TK.NABŁ.:Wys.:*wyściółki zew.pow.org.(naskórek) i wew.pow. przewodów (uk.pokar.,oddech.,mocz.,rozrod.,naczyń krwion.); *gruczoły (skupiska kom.nabł.o funk.wydzielniczej). Funkcje: *pokrywowo-ochronna (naskórek); *resorpcyjna (wchłanianie:nabłonek jelitowy, kanalików nerkowych); *wydzielnicza (gruczoły); *barierowa (regulacja transportu:śródbłonek naczyń krwion., pęcherzyków płucnych); *zmysłowa (rzadka, kom.kubków smakowych i ucha wew.). Klasyfikacja: *ze względu na liczbę warstw kom.: jednowarst.i wielowarst.; *ze względu na kształt kom.: płaskie, sześcienne, walcowate. W nabłonkach wielowarst.nazwa uwzględnia kształt kom.leżących na pow. Lokalizacja: *jednowarst.płaski - naczynia krwion., pęcherzyki płucne; *jednowarst.sześcienny - kanaliki nerkowe, przewody wyprowadzające gruczołów; *jednowarst.walcowaty - żołądek, jelita; *wieloszeregowy - drogi oddechowe; *wielowarst.płaski rogowaciejący - naskórek; *wielowarst.płaski nierogowaciejący - jama ustna, przełyk; *wielowarst.sześcienny (rzadki) - przew. wyprowadzające gruczołów potowych; *wielowarst.walcowaty (rzadki) - spojówka; *przejściowy - moczowód, pęcherz moczowy. Biegun wolny = przyszczytowy: 1.Mikrokosmki - nieruchome wypustki cytoplazmatyczne zwiększające pow.nabł.. Jeżeli są bardzo gęsto ułożone, noszą nazwę brzeżka szczoteczkowego i przez zwiększenie pow.ułatwiają procesy wchłaniania (nabł.jelitowy, nabł.kanalików nerkowych). Odmianą mikrokosmków są stereocylia (większe, rzadko występujące). 2.Migawki (rzęski) - ruchome wypustki cytoplazmatyczne, przesuwające po pow.nabł.śluz, cząstki pyłów (w drogach oddech., kom.jajową (w jajowodzie), plemniki (w najądrzu). Nagromadzenie ich na pow.uk.oddech.tworzy tzw.brzeżek migawkowy, który ma zdolność zsynchronizowanego ruchu. Pow.boczna: 1.Mechaniczne - białka łączące powiązane są z cytoszkieletem, dzięki czemu połączenie ma dużą wytrzymałość mechaniczną. Istnieją 2 typy: *strefa przylegania: białka łączące są powiązane z filamentami aktynowymi; *desmosom: białka łączące są powiązane z filamentami pośrednimi. 2.Ścisłe(barierowe)- *strefa zamykająca - białka łączące uszczelniają przestrzeń międzykom.i uniemożliwiają niekontrolowane przechodzenie subst.pomiędzy kom. Taki nabł.jest „szczelny” - transport subst.jest kontrolowany przez kom. 3.Komunikacyjne(neksus) - białka łączące tworzą kanały, które umożliwiają przechodzenie małych cząsteczek (jonów) bezpośrednio z jednej kom.do drugiej. Bł.podstawna - zdubowana jest z blaszki podstawnej (jasnej i ciemnej), która jest wytworem tk.nabł.oraz warstwy włóknisto-siateczkowatej, która jest częścią tj.łącz. Funkcje: *„zakotwiczenie” tk.nabł.w tk.niżej położonych; *odzywianie tk.nabł.; *bariera dla procesów nowotwor.i zapal.
TK.KOST.: Odmiany: 1.K.gąbczasta: tworzy k.płaskie i nieregularne oraz nasady k. długich. Zespoły równoległych blaszek kostnych układają się w nieregularne beleczki kostne tworzące sieć. Pomiędzy beleczkami znajduje się szpik kostny z naczyniami krwionośnymi. 2.K.zbita: tworzy trzony k.długich oraz zew.warstwę nasad i pozostałych k. Blaszki kostne układają się koncentrycznie tworząc osteony - jednostki strukturalne k.zbitej. Osteon ma kształt walca przez jego środek przechodzi kanał naczyniowy (kanał Haversa) zawierający cienkie naczynie krwionośne, który jest otoczony układem blaszek kostnych (blaszki systemowe). K.zbita zbud.jest ze ściśle ułożonych osteonów, a przestrzenie pomiędzy nimi wypełnione są przez nieregularne blaszki kostne.
CHRZĄSTKA:Obmiany chrząstki: 1.Szklista: silnie uwodniona subst.międzykom.zbud.z wł.kolagenowych (kolagen II) i subst.podstawowej nadaje jej dużą odporność na ściskanie. Wys.: pow.st., ściany krtani, tchawicy i oskrzeli. 2.Sprężysta: subst.międzykom.zawiera dodatkowo wł.sprężyste, nadające tej chrząstce elastyczność. Wys.: małżowina uszna, krtań. 3.Włóknista: budowa zbliżona do budowy ścięgna: równoległe pęczki wł.kolagenowych (kolagen I), między nimi terytoria chrzęstne, bardzo mało subst.podstawowej. Wys.: przyczepy ścięgien, dyski międzykręgowe, spojenie łonowe.
TK.MIEŚ.: Aparat kurczliwy zbud.z miofilamentów (mikrofilamentów) - cienkich wł.białkowych cytoszkieletu. Wyróżniamy: *miofilamenty cienkie zbud.z białka aktyny i białek towarzyszących; *miofilamenty grube zbud.z mechanoenzymu miozyny. W m.poprzecz.prąż. aparat zajmuje centralna część cytoplazmy w formie║ułożonych wł.kurczliwych tzw.miofibryli, które zbud.są z miofilamentów cienkich i grubych. Bud.m.szkieletowego: zbud. jest z licznych, ułożonych║wł.mięś., poprzedzielanych tk.łącz.: mięsień otacza warstwa tk.łącz.zbitej - namięsna, od której odchodzą przegrody z tk.łącz.wiotkiej, otaczające pęczki wł.mięś. - omięsna, prowadzi ona większe naczynia krwionośne i pęczki wł.nerw.. Pomiędzy poszczególne wł.mięś.wnika delikatna tk.łączna (głównie wł.srebrochłonne i subst.podst.), prowadząca naczynia włosowate i pojedyncze wł.nerwowe - śródmięsna.
TK.ŁĄCZ.:Funkcje: *łączy, utrzymuje i podpiera inne tk.;*pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, subst. odżywczych i subst.biol.czynnych (hormonów) w org.; *odp.za większość procesów obronnych org. Klasyfikacja: *tk.łącz.wł.(wiotka, zbita, siateczkowata, tłuszczowa); *tk.łączne podporowe (chrząstka, kość); *krew. Subst.międzykom.: 1.Sub.podst.(macierz) - bezstrukturalna, zbud.z białek i zw.białkowo-cukrowcowych: proteoglikanów i glikoproteidów; jest silnie uwodniona i dzięki temu umożliwia dyfuzję gazów i subst.odżyw.do rozproszonych na jej terenie kom. 2.Włókna (zbud.z białek), 3 typy: *kolagenowe: zbud.z kolagenu I, grube, mocne, tworzą pęczki, decydują o mechanicznej wytrzymałości tk.; *srebrochłonne: zbud.z kolagenu III, cienkie, tworzą sieci o b.drobnych oczkach, oplatające kom.lub ich grupy (rusztowanie dla kom.); *sprężyste: zbud.z elastyny, cienkie, rozciągliwe, tworzą sieci lub blaszki (lite warstwy), nadają elastyczność obszarom, w których wys. Kom.tk.łącz.: 1.Fibroblasty: wydłużone, intensywnie syntetyzują elementy składowe subst.międzykom.(białka, proteoglikany). Elementy te wydzielane są do przestrzeni międzykom., gdzie agregują w większe struktury (tworzą włókna lub wysokocząst.kompleksy subst.podstawowej). Spoczynkowa ich forma to fibrocyty. 2.Makrofagi: kuliste (w płynach) lub wielokształtne. Wywodzą się z monocytów krwi. Zawierają liczne lizosomy. Uczestniczą w proc.obronnych: intensywnie fagocytują i trawią szczątki rozpadłych kom., mikroorganizmy, ciała obce, itp. Wytwarzają również subst.biol.czynne wpływające na te procesy. 3.Kom.plazmatyczne (plazmocyty):wywodzą się z limfocytów B. Kuliste, posiadają b.rozbudowane RE szorstkie i aparat Golgiego. Uczestniczą w proc.immunologicznych: prod.przeciwciała. 4. Kom.tuczne (mastocyty):owalne, zawierają w cytoplazmie duże zasadochłonne ziarnistości, a w nich mediatory stanu zapalnego (histamina, heparyna, proteazy), które pod wpływem stymulacji wydzielają do otoczenia poprzez gwałtowną egzocytozę. Współpracują z innymi kom.tk.łącz.i krwi w proc.obronnych, wywołują reakcje alergiczne. Odmiany: 1.Tk.łącz.wiotka - najpowszechniejsza, łączy struktury narządowe i narządy, wprowadza na teren narządów naczynia krwionośne i włókna nerwowe. Skład: substancja podstawowa i włókna (równa ilość), rozproszone komórki tkanki łącznej i krwinki białe. 2.Tk.łącz.zbita. Skład: gł.wł.(kolagenowe), niewiele subst.podstawowej i kom.(fibrocyty). 2 odmiany: *o regularnym układzie wł.(ścięgna, więzadła); *o nieregularnym układzie wł.(skóra właściwa, twardówka oka). 3.Tk.łącz.siateczkowata. Stanowi rusztowanie dla tk.limfoidalnej i szpiku. Buduje ją sieć wł.srebrochłonnych, na której rozpięte są gwiaździste kom.(fibroblasty i makrofagi). 4. Tk.tłuszczowa - kom.dość ściśle do siebie przylegają i ilościowo przeważają znacznie nad subst.międzykom..Wyróżnia się formy:*tk.tłusz.żółta: zbud.z kom.tłuszcz. (adipocytów) jednopęcherzykowych, zawierających w cytoplazmie pojedynczą dużą kroplę lipidową wypełniającą prawie całą kom.Wys.: tk.podskórna, torebki niektórych narządów. Funkcja: gromadzenie, przemiana i uwalnianie tłuszczów; *tk.tłusz.brunatna: zbud.z kom.łusz.wielopęcherzykowych, zawierających w cytoplazmie liczne drobne krople lipidowe i dużo mitochondriów. Wys.u człowieka w bardzo niewielkich ilościach, głównie u noworodków. Funkcja: produkcja ciepła.
KREW: 1.Erytrocyty. Kształt dwuwklęsłego krążka, nie mają jądra ani organelli kom. Cytoplazmę wypełnia hemoglobina, która w naczyniach pęcherzyków płucnych przyłącza tlen, a w tk.go oddaje. W przeciwną stronę erytrocyty transportują CO2. W bł.kom. zlokalizowane są antygeny gr. 2.Limfocyty. Wys.w 2 formach: *małe-mają duże, kuliste jądro wypełniające prawie całą kom.Cytoplazma tworzy cienką warstwę dookoła jądra; *duże-warstwa cytoplazmy jest grubsza. Mogą zawierać nieliczne lizosomy w formie ziarn.azurochłonnych. Funkcje:odpowiedzialne za reakcje immunologiczne, dzielimy je na limfocyty B i limfocyty T. *B reaguja na obce antygeny namnażając się i przekształcając w plazmocyty, które prod.swoiste przeciwciała (odporność humoralna). *T niszczą kom.obce antygenowo, np. przeszczepione lub zakażone wirusem (odporność komórkowa), ponadto koordynują współpracę kom.uczestniczących w proc.imunologicznych.
KOM.NERW:Składa się z ciała kom.(perykarionu) i 2 rodzajów wypustek: *dendryty - zazwyczaj liczne, krótsze, bogato rozgałęzione, przewodzące bodźce dośrodkowo (do perykarionu); *akson - zawsze pojedynczy, dłuższy, słabo rozgałęziony, przewodzący bodźce odśrodkowo. Podział kom.nerw.:*wielobiegunowe (najpowszechniejsze) - liczne dendryty, jeden akson; *dwubiegunowe - jeden dendryt i jeden akson; *pseudojednobiegunowe - od perykarionu odchodzi jedna wypustka, która dzieli się w kształcie litery T na dendryt i akson (neurony czuciowe, bodziec nie przechodzi przez perykarion); *jednobiegunowe - posiadają tylko akson, lub tylko dendryt (b. rzadkie). Perykarion zawiera liczne organelle: dobrze rozwinięty aparat Golgiego, liczne drobne mitochondria, lizosomy. Charak.cechami wyposażenia kom. są: 1.tigroid (ciałka Nissla) - skupiska szorstkiego RE i wolnych rybosomów. Prod.n znaczne ilości białek niezbędnych do funkcjonowania kom. 2.Neurotubule (mikrotubule) i neurofilamenty (filamenty pośrednie) - elementy cytoszkieletu, w perykarionie układające się w sieć, a w wypustkach tworzące wiązki. Nurotubule, najliczniejsze w aksonie odp.za transport subst.wysokocząstecz., pęcherzyków i organelli między perykarionem a zakończeniem aksonu . Wł.nerw.: Wyróżniamy 2 rodzaje wł.:1.Niezmielinizowane (bezrdzenne) - osłonkę tworzy wpuklenie cytoplazmy kom.Schwanna (w obwodowym ukł. nerwowym) lub otaczająca akson wypustka astrocytu (w ośrodkowym ukł. nerwowym). 2.Zmielinizowane - posiadają osłonkę mielinową, którą tworzy spiralny uk.warstw fosfolipidowych i białkowych powtały przez wielokrotne „owinięcie się” bł.kom.glejowej. Pomiędzy segmentami osłonki mielinowej znajdują się tzw. przewężenia Ranviera, w których dokonuje się odnowienie bodźca.
kom.uczestniczących w procesach immunologicznych. 3.Monocyty. Mają owalne lub nerkowate jądro, a w cytoplazmie umiarkowanie rozwinięte organelle, w tym dość liczne lizosomy w formie ziarn azurochłonnych. Posiadaja zdolność do fagocytozy, wydzielają też subst.biol.czynne uczestniczące w reakcjach zapal.i immunologicznych. Po przejściu do tk.przekształcają się w makrofagi.
TK.NABŁ.:Wys.:*wyściółki zew.pow.org.(naskórek) i wew.pow. przewodów (uk.pokar.,oddech.,mocz.,rozrod.,naczyń krwion.); *gruczoły (skupiska kom.nabł.o funk.wydzielniczej). Funkcje: *pokrywowo-ochronna (naskórek); *resorpcyjna (wchłanianie:nabłonek jelitowy, kanalików nerkowych); *wydzielnicza (gruczoły); *barierowa (regulacja transportu:śródbłonek naczyń krwion., pęcherzyków płucnych); *zmysłowa (rzadka, kom.kubków smakowych i ucha wew.). Klasyfikacja: *ze względu na liczbę warstw kom.: jednowarst.i wielowarst.; *ze względu na kształt kom.: płaskie, sześcienne, walcowate. W nabłonkach wielowarst.nazwa uwzględnia kształt kom.leżących na pow. Lokalizacja: *jednowarst.płaski - naczynia krwion., pęcherzyki płucne; *jednowarst.sześcienny - kanaliki nerkowe, przewody wyprowadzające gruczołów; *jednowarst.walcowaty - żołądek, jelita; *wieloszeregowy - drogi oddechowe; *wielowarst.płaski rogowaciejący - naskórek; *wielowarst.płaski nierogowaciejący - jama ustna, przełyk; *wielowarst.sześcienny (rzadki) - przew. wyprowadzające gruczołów potowych; *wielowarst.walcowaty (rzadki) - spojówka; *przejściowy - moczowód, pęcherz moczowy. Biegun wolny = przyszczytowy: 1.Mikrokosmki - nieruchome wypustki cytoplazmatyczne zwiększające pow.nabł.. Jeżeli są bardzo gęsto ułożone, noszą nazwę brzeżka szczoteczkowego i przez zwiększenie pow.ułatwiają procesy wchłaniania (nabł.jelitowy, nabł.kanalików nerkowych). Odmianą mikrokosmków są stereocylia (większe, rzadko występujące). 2.Migawki (rzęski) - ruchome wypustki cytoplazmatyczne, przesuwające po pow.nabł.śluz, cząstki pyłów (w drogach oddech., kom.jajową (w jajowodzie), plemniki (w najądrzu). Nagromadzenie ich na pow.uk.oddech.tworzy tzw.brzeżek migawkowy, który ma zdolność zsynchronizowanego ruchu. Pow.boczna: 1.Mechaniczne - białka łączące powiązane są z cytoszkieletem, dzięki czemu połączenie ma dużą wytrzymałość mechaniczną. Istnieją 2 typy: *strefa przylegania: białka łączące są powiązane z filamentami aktynowymi; *desmosom: białka łączące są powiązane z filamentami pośrednimi. 2.Ścisłe(barierowe)- *strefa zamykająca - białka łączące uszczelniają przestrzeń międzykom.i uniemożliwiają niekontrolowane przechodzenie subst.pomiędzy kom. Taki nabł.jest „szczelny” - transport subst.jest kontrolowany przez kom. 3.Komunikacyjne(neksus) - białka łączące tworzą kanały, które umożliwiają przechodzenie małych cząsteczek (jonów) bezpośrednio z jednej kom.do drugiej. Bł.podstawna - zdubowana jest z blaszki podstawnej (jasnej i ciemnej), która jest wytworem tk.nabł.oraz warstwy włóknisto-siateczkowatej, która jest częścią tj.łącz. Funkcje: *„zakotwiczenie” tk.nabł.w tk.niżej położonych; *odzywianie tk.nabł.; *bariera dla procesów nowotwor.i zapal.
TK.KOST.: Odmiany: 1.K.gąbczasta: tworzy k.płaskie i nieregularne oraz nasady k. długich. Zespoły równoległych blaszek kostnych układają się w nieregularne beleczki kostne tworzące sieć. Pomiędzy beleczkami znajduje się szpik kostny z naczyniami krwionośnymi. 2.K.zbita: tworzy trzony k.długich oraz zew.warstwę nasad i pozostałych k. Blaszki kostne układają się koncentrycznie tworząc osteony - jednostki strukturalne k.zbitej. Osteon ma kształt walca przez jego środek przechodzi kanał naczyniowy (kanał Haversa) zawierający cienkie naczynie krwionośne, który jest otoczony układem blaszek kostnych (blaszki systemowe). K.zbita zbud.jest ze ściśle ułożonych osteonów, a przestrzenie pomiędzy nimi wypełnione są przez nieregularne blaszki kostne.
CHRZĄSTKA:Obmiany chrząstki: 1.Szklista: silnie uwodniona subst.międzykom.zbud.z wł.kolagenowych (kolagen II) i subst.podstawowej nadaje jej dużą odporność na ściskanie. Wys.: pow.st., ściany krtani, tchawicy i oskrzeli. 2.Sprężysta: subst.międzykom.zawiera dodatkowo wł.sprężyste, nadające tej chrząstce elastyczność. Wys.: małżowina uszna, krtań. 3.Włóknista: budowa zbliżona do budowy ścięgna: równoległe pęczki wł.kolagenowych (kolagen I), między nimi terytoria chrzęstne, bardzo mało subst.podstawowej. Wys.: przyczepy ścięgien, dyski międzykręgowe, spojenie łonowe.
TK.MIEŚ.: Aparat kurczliwy zbud.z miofilamentów (mikrofilamentów) - cienkich wł.białkowych cytoszkieletu. Wyróżniamy: *miofilamenty cienkie zbud.z białka aktyny i białek towarzyszących; *miofilamenty grube zbud.z mechanoenzymu miozyny. W m.poprzecz.prąż. aparat zajmuje centralna część cytoplazmy w formie║ułożonych wł.kurczliwych tzw.miofibryli, które zbud.są z miofilamentów cienkich i grubych. Bud.m.szkieletowego: zbud. jest z licznych, ułożonych║wł.mięś., poprzedzielanych tk.łącz.: mięsień otacza warstwa tk.łącz.zbitej - namięsna, od której odchodzą przegrody z tk.łącz.wiotkiej, otaczające pęczki wł.mięś. - omięsna, prowadzi ona większe naczynia krwionośne i pęczki wł.nerw.. Pomiędzy poszczególne wł.mięś.wnika delikatna tk.łączna (głównie wł.srebrochłonne i subst.podst.), prowadząca naczynia włosowate i pojedyncze wł.nerwowe - śródmięsna.
TK.ŁĄCZ.:Funkcje: *łączy, utrzymuje i podpiera inne tk.;*pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, subst. odżywczych i subst.biol.czynnych (hormonów) w org.; *odp.za większość procesów obronnych org. Klasyfikacja: *tk.łącz.wł.(wiotka, zbita, siateczkowata, tłuszczowa); *tk.łączne podporowe (chrząstka, kość); *krew. Subst.międzykom.: 1.Sub.podst.(macierz) - bezstrukturalna, zbud.z białek i zw.białkowo-cukrowcowych: proteoglikanów i glikoproteidów; jest silnie uwodniona i dzięki temu umożliwia dyfuzję gazów i subst.odżyw.do rozproszonych na jej terenie kom. 2.Włókna (zbud.z białek), 3 typy: *kolagenowe: zbud.z kolagenu I, grube, mocne, tworzą pęczki, decydują o mechanicznej wytrzymałości tk.; *srebrochłonne: zbud.z kolagenu III, cienkie, tworzą sieci o b.drobnych oczkach, oplatające kom.lub ich grupy (rusztowanie dla kom.); *sprężyste: zbud.z elastyny, cienkie, rozciągliwe, tworzą sieci lub blaszki (lite warstwy), nadają elastyczność obszarom, w których wys. Kom.tk.łącz.: 1.Fibroblasty: wydłużone, intensywnie syntetyzują elementy składowe subst.międzykom.(białka, proteoglikany). Elementy te wydzielane są do przestrzeni międzykom., gdzie agregują w większe struktury (tworzą włókna lub wysokocząst.kompleksy subst.podstawowej). Spoczynkowa ich forma to fibrocyty. 2.Makrofagi: kuliste (w płynach) lub wielokształtne. Wywodzą się z monocytów krwi. Zawierają liczne lizosomy. Uczestniczą w proc.obronnych: intensywnie fagocytują i trawią szczątki rozpadłych kom., mikroorganizmy, ciała obce, itp. Wytwarzają również subst.biol.czynne wpływające na te procesy. 3.Kom.plazmatyczne (plazmocyty):wywodzą się z limfocytów B. Kuliste, posiadają b.rozbudowane RE szorstkie i aparat Golgiego. Uczestniczą w proc.immunologicznych: prod.przeciwciała. 4. Kom.tuczne (mastocyty):owalne, zawierają w cytoplazmie duże zasadochłonne ziarnistości, a w nich mediatory stanu zapalnego (histamina, heparyna, proteazy), które pod wpływem stymulacji wydzielają do otoczenia poprzez gwałtowną egzocytozę. Współpracują z innymi kom.tk.łącz.i krwi w proc.obronnych, wywołują reakcje alergiczne. Odmiany: 1.Tk.łącz.wiotka - najpowszechniejsza, łączy struktury narządowe i narządy, wprowadza na teren narządów naczynia krwionośne i włókna nerwowe. Skład: substancja podstawowa i włókna (równa ilość), rozproszone komórki tkanki łącznej i krwinki białe. 2.Tk.łącz.zbita. Skład: gł.wł.(kolagenowe), niewiele subst.podstawowej i kom.(fibrocyty). 2 odmiany: *o regularnym układzie wł.(ścięgna, więzadła); *o nieregularnym układzie wł.(skóra właściwa, twardówka oka). 3.Tk.łącz.siateczkowata. Stanowi rusztowanie dla tk.limfoidalnej i szpiku. Buduje ją sieć wł.srebrochłonnych, na której rozpięte są gwiaździste kom.(fibroblasty i makrofagi). 4. Tk.tłuszczowa - kom.dość ściśle do siebie przylegają i ilościowo przeważają znacznie nad subst.międzykom..Wyróżnia się formy:*tk.tłusz.żółta: zbud.z kom.tłuszcz. (adipocytów) jednopęcherzykowych, zawierających w cytoplazmie pojedynczą dużą kroplę lipidową wypełniającą prawie całą kom.Wys.: tk.podskórna, torebki niektórych narządów. Funkcja: gromadzenie, przemiana i uwalnianie tłuszczów; *tk.tłusz.brunatna: zbud.z kom.łusz.wielopęcherzykowych, zawierających w cytoplazmie liczne drobne krople lipidowe i dużo mitochondriów. Wys.u człowieka w bardzo niewielkich ilościach, głównie u noworodków. Funkcja: produkcja ciepła.
KREW: 1.Erytrocyty. Kształt dwuwklęsłego krążka, nie mają jądra ani organelli kom. Cytoplazmę wypełnia hemoglobina, która w naczyniach pęcherzyków płucnych przyłącza tlen, a w tk.go oddaje. W przeciwną stronę erytrocyty transportują CO2. W bł.kom. zlokalizowane są antygeny gr. 2.Limfocyty. Wys.w 2 formach: *małe-mają duże, kuliste jądro wypełniające prawie całą kom.Cytoplazma tworzy cienką warstwę dookoła jądra; *duże-warstwa cytoplazmy jest grubsza. Mogą zawierać nieliczne lizosomy w formie ziarn.azurochłonnych. Funkcje:odpowiedzialne za reakcje immunologiczne, dzielimy je na limfocyty B i limfocyty T. *B reaguja na obce antygeny namnażając się i przekształcając w plazmocyty, które prod.swoiste przeciwciała (odporność humoralna). *T niszczą kom.obce antygenowo, np. przeszczepione lub zakażone wirusem (odporność komórkowa), ponadto koordynują współpracę kom.uczestniczących w proc.imunologicznych.
KOM.NERW:Składa się z ciała kom.(perykarionu) i 2 rodzajów wypustek: *dendryty - zazwyczaj liczne, krótsze, bogato rozgałęzione, przewodzące bodźce dośrodkowo (do perykarionu); *akson - zawsze pojedynczy, dłuższy, słabo rozgałęziony, przewodzący bodźce odśrodkowo. Podział kom.nerw.:*wielobiegunowe (najpowszechniejsze) - liczne dendryty, jeden akson; *dwubiegunowe - jeden dendryt i jeden akson; *pseudojednobiegunowe - od perykarionu odchodzi jedna wypustka, która dzieli się w kształcie litery T na dendryt i akson (neurony czuciowe, bodziec nie przechodzi przez perykarion); *jednobiegunowe - posiadają tylko akson, lub tylko dendryt (b. rzadkie). Perykarion zawiera liczne organelle: dobrze rozwinięty aparat Golgiego, liczne drobne mitochondria, lizosomy. Charak.cechami wyposażenia kom. są: 1.tigroid (ciałka Nissla) - skupiska szorstkiego RE i wolnych rybosomów. Prod.n znaczne ilości białek niezbędnych do funkcjonowania kom. 2.Neurotubule (mikrotubule) i neurofilamenty (filamenty pośrednie) - elementy cytoszkieletu, w perykarionie układające się w sieć, a w wypustkach tworzące wiązki. Nurotubule, najliczniejsze w aksonie odp.za transport subst.wysokocząstecz., pęcherzyków i organelli między perykarionem a zakończeniem aksonu . Wł.nerw.: Wyróżniamy 2 rodzaje wł.:1.Niezmielinizowane (bezrdzenne) - osłonkę tworzy wpuklenie cytoplazmy kom.Schwanna (w obwodowym ukł. nerwowym) lub otaczająca akson wypustka astrocytu (w ośrodkowym ukł. nerwowym). 2.Zmielinizowane - posiadają osłonkę mielinową, którą tworzy spiralny uk.warstw fosfolipidowych i białkowych powtały przez wielokrotne „owinięcie się” bł.kom.glejowej. Pomiędzy segmentami osłonki mielinowej znajdują się tzw. przewężenia Ranviera, w których dokonuje się odnowienie bodźca.
kom.uczestniczących w procesach immunologicznych. 3.Monocyty. Mają owalne lub nerkowate jądro, a w cytoplazmie umiarkowanie rozwinięte organelle, w tym dość liczne lizosomy w formie ziarn azurochłonnych. Posiadaja zdolność do fagocytozy, wydzielają też subst.biol.czynne uczestniczące w reakcjach zapal.i immunologicznych. Po przejściu do tk.przekształcają się w makrofagi.