Części ciała człowieka

Bez wątpienia każdy organizm jest czymś więcej niż sumą części, z których jest zbudowany.
Niemniej ciało ludzkie czyli ciało człowieka (corpus humanum sive corpus hominis) dzielimy na następujące części:

• głowa (caput)

• szyja (collum)

• tułów (truncus)

• klatka piersiowa (thorax)

• pierś (pectus)

• brzuch (abdomen)

• miednica (pelvis)

• grzbiet (dorsum)

• kończyna górna (membrum superius)

• obręcz kończyny górnej (cingulum membri superioris)

• pacha (axilla)

• ramię (brachium)

• łokieć (cubitus)

• przedramię (antebrachium)

• ręka (manus)

• nadgarstek (carpus)

• śródręcze (metacarpus)

• palce ręki (digiti manus)

• kończyna dolna (membrum inferius)

• obręcz kończyny dolnej (cingulum membri inferioris)

• pośladek (natis)

• udo (femur)

• kolano (genu)

• goleń (crus)

• stopa (pes)

• stęp (tarsus)

• śródstopie (metatarsus)

• palce stopy (digiti pedis)

Strona ta może być punktem wyjścia dla wędrówki według kryterium topograficznego...

 

Głowa (caput)
	- najwyżej położona część ciała, pod wieloma względami najbardziej ludzka, połączona jest z szyją. Granicę pomiędzy głową a szyją stanowi linia poprowadzona symetrycznie przez następujące struktury: guzek bródkowy (tuberculum mentale) dolny brzeg podstawy żuchwy (basis mandibulae) kąt żuchwy (angulus mandibulae) wyrostek sutkowy (processus mastoideus) kresa karkowa górna (linea nuchalis superior), guzowatość potyliczna zewnętrzna (protuberantia occipitalis externa) W obrębie głowy wyróżnia się: czoło (sinciput) potylicę (occiput) skroń (tempus) ucho (auris) twarz (facies) oko (oculus) policzek (bucca) nos (nasus) usta (os) bródkę (mentum)	Okolice głowy Czaszka Narząd wzroku

 

Szyja (collum id est cervix)
	- część ciała łącząca głowę z tułowiem. Granicę pomiędzy szyją a głową stanowi linia poprowadzona symetrycznie przez następujące struktury: guzek bródkowy (tuberculum mentale) dolny brzeg podstawy żuchwy (basis mandibulae) kąt żuchwy (angulus mandibulae) wyrostek sutkowy (processus mastoideus) kresa karkowa górna (linea nuchalis superior) guzowatość potyliczna zewnętrzna (protuberantia occipitalis externa) Granicę pomiędzy szyją a tułowiem stanowi linia obustronnie poprowadzona przez następujące struktury: wcięcie szyjne mostka (incisura iugularis sterni) obojczyk (clavicula) wyrostek barkowy łopatki (acromion) wierzchołek wyrostka kolczystego kręgu wystającego (processus spinosus vertebrae prominentis, CVII) Część szyi położona do tyłu od kręgosłupa nosi nazwę karku (nucha).	Okolice szyi Kręgosłup

 

Tułów (truncus)
	- część ciała połączona z szyją i kończynami. Granicę pomiędzy tułowiem a szyją stanowi linia obustronnie poprowadzona przez następujące struktury: wcięcie szyjne mostka (incisura iugularis sterni) obojczyk (clavicula) wyrostek barkowy łopatki (acromion) wierzchołek wyrostka kolczystego kręgu wystającego (processus spinosus vertebrae prominentis, CVII) Granicę pomiędzy tułowiem a kończynami górnymi stanowi linia obustronnie poprowadzona przez następujące struktury: wyrostek barkowy łopatki (acromion) brzeg przedni mięśnia naramiennego (musculus deltoideus) do punktu przecięcia z brzegiem bocznym mięśnia piersiowego większego (musculus pectoralis maior) brzeg boczny mięśnia piersiowego większego (musculus pectoralis maior) brzeg boczny mięśnia najszerszego grzbietu (musculus latissimus dorsi) brzeg tylny mięśnia naramiennego (musculus deltoideus) Granicę pomiędzy tułowiem a kończynami dolnymi stanowi linia poprowadzona obustronnie przez następujące struktury: kolec biodrowy przedni górny (spina iliaca anterior superior) więzadło pachwinowe (ligamentum inguinale) guzek łonowy (tuberculum pubicum) guz kulszowy (tuber ischiadicum) wierzchołek kości krzyżowej (os coccygis) linia stawu krzyżowo-biodrowego (articulatio sacroiliaca) kolec biodrowy tylny górny (spina iliaca posterior superior) grzebień biodrowy (crista iliaca)	Okolice tułowia Kręgosłup; kościec klatki piersiowej
	Klatka piersiowa (thorax)
	- górna część tułowia osłonięta szkieletem kostnym. Otwór górny klatki piersiowej (apertura thoracis superior) zwany też wejściem ograniczony jest przez następujące struktury: górny brzeg trzonu pierwszego kręgu piersiowego (corpus vertebrae thoracicae primae ThI) obustronnie pierwsze żebro (costa prima) górny brzeg rękojeści mostka (manubrium sterni) z wcięciem obojczykowym (incisura clavicularis) i wcięciem szyjnym (incisura iugularis Otwór dolny klatki piersiowej (apertura thoracis inferior) ograniczony jest przez następujące struktury: dolny brzeg trzonu dwunastego kręgu piersiowego (corpus vertebrae thoracicae duodecimae ThXII) obustronnie dolny brzeg dwunastego żebra (costa duodecima) obustronnie wolny koniec jedenastego żebra (costa undecima) obustronnie chrząstki żeber (cartilagines costales) od dziesiątego do siódmego czyli łuk żebrowy prawy i lewy (arcus costalis dexter et sinister) wyrostek mieczykowaty (processus xiphoideus) mostka Od przodu znajduje się mostek (sternum) i połączone z nim chrząstki żebrowe (cartilagines costales) przechodzące dalej ku bokowi w kości żebrowe (costae). Pomiędzy sąsiednimi żebrami znajduje się przestrzeń międzyżebrowa (spatium intercostale) zawierająca naczynia, nerwy, mięśnie i struktury łącznotkankowe. Z tyłu żebra łączą się z piersiowym odcinkiem kręgosłupa (pars thoracica columnae vertebralis). Klatkę piersiową (thorax) zajmuje u góry jama klatki piersiowej (cavitas thoracis) a u dołu część jamy brzusznej (cavitas abdominalis) rozdzielone przeponą (diaphragma). Mianem piersi (pectus) określa się część klatki piersiowej położoną do przodu od szkieletu kostno-chrzęstnego. Znajdują się tu przede wszystkim mięśnie piersiowe większy i mniejszy (musculus pectoralis maior et minor) oraz gruczoł sutkowy (glandula mammaria).	Okolice klatki piersiowej Kościec klatki piersiowej; Kręgosłup
	Brzuch (abdomen)
	- część tułowia położona pomiędzy klatką piersiową a miednicą. Od góry brzuch ograniczony jest następującymi strukturami: górny brzeg trzonu pierwszego kręgu lędźwiowego (corpus vertebrae lumbalis primae LI) obustronnie dolny brzeg dwunastego żebra (costa duodecima) obustronnie wolny koniec jedenastego żebra (costa undecima) obustronnie chrząstki żeber od dziesiątego do siódmego czyli łuk żebrowy prawy i lewy (arcus costalis dexter et sinister) wyrostek mieczykowaty (processus xiphoideus) mostka Od dołu brzuch ograniczony jest następującymi strukturami: górny brzeg spojenia łonowego (symphysis pubica) guzek łonowy (tuberculum pubicum) więzadło pachwinowe (ligamentum inguinale) kolec biodrowy przedni górny (spina iliaca anterior superior) grzebień biodrowy (crista iliaca) kolec biodrowy tylny górny (spina iliaca posterior superior) krążek stawowy pomiędzy piątym kręgiem lędźwiowym a kością krzyżową (promontorium) W osłoniętym mięśniami brzuchu mieści się jama brzuszna (cavitas abdominalis), która wypełnia również dolną część klatki piersiowej oraz górną część miednicy.	Okolice brzucha Kręgosłup
	Miednica (pelvis)
	- kostny pierścień w dolnej części tułowia (również struktury go otaczające i nim osłonięte). Miednica składa się z następujących części kostnych: kość krzyżowa (os sacrum) prawa kość miedniczna (os coxae dextrum) lewa kość miedniczna (os coxae sinistrum) oraz ich połączeń: stawu krzyżowo-biodrowego (articulatio sacroiliaca) spojenia łonowego (symphysis pubica). Przestrzeń ograniczoną pierścieniem miednicy dzieli się na część górną - miednicę większą (pelvis maior) oraz część dolną - miednicę mniejszą (pelvis minor). Granicę pomiędzy nimi stanowi płaszczyzna zawierająca kresę graniczną (linea terminalis). Kresa graniczna (linea terminalis) wyznaczona jest przez następujące struktury: grzebień kości łonowej (pecten ossis pubis) kresa łukowata (linea arcuata) na talerzu kości biodrowej wzgórek (promontorium). Ściany miednicy większej współtworzą ściany jamy brzusznej. Miednica mniejsza zawiera właściwą jamę miednicy (cavitas pelvis). Otwór górny jamy miednicy czyli wchód miednicy (apertura pelvis superior sive aditus pelvis) wyznaczony jest przez kresę graniczną (linea terminalis). Otwór dolny jamy miednicy czyli wyjście miednicy (apertura pelvis inferior sive exitus pelvis) ograniczony jest następującymi strukturami: łuk łonowy (arcus pubicus) dolny brzeg spojenia łonowego (symphysis pubica) dolny brzeg gałęzi dolnej kości łonowej (ramus inferior ossis pubis) dolny brzeg gałęzi kości kulszowej (ramus ossis ischii) guz kulszowy (tuber ischiadicum) więzadło krzyżowo-guzowe (ligamentum sacrotuberale) wierzchołek kości guzicznej (os coccygis)	Okolice miednicy Kości obręczy kończyny dolnej; Kręgosłup
	Grzbiet (dorsum)
	- tylna część tułowia zbudowana głównie z mięśni oraz z naczyń, nerwów i tkanki łącznej.	Okolice grzbietu Kręgosłup

 

 

Kończyna górna (membrum superius)
	- kończyna połączona z górną częścią tułowia, parzysta część ciała. Granicę pomiędzy kończyną górną a tułowiem stanowi linia obustronnie poprowadzona przez następujące struktury: wyrostek barkowy łopatki (acromion) brzeg przedni mięśnia naramiennego (musculus deltoideus) do punktu przecięcia z brzegiem bocznym mięśnia piersiowego większego (musculus pectoralis maior) brzeg boczny mięśnia piersiowego większego (musculus pectoralis maior) brzeg boczny mięśnia najszerszego grzbietu (musculus latissimus dorsi) brzeg tylny mięśnia naramiennego (musculus deltoideus)	Okolice kończyny górnej Kości kończyny górnej
	Obręcz kończyny górnej czyli obręcz piersiowa (cingulum membri superioris sive cingulum pectorale)
	Kostna obręcz każdej z kończyn górnych składa się z: obojczyka (clavicula) łopatki (scapula). Obojczyk odgranicza szyję od tułowia, łopatka zaś jest częścią grzbietu. Kończyna górna połączona jest stawowo z resztą szkieletu jedynie stawem mostkowo-obojczykowym (articulatio sternoclavicularis). Jest on wzmocniony między innymi więzadłem międzyobojczykowym (ligamentum interclaviculare), które jednocześnie łączy obręcz prawą i lewą.	Okolice szyi, klatki piersiowej, grzbietu Kości obręczy kończyny górnej
	Pacha (axilla)
	- ograniczona fałdem pachowym przednim i tylnym (plica axillaris anterior et posterior) szczelina pomiędzy ramieniem a ścianą klatki piersiowej przybierająca postać dołu pachowego (fossa axillaris) przy ramieniu odwiedzionym oraz łącznotkankowa przestrzeń powyżej (jama pachowa) zawierająca nerwy, naczynia i węzły chłonne.	Okolica pachowa Kości części wolnej kończyny górnej
	Ramię (brachium)
	- bliższy odcinek kończyny górnej, którego szkielet stanowi kość ramienna (humerus). U góry (w części bliższej) ramię łączy się z tułowiem i współtworzy pachę (axilla). Dolna (dalsza) granica ramienia oddziela je od łokcia. Wyznaczona jest ona przez linię biegnącą poziomo wokół kończyny górnej 3 cm powyżej nadkłykci kości ramiennej (epicondylus medialis et lateralis humeri).	Okolice ramienia Kości części wolnej kończyny górnej
	Łokieć (cubitus)
	- część kończyny górnej zawierająca staw łokciowy (articulatio cubitis). Górna granica łokcia wyznaczona jest przez linię biegnącą poziomo wokół kończyny górnej 3 cm powyżej nadkłykci kości ramiennej (epicondylus medialis et lateralis humeri). Dolna granica łokcia wyznaczona jest przez linię biegnącą poziomo wokół kończyny górnej 3 cm poniżej nadkłykci kości ramiennej (epicondylus medialis et lateralis humeri).	Okolice łokcia Kości części wolnej kończyny górnej
	Przedramię (antebrachium)
	- dalszy odcinek kończyny górnej, którego szkielet stanowią kość łokciowa (ulna) i kość promieniowa (radius). Granica górna (bliższa) oddziela przedramię od łokcia. Wyznacza ją umowna linia pozioma biegnąca wokół kończyny górnej 3 cm poniżej nadkłykci kości ramiennej (epicondylus medialis et lateralis humeri). Granica dolna (dalsza) oddziela przedramię od ręki. Tworzy ją linia poziomo biegnąca wokół kończyny górnej, łącząca wierzchołki wyrostków rylcowatych kości łokciowej i promieniowej (processus styloideus ulnae et radii).	Okolice przedramienia Kości części wolnej kończyny górnej
	Ręka (manus)
	- końcowa dolna (dalsza) część kończyny górnej. Odgraniczona linią biegnącą poziomo wokół kończyny górnej, łączącą wierzchołki wyrostków rylcowatych kości łokciowej i promieniowej (processus styloideus ulnae et radii). Ręka składa się z nadgarstka, śródręcza i palców ręki.	Okolice ręki Kości części wolnej kończyny górnej
	Nadgarstek (carpus)
	- najbliższa część ręki, której szkielet stanowią dwa szeregi kości nadgarstka. Nad łódeczką (os scaphoideum) księżyc świeci (os lunatum), Trójgraniasty (os triquetrum) groszek (os pisiforme) leci. Czworoboczna większa (os trapezium) mniejszą (os trapezoideum) uderzyła, Główką (os capitatum) haczyk (os hamatum) zaczepiła. utwór anonimowy, związany z ośrodkami akademickimi	Okolice ręki Kości części wolnej kończyny górnej
	Śródręcze (metacarpus)
	- środkowa część ręki, zbudowana na szkielecie pięciu kości śródręcza (ossa metacarpalia).	Okolice ręki Kości części wolnej kończyny górnej
	Palce ręki (digiti manus)
	- palec pierwszy czyli kciuk (digitus primus id est pollex) - przeciwstawny palec o szkielecie złożonym z dwóch paliczków (phalanges). - palec drugi czyli wskaziciel digitus secundus id est index) - palec o szkielecie złożonym z trzech paliczków. - palec trzeci czyli palec środkowy (digitus tertius id est digitus medius) - palec o szkielecie złożonym z trzech paliczków. - palec czwarty czyli palec obrączkowy (digitus quartus id est digitus annularis) - palec o szkielecie złożonym z trzech paliczków. - palec piąty czyli palec mały (digitus quintus id est digitus minimus) - palec o szkielecie złożonym z trzech paliczków.	Okolice ręki Kości części wolnej kończyny górnej

 

Kończyna dolna (membrum inferius)
	- kończyna połączona z dolną częścią tułowia, parzysta część ciała. Granicę pomiędzy kończyną dolną a tułowiem stanowi linia poprowadzona przez następujące struktury: kolec biodrowy przedni górny (spina iliaca anterior superior) więzadło pachwinowe (ligamentum inguinale) guzek łonowy (tuberculum pubicum) guz kulszowy (tuber ischiadicum) wierzchołek kości krzyżowej (os coccygis) linia stawu krzyżowo-biodrowego (articulatio sacroiliaca) kolec biodrowy tylny górny (spina iliaca posterior superior) grzebień biodrowy (crista iliaca)	Okolice kończyny dolnej Kości kończyny dolnej
	Obręcz kończyny dolnej czyli obręcz miednicza (cingulum membri inferioris sive cingulum pelvicum)
	- Kostna obręcz każdej z kończyn dolnych składa się z trzech kości: kości biodrowej (os ilium) kości łonowej (os pubis) kości kulszowej (os ischii) połączonych u dorosłego w kość miedniczną (os coxae). Kość miedniczna należy do tułowia. Obręcz kończyny dolnej połączona jest z resztą szkieletu stawem krzyżowo-biodrowym (articulatio sacroiliaca) oraz z obręczą przeciwległej kończyny spojeniem łonowym (symphysis pubica).	Okolice miednicy Kości obręczy kończyny dolnej
	Pośladek (natis seu clunis)
	- część ciała zbudowana głównie z mięśni pośladkowych, naczyń i nerwów oraz tkanki łącznej leżących ku tyłowi od kości miednicznej. Granicę pośladka stanowi linia poprowadzona przez: kolec biodrowy przedni górny (spina iliaca anterior superior) krętarz większy kości udowej (trochanter maior femoris) bruzdę pośladkową (sulcus glutealis) wierzchołek kości krzyżowej (os coccygis) linię stawu krzyżowo-biodrowego (articulatio sacroiliaca) kolec biodrowy tylny górny (spina iliaca posterior superior) grzebień biodrowy (crista iliaca)	Okolica pośladkowa
	Udo (femur)
	- bliższy odcinek części wolnej kończyny dolnej, którego szkielet stanowi kość udowa (femur). Udo w końcu górnym (bliższym) przechodzi w tułów (miednicę). Górną granicę uda stanowi linia poprowadzona wokół kończyny dolnej przez następujące struktury: kolec biodrowy przedni górny (spina iliaca anterior superior) więzadło pachwinowe (ligamentum inguinale) guzek łonowy (tuberculum pubicum) guz kulszowy (tuber ischiadicum) wierzchołek kości krzyżowej (os coccygis) bruzdę pośladkową (sulcus glutealis) krętarz większy kości udowej (trochanter maior femoris) W końcu dolnym (dalszym) udo przechodzi w goleń poprzez kolano. Dolną granicę uda określa się jako linię poprowadzoną poziomo wokół kończyny dolnej przechodzącą 5 cm ponad nadkłykciami kości udowej (epicondylus medialis et lateralis femoris).	Okolice uda Kości części wolnej kończyny dolnej
	Kolano (genu)
	- część kończyny dolnej zawierająca staw kolanowy (articulatio genus). Górną granicę kolana określa się umownie jako linię poprowadzoną poziomo wokół kończyny dolnej przechodzącą 5 cm ponad nadkłykciami kości udowej (epicondylus medialis et lateralis femoris). Dolną granicę kolana określa się jako linię poprowadzoną poziomo wokół kończyny dolnej przechodzącą 0,5 cm poniżej guzowatości piszczeli (tuberositas tibiae). Struktury położone do tyłu od stawu kolanowego tworzą tylną część kolana (poples).	Okolice kolana Kości części wolnej kończyny dolnej
	Goleń (crus)
	- dalszy odcinek kończyny dolnej, którego szkielet stanowią kość piszczelowa (tibia) i strzałka (fibula). Górna granica goleni oddziela ją od kolana. Jest to linia poprowadzona poziomo wokół kończyny dolnej przechodząca 0,5 cm poniżej guzowatości piszczeli (tuberositas tibiae). Dolna granica goleni oddziela ją od stopy. Jest ona wyznaczona przez linię poziomą poprowadzoną wokół kończyny dolnej przechodzącą przez wierzchołek kostki przyśrodkowej i bocznej (malleolus medialis et lateralis). Tylna część goleni nosi nazwę łydki (sura).	Okolice goleni Kości części wolnej kończyny dolnej
	Stopa (pes)
	- końcowa dolna (dalsza) część kończyny dolnej. Stopa odgraniczona jest od goleni umowną linią poziomą poprowadzoną wokół kończyny dolnej, która przechodzi przez wierzchołek kostki przyśrodkowej i bocznej (malleolus medialis et lateralis). Stopa składa się ze stępu, śródstopia i palców stopy.	Okolice stopy Kości części wolnej kończyny dolnej
	Stęp (tarsus)
	- najbliższa część stopy, której szkielet stanowią ustawione pionowo: kość skokowa (talus) kość piętowa (calcaneus) oraz ustawione poprzecznie: kość łódkowata (os naviculare), trzy kości klinowate (os cuneiforme mediale, intermedium et laterale) kość sześcienna (os cuboideum). W części bliższej stęp łączy się z golenią a w części dalszej ze śródstopiem. Stęp odgraniczony jest od goleni umowną linią poziomą poprowadzoną wokół kończyny dolnej, która przechodzi przez wierzchołek kostki przyśrodkowej i bocznej (malleolus medialis et lateralis). Granicę pomiędzy stępem a śródstopiem wyznacza linia biegnąca wokół stopy, poprowadzona przez podstawę pierwszej kości śródstopia (basis ossis metatarsalis primi) i guzowatość piątej kości śródstopia (tuberositas ossis metatarsalis quinti).	Okolice stopy Kości części wolnej kończyny dolnej
	Śródstopie (metatarsus)
	- środkowa część stopy zbudowana na szkielecie pięciu kości śródstopia (ossa metatarsalia).	Okolice stopy Kości części wolnej kończyny dolnej
	Palce stopy (digiti pedis)
	- palec pierwszy czyli paluch (digitus primus id est hallux), którego szkielet ma dwa paliczki (phalanges) - palec drugi (digitus secundus), którego szkielet ma trzy paliczki (phalanges) - palec trzeci (digitus tertius), którego szkielet ma trzy paliczki (phalanges) - palec czwarty (digitus quartus), którego szkielet ma trzy paliczki (phalanges) - palec piąty czyli palec mały (digitus quintus id est digitus minimus), którego szkielet ma trzy paliczki (phalanges)	Okolice stopy Kości części wolnej kończyny dolnej

 

Pagina principalis > Części ciała




© Zakład Anatomii Prawidłowej
Centrum Biostruktury AM w Warszawie
AD2000

---