1. akty prawa miejscowego

Są wydawane przez organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej. Zakres ich obowiązywania ograniczony jest do obszaru działania organu, który ustanowił ten akt. Akty te muszą być wydane na podstawie ustawy i w granicach zawartych w ustawach upoważnień.

• Przepisy wykonawcze :normy prawa materialnego zbliżone do rozporządzenia; mają na celu wykonanie ustawy, wymagają upoważnienia ustawowego szczególnego

• Akty samoistne : normy prawa ustrojowego wydawane na podstawie upoważnienia ogólnego; samodzielne regulowanie pewnych stosunków; akty określające zasady zarządu, korzystania z obiektów, statuty

• Przepisy porządkowe : wydawane na podstawie upoważnienia ogólnego, w zakresie nieuregulowanym w przepisach powszechnie obowiązujących jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia, mienia, środowiska zapewnienia porządku, spokoju, bezpieczeństwa publicznego. Mogą przewidywać za ich naruszenie kary grzywny wymierzane na zasadach i w trybie określonym w prawie o wykroczeniach.

Wojewoda i organy administracji niezespolonej

Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie przewiduje, że ww. stanowią akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części. Wojewoda może też wydawać rozporządzenia porządkowe. Podstawą ich wydania ustawa o wojewodzie, nie odrębna.

Prezes RM uchyla w trybie nadzoru akty prawa miejscowego wydane przez nich jeżeli są niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania, a także z powodu niezgodności z polityką RM lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności.

Sejmik województwa

Wydaje na podstawie ustawy o samorządzie województwa i na podstawie upoważnień zawartych w innych ustawach i w ich granicach akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze całego województwa lub jego części, przede wszystkim reguluje się nimi

• ustrój samorządu wojewódzkiego

• zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim

• zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

• zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami województwa

• zasady, tryb , harmonogram opracowywania strategii rozwoju województwa i programów wojewódzkich

Rada powiatu

Ustawa o samorządzie powiatowym stanowi, że rada wydaje akty prawa miejscowego na obszarze powiatu. Ich przedmiotem są w szczególności

• sprawy wymagające uregulowania w statucie

• szczególny tryb zarządzania mieniem powiatu

• zasady i tryb korzystania z powiatowych urządzeń i obiektów użyteczności publicznej

Rada poza tym została upoważniona do wydawania przepisów porządkowych. Poza ww. przesłankami ustawa wymaga ponadto, żeby :

• przyczyny wydania występowały na obszarze więcej niż 1 gminy

• przyczyny były przypadkiem szczególnie uzasadnionym ( na tyle poważne)

• wydano je w sytuacji braku przepisów powszechnie obowiązujących, które można by wykorzystać dla osiągnięcia pożądanego celu

zarząd powiatu

Może wydawać przepisy porządkowe w przypadkach niecierpiących zwłoki. Uchwała zarządu zawierająca taki przepis wymaga zatwierdzenia przez radę na następnej sesji. Jeżeli nie zostaną przedłożone radzie, albo rada odmówi zatwierdzenia wtedy tracą moc obowiązującą w terminie ustalonym przez radę. Starosta przesyła je do wiadomości wójtom gmin położonym na obszarze powiatu i starostom sąsiednich powiatów

Rada gminy

Ustawa o samorządzie gminnym stanowi, że gminie przysługuje prawo stanowienia przepisów powszechnie obowiązujących na obszarze gminy na podstawie upoważnień zawartych w odrębnych ustawach; a na podstawie tej ustawy mogą wydawać akty w zakresie

• wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych

• organizacji urzędów i instytucji gminnych

• zasad zarządu mieniem gminy

• zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

przepisy porządkowe wydaje jako uchwały, a wójt w sprawach niecierpiących zwłoki jako zarządzenia Też muszą być potwierdzone przez radę jak wyżej. Też muszą być przesłane do wiadomości wójtom gmin sąsiednich i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu

Wszystkie akty prawa miejscowego są objęte obowiązkiem niezwłocznego ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym. A przepisy porządkowe są najpierw ogłaszane w drodze obwieszczenia oraz w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu, a potem w dzienniku. Przepisy te wchodzą w życie z upływem 3 dni od ich ogłoszenia. Można w uzasadnionych wypadkach krócej, a jeżeli zwłoka mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenie zdrowia, życia , mienia mogą z dniem ogłoszenia

Akty prawa miejscowego o charakterze wewnętrznym : np. w sprawie referendum, w sprawie budżetu, stadium planowania zagospodarowania przestrzennego gminy

2. organy centralne i organy naczelne - różnice.

Organy centralne : organy naczelne + pozostałe organy centralne, niebędące naczelnymi, o

Organy naczelne : RM, Prezes RM, ministrowie, kierujący działami administracji rządowej i KRRiT oraz komisje i komitety, które z mocą ustawy sprawują funkcje naczelnych ( Komitet Integracji Europejskiej) organów administracji, stoją na czele państwa , jest to pojęcie doktrynalne, ale używane też przez ustawy.

• Wyróżnione ze względu na pozycję i znaczenie organów, nadrzędna pozycja w stosunku do innych organów

• Włączone w sferę kształtowania polityki państwa

• W strukturze administracji zajmują nadrzędne miejsce w stosunku do innych organów

• Powiązane z segmentem polityczno rządowym

• Nie podlegają nikomu

• Wydają rozporządzenia

Urzędy centralne : organy centralne niebędące naczelnymi, podlegają albo premierowi albo poszczególnym ministrom ( czyli podporządkowane organizacyjnie organom naczelnym) np. Główny Urząd Ceł, UOKIK

• Nie są to urzędy polityczne, uniezależnione od zmian na szczeblu rządowym, resortowym

• Nie wydają rozporządzeń, jedynie decyzje administracyjne

• Powiązane z segmentem administracyjno - wykonawczym

3. samorząd

Jedna z form decentralizacji administracji; administracja sprawowana przez odrębne od państwa osoby prawne. Samorząd jako instytucja prawna istnieje wtedy, gdy prawo powołuje określoną korporację do realizowania zadań i funkcji administracji publicznej a nie spełniania innych celów i zadań

Cechy :

• osobowość prawna

• członkostwo zazwyczaj z automatu i przymusowe

• własne kompetencje

• uprawnienia władcze w stosunku do członków

• wykonywanie funkcji w sposób charakterystyczny dla administracji państwowej

• samodzielność, z zachowaniem nadzoru państwa w zakresie legalności

• własna organizacja pozostająca pod kontrolą członków

Wykonywanie administracji publicznej polega na tym, że grupa jest wyposażona we władztwo publiczne i ma kompetencje władcze, których nie ma prywatna organizacja, a które wynikają z konstytucji i ustaw. Kompetencje te grupa realizuje przede wszystkim w stosunku do swoich członków. Samorząd działa pod rozbudowanym nadzorem organów państwa.

samorząd terytorialny : przepisy prawa powierzają sprawowanie administracji nie scentralizowanym organom administracji rządowej, ale społecznościom lokalnym wyposażonym w osobowość prawną, członkostwo następuje automatycznie z chwilą zamieszkania na danym terenie

samorządy specjalne : gospodarcze ( izby rolnicze i gospodarcze- dobrowolne członkostwo i brak kompetencji władczych) i zawodowe : przymusowe zrzeszenia osób trudniących się tym samym zawodem lub zajmujących się taka samą działalnością gospodarczą

Samorządy zawodowe dysponują szerokimi kompetencjami w zakresie dopuszczania do wykonywania tego zawodu oraz sposobu wykonywania go - zasady etyki zawodowej; dysponują uprawnieniami dyscyplinarnymi

Poza tym wśród samorządów specjalnych wyróżniamy też samorządy użytkowników niektórych zakładów użyteczności publicznej : np. samorząd studencki

Szersze znaczenie samorządu : określona grupa społeczna ma możliwość wyłaniania własnych organów przedstawicielskich a organy te wykonują zadania administracji publicznej.

4. zadania gminy

Zadania publiczne, które realizuje gmina, muszą wynikać z ustawy lub mieć podstawę w ustawie.

Wykonuje je we własnym imieniu ( dysponuje władztwem publicznym użyczonym przez państwo) i na własną odpowiedzialność ( ma własne kompetencje, środki rzeczowe i finansowe)

Samorząd wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych jednostek tego samorządu. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Rodzajowo zadania samorządowe i państwowe są te same, ponieważ są to zadania publiczne. ;są tożsame, bo zdeterminowane są kategorią dobra wspólnego i interesu publicznego Zadania te są zmienne i zależą od wydolności gminy jak i jednostek od niej mniejszych albo większych a także od zamierzonego przez ustawodawcę stopnia samodzielności gminy, a także zakaz naruszania kompetencji gminy przez powiat i województwo.

Zadania gminy powinny zostać ustalone ze względu na takie okoliczności jak : wielkość przestrzenna gminy jako jednostki terytorialnej, liczba ludności gminy, zakres i typ potrzeb lokalnych, ochrona interesu lokalnego w powiązaniu z interesem ogólnym, wyposażenie techniczne jednostek przestrzennych oraz wyposażenie gminy w kwalifikowane kadry potrzebne do obsługi aparatu administrującego gminą.

Zakres zadań przeznaczonych gminie zależy od możliwości prawnych i faktycznych administracji gminnej. Zadaniom muszą towarzyszyć środki rzeczowe, finansowe, techniczne oraz wykwalifikowane kadry

Teoria o własnym i poruczonym zakresie działania gminy : za podstawę tej koncepcji służy teoria naturalnych praw gmin - uznanych a nie nadanych przez państwo dualistyczny charakter zadań gminy.

Obecnie uważa się, że z punktu widzenia porządku prawnego zadania samorządu mają zawsze charakter zadań państwowych, własne zadania gminy nie wypływają z natury gminy ale z woli władzy ustawodawczej państwa.

Wg Konstytucji :

Zadania własne: zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej , finansowane są ze środków własnych, np.

• ład przestrzenny, gospodarka nieruchomościami, ochrona środowiska

• gminne drogi, ulice, mosty, place

• organizacja ruchu drogowego

• wodociągi, zaopatrzenia w wodę, kanalizacja, wysypiska

• zaopatrzenie w energię i gaz

• lokalny transport zbiorowy

• ochrona zdrowia

• pomoc społeczna

• gminne budownictwo mieszkaniowe

• biblioteki, zabytki

• tereny rekreacyjne, sportowe

• cmentarze

• promocja gminy, współpraca z organizacjami pozarządowymi i ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw

Zadania zlecone : inne zadania publiczne, których przekazanie gminie w drodze ustawy wynika z uzasadnionych potrzeb państwa, finansowane ze środków przekazanych przez administrację rządową np. z zakresu administracji rządowej i organizacji przygotowania i przeprowadzenia wyborów i referendów, wynikają albo z ustawy albo z porozumienia zawartego z wojewodą

Konstytucja nie różnicuje form nadzoru wykonywania tych zadań. Jedyną różnicą pomiędzy tymi zadaniami jest sposób ich finansowania

Gminy mogą zawierać ze sobą porozumienia komunalne w sprawie powierzenia jednej z nich zadań publicznych ( stosowny udział w kosztach). Poza tym gmina ma prawo wystąpić z wnioskiem do powiatu o przekazanie jej zadania z zakresu powiatu

5. samorządowe kolegia odwoławcze

Organ wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego. II instancja - rozpatrywanie zażaleń na postanowienia, żądanie wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji oraz rozpatrywanie skarg i wniosków.

Organami kolegiów są : Zgromadzenie Ogólne Kolegium i Prezes Kolegium

Orzeczenia są wydawane w formie decyzji albo postanowienia. Zapadają większością głosów. Kolegium zazwyczaj orzeka w składzie 3 osobowym.

Kontrolę orzecznictwa kolegiów sprawują sądy administracyjne.

Odwołania i zażalenia wnosi się do kolegium za pośrednictwem organu, który daną decyzję lub postanowienie wydał. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy to kolegium wydało decyzję jako organ I instancji - wtedy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy wnosi się bezpośrednio do kolegium.

Kolegia uprawnione są do żądania niezbędnych dla wydania orzeczenia informacji i dokumentów dotyczących działalności jednostek samorządu terytorialnego.

W przypadku stwierdzenia istotnych uchybień w pracy organu jednostki samorządu terytorialnego prezes kolegium wydaje postanowienia sygnalizacyjne, które stanowi podstawę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.

6. przeniesienie kompetencji, pełnomocnictwo administracyjne

Istnieje generalny zakaz przenoszenia kompetencji, ale są wyjątki : możliwość przeniesienia kompetencji i pełnomocnictwo administracyjne, czyli działanie z upoważnienia organu. Działanie organu w zakresie kompetencji innego organu musi mieć zawsze wyraźną podstawę ustawową i może przybrać jedynie którąś z ww. postaci.

Przeniesienie kompetencji : kompetencje do załatwienia pewnego rodzaju spraw/ pewnej sprawy zostały przeniesione na inny organ. Powoduje utratę kompetencji przez organ do tej pory właściwy i nabycie ich przez organ, na który przeniesiono. Organ ten będzie je wykonywał już we własnym imieniu.

• Delegacja : ruch kompetencji w dół, organ wyższego stopnia przekazuje kompetencje organowi podległemu; upoważnienie do delegacji nie zawiera upoważnienia do subdelegacji

• Dewolucja : ruch kompetencji hierarchicznie w górę; przejęcie kompetencji organu niższego przez wyższy

Np. w przypadku wyłączenia organu administracji do załatwienia danej sprawy administracyjnej, sprawę tę powinien rozstrzygnąć organ wyższego stopnia lub prezes RM może wyznaczyć do załatwienia sprawy inny podległy sobie organ

Pełnomocnictwo administracyjne : upoważnienie do wykonywania kompetencji; w tym przypadku organ upoważniony nie przejmuje kompetencji , a jedynie działa w imieniu i na rachunek upoważniającego - dla niego skutki prawne

• Upoważnienie innego pracownika organu - nie wymaga szczególnego upoważnienia wystarczy ogólne ( na mocy aktu wewnętrznego, konkretnego polecenia służbowego); w takiej postaci upoważnienie do załatwiania spraw ( wydawanie decyzji, postanowień, zaświadczeń ) ma podstawę w kpa; w ten sposób nie można upoważnić do wydawania aktów normatywnych, ani do wykonywania kompetencji organu kolegialnego

• Upoważnienie innego organu, wymagana wyraźna podstawa ustawowa ( np. kpa upoważnia do dokonywania pewnych czynności procesowych w toku administracyjnego postępowania wyjaśniającego - upoważnienie innego organu wezwania osób przebywających na terenie jego właściwości miejscowej)

• Upoważnienie innego podmiotu niebędącego organem administracji, też wymagana wyraźna podstawa ustawowa, np. organy gminy upoważniają organy wykonawcze sołectw, dzielnic i osiedli lub organy przedsiębiorstw utworzone przez gminę

7. Zakład administracyjny. Porównanie z przedsiębiorstwem

zakład administracyjny : zakład użyteczności publicznej : względnie samodzielna wyodrębniona jednostka organizacyjna - trwale wyodrębnione środki rzeczowe i osobowe; celem jest ciągłe i trwałe świadczenie usług socjalno - kulturalnych o szczególnym znaczeniu społecznym np. muzea, biblioteki, szkoły, przedszkola, szpitale, przychodnie lekarskie, zakłady karne, izby wytrzeźwień.

• jednostka budżetowa : zazwyczaj : wydatki zakładu są pokrywane z budżetu państwa lub budżetu lokalnego i tam są odprowadzane ewentualne wpływy z zakładu- niezależność wydatków od wpływów

• zakład budżetowy : koszty funkcjonowania są pokrywane z własnych dochodów - usługi są świadczone odpłatnie, możliwe ograniczone wspieranie dotacjami organów administracji, które powołały zakład

Przez przyjęcie do zakładu użytkownik wchodzi w stosunek prawny o charakterze administracyjnoprawnym, polegający na podaniu się władztwu zakładowemu. [ nie wszystkie stosunki między nimi są administracyjnoprawne, bo mogą być też cywilnoprawne i wtedy mamy do czynienia z władztwem organizacyjnym]

Władztwo zakładowe : ( szczególna postać władztwa administracyjnego - może wydawać akty normatywne i administracyjne, stosować przymus) nadrzędność organów zakładu nad użytkownikami; uprawnienia wobec użytkowników są zazwyczaj regulowane ustawowo.

Władztwo przejawia się na dwóch głównych płaszczyznach :

• kształtowanie reguł ogólnych dotyczących korzystania z zakładu ( regulamin)

• wydawanie poleceń skierowanych do użytkownika zakładu ( kary dyscyplinarne)

Akty wydawane przez organy zakładu w ramach tego stosunku, niewywołujące skutków poza zakładem nie są regulowane przez kpa. Akty, które takie skutki wywołują np. decyzja o przyjęciu do zakładu, zwolnienie z niego są decyzjami administracyjnymi

Kierowanie zakładem jest zazwyczaj powierzane organom jednoosobowym, obok których często występuje organ kolegialny. Nie są organami administracji państwowej, a organami zakładu. W zakresie jakim wykonują funkcje administracji publicznej mają do nich zastosowanie przepisy regulujące postępowanie państwa np. kpa. Obok nich działają czasami organy reprezentujące użytkowników.

Różnice między zakładem i przedsiębiorstwem

Forma prawna danej jednostki jest ustanawiana przez indywidualne rozstrzygnięcia, są jednostki organizacyjne, które mogą być ustanawiane zarówno jako przedsiębiorstwa jak i zakłady

• zakłady z wyjątkiem szkół wyższych nie posiadają osobowości prawnej, którą posiada każde przedsiębiorstwo

• stosunek łączący zakład z użytkownikami jest stosunkiem administracyjnoprawnym lub cywilnoprawnym, w przedsiębiorstwo cywilnoprawnym

• przedsiębiorstwa są rejestrowane, a zakłady nie ( szkoły wymagają wpisu do ewidencji szkół prowadzonego przez JST)

• cele przedsiębiorstwa są gospodarcze - nastawione na zysk, a zakładu świadczenie usług o szczególnym znaczeniu społecznym, nie jest nim uzyskanie dochodów

8. władztwo administracyjne

Władztwo administracyjne : szczególna postać władztwa państwowego, polega na uprawnieniu organu administracji publicznej do jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej podmiotu administrowanego przez wydawanie aktów prawnych i stosowanie środków przymusu w celu ich zrealizowania

Domniemanie legalności konkretyzacji prawa dokonanej przez organ administracji - czynności prawne / działania faktyczne organu administracji sprzeczne z prawem przestają wywoływać skutki prawne dopiero po ich uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności

Przymus państwowy : stosowany w celu zapewnienia zgodności stanu faktycznego ze stanem prawnym ustalonym autorytarnie przez administrację.

Przymus egzekucyjny : funkcją jest spowodowanie , aby podmiot administrowany zrealizował polecenie organu administracji - stosowany tak długo, jak długo podmiot nie zachowa się jak trzeba ( stosowane tylko wtedy, gdy z wydaniem polecenia wiąże się konieczność działania adresata polecenia)

Kary administracyjne : celem wyrządzenie pewnych dolegliwości jednostce za niezastosowanie do zakazów/ nakazów, funkcja represyjna i prewencyjna

• administractyjnoprawne sensu stricto : kary pieniężne nakładane w formie aktu administracyjnego, wynikające z norm materialnoprawnych

• kary porządkowe : wynikają ze stosunków procesowych w celu utrzymaniu porządku w trakcie procesu

• kary dyscyplinarne : wynikające ze stosunków wewnętrznych administracji np. w stosunku do funkcjonariuszy administracji

Poza tym mogą stosować kary za wykroczenia - wymiar sprawiedliwości sprawowany w zastępstwie sądów, odwołanie do sądu

Inne restrykcje : cofanie lub wygaszanie uprawnień albo sankcja nieważności czynności prawnej

9. ciężary publiczne

Ciężar publiczny w znaczeniu szerszym: wszelkie obciążenia nadkładane na jednostki dla osiągnięcia celów realizowanych przez administrację publiczną ( w tym należności podatkowe) - pieniężne

Ciężar publiczny w znaczeniu węższym : nałożenie na jednostkę obowiązku świadczenia o charakterze innym niż pieniężny w celu realizacji określonych celów publicznych

• świadczenia osobiste : np. w czasie klęsk żywiołowych

• świadczenia rzeczowe : dostarczenie rzeczy

Ciężary o charakterze powszechnym : stosowane do wszystkich albo do szerokiego kręgu adresatów - poddanie się badaniu wykrywającemu zakażenia/ choroby zakaźne

Ciężary o charakterze szczególnym : kierowany do kręgu osób korzystających z określonego budynku/ urządzenia, z którego utrzymaniem wiąże się to świadczenie - oczyszczanie ze śniegu chodników przez właścicieli nieruchomości

Obowiązki adiacentów : odmiana ciężarów o charakterze szczególnym; adiacenci - korzystający z urządzeń komunikacyjnych, dostaw energii, wody, gazu poza udziałem w utrzymaniu wnoszą opłaty za koszty przyłączeń i utrzymania.

Ciężary od ograniczeń własności różnią się obowiązkiem działania ( przy obowiązku znoszenia) a obydwa różnią się od wywłaszczenia, obowiązki te wynikają z mocy prawa, a podstawą wywłaszczenia jest decyzja konstytutywna

10. publiczne prawa podmiotowe

Publiczne prawo podmiotowe : sytuacja prawna obywatela ukształtowana przez normę prawa publicznego, w związku z którą obywatel może się domagać od państwa spełnienia jego korzyści, dokonania pewnych obowiązków albo może coś w sposób niekwestionowany przez państwo uczynić, realizując swój indywidualny interes

• możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego

• organ ma obowiązek postąpienia zgodnie z treścią ppp

• ściśle związane z prawem przedmiotowym

• nie ma przyrodzonych ppp , zawsze wynikają z prawa pozytywnego

• mogą być ograniczane w wyjątkowych sytuacjach, na podstawie ustawy ( przy uwzględnieniu zasady proporcjonalności)

• wolno z niego nie korzystać , ale nie można się go zrzec

• jego treścią są wyłącznie uprawnienia, obowiązki mogą być jedynie konsekwencją zachowania się podmiotu administrowanego

Treść stosunku z góry ukształtowana przez prawo, jednostka ma określone uprawnienie wobec administracji, celem postępowania administracyjnego jest zaspokojenie roszczenia wypływającego z ppp.

Odróżnienie ppp od interesu prawnego : ppp musi być na tyle skonkretyzowane przez prawo, żeby jego dochodzenie było możliwe w drodze zindywidualizowanego środka prawnego.

Ppp a prawa człowieka. Prawa człowieka są zawarte w przepisach prawa publicznego, ale mogą też regulować stosunki z zakresu prawa prywatnego; przysługują jedynie jednostkom i zrzeszeniom, a ppp wszystkim podmiot administrowanym. Poza tym prawa 2 i 3 generacji nie wyposażają jednostkę w roszczenia wobec władz publicznych.

Nie każda norma jest źródłem ppp, mamy z nim do czynienia jeżeli realizacja normy wiąże się z zawiązaniem stosunku prawnego, którego elementem są prawa i obowiązki stron. Poza tym funkcją ppp jest ochrona określonego interesu jednostki, więc nie będą to również normy , które nakładają na organ administracji obowiązki mające służyć realizacji wyłącznie interesu publicznego.

Negatywne ppp : możność żądania od administracji, żeby nie ingerowała w sprawy objęte treścią ppp

Pozytywne ppp : możność żądania od administracji przyznania określonych praw lub podjęcia wskazanych czynności

• materialne : roszczenie o wydanie aktu administracyjnego o określonej treści

• formalne : żądanie od organu określonego zachowania się np. wydania decyzji, ale nie o określonej treści

• domaganie się określonych pozytywnych świadczeń ze strony administracji np. pomoc w czasie klęski żywiołowej

• polityczne : prawo do udziału we władzy publicznej i do współdziałania z administracją w rozstrzyganiu o sprawach publicznych - np. wybieranie organów

Stefańska : podział na silniejsze: gwarantuje prawo do żądania określonego świadczenia pod rygorem wniesienia oskarżenia do sądu/ słabsze : gwarantuje jedynie możliwość rozpatrzenia

11. triada Bernatzika

3 sytuacje, w których może się znaleźć podmiot administrowany w stosunku do administracji:

• interes faktyczny : ma się go w razie odniesienia bezpośredniej korzyści na skutek działania/ zaniechania organu administracji; nie jest prawnie chroniony i organ może go nie uwzględnić

• interes prawny : to kwalifikowany interes faktyczny , prawo nakazuje organowi administracji rozpatrzenie interesu prawnego obywatela i uwzględnienie go w miarę możliwości - obowiązek tylko rozpatrzenia, dopuszczalna odmowa uwzględnienia, można się odwołać do sądu administracyjnego

• publiczne prawo podmiotowe: organ jest zobowiązany do postąpienia zgodnie z jego treścią a w razie naruszenia tego prawa obywatel może wnieść do sądu skargę

12. KRRiT

Organizacja

• Organ centralny,naczelny, konstytucyjny, kolegialny, organ administracji państwowej, ale nie rządowej, pozycja prawna zbliżona do pozycji naczelnego organu

• Członkowie powoływani na 6 lat bez możliwości reelekcji ( 2 sejm, 2 prezydent, 1 senat - odwołani też przez nich i to wyjątkowo) muszą być apolityczni, wyróżniają się wiedzą z zakresu środków społecznego przekazu

• Wybierają spośród swoich członków przewodniczącego, na jego wniosek zastępcę

• Organem pomocniczym biuro krrit

• Podejmuje uchwały większością 2/3 (4)

Kontrola :

• Do końca marca każdego roku przedkłada sprawozdanie ze swojej działalności sejmowi i senatowi, którzy to w drodze uchwały mogą odrzucić sprawozdanie, w razie jego odrzucenia w ciągu 14 dni wygasa członkostwo wszystkich członków, chyba, że prezydent tego nie zatwierdzi

Zadania :

• Stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji, interesu publicznego w r i t oraz utrzymaniu pluralistycznego i otwartego charakteru r i t

Kompetencje :

• Może wydawać rozporządzenia, w wykonywaniu swych funkcji

• Kształtuje z premierem kierunki polityki państwa r i t

• Opiniuje projekty aktów dotyczące r i t

• Powołuje rady nadzorcze w państwowych spółkach r i t i powołuje członków rad programowych

• Wydaje i cofa nadawcom prywatnym - kontrola ich działalności

• Określa warunki prowadzenia działalności przez nadawców

• Ustala opłaty abonamentowe

13. kompetencje prezesa RM

Prezes RM przewodniczy i reprezentuje RM, jest jej członkiem, ale jednocześnie jest jednoosobowym organem administracji rządowej, organem naczelnym

• proces tworzenia rządu i dokonywania w nim zmian

• udzielanie kontrasygnaty prezydentowi

• może zwrócić się do Sejmu o udzielenie wotum zaufania

• może złożyć rezygnację

• kieruje i nadzoruje pracami terenowej administracji rządowej ( szczególnie wojewody)

• powołuje i odwołuje wojewodów ( na wniosek ministra właściwego do spraw administracji) i wicewojewodów ( na wniosek wojewody)

• Zwierzchnictwo nad osobami zatrudnionymi w administracji rządowej - zwierzchnik służbowy pracowników administracji rządowej i zwierzchnik korpusu służby cywilnej

• Sprawuje nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego - nadzór legalności działalności

• Nadzór nad niektórymi organami centralnymi

Funkcje prawodawcze

• Wydaje zarządzenia i rozporządzenia

• Wydaje Dziennik Ustaw i Monitor Polski

• W drodze rozporządzenia wydaje zasady techniki prawodawczej po zasięgnięciu opinii Rady Legislacyjnej

Władza organizacyjna :

• określa szczegółowo zakres działania każdego ministra ( co do ministrów resortowych jest związany postanowieniami ustawy)

• wpływ na obsadę kierowniczego personelu w ministerstwach - powołuje i odwołuje sekretarzy stanu ( zwyczajowo na wniosek ministrów)

• powołuje wielu kierowników urzędów centralnych

• powołuje pełnomocników rządu

• powołuje szefa Kancelarii Prezesa RM

• w wykonywaniu polityki rządu może wydawać nadzorowanym przez niego organom wiążące wytyczne i polecenia

• kreuje ministrów bez teki i zakres ich działania

• może żądać informacji. Sprawozdań, dokumentów od ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów

• przekazuje sprawę należącą do właściwości więcej niż 1 ministra wybranemu przez siebie ministrowi

Organizowanie prac rządowych

• kieruje pracami RM, koordynuje i kontroluje pracę członków rządu

• prawo żądania informacji, sprawozdań, dokumentów

• rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między członkami RM

• wyznaczanie zastępstwa nieobecnego ministra

• zwołuje posiedzenia RM ustala ich porządek, przewodniczy

• zaprasza na posiedzenia osoby niebędące członkami RM

• zarządza przeprowadzenie korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk

14. kompetencje RM

Art. 146. 1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 146.2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. - domniemanie kompetencji na rzecz RM w zakresie polityki państwa ( kompetencje wykonawcze mające związek z funkcją rządzenia) czyli nie dotyczy kompetencji zarządzania sprawami lokalnymi

Art. 146.3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową. - kompetencja do koordynacji i kontroli działalności organów tej administracji, jednak nie mogą one naruszać ustawowo określonych kompetencji poszczególnych organów, pozwalają jednak na narzucenie tym organom jednolitej polityki działania, i stałe badanie realizacji tej polityki

Art. 146. 4. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności: ( nie jest to zamknięty katalog, a jedynie wyliczenie najważniejszych)

1)zapewnia wykonanie ustaw, ma też inicjatywę ustawodawczą i może nadawać swoim projektom klauzulę pilności, wyłączna inicjatywa - budżet, prowizorium, o zaciągnięciu długu publicznego, gwarancja finansowa państwav

2) wydaje rozporządzenia, tylko w takim zakresie w jakim zostanie do tego upoważniona przez obowiązujące ustawy; muszą być zgodne z ustawami i nie mogą wkraczać w materię objętą całkowitą wyłącznością ustawy

3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,

4) chroni interesy Skarbu Państwa,

5) uchwala projekt budżetu państwa,

6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,

7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny, rząd może samodzielnie wprowadzić stan klęski żywiołowej oraz działań w zakresie zarządzania aktykryzysowego

8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa, wyrażanie zgody na pobyt / przemieszczanie się obcych wojsk na terytorium RP; rząd musi tu ściśle współpracować z prezydentem - od niego zależy wprowadzenie stanu wojennego i wyjątkowego ( konieczna kontrasygnata)

9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, również zadania związane z funkcjonowaniem instytucji UE. W tych organach wykonawczych, w których Polska jest reprezentowana przez przedstawicieli rządu, do rządu należy określenie stanowiska jakie zajmować będą przy podejmowaniu poszczególnych decyzji

10) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,

11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,

12) określa organizację i tryb swojej pracy.

13 ) wydaje uchwały - uchwały te o charakterze normatywnym muszą być wydawane na podstawie ustawy, można je też wydawać na podstawie kompetencji RM określonych w przepisach konstytucyjnych

15. reprezentacja RM

• wg Konstytucji RM reprezentuje Prezes RM

• członek RM upoważniony przez RM reprezentuje ją przed Sejmem w sprawach rozpatrywanych z inicjatywy RM minister składa po porozumieniu z premierem wszelkie oświadczenia w imieniu RM

• reprezentowanie w innych sprawach RM przed Sejmem jw. , ale w uzasadnionych wypadkach upoważnienia do reprezentacji może udzielić ministrowi sam premier

• Premier może na wniosek ministra udzielić upoważnienia do reprezentowania rządu przed Sejmem nw. obejmuje występowanie na posiedzeniach plenarnych oraz prezentowanie stanowiska rządowego bez możliwości składania oświadczeń w imieniu rządu

• sekretarzowi stanu lub podsekretarzowi stanu w danym ministerstwie

• pełnomocnikowi Rządu

• kierownikowi urzędu centralnego

• Premier na wniosek ministra może udzielić upoważnienia do reprezentowania w Sejmie poza posiedzeniami plenarnymi innej osobie czynnej w danym dziale administracji rządowej

Powyższe stosuje się do reprezentowania przed Senatem i TK

Zwykłe reprezentowanie RM : członek RM uczestniczy w ustalaniu polityki państwa , ma obowiązek uczestniczenia w realizowaniu tej polityki ustalonej przez RM. W swoich wystąpieniach ma obowiązek reprezentowania stanowiska zgodnego z ustaleniami przyjętymi przez RM

16. pełnomocnicy rządu

RM może ustanowić pełnomocnika Rządu do określonych spraw, których przekazanie członkom RM jest niecelowe

Pełnomocnikiem rządu może być sekretarz/ podsekretarz stanu, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach , w zakresie zadań o zasięgu regionalnym - wojewoda. Pełnomocnikiem może być też ktoś inny.

Pełnomocników powołuje i odwołuje premier.

RM rozporządzeniem określa zakres udzielonych pełnomocnikowi upoważnień, sposób sprawowania nadzoru nad jego działalnością i sposób zapewnienia mu obsługi merytorycznej

17. różnice między ministrem działowym i ministrem bez teki

Art. 149. 1. Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.

Art. 149.1. Minister kierujący działem administracji rządowej wydaje rozporządzenia. Rada Ministrów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra.

Dział administracji rządowej : wyznaczony ustawowo krąg spraw z zakresu administracji, poddany kierownictwu ministra

Minister działowy: kierujący określonymi działami administracji rządowej

• naczelne jednoosobowe organy administracji

• ich powołanie jest obowiązkowe

• zakres działania wyznaczają ustawy, a premier wydaje rozporządzenie szczegółowe

• mogą wydawać rozporządzenia

• funkcjonuje w ramach swoich kompetencji, we własnym imieniu

rozporządzenie atrybucyjne w którym wskazuje dział/ działy którymi kieruje minister; a także organy jemu podległe/ przez niego nadzorowane i ministerstwo lub inny urząd administracyjny , który ma go obsługiwać; zakres uprawnień ministra jako dysponenta określonej części budżetu państwa

Art. 149.2 Do przewodniczącego komitetu, stosuje się odpowiednio przepisy odnoszące się do ministra kierującego działem administracji rządowej.

Ministrowie bez teki : wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa RM

• to nie organ

• jego powołanie nie jest obowiązkowe, decyduje o tym prezes

• określenie jego zadań musi zostać dokonane w drodze rozporządzenia.

• Nie mogą wydawać rozporządzeń

• Działa z upoważnienia Prezesa RM

Rozporządzenie atrybucyjne : szczegółowy zakres działania, który nie może wykraczać poza zakres zadań i kompetencji Prezesa RM; wskazuje ministerstwo lub inny urząd, który ma go obsługiwać

18. inspekcje specjalne

inspekcje specjalne : grupa instytucji o określonym stopniu samodzielności i odrębności organizacyjnej, będących składnikiem systemu kontroli w państwie ale też składnikiem aparatu administracyjnego ( podobne funkcje pełnią dozory i nadzory specjalne)

Wyspecjalizowane służby administracyjne o funkcjach nadzorczo - reglamentacyjnych i kontrolnych w wydzielonych dziedzinach spraw. Wyposażone są w silne atrybuty władzy administracyjnej sprawowanej w formie zakazów i nakazów.5

np. Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Ochrony Środowiska, Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Transportu Drogowego

Inspekcja w sensie organizacyjnym nie oznacza jednego podmiotu, ale złożoną strukturę powiązanych ze sobą ( z reguły w układzie pionowym ) jednostek organizacyjnych występujących jako organy inspekcji.

Centralne organy inspekcji : główni inspektorzy zajmują zazwyczaj pozycję centralnych organów administracji rządowej, jednak o takim charakterze musi przesądzać ustawa ( np. GIIH nie był, bo podlegał Prezesowi UOKiKu, który nim był). Podlegają poszczególnym ministrom z wyjątkiem Państwowej Inspekcji Pracy podległej Sejmowi.

Prawo wyposaża głównych inspektorów we własne zadania i kompetencje, mieszczące się w sferze zadań i celów inspekcji.

Terenowe organy inspekcji funkcjonują w ramach zespolonej administracji wojewódzkiej oraz w formule zespolenia administracji pod zwierzchnictwem starosty powiatowego.

Inspekcje poza funkcjami kontrolnymi mają też inne kompetencje typowe dla organów administracji państwowej w tym kompetencje władcze, np. wydawanie decyzji. Mogą kontrolować zarówno organy znajdujące się wewnątrz jak również na zewnątrz aparatu administracyjnego

19. administracja rządowa

Dzieli się na centralną i terenową. Są to wszystkie podmioty, wykonujące administrację, które w sposób bezpośredni lub pośredni za pomocą systemu wzajemnych powiązań podlegają kierownictwu i kontroli RM ( i Prezesa RM). Te które nawet pośrednio jej nie podlegają , a wykonują administrację to albo administracja samorządowa albo podmioty administracji państwowej nierządowej np. Państwowa Inspekcja Pracy , która podlega Sejmowi.

21. kompetencje wojewody

Wojewoda jest

• monokratycznym samodzielnym organem terenowej administracji rządowej, którego właściwość rozciąga się na obszar województwa

• przedstawicielem RM w województwie

• zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie

• organem nadzoru nad działalnością JST pod względem legalności

• organem administracji rządowej w województwie, domniemanie kompetencji w tym zakresie

• reprezentant Skarbu Państwa

Kompetencje w zakresie organizacyjnym

• może tworzyć delegatury urzędu wojewódzkiego/ zespoły doradcze

• nadaje urzędowi wojewódzkiemu status podlegający zatwierdzeniu przez Prezesa RM

• w celu realizacji powierzonych mu zadań wydaje zarządzenia

• może na czas oznaczony ustanowić swojego pełnomocnika

• może upoważnić na piśmie pracowników urzędu do załatwienia określonych spraw w jego imieniu i na jego odpowiedzialność

• na podstawie porozumienia z organem wykonawczym JST, właściwym organem innego samorządu, kierownikiem państwowej i samorządowej osoby prawnej może powierzyć prowadzenie w jego imieniu niektóre sprawy ze swojej właściwości

Kompetencje wynikające z przedstawicielstwa RM

Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki RM w województwie

• dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki RM

• zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej w województwie i kieruje ich działalnością w czasie sytuacji nadzwyczajnych i w celu ich zwalczania/ zapobieżenia

• wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności, bezpieczeństwa państwa, zarządzania kryzysowego

• opracowuje plan ochrony przed powodzią/ ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy

• przedstawia RM projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa

• reprezentuje RM na uroczystościach państwowych i w czasie składania oficjalnych wizyt w województwie przez obcych

• współdziała z organami innych państw/ organizacji międzynarodowych w zakresie określonym przez ministra właściwego ds. zagranicznych

• może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej w województwie oraz w zakresie sytuacji nadzwyczajnych też obowiązujących organy samorządu - polecenia nie mogą ingerować w sprawy decyzji administracyjnych

• może wstrzymać decyzją administracyjną egzekucję administracyjną

• w zakresie zadań administracji rządowej realizowanych w województwie ma prawo żądania od organów administracji bieżących informacji i wyjaśnień o działalności

• prawo wglądu w tok każdej sprawy prowadzonej w województwie przez organy administracji rządowej, a w zakresie przejętym na podstawie porozumienia / zadań zleconych i przez organy samorządu

kompetencje kontrolne :

• może kontrolować wykonywanie przez organy administracji rządowej zespolonej w województwie zadań wynikających z ustaw, upoważnień ustawowych ( w tym zakresie niezespoloną też w szczególnie uzsadnionych wypadkach ) oraz z ustaleń RM i poleceń i wytycznych Prezesa RM a przez samorząd zadań z zakresu administracji rządowej

• w odniesieniu do działalności organów administracji rządowej - legalność, celowość, gospodarność, rzetelność, a samorządowych bez celowości

rozstrzyganie spraw:

• wydaje decyzje o uznaniu za obywatela polskiego

• stwierdza posiadanie obywatelstwa polskiego

• prowadzi rejestr zaproszeń wystawianych przez uprawnione podmioty cudzoziemcom

• wydaje zezwolenie na osiedlenie się cudzoziemca w Polsce

jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie :

• kieruje nią i koordynuje jej działalność

• kontroluje jej działalność

• zapewnia warunki skutecznego jej działania

• ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania

prawo

• wydaje akty prawa miejscowego

• wydaje wojewódzki dziennik urzędowy

• wydaje zarządzenia

22. nadzór wojewody nad samorządem terytorialnym

Wojewoda jest organem nadzoru nad działalnością JST pod względem legalności( ale kontroluje pod względem legalności, rzetelności, gospodarności w zakresie zadań administracji rządowej realizowanej przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej)

Ma prawo wglądu w tok każdej sprawy prowadzonej w województwie a w zakresie przejętym na podstawie porozumienia / zadań zleconych przez organy samorządu.

Zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji terenowej w województwie i kieruje ich działalnością w czasie sytuacji nadzwyczajnych, w tym zakresie może wydawać im polecenia

Wójt/ starosta/ marszałek zobowiązani są do przedłożenia wojewodzie uchwał rad w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia. Akty ustanawiające przepisy porządkowe przekazuje się w ciągu 2 dni.

Uchwała lub zarządzenie organu gminy itp. Sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności ich w całości lub części orzeka organ nadzoru, np. wojewoda w ciągu 30 dni od doręczenia ich.

Jeżeli wójt dopuszcza się do powtarzającego się naruszenia K/ ustaw to wojewoda wzywa wójta do zaprzestania naruszeń, a jeżeli wezwanie nie odnosi skutku występuje z wnioskiem do Prezesa RM o odwołanie wójta - tak samo przy zarządzie powiatu i zarządzie województwa

W razie ustanowienia zarządu komisarycznego premier powołuje komisarza rządowego na wniosek wojewody

23. relacje wojewody z administracją niezespoloną

• w szczególnie uzasadnionych przypadkach może kontrolować sposób wykonywania przez organy administracji rządowej niezespolonej w województwie zadań z ustawy

• organy niezespolonej są obowiązane do składania wojewodzie rocznych informacji o swojej działalności w województwie oraz udzielania bieżących informacji

• wpływ na obsadę personalną ( powołanie, odwołanie na jego wniosek lub po uzyskaniu zgody)

• przewodniczy wojewódzkim komitetom obrony ( organy administracji niezespolonej)

• obowiązek uzgodnienia projektów aktów prawa miejscowego z nim

• prawo wglądu w tok każdej sprawy prowadzonej przez organy

• może organom wydawać polecenia, ale właściwy minister może wstrzymać ich wykonanie i wystąpić z wnioskiem do Prezesa RM o rozstrzygnięcie sporu

• Obowiązek uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionego na podstawie odrębnych ustaw

24. administracja niezespolona

To są te podmioty administrujące, które nie mieszczą się w mechanizmie zespolenia administracji na szczeblu wojewódzkim czy powiatowym, a które są organizacyjnie odrębnymi strukturami. Te struktury mogą być zależne funkcjonalnie od wojewody, ale w żadnym aspekcie nie występuje tu zespolenie ich z nim.

Podmioty administracji niezespolonej podlegają pionowo ministrom właściwym lub innym organom administracji

Administracja niezespolona nie odnosi się jak zespolona do poziomu województwa, tu występuje szczątkowo, a cechuje ją ulokowanie w jednostkach podziału terytorialnego specjalnego.

Z ustawy : organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej w województwie

Ustanowienie organów administracji niezespolonej może następować wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczających obszar jednego województwa.

Powoływanie i odwoływanie organów administracji niezespolonej leży w gestii właściwego centralnego organu administracji i wymaga albo uprzedniego wniosku wojewody albo uzyskania zgody -co do zasady, bo ustawy mogą przewidywać inny tryb.

Organy te działające na obszarze województwa zobowiązane są do zapewnienia zgodności swoich działań z poleceniami wojewody

25. relacje wojewody z Prezesem RM

• powołuje i odwołuje wojewodę na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej

• wojewoda jest bezpośrednio podporządkowany mu

• kieruje działalnością wojewody, wydając w tym zakresie polecenia i wytyczne, żądając przekazania sprawozdań z działalności wojewody oraz dokonując oceny jego pracy

• sprawuje nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z polityką RM ( a właściwy minister rzetelność, legalność, gospodarność)

• w trybie nadzoru uchyla akty prawa miejscowego wydawane przez wojewodę i organy administracji niezespolonej jeżeli są niezgodne z aktami wyższego rzędu, może je uchylić z powodu niezgodności z polityką RM lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności

• rozstrzyga spory między wojewodami, między nim a członkiem RM i między centralnym organem administracji

• wydaje rozporządzeniem instrukcję kancelaryjną w której określa sposób wykonywania czynności kancelaryjnych przez wojewodę

• wraz z przyjęciem dymisji Prezesa, wojewodowie i wicewojewodowie są obowiązani do złożenia dymisji, które rozpatrzy w ciągu 3 miesięcy od powołania rządu nowy premier

Prezes może upoważnić ministra właściwego ds. administracji publicznej do wykonywania ww. oprócz powołania/ odwołania i rozstrzygania sporów

26. administracja zespolona

zespolenie administracyjne : skoncentrowanie aparatu terenowego w jednym urzędzie pod jednym zwierzchnictwem - wojewody, skupienie maksymalnie możliwej sfery zadań i kompetencji w jednym ośrodku władzy publicznej na to pojęcie składają się 4 elementy :

• organizacyjne - pełne zespolenie: aparat administracji jest bezpośrednio włączony w strukturę urzędy wojewódzkiego albo niepełne : aparat pomocniczy poza strukturą (komendy policji, inspektoraty) - jest generalna zasada pełnego zespolenia, ale ustawa może przewidywać i w większości przewiduje pozostawienie aparatu pracy kierowników jako odrębnych jednostek organizacyjnych

• osobowe : wojewoda ma wpływ na obsadę stanowisk - powoływanie bezpośrednie, udzielanie zgody, opiniowanie, wnioski ( formy pośrednie znacznie częstsze)

• kompetencyjne : występuje domniemanie kompetencyjne na rzecz wojewody jako organu administracji zespolonej, wojewoda może pisemnie upoważniać na piśmie pracowników wojewódzkiej administracji zespolonej do działania w jego imieniu i na jego odpowiedzialność; w jego imieniu albo z upoważnienia ustawowego mogą być jego zadania i kompetencje wykonywane przez wojewódzkich kierowników inspekcji, służb, straży

• finansowe : polega na włączeniu budżetu danej służby/ inspekcji/ straży do budżetu wojewody i obsłudze ich budżetów przez służby finansowe wojewody - ale u nas ze względu na niepełne zespolenie organizacyjne nie zachodzi też zespolenie finansowe

Na administrację zespoloną w województwie składają się

• wojewoda jako zwierzchnik administracji zespolonej

• poddane temu zwierzchnictwu służby, inspekcje, straże

• kierownicy : komendant wojewódzkiej policji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska

• jednostki organizacyjne o charakterze urzędów administracyjnych, kreowane jako aparat pracy tych kierowników

Przykłady służb, inspekcji straży znajdujących się w ramach zespolenia wojewódzkiego:

• Policja

• Państwowa Straż Pożarna/ Rybacka

• Służba Ochrony Zabytków ( wojewódzki konserwator)

• Inspekcja Transportu Drogowego

• Inspekcja Ochrony Środowiska

• Inspekcja Weterynaryjna

• Nadzór Budowlany

Kierownicy wykonują w określonych dziedzinach zadania i kompetencje w imieniu wojewody z ustawowego upoważnienia albo w imieniu własnym, jeżeli ustawy tak stanowią.

Organizację administracji zespolonej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego nadany przez wojewodę. W celu usprawnienia działania wojewódzkich organów administracji zespolonej wojewoda może tworzyć delegatury urzędu wojewódzkiego

Zespolenie w województwie

Kierownicy pracują dla wojewody w jego imieniu, chyba, że ustawa wyjątkowo przyznaje im własne kompetencje.

Niepełne zespolenie organizacyjne i personalne, brak finansowego

Zespolenie w powiecie

Tzw. Słabsze zespolenie. Jest to zespolenie administracji rządowej z samorządową.

Kierownicy służb inspekcji straży powiatowych zespoleni ze starostą, ale w poziomie, a nie w pionie.

Tu mamy do czynienia z zespoleniem finansowym, pełniejszym zespoleniem osobowym, za to nie ma zespolenia kompetencji, bo kierownicy zazwyczaj działają we własnym imieniu, nie ma zespolenia w jednym urzędzie. Kompetencje starosty są wyliczone enumeratywnie

W powiecie administrację zespoloną tworzą podmioty administracji rządowej wraz z podmiotami administracji samorządowej. Wg ustawy administrację tę stanowią:

1) podmioty samorządowe - starostwo powiatowe i powiatowy urząd pracy, będący jednostką

organizacyjna powiatu

2) podmioty administracji rządowej, którymi są jednostki organizacyjne stanowiące aparat

pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży

27. różnice między starą a nową ustawą o wojewodzie

• nazwa - o wojewodzie i administracji rządowej w województwie a nie o administracji rządowej w województwie

• wymogi wobec wojewody : obywatel polski, tytuł zawodowy mgr/ równorzędny, 3 letni staż pracy w zakresie kierowania zespołami ludzkimi, nieskazany wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego/ umyślne skarbowe, pełnia praw publicznych, nieposzlakowana opinia

• obecnie wykonuje zadania przy pomocy wicewojewody albo I i II wicewojewody, a wcześniej tylko opcja I i II

• organy administracji zespolonej ujęte w części artykułowanej, a w starej w formie załącznika

• dodatkowe kompetencje np. ww. prawo wglądu, żądania bieżącej informacji

• w relacji z administracją zespoloną + kontroluje

• wzmocnienie uprawnień kontrolnych wobec administracji niezespolonej

• ustawowe uregulowanie problematyki kontroli w województwie

• wyraźne wskazanie kompetencji dotyczących zarządzania antykryzysowego

• wydawanie poleceń obowiązujących wszystkie organy administracji rządowej w województwie i wyjątkowo samorządowej

• wzmocnieniu roli wojewody jako przedstawiciela Rady Ministrów i wyraźnemu podporządkowaniu wojewody Prezesowi Rady Ministrów tak w sferze służbowej, jak i osobowej, 

• realności funkcji wojewody,

• zamkniętego katalogu funkcji wojewody,  

• traktowania administracji rządowej w sensie strukturalnym jako megaorganizacji, w której więzi opierają się na hierarchicznym podporządkowaniu, 

• rozdzielenia administracji rządowej funkcjonalnej (zadania) od strukturalnej (organizacja),  

• wprowadzenia opartego na normie prawnej współdziałania jako modus vivendi między zarządzaniem terytorialnym (horyzontalnym) a zarządzaniem resortowym (wertykalnym),  

• wprowadzenie jednoosobowej odpowiedzialności oraz komasacji zadań jednorodnych w ramach danego organu administracji, 

• przesunięcia zadań administracji publicznej wykonywanych dotychczas przez wojewodę w kierunku samorządu wojewódzkiego jako zadań własnych oraz w kierunku wyspecjalizowanych organów, w tym samorządowych kolegiów odwoławczych.  

28. rzeczy publiczne

Rzeczy , którymi państwo posługuje się dla wykonywania swoich zadań :

• majątek skarbowy: służy pośrednio celom administracji przez dostarczenie potrzebnych do tego środków finansowych; podlegają prawa prywatnemu : pieniądze, papiery wartościowe, lasy państwowe, ziemia

• majątek administracyjny : bezpośrednio wykorzystywane do realizacji zadań , środki rzeczowe, podlegają i p. publicznego i prywatnego : budynki ( w których znajdują się urzędy, zakłady publiczne), instalacje użyteczności publicznej, ruchomości biurowe

• dobra publiczne: służą do użytku powszechnego każdy może korzystać bez pozwolenia, podlegają prawu publicznemu : mosty, drogi publiczne, wody publiczne, wybrzeże morskie, place, przestrzeń powietrzna

29. funkcje zlecone administracji publicznej

Funkcje zlecone podmiotowi niebędącemu częścią aparatu państwowego np. organizacjom pożytku publicznego, organom samorządu zawodowego, zakładom administracyjnym.

Przepisy prawa przyznają tym podmiotom kompetencje do stosowania jednostronnych rozstrzygnięć w formach takich, w jakich czynią to organy administracji. Zatem jest to upoważnienie do wydawania aktów administracyjnych i normatywnych.

Podmiot działa tylko w zakresie zleconym jako organ państwa, ale sam się nim nie staje.

Kompetencje te muszą być ustanowione w ustawie lub w akcie wydanym z wyraźnego upoważnienia ustawowego.

Akt zlecony :

• władczy

• wywołuje skutki poza sferą powiązania z podmiotem wydającym akt

• można go zaskarżyć do sądu administracyjnego

• zachowują moc obowiązującą mimo ewentualnej likwidacji podmiotu

Od funkcji zleconych, odróżniamy wykonywanie zadań administracji, wszystko jw. Tyle , że podmiot wykonuje je w formie działań niewładczych, czyli w formie właściwej dla podmiotu niepaństwowego

30. decentralizacja

• przeniesienie władztwa na podmioty odrębne od państwa

• wyposażenie ich w kompetencje/ środki finansowe/ rzeczowe

• uwolnienie ich od systemu hierarchicznego podporządkowania

zasada decentralizacji w odniesieniu do samorządu terytorialnego

• samodzielność kompetencyjna + przymus państwowy + kompetencje prawotwórcze

• podległość organom rządowym w formie nadzoru weryfikacyjnego - kryterium legalność

• wyposażenie JST w osobowość prawną i własność

• wyposażenie we własne źródła dochodów, samodzielne wydatkowanie i nakładanie podatków lokalnych

31. akty administracyjne

32. przyrzeczenie i przykłady ( ordynacja podatkowa i promesa koncesji)

33. ugoda

34. porozumienie i porównanie z umową publicznoprawną

35. akty konstytutywne i deklaratywne

36. akty zależne od woli stron i niezależne

37. działania społeczno - organizatorskie

38. czynności materialno - techniczne

39. działania faktyczne i prawne

40. prawomocność formalna

41. prawomocność materialna

42. informacja urzędowa

43. cywilnoprawne skutki wynikające z aktów administracji

1

---