RYZYKO - wszystko, co się dzieje wokół nas co nas otacza, stwarza ryzyko.
RYZYKO UBEZPIECZENIOWE - zestawione z pojęciami: niebezpieczeństwo zagrożenie, niepewność prawdopodobieństwo. Istnieje nauka zajmująca się tymi czynnikami, zjawiskami. Istota ubezp. polega na właściwym ocenieniu wielkości strat. Ryzyko jest ubezpieczalne, bo można przewidzieć zagrożenia.
Ryzyka dzielimy na: 1. Ryzyka na skutek działania sił przyrody; 2 Ryzyka które są działaniem ludzkim(celowe i obiektywne)
Ubezpieczenia zajmują się ryzykami obiektywnymi
Zagrożenie moralne - ubezpieczenie mienia w celu odebrania odszkodowania.
Ryzyko w aspekcie: obiektywnym, subiektywnym (elementy niepewności i niebezpieczeństwa kreują osoby: w zależności od wieku, płci, wykształcenia, itd. np. jeśli komuś ukradli samochód to i my ubezpieczamy samochód przed kradzieżą) Ogólne warunki ubezpieczenia regulują u sposób jasny, przejrzysty wszystkie niepewne sprawy.
Ryzyko: 1. Musi mieć charakter czysty - przy zrealizowaniu jest strata, - jest łatwo mierzalne
2. zdarzenie niepewne, przyszłe
3. prawdopodobieństwo zdarzenia innego niż oczekiwane:
Ryzyko nie jest "na chybił-trafił". Jest mierzalne na podstawie danych statystycznych. Bardzo istotnym elementem jest badanie odchyleń od rzeczywistości (w pewnym okresie czasu). Częstość występowania określonego zdarzenia jest ważna, a także intensywność tego zdarzenia.
Racjonalna polityka - asekuracja przez innych w razie szkody (reasekuracja).
Reasekuracja - koszty odsprzedanych ryzyk przejmują za granicę. Korporacja Ubezpieczenia Kredytów Transportowych.
Istnieją kategorie ryzyka. Mienie ruchome - przyporządkowanie ryzyka.
Badanie ryzyka - zdarzenia losowego, nie pojedynczego (np. domy: sposób użytkowania, z jakiego materiału wykonane, jaki dach.... - od tego zależy ryzyko).
Zagrożenie moralne - podporządkowane do podmiotu - działanie z premedytacją .
Sposoby ubezpieczenia:
Samoubezpieczenie - mam określony majątek i odkładam wartość majątku i można spokojnie odtwarzać, jest to niekorzystne, bo trzeba mieć kwotę dużą. którą nie można zainwestować kwota ta musi być pewna.
ubezpieczenie w firmie - musi być gwarancja: realność, pewność, powszechność
KLASYFIKACJA i POGRUPOWANIE RYZYK (stwarza prawidłowe otaryfowanie):
1. Ryz. finansowe (dają się ująć finansowo; n.p. dot. majątku)
2. Ryz. niefinansowe (dotyczą zwykle ubezpieczeń osobowych)
3. Ryz statyczne (ustabilizowane: powstają bez względu na postęp techniczny)
4. Ryz. dynamiczne ( pochodne postępu technologicznego, zmian ekonomicznych i organizacyjnych.
5. Ryz. osobowe
6. Ryz. majątkowe (charakter podmiotu ubezpieczeń)
7. Ryzyka od strony ubezpieczyciela: moralne (wymuszenie. podpalenie), fizyczne (materiał budowlany)
Można mierzyć ryzyko. Występuje ono w sposób zróżnicowany. To ryzyko waha się od 0 do 1. Jeżeli jest pewność, że ryzyko nastąpi to takie ryzyko nie jest ubezpieczalne. Ponieważ ryzyko jest mierzalne, to poziom ryzyka jest iloczynem częstotliwości strat oraz ich potencjalna wielkość.
Trzy parametry poziomu ryzyka:
1. maksymalna, możliwa strata - suma ubezpieczenia (rzadko 100%)
2. maksymalna prawdopodobna strata
3. szacunkowa maksymalna strata - służy do reasekuracji
Podział ryzyk według lokalizacji (miejsca przedmiotu ubezpieczenia) (transakcja wewnątrz krajowa czy międzynarodowa)
1. Ryzyka krajowe
2. Ryzyka zagraniczne
Mienie ruchome - miejsce pobytu
Pojedyncze ryzyko nie jest przedmiotem ubezpieczenia. Jest sklasyfikowane obok niego.
Istotnym elementem jest monitorowanie ryzyka:
- wczesne ostrzeganie o niebezpieczeństwie
- bieżące kontrolowanie poziomu ryzyka
Alternatywy: zakład ubezpieczeń musi być powiadomiony. Może wypłacić rekompensatę straty lub nie, bądź zmniejszyć ją.
Trzeba dążyć do minimalizacji ryzyka.
Ustawowe zniżki za bezszkodowość
Składka pobierana za ochronę ubezpieczeniową
Płaci się mimo. że nie ma szkody. Za to inni mają szkody i pieniądze idą na poszkodowanych.
Zarządzanie ryzykiem
1. Przeniesienie ryzyka na ubezpieczyciela (składka)
2. Sprzedanie ryzyka reasekuratorowi
3. Unikanie ryzyka (zaniechanie) - postawa pasywna
4. Zatrzymanie ryzyka (samo ubezpieczenie)
„pieniądz, który leży przynosi straty”
Ryzyko ubezpieczeniowe - Realizuje się przez określane zdarzenie losowe (umowa ubezpieczeniowa)(rodzaj zdarzenia cywilnoprawnego). Jeśli zostaje zrealizowane ryzyko, to następuje realizacja wypłaty stosownego odszkodowania.
Cechy zdarzenia losowego:
wykazuje statystyczną prawidłowość dającą się określić matematycznie na przestrzeni określonego czasu, prawdopodobieństwa ( z jaką częstotliwością występuje dane ryzyko)
nie ma działania człowieka (niezależne od woli ubezpieczającego)
jest obiektywne (np. budowa, użytkowanie przedmiotu, obiektu ubezpieczonego)
ma charakter masowy
zakłóca normalny bieg rzeczy (np. burza, huragan, pożar, powódź, itp.)
z wielu jednostek ubezpieczonych zdarzenie losowe dotyka tylko część z nich
występuje wbrew woli osoby ubezpieczającej
Rzecznik Praw Ubezpieczonych (Obywatelski); -ochrania interesy ubezpieczających się; -opiniuje akty prawne: -informuje PUNU o nieprawidłowościach ubezpieczycieli; -inicjuje prowadzenie edukacji z zakresu ubezpieczenia
Gospodarka finansowa - to czynności związane z przygotowaniem i realizacją operacji fin. w zakładach ubezpieczeń tzn. gromadzenie przychodów i dokonywanie wydatków.
Ubezpieczenia gospodarcze - urządzenia społeczne poz istotnymi różnicami natury ekonomicznych prawnych wyróżniającą od innych instytucji fin. Odrębne jemu tylko właściwe stosunki pieniężne.
Cechy Funduszu (gospodarki fin.) specyficzne metody tworzenia i rozdziału tego funduszu oparte na specjalnych przesłankach związanych z ryzykiem i jego oceną; prowadzenie i zarządzanie działalnością ubez. przez wyspecjalizowane podmioty gospodarcze; - jednorodny cel niejednolity rodzaj działalności związany tylko działalnością ubezpieczeniową; - szczegółowa normatyzacja prawna systemu finansowego i jej gospodarki finansowej ubezp.
Gospodarka finansowa może objąć planowanie finansowe: -źródła i formy realizacji przychodów pieniężnych; - wydatki ich realizacja. - samorealizacja przychodów; ewidencja, sprawozdawczość i analiza finansowa. Najważniejszym segmentem jest zachowanie stałej i ciągłej płynności finansowej.
Zagadnienia, które musi spełnić gospod. fin.: -1. Gospodarka Finansowa Środkami Ubezpieczyciela (własnymi), 2. ustalenie rezerw techniczno - finansowych ubezpieczyciela. 3. Zasada finansowej równowagi operacji ubezpieczeniowych i ich mierników.
Reasekuracja - to odsprzedanie pewnego % ryzyk i przekazanie części odpowiedzialności za poniesione ryzyko.
Może być: bierna czynna
Ten kto odsprzedaje to cedent (bierny) ten kto przyjmuje pełni asekuracje czynną
Koasekuracja - polega na udziale w danej umowie kilku ubezpieczycieli od początku.
Reasekuracja - to odsprzedanie pewnego % ryzyk i przekazanie części odpowiedzialności
za poniesione ryzyko.
Rodzaje reasekuracji:
1. r. czynna -ten kto przejmuje ryzyko
2. r. bierna - ten kto odstępuje ryzyko
Cedent - ten kto odsprzedaje ryzyko
Reasekurator- ten kto przejmuje ryzyko
Reasekuracja obligatoryjna - przymus reasekurowania ze względu na niedopuszczanie do utraty płynności finansów (nakazuje np. zarząd). Każda umowa reasekurecyjna podlega negocjacjom stron. Jeżeli dojdzie do konsensusu to umowa jest podpisywana.
Funkcje reasekuracji:
1. jest stabilizacją wyników fin. ubezpieczyciela
2. wzmocnienie podstaw fin. (jeżeli nie wypłaci się dużo odszkodowań, to jest dochód)
3. zwiększenie możliwości akceptacyjnej (ubezpieczyciel może też prowadzić inną działalność)
4. wyrównywanie wahań wyników fin. (w okresach miesięcznych, kwartalnych, rocznych)
Koasekuracja - podział danego ryzyka na
wielu ubezpieczycieli. Występuje bezpośredni stosunek między ubezpieczycielem a ubezpieczającym. Istnieje tyle umów ile jest koasekuratorów; wszyscy koasekuranci zbierani są na jednej liście. Jeżeli jest więcej ubezpieczycieli niż dwóch to wybiera się przedstawiciela.
W definicji angielskiej istnieją trzy rodzaje niebezpieczeństw: te będące skutkiem sił przyrody, te z winy osób znajdujących się na statku oraz niebezpieczeństwo wynikłe z działalności osób trzecich.
Kodeks Morski wyłącza dwa przypadki co do których ubezpieczenie jest nieważne: z umyślnej winy lub rażącego niedbalstwa, ze szkody tytułów rozruchów.
Charakter umowy - jest to stosunek cywilnoprawny. Jest to umowa dwustronnie obowiązująca, wzajemna. odpłatna, konsensualna, przyczynowa (odpowiedzialność ubezpieczyciela, gdy są przyczyny uzasadniające).
Ubezpieczeniu podlegają kutry i łodzie znajdujące się w posiadaniu prywatnych spółdzielni. Ubezpieczycielem jest Warta (ubezpieczenie właścicieli, członków załogi, rzeczy osobistych członków załogi)
Ubezpieczenia morskie w żegludze śródlądowej: są 2 instytucje zajmujące się przewozami w Polsce: Odra Trans S.A., Żegluga Bydgoska (dotyczy to Odry). Jest casco sprzętu, OC jednostek pływających i rzeczy osobistych załogi. W kodeksie morskim nie jest ważne kto zawarł umowę ubezpieczenia. Odszkodowanie otrzyma ten kto ma interes prawny i dochodzi swoich roszczeń prawnych, jest to umowa na okaziciela.
Umowa ubezpieczeń morskich to umowa o najwyższej dobrej wierze; oznacza to, że nie powinno dochodzić do konfliktów. Przysługuje regres ubezpieczycielowi. Dokumentacją jest polisa. W niej zawarte jest oznaczenie ubezpieczyciela, podmiotu ubezpieczonego, niebezpieczeństwo od jakiego została zawarta, czas ubezpieczenia suma ubezpieczenia statku lub ładunku lub wypadków członków załogi, data i miejsce wystawienia, podpis ubezpieczyciela
Prowadzenie działalności ubezpieczeniowej.
Zakład ubezpieczeń ze środków czasowo wolnych może czasowo lokować bankach. Środki te są oprocentowane przez co może obniżyć koszty usług. Każde ryzyko powinno się samo finansować (wystarczyć na opłaty administracyjne, wypłatę odszkodowań oraz odchylenia). Zakłady ubez. mogą udzielać pożyczek hipotecznych wysokoprocentowych. Zawarcie ubezpieczenia z zapewnieniem dalszych wymogów zabezpiecza majątek narodowy przed kataklizmami.
Podstawy podziału ubezpieczeń.
1.Przedmiotowe
-na życie (osobowe)
-zdrowotne (od nieszczęśliwych wypadków)
-majątkowe
2. .........................
-dobrowolne - z mocy oświadczenia woli
-obowiązkowe - z mocy prawa
Ogólne warunki ubezpieczenia.
- precyzyjnie określają prawa i obowiązki poszczególnych stron, w polisie oznaczone zostają strony, przedmiot ubezpieczenia czas trwania, zabezpieczenia, upusty składce.
-ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody umyślne, rażące niedbalstwo
-jeśli wina leży po stronie osoby trzeci (niedbalstwo lub jest winna danego czynu) ubezpieczycielowi służy ubezpieczenie zwrotne (regres ubezpieczeniowy)
Ubezpieczenia osobowe:
-śmierć,
-uszkodzenie ciała
-rozstrój zdrowia
Warunki zdarzenia, aby były uznane za nieszczęśliwy wypadek:
-na osobę było skierowane działanie zewnętrzne
-nagłe zdarzenie
-niezależne od woli danej osoby
Wyjątek stanowi zawał i wylew krwi do mózgu, można włączyć do ubezpieczenia po opłaceniu dodatkowych składek.
W przypadku ubezpieczeń osobowych mamy do czynienia ze świadczeniem a nie odszkodowaniem, ponieważ życia nie można określić w kwocie.
Jest też zasada uposażanego? (kto dziedziczy po śmierci ubezpieczonego)
- po złożeniu oświadczenia woli ubezpieczonego dziedziczy osoba prze niego wskazana
- w przypadku braku takiego oświadczenia dziedziczą zstępne
W przypadku częściowego uszkodzenia ciała świadczenie otrzymuje poszkodowany - ubezpieczony.
Ze względu na zmieniające się warunki społ. - ekono. niektóre państwa wprowadzają coraz szerszy pakiet ubezpieczeń obowiązkowych, które mają służyć poszkodowanym.
Ogólne warunki ubezpieczeń obowiązkowych ustala minister finansów rozporządzeniem. Natomiast przy ubezpieczeniach dobrowolnych każdorazowe warunki ustali ubezpieczyciel. W przypadku ubezpieczeń obowiązkowych ustala się ustępstwa na korzyść ubezpieczonego. Przy ubez dobrowolnych ogólne warunki ubezpieczenia ustala ubezpieczyciel. Umowy zawartej nie można zmienić. Ubezpieczyciel może zaostrzyć taryfy płaconych składek jeśli rośnie ilość wypadków. W ubezpieczeniach obowiązkowych taryfa składek może ulec zmianie.
Zakład ubezpieczeniowy może odmówić ubezpieczenia. Istnieją różne przedmioty ubezpieczenia, różne rodzaje ich użytkowania....
Ustala się ogólne warunki ubezpieczenia w j oparciu o dane statystyczne.
Podział ubezpieczeń gospodarczych: ze względu na charakter:
-obowiązkowe
-dobrowolne;
ze względu na przedmiot:
-osobowe (np. nieszczęśliwe wypadki, ubezpieczenia na życie...)
-majątkowe (mienie, rzeczy...)
-ubezpieczenie majątkowe - mienie
-ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej
Szkoda bezpośrednia - odpowiedzialność całkowita
Może dojść do sytuacji utraconych korzyści - szkody pośrednie; np. szkoda komunikacyjna
Kodeks Cywilny reguluje umowy wynikające z ubezpieczenia. Regulują ogólne warunki ubezpieczenia. Istotne jest samo ubezpieczenie.
W ubezpieczeniach majątkowych zdarzają się dwie(2) nieprawidłowości:
1. nadubezpieczenie - wartość ubezpieczeniowa ustalona wyżej niż wartość rynkowa przedmiotu (wypłacalna jest tylko wartość rynkowa) (zbędna nadpłata, składka niepotrzebnie wyższa). Ważne jest ustalenie wartości przedmiotu
2. niedoubezpieczenie - zawarcie umowy ubezpieczeniowej poniżej wartości rynkowej przedmiotu ubezpieczenia (niższa składka)
Oba te przypadki są niekorzystne dla ubezpieczającego, który na tym traci.
Wielokrotność ubezpieczenia jednej osoby lub przedmiotu - ubezpieczenie majątkowe np. w dwóch zakładach ubezpieczeniowych. świadczenie po 50% (ubezpieczenie nie może być zyskiem),- ubezpieczenie osobowe - w przypadku ubezpieczenia w kilku zakładach ubezpieczeniowych, każdy z zakładów wypłaca pełne ubezpieczenie
Dla ubezpieczeń jednorodnych - ogólne warunki ubezpieczenia
Regulują one precyzyjnie prawa i obowiązki stron umowy i cały system procedury odszkodowawczej. To element podstawowy,
Regres ubezpieczeniowy (zwrot, cofnięcie),
To instytucja - żądanie zwrotu odszkodowania od sprawcy szkody. Regres ubezpieczeniowy jest obligatoryjny:
-gdy szkoda powstała w wyniku przestępstwa
-gdy szkodę spowodowała osoba, będąca pod wpływem alkoholu
Szczególny charakter szkody przy ubezpieczeniu osobowym, nagłość. Zdarzenie losowe - bez działania ubezpieczającego. Nie ma ono charakteru świadczeń.
Ubezpieczenie obowiązkowe a ubezpieczenie dobrowolne
Ub. obowiązkowe - wymienione w ustawie - czynność określona wymagająca ubezpieczenia
Ub. dobrowolne - różnorodność przedmiotów objętych ubezpieczeniem
Ub. obow. - ogólne warunki określone przez Ministra Finansów
Ub. dobro. - ogólne warunki są określane przez ubezpieczyciela
Ubezpieczenia morskie obejmują dwa elementy odpowiedzialności:
a) ubezpieczenia statku (casco) - obowiązują warunki angielskie, gdzie istnieją klauzule instytutywne (obowiązują one na całym świecie). Dotyczy to statków rybackich, handlowych i jachtów. Załatwiają generalne ubezpieczenia (armatora polskiego obowiązują te klauzule + prawo polskie). Ubezpieczeniom podlegają statki morskie używane na morzach i wodach z nim połączonych, które są uczęszczane przez statki morskie. Ubezpieczenia morskie: na czas określony, na czas rejsu.
b) Ubezpieczenia statków morskich w budowie - okres ubezpieczenia biegnie od położenia stępki do przyjęcia statku przez armatora.
c) Ubezpieczenia obejmujące odpowiedzialność cywilną z tytułu prowadzenia działalności morskiej obowiązują one w stosunku do swojej załogi. Armator to osoba fizyczna, prawna, która wyposaża statek, zatrudnia załogę, kupuje urządzenia i korzysta zarobkowo ze statku i jest głównym podmiotem praw i obowiązków związanych z handlem morskim. Ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.
d) Ubezpieczenie ładunków - zależy od tego kto ponosi ryzyko transakcji
- jeżeli towar zostaje przejęty w miejscu producenta na podstawie aktu kupna-sprzedaży to z chwilą załadunku gestorem jest nim nabywca
- gdy producent dostarcza towar na miejsce to on jest gestorem.
Formuły stosowane w handlowym obrocie międzynarodowym ustanowione zostały w 1936 roku, a znowelizowane w 1990. Stosowane są w zależności od woli stron albo wykładni kontraktu. Istnieje wiele form stosowanych w obrocie międzynarodowym. Umowa o przewozie towarów nazywa się umową frachtową. Jest to najważniejsza umowa prawa morskiego. Przy ubezpieczeniach ładunków obowiązują klauzule instytutowe warunków ubezpieczenia. Rozpowszechnione przez ubezpieczycieli londyńskich warunki różnią się brzmieniem i warunkami wyłączeń.
e) ubezpieczenia rybołówstwa morskiego - obejmuje statki, trawlery, statki bazy, kutry, łodzie, urządzenia itp. Ubezpieczenia morskie mają duże znaczenie w stosunkach międzynarodowych, istnieje duża swoboda działalności, ale w pewnych przypadkach normy prawa ograniczają ją. Reguluje to 6 rozdział Kodeksu morskiego. W określonych warunkach można wybrać prawo do rozstrzygania sporów.
Zakład ubezpieczeniowy ma zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, system finansów ubezpieczycieli zezwala na odpowiednią gospodarkę finansową. Podstawowym elementem przynoszącym korzyści są tzw. inwestycje. Decyzje inwestycyjne są połączone z ryzykiem. Istnieje groźba zachwiania polityki finansowej i pozbawienia zakładu ubezpieczeń płynności finansowej. Wolne środki zakładu ubezpieczeń powinny dawać dochody i pracować na rzecz polityki finansowej. Polityka finansowa musi być racjonalnie prowadzona.
Są dwa rodzaje inwestycji, które ubezpieczyciel może prowadzić:
• finansowa (lokaty), jest to specyficzny rodzaj działalności finansowej, ponieważ intencją jest, aby środki dawały jak największy dochód. Zakład ubezpieczeń powinien uważać, gdzie lokuje swoje środki. Lokaty powinny być zróżnicowane
• materialna (inwestycja produkcyjna), środki lokowane są w przedsiębiorstwa niefinansowe np. akcje, obligacje, papiery wartościowe, nieruchomości itp.
Istnieją pewne zasady inwestowania:
a) odpowiednie rozpoznanie rynku
b) rozpoznanie kondycji finansowej
c) lokaty muszą być rentowne
d) płynność lokat
Rynek kapitałowy to poszukiwanie funduszy na zaspokojenie potrzeb inwestycyjnych, dzieli się na: obligacje skarbu państwa, obligacje samorządu terytorialnego, obligacje przedsiębiorstw.
Lokaty wierzytelności są to obligacje, pożyczki dłużnika, listy zastawne, czasowe udostępnianie środków za określone korzyści. Najkorzystniejsze jest lokowanie na rynku nieruchomości, nie może być zainwestowane więcej niż 20% kapitału akcyjnego. Inwestowanie w nieruchomości pozwala na ochronę przed inflacją.
Lokaty rzutują na wartość bilansową przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego. Dobre ukształtowanie portfela stanowi gwarancję płynności finansowej. Największej płynności wymagają środki bieżące, najmniej lokaty kapitałowe. Lokaty kapitałowe mogą być stosowane przez ubezpieczyciela, który posiada dużo pozyskanych ryzyk na znajomość rozkładu tych ryzyk. Bardzo pewną lokatą są obligacje rządowe, maja one gwarancję Skarbu Państwa i nie ma obawy przed upadłością.
Działalność ubezpieczyciela jest wysoce znormatywizowana, określone są wielkości inwestowania. Czynniki zewnętrzne, polityczne, które określają wysokość inwestowania to np. polityka podatkowa, sytuacja rynkowa. Czynniki wewnętrzne to rodzaj prowadzonej działalności.
Towarzystwo ubezpieczeniowe staje się automatycznie wierzycielem po ulokowaniu środków. Jeżeli bank lub podmiot gospodarczy proponuje bardzo wysokie oprocentowanie, nie powinno to stanowić zachęty finansowej, może to być powodem załamania płynności finansowej. Jeżeli podmioty proponują podobną stopę zwrotu to należy preferować przedsiębiorstwa o mniejszym ryzyku. Spośród inwestycji o równym ryzyku należy wybrać inwestycje o wyższej stopie zysku.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
- wypłata odszkodowania jeżeli sprawca nie jest ubezpieczony
- przyjmuje odpowiedzialność w razie upadłości zakładu ubezpieczeń
- represje w stosunku do tych; którzy nie wykonali obowiązku ubezpieczenia (samochodowe OC. Gospodarstwo rolne OC itp.)
- uprawnienia regresowe za nieubezpieczenie się OC
Ubezpieczeniowy samorząd
Polska Izba Ubezpieczeń
Każdy ubezpieczyciel musi tam być i każdy ma jednego przedstawiciela. Zadania:
-reprezentacja zakładów ubezpieczeniowych wobec rządu,
-wyrażanie opinii o aktach prawnych
-rozstrzyganie sporów ubezpieczycieli,
Ubezpieczenie zawarte w wielu zakładach - ubezpieczający nie może uzyskać odszkodowania za to samo od paru zakładów. Każdy zakład powinien wypłacić część odszkodowania (OC). Za życie i zdrowie tyle jest wypłat ile było polis.
- etyka zawodowa - aby każdy zakład ub. Był przychylny dla swoich klientów
-sprawuje pieczę nad uczciwą konkurencją
Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych -skupia zakłady prowadzące ubezpieczenia
W różnych systemach ubezpieczeń prowadzone są różne systemy umów. W i latach 80 i 90 nastąpiły duże straty co spowodowało zaostrzenie warunków ubezpieczenia. Wyłączono pewne ryzyka spod umowy ubezpieczenia. Ubezpieczenia są prowadzone we wszystkich krajach zachodnich i różnią się:
1. zakresem ryzyka
2. stopą pokrycia
3. rodzajem występowania pojęć
W niektórych krajach są specjalne organy państwowe zajmujące się tego rodzajem ubezpieczeń np. Anglia, Japonia. W Norwegii, Szwecji są to organy państwowe, w jeszcze innych powołano korporacje publiczno-prawne (Belgia, Włochy, Kanada) W 1991 roku powołano w Polsce korporacje: Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych ale nie spełnia ona wszystkich funkcji.
Wsparcia ubezpieczeń w niektórych krajach są prowadzone przez prywatne zakłady ubezpieczeń np. Niemcy, Francja, Szwajcaria, Holandia. Austria. W USA tworzone są zrzeszenia zakładów ubezpieczeń z bankami, które zabezpieczają eksportera. Wspólną cechą występujących systemów jest ostateczna odpowiedzialność skarbu państwa. Kapitał prywatny interesuje się przejmowaniem ryzyk handlowych na towary, które nie wymagają szczególnej interwencji państwa. Przy ubezpieczeniach kredytu państwo zajmuje się kredytami o długotrwałym okresie spłaty. Najbardziej rozwinięty system ubezpieczeń kredytu w krajach postsocjalistycznych mają Węgry. Czechy, Rumunia. Składka jest zróżnicowana zależna od kraju nabywcy. (Nie zwracają na to uwagi tylko Niemcy) Kraje EWG zmierzają do utworzenia wspólnej instytucji europejskiej, która zajmowała by się ubezpieczeniem kredytu.
Ryzyko handlowe w przypadku prawnej i faktycznej niewypłacalności
Samo dostarczenie towaru nie jest równoznaczne z zapłatą. Zapłata może nastąpić później, ale często są przeszkody natury określonej niezależnie od eksportera czy importera (np. cofnięcie licencji, upadłość importera jego niewypłacalność) jest to ryzyko handlowe gdzie eksporter musi zabezpieczyć swoje roszczenia.
Rzecznik ubezpieczeniowy - jest powoływany przez ministra finansów na kadencję 4 lat, jest rzecznikiem praw ubezpieczeniowych, rzecznik co roku składa sprawozdanie ministrowi finansów ze swej działalności, powołuje on radę jako organ doradczy i pomocniczy.
Funkcje rzecznika:
• reprezentowanie i ochrona interesów ubezpieczeń
• opiniuje projekty ustaw
• informuje PUN o nie wywiązywaniu się z umów jakiegoś zakładu
• inicjuje prowadzenie edukacji i zakresu ubezpie.
Cechy podmiotu ubezpieczyciela
• z góry oznaczony celowy charakter funduszu ubezpiecz.
• Specyficzne metody tworzenia i rozdziału funduszu oparte są na przesłankach dotyczących ryzyka i jego badania
• Prowadzenie i zarządzanie działalnością ubez. przez wyspecjalizowane podmioty gosp.
• Jednorodny ale nie jednolity charakter prowadzenia dział. ubezp.
• Bardzo szczegółowa normatyzacja prawa zakładu ubez.
Gospodarka finansowa zakładów ubez. - to gromadzenie przychodów i dokonywanie wydatków zakł. ubez.
Gospodarka finansowa ubezpieczycieli (czynności):
1. planowanie finansów
2. źródła i formy realizacji przychodów j pieniężnych i ich samorelizacji
3. wydatki oraz ich realizacja
4. ewidencja sprawozdawczość i analiza i finansowa
Najważniejszym segmentem gospodarki finansowej zakładu ubez. jest:
1. zachowanie stałej wypłacalności ubezpieczyciela
2. posiadanie stałej ciągłej płynności finansowej
Cały system opiera się na zasadach:
1. gromadzenie finansów środkami własnymi j ubezpieczyciela
2. ustalenie rezerw techniczno - ubezpiecz. Składki na przyszłe zobowiązania.
3. zasada finansowej równowagi operacji ubezp.
Ubezpieczyciel musi posiadać środki własne typu gwarantującego są to środki akcjonariusza.
Ryzyko niehandlowe:
- polityczne
- spowodowane strajkami
- spowodowane wojną domową
- spowodowane klęskami żywiołowymi
Trzeba zabezpieczyć prawo eksportera, aby nie stracił przesyłki. Handel międzynarodowy ma szeroki zasięg nawet w krajach słabo rozwiniętych, które są ryzykowne (niestabilne gospodarczo i politycznie). Importer może też mieć cofniętą licencję bo nie przestrzegał prawa i ten eksporter może być stratny. Państwo importera może ogłosić memorandum że nie może on płacić daną walutą za dostarczony towar. Stosunki między krajem eksportera i importera mogą być również złe.
Te ubezpieczenia mogą zawierać:
- państwowe osoby prawne
- kapitał prywatny - w nich są tylko ubezpieczone od ryzyk handlowych
Ryzyko niehandlowe - zajmują się nimi organy państwowe. Są ono niebezpieczne i prywatni ubezpieczyciele od nich uciekają, o tym decyduje udział własny ubezpieczającego tzn. on ponosi część ryzyka. Ubezpieczający ma odpowiedzialność do 75%, składka ta nakładana jest w zależności od bezpieczeństwa kraju zagrożonego. Gdy kraj jest stabilny to składka za eksport będzie bardziej stabilna i niższa niż w przypadku kraju niestabilnego. Kraje EWG zmierzają do utworzenia Międzynarodowego Instytutu zajmującego się udzieleniem ubezpieczeń niehandlowych.
Ubezpieczyciel - podmiot prowadzący za zezwoleniem organu państwowego (PUNU) działanie w formie S.A. lub Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych.
Ubezpieczający - os. fizyczna lub prawna, której życie, zdrowie lub interes majątkowy są przedmiotem ubezpieczenia.
Podstawy zasady ubezpieczeń:
1 Zasada realności - gdy suma ubezpieczeń gwarantuje pełne zaspokojenie, wyrównanie w przypadku zaistnienia szkody.
2. Zasada pełności - skierowane pod adresem ubezpieczycieli
3 Zasada powszechności - najpewniej realizuje się w ubezpieczeniach powszechnych.
Gwarancje zasad:
- przepisy prawa materialnego . uruchomienie aparatu władzy i sądowniczego
- nadzór nad ubezpieczeniami ze strony PUNU (państwowy urząd nadzoru ubezpiecz.)
- rzecznik ubezpieczeniowy
Gwarancje pozaprawne:
- zasobność finansowa zakładu ubezpieczeń (PUNU wydaje licencje tym zakładom, które posiadają określony kapitał).
Zasada pełności zapewnia likwidację szkody bezpośr. jak również zwrot korzyści, których została dana osoba pozbawiona ze względu na powstanie szkody.
Szkoda - to wszelki uszczerbek jakiego doznaje majątek ubezpieczonego.
Zasada powszechności:
- podmiotowa
- przedmiotowa
Istotą jest to, aby organizacyjne i funkcjonalnie zabezpieczenie każdej jednostce zainteresowanej ubezpieczeniem możliwość korzystania z ubezpieczeń.
Koasekuracja - podział danego ryzyka na wielu ubezpieczycieli, występuje bezpośredni stosunek prawny między ubezpieczycielem i ubezpieczającym. Istnieje tyle umów ilu jest koasekurantów, jeżeli jest więcej ubezpieczycieli niż dwóch wybiera się przedstawiciela.
Kontrakt eksportowo-importowy - reguluje prawa i obowiązki stron, powstał po l wojnie św. Część tego kontraktu oparta jest na umowie ubezpieczenia kredytu. Można eksportować gdy ma się poparcie ze strony państwa oraz gwarancje otrzymania pieniędzy.
Korporacja Loyd - powstała w 17 wieku w Anglii, skupiała uczestników całego życia i morskiego. Obecnie korporacja Loyda prowadzi wszystkie rodzaje ubezpieczeń i ...
Historia ubezpieczeń w Polsce:
1. okres początkowy, wiek XVI - wszelkiego rodzaju klęski żywiołowe zrodziły potrzebę powstania instytucji ubezpieczeniowej. Pierwsze zorganizowane formy powstały za rządów Stanisława Augusta. Powstały projekty, które doczekały się realizacji dopiero podczas zaborów.
2. Okres zaborów i l wojny światowej................ 1920 powstanie „Warta", 1928 powstanie Państwowego Urzędu Kontroli Ubezpieczeń.
3. Okres międzywojenny następuje regres instytucji ubezpieczeniowych.
4. Polska Ludowa, w tym okresie monopol na działalność ubezpieczeniową miało PZU.
5. Okres obecny
W związku z międzynarodowym podziałem pracy powstają powiązania. Polska podpisuje umowy z EFTA i UE. Handel zagraniczny zwiększa się, a co za tym idzie ryzyko z nim związane. Ponieważ najtańszy okazuje się transport morski dlatego w stosunkach międzynarodowych zwrócono uwagę na ubezpieczenia morskie. Reguluje to rozdział 6 Kodeksu Morskiego. W ubezpieczeniach, morskich jest większa swoboda woli między ubezpieczycielem. a ubezpieczającym. Ważne jest, że w okresie stosowania ubezpieczenia morskiego można sobie wybrać prawo regulujące dany konflikt, liniowy ma charakter losowy, warunkowa (gdy zaistnieje zdarzenie to można zapłacić za określony ubytek)
Ubezpieczenia społeczne - to ubezpieczenia typu osobowego wprowadzone przez ustawodawcę, zajmuje się nimi ZUS, powstają z mocy ustawy z chwilą zawiązania stosunku pracy.
Ubezpieczenia gospodarcze - obejmują ubezpieczenia osobowe i majątkowe.
Ubezpieczenie to narzędzie gospodarcze, którego celem jest łagodzenie lub całkowite likwidowanie negatywnych skutków wydarzeń losowych poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na wiele jednostek, którym takie zdarzenia zagrażają.
Ubezpieczenia działają na zasadzie scentralizowanego zakładu ubezpieczeń, umowa ubezpieczeniowa - stosunek prawny.
Suma ubezpieczeń -uzgodniona między ubezpieczycielem a ubezpieczającym, wartość przedmiotu, wartość ubezpiecz.
Ryzyko subiektywne - jest mierzone metodami psychologicznymi.
Ubezpieczyciela interesuje, jaki jest poziom niebezpieczeństwa.
Poziom ryzyka musi być zawarty w określonej liczbie (0-1).
0 - nie wystąpi - zerowy poziom ryzyka.
1 - ubezpieczyciel nie zechce przyjąć takiego ryzyka
Parametry poziomu ryzyka
- częstotliwość wystąpienia strat, jak często może wystąpić zdarzenie losowe
- potencjalna wartość ubezpieczonego przedmiotu jest niewielka, to jest przewidywany niewielki rozmiar szkody.
Poziom ryzyka mierzy się za pomocą danych statystycznych i badań matematycznych. Zakłady ubezpieczeniowe prowadzą statystykę, która służy do klasyfikacji ryzyk i te wyliczenia stanowią podstawę ceny ubezpieczeniowej.
Zdarzenie losowe - szczególnego rodzaju zdarzenia cywilno-prawne. Wskazują statystyczną prawidłowość, dającą się określić metodami matematycznymi i mają charakter masowy.
Zalety ubezpieczenia:
1. Nieograniczona podaż usług ubezpieczeniowych.
2. Powszechna dostępność do usług ubezpieczeniowych.
3 Szybkość kompensacji.
4. Pewność kompensacji.
5. Bezkonfliktowy charakter procedur odszkodowawczych.
6. Bezwzględna taniość usług.
Wady:
1. Nieubezpieczalność niektórych ryzyk.
2. Groźba niewypłacalności ubezpie.
3. Brak pełności kompensacji. 4. Przewlekłość procedur udzielania kompensacji.
Ubezpieczenia dzieli się również na:
1. Ubez. obowiązkowe
2. Ubez. dobrowolne
Ad.l. Ubezpieczenia obowiązkowe Przykład: Mienie na obszarze gruntu o powierzchni powyżej 1 ha (gospodarstwo rolne) podlega ubezpieczeniu obowiązkowemu. Jest ogrom ludzi posiadających auta więc występuje obowiązek ubezpieczenia tych aut. Istnieje zasada wątpliwej wypłacalności szkody itp. w przypadku śmierci obu rodziców, dzieci muszą mieć wypłacaną rentę do czasu pełnoletności (ta renta musi być waloryzowana). Opiekun może wystąpić o zwiększenie kwoty, itp. w przypadku, kiedy "dziecko" chce podjąć naukę w jakiejś szkole lub rozpocząć studia.
Ubezpieczenie obowiązkowe zostało rozszerzone. Przedtem były tylko trzy(3) ubezpieczenia ze względu chociażby na to, że nawet świnie były ubezpieczane. Te trzy poprzednie ubezpieczenia obowiązkowe to:
- ubezpieczenia komunikacyjne
- ubezpieczenia budynków w gospodarstwach rolnych
- odpowiedzialność cywilna z tytułu prowadzenia działalności rolniczej
Obecnie ubezpieczenia dotyczą zarówno tych trzech powyższych, jak i:
- notariuszy adwokatów,
- doradców podatkowych, przedstawicieli biur rachunkowych, itp.
Ubezpieczenia obowiązkowe zostały wprowadzone przez z ustawodawcę po to, by zapewnić ochronę poszkodowanym. To ubezpieczenie jest obowiązkowe, gdy wejdzie się w posiadanie przedmiotu objętego ubezpieczeniem lub gdy chodzi o umowę o odpowiedzialności cywilnej. Ubezpieczenia te (czyli obowiązkowe) są dobrowolne co do wyboru ubezpieczyciela.
Obecnie na rynku EWG działa Międzynarodowy Związek Ubezpieczycieli kredytów Międzynarodowych.
Przed II wojną światową ubezpieczenia kredytów nie rozwijały się w Polsce, po 1945 też nie było takiej potrzeby ponieważ cały przemysł wytwórczy był w rękach państwa. Straty były rekompensowane z dotacji celowych. 1956r po śmierci Stalina nastąpił powolny rozwój handlu zagranicznego i ubezpieczeń. Do 1971 roku były tylko ubezpieczenia handlowe, ubezpieczenia kredytu ale tylko krótkoterminowe. Ubezpieczycielem była Warta, która ubezpieczała ubezpiezpieczenia zagraniczne i tzw. trudne ryzyko. W 1971 roku uchwałą RM powołano organ, który sprawował pieczę nad ubezpieczeniami kredytów bankowych od kontrahentów zagranicznych. Zawiera z Wartą polisy z podmiotami gospodarki uspołecznionej to gwarancją było udzielenie pożyczki przez banki tej jednostce. Mogła ta jednostka uzyskać pożyczkę z każdego polskiego banku bez poręczenia ponieważ jeśli eksporter towaru ulegał zniszczeniu to Warta płaciła odszkodowanie przejmował bank jako należną wierzytelność (polisa była zastawem). Uchwałą RM z 1974 roku rozszerzono zakres ubezpieczeń. Do niego weszło ryzyko niehandlowe. Nastąpił rozwój ubezpieczeń w stosunkach międzynarodowych. Uchwała ta dawała ministrom prawo dawania poleceń zawarcia ubezpieczeń jeśli przedsiębiorstwo zajmowało się handlem zagranicznym. RM powołała przy Ministerstwie Finansów Komitet Ubezpieczeń, który opiniował i doradzał w zakresie polityki ubezpieczeń kredytowych. W 1984 roku. Gdy dochodzi do wahań Warta wprowadziła to aby zabezpieczyć się przed stratami związanymi z wahaniami kursów. Zmiana w systemie handlu międzynarodowym nastąpiła w 1990 roku na podstawie ustawy o ubezpieczeniach w obrocie krajowym i międzynarodowym. W 1991 roku powołano Korporację Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych. Ma ona zajmować się ubezpieczeniami kredytów od ryzyk handlowych i niehandlowych. Ta korporacja nie rozwiązuje jednak sprawy ponieważ:
1. brak systemu finansowania eksportu
2. hamulcem jest też bilans płatniczy
3. kont kredytu jest wysoki
4. barierą jest kapitał - budżet nie ma odpowiedniej ilości środków na dofinansowanie tej korporacji aby mogła ona udzielić gwarancji bezpieczeństwa eksportu.
W 1995 roku rozporządzenie ministra finansów określa na jakie towary eksportowe korporacja może udzielać gwarancji, udziela spłaty (tylko na polskie towary i wytworzone w Polsce gdzie określono minimum surowca polskiego. Tu też określono, że mogą to być towary polskiego pochodzenia od eksporterów krajowych zagranicznych.
Ryzyko:
Jeśli eksporter nie otrzyma należności z kontraktu to musi to zgłosić zagrożenie stratą i określić jej wysokość. Korporacja ma 30 dni na wypłatę odszkodowania. Podobnie w obrocie krajowym też są zachowane terminy spłaty odszkodowania, choć nie ma tych terminów w polisie. Do każdego rodzaju ryzyka ustala się odrębne warunki. Obecnie KUKE zawiera polisy, które są jednocześnie dokumentami poręczenia jak wcześniej w Warcie. KUKE przejmuje z chwilą wypłaty odszkodowania żądania spłaty od importera, który nie płaci za towar). Jest to roszczenie zwrotne: daje możliwość interwencji w stosunkach międzynarodowych (można dochodzić roszczeń na drodze dyplomatycznej, na drodze arbitrażu międzynarodowego czy Trybunału Sprawiedliwości.
Ważna data zaistnienia ryzyka handlowego:
-bankructwo importera
-zawieszenie wypłat lub wystąpienie wierzyciela o spłaty. Do wierzyciela występuje się o układ i zwrot pieniędzy.
-Może się okazać, że występując egzekucją importer nie ma żadnych środków. Kalkulacje przedstawia się ubezpieczycielowi.
-W kontrakcie określa się zwłokę i jeśli ona wpłynęła to występuje się do ubezpieczyciela.
Podmioty prywatne i państwowe nie ubezpieczają się od strat pośrednich czy ubocznych. KUKE nie tylko gwarantuję zwrot szkód poniesionych w kontrakcie. Ma ona też swój wywiad w poszczególnych krajach ponieważ od stabilności kraju zależy wysokość składki. Jest ona czynnikiem pewności eksportowej w chwili zawierania umowy, ostrzega eksportera. Można też ubezpieczyć eksport usług. Ryzyko związane z prowadzeniem działalności i jest też odpowiedzialność cywilna w tej działalności.
Dlatego też istnieje CAR, ubezpieczenie to obejmuje budowlańcow. Jest ono kompleksowe. Jego przedmiotem mogą być każde budowy, materiały budowlane, maszyny, odpowiedzialność cywilna i roboty przygotowawcze. Są tu też pewne wyłączenia.
Rola ubezpieczeń w obrocie międzynarodowym:
- zapewnia zwrot poniesionych kosztów
- pewność kontrahenta w podejmowaniu decyzji gdy składka jest zapłacona
- pewność kompensacji
- fachowa weryfikacja podejmowanych decyzji ubezpieczeniowych
- rola państwa, instytucje państwowe stymulujące rozwój
- gwarancje ochrony swoich obywateli na terenie innych państw.
Ubezpieczenia w UE i krajach wysokorozwiniętych.
Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za wady produktów - gdy jest on źle skonstruowany i zagraża użytkownikowi. może spowodować szkody w zdrowiu i kalectwo. Jeśli przyjęta technologia jest szkodliwa dla użytkownika to odpowiedzialność za szkody przejmowana jest przez ubezpieczyciela gdy jest zawarta umowa. Są tu pewne granice odpowiedzialności aby nie produkować bubli.
1. ustawowe są tworzone ustawowe fundusze (w oparciu o przepisy prawa)
2. Decyzję organów ubezpieczyciela (w oparciu o statut)
Do własnych środków należą:
-kapitał akcyjny i zapasowy
-kapitał zakładowy i rezerwowy
Kapitały gwar. zależą od formy działalności, od pozycji ubezpieczyciela na rynku. Zasada generalna: kapitał akcyjny określony przy zawieraniu decyzji o nadaniu koncesji powinien być nienaruszalny. Operacyjny kapitał akcyjny ma charakter twórczy co może prowadzić do rozwoju firmy, jest utworzony w niektórych jednostkach. W ubezpieczeniach kapitał akcyjny ma charakter bierny, nie może być przeznaczony na inne cele, może być powiększony poprzez emisję lub z racji niepobrania dywidendy przez akcjonariuszy. Powiększenie kapitału akcji przez dywidendę może nastąpić tylko wtedy, gdy jest dodatni wynik finansowy w spółce. Fundusz zapasowy tworzy się z zysku bilansowego, z odpisów ze składek, dopłat akcjonariusza. Im więcej funduszu zapasowego tym lepsze (bezpieczniejsze) utrzymanie się na rynku. Kapitał zapasowy: powinien być jak najwyższy, wielkość optymalna czyli zapewniać musi pełną wypłacalność. Kapitał zapasowy tworzy się w oparciu o wielkość portfela ubezpieczenia, im większy tym większy musi być kapitał zapasowy i większe składki. Im większy kapitał zapasowy tym wiarygodniejsza pozycja ubezpieczyciela na rynku. Kapitał zapas. zależy również od rodzaju prowadzonej działalności ubezp. Wysokość kapitału zapas. stanowi pewien procent składek rocznych, stanowi margines ubezpieczeniowy i margines wypłacalności. W zakładzie ubezp. tworzone są też fundusze celowe (podmiotowe i przedmiotowe) są one tworzone statutowo i ustawowo np.:
-fundusz organizacyjny
-fundusz socjalny
-rezerwa na dywidendę
-inne fundusze socjalne
-rezerwa na różnicę kursów walut
-fundusz prewencyjny (zapobiegawczy)
Rezerwy techniczno-ubezpiecz. - tworzenie ze składek, które wystarczyłyby na bieżące pokrycie strat.
Rodzaje strat:
-rezerwy na nie wypłacone świadczenia i roszczenia
-rezerwy składek na pokrycie ryzyk niewygasłych
-rezerwy składek na ubezpieczenia na życie
-skapitalizowane wartości rent
Sposoby obliczenia rezerw tech. - ubez. wg. systemu szacunkowego lub danych statystycznych.
Przy obliczaniu rezerw szkodowych bierze się i uwagę:
-szkodliwość szacunkową - oblicza się ją, gdy szkoda jest zgłoszona i w przybliżeniu obliczona
-szkodliwość statystyczna - ma miejsce gdy zależy od danego portfela ubezpieczeniowego i nie jest zgłoszona ale może być zgłoszona w terminie, obliczana według współczynnika
Rezerwy na ryzyka niewygasłe - szkody za której ryzyka nie została jeszcze pobrana składka
Zasada obow. w ubezp. to samofinansowanie się składek i opiera się na prawidłowej polityce finansowej. Przychody z ubezpieczeń, inne dochody, zwroty reasekuracyjne powinny być równe wypłaconym odszkodowaniom co umożliwia równow. operacji ubez.
Aby w przybliżeniu określić fundusz ubez. oraz określić odpowiednią klasę ryzyka i parametry tego ryzyka bierze się pod uwagę:
-częstość szkód (liczba wypadków do liczby ubezpieczonego ryzyka)
-rozszerzalność wypadków (przedmioty zniszczone ilość wypadków)
-intensywność wypadków (odszkodowań do sumy ubezpieczenia)
-wskaźnik wartości (przeciętna suma ubezpieczenia do przeciętnej sumy ubezpieczenia wszystkich przedmiotów)
Ten wskaźnik określa wskaźnik szkodliwości, który pozwala na ocenę finansową, rentowność ubezpieczenia, jest sprawdzeniem kalkulacji składek ubezpieczeniowych.
Wszystkie fundusze są zapisywane w działalności ubezpieczeniowej, rezerwy są zapisywane na wypłatach przyszłych odszkodowań
Odbywa się w dwóch formach:
1) spółka akcyjna i ona jest typową działalnością gospodarczą. Działa w formie zysku,
2) towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych działa na szerokim polu.
Działalność obydwu form szczegółowo podana jest w ustawie o dział. ubezpieczeniowej z 1996 r.
Jest nieco odmienna od działalności gospodarczej nie ma swobody działania. Reguluje K.C. K.K. o spółkach cywilnych.
Ustawa z 1990r. wprowadza pewne ograniczenia za zezwoleniem Ministerstwa Finansów.
Są to pewne wymogi w działalności ubezpieczeniowej. Musi być zachowana procedura:
1. Nazwa : spółka lub towarzystwo,
2. Siedziba,
3. Rzeczowy zakres działania,
4. Wysokość kapitału akcyjnego,
5. Imienny wykaz założycieli,
6. Forma organizacyjna,
7. Wysokość funduszu organizacyjnego na okres 3 lat.
Podstawowym elementem są Nazwiska i Imiona osób, wyższe wykształcenie i praktyka w danej dziedzinie
Nazwiska i Imiona członków Rady Nadzorczej
Nazwiska i imiona aktuariuszy.
Plan działalności:
Statut.
Dowód posiadania środków własnych przed uzyskaniem koncesji
Samo wydanie koncesji jest dominująca rolą organów państwowych (Min.Finan.)
Jest to działalność na której państwu zależy. Przy otrzymywaniu koncesji muszą być przedstawione ogólne warunki aby Minister finansów mógł je przejrzeć. Prowadzenie działalności bez zezwolenia jest karalne. System pośrednictwa ubezpieczeń jest to dział nie ubezpieczenia, nie jest zastosowana zasada wolności gospodarczej.
2 instytucje, które muszą mieć koncesje:
- agent ubezpieczeniowy
- broker ubezpieczeniowy
Są to usługi obsługi ubezpieczeń czyli pozyskiwania ubezpieczeń.
Różnica między agentem , a brokerem polega na tym, że jeden działa na wniosek .ubezpieczyciela. Agent działa w imieniu ubezpieczyciela posiada zezwolenie na wydany wniosek ubezpieczyciela po przeszkoleniu.
Ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za skutki działalności agenta.
Agent jest wynagradzany - prowizja i działa na zasadzie działalności na własny rachunek.
Broker ubezpieczeniowy działa w imieniu ubezpieczającego: Doradztwo ubezpieczeniowe, zawieranie umowy i wskazanie ubezpieczyciela.
Wymogi brokera są wyższe:
- wyższe wykształcenie,
- egzamin,
- prowizje zawsze wypłaca zakład ubezpieczeń.
Broker na obecnym rozwoju ubezpieczeń jest ze względu na to instytucja cenioną i ma wysoką prowizję
- odpowiedzialność cywilna z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego ( KRUS)
- notariuszy
- adwokatów
- doradcy podatkowi
- przedstawiciele biur rachunkowych.
Ubezpieczenia mają na celu zapewnić ochronę poszkodowanym.
Podstawowym podziałem ubezpieczeń gospodarczych jest podział ubezpieczeń ze względu na przedmiot ubezpieczenia:
- osobowe (nieszczęścia, wypadki),
- majątkowe (rzeczy, mienie),
Przedmiotem ubezpieczeń osobowych jest osoba ubezpieczonego czyli dotyczy ono jego życia, zdrowia i zdolności do pracy, a ubezpieczeń majątkowych jest ubezpieczenie majątku w postaci rzeczy lub ubezpieczenie sytuacji majątkowej.
Ubezpieczenie osobowe dotyczy ryzyk osobowych, w wyniku których może dojść do szkody nie dającej się ująć w pieniądzu. Szkoda jakiej doznaje ubezpieczony na skutek realizacji ryzyk osobowych jest szkodą niepowetowaną. Cechą specyficzną tych ubezpieczeń jest fakt, że wypadek ubezpieczeniowy nie musi być negatywnym zdarzeniem losowym. Ochrona ubezpieczeniowa może się także odnosić do pozytywnych zdarzeń losowych, czyli takich, które nie pociągają za sobą szkód lecz powodują powstania określonych potrzeb majątkowych.
W ubezpieczeniach majątkowych przedmiotem ubezpieczeń są prawa i obowiązki majątkowe osoby objętej ochroną ubezpieczeniową. Ubezpieczenie majątkowe dotyczy tylko negatywnych zdarzeń losowych, czyli takich które pociągają za sobą szkodę wymierną w pieniądzu. W ubezpieczeniach osobowych suma ubezpieczenia jest umowna, zależy od stron ubezpieczenia oraz od możliwości finansowych ubezpieczającego gdyż wysokość składki ubezpieczeniowej uwarunkowana jest przede wszystkim wysokością sumy ubezpieczenia. W ubezpieczeniach majątkowych suma ubezpieczeń ustalana jest na podstawie wartości przedmiotu ubezpieczenia. W zależności od tego czy stosunek sumy ubezpieczenia do wartości przedmiotu ubezpieczenia jest mniejszy od jedności czy też większy od jedności mamy do czynienia z niedoubezpieczeniem, ubezpieczeniem w wartości pełnej lub nadubezpieczeniem. Są to 2 dwa typy nieprawidłowości charakterystyczne tylko dla tych ubezpieczeń gdyż w przypadku ubezpieczeń osobowych takie zjawisko nie występuje
- nadubezpieczenie, -
- niedoubezpieczenie.
Nadubezpieczenie polega na tym, że suma ubezpieczenia jest stanowiona wyżej niż wartość rynkowa przedmiotu zbędna wypłata wyższej składki. Przy określonym zdarzeniu ubezpieczyciel nie odda różnicy. Bardzo istotne jest ustalenie wartości przedmiotu. Zjawisko niedoubezpieczenia dotyczy zawarcia umowy poniżej wartości rzeczy ubezpieczonej. Nie można przyjąć ubezpieczenia którego wartość jest niższa od 50% wartości przedmiotu. Zarówno l i 2 zjawisko nie jest korzystne. Może się zdarzyć, że przedmiot jest wielokrotnie ubezpieczany.
Przy osobowym składki dostanie się z każdego zakładu. Poza pewnymi elementami art. K.C. v każdej grupie ubezpieczeń są ogólne warunki ubezpieczenia.
UBEZPIECZENIA LĄDOWE
1. Są klauzule angielskie. Transport lądowy przestawia się na zmianę środków transportu. Ryzyko opiera się na wadliwym załadunku, niewłaściwym obchodzeniu się z kontenerem, szkody na wskutek wady urządzeń klimatyzacyjnych itd. Przedmiotem casco są kontenery. Ubezpieczenia tych ładunków odbywają się na zasadzie klauzul. Istnieje możliwość ubezpieczenia w czasie składowania ładunku. Wartość przewożonych ładunków = sumie ubezpieczeń ładunku - franszyza integralna (ubezpieczyciel nie chce odpowiadać za szkody w 100%, część tego ryzyka pokrywa gestor ubezpieczenia. Są to działania prewencyjne. Ubezpieczyciel wchodzi dopiero po szkodzie w określonej wysokości)
2. Ubezpieczenie wystawców uczestniczących w targach
3. Ubezpieczenia samochodowe
4. Ubezpieczenia lotnicze - zawierają je jedynie WARTA S.A. w ramach umowy generalnej z PLL LOT wyłączone z niej są jednostki latające konstrukcji zachodniej. Są one ubezpieczone wg odrębnych przepisów i są co roku odnawiane.
RODZAJE RYZYK
Ponoszone są przez uczestników wymiany
Wartości majątkowe podlegają ryzyku:
- towary, środki transportu .
- oczekiwanie korzyści finansowych
- dodatkowe koszty lub potrzeby majątkowe dotyczą składowania atestacji itp.
Są 2 kryteria tego ryzyka:
a.) Towarowe - jest związane ze stanem towarów.
b.) Handlowe - związane jest z sytuacją na rynku zbytu.
Są to kryteria przedmiotowe (związane ze stanem towarów)
Dla polisy najważniejszym dokumentem jest kontrakt eksportu i importu. Kryterium przyczyn ryzyka: a.) siły przyrody
b.) działania ludzkie
c.) natury polityczne
Rośnie wymiana towarowa i wielkość środków transportu, jak i ładunków. Są też inne przyczyny nasilenia ryzyka np. nasilenie ruchu, rośnie wymiana turystyczna, rośnie ryzyko osobowe.
Ograniczenie ryzyka jest istotnym elementem jest właściwy dobór partnera w handlu międzynarodowym. Odpowiedzialność uściślają klauzule instytutowe skonstruowana zasada zapłaty. Trzeba ustalić czyje prawo będzie obowiązywać po zaistnieniu określonego zdarzenia. Eksporter zawsze chce sprzedać swój towar. Musi więc zaproponować odpowiednie warunki, musi być konkurencyjny na rynku zarówno pod względem cenowym, sposobem i i czasem zapłaty. Jednym z elementów jest sprzedaż na kredyt. Jeśli jest to sprzedaż na terenie kraju to łatwiej sprawdzić potencjalnego klienta. Zabezpieczeniem może być ubezpieczenie kredytu (wzrost popularności po U wojnie światowej)
PUNU - Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeniowego - ma status i ma określone uprawnienia. Jest to organ administracji centralnej
Funkcje PUN-u: - może przeprowadzić kontrolę działalności i stanu majątkowego, -może zażądać przekazywania danych, -wydanie zaleceń w celu usunięcia nieprawidłowości w działaniu ubezpieczyciela, - może nakładać kary za niestosowanie się do l zaleceń, kary dla zarządu, -może nakładać j kary na ubezpieczyciela do 0,5% przypisanej j składki roku poprzedniego, -może wnioskować J o odwołanie zarządu lub jego zmianę, -może j zażądać walnego zgromadzenia akcjonariuszy. - może skontrolować działalność i stan majątkowy brokerów Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny - powołany w 1995 r.: -wypłaca odszkodowania jeżeli sprawca nie jest ubezpieczony, - ochrona poszkodowana, -przyjmuje odpowiedzialność w razie upadłości zakładu ubezpieczeń. - przejmuje odpowiedzialność za osoby nie zawierające umów ubezpieczeniowych. - represje w stosunku do tych, którzy nie wykonali obowiązku ubezpieczenia (samochodowe OC, Gospodarstwo role OC itp.), -uprawnienia regresowe za nie ubezpieczenie się OC Organy administracji państwowej i (powiatowy szczebel) - kontrola ubezpieczeń obowiązkowych. komunikacja i odpowiedzialność cywilna - zawiadamia Centralny Fun. Gwaran. l są kary (3 x składka roczna), ma uprawnienia regresywne. Ubezpieczeniowy samorząd gospodarczy Polska Izba Ubezpieczeń -skupia wszystkich ubezpieczycieli. siedziba w W-wie,
przynależność obowiązkowa, mają 1 głos. Każdy ubezpieczyciel musi tani być i każdy ma jednego przedstawiciela Zadania: - reprezentacja zakładów ubezpieczeniowych wobec administracji, wyrażanie opinii o aktach prawnych ubezp.:-rozstrzyganie sporów ubezpieczycieli. (Ubezpieczenie zawarte w wielu zakładach -ubezpieczający nie może uzyskać ; odszkodowania za to samo od paru zakładów. Każdy zakład powinien wypłacić część odszkodowania (OC). Za życie i zdrowie tyle jest wypłat ile było polis.); - etyka zawodowa -aby każdy zakład ub. Był przychylny dla swoich klientów; -sprawuje pieczę nad uczciwą konkurencją; - współdziała z Państwowym Urzędem Nadzoru Ubezpieczeniowego; - rozstrzyga polubownie spory między członkami izby. Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych - skupia zakłady, ubezpieczenia prowadzące ubezpieczenia pojazdów OC; -przedmiot działalności - wyznaczanie dokumentów działających na inne kraje (zielona karta); organizowanie likwidacji szkód w Polsce pojazdów zagranicznych; - działalność reguluje statut zatwierdzony przez Biuro Poselskie.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.