śmierci. Postępowanie dotyczące upadłości prowadzone jest w sądzie rejonowym w okręgu, którego dłużnik posiada siedzibę główną. O ogłoszeniu upadłości orzeka sąd gosp. w składzie trzech sędziów zawodowych.
Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:
-imię i nazwisko dłużnika
-firmę dłużnika
-miejsce zamieszkania lub siedzibę
-miejsce, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika
-okoliczności, które uprawdopodobniają wniosek i ich uzasadnienie
Jeżeli wniosek składa dłużnik powinien dołączyć:
-sprawozdanie finansowe
-spis wierzycieli z podaniem wysokości wierzytelności
-spis dłużników z określeniem terminów spłaty
-spis tytułów egzekucyjnych przeciwko dłużnikowi
Sąd rozstrzyga wniosek o zgłoszenie upadłości nie później niż w terminie miesiąca, przed rozstrzygnięciem sąd wysłucha dłużnika i wierzycieli. Sąd może w trakcie postępowania wydać zarządzenia tymczasowe celem zabezpieczenia majątku dłużnika.
Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika w oczywisty sposób nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.
Sąd uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości w postanowieniu określi upadłego, wezwie wierzycieli aby zgłosili swoje wierzytelności w określonym terminie, wyznaczy sędziego komisarza oraz syndyka upadłości. Syndykiem może być również osoba prawna. Data postanowienia sądu jest datą ogłoszenia upadłości. Postanowienie jest ogłaszane w prasie lokalnej a także w monitorze sądowym i gosp. Kto nie wykona obowiązku złożenia wniosku w ciągu 2 tyg. Od zaprzestania płacenia długów zostaje pozbawiony na okres 2-5 lat prawa do prowadzenia działalności gosp. Osoba taka nie może być pełnomocnikiem ani członkiem rady nadzorczej w spółkach kapitałowych. Osoby takie podlegają wpisowi do rejestru dłużników niewypłacalnych
Skutki ogłoszenia upadłości
Upadły jest zobowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek włącznie z księgami i dokumentami. Zobowiązany jest udzielać syndykowi i sędziemu komisarzowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień. Upadłemu nie wolno zmieniać miejsca zamieszkania bez zgody sędziego komisarza. Wydając postanowienie o ogłoszeniu upadłości sąd może zastosować wobec upadłego środki przymusu bezpośredniego, jeżeli zachodzi podejrzenie, że upadły ukrywa się lub ukrywa swój majątek. Na skutek ogłoszenia upadłości upadły traci możliwość rozporządzania majątkiem. Majątek ten stanowi masę upadłości. W skład masy upadłości jednego z małżonków wchodzą rzeczy ruchome znajdujące się we wspólnym ich władaniu. Czynności prawne dokonane przez upadłego, dokonane po ogłoszeniu upadłości nie mają skutków prawnych. Po ogłoszeniu upadłości żaden wierzyciel nie może uzyskać prawa zastawu, wpisu do księgi wieczystej, ani innego zabezpieczenia swoich wierzytelności w rejestrze. Małżonek upadłego może żądać wyłączenia rzeczy z masy upadłości jeżeli stanowią one majątek odrębny. W sytuacjach spornych rozstrzyga sędzia komisarz.
Zobowiązania upadłego, których termin płatności jeszcze nie nadszedł stają się płatne z dniem ogłoszenia upadłości. Odsetki od wierzytelności nie biegną od daty ogłoszenia upadłości. W razie ogłoszenia upadłości jednego z małżonków majątek wspólny należy do masy upadłości.
Czynności prawne mające miejsce na rok przed ogłoszeniem upadłości, jeżeli były bezpłatne (np. darowizna) są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości. Inne czynności dokonane za wynagrodzeniem, jeżeli zostały dokonane w ciągu 6 m-cy przed ogłoszeniem upadłości. Postępowanie egzekucyjne, które było wszczęte przed ogłoszeniem upadłości zostaje zawieszone w czasie, gdy sprawa się jeszcze toczy na miejsce upadłego wstępuje syndyk. Postępowanie upadłościowe nie jest nigdy zawieszane. Jeżeli upadły jest zastępowany przez swoich spadkobierców, biorą oni wówczas udział w sprawie. Jednakże nie można wobec nich stosować środków przymusu. Akta sądowe są dostępne dla uczestników postępowania. Osoby te mogą otrzymywać odpisy i wyciągi. Takim postępowaniem kieruje sędzia komisarz. Sprawuje on nadzór nad czynnościami syndyka. Sędzia komisarz rozstrzyga skargi na czynności komornika i skargi na czynności notariusza w postępowaniu upadłościowym. Syndyk obejmuje majątek upadłego, zarządza tym majątkiem i przeprowadza jego likwidację. Zarządca majątku może być powołany zamiast syndyka, powinien jednak stosować się do jego poleceń. W razie konieczności syndyk wprowadzany jest do przedsiębiorstwa upadłego przez komornika. Syndyk powinien podjąć czynności, aby ujawnić postanowienie o ogłoszeniu upadłości w księgach wieczystych i rejestrach. Syndyk we własnym zakresie zawiadamia urzędy i wierzycieli, banki i instytucje, które współpracowały z upadłym. Syndyk może zatrudnić upadłego do pracy przy prowadzeniu przedsiębiorstwa. Syndyk składa sędziemu komisarzowi sprawozdanie ze swojej działalności co najmniej raz na 3 m-ce. Jeżeli syndyk nie pełni należycie swoich obowiązków niezależnie od odpowiedzialności odszkodowawczej sąd może wyznaczyć na syndyka inną osobę. Syndyk najpóźniej w ciągu miesiąca dokonuje inwentaryzacji majątku upadłego i dokonuje jego oszacowania. Po inwentaryzacji i złożeniu sprawozdania sędziemu komisarzowi syndyk przeprowadza likwidację majątku upadłego. Przed rozpoczęciem likwidacji syndyk może sprzedać ruchomości, jeżeli wymagają tego koszty postępowania, niezwłocznie sprzedaje także towary, które narażone są na szybkie zepsucie. Likwidacja następuje najczęściej przez sprzedaż. Syndyk ściąga wierzytelności upadłego i realizuje inne jego prawa majątkowe. Jeżeli jest to możliwe przedsiębiorstwo upadłego powinno być sprzedane w całości. Sprzedaż ruchomości następuje przez licytację publiczną. Nieruchomości są sprzedawane wg przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Syndyk otrzymuje za swoją pracę wynagrodzenie i zwrot uzasadnionych wydatków. Wysokość wynagrodzenia syndyka określana jest wstępnie w ciągu miesiąca od inwentaryzacji i oszacowania. Ostateczną wysokość określa sąd po złożeniu ostatecznego sprawozdania. Wynagrodzenie syndyka nie może przekroczyć 5% wartości masy upadłości. Sędzia komisarz może ustanowić radę wierzycieli. Rada taka składa się 3-5 osób wyznaczonych przez sędziego komisarza. Osoby te są wierzycielami upadłego. Rada wierzycieli służy pomocą syndykowi, kontroluje jego czynności. Rada może żądać od syndyka wyjaśnień, może także badać księgi i dokumenty dotyczące upadłości. W szczególności rada wierzycieli wyraża zgodę na następujące czynności:
-dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa w czasie dłuższym niż 3 m-ce od ogłoszenia upadłości
-zgodę na sprzedaż nieruchomości
-zgodę na sprzedaż praw i wierzytelności a także zaciąganie pożyczek
-zgodę na wykupienie rzeczy upadłego znajdującej się we władaniu osoby trzeciej.
Posiedzenie rad wierzycieli zwołuje syndyk. Uchwały rady wierzycieli zapadają większą głosów. Osoby wchodzące w skład rady wierzycieli za swoje czynności nie pobierają wynagrodzenia. Sędzia komisarz zwołuje zgromadzenie wierzycieli, w którym uczestniczą wszyscy wierzyciele. Wierzyciele zostają wciągnięci na listę na podstawie zgłoszenia udokumentowanej wierzytelności. Zgłoszenie takie powinno zawierać także informację dotyczącą zabezpieczenia, jeżeli zostało ono ustanowione. Projekt listy wierzytelności jest sporządzany przez syndyka. Projekt listy wierzytelności jest składany sędziemu komisarzowi. Wtedy w ciągu 2 tyg. Wierzyciele nie ujęci w spisie mogą zgłosić sprzeciw. Sąd rozstrzyga sprzeciwy po przeprowadzeniu rozprawy. Upadły może zawrzeć układ z wierzycielami. Układ taki nie może być zawarty, jeżeli upadły dokonuje czynności mających na celu pokrzywdzenie wierzycieli. Upadły występuje z propozycjami układowymi w stosunku do wierzycieli. Układ zostaje przyjęty, jeżeli głosuje za nim ponad połowa wierzycieli, mających łącznie co najmniej 2/3 ogólnej sumy wierzytelności. Jeżeli nie doszło do zawarcia układu, lub układ nie został zatwierdzony przez sędziego komisarza, lub warunki układu są krzywdzące dla wierzycieli następuje likwidacja majątku upadłego.
Prawo działalności gospodarczej - ustawa z 19.11.99r.
Ustawa określa zasady podejmowania i wykonywania działalności gosp. na terytorium Polski a także zadania organów administracji w zakresie dział. Gosp.
Działalnością gospodarczą w rozumieniu tej ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana oraz usługowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna jak i prawna, nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która wykonuje dział. a także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie, ogrodnictwie, leśnictwie, rybactwo.
Podstawowa zasada dział. mówi że podejmowanie i wykonywanie dział. jest dozwolone dla każdego na równych prawach. Obywatele państw obcych muszą posiadać pozwolenie na pobyt.Przeds. Może podjąć dział po uzyskaniu wpisu do rejestru. Organy rejestrowe w ciągu 7 dni przesyłają informację o wpisie do właściwego urzędu skarbowego i urzędu gmin.
Działalność wymagająca szczególnych uprawnień powinna być wykonywana przez osobę legitymującą się takimi uprawnieniami.
Siedziba powinna być oznaczona na zewnątrz wraz z krótkim określeniem przedmiotu działalności.Jeżeli przeds. oferuje towary w sprzedaży bezpośredniej wysyłkowej lub za pośrednictwem środków masowego przekazu zobowiązany jest do podania w swojej ofercie numeru pod który wpisany jest do rejestru oraz wskazanie własnej siedziby z adresem.
Przedsiębiorstwo zobowiązane jest do dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego wtedy gdy stroną transakcji jest inny przeds. a jednorazowa wartość należności przekracza 3 tys Euro.
Przeds. zobowiązany jest do zawiadomienia urzędu skarbowego i wskazanie swojego rachunku bankowego związanego z wykonywaną działalnością .
Koncesje na wykonywanie działalności:
-poszukiwanie i wydobywanie kopalin
-wytwarzania i produkcji materiałów o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym
-wytwarzanie i magazynowanie paliw i energii
-ochrona osób i mienia
-transport lotniczy i usługi lotnicze
-budowa i eksploatacja autostrad płatnych
-rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych.
Udzielenie koncesji zależy od ministra właściwego do przedmiotu działalności. Minister wydaje w tej sprawie decyzje administracyjne.
Koncesji udziela się na okres nie krótszy niż 2 lata nie dłużej niż 50 lat.
Organ koncesyjny może określić w koncesji szczególne warunki i wymagania związane z prowadzeniem działalności
W przypadku gdy organ koncesyjny przewiduje udzielenie ograniczonej liczby koncesji ogłasza się to w monitorze rządowym i gospodarczym a także w dzienniku o zasięgu krajowym. Organ koncesyjny uprawniony jest do kontroli dział. w zakresie jej zgodności z wydaną koncesją.
Organ koncesyjny cofa koncesję w przypadkach określonych w ustawie. Przedsiębiorca który zamierza podjąć działalność w dziedzinie podlegającej koncesjowaniu może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji czyli o tzw. Promesę. Promesa posiada określony termin ważności nie krótszy niż 6 miesięcy. W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji.
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl