Spis treści:

1. Organizowanie akcji „Sprzątanie świata”

2. Realizacja na zajęciach dydaktyczno - wychowawczych programów profilaktyczno - zdrowotnych

3. Organizowanie zajęć terenowych

4. Organizowanie wycieczek turystyczno - krajoznawczych

5. Upowszechnianie i zastosowanie metod aktywizujących na lekcjach

6. Prowadzenie Koła Młodych Ekologów

7. Spis załączników

8. Załączniki

„Rozpocznij wcielać w życie

swoje najskrytsza marzenia.

Odwaga zawiera w sobie

geniusz, siłę i magię”.

W. Goethe

1. Organizowanie akcji „Sprzątanie świata”

Od kilku lat uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej im. Bronisława Malinowskiego w Jędrzejowie biorą udział w akcji „Sprzątanie świata”.

Tradycją naszej szkoły jest podział obowiązków wg grup wiekowych. Klasy kształcenia zintegrowanego wyruszają na wycieczki po Jędrzejowie i tam zbierają śmieci; miejsca, które odwiedzają to przede wszystkim:

boisko wiejskie;

przystanek autobusowy;

plac obok remizy strażackiej;

plac wokół cmentarza;

plac wokół sklepu oraz poczty.

Natomiast uczniowie klas IV - VI sprzątają rozległy teren wokół szkoły.

Akcję zapoczątkowano w 1989 r. w Australii, od 1993 r. rozszerzono ją na cały świat. W Polsce powszechne sprzątanie rozpoczęło się w 1994 r. Celem działaczy było przede wszystkim zwrócenie uwagi na problemy ekologiczne, zwłaszcza na konieczność ograniczenia ilości odpadów, ich właściwego składowania i przetwarzania. Nadrzędnym celem akcji jest wzbudzanie poczucia współodpowiedzialności za stan środowiska lokalnego poprzez sprzątanie okolicy i zabawę z tym związaną.

Staram się, aby dzień ten miał w mojej szkole specyficzną oprawę. Zazwyczaj przebiega on wg następującego scenariusza:

apel szkolny - podanie harmonogramu dnia,

współzawodnictwo klasowe,

podsumowanie konkursów i zabaw,

sprzątanie wyznaczonych punktów.

Dbam także o to, aby akcja „Sprzątania świata” miała swój finał podczas godziny wychowawczej, dlatego przygotowałam scenariusz takiego spotkania i przekazałam go wychowawcom (załącznik 1 - 4).

2. Realizacja na zajęciach dydaktyczno - wychowawczych programów profilaktyczno - zdrowotnych

Edukacja prozdrowotna, aczkolwiek najważniejsza dla człowieka, nie jest realizowana w ramach przedmiotu „wychowanie zdrowotne”, ale raczej jest prowadzona podczas zajęć do dyspozycji wychowawcy, podczas lekcji wychowania fizycznego, przyrody, techniki (wychowania komunikacyjnego) i przez wielu realizatorów - m.in. nauczycieli przyrody, pielęgniarki, pedagogów, wychowawców i prelegentów.

Aby nie pracować po omacku, opracowałam plan działań, wg którego systematycznie realizuję programy profilaktyczne zewnętrzne.

Od 1997 r. w klasach piątych realizuję program „Czas przemian” w zakresie dojrzewania dziewcząt i chłopców z pełnym zabezpieczeniem w środki pomocnicze dla nauczycieli, rodziców, dziewcząt i chłopców. Cały komplet środków dydaktycznych koniecznych do rzetelnej realizacji tego programu otrzymałam od Oddziału Oświaty Zdrowotnej SANEPID - u, dzięki moim staraniom. Publikacje, które posiadałam, wystarczyły mi do roku 2001, natomiast od tamtej pory powielam je na ksero.

W tym samym czasie rozpoczęłam realizację i realizuje do dnia obecnego program dla uczniów klasy szóstej „Higiena wieku dojrzewania - jak dbać o skórę”. Celem tego programu jest przedstawienie uczniom informacji, które pomogą im zrozumieć zmiany zachodzące w ich organizmach w okresie dojrzewania, funkcje i budowę skóry oraz pokazanie, jak regularnie dbać o higienę osobistą własnego ciała.

Niezależnie od programu nauczania wdrożyłam następujące programy:

„Między nami kobietkami”;

„Twój piękny uśmiech - jak dbać o zęby”;

„Żyj bezpiecznie”;

„Witaminki dla chłopczyka i dziewczynki”;

„Wiemy, co jemy - 5x - zdrowe odżywianie.

Przy realizacji programów prozdrowotnych podjęłam współpracę z Urzędem Miejskim w Grodkowie. Dzięki moim staraniom uzyskałam pomoc w postaci sfinansowania spektaklu profilaktycznego firmy „Kurtyna” pt. „Jak Ja na to popatrzę”. Było to przedstawienie, które obejmowało istotne dla współczesnej młodzieży problemy - przemoc w rodzinie, samotność, brak tolerancji, brak przyjaciół. Akcja jego rozgrywała się w przeciętnej polskiej szkole. Spektakl obejrzeli uczniowie klas IV - VI (załącznik 5).

Poniżej przedstawiam zrealizowane w okresie stażu programy profilaktyczne:

nazwa, temat programu	klasa	okres realizacji
1. Czas przemian	V	Kwiecień - maj 2004 - 2006
2. Higiena wieku dojrzewania, czyli jak dbać o skórę	VI	Grudzień 2003 - 2005
3. Między nami kobietkami	VI (dziewczęta)	Styczeń 2004 Listopad 2005
4. Źródła i stopień wykorzystania folianów w pożywieniu	V	Czerwiec 2005 Maj 2006
5. Twój piękny uśmiech - jak dbać o zęby	VI V IV	Grudzień 2003, styczeń 2005 Październik 2003 Marzec 2006
6. Żyj bezpiecznie - bezpieczne zabawy w szkole i w domu	IV b	Luty 2005
7. Wiemy, co jemy - 5 x zdrowe odżywianie	IV	Kwiecień - maj 2005
8. Witaminki dla chłopczyka i dziewczynki	IV	Luty 2006
9. Uczeń bezpieczny na drodze (załącznik 6)	IV	Październik 2004

Efekty podjętych działań:

1. Realizacja programów profilaktycznych przyjęta jest z życzliwością, uczniowie chętnie biorą udział w zajęciach warsztatowych, konkursach i zabawach. Zwiększa się aktywność uczniów, obserwuję pozytywne zmiany w interakcjach nauczyciel - uczeń i uczeń - uczeń.

2. Wzrosło zainteresowanie problematyką zdrowotną i zdrowego odżywiania, dzieci przynoszą do szkoły drugie śniadania oraz owoce.

3. Polepszyła się higiena wśród uczniów, zostały wyrobione poprawne nawyki higieniczne.

4. Uczniowie potrafią bezpiecznie poruszać się na jezdni i sukcesem wszystkich nauczycieli mojej szkoły jest fakt, że od kilku już lat nie są oni ani sprawcami, ani ofiarami wypadków drogowych.

3. Organizowanie zajęć terenowych

Jestem nauczycielką przyrody, więc, realizując zadania programowe, staram się rozwijać zainteresowania uczniów, podtrzymywać i wzmacniać ich motywację do uczenia się, co, zdaję sobie z tego w pełni sprawę, zależy między innymi od atrakcyjności procesu dydaktycznego.

Aby być atrakcyjnym i skutecznym, należy w kształceniu przyrodniczym położyć nacisk między innymi na pracę terenową. Teren jest dobrą „pomocą dydaktyczną”, gdyż właśnie tam można poznać świat rzeczywisty oraz pojmować go całościowo. To w terenie uczeń bezpośrednio styka się ze środowiskiem przyrodniczym, rzeźbą terenu, rzeką, lasem, roślinami, zwierzętami czy zjawiskami atmosferycznymi. Zajęcia poza szkołą wpływają przede wszystkim na kształtowanie zmysłu obserwacji, spostrzegawczości i działają na wyobraźnię. Uczą praktycznych umiejętności jak np.: posługiwanie się mapą, kompasem, rozróżnianie roślin, drzew, ocenianie zmian zachodzących w środowisku pod wpływem działalności człowieka, wartościowanie ich. Stwarzają również szansę głębszego poznania świata, wzbudzają ciekawość uczniów i aktywność poznawczą. Zajęcia w terenie dają też możliwość poznania swojej miejscowości, gminy, kraju oraz umożliwiają rozwijanie wrażliwości estetycznej uczniów (załącznik 7 - 9).

Zdobycze dydaktyczne lekcji terenowych są wykorzystywane podczas zajęć w klasie. Razem z uczniami porządkuję i segreguję zabrany materiał w postaci szkiców, rysunków, notatek czy dokumentacji fotograficznej, by w przyszłości wykorzystać je jako pomoce dydaktyczne czy materiały dekoracyjne (załącznik 10 - 11).

Ewaluacja:

1. Na zajęciach terenowych uczniowie angażują się emocjonalnie, rozbudzona zostaje ich samodzielność i motywacja.

2. Kontakt z przyrodą i zmiana otoczenia zwiększają trwałość zdobytych informacji.

3. Uczniowie mają możliwość sprawdzania posiadanej wiedzy i umiejętności w warunkach naturalnych

4. Uczniowie mogą obserwować swobodniej zjawiska zachodzące w przyrodzie.

4. Organizowanie wycieczek turystyczno - krajoznawczych

Wycieczki należą do podstawowych form organizacyjnych pracy dydaktyczno - wychowawczej. Z nimi kojarzy się każdemu z nas wiele pięknych przeżyć i wspomnień.

Wiadomo, że działalność podczas tego rodzaju zajęć jest trudniejsza niż praca dydaktyczno - wychowawcza w sali lekcyjnej. Wymaga ona dużej koncentracji i zapobiegliwości, bowiem troska o los powierzonych nam dzieci obowiązuje przez całą dobę. Aby podołać temu zadaniu, zwłaszcza w dzisiejszym świecie przepisów i paragrafów, ukończyłam w 1996 roku Kurs dla kierowników obozów wędrownych i wycieczek szkolnych (załącznik 12) i kurs - Kierownik wycieczek szkolnych w 2004 r. (załącznik 13)

Organizując wycieczki szkolne, przekonałam się, jak wiele niezapomnianych doznań estetycznych towarzyszy oglądaniu z okien autokaru czy pociągu panoramy miast, lasów czy gór.

Przygotowanie wycieczek podporządkowane jest przede wszystkim realizacji programu nauczania, dużą rolę w moim środowisku pracy odgrywają również możliwości finansowe i organizacyjne szkoły a przede wszystkim domu rodzinnego.

Przygotowaniu wycieczki powinna towarzyszyć pełna świadomość celów. Są one dla każdej wycieczki inne. Wynika to z różnych założeń wycieczki. Ich odmienność spowodowana jest różnorodnością tematyki i obiektów stanowiących przedmiot naszego zainteresowania. W czasie zwiedzania zabytków będziemy baczniej przyglądać się stylom architektonicznym, inne zadania będziemy realizować podczas odwiedzania cmentarza, a jeszcze inne cele dydaktyczno - wychowawcze staną przed nami przy zwiedzaniu oczyszczalni miasta, czy też obserwacji wysokości słońca, drzew.

Przygotowując szkolną wycieczkę dążę do tego, aby udział w niektórych z nich stawał się nagrodą za pozytywne wyniki w nauce i wzorowe sprawowanie. Znaczną rolę w tego typu imprezach odgrywa pomoc ze strony burmistrza oraz rodziców i sponsorów. Ponadto dzieci myśląc o wiosennym wyjeździe, już od pierwszego miesiąca roku szkolnego zbierają na ten cel fundusze.

Podczas wyjazdów uczniowie o wiele więcej postrzegają i zapamiętują. Powiedzenie „podróże kształcą” najlepiej oddaje wartość nauki poza szkolną ławką. Należy pamiętać, że turystyka znacząco wspiera rozwój społeczny i kulturalny dzieci.

W trakcie wycieczki dzieci uczą współdziałania i ponoszenia odpowiedzialności za powierzone zadania. Wyjście połączone z uczestniczeniem w zabawach, w grach rekreacyjnych rozwija fizycznie uspokaja.

Wycieczka to forma edukacji o dużej wartości wychowawczej i merytorycznej, która jednocześnie wyzwala twórczą aktywność młodych ludzi. Przeżycia - emocje podnoszą skuteczność działania, pozostawiają trwałe wspomnienia.

Organizując wszelakiego rodzaju wycieczki pracuję zazwyczaj wg jednego scenariusza:

1. podczas spotkania z rodzicami podaję propozycje ciekawych miejsc do zwiedzania i czekam na opinię;

2. ustalam termin i wstępny kosztorys;

3. zbieram co miesiąc składki na wycieczkę, aby nie obciążać budżetów domowych uczniów od razu sporą kwotą;

4. ustalam opiekunów, przewoźnika, przewodników (na miejscu zwiedzania);

5. zgłaszam wyjazd w dyrekcji szkoły (załącznik 14 - 16).

5. Upowszechnianie i zastosowanie metod aktywizujących na lekcjach

W nowoczesnej szkole nie można obejść się bez nowoczesnych, docierających do każdego ucznia, metod nauczania. Aby podążać za nowinami w dziedzinie dydaktyki przyrody ukończyłam kurs „Metody aktywizujące w edukacji przyrodniczej” na podstawie pakietu „Ptaki drapieżne” oraz „Źródła efektywności metod kształcenia - metody aktywizujące”. Wiadomości tam uzyskane zainspirowały mnie do coraz szerszego ich stosowania w codziennym procesie uczenia i nauczania.

Aby pozwolić uczniom współuczestniczyć w prowadzeniu zajęć umożliwiam im wykonanie określonych ćwiczeń (załącznik 17). Dzieci często pomagają mi w prowadzeniu zajęć lekcyjnych wcześniej przygotowując się do nich w domu lub podczas zajęć świetlicowych, technicznych bądź plastycznych (załącznik 18).

Charakterystyczną forma lekcji jest odgrywanie ról i drama, które umożliwiają przeżycie określonych problemów, poszukiwanie własnych rozwiązań.

Jednak do moich ulubionych metod aktywizujących należą:

burza mózgów (załącznik 19);

drzewko decyzyjne;

dywanik pomysłów;

śnieżna kula;

metaplan.

Są to metody pracy w grupie, dzięki którym łatwiej osiągnąć mi zamierzone cele lekcyjne, co w zrozumiały sposób prowadzi do zwiększenia efektywności kształcenia.

Posiadam dość liczną filmotekę wzbogacającą proces dydaktyczny, często więc wyświetlam stosowny fragment filmu i pozwalam na swobodne wypowiedzi.

Ewaluacja:

1. Zastosowanie metod aktywizujących czyni proces nauczania i wychowania bardziej atrakcyjnym i efektownym dla uczniów.

2. Rozwija się umiejętność współpracy w grupie.

3. Widoczne jest podwyższenie osiągnięć. Grupa jako całość produkuje więcej pomysłów. Uczenie się współpracy prowadzi do podwyższania jej efektów.

4. W procesie nauczania wykorzystującym aktywne metody pracują wszyscy uczniowie, zarówno zdolni, przeciętni, jak i o ograniczonych możliwościach intelektualnych.

5. Uczniowie stają się kreatywni i samodzielni podczas doświadczeń.

6. Rozwija się umiejętność sprawnej, rzeczowej komunikacji.

7. Stosowanie metod aktywnych odkrywa przed uczniami nowe możliwości, rozwija nieznane dotąd umiejętności.

8. Prowadzenie Koła Młodych Ekologów

Jedną z form pracy z dziećmi są zajęcia w kole ekologicznym. Są to zajęcia pozalekcyjne, w których uczestniczą uczniowie klas IV - VI szczególnie zainteresowani problemami ekologicznymi i przyrodą - lubią wiedzieć znacznie więcej o roślinach i zwierzętach, opiekować się nimi. Podczas prowadzenia tych zajęć preferuję uczenie się przez odkrywanie i działanie (załącznik 20).

Praca koła koncentruje się wokół kilku linii tematycznych. Każdy problem podejmowany jest na zasadzie dobrowolności. Członkowie koła angażują się w zadania dla nich atrakcyjne, co gwarantuje satysfakcję z własnej aktywności. W kształtowaniu właściwej postawy wobec środowiska dążę do takiego ukierunkowania dzieci, aby uzyskiwały one orientację o zagrożeniach na całym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem problemów lokalnych. Służą temu proste badania stanu czystości wód, powietrza, obserwacja pyłów, wody ze śniegu czy z rzeki pod mikroskopem.

Zajmujemy się również opieką nad kwiatami w pracowni, akwarium, dokarmianiem ptaków, prowadzimy prace porządkowe wokół szkoły, sadzimy rośliny (załącznik 21).

Członkowie koła bardzo chętnie wykonują albumy o tematyce związanej z miejscowością, roślinami tutaj rosnącymi, zwierzętami (załącznik 22 - 25). Dokonują rejestru roślin i dzikich wysypisk śmieci za pomocą aparatu fotograficznego (załącznik 26 - 27).

Podsumowanie działalności koła:

1. Za sukces pracy członków koła uważam fakt, że dzieci odczuwają potrzebę pogłębiania wiedzy ekologicznej i dzielenia się zdobytymi wiadomościami o stanie najbliższego środowiska oraz utrwalania go na zdjęciach.

2. Dzieci poczuwają się do odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze, w którym żyją.

3. Uczniowie chętnie biorą udział w konkursach ekologicznych organizowanych z różnych okazji (załącznik 28 - 29).

9. Organizowanie Dnia Ziemi w szkole

Tradycją naszej szkoły stały się obchody Dnia Ziemi. W roku szkolnym 2005/2005 zaplanowałam ten dzień dokładnie i metodycznie. Podczas Rady Pedagogicznej w dniu 8 lutego 2006 r. Przedstawiłam projekt „Ja, moje zdrowie i środowisko”, który został przyjęty do realizacji. Głównym celem mojego przedsięwzięcia było podniesienie poziomu wiedzy ekologicznej oraz dotyczącej zasad zdrowego odżywiania się. Chciałam uświadomić moim uczniom, że o naturę i własne zdrowie należy się troszczyć, zanim ulegnie ono zniszczeniu - bo łatwiej zapobiegać, niż - leczyć. Projekt wraz ze sprawozdaniem przedstawiam w załącznikach (załącznik 30 - 32).

Formuła imprezy pozwoliła wszystkim uczestnikom zapoznać się z różnymi formami działalności ekologicznej i prozdrowotnej w szkole.

Spis załączników

Załącznik 1 - Scenariusz dnia akcyjnego „Sprzątanie świata”

Załącznik 2 - Zestaw pytań konkursowych

Załącznik 3 - Zdjęcia z akcji „Sprzątanie świata”

Załącznik 4 - Dyplom „Przyjaciel Przyrody”

Załącznik 5 - Karta z Kroniki Szkoły ze spektaklu profilaktycznego „Jak Ja na to popatrzę”

Załącznik 6 - Scenariusz akcji profilaktycznej „Uczeń bezpieczny na drodze”

Załącznik 7 - Karta pracy - Poznajemy rośliny w lesie

Załącznik 8 - Karta pracy - Jak żyje łąka

Załącznik 9 - Karta pracy - Obserwacje jako podstawowe źródło wiedzy o przyrodzie

Załącznik 10 - Sprawozdania uczniów z zajęć terenowych

Załącznik 11 - Zdjęcia okazów zebranych podczas zajęć w terenie Zdjęcie - Dąb

Załącznik 12 - Zaświadczenie o ukończeniu Kursu dla kierowników obozów wędrownych i wycieczek szkolnych

Załącznik 13 - Zaświadczenie o ukończeniu Kursu dla kierowników wycieczek szkolnych

Załącznik 14 - Program wycieczki pieszej do Starowic Dolnych

Załącznik 15 - Program wycieczki jednodniowej w Góry Stołowe

Załącznik 16 - Zdjęcia w wycieczki na Szczeliniec Wielki

Załącznik 17 - Karta pracy - Woda - podstawy życia na Ziemi

Załącznik 18 - Zdjęcia z zajęć plastycznych, podczas których uczniowie przygotowywali tablice poglądowe dotyczące uzależnień

Załącznik 19 - Praca Angeliki Bereś wykonana dzięki burzy mózgów dotycząca szkodliwości palenia papierosów

Załącznik 20 - Plan pracy „Koła Młodych Ekologów”

Załącznik 21 - Zdjęcia z prac wokół szkoły - sadzenie kwiatów

Załącznik 22 - Zdjęcie z parku w Jędrzejowie

Załącznik 23 - Album - Powiat brzeski

Załącznik 24 - Karta z albumu - kwiat tulipana

Załącznik 25 - Kartka z albumu - łasica

Załącznik 26 - Zdjęcie - Dzikie wysypisko na terenie gminy Grodków

Załącznik 27 -Załącznik 28 - Regulamin szkolnych konkursów przyrodniczych w PSP w Jędrzejowie

Załącznik 29 - Dyplom z konkursu wykonany w programie MS Publisher

Załącznik 30 - Zatwierdzony do realizacji projekt - „Ja, moje zdrowie i środowisko”

Załącznik 31 - Zdjęcia z imprezy

Załącznik 32 - Sprawozdanie z przebiegi Dnia Ziemi w PSP w Jędrzejowie

§ 8, ust. 2, punkt 4, lit. e

Dokumentacja wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego

Opracowała mgr inż. Eugenia Przedwojewska

---