1. Wymienić podstawowe regulacje prawne ochrony przeciwpożarowej w Polsce i krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

-Ustawa z dnia 24.08.1991r. o ochronie przeciwpożarowej

-Rozporządzenie MSWiA 18.02.2011r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji KSRG

2. Omówić zadania ochrony przeciwpożarowej; scharakteryzować organizację, funkcjonowanie i zadania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

• omówić zadania ochrony przeciwpożarowej;

Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscem zagrożenia poprzez zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru czy innego zjawiska, zapewnienie sił i środków do zwalczania oraz prowadzenia działań ratowniczych.

• wymienić i scharakteryzować poziomy oraz zadania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego;

Zadania: Celem jego istnienia jest ujednolicenie działań o charakterze ratowniczym, podejmowanych w sytuacjach zagrożeń życia, zdrowia, mienia lub środowiska, podejmowanych przez Państwową Straż Pożarną i inne podmioty ratownicze (głównie Ochotniczą Straż Pożarną). Swoje zadania KSRG realizuje poprzez koordynację walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi oraz ratownictwa technicznego, ekologicznego i medycznego na wszystkich szczeblach administracji.

Poziomy: Poziom powiatowy- Struktura KSRG w poszczególnych powiatach zależy od rodzaju zagrożeń i sieci jednostek ratowniczych. Dysponowanie jednostek systemu do działań ratowniczych oraz alarmowanie podmiotów współdziałających odbywa się poprzez powiatowe stanowisko kierowania PSP współdziałające ze stanowiskami dyżurnymi administracji samorządowej wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz starostów. Poziom wojewódzki- Poziom wojewódzki spełnia rolę wspomagającą i koordynacyjną w sytuacjach wymagających użycia sił i środków spoza powiatu w którym ma miejsce zdarzenie. Poziom centralny- Poziom centralny spełnia rolę wspomagającą i koordynacyjną w sytuacjach wymagających użycia sił i środków spoza województwa w którym ma miejsce zdarzenie.

• wymienić podmioty wchodzące w skład ksrg na poziomie powiatu;

-starosta, komendant powiatowy PSP, powiatowy zespół zarządzania kryzysowego, powiatowe stanowisko kierowania, jednostki RG PSP, jednostki taktyczne OSP włączone do KSRG, specjaliści do spraw ratownictwa, włączone do systemu służby, instytucje, straże, inspekcje

• scharakteryzować rolę społecznych służb ratowniczych w ksrg,

GOPR, TOPR, WOPR, PCK - rola wspomagająca lub specjalistyczna

• wymienić i scharakteryzować zadania jednostek administracji samorządowej i rządowej w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ksrg na terenie województwa.

Organizacja KSRG na obszarze województwa przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej obejmuje:

•opracowanie analiz zagrożeń oraz analiz zabezpieczenia operacyjnego,

•opracowanie wojewódzkiego planu ratowniczego,

•ustalenie obszarów chronionych dla specjalistycznych grup ratowniczych oraz podmiotów KSRG przewidzianych do realizacji zadań poza terenem własnego działania,

• aktualizację danych dotyczących gotowości operacyjnej odwodów operacyjnych na obszarze województwa oraz w ramach pomocy transgranicznej,

•dysponowanie sił i środków specjalistycznych grup ratowniczych i odwodów operacyjnych na obszarze województwa,

•ustalanie zasad powiadamiania i współdziałania podmiotów na obszarze województwa podczas działań ratowniczych.

3. Dokonać podziału nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i krótko scharakteryzować poszczególne rodzaje katastrof.

Nadzwyczajne zagrożenie środowiska - zagrożenie spowodowane gwałtownym zdarzeniem, nie będącym klęską żywiołową, które może wywołać znaczne zniszczenie środowiska lub pogorszenie jego stanu, stwarzając powszechne niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.

katastrofy naturalne- susza, powodzie, anomalie pogodowe, ruchy tektoniczne, epidemie

katastrofy techniczne- pożary, awarie chemiczne, awarie i wypadki radiacyjne, katastrofy komunikacyjne, katastrofy budowlane, górnicze

katastrofy synergiczne- niebezpieczne zanieczyszczenia atmosfery,

wód, gleby, katastrofalne zatopienia, kwaśne deszcze, zanik warstwy ozonowej,

efekt cieplarniany,

akty terroru

4. Wymienić uprawnienia kierującego działaniem ratowniczym oraz warunki odstąpienia od przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny, pracy w stanie wyższej konieczności.

Podczas akcji ratowniczej dowódca ma obowiązek:

1) rozpoznawać zagrożenia, informować podwładnych o ich występowaniu oraz wydawać polecenia dotyczące właściwego zabezpieczenia ludzi przed ich następstwami,

2) kierować do wszystkich działań gaśniczych i ratowniczych co najmniej dwóch ratowników, wyznaczając spośród nich dowódcę,

3) ustalać sygnały i środki alarmowe oraz odwód niezbędny do udzielenia natychmiastowej pomocy poszkodowanym i zagrożonym,

4) rozpoznawać i ustalać najbezpieczniejsze drogi odwrotu i ewakuacji,

5) znać stan osobowy jednostki, którą dowodzi, oraz miejsce przebywania swoich podwładnych,

6) kontrolować i nadzorować pracę podwładnych oraz stan ich zabezpieczenia na stanowiskach szczególnie zagrożonych,

7) w razie zaistnienia wypadku lub nagłego bezpośredniego zagrożenia życia, natychmiast przystąpić do ratowania poszkodowanych lub zagrożonych,

8) podczas długotrwałych akcji ratowniczych prowadzonych w niskich lub wysokich temperaturach albo w obecności czynników szkodliwych dla zdrowia zapewnić odpowiednio częste wymiany ratowników, możliwości ogrzania się, niezbędne posiłki i napoje, wymianę butów i odzieży ochronnej oraz rezerwę tych przedmiotów.

W okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności kierujący akcją ratowniczą jest uprawniony do zarządzenia odstąpienia od zasad powszechnie uznanych za bezpieczne, z zachowaniem wszelkich dostępnych w danych warunkach zabezpieczeń, jeżeli w ocenie kierującego działaniem ratowniczym, dokonanej w miejscu i czasie zdarzenia, istnieje prawdopodobieństwo uratowania życia ludzkiego, w szczególności gdy:

1) z powodu braku specjalistycznego sprzętu zachodzi konieczność zastosowania sprzętu zastępczego,

2) fizyczne właściwości ratownika mogą zastąpić brak możliwości użycia właściwego sprzętu,

3) jest możliwe wykonanie określonej czynności przez osobę zgłaszającą się dobrowolnie.

5. Przedstawić ogólny podział zadań i kompetencji poszczególnych podmiotów (tj. straż pożarna, policja, pogotowie ratunkowe, pogotowie gazowe i energetyczne, władze administracji samorządowej) uczestniczących w działaniach ratowniczych oraz podać zasady ich współpracy.

???

6. Przedstawić organizację i zasady postępowania oraz podać przykłady sprzętu stosowanego podczas działań ratowniczych w zakresie:

1. walki z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi,

• wymienić czynniki niezbędne do rozpoczęcia procesu spalania;

materiał palny, który może ulegać utlenianiu,
powietrze, które zawiera tlen,
źródło energii inicjujące zapalenie

• omówić przebieg spalania wybranych ciał stałych, cieczy i gazów;

Ciała stałe pod wpływem ciepła poddane zostają rozkładowi termicznemu, wydzielając substancje lotne, palące się płomieniem. Na powierzchni tworzy się powłoka węglowa ulegająca procesowy żarzenia. Im większe jest rozdrobnienie materiału, tym większa jest powierzchnia i szybkość spalania.

Ciecze palne spalają się powierzchniowo, parując uprzednio. Zapalenie następuje z chwilą gdy osiągnięte zostanie odpowiednie stężenie par i pojawi się odpowiedni bodziec energetyczny o odpowiedniej temperaturze i pojemności cieplnej. Spalaniu ulegają tylko pary cieczy palnej, a wytworzone ciepło podgrzewa ciecz intensyfikując proces parowania i spalania. Spalanie przebiega z wydzielaniem się płomienia o stosunkowo wysokiej temperaturze. Spalanie par cieczy może przebiegać wybuchowo.

Gazy palne spalają się objętościowo, a przebieg spalania może mięć charakter spalania deflagracyjnego (propagacyjnego) lub wybuchowego. Gazy wydobywające się ze zbiornika pod ciśnieniem mogą spalać się w sposób ciągły i stabilny, jednakże będą powodować nagrzewanie się otoczenia, powodują rozprzestrzenianie się pożaru. Spalanie gazów przebiega z wydzielaniem się płomienia o wysokiej temperaturze. Do zapalenia gazu palnego wystarczy bardzo niewielki bodziec energetyczny.

• wskazać zagrożenia związane z procesem spalania oraz sposoby ich minimalizacji,

W trakcie spalania wydzielają się substancje niekorzystne z punktu widzenia bezpieczeństwa osób tam przebywających (poszkodowanych i ratowników) działań gaśniczych. Są to:
gazy palne,
gazy toksyczne,
dymy.

• wykazać znaczenie dolnej i górnej granicy palności/wybuchowości,

• dolną granicę wybuchowości - czyli najniższe stężenie substancji palnej,

• górną granicę wybuchowości - najwyższe stężenie substancji palnej w mieszaninie z powietrzem, przy którym jeszcze może nastąpić zapalenie się tej substancji i jej wybuch pod wpływem bodźca termicznego.

• zdefiniować pojęcie pożar,

Pożar - niekontrolowany proces spalania w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Warunkiem zapoczątkowania i przebiegu procesu jakim jest pożar (podobnie jak w procesie spalania) jest istnienie czworokąta spalania:

• materiał palny

• utleniacz

• ciepło

• skomplikowane reakcje łańcuchowe (wolne rodniki)

• wymienić przyczyny powstawania i rozprzestrzeniania się pożaru,

 wadliwa instalacja elektryczna, przebicie izolacji elektrycznej, zwarcie

 podpalenia

 nieumyślne zaprószenia ognia przez człowieka

 wypadki komunikacyjne

 wypalanie traw

 susze

 niedopałki papierosów

 pozostawione bez nadzoru źródła ciepła

 wadliwość instalacji gazowej

 wyładowania atmosferyczne

 samozapalenia

• wyliczyć zagrożenia w strefie zadymienia,

W strefie zadymienia istnieje poważne zagrożenie dla zdrowia. i życia ludzi, a powodem są składniki gazowe dymu. Materiały palne to przeważnie substancje organiczne zawierające w swoim składzie atomy węgla. Spalaniu ich towarzyszy zawsze wydzielanie tlenku i dwutlenku węgla oraz w zależności od składu chemicznego innych niebezpiecznych związków.

• wymienić zasady wejścia do pomieszczeń zadymionych oraz zasady poruszania się przez pomieszczenia zadymione,

• w pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z pomieszczeń, w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz z pomieszczeń, z których dotarcie lub wyjście do bezpiecznych dróg ewakuacji może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie,

• przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji schylonej, usta i drogi oddechowe w miarę możliwości zasłaniać chustką, najlepiej zmoczoną w wodzie - sposób ten ułatwia oddychanie,

• podczas przejścia przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, aby nie stracić orientacji,

• wymienić i scharakteryzować fazy rozwoju pożaru wewnętrznego,

Faza I charakteryzuje się rozszerzaniem ognia od źródła zapalenia, w tej fazie następuje gwałtowny wzrost temperatury. Pożar jest w tej fazie kontrolowany przez ilość paliwa.
Faza II pożar osiąga pełny rozwój przez objęcie płomieniem całego pomieszczenia, lub przez wniknięcie w głąb materiału palnego. Podczas przejścia pożaru do tej fazy może nastąpić rozgorzenie lub wsteczny ciąg płomienia. Następuje gwałtowny wzrost temperatury do ok. 800-1200 °C w górnej strefie gazów pożarowych. Pożar jest kontrolowany przez wentylację.
Faza III następuje dopalanie się resztek materiału palnego, w fazie tej temperatura stopniowo zaczyna spadać
Faza IV jest to faza, w której następuje stygnięcie pogorzeliska, a temperatura osiąga wartość sprzed zapaleniem.

• rozróżnić pojęcia ewakuacja i ratownictwo,

Ewakuacja - to zorganizowane przemieszczenie ludzi, czasem wraz z dobytkiem, z miejsca, w którym występuje zagrożenie, na obszarze bezpiecznym.

Ratownictwo- działanie w stanach nagłego zagrożenia życia lub zdrowia. Ratownictwo jest potrzebne w STANACH NAGŁYCH, w których nie udzielenie pomocy spowoduje pogorszenie się stanu zdrowia bądź utratę życia.

• podać przykłady zachowania się osób zagrożonych,

• zwiększenie potrzeby mówienia

• chichot przeradzający się w niepohamowany śmiech

• drżenie ciała, a zwłaszcza kolan

• zwiększona potrzeba ruchu

• bieganie bez celu będące przejawem przygotowania do ucieczki

• przyśpieszenie oddechu i kołatanie serca

• bladość lub niekiedy czerwienienie się

• biegunka, czasem niekontrolowane oddawanie moczu i kału

• wymienić sposoby ewakuacji pojedynczych osób z niższych i wyższych kondygnacji w tym dzieci, osoby starszych, ograniczonej zdolności poruszania,

• W celu zapobieżeniu panice oraz ograniczeniu szybkości ewakuacji osoby o ograniczonej zdolności poruszania się, powinny opuszczać pomieszczenia przy pomocy drugiej osoby, lub winny być wynoszone na noszach

• omówić przebieg i organizację ewakuacji zbiorowej,

• Osoby do ewakuacji, ustawiają się przy zejściach na klatkę przy wyjściach z budynku (dotyczy to parteru). W celu zapobieżeniu panice oraz ograniczeniu szybkości ewakuacji osoby o ograniczonej zdolności poruszania się, powinny opuszczać pomieszczenia przy pomocy drugiej osoby, lub winny być wynoszone na noszach

• W czasie trwania ewakuacji na drogach ewakuacyjnych winny znajdować się osoby kierujące do wyjść

• Po wyjściu z budynku osoby ewakuowane kierować w miejsca bezpieczne, umożliwiające zapewnienie bezpieczeństwa

W miejscu pobytu osób ewakuowanych winna znajdować się osoba zajmująca się ewakuowanymi. Zadaniem tej osoby jest uspakajanie osób pobudliwych oraz informowanie o ustępującym zagrożeniu.

• wymienić rodzaje dróg ewakuacyjnych,

???

• omówić zagrożenia związane z instalacjami i zbiornikami gazowymi, elektrycznymi podczas pożaru oraz sposobami minimalizacji tych zagrożeń.

???

2. ratownictwa technicznego,

• wyliczyć elementy wchodzące w skład ratowniczych zestawów hydraulicznych,

 źródło zasilania zestawu,

 ciecz hydrauliczna,

 przewody hydrauliczne,

 urządzenia sterujące,

 narzędzia hydrauliczne wraz z akcesoriami.

• rozróżnić narzędzia i osprzęt wchodzące w skład ratowniczych zestawów hydraulicznych,
  

• rozpieracze kolumnowe,

• rozpieracze ramieniowe,

• nożyce hydrauliczne,

• nożyco-rozpieracze,

• kliny hydrauliczne rozporowe itp.

• wskazać przeznaczenie ratowniczych narzędzi hydraulicznych:

Rozpieraka ramieniowego,

 rozpieranie lub ściskanie - końcówka ściskająco - rozpierająca,

 wycinanie otworów - końcówka tnąca,

 ciągnięcie - końcówka z hakiem.

Rozpieraka kolumnowego

unoszenie, rozpieranie, podpieranie oraz ciągnięcie (w połączeniu z łańcuchami). Nożyce

przeznaczone są do wykonywania wszelkich czynności, podczas których realizowane jest cięcie, odcinanie czy nacinanie konstrukcji i profili metalowych.

• wyliczyć rodzaje ratowniczych zestawów pneumatycznych podnoszących,

-siłowniki pneumatyczne, -uszczelniacze pneumatyczne

• podać przykłady przeznaczenie ratowniczych zestawów pneumatycznych podnoszących,

unoszenie, dociskanie, przesuwanie lub rozpieranie przedmiotów o znacznej masie, np. podnoszenie zawalonego stropu

• wyliczyć elementy wchodzące w skład ratowniczych zestaw podnoszących,

 źródło zasilania zestawu pneumatycznego (butla ze sprężonym powietrzem, pompka),

 reduktor zestawu pneumatycznego,

 urządzenie sterujące,

 przewody zasilające,

 narzędzia pneumatyczne.

• przedstawić schemat postępowania podczas katastrof komunikacyjnych i scharakteryzować poszczególne elementy procedury,

przyjęcie zgłoszenia ,dojazd do miejsca zdarzenia, ustawienie pojazdu, rozpoznanie, zabezpieczenie, działania ratownicze, zakończenie działań

• omówić zasady bezpieczeństwa podczas dojazdu alarmowego do miejsca zdarzenia,

Dojazd na miejsce zdarzenia odbywa się w trybie alarmowym. Samochód ratowniczo-gaśniczy ma włączone światła mijania lub drogowe, światła błyskowe barwy niebieskiej oraz sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie. Pojazd spełniający te warunki jest pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym.

• wymienić zasady prowadzenia rozpoznania oraz zabezpieczenia miejsca zdarzenia,
  Rozpoznanie po przybyciu na miejsce zdarzenia powinno obejmować najbliższe otoczenie pojazdów jak i teren w odległości 3-6 m od nich. Ratownicy wykonują pełne okrążenie ustalając : -z jakim zdarzeniem mają do czynienia(zderzenie pojazdów, przewrócenie, przyduszenie pojazdu drzewem, słupem, pożar, wyciek kwasu z akumulatora, zagrożenie substancjami chem.),
  -jaki jest stan poszkodowanych (ranni, ofiary śmiertelne),-w jaki sposób i przez co ofiary zostały zablokowane,
  -w jaki sposób można najlepiej je uwolnić biorąc pod uwagę ich stan i posiadany sprzęt,
  -czy występuje konieczność zadysponowania inny sprzęt specjalistyczny (oświetleniowy, agregat oddymiający),-czy występuje zagrożenie wynikające z tarasowania jezdni, trasy, -czy występuje zagrożenie przemieszczenia się pojazdu, -czy występuje zagrożenie zapalenia pojazdu, wybuchu zbiornika paliwa (występowanie instalacji gazowej):

• podać przykłady sprzętu i akcesoria niezbędnych do znakowania terenu działań,

 pojazdy ratownicze,

 trójkąt ostrzegawczy,

 pachołki,

 lampy pulsacyjne,

 taśmę wygradzającą,

 płotki, itp.

 uprawnienie do kierowania ruchem drogowym

• omówić zasady organizacji terenu działań ratowniczych podczas katastrof komunikacyjnych,

-wyznaczenie terenu (taśmy, lampy, ustawienie

posterunków itp.),

-zabezpieczenie wyciekającego paliwa

-przygotowanie sprzętu gaśniczego na wypadek

pożaru.

• wymienić sposoby zabezpieczania poszkodowanych i ratowników podczas prowadzenia działań ratowniczych,

Poszkodowany 1.Kontrola stanu poszkodowanego.2.Unieruchomienie poszkodowanego. 3.Uwolnienie poszkodowanego. 4.Dodatkowe komplikacje związane z zablokowaniem. W najpoważniejszych przypadkach dochodzi do przeszycia jamy brzusznej, klatki piersiowej, głowy lub szyi.5.Amputacja urazowa, w nagłych wypadkach, w przypadku zgonu. Decyzje powyższe podejmują lekarze.

6.Sposoby uwolnienia(zablokowanie przez uszkodzenia karoserii). Stosowane metody:1)Wejście: Otwieranie drzwi, usuwanie boku i dachu.2)Unoszenie deski rozdzielczej.3)Rozpychanie, rozciąganie, przecinanie 4)Poważne załamanie słupków B i C. 5)Siłowe przesuwanie foteli.6)Siłowe usuwanie pedałów.

Ratownik Urządzenia ratownicze mogą obsługiwać tylko osoby przeszkolone, znające zasady pracy urządzeń, jego obsługi, uruchamiania i wyłączania. Podczas pracy urządzeniami ratowniczymi ratownicy powinni korzystać z ochrony osobistej:1.Obuwie ochronne.2.Ubranie lub kombinezon ochronny.3.Rękawice ochronne lub rękawice jednorazowe do udzielania pomocy medycznej.4.Hełm z wizjerem lub okularami ochronnymi.

• podać przykłady zagrożeń towarzyszące awariom i katastrofom budowlanym,

???

• wymienić sposoby zabezpieczenie instalacji w budynkach;

???

• omówić sposoby zabezpieczenia miejsc katastrofy, oznakowanie terenu akcji ratowniczej;

1.Ustawienie samochodów ratowniczych i gaśniczych jak najbliżej miejsca zdarzenia biorąc pod uwagę następujące czynniki: -bezpieczeństwo ratowników-odbywający się ruch drogowy, -dojazd pogotowia ratunkowego, -występowanie palnych cieczy, chemikaliów i gazów, -konieczność użycia sprzętu gaśniczego, specjalistycznego itp., -warunki atmosferyczne (kierunek wiatru i in.)-pozostawienie oświetlenia awaryjnego, ostrzegawczego, mijania. 2.Ustawienie trójkątów ostrzegawczych. 3.Oznakowanie terenu akcji poprzez otoczenie terenu taśmami, lampami sygnalizacyjnymi, płotkami, linami, posterunkami, w celu ostrzegania nadjeżdżających i nie dopuszczenia gromadzenia się innych pojazdów i gapiów. 4.Wyłączenie zapłonu i wyciągnięcie kluczyków ze stacyjek pojazdów uczestniczących w zdarzeniu. 5.Pokrycie pianą wyciekającego paliwa lub innych substancji stwarzających zagrożenie pożarowe. 6.Kierowanie ruchem, wyznaczanie objazdów. 7.Przygotowanie sprzętu gaśniczego na wypadek powstania pożaru.

• omówić techniki poszukiwania i wydobywania ludzi zasypanych podczas katastrof budowlanych

• ręczny (tylko z wykorzystaniem rąk ratowników)

• ręczno-narzędziowy (narzędzia ratownicze wspierają pracę ratowników)

• narzędziowo-maszynowy (koparka wspierana piłą do cięcia metalu)

• maszynowy lub ręczno-maszynowy

• przy pomocy materiałów wybuchowych

• scharakteryzować katastrofy budowli komunalnych, przemysłowych, inżynierskich;

???

• podać przykłady specjalistycznego sprzętu stosowany podczas katastrof budowlanych;

Podpory pionowe, rozpieracze kolumnowe, poduszki niskociśnieniowe,

siłownik teleskopowy, podpory metalowe, podpory ukośne, rozpory

• omówić zadania poszczególnych służb podczas katastrof budowlanych.

Zadania policji  Zabezpieczenie miejsca katastrofy,  wywiad z osobami ocalałymi,  ewidencjonowanie poszkodowanych,  zabezpieczenie kosztowności i przedmiotów wartościowych,

 ścisła współpraca z dowódcą akcji.

Zadania służby zdrowia  przygotowanie się na napływ dużej liczby poszkodowanych,  zapewnienie odpowiedniej ilości karetek do przewozu rannych,

 na miejscu katastrofy pierwsza pomoc i segregacja rannych.

Pozostałe służby specjalistyczne Współpracują ściśle z dowódcą akcji i na wyraźne jego polecenie pomagają strażakom w likwidacji zaistniałego zagrożenia.

3. ratownictwa chemiczno-ekologicznego.

• wymienić źródła pozyskiwania informacji na temat rodzaju, oddziaływania i sposobu postępowania z materiałami niebezpiecznych;

- umowa ADR, -poradnik z procedurami, - specyfikacja mat. niebezp./ karta charakterystyki, -oznakowanie pojazdu ( naklejki, pomarańczowe tablice z nr UN)

• omówić klasyfikacje materiałów niebezpiecznych ADR podczas przewozu materiałów niebezpiecznych;

1.Materiały wybuchowe 2.Gazy 3.Materiały ciekłe zapalne 4.1.Materiały stałe zapalne 4.2.Materiały samozapalne 4.3.Materiały wytwarzające z wodą gazy zapalne 5.1.Materiały utleniające 5.2.Nadtlenki organiczne 6.1.Materiały trujące 6.2.Materiały zakaźne 7.Materiały promieniotwórcze 8.Materiały żrące 9.Inne

• omówić oznakowanie materiałów niebezpiecznych stosowanych przewozu materiałów niebezpiecznych;

Odblaskowe tablice ostrzegawcze - pomarańczowe 30 x 40 cm. , dwupolowe

Licznik (na górze) - numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa składający się z 2 lub 3 cyfr, symboli

Mianownik - numer rozpoznawczy przewożonego materiału

• wymienić sposoby ostrzegania i alarmowania zagrożonej ludności;

a)sygnały alarmowe-uprzedzające ludność o grożącym niebezpieczeństwie, są podawane za pomocą środków alarmowych
b)środki alarmowe-dzieli się na podstawowe i zastępcze. Do podstawowych zalicza się syreny alarmowe i rozgłośnie radiowe i telewizyjne(centralne i regionalne). Środki alarmowe zastępcze to wszelkiego rodzaju pozostałe środki akustyczne i optyczne, które mogą być użyte w warunkach lokalnych.

• podać zasady podziału terenu akcji na strefy;

0 - strefa zagrożenia wybuchem, 1 - strefa zagrożenia np. skażeniem, 2 - służby ratownicze, 3 - służby medyczne, policja, inne

• wskazać zasady oznakowania terenu akcji;

• oświetloną bryłę pojazdu ratowniczego (straż, policja, pogotowie),gdyż jej kolor i sylwetka kojarzy się większości z prowadzoną akcją.

• światła pojazdu uprzywilejowanego w ruchu (niebieski), uzupełnione pulsującymi kierunkowskazami.

• światła z masztów oświetleniowych oświetlające teren akcji, ale i informujące o niecodziennym zdarzeniu.

• urządzenia nagłaśniające (głośniki samochodowe i tuby ręczne) służące do przekazywania komunikatów, poleceń i regulacji ruchu.

• pulsujące żółte światła migające ustawione doraźnie przed niebezpiecznym miejscem lub wskazujące drogę objazdu.

• znaki drogowe (zakazy wjazdu, kierunek, jazdy, ograniczenie prędkości itp.), a także znaki informujące o zagrożeniu chemicznym, pożarowym lub wybuchowym.

• trójkąty odblaskowe i przylepne taśmy odblaskowe umieszczone na różnych przedmiotach, narzędziach i pojazdach.

• Taśmy żółte lub biało czerwone wydzielające dany teren, przymocowane do specjalnych stojaków, słupków lub przedmiotów występujących w terenie

• wyliczyć i omówić zasady ograniczania rozprzestrzeniania się wycieków i emisji;

− odgrodzić miejsce awarii nasypem

- strumień wody z pianą może zmniejszyć parowanie lecz nie zabezpiecza przed zapaleniem się

− usunąć wszelkie źródła ognia ( zabrania się palenia, używania ognia otwartego, rakiet sygnalizacyjnych i substancji wybuchowych)

− sprzęt używany podczas likwidowania skutków awarii musi być uziemiony

− nie dotykać i nie chodzić po rozlanej substancji

− zatrzymać wyciek w miarę możliwości nie ryzykując

− nie dopuścić do przedostania się substancji do zbiorników, cieków wodnych, piwnic, kanalizacji i innych miejsc zamkniętych

− w celu zmniejszenia parowania używać piany

− rozlewisko zasypać suchą ziemią, piaskiem lub innym niepalnym materiałem a potem należy zebrać i umieścić w przechowalni

− podczas zbierania wsiąkniętej substancji ropopochodnej należy używać czystych i nieiskrzących narzędzi.

• wyjaśnić pojęcie dekontaminacja wstępna;

jest realizowana bezpośrednio po zakończeniu działań, najczęściej na terenie akcji. Powinna zapewnić poziom skażenia nie zagrażający zdrowiu i życiu ratownika, a sprzęt używany w trakcie działań nie powinien stać się źródłem dalszego skażenia środowiska i ludzi z nim się stykających.

• omówić schemat postępowania podczas katastrofy drogowych z udziałem środków chemicznych,

- miejsce akcji obszernie zabezpieczyć i odgrodzić, - identyfikacja substancji, - ochrona ratowników, - ratownictwo ludzi, - zagrożonym osobom przekazać sposoby zachowań, - przygotować akcję gaśniczą, - zaangażować specjalistyczną pomoc

• wyjaśnić zastosowanie sorbentów i neutralizatorów.

idealny do absorbcji paliw, kwasów i zasad. Niepalny granulat mineralny. Pochłania szybko, nie oddając substancji absorbowanych, pozostawiając suchą nawierzchnię. Można go stosować wielokrotnie.

1. Podać przykłady zagrożeń podczas katastrof, sposoby ich oddziaływania na organizm człowieka oraz metody ochrony przed tymi zagrożeniami.

• zdefiniować pojęcia: katastrofa chemiczna - jest to niekontrolowane wydostanie się substancji chemicznej powodujące zagrożenie toksyczne, wybuchowe lub pożarowe, najwyższe dopuszczalne stężenie - wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8 - godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. , najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe - wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina;, najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe - wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie., LD ₅₀ - dawka która powoduje śmierć populacji 50% osobników.,

• wymienić sposoby oddziaływania materiałów niebezpiecznych na organizm człowieka oraz krótko je scharakteryzować,

Substancje drażniące - to związki chemiczne, przeważnie w postaci gazowej, wywołujące działanie drażniące błon śluzowych i skóry.

Substancje uczulające - należą do nich związki chemiczne wywołujące uczulenie (alergię). Największe znaczenie w praktyce przemysłowej mają alergeny kontaktowe, które po zetknięciu z powierzchnią skóry powodują stany zapalne, rumień, wypryski itp. zmiany skórne wywołane najczęściej w miejscach kontaktu.

Substancje rakotwórcze - to związki chemiczne o udowodnionym działaniu rakotwórczym u ludzi.

Substancje mutagenne - związki chemiczne powodujące zmiany w genach przekazywanych następnym pokoleniom.

• wymienić drogi wnikania materiałów niebezpiecznych do organizmu,

 wchłanianie przez drogi oddechowe

 przenikanie przez skórę

 wchłanianie przez przewód pokarmowy

 Przenikanie bezpośrednio do krwioobiegu

• podać przykłady ochrony przed negatywnym oddziaływaniem materiałów niebezpiecznych na organizm człowieka.

???

EK 8 - Przedstawić zasady: zgłaszania informacji o zdarzeniu, funkcjonowania systemem powiadamiania ratunkowego i stanowisk kierowania, przekazywania informacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w działaniach.

• wyjaśnić cel utworzenia systemu powiadamiania ratunkowego,

usprawnienie i uproszczenie obiegu informacji oraz skrócenia czasu

podjęcia działań ratowniczych

• wymienić podmioty wchodzące w skład centrów powiadamiania ratunkowego,

W CPR najczęściej działają razem służby dyspozytorskie straży pożarnej i pogotowia ratunkowego.

• podać przykłady jednostek współpracujących z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne,

centra powiadamiania ratunkowego (CPR), Zespoły Ratownictwa Medycznego (ZRM) (karetki typu S (Specjalistyczne) i P (Podstawowe), Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (HEMS) i Szpitalne Oddziały Ratunkowe (SOR).

• wymienić i krótko scharakteryzować zadania centrów powiadamiania ratunkowego,

Głównym zadaniem CPR jest przyjmowanie (numery telefonów 999, 998, 112), analizowanie i wysyłanie przez dyspozytorów w miejsca zagrożeń odpowiednich służb.

• wymienić sposoby i zasady przekazywania informacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w działaniach.

???

EK 9 - Wymienić środki gaśnicze, zakres stosowania i techniki gaszenia z wykorzystaniem gaśnic przenośnych oraz gasić pożary testowe przy użyciu gaśnic przenośnych; gasić pożary testowe przy użyciu gaśnic przenośnych.

• przedstawić podział środków gaśniczych;

woda, piana, piasek, gazy i proszki.

• wymienić i wyjaśnić sposoby przerywania procesu spalania;

- Usunięcie materiału palnego tz. usunięcie materiału który sie pali lub grozi zapaleniem, np. tworzenie przerw ogniowych podczas pożaru lasu lub rozbieranie palących sie składowisk różnych materiałów itp.
- Rozcieńczanie substancji uczestniczących w procesie spalania. Odnosi sie to głównie do cieczy i gazów. Efekt rozrzedzenia uzyskać możemy przez oddziaływanie wodą.
- Odcięcie dopływu tlenu tz. izolowanie substancji uczestniczących w procesie spalania od dopływu tlenu z zewnątrz. Sposobem postępowania może być np. przykrycie palącego obiektu kocem gaśniczym, podanie odpowiednich środków gaśniczych (podanie piany gaśniczej lub proszku gaśniczego) .
- Odbieranie ciepła polega na wprowadzeniu do działań środków ochladzających środowisko w którym przebiega proces spalania, w ten sposób ciepło z pożaru jest odprowadzane w wyniku czego zabraknie takiego czynnika jak temperatura. Najczęściej ciepło odbierane jest poprzez podanie wody na palące sie materiały.

• dokonać klasyfikacji pożarów i scharakteryzować grupy pożarów;

A Pożar ciał stałych, B Pożar cieczy palnych i substancji topiących się pod wpływem ciepła, C Pożary gazów palnych, D Pożary metali, F Pożary tłuszczów

• wymienić zasady gaszenia poszczególnych grup pożarów;

1. do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania żarowego np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice płynowe lub pianowe

2. do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych, topiących się np. benzyn, alkoholi,) stosuje się zmiennie gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe, proszkowe

 3. do gaszenia pożarów grupy C ( gazów palnych np. propanu, acetylenu, gazu ziemnego) stosuje się gaśnice śniegowe, proszkowe

4. do gaszenia pożarów grupy D ( metali lekkich np. magnezu, sodu, litu, potasu) stosuje się gaśnice proszkowe

5. do gaszenia pożarów grupy F (tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych) stosuje się gaśnice pianowe, śniegowe,

6. do gaszenia pożarów poszczególnych grup z indeksem E (urządzeń elektrycznych pod napięciem i innych materiałów znajdujących się w pobliżu tych urządzeń) stosuje się zmiennie gaśnice śniegowe, proszkowe.

• wymienić wady i zalety stosowania wody i piany;

Piana - Zaletami pian gaśniczych jest ich wysoka skuteczność, powodują znacznie mniejsze szkody popożarowe niż woda, a w przypadku piany lekkiej prawie w ogóle. Wadami jest ich koszt, krótki okres pracy, trudna dostępność, środki chemiczne służące do wytwarzania piany powodują degradację środowiska.

Woda - Zalety wody: - Stosunkowo łatwo dostępna - Niska cena
- Przyjazna dla środowiska naturalnego Wady wody: - Powoduje straty popożarowe, zawilgocenie - Ze względu na wysoką temperaturę krzepnięcia są problemy ze stosowaniem wody przy ujemnych temperaturach.

• omówić właściwości gaśnicze proszków gaśniczych;

• szczególnie korzystne przy gaszeniu archiwów, zabytków (nie niszczą, nie zamaczają eksponatów)

• nie są drogie

• są łatwe do użycia w gaśnicy

Nie mogą być użyte do gaszenia:

• precyzyjnych urządzeń mechanicznych w ruchu (mogą powodować ich mechaniczne zatarcie)

• omówić właściwości gaśnicze gazów gaśniczych - CO₂;

• nie przewodzi prądu

• nie reaguje z palącymi się materiałami

• skutecznie izoluje od powietrza (większy ciężar właściwy niż powietrze)

• nie niszczy urządzeń mechanicznych w ruchu

Wadą jest duży ciężar gaśnicy oraz, w przypadku dwutlenku węgla, jego dość niska temperatura krytyczna i przez to wrażliwość na podwyższoną temperaturę otoczenia gaśnicy.

• dobrać środek gaśniczy do grupy pożarów;

3 pytania wyżej

• wymienić rodzaje gaśnic;

- wodne, - proszkowe - gaszące pożary ABC, - śniegowe - gaszą pożary typu BC,
- pianowe - AB

odczytać informacje z oznakowania gaśnic;
3 pytania wyżej

• omówić techniki gaszenia z wykorzystaniem gaśnic.

1. podchodzić od strony wiatru, 2. gaszenie zaczynamy od brzegu, 3. materiały kapiące gasimy od góry do dołu, 4. pow. Pionowe gasimy od dołu do góry, 5. zabezpiecz więcej gaśnic w razie konieczności, 6. dozoruj pogorzelisko, 7. niech ktoś ci pomoże, 8.

---