Spółka cywilna
Jest wyjątkową kategorią spółek, nie jest samodzielnym podmiotem działalności gospodarczej czyli nie jest przedsiębiorstwem. Natomiast wspólnicy spółki cywilnej są przedsiębiorcami.
Spółkę zawiązuje się podpisując umowę spółki. Spółka podlega przepisom Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Spółek Handlowych. Do spółki można wnieść wkłady pieniężne lub niepieniężne (aporty- maszyny, budynki, ziemię). Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie całym swoim majątkiem. Zobowiązania w imieniu spółki zaciąga każdy ze wspólników osobno, dlatego należy przyjrzeć się ewentualnym wspólnikom.
Spółka jawna
osobowa spółka, podlegająca przepisom Kodeksu spółek handlowych. Spółka jawna nie posiada osobowości prawnej. Może jednak zawierać umowy, może pozywać i być pozywana. Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.
Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
1. firmę i siedzibę spółki,
2. określenie wkładów wnoszonych przez każdego ze wspólników i ich wartość,
3. przedmiot działalności spółki,
4. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Dla powstania spółki jawnej wymagane jest wpisanie spółki do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego).
Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki bez dodatkowego wynagrodzenia. Umową spółki albo późniejszą uchwałą wspólników można powierzyć prowadzenia spraw spółki jednemu lub kilku wspólnikom. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki. Umowa może też przewidywać wynagrodzenie za prowadzenie spraw spółki. Prowadzenie spraw spółki nie może zostać powierzone osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.
Rozwiązanie spółki jawnej następuje w następujących przypadkach:
zaistnienie okoliczności wskazanych w umowie spółki
ogłoszenia upadłości spółki,
śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości
wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika
prawomocnego orzeczenia sądu (każdy bowiem wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd;
Spółka partnerska
Spółka osobowa, zawarta w formie aktu notarialnego, zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, działa w oparciu o przepisy Kodeksu Spółek Handlowych.
Mogą taką spółkę założyć wspólnicy w celu wykonywania tzw. wolnego zawodu (np. adwokat, architekt, księgowy, lekarz, notariusz, pielęgniarka). Każdy wspólnik ponosi odpowiedzialność tylko za własne działania i zaniedbania, nie zaś za winy innych wspólników.
Spółka komandytowa
Spółka osobowa, powstaje z chwilą wpisu do KRS.
Komplementariusz- wspólnik, który za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczenia majątkiem firmy i majątkiem osobistym.
Komandytariusz - wspólnik, którego odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej. Prawo prowadzenia spraw i reprezentowania spółki na zewnątrz ma tylko komplementariusz.