L I S T O P A D

ZIERZĘTA PRZYGOTOWUJĄ SIĘ DO ZIMY ( 2 tygodnie)

Cele ogólne:

• Rozpoznawanie i nazywanie kilku żyjących w naturalnym środowisku zwierząt np. jeż, wiewiórka, niedźwiedź, sarenka, wilk, lis, zając.

• Ukazanie wpływu jesiennych zjawisk przyrody na zachowanie się zwierząt.

• Zestawienie cech charakterystycznych wczesnej i późnej jesieni.

• Przestrzeganie zasad nie niszczenia przyrody, niesienia zwierzętom i ptakom pomocy.

• Zaznajomienie się z niektórymi zwierzętami żyjącymi w naturalnym środowisku, ptakami odlatującymi na zimę i zostającymi w Polsce

• Wyrażanie własnych spostrzeżeń, doznań i nastrojów w sposób werbalny i niewerbalny.

03.11 - 14.11	Sytuacje edukacyjne	Zamierzone cele
		Zabawa ortofoniczna „Jedziemy pociągiem do lasu”. Ćwiczenia przodu języka przez wymawianie głosek „sz”, „dż”, „s”. „Jesienna rozmowa” L. Krzemienieckiej inscenizacja wiersza sylwetą Pani Jesieni połączona z pokazem wymienianych zwierząt. Rozmowa na temat w jaki sposób zwierzęta przygotowują się do zimy, jakie jeszcze zwierzęta przygotowują się do zimy - robią zapasy: wiewiórka, mysz, chomik zasypiają: borsuk, niedźwiedź, suseł, świstak, żaba, owady; zmieniają futerko Zwrócenie uwagi na potrzebę dokarmiania zwierząt i ptaków zimą	Dziecko potrafi: -poprawnie naśladować dźwięki -nazwać obecną porę roku , nazwać nowy miesiąc, określić od czego pochodzi ta nazwa -nazwać zwierzęta leśne, opisać wygląd, - nazwać jakie zwierzęta przygotowują zapasy, jakie zasypiają, jakie się nie przygotowują - przyporządkować zwierzęciu jego smakołyk
		Na podstawie „teatrzyku na patyku” do opowiadania E. Szelburg - Zarembiny pt. „Kto szedł do Babulki Zimy po nowe odzienie” zabawa ruchowo - naśladowcza „Idziemy po zimowe ubranka” z wykorzystaniem emblematów; naśladowanie głosów zwierząt	-przypomnieć sposoby przygotowania się niektórych zwierząt do zimy - zmiana futerka, zapadanie w sen zimowy; zbieranie i magazynowanie zapasów - naśladować głosy zwierząt
		Co to za zwierz? -zagadki słowne o zwierzętach żyjących w naturalnym środowisku, dopasowanie obrazka do zagadki. -Historyjka obrazkowa do opowiadania „Niezwykły domek” J. Heintze „Czyj to dom?”- przyporządkowanie zwierzęciu jego domku -Ćwiczenie grafomotoryczne „Narysuj drogę jeża do norki”	-wysłuchać uważnie zagadkę słowną i dopasować odpowiedni obrazek do niej, -skupić uwagę na opowiadaniu historyjki, -naśladować sposób poruszania, wydawane głosy zwierząt leśnych, -recytować poznany wiersz Jesień indywidualnie, -dorysować brakujące części w rysunku misia i dokończyć obrazek.
		Poznanie nowej figury geometrycznej- trójkąta zwrócenie uwagi na charakterystyczne cechy tej figury - trzy boki, trzy kąty Wyszukiwanie trójkątów w najbliższym otoczeniu, wyróżnianie wśród innych figur	-wie jak wygląda trójkąt - zna cechy charakterystyczne tej figury -potrafi policzyć jej boki i kąty -ułoży z mozaiki geometrycznej kompozycję na polecenie nauczyciela oraz wg własnego pomysłu - złoży kwadrat z dwóch trójkątów prostokątnych
		„Pewnego razu w lesie...”-poznanie z trybem życia jeża, jego upodobaniami i przyzwyczajeniami a nawet „dziwactwami”. -Przywitanie gościa -pacynki jeża Kolczatka. -Zabawa z gościem na tle piosenki: „Jeż” -Opowiadanie „Jak Kolczatek szukał mieszkania” H.Bechlerowej -przygotowania jeży do zimy, zapadanie w zimowy sen. -Zabawa ortofoniczna „Dzieci i jeże”- ćwiczenie mięśni warg na zgłoskach: „tup, stuk, hop”. -Lepienie z plasteliny w połączeniu z tworzywem przyrodniczym na temat „Jeż”	-swobodnie wypowiadać się na określony temat, prawidłowo formułować swoje wypowiedzi, -zastosować poznane formy powitania, -uczestniczyć w zabawie rytmiczno - ruchowej, -sprawnie reagować na umowne sygnały muzyczne, -wysłuchać opowiadanie o jeżyku, podjąć próbę wymyślenia innego zakończenia, -prawidłowo wymawiać zgłoski „tup, stuk, hop,” -lepić z plasteliny na podany temat w połączeniu z materiałem przyrodniczym.
		Teatrzyk kukiełkowy na podstawie opowiadania I. Salach „Kto w lesie mieszka?” Zapoznanie z wyglądem i nazwą leśnych zwierząt niedostępnych bezpośredniej obserwacji: lis, wilk, dziki. Ćwiczenia oddechowe „Igły sosny”. Rozwijanie pojemności płuc poprzez umiarkowanie dmuchanie - zdmuchiwanie igieł z sosny z chropowatej powierzchni.	- nazwać zwierzęta leśne nie przygotowujące się do zimy -wymyślić sposób w jaki człowiek może im pomóc -określić charakterystyczne cechy danego zwierzęcia -rozpoznać i nazwać zwierzęta na fotografiach i ilustracjach
		Nauka na pamięć wiersza „Listopad”	-zapamięta i wyrecytuje słowa wiersza
		Malowanie farbami plakatowymi zainspirowane wierszem „Jeż” H.Zdzitowieckiej -utrwalenie wiadomości na temat potrzeb i przyzwyczajeń jeża. -Ćwiczenia słuchowe pt. „Kto się pojawił?” -rozpoznawanie głosów zwierząt i prawidłowe nazywanie ich /miau - kot, hau -pies, fu, fu -jeż/. -Zabawa ilustracyjna do piosenki: „Kolczasty jeż”	-wysłuchać uważnie wiersza i przyswoić wiadomości na temat potrzeb i przyzwyczajeń jeża, -humanitarnie obchodzić się ze zwierzętami w razie potrzeby, -rozróżnić odgłosy znanych zwierząt: kota, psa, jeża, -zilustrować ruchem treść piosenki wg proponowanych przez nauczycielkę ruchów: klaskanie, podskoki, obrót wokół własnej osi, -poprawnie posługiwać się pędzlami różnej grubości.
		-Wiersz w formie zagadki „Wiewiórka” I. Salach -odszukanie obrazka do wiersza. -„Co robi wiewiórka” -ćwiczenie w formie zabawy naśladowczej. -Bajka „Uczta u wiewiórki” N. Pawłowa -ocena postępowania wiewiórki. -„Wiewióreczka” -zamalowywanie kredkami świecowymi	-wypowiadać się na określony temat, -udzielić odpowiedzi na zagadkę słowną, wybrać odpowiedni obrazek, -odzwierciedlać czynności wykonywane przez wiewiórkę ruchem, -wysłuchać bajki „Uczta u wiewiórki” i wypowiadać się na temat postępowania wiewiórki, podjąć próbę oceny jej postępowania, -zamalować kredkami w konturach wiewiórkę, dorysować słońce, chmurki, trawę, nazywać poznane kolory.
		Opowiadanie nauczycielki pt. „U jeża kuśnierza” (teatrzyk sylwet) Szymańskiej. Rozpoznanie na kartce zwierząt, które zmieniają swoje futerka na zimę; przeliczanie zwierząt  i wstawienie obok podpisu tyle kresek lub kółek, ile jest ich na obrazku; wprowadzenie wyrazów do globalnego czytania jeż, zając, wiewiórka;	-przeliczać liczebnikami głównymi i porządkowymi w zakresie 5 -porównać liczebność zbioru poprzez przeliczanie i łączenie w pary -narysować ilość przy pomocy symbolu graficznego.
		Teatrzyk pt. „Leśne zwierzęta” (tekst własny)	-uczestniczyć w zorganizowanej aktywności ruchowej -rozpoznać zwierzęta (niedźwiedź, jeż, wiewiórka) -interesuje się ilustracjami -dobierać ilustracje: zwierzę i jego miejsce zimowego snu -ruchem odtwarzać sposób poruszania się zwierząt
		Piosenka „Wiewióreczka”- zapoznanie z piosenką, próby potrząsania pomocami akustycznymi -akcentowanie słów. -Różnicowanie i nazywanie głosów lasu-szum wiatru, głosy ptaków. -Zabawa ilustracyjna do piosenki „Wiewióreczka”, -Zabawa inscenizowana do piosenki „Jeż” -„Spacer zwierząt leśnych” -zabawa ruchowo-naśladowcza.	wypowiadać się na temat treści i melodii piosenki, -podjąć próbę potrząsania pomocami akustycznymi, -akcentować słowa „skik, skik”, -przedstawić melodię i rytm piosenki prostymi elementami ruchu np. podskoki obunóż, -maszerować w rytm muzyki po całej sali w rozsypce i w parach na około sali.
		Opowieść ruchowa „Spacer do lasu” -odzwierciedlanie ruchem opowiadania nauczycielki, dostosowanie gestów do słuchanego akompaniamentu, rozwijanie pomysłowości. Zestaw zabaw ruchowych „Wiewiórka i jeże” -Powitanie „Iskierka”. -Zabawa orientacyjno-porządkowa „Wiewiórki do dziupli”. -Zabawa skoczna „Wiewiórki” -Zabawa na pożegnanie „Pa pa”	-odzwierciedlić ruchem opowiadanie nauczycielki, dopasować gesty do słyszanej muzyki, -poruszać się bez potrącania po sali, -reagować na umowne sygnały muz. i sł. -zastosować poznane formy powitania, pożegnania, -przestrzegać zawarte umowy, -poruszać się bez potrącania kolegów, -reagować ruchem na zmianę rytmu

JESIENNA SZARUGA

• Wiązanie typowych zjawisk atmosferycznych z aktualna porą roku,

• Zwrócenie uwagi na zjawiska i zmiany zachodzące w otoczeniu,

• Dostrzeganie w krajobrazie zmian związanych z wartościami estetycznymi, charakterystycznymi dla kolejnych pór roku

• Wykorzystywanie i tworzenie okazji do poznawania rzeczywistości przyrodniczej poprzez obserwowanie, eksperymentowanie, odkrywanie

17.11 - 21.11	Spacer po najbliższej okolicy, obserwacja zmian w przyrodzie, zwrócenie szczególnej uwagi na zmienność pogody: wiatr, deszcz, mgła. „Jaka jest dzisiaj pogoda ?”- swobodne wypowiedzi dzieci n/t aktualnej pogody. Określenie pogody i zjawisk atmosferycznych charakterystycznych dla późnej jesieni: bardzo chłodno, często pada zimny deszcz, coraz dłuższe noce, coraz krótszy dzień. Wprowadzenie „Kalendarza pogody” - zachęcenie do codziennej obserwacji zjawisk atmosferycznych i zaznaczania na kalendarzu aktualnej pogody. Wiersz „Chmura” I. Salach -Historyjka „Zła pogoda” -„Chmury i wiatr”- rozmowa połączona z obserwacją oraz działaniem -malowanie wesołej i smutnej chmurki.	-przestrzegać zawartych umów -nie oddalamy się od grupy, -obserwować poruszające się po niebie chmury, podjąć próbę określenia kształtu, wielkości i barwy chmur. -swobodnie wypowiadać się na określony temat, -obserwować pogodę i określić ją własnymi słowami, --nazywać barwy chmur, -określić, co zwiastują chmury, -podjąć próbę prognozowania pogody w wyniku obserwacji czy z takich chmur spadnie deszcz? Snuć domysły dotyczące pogody.
		Opowieść matematyczna „Cztery parasole”. Przeliczanie i tworzenie zbiorów parasoli i kaloszy. Przeliczanie w zakresie 4 (4-latki) i 5 ( 5-latki) sprawne dodawanie i odejmowanie w zakresie 1 - 4 i 1 - 5. Porządkowanie zbiorów według malejącej ilości elementów - stosowanie pojęcia „mniejszy niż...”, „większy niż...”.	-utworzyć zbór i przeliczyć jego elementy -dodać lub odjąć elementy w zakresie 4 i 5 -uporządkować zbiory wg malejącej ilości elementów - stosować pojęcia mniej niż więcej niż
		Opowiadanie - „Czerwony parasol” J. Wełykonorowicz - próba oceny postępowania zwierzątek w czasie deszczowej pogody. -Zagadka słowna: „Parasolka” -Wiersz „Parasole” K. Artyniewicz -opowiadanie dzieci na temat różnych parasoli. -Zabawa ruchowa „Spacer zwierzątek” -„Parasol” -ozdabianie wcześniej zamalowanego parasola	-uchwycić różnice w wyglądzie parasola plażowego i parasola na deszcz, -wyrażać własne spostrzeżenia, -nazywać zwierzątka występujące w opowiadaniu, -dokonać oceny postępowania zwierząt, -naśladować głosy zwierząt i sposób poruszania w czasie zabawy ruchowej, -pomalować parasol następnie jak wyschnie nakleić wycięte kółeczka
		Ustalenie konsekwencji opadów deszczu- co stało się z grzybkiem na podstawie opowiadania pt. „Pod grzybkiem” W. Sutiejewa. -Ćwiczenia słuchowe pt. „Głosy przyrody”. -Zabawa ruchowa „Spacer zwierzątek z elementami ćwiczeń ortofonicznych.	-wysłuchać opowiadanie, podjąć próbę opowiadania na ww. temat, -uchwycić różnicę w wyglądzie grzybka, -nazwać występujące zwierzęta, -nazwać słuchane głosy nagrane na taśmie magnetofonowej, zachować ciszę podczas zabawy,
		Zabawa badawcza wg S. Elbanowskiej Skąd się bierze deszcz?	-wyjaśni skąd się bierze deszcz. Zachowa bezpieczną odległość od rozgrzanego czajnika. -zrozumieć i opisać wykonane doświadczenie.
		„Ubieramy się zgodnie do pogody”- teatrzyk kukiełkowy „Katar” I. Salach -ukazanie skutków niewłaściwego ubierania się. -„Co nam przyniosła deszczowa pogoda” -zagadki słowno-obrazkowe /nakrywanka obrazkowa/. -Wiersz „Sam”- autor nieznany. - „Słońce świeci-deszcz pada” -zabawa ruchowa.	-właściwie zachować się w czasie spektaklu, -wie, jak należy ubierać się w zależności od pogody, -wie jak uchronić się od kataru, -potrafi rozwiązać zagadki słowno-obrazkowe -prawidłowo reaguje na polecenia nauczyciela
		Zabawa dydaktyczna Jesienne ubranie.	-określi, które z dzieci modeli, jest obrane prawidłowo na jesienny spacer. -dobierze odpowiednią część garderoby dla dziecka źle ubranego i uzasadni swój wybór.
		Zabawa dydaktyczna Kto się schował za parasolem?	Rozpozna kolegę schowanego za parasolem po głosie lub fragmencie ubioru.
		Osłuchanie z piosenką „Deszczyk” M. Kaczurbina, L. Wiszniewski. -Zabawa rytmiczno ruchowa na tle piosenki „Zła pogoda” K. Kwiatkowska -Marczyk, K. Czartoryska. - Zabawa pt. „Parasole” -zajmowanie miejsca pod parasolem w zależności jaką melodię usłyszą dzieci. -Zabawa „Ptaszki” -poruszanie się przy melodii piosenki granej głośno, cicho -zasypianie.	-umie słuchać uważnie piosenkę, -odzwierciedlać ruchem treść piosenki, -naśladować odgłosy na zgłoskach „ kap-kap, chlap-chlap, ciur-ciur”, -właściwie zareagować na zmianę w muzyce,
		Malowanie białą farbą plakatową na papierze pakowym, zainspirowane obserwowaniem płynących po niebie chmur i wiersza „Wiatr i chmurki” I.Salach lub opowiadaniem „Parasol” M. Konopnickicj.	przedstawić różne kształty za pomocą ruchów posuwistych i okrężnych pędzlem tak, by nie powodować „rozcapierzania włosów, -wysłuchać opowiadanie.
		Opowieść ruchowa pt. „Spacer” -Zabawa pt. „Ptaszki” -Zabawa rytmiczna „Pada deszczyk” - Zabawa rytmiczna na zakończenie „Pa pa” Zabawa orientacyjno - porządkowa „Schowaj się pod parasolem”, ćwiczenie spostrzegawczości i zwinności. -Zabawa ruchowa „Zła pogoda” Zestaw ćwiczeń gimnastycznych metoda Kniessów.	sprawnie zareagować na umowne sygnały słowne i muzyczne, -przedstawić ruchem opowiadanie nauczycielki, -poruszać się bez potrącania, -ustawić się w kole, w parach, rzędzie, -uczestniczyć w zabawie ruchowej i naśladować odgłosy na zgłoskach „chlap- chlap”, „plusk”, „szur”, „ciur”, „kap”, -dostosuje ruchy ciała do słyszanej muzyki.
		Dzielenie piosenki Szedł listopad na zwrotki i refren. Wystukiwanie rytmu piosenki palcami o różne podłoże (podłoga, dywan, kolano, palcami o palce, o parasol). Wykonywanie akompaniamentu perkusyjnego do refrenu piosenki Zabawa oddechowa z foliowymi woreczkami	-pozna co to jest zwrotka i refren Wystukać rytm palcami o podłoże -wykona akompaniament do refrenu piosenki wykorzystując wybrany instrument -dmuchając w woreczek wydłuży fazę wydechu.

ODLECIAŁY PTAKI

• poznawanie wybranych zwierząt żyjących w naturalnym środowisku: ptaki - gil, sikorka, wróbel, wrona  -  wygląd, sposób życia, poruszania się, odżywiania, zwyczaje, potrzeba dokarmiania w czasie zimy;

• budzenie zainteresowania życiem ptaków - kształtowanie przyjaznego odnoszenia się do zwierząt;

• rozwijanie umiejętności wyrażania swoich pragnień dotyczących zabawy i wyboru towarzystwa;

• zabawy z wizytówkami doskonalące globalne czytanie dziecka; globalne czytanie napisów umieszczonych w różnych miejscach w sali;

• Poszerzenie zasobu słownika o nowe nazwy i związane z nimi pojęcia.

24.11 - 28.11	Spacery w najbliższej okolicy. Obserwowanie zachowania się ptaków w otoczeniu, przeloty, skoki po ziemi. rozmowa sytuacyjna na temat ptaków, ich zachowania, sposobu żywienia, zwyczajów, obserwacja wróbli - stałych mieszkańców naszego kraju. Uświadomienie konieczności pomagania ptakom, gdy nadejdą mrozy. Rozmowy indywidualne z dziećmi - próby określania wyglądu ptaków - ich upierzenia oraz funkcji jakie ono spełnia. Wdrażanie do prawidłowego ubierania się zależnie od temperatury	zna nazwy najbardziej znanych ptaków: bocian, wróbel, jaskółka, skowronek, sroka -potrafi określić ich charakterystyczne cechy -potrafi naśladować ich odgłosy -wie które odlatują na zimę , które zostają
		Przeliczanie w zakresie 5 na podstawie wiersza Cz. Janczarskiego pt. „Warzyła sroczka kaszkę” - teatrzyk sylwet	-umie liczyć do 4 i 5, - zna cyfry 1-5 ( 5-latki) -potrafi wypowiadać się całym zdaniem.
		Inscenizacja opowiadania H. Łochockiej „O wróbelku Elemelku pustym brzuszku i rondelku” za pomocą sylwetek na patyczkach; wdrażanie do opieki nad zwierzętami podczas trudnych dni zimowych; rozwijanie kompetencji językowej; zabawa „Głosy” - rozpoznawanie ptasich głosów z płyty;	-uważnie wysłuchać dłuższego opowiadania -zauważyć potrzebę dokarmiania ptaków zimą - rozpoznać charakterystyczne głosy ptaków
		Teatrzyk na patyku z udziałem dzieci do wiersza T. Fiutowskiej„Przed odlotem” wprowadzenie nazw bohaterów: krasnal, wróble, dzieci, wilga, słowik, kukułka, bocian, ćwiczenia słownikowe - próby podpowiadania tekstu nauczycielce, podjęcie zobowiązania dokarmiania wróbli i innych ptaków zimą,	wymyślić i podpowiedzieć opowiadającemu treść wiersza - wypowiedzieć się całymi zdaniami -słuchać uważnie wypowiedzi kolegów
		Słuchanie opowiadania L. Krzemienieckiej „Przyjaciel zza okna”; odpowiedzi dzieci na pytania problemowe; wyjaśnienie pojęcia „przyjaciel” i „przyjaciel ptaków”; Rozmowy w małych zespołach „Pokarm dla ptaków” - segregowanie pokarmu dla ptaków - pszenica, kasza i układanie go w kąciku przyrody, określanie wyglądu.	-wypowiada się na problemowe pytania -zna znaczenie słowa przyjaciel i przyjaciel ptaków - umie nazwać, określić wygląd i posegregować nasiona
		Zapoznanie dzieci z wyglądem gila, sikorki, wrony, bociana, jaskółki, szpaka, skowronka na podstawie ilustracji; ukazanie różnic i podobieństw (wielkość, barwa) sposobu życia, zachowania się; rozbudzanie zainteresowań życiem ptaków w naturalnym środowisku; ukazanie trudności w poszukiwaniu pokarmu zimą; ćwiczenia artykulacyjne „Naśladujemy głosy ptaków” (kra, ćwir, gru, frrr);	-wie jak wyglądają niektóre ptaki -wie, że człowiek powinien pomagać ptakom przetrwać zimę - ćwiczy narządy mowy podczas naśladowania głosów ptaków
		Malowanie farbami plakatowymi palcami i całą dłonią nt. „Ptasie ślady”. Próby odciskania dłonią śladów na dużych arkuszach papieru. Wypełnianie konturów ptaka kuleczkami z krepiny i pociętą włóczką	-ćwiczy sprawności manualne -potrafi nakleić kulki i włóczkę, - estetycznie wykonuje pracę.
		Ćwiczenia oddechowe „Piórka” - wdech nosem, wydech ustami. Dmuchanie na piórko w taki sposób, aby jak najdłużej utrzymać je w powietrzu.	-ćwiczy prawidłowy oddech -jak najdłużej utrzymuje piórko oddechem w powietrzu
		Praca plastyczno - konstrukcyjna nt. „Karmnik dla ptaków” -wykonana ze zlepiania szablonów figur geometrycznych znanych dzieciom.	-potrafi rozróżnić i nazwać poznane figury geometryczne - wykona pracę wg wzoru
		Własne improwizacje wokalne dzieci na temat „odlot ptaków” Nasłuchiwanie dźwięków otaczającego środowiska - powiewów wiatru, odgłosów deszczu, ćwiczenia słuchowe „Kukułka” Improwizacje ruchowe do muzyki - reagowanie na dźwięki wysokie, średnie i niskie, naśladowanie lotu ptaka; Zabawa ilustracyjna do piosenki „Wiatr i chmurki”-	-potrafi rozróżnić i nazwać znane dźwięki -próbuje odzwierciedlać rytm i melodię piosenki prostymi elementami ruchu -przedstawia własne pomysły -dziecko potrafi ładnie się poruszać.
		Zabawa ruchowa „Wróbelki” z elem. biegu „Zaufaj rękom partnera” - zestaw ćwiczeń ruchowych nr II według W. Sherborne Zabawy ruchowe z woreczkami z elementem rzutu „Celowanie do obręczy” Zabawa orientacyjno porządkowa „Ptaszki w gniazdkach” wykreślanie „leniwej ósemki” jako trasy lotu ptaka.	-pobiegnie bez potrącania innych - rozwinie zaufanie do drugiej osoby -odpręży się - wyceluje i rzuci w wyznaczone miejsce

---