Zabawy dla waszej małej
Ukladanie wieży
Wiek dziecka: od 1 roku do 2 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
klocki najlepiej drewniane i figurki albo male maskotki
Siedzisz kolo dziecka i ukladasz z nim wieże z klockow a na koncu kladziesz maskotke zobaczysz sama jaka duza potraficie ulozyc do tego momentu kiedy dziecko samo zadecyduje i zwali wieżyczke
Ganiu, Ganiu
Wiek dziecka: od 1 roku do 2 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
miejsce i może być stół, krzesło lub kawałek czegoś co stoi
Zabawa polega na ganianiu się w koło jakiegoś przedmiotu, aż nie będzie wiadomo kto kogo goni albo zakręci się komuś w głowie. Nazwałam ją Ganiu, Ganiu ponieważ jak moja córka chce się w tą zabawę bawić to tak krzyczy.
Zabawa z pozytywką
Wiek dziecka: od 0 ms. do 2 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
pozytywka
Włączamy pozytywkę, chowamy ją i zachęcamy malucha do szukania źródła dźwięku.
Pozytywkę umieszczamy w miejscach tak wybranych przez nas, aby zachęcały dziecko najpierw do pełzania (chowamy pod łóżeczkiem) , potem do czworakowania (chowamy na końcu pokoju), do wstawania (na półce), chodzenia (chowamy w innym pokoju). Gdy dziecko jest starsze możemy zachęcać do wchodzenia na podwyższenia, po schodach, otwierania pudeł, szaf, przesuwania przedmiotów, stołków.
Zabawa stymuluje ruchowo i słuchowo oraz integruje oba zmysły. Zachęca dzieci do pełzania i czworakowania - etapu koniecznego w rozwoju ruchowym malucha. Ćwiczy spostrzegawczość słuchową oraz buduje więź z rodzicami.
Wesołe piramidy
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
różne przedmioty, które można układać w stos
Układanie piramid, wież i stosów to jedna z najbardziej zajmujących maluchy zabaw. Już dziecko dwuletnie potrafi złożyć wieżę aż z 6 klocków. Do piramidowych budowli można jednak używać różnych materiałów.
Oto kilka propozycji:
1. „Stos rąk” - najpierw prawe dłonie mamy, taty, dziecka układamy w stos, potem dłonie lewe. Teraz ostrożnie wyciągamy ręce po kolei z dołu, by położyć je na szczycie stosu.
2. „Kartonowa wieża” - kartony, pudełka, pudełeczka mogą utworzyć wieżę aż po sam sufit (z pomocą rodzica). Taką budowlę przyjemnie tworzyć, a jeszcze przyjemniej burzyć.
3. „Poduszkowa piramida” - zgromadźmy poduchy z całego domu i ułóżmy z dzieckiem w miękką piramidę. Na szczycie niech zasiądzie król Maluch.
4. „Wielkie - małe wieże” można budować z guzików, kapsli, monet, wykałaczek i wielu innych materiałów. Wymagają jednak większej precyzji i umiejętności dostosowania siły do zadania.
Zabawy w budowanie wieży uczą dokładności, precyzji, a także w naturalny sposób rozwijają myślenie koncepcyjne.
Zabawy paluszkowe
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
palce mamy lub taty, proste wierszyki
Być może niektórzy z nas pamiętają zabawy z mamą czy babcią w zabawy paluszkowe „Sroczka kaszkę warzyła „ lub „Idzie kominiarz po drabinie”. Możemy i my bawić się z maluchem w te zabawy lub wykreować nowe według własnych pomysłów.
Do zabawy możemy używać prostych, lubianych przez dziecko wierszyków, krótkich bajeczek lub opowiadań z rzeczywistego życia. Podczas mówienia staramy się, by gest, dotyk współgrał za słowem, rytmem wypowiedzi.
Przykładowa zabawa do wiersz Brzechwy o misiu.
- Proszę Państwa oto miś („idziemy” palcami do brzuszka dziecka po jego rączkach lub nóżkach, na słowo „miś” energicznie dotykamy brzuszka całymi dłońmi, lekko uciskając)
- Miś jest bardzo grzeczny dziś (głaszczemy maluszka po buzi, główce)
- Chętnie Państwu łapę poda (bierzemy rączki dziecka w swoje, raz jedną raz drugą rączkę lub dotykamy po kolei paluszków dziecka - jedna sylaba wiersza, jeden paluszek)
- Nie chce podać? (łaskoczemy pod stopami)
- A to szkoda (całujemy w nóżki, jeden buziak - jedna sylaba lub słowo)
Zabawa pogłębia więź dziecka z mamą i tatą, stymuluje zmysł dotyku , rozwija mowę. Poprzez wielokrotne powtarzanie kształtuje pamięć słuchową, która przyda się kiedyś w nauce czytania oraz języków obcych.
Zabawne wałeczki
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
rękawy ze starych koszulek, skarpety, rajstopy, fasola, groch, ryż, kasza manna lub piasek
Rękawy, rajstopy lub skarpety napełniamy grochem, fasolą, ryżem lub piaskiem. Końce dokładnie związujemy na supeł, by dziecko ich nie rozwiązało. Staramy się wybierać materiały dość szczelne, by ziarenka nie wydostawały się z nich. W ten sposób powstaną wałeczki, które można wykorzystywać na różne sposoby:
Małe dzieci mogą po prostu manipulować nimi, poznając nowe faktury i kształty.
Starsze dzieci mogą:
rzucać wałkami do celu
podrzucać je i łapać
wspólnie z rodzicami ozdabiać wałeczki i wykonywać z nich maskotki do zabawy
Takie zabawy stymulują rozwój zmysłowy i ruchowy dziecka. Rozwijają wyobraźnię oraz pomagają poznać własne możliwości.
Pieluszkowa zabawa
Wiek dziecka: od 0 ms. do 2 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
nieduża zabawka, np. skarpetka-grzechotka
Kiedy maluch podczas zmieniania pieluszki jest w dobrym nastroju, wszystko idzie sprawniej. Zajmij go w tym czasie czymś interesującym - to prostsze niż myślisz!
Czas zakładania pieluszki możesz zmienić w pozytywne doświadczenie dla Twojego dziecka. Wystarczy, że w tym czasie jego uwagę przyciągnie coś innego - im ciekawszy i bardziej zajmujący będzie ten „odwracacz uwagi”, tym większa szansa, że maluch pozostanie spokojny.
Krok po kroku:
Ułóż dziecko na przewijaku i daj mu do rączek niedużą zabawkę
Zacznij przewijanie
Cały czas staraj się mówić do dziecka, opisując mu co robisz. Moduluj głos, aby utrzymać uwagę maluszka.
Nie bój się też… śpiewać! Dzieci nie dbają o poziom Twoich zdolności wokalnych - za to uwielbiają głosy rodziców, szczególnie kiedy zwracają się do bezpośrednio do nich.
Piaskowe obrazy
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
kolorowe kartony, klej
Na plaży, na wakacjach najbardziej atrakcyjnymi zabawami dla dzieci są oczywiście te dynamiczne: gonitwy po plaży czy łące za piłką, baraszkowanie w wodzie, puszczanie latawców. Ale gdy tchu zabraknie na chwilę… możemy stworzyć piaskowy obrazek!
Jak to zrobić?
1. Wyciągnijmy z plecaka kolorowe kartki oraz klej.
2. „Wysmarujmy” z maluchem wzory na czerwonej lub niebieskiej kartce.
3. Posypmy szczodrze sypkim piaskiem, resztę ziarenek strzepując.
4. Letni obrazek już gotowy!
5. Jeśli na koniec spryskamy obraz lakierem do włosów mamy, będzie on nieco trwalszy.
Gotową kolekcję piaskowych obrazów można wyeksponować na sznurku (lince od bielizny), przypinając klamerkami ku uciesze dzieci i przechodzących turystów.
Najlepsze zabawy z Mamą
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
mama, dziecko - i trochę czasu i chęci!
Oto nasze specjalne propozycje zabaw z Mamą - nie tylko na Dzień Mamy!
NIEMOWLĘ
W pierwszych miesiącach życia dziecka najbliższe więzy łączą je z mamą.
Elementy do zabawy: kocyk
Mama zawija malucha w kocyk i turla go, ugniata. Może wsadzić niemowlę do koca i z pomocą taty bujać je w nim (wyżej, niżej) lub ciągnąć po podłodze w różnych pozycjach - na brzuchu, na plecach (szybciej, wolniej).
PIERWSZY ROCZEK
W pierwszym roku życia dziecko zaczyna chodzić i oddalać się od mamy. To doświadczenie pozwala mu budować poczucie własnej odrębności. Dziecko może samodzielnie odejść od mamy, ale też samodzielnie się do niej zbliżyć, gdy poczuje się niepewne i przestraszone.
Elementy do zabawy: huśtawka, podwieszany worek, hamak
Dziecko siedzi na huśtawce lub hamaku, a mama raz łapie je i przytrzymuje chwilę, dotykając, ściskając i przytulając, a raz wypuszcza machając i mówiąc „pa”, „pa”. Huśtawka jest również bardzo dobrym miejscem na ćwiczenia mowy poprzez naśladowanie ruchów warg mamy.
DRUGI ROK ŻYCIA
Dziecko dwuletnie chętnie wchodzi w kontakty nie tylko z mamą ale i z innymi członkami rodziny.
Elementy do zabawy: różne zabawki
Zabawę wykonujemy wtedy, gdy oprócz mamy w domu są inni członkowie rodziny. Dziecko ma przed sobą różne zabawki. Mama mówi do malucha np.: Daj lalkę cioci Zosi, Daj autko babci Krysi. Maluch rozdaje przedmioty, a mama komentuje to: Dałeś lalkę cioci itp. Podczas takiej zabawy rozwija się również mowa dziecka.
TRZECI ROK ŻYCIA
Trzyletnie dziecko uświadamia sobie własna odrębność, a tym samym ma potrzebę wchodzenia w interakcje z rówieśnikami.
Elementy do zabawy: własne ciało
Zabawę kreujemy podczas wizyt rówieśników u dziecka. Mama wykonuje różne figury ruchowe, a dzieci naśladują ją. Gdy nabiorą wprawy wymyślają figury i naśladują się nawzajem.
CZWARTY ROK ŻYCIA
Czterolatek staje się coraz bardziej społeczny oraz uczy się rozpoznawać i nazywać emocje.
Elementy do zabawy: mama odgrywająca scenki
Mama pokazuje różne miny - minę złą, smutną, wesołą, zdziwioną itp., a dziecko musi odgadnąć jak czuje się mama. Przy okazji tej zabawy można porozmawiać z dzieckiem o trudnych emocjach, kiedy się złości, boi, smuci.
PIĄTY ROK ŻYCIA
Dziecko pięcioletnie chętnie bierze udział w zabawach tematycznych, w których utożsamia się z cechami osób, zwierząt, wchodzi w role.
Elementy do zabawy: maskotki
Mama prezentuje dziecku różne maskotki i prosi o wybranie tej, która jest najbardziej podobna do dziecka. Sama również wybiera maskotkę, z która się utożsamia. Przy okazji tej zabawy można porozmawiać o cechach wybranych zwierząt , naśladować je i bawić się jak te zwierzątka (siłować, gonić, przytulać ). Do zabawy możemy wykorzystać Pana Kartoflana Głowa z jego najróżniejszymi minami i cechami charakteru!
SZÓSTY ROK ŻYCIA
Sześciolatek posiada umiejętność współdziałania w grupie, zauważa i respektuje podstawowe reguły grupowe.
Elementy do zabawy: kostka do gry, pionki (mogą być guziki), duża kartka, kredki, pisaki
Dziecko razem z mamą może konstruować gry planszowe według własnego pomysłu. Zaczynamy od prostych gier z mała ilością zasad. Najlepiej, jak temat gry jest bliski zainteresowań dziecka. Mam i dziecko wykonują planszę, wymyślają zasady i zapraszają do gry innych członków rodziny lub kolegów.
Zabawy rozwijają więź z mamą, stymulują zmysły (dotyk, czucie ciała, ruch) oraz wspaniale rozwijają kreatywność i wyobraźnię. Pomagają dziecku kształtować własne „ja”- poczuć własne potrzeby i komunikować je oraz rozwijać samodzielność i odrębność.
Dłonie i stopy są do malowania!
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
nietoksyczne farby do malowania palcami, pędzle, wałki, duże kartki papieru, woda, bose dłonie i stopy
Wybierz ulubiony kolor i poproś mamę, by pomalowała Ci dłonie farbami. Następnie odciśnij swoje dłonie na kartce. Potem zrób to samo ze stopami. Swoje dłonie i stopy możesz ozdobić dorysowując różne elementy, można je wyciąć, oprawić w ramkę i powiesić w swoim pokoju. Można zrobić galerię dłoni i stóp całej rodziny!
W innym wariancie tej zabawy, dla rodziców którzy mają więcej czasu i cierpliwości, można farby rozrobić w misce i pozwolić dzieciom zamaczać dłonie i stopy w farbie. Wtedy można odciskać je, a nawet malować całymi dłońmi i stopami. Tę wersję zabawy najlepiej wykonywać na dworze w ciepły dzień.
Można też malować pędzlem, wałkiem.
Zabawa stymuluje zmysł dotyku, rozwija zdolności manualne oraz wyobraźnię. Buduje kontakt ze sobą i rodzicami oraz pomoże wyzwolić spontaniczność dzieci i rodziców, rozładowywać napięcia emocjonalne i sprawić wiele radości.
Zaproszenie do działania
Wiek dziecka: od 0 ms. do 2 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
zabawki wydające dźwięki, latarki, pozytywki, plastikowe butelki, małe dzwoneczki, brokat, fasola
Gromadzimy na kocyku maluszka kilka przedmiotów i zabawek, które pod wpływem wprawiania ich przez dziecko w ruch - reagują, np.: piszczą, brzęczą, dzwonią, grzechoczą, świecą, ruszają się. Mogą to być:
Zwykłe, małe, plastikowe butelki (mocno zakręcone!), do których wrzucamy małe dzwoneczki, fasolę, brokat lub kawałki bombek choinkowych zmieszanych z wodą,
Grzechotki, latarki na przycisk, pozytywki, "dźwiękowe" zabawki, np. Magiczne Kule lub Skarpetki Grzechotki
Dziecko będzie szukać takich zabawek i wprawiać je w ruch poprzez obracanie się i podążanie w ich kierunku, klepanie, przesuwanie, ciągniecie, chwytanie, manipulowanie nimi.
Takie zabawy stymulują rozwój zmysłowy i ruchowy dziecka oraz rozwijają ważne poczucie sprawstwa. Dziecko poprzez celowe działanie uczy się, że może przekształcić rzeczywistość. Wzmacnia to kreatywność i rozwija poczucie własnej wartości.
Masaże
Wiek dziecka: od 0 ms. do 2 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
ręce mamy i taty
Mama lub tato dotykają różnych części ciała malucha i nazywają je. Dotyk można i urozmaicić delikatnym szczypaniem, drapaniem, pukaniem, rozcieraniem czy mocniejszym uciskiem. Masaż można wykonywać podczas śpiewania piosenki lub mówienia wierszyka np.: „To jest nos, to jest nos, to Michałka nos” czy „To jest ucho, prawe ucho, to Zosieńki ucho, to jest ucho, lewe ucho, to Zosieńki ucho.”
I tak w różny sposób dotykamy różnych części ciała (czoło, usta, broda, brzuch, ręce-dłonie, palce, łokieć, nogi-stopy, palce, pięty) i łączymy słowo z masowaniem tej części.
Prosta zabawa w masowanie pozwala poznać dziecku własne ciało, kształci orientację w schemacie ciała, rozwija słuch i mowę, a co najważniejsze buduje więź emocjonalną malucha z rodzicami.
Łapiemy równowagę!
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
koc, dla maluszków ramiona taty lub mamy, małe przedmioty (piłeczki, niewielkie zabawki, woreczki, itp.)
Czas zimowy ogranicza dzieciom korzystanie z placów zabaw i naturalną stymulację zmysłu równowagi. Wraz z innymi zmysłami ma on ogromny wpływ na bardzo wiele funkcji. Odpowiada między innymi za prawidłowe napięcie mięśniowe, równowagę, skoordynowane i precyzyjne ruchy ciała, naszą uwagę, poziom aktywności, percepcję wzrokową i słuchową. Zmysł równowagi stymulować możemy poprzez wszelki ruch.
Wystarczy koc, dwoje dorosłych i przyjazna huśtawka dla dziecka już gotowa (dziecko leży na kocu, a mama i tata kołyszą je, trzymając koc z obu stron). Możemy naprężyć koc i kilka razy ostrożnie i z wyczuciem podrzucić malucha, aby za chwilę znów delikatnie i rytmicznie go ukołysać.
Starszym dzieciom (tym, które dobrze kontrolują ułożenie głowy - już starsze niemowlęta) można zaproponować bardziej dynamiczne zabawy. Jeśli maluch położy się na brzuszku i wyciągnie rączki poza koc, huśtając się może jednocześnie łapać z dywanu piłeczki, łowić na niby rybki, a starsze przedszkolaki dodatkowo wrzucać złapane zabawki do koszyka.
Dla najmłodszych niemowlaków najlepszą kołyską są ramiona mamy i taty. Można pamiętać, że oprócz bliskości i troski w takich chwilach stymulujemy dziecku ważny zmysł równowagi.
Uwaga! Niektóre dzieci mogą nadmiernie reagować na huśtanie, nie lubić tego, a wręcz źle się czuć. Świadczy to o nadwrażliwości na tego rodzaju bodźce. Nie rezygnujmy jednak z huśtania. Róbmy to ostrożnie, delikatnie, krócej i częściej i tylko tyle, na ile pozwoli dziecko.
Początki nauki czytania i pisania - ćwiczymy słuch
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
dzwonek, grzechotki, głos mamy lub taty
Ćwiczmy percepcję słuchową malucha codziennie, podczas zwykłych zajęć i zabaw - to łatwe! Umiejętności związane z percepcją słuchową to podstawa późniejszej sprawnej nauki czytania i pisania.
Mama lub tata będą wydawać dźwięki z różnych stron łóżeczka. Maluch będzie szukał źródła dźwięku.
Zabawa uczy dzieci reagowania ruchem na bodźce dźwiękowe oraz buduje więź z mamą i tatą
PIERWSZY ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: rytmiczna muzyka
Usiądź blisko mamy. Mama będzie siedzieć za Tobą , a Ty oprzyj się o nią plecami. Będziecie ruszać się w rytm muzyki. Możecie ruszać się raz do przodu, raz do tyłu, na boki i kręcić brzuchem wokoło.
Zabawa stymuluje przedsionek (zmysł równowagi) i jest prostym treningiem słuchowym. Wprowadza dziecko w świat muzyki.
DRUGI ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: obrazki lub figurki zwierząt, pojazdów
Mama będzie naśladować odgłosy zwierząt i dźwięki pojazdów. Poszukaj co robi: muuu, beee, koko, bzzzz, pipi, ioio, brum brum, wwrruuu.... Później mama będzie pokazywać Ci zwierzęta lub pojazdy, a Ty powiedz jakie wydają dźwięki.
Zabawa rozwija umiejętność różnicowania słuchowego oraz stymuluje mowę.
TRZECI ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: proste rymowane wierszyki
Mama powie Ci wierszyk. Różne fragmenty wiersza zilustruje gestami. Wiersz wymawiać będzie rytmicznie. Obserwuj, mów i rób to samo co mama. Gdy się już nauczysz, spróbuj sam.
Zabawa ćwiczy pamięć słuchową.
CZWARTY ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: śmiech!
Mama lub tata będą naśladować śmiech dziadka (ho, ho, ho), babci (he, he, he), dziecka (hi, hi, hi), pani (ha, ha, ha). Ty musisz odgadnąć kto tak się śmieje. Może zamienicie się rolami?
Zabawa rozwija różnicowanie słuchowe.
PIĄTY ROK ŻYCIA
Pacynka (mama) opowie ci o sobie, swojej rodzinie i co lubi robić. Mówić będzie w języku lalek: „Je-stem-pa-cyn-ka, ma-ła mał-pka.” Ty też możesz jej opowiedzieć o sobie w języku lalek.
Zabawa ćwiczy analizę i syntezę słuchową.
SZÓSTY ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: czerwone i zielone kółko
Mama będzie mówić słowa raz dobrze, a raz źle. Jeśli powie dobrze, pokażesz jej zielone kółko, jeśli źle - czerwone. Zamiast szafa powie safa, żaba-żapa, zamiast kogut-todut, czekolada-ciekolada, kaczka-kacka. Możecie zamienic się rolami.
Uwaga dla mamy: można zamieniać w wyrazach głoski szumiące (sz, ż, cz, dż) na sycząc (s, z, c, dz), dźwięczne (g, w, z, b, d) na bezdźwięczne( k, f, s, t), twarde na miękkie np. cz/ ć, n / ń.
Zabawa pomaga w różnicowaniu dźwięków mowy.
Początki nauki czytania i pisania - ćwiczymy percepcję wzrokową
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
twarz mamy lub taty, jaskrawo czerwona szminka
Funkcje wzrokowe to umiejętność spostrzegania barwy, kształtu, skupiania wzroku, wyodrębnianie elementów z tła. Ich trening - już od pierwszych miesięcy życia dziecka - ma nieoceniony wpływ na przyszłą umiejętność opanowania zasad czytania i pisania. Zobacz, jak w zwykłej zabawie możesz wspomagać rozwój percepcji wzrokowej maluszka:
Mama lub tata malują usta na czerwono. Będą robić różne miny, wypowiadać rytmicznie sylaby, wolno przesuwać głowę na prawo i lewo, przybliżać się i oddalać, zasłaniać i odsłaniać twarz kolorowym kartonem.
Zabawa uczy dzieci skupiania wzroku oraz buduje więź z mamą i tatą.
PIERWSZY ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: naczynia kuchenne lub pojemniczki oraz przedmioty o różnej wielkości np: kasztany, szyszki, kamienie (ze względów bezpieczeństwa nie za małe!)
Pobawmy się pudełkami o różnej wielkości. Wkładaj małe pudełka do dużych lub staraj się zbudować małą wieżę stawiając małe pudełka na wiekszych. Możesz też przygotowane przedmioty chować do pudełek. Mama może chować różne przedmioty pod pudełkami, a Ty obserwować co się pod nimi znajduje.
Zabawa rozwija koordynację wzrokowo-ruchową (przyglądania się przedmiotom podczas manipulowania nimi), oraz rozwija myślenie matematyczne.
DRUGI ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: pocztówki i obrazki ze znajomymi dziecku obiektami, przedmiotami
Mama przetnie obrazek na 2 części, najpierw pokaże jak go złożyć, a potem spróbuj sam! Następnie mama przygotuje obrazki trzech twoich ulubionych zwierzątek lub zabawek (miś, samochód i klocek). Przetnie je na pół. Jedną część naklei na kartkę, a drugą musisz odnaleźć i dopasować sam.
Zabawa rozwija analizę i syntezę wzrokową.
TRZECI ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: duży obrazek i kilka osobnych obrazków przedmiotów znajdujących się na dużym obrazku
Obejrzyj z mamą duży obrazek. Opowiedz co on przedstawia. Mama pokaże ci mały obrazek, a ty znajdź przedstawiony obiekt na dużym obrazku. Spróbuj później samodzielnie wskazać obrazki i przedmioty i odnaleźć je na dużej ilustracji.
Zabawa ćwiczy spostrzegawczość wzrokową oraz wyodrębnianie figur z tła.
CZWARTY ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: różne małe przedmioty, nieduże zabawki , spora chustka
Ułóż na dywanie kilka znanych ci małych przedmiotów lub zabawek. Mama przykryje je dużą chustą i zabierze jeden przedmiot. Odkryj chustę i zgadnij co zabrała mama. Można zwiększyć ilość zabawek i zamienić się rolami.
Zabawa rozwija pamięć wzrokową.
PIĄTY ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: łyżeczki, widelce i inne sztućce
Mama ułoży w rzędzie podobne łyżeczki różniące się szczegółami - wzorem, kształtem. Wśród nich znajdź dwie takie same łyżeczki. Zabawę można powtórzyć z pozostałymi sztućcami.
Według tego schematu można bawić sie wykorzystując małe obrazki, figury geometryczne, wymyślone, narysowane i powielone przez dorosłego kształty różniące się niewielkimi szczegółami.
Zabawa ćwiczy spostrzegawczość i różnicowanie wzrokowe.
SZÓSTY ROK ŻYCIA
Potrzebne do zabawy: różne obrazki, pisaki
Pobaw się z kolegami lub rodzicami w układanie szyfrów. Wybierzcie różne zabawki. Każdej zabawce przyporządkujcie jakiś prosty kształt. I tak: lalce może odpowiadać koło, samochodowi - kwadrat, klockom - trójkąt itd. Narysujcie jaki kształt jest przyporządkowany jakiej zabawce. Starajcie się to zapamiętać. Teraz jeden z Was będzie sprzedawcą w sklepie z zabawkami, do którego przychodzi klient z zapisanym na kartce szyfrem. Sprzedawca ma sprzedać takie zabawki jakie są zakodowane na kartce. Zabawę można powtarzać zamieniając się rolami i zwiększając ilość zabawek do sprzedaży.
Jesienny świat dźwięków
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
jesienne liście, szyszki, kasztany, kubeczek plastikowy, papier śniadaniowy, folia aluminiową, wytłoczka po czekoladkach oraz chustka
Zgromadźcie wszystkie szeleszczące przedmioty przed sobą. Sprawdźcie jakie powstają dźwięki, kiedy zgniata się folię, papier, poruszy liśćmi, podrapie szyszki, postuka kasztanami, czy zgniecie wytłoczkę po czekoladkach. Teraz można zasłonić oczy chustką, nasłuchiwać i zgadywać, czym zagra mama albo tata. Gdy się uszka zmęczą, to znak, że pora na zmianę zgadującego!
W tego typu zabawach łatwo można zaobserwować sprawność rozróżniania dźwięków przez dziecko. Jeśli same szeleszczące dźwięki (lub inne bardzo podobne) okażą się zbyt trudne, można rozpocząć zabawy od bardziej kontrastowych dźwięków. Wspieramy w ten sposób zmysł słuchu, a w konsekwencji prawidłową komunikację i naukę czytania.
Zabawki ze świata dźwięków
Dziecko jak najwcześniej powinno mieć szansę na poznawanie świata dźwięków - szelestów, pisków, dzwonienia… Już od pierwszych tygodni życia kontakt z dźwiękami zapewnić mogą maluchowi odpowiednio dobrane zabawki.
Jaki piękny domek!
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
kartka i kredki lub ciastolina
Porośmy dziecko o narysowanie lub ulepienie z ciastoliny domku. Na pewno maluch stworzył piękny domek! Na pewno często mówimy mu, że narysował wspaniały obrazek, ulepił prześliczne drzewko, a on sam jest cudowny i wspaniały.
Jednak postarajmy się bardziej! Może dziecko rysując ten domek pierwszy raz samodzielnie narysowało kółko, a my nie zauważyliśmy tego. Może narysowało domek i dokładnie ozdobiło dach, wokół domu narysowało ogródek z kwiatkami, kotka na płocie, chmurki i słoneczko, użyło wielu kolorów i dokładnie pokolorowało?
Pochwalmy dziecko opisując to, co widzimy na obrazku lub w innym dziele. Wtedy maluch poczuje, że jesteśmy nim zainteresowani, ciekawi tego, co i jak robi, że doceniamy jego wysiłek i zauważamy starania.
Taki rodzaj chwalenia pomoże dzieciom uwierzyć w siebie i zmotywuje do ponownych kolejnych dziecięcych doświadczeń.
Wakacyjne skarby
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
przywiezione z wakacji skarby (muszelki, kamienie, patyki, piórka, piasek, szyszki i inne), kredki, pisaki, ciastolina, klej
Dzieci z wakacji przywożą różne skarby. Przypominają one przyjemne chwile spędzone z rodziną. Warto je wykorzystać do stworzenia pracy plastycznej „Wakacyjne wspomnienia”. Może to być obrazek, rzeźba czy ozdobna ramka. Pomysłów jest wiele i zależą od inwencji twórczej dziecka i rodzica.
Obrazek. Narysuj prosty obrazek na temat wakacji. Jeśli to będzie morze miejsce na piasek posmaruj klejem i posyp piaskiem, przyklej małe muszelki i piórka,
Rzeźba. Zrób z ciastoliny podstawę i wbij w nią patyczki, kamienie, szyszki. Może powstanie drzewo lub góra, po której wspinałeś się podczas wakacji.
Ramka. Wytnij ramkę z grubego kartonu, oklej ją ciastoliną i powciskaj do niej muszelki, kamienie czy kolorowe szkiełka. Do ramki włóż wakacyjne zdjęcie.
Zabawa rozwija zdolności manualne, wyobraźnię i pozwala wrócić dziecku do szczęśliwych wakacyjnych chwil z rodziną
Na plaży - na bosaka!
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
chusty, piłka, patyczki, muszelki, piaskownica lub plaża
Czas wakacji to okazja do doświadczeń gołymi stopami, na których umiejscowionych jest wiele wrażliwych na dotyk receptorów. Oprócz chodzenia i biegania po piasku, które samo w sobie jest doskonałym ćwiczeniem stóp, można zaproponować dziecku kilka zabaw.
Zabierzcie na plażę - lub do piaskownicy - piłkę, chusty, zbierzcie ciekawe przedmioty: patyczki, muszelki.
Stopy można zakopać górką piasku, ozdobić muszelkami, kamyczkami, patyczkami i piaskowe buciki już gotowe.
Piłkę można złapać obiema stopami i wrzucać ją do wykopanego dołka w piachu, strzelić tacie gola albo leżąc na plecach przerzucać ją nad głową.
Chusty można zwijać lub składać samymi palcami stóp, a na koniec złapać paluchami i pomachać mamie.
“Bose” zabawy doskonale przeciwdziałają płaskostopiu i stymulują zmysł dotyku.
Najlepsze zabawy z tatą!
Wiek dziecka: od 0 ms. do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
tato, dziecko, wolny czas i dużo uczucia
Kontakt dziecka z tatą od urodzenia ma ogromne znaczenie. Różni się on od kontaktu z mamą i wprowadza do świata dziecka nowe, niezwykle cenne doświadczenia.
Głos taty jest inny niż mamy - niższy. Warto, by tato mówił do dziecka, czytał mu bajki, śpiewał piosenki.
Nieogolony tato przytulając malucha do siebie dostarcza mu innych niż mama bodźców dotykowych.
Tato jest silny, tak więc zabawy z dzieckiem w podrzucanie, kręcenie, huśtanie dają silniejsze wrażenia odbioru bodźców ruchowych.
Wspólne przepychanki, turlanie, siłowanie - dostarczają dziecku silnych bodźców czuciowych. Rozwijają też zwinność, siłę i zmysł równowagi malca.
Tato pachnie inaczej niż mama, inaczej wygląda. Samo doświadczanie tych różnic kształtuje tożsamość dziecka.
Kontakt dziecka z tatą stymuluje jego rozwój sensomotoryczny i emocjonalny. Stwarza dziecku poczucie bezpieczeństwa i buduje więź. Tato, poświęcaj dziecku swój czas na bycie z nim i wspólną zabawę! To bezcenny podarunek.
Zabawa z gazetami
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
gazety
Zrób z gazet kulki oraz powpychaj zmięte gazety do małych woreczków foliowych. Woreczki zawiąż. W taki sposób powstaną doskonałe przedmioty do rzucania. Rzucać można do celu narysowanego na ścianie, do kosza, do siebie lub wybranych punktów w mieszkaniu czy na podwórku. Kulki z gazety można turlać po podłodze, a worki podrzucać do góry. Na workach z gazetami można pisakami narysować oczy i buzię. Powstaną wtedy latające stworki.
Zabawa stymuluje ruchowo, rozwija zdolności manualne, orientację przestrzenną, koordynację wzrokowo-ruchową. Rzucanie gazetowymi kulami w siebie nawzajem może wyzwolić spontaniczność dzieci i rodziców, rozładować napięcia emocjonalne i sprawić wiele radości.
Zabawa z pudłem
Wiek dziecka: od 0 ms. do 2 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
duże kartonowe pudło i balon
Duże kartonowe pudło doskonale nadaje się do zabawy. Można z niego zrobić tunel, przez który przejdzie maluch na czworakach. Można też do leżącego pudła włożyć kolorowy balon, po który ciekawe dziecko wejdzie. Pudło może być też kryjówką dla malucha lub stwarzać inne możliwości zachęcając malucha najpierw do pełzania, a później do raczkowania.
Podczas raczkowania dziecko zaczyna się samodzielnie przemieszczać co umożliwia mu lepsze poznawanie świata. Rozwija się percepcja przestrzenna, czyli poczucie odległości między nim, a przedmiotami. Ćwicząc ruchy naprzemienne rozwija się integracja obu stron ciała, która jest podstawą obustronnej koordynacji ruchowej.
Poduszki pod nóżki
Wiek dziecka: od 1 roku do 6 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
kilka małych poszewek na poduszki, małe kamyki, fasola, ryż, kasza, małe piłeczki, wysuszone szyszki, kasztany, kłębki waty, zmięte gazety i inne materiały według pomysłu rodziców
Do poszewek wrzucamy wymienione przedmioty. Dziecko chodząc bosymi stopami po wypchanych poduszkach odgaduje, co w nich jest.
Możemy zapytać, na jakiej poduszce maluch czuje się najlepiej, a jaka kłuje go w nóżki.
Poduszki można wykorzystać również do budowania torów przeszkód lub zabaw tematycznych np. o kotku, który zabłądził i wędrował przez las (poduszki z szyszkami, kasztanami), kamienistą drogę (poszewka z fasolą), pustynię (poszewka z kaszką) itp. aż dotarł do mamy (poduszka z watą).
Prawidłowy rozwój zmysłów, w tym dotyku, wpływa na lepsze samopoczucie dziecka, zachowanie, a także stymuluje procesy uczenia się.
Kisielkowe malowidło
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
ugotowany kisiel, dwie miseczki, dwie tubki farb wodnych, duży arkusz papieru
Ugotujcie dwie porcje kisielu (jedną część wcześniej, drugą pół godziny później) i przelejcie do miseczek. W jednej misce powinien być ciepły kisiel, a w drugiej zimny.
Maluchy zwykle z wielką ochotą wkładają rączki w różne konsystencje. Tu dodatkowo dziecko doświadczy różnicy temperatur, jeśli na zmianę będzie zanurzało dłonie w zimnym i ciepłym kisielu. Warto obserwować reakcje dziecka i jego preferencje.
Im młodsze dziecko, tym chętniej włoży rączkę z kisielem do buzi, w myśl potrzeby rozwojowej “poznaję świat wszystkimi zmysłami”.
Na koniec można dodać do miseczek niewielką ilość farb wodnych, wtedy kisiel ładnie się zabarwi. Czas na wspólne malowidło. Pomóżmy maluchowi odcisnąć swoje dłonie na papierze lub wykonać dowolny obrazek.
Uwaga! Po dodaniu farb kisiel nie nadaje się już do spożycia!
Zabawa stymuluje zmysł dotyku różnicującego, a wspólne tworzenie wprowadza w świetny nastrój!
Złap mnie!
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
latarka (może być dowolna lub z kolorowymi przesłonami)
Zgaście światło w pokoju lub zasłońcie okna zasłonkami. Jest już ciemno. Na spacer wyszedł kotek (dziecko) i mała myszka (światło latarki). jak wiadomo, kotki gonią myszki! Może Tobie uda się ją złapać?
Ta zabawa może mieć bardzo wiele wersji, w zależności od możliwości dziecka. Jeśli maluch potrafi raczkować, przesuwamy światło po podłodze, a dziecko podąża za nim, próbując złapać. Jeśli umie już samodzielnie chodzić, myszka może “spacerować” po ścianach, meblach, podłodze.
Może też zniknąć na chwilę i pojawić się w innym miejscu. Zadbajmy tylko o to, żeby dziecko miało możliwość dotknięcia swoją rączką oświetlonego miejsca. Jeśli mamy latarkę z kolorowymi przesłonami, zmieniające się światło urozmaici zabawę. Kiedy myszka porusza się tylko po stole, zabawa może doskonale wyciszyć dziecko po intensywnej aktywności ruchowej.
Jeśli maluch źle reaguje na ciemność i wyraźnie jej nie lubi, wystarczy lekko przyciemnić pokój. Ważne jest, aby dziecko czuło się bezpiecznie i komfortowo.
Zabawa doskonale ćwiczy percepcję wzrokową, koncentrację uwagi i wprowadza tajemniczy nastrój, który dzieci bardzo lubią.
Komin Św. Mikołaja
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
rodzina w komplecie, czerwona mikołajkowa czapka
Załóż na głowę czerwoną czapeczkę. Od teraz jesteś św. Mikołajem! Bajki mówią, że Mikołaj lubi wchodzić do domów przez kominy. Ty też spróbuj!
Pozostali członkowie rodziny utworzą „komin” - w pozycji na czworakach, blisko siebie, dziecko przechodzi pod nimi).
Najpierw „komin” jest duży i pojemny, potem nieco mniejszy (dorośli lekko się zniżają w tej samej pozycji na czworakach), a w końcu bardzo ciasny. Udało Ci się przedostać? Czy myślisz że Mikołaj nie będzie miał problemów z dostaniem się do domu przez komin, w dodatku w workiem prezentów?
Możecie zamienić się rolami!
Zabawa wzmacnia więź rodziców z dziećmi oraz stymuluje zmysł dotyku i czucia własnego ciała.
Pojedynek na miny
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
spore lustro
Zabawa w przekazywanie emocji za pomocą min i gestów to świetne ćwiczenie rozumienia komunikatów niewerbalnych. Jest to ważna społeczna umiejętność, więc… pojedynkujmy się na miny!
Do zabawy potrzebne jest spore lusterko, aby mama i dziecko mogli się w nim razem przejrzeć. Siadamy naprzeciwko lustra. Mama proponuje zabawę „Robimy miny i zobaczymy, kto kogo rozbawi”. Zachęcamy dziecko: „Zrób wesołą minę” - mama śmieje się z min swojej pociechy, po czym sama robi śmieszny grymas. Dziecko rusza do ataku z jeszcze zabawniejszą minką. W trakcie takiego pojedynku można prychać i podskakiwać. Staramy się nie używać słów, wyrazić wszystko w sposób niewerbalny.
Można bawić się w przekazywanie innych emocji, np. kto kogo „przestraszy” groźniejszą miną. Wtedy udajemy na przemian z maluchem groźne postaci i w reakcji - przestraszone „straszną” minką.
Zabawa ta rozwija zdolność obdarzania uwagą drugiego człowieka oraz jest prostym ćwiczeniem korzystania z informacji przekazywanych w sposób niewerbalny
Nocniczkowy trening
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
ciastolina
Pomóż maluchowi zrozumieć ideę korzystania z nocniczka przy pomocy ciastoliny. Ulepcie razem malutki nocniczek i ciastolinowe dziecko. Pokaż jak ludzik z ciastoliny uczy się korzystać z nocnika, a ponieważ jest już „dużym chłopcem” lub „dużą dziewczynką” otrzymuje nagrodę!
Mały rajdowiec
2007.09.05
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
bezpieczna zabawka-samochód, elementy wyposażenia domu
Mając do dyspozycji zabawkę-samochód, oczywiście bezpieczną dla dziecka np. taki, jak prezentowany obok, wykonany z gumy, możemy wspaniale bawić się z dzieckiem wiedząc, że zabawa będzie świetnie służyła jego rozwojowi.
Dziecko dostaje samochód. Opowiadamy mu, że można takim samochodem jeździć na rajdy. Opowiadamy, co to jest rajd i kto w nim uczestniczy (kierowca i pilot), możemy się też odwołać do obejrzanych kiedyś przez dziecko w TV migawek z rajdów w programach sportowych, przypomnieć, co się dzieje na prawdziwym rajdzie np. w Afryce. Konstruujemy razem z dzieckiem garaż, np. ze stołka. Cały czas staramy się, by to dziecko realizowało swoje pomysły, a nie nasze - to jego zabawa, a nie nasza.
Przed wyjazdem na rajd dokonujemy przeglądu samochodu. Oglądamy wszystkie części pojazdu, dotykamy, kręcimy, ustalamy, czy wszystko jest w porządku i czy można nim jeździć. Wyznaczamy na podłodze trasę, która ma kilka etapów (poznajemy liczebniki), zaznaczamy je w dowolny sposób (czas na zajęcia plastyczne) z przerwami (można je wykorzystać na posiłek regeneracyjny, zwłaszcza dla niejadka). Rajdowiec wyrusza w trasę, wydając dźwięki naśladujące pracę silnika, a mama przygotowuje drobny posiłek. Po drodze zawodnik i jego mama mogą się kontaktować przez cb-radio. Dziecko dojeżdża do kolejnego etapu, gdzie czeka na niego przekąska. Wyrusza w dalszą trasę (pilot-rodzic wykorzystuje w kierowaniu zaimki określające stosunki przestrzenne: za, po, nad, przed). Kolejna przerwa na posiłek regeneracyjny, zjedzony samodzielnie (rajdowcy są bardzo dzielni) i w miarę szybko, bo czeka dalsza trasa. W międzyczasie główny mechanik (mama lub tata) sprawdzają pojazd. Dziecko wyrusza w dalszą trasę. Samochody jadą wydając różne dźwięki, publiczność wiwatuje. Wyścig kończy się dekoracją medalem, np. z rzodkiewki. Po wyścigu oczywiste jest sprzątnięcie toru - następna ekipa czeka na pozwolenie jazdy na czystym placu.
Poznajemy pojęcia
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
elementy wyposażenia domu
Małe dziecko szybko zniechęca się i rezygnuje z posługiwania się słowami, gdy nie zna lub nie bardzo rozumie kryjące się pod nimi pojęcia np. określające wielkość czy relacje między przedmiotami. Zadaniem rodziców jest więc takie organizowanie zabaw, aby umożliwiały one dziecku przyswojenie umiejętności posługiwania się nimi niejako „mimowolnie”, w trakcie wykonywania różnych normalnych, codziennych czynności. Najlepiej, gdy zabawy te będą ściśle włączone w rytm dnia dziecka. Mamy wtedy możliwość wykonywania wszystkich zaplanowanych czynności i zarazem świadomość, że dziecko przyswaja całkowicie naturalnie przydatną mu w późniejszym życiu wiedzę.
Na co dzień, w domu i na zewnątrz, otacza nas mnóstwo różnorodnych przedmiotów, występują zmienne zjawiska atmosferyczne - i to wszystko możemy wykorzystać do zajęć z dzieckiem. Wystarczy odrobina wyobraźni, aby np. cały dzień wprowadzać dziecko w świat wielkości, uwrażliwiać je na to, że przedmioty różnią się od siebie pod tym względem, no i rozwijać, wzbogacać jego słownictwo W zasadzie każda wykonywana czynność może być okazją do ćwiczenia umiejętności rozróżniania przedmiotów pod względem rozmiarów, do ich szeregowania i klasyfikowania.
Kilka przykładów:
podczas posiłku: kanapki różnych rozmiarów (duże, małe i malutkie) na talerzykach różnej wielkości, małe i duże łyżki, duży nóż do krojenia chleba i mniejszy do owoców, mniejszy kubek dla dziecka, większe dla rodziców, to samo z owocami (jabłko pokrojone na nierówne cząstki) czy kawałkami np. czekolady
w domu: mniejsze i większe krzesła, szafki,, buty, książeczki dziecka i dorosłe książki rodziców, ołówki w kubeczku różnej wysokości (małe i duże)
na spacerze: małe i duże samochody, drzewa, chmury różnej wielkości, liście na drzewach.
Możemy razem z dzieckiem:
szukać określonych przedmiotów - np. wszystkie małe ziemniaki do obrania i ugotowania, a wszystkie duże - „takie, jak ten - pokazujemy - do utarcia na placki ziemniaczane”,
wskazywać je - „te duże ręczniki powiesimy tutaj, a te małe tutaj ...”, wybierz te wszystkie małe i połóż je tu ...”
układać według wielkości (piętrzenie, szeregowanie) - w czasie porządkowania szafek z ubraniami dziecka, serwetek, naczyń w kuchni, zabawek dziecka, mydełek w szafce w łazience
maluch może też tworzyć zbiory przedmiotów o podobnej wielkości (klasyfikowanie). Możemy zgromadzić zbiór różnokolorowych guzików czy malutkich przedmiotów (ludziki, pionki od gier planszowych, klamerki, pojedyncze klocki, kasztany, małe ołóweczki i inne skarby, jaki pełno w każdym domu). Do tego różnej wielkości pudełeczka, buteleczki czy inne pojemniki - i wspaniała zabawa gotowa. Dziecko może klasyfikować przedmioty według wielkości, układać pojemniczki z przedmiotami od najmniejszych aż po największe, przy okazji uczyć się nazw kolorów, kształtów, faktur.
W taki sposób dziecko bawiąc się, zdobywa wiedzę o otaczającym świecie, rodzice wykonują swoje codzienne, zaplanowane czynności i jednocześnie wiedzą, że wszystko co robią, służy rozwojowi ich dziecka.
Kolorowy wąż
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
różnorokolorowe kulki, piłeczki lub guziki
Dziecko dwuletnie powinno rozróżniać barwy przedmiotów (gdy trzymam w ręce czerwony klocek i mówię „daj mi taki sam, jak ten”). Trzylatek odróżnia od siebie 4 barwy podstawowe (czerwony, żółty, zielony, niebieski) - zwykle umie wykonać polecenie: powrzucaj klocki do tych pudełek, żeby wszystkie do siebie pasowały. Jednak dopiero w wieku pięciu lat dziecko poprawnie rozróżnia i nazywa odcienie barw. Pamiętajmy o tym, aby nie wymagać zbyt dużo od naszych pociech!
Jak ułatwić dziecku zaprzyjaźnienie się z kolorami i ich nazwami? Może do tego służyć prosta zabawa, w której wykorzystujemy kolorowe elementy kulki i krótki wierszyk pt. „Wąż”. Kolorowe elementy to np. piłeczki,kulki, jednokolorowe guziki. Moga to być także kulki lub "placuszki" ulepione przez dziecko samodzielnie z ciastoliny. Różnokolorowe elementy stanowią wyrazisty bodziec dla analizatora wzrokowego. Układając je w kształt węża maluch jest aktywny ruchowo, uczy się odwzorowywania zaproponowanego kształtu, ćwiczy precyzję drobnych ruchów palców (chwyt). Uczy się również segregowania, jeśli zaproponujemy mu dobieranie kulek kolorami albo dobieranie do pary. Dodatkowo - ma okazję ćwiczenia nazw liczebników, gdy razem z mamą czy tatą będzie liczyć, ile jest kulek w wężu (pierwsza, druga, trzecia, … albo: jeden, dwa, trzy …).
Kamyki i świat pojęć
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
kamienie o różnej wielkości i kształtach
Zabawa zwykłymi kamieniami jest okazją do zapoznania dziecka z pojęciami przeciwstawnymi np. ciężki - lekki, duży - mały, jasny - ciemny, suchy - mokry, ciepły - zimny, gładki - szorstki itp. Kamienie można nazbierać podczas spaceru czy wakacji i dokładnie umyć ciepłą wodą, by dziecko mogło ich bezpiecznie dotykać. Umieśćmy je w jakimś pojemniku - koszyku, pudełku, szufladce ze starego nocnego stoliczka. Niech dziecko samo je wyjmuje, a my usiądźmy obok. Zachęcajmy do segregowania czyli układania według jakiejś zasady na różne „kupki” lub wkładania do mniejszych pojemników (pudełek, koszyczków) np. według faktury, koloru czy wydawanego podczas stukania odgłosu. Albo z zamkniętymi oczami według wielkości czy temperatury. Kilka z nich namoczmy w wodzie, kilka można położyć na kaloryferze, ze 2-3 włożyć do lodówki. Maluch dotyka każdego z nich, podnosi, wyczuwa ich ciężar, temperaturę. Następnie prosimy, by dziecko podawało nam kamienie o różnych właściwościach. Starajmy się nie pomagać, tak by dziecko samo podjęło właściwą decyzję, ale naprowadzajmy dziecko, np. pytając „czy one są takie same?”; „a który jest najbardziej podobny do tego ...?”
Mając do dyspozycji dużo drobnych kamieni możemy stworzyć mini-plażę i zachęcić dziecko do chodzenia po niej. Możemy zachęcić do układania różnych wzorków, „szlaczków”, dziecko może drobnymi kamyczkami wypełniać pokrywki od słoików czy ramki od obrazków, wtykać je w ciastolinę lub ozdabiać ulepionymi przy pomocy specjalnych narzędzi kształtami. Dzięki zabawom tego typu dostarczamy maluchowi wielu wrażeń oddziałujących na różne zmysły oraz uczymy umiejętności dokonywania wyboru. A jeśli tym działaniom towarzyszy nasz słowny komentarz, to dziecko „przy okazji” niebywale rozwija swe słownictwo.
Wielkie porządki
Wiek dziecka: od 1 roku do 4 lat
Elementy potrzebne do zabawy:
ściereczki do sprzątania, strój dla dziecka (fartuszek)
Jednym z popularnych rodzajów zabawek są miniatury sprzętu domowego, np. małe odkurzacze. Mogłoby się wydawać, że dziecko bawiąc się, będzie po prostu naśladowało czynności mamy podczas sprzątania, aby zabawka spełniła swoją rolę. Otóż nie! Nie wystarczy dać ją maluchowi i wytłumaczyć, w jaki sposób się ją włącza. Należy być z nim podczas zabawy, bo tylko wtedy dziecko może coś nowego odkryć, czegoś się dowiedzieć, poszerzyć swoją wiedzę, nauczyć się nowych słów.
Świetną okazją do wspólnej zabawy z dzieckiem jest chociażby sprzątanie. Możemy zacząć od przygotowania albo razem z dzieckiem albo w tajemnicy przed nim („mam dla ciebie niespodziankę!”) odpowiedniego ubioru dla rodzica i dziecka (np. śmieszne fartuszki, nakrycia głowy, nawet rękawiczki przy cięższych pracach). Następnie zabieramy się np. za wycieranie kurzu (przy tej czynności maluch doskonali nie tylko chwyt, także koordynację wzrokowo-ruchową, no i pamięć - przestawia przedmioty, podnosi je, przenosi z miejsca na miejsce - ale musi też zapamiętać, gdzie co stało). Dziecko otrzymuje własną ściereczkę, mama czy tato mają swoją, pracują albo razem (gdy dziecko jest młodsze), albo każde ma „swoje” do posprzątania. Gdy dziecko jest nieco starsze - w ten sposób okazujemy mu zaufanie. Zadbajmy o to, by samo musiało dolać płynu do wody (dajmy mu go do powąchania) oraz zamoczyć i wycisnąć swoją ściereczkę. Po wytarciu wszystkich półek i mebli można już rozpocząć odkurzanie podłogi czy dywanów. Pokazujemy dziecku, w jaki sposób używa się odkurzacza i tłumaczymy zasadę jego działania - pokazujemy co, gdzie się wkłada, jak różne części się nazywają. Jednocześnie możemy pobawić się dmuchając na malucha i siebie wylotem powietrza.
Podczas wspólnego sprzątania dobrze jest wyznaczyć dziecku konkretny obszar, za który „odpowiada” (uczymy go przy tym odpowiedzialności). Wreszcie bierzemy się za zmywanie podłogi. Dziecko otrzymuje inną ściereczkę, przygotowuje wodę z płynem (oczywiście z pomocą mamy lub taty) i zmywa. Na koniec, po „ciężkiej” pracy czas na umycie się i chwilkę odpoczynku, może to być też wspólne drugie śniadanie czy podwieczorek.
Starajmy się jednak nie nagradzać każdej czynności dziecka smakołykami, słodyczami, nie kojarzmy w jego głowie zadowolenia z dobrze wykonanej pracy z jedzeniem, z natychmiastowym otrzymaniem za to nagrody w postaci jakiejś zabawki czy czekoladki! Nawet małe dziecko wie, czy zrobiło coś dobrze czy źle, czuje, czy inni są zadowoleni z jego pracy czy nie, samo też odczuwa wyraźne zadowolenie, gdy dobrze wykonało zadanie. Wystarczy gest, krótka pochwała przed babcią, telefon do tatusia „no zgadnij, co dzisiaj razem robiliśmy?”, komentarz typu „no, no, to świetnie zrobione!”.
1