Ewelina Dobrzelecka

Fizjoterapia zaoczna

Rok 1 stopień II grupa 3

Temat: Zastosowanie TENS w trakcie porodu.

1. Wprowadzenie

Poród jest szczególnym wydarzeniem w życiu kobiety, dlatego wiele z nas pragnie być w tym czasie w pełni świadoma i przeżyć ten czas godnie. Dlatego TENS jest alternatywą znieczulenia farmakologicznego dla tych kobiet.

TENS to przezskórna elektrostymulacja nerwów służąca do zwalczania bólów ostrego i przewlekłego. Przeciwbólowe działanie TENS oparte jest na teorii kontrolowanego przepustu rdzeniowego Walla i Melzacka, jak również na teorii endorfin. Aby uzyskać zniesienie lub zmniejszenie bólu musi dojść do zahamowania przewodnictwa bodżców bólowych na poziomie nerwów obwodowych ( włókna A delta, A beta, niemielinizowane włókna C) oraz na poziomie rdzenia kręgowego (rogi tylne istoty szarej). Podczas zabiegu równie ważny jest dobór parametrów jak i ułożenie elektrod.

II. Fazy porodu

Poród jest zjawiskiem fizjologicznym mającym na celu wydalenie z macicy wszystkich elementów jaja płodowego. Początek porodu następuje między 38 a 42 tygodniem ciąży i dzieli się na cztery fazy: 1.rozwierania, 2.wydalania, 3.łożyskowy, 4.poporodowy. Działanie w dwóch pierwszych okresach polega między innymi na zwalczaniu bólu. Jest on źródłem stresu zarówno dla matki jak i dziecka.

Ból w 1. fazie porodu spowodowany jest głównie skurczami i rozwieraniem szyjki macicy, odbierany jest na poziomie Th₁₀ - L_1-2 ( następuje drogą splotów miednicy i podbrzusznych)

Ból w 2. fazie pochodzi z kanału rodnego, wskutek rozciągania i rozrywania powięzi, ucisku na mm krocza, dodatkowo występują dotkliwe bóle pleców. Odbierany jest na poziomie Th₁₀-L₂ (drogą nerwów somatycznych bodźce czuciowe przesyłane są z macicy), oraz przez nerwy współczulne z segmentów Th₅ - Th_12, zaś bodźce z kanału rodnego przesyłane są przez nerwy współczulne S_2-4.

III. Metodyka i ułożenie elektrod

Dwie pary elektrod samoprzylepnych umieszcza się nad korzeniami rdzeniowymi na poziomie Th₁₀-L₁ oraz S₂-S₄. Elektrody na niższym poziomie mogą być nieco mniejsze.

W zwalczaniu bólu porodowego stosuje się aparat dwukanałowy, małych rozmiarów z przełącznikiem, posiadający w swoim programie TENS konwencjonalny oraz tryb Burst.

W czasie nasilenia skurczu stosowana jest wysoka częstotliwość (np. 100 Hz) i niska intensywność. Natomiast w czasie między skurczami stosowana jest niska częstotliwość (np. 2-5 Hz) i wysoka intensywność. Natężenie prądu dozuje sama rodząca do uczucia mrowienia

IV. Skuteczność

Badania na temat TENS-u w porodzie rozpoczęły się w latach 70.

Dużą popularnością cieszy się TENS zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, gdzie stosuje się go przy ok. 20 proc. porodów. Wiele szpitalnych oddziałów porodowych ma tam TENS na swoim wyposażeniu, każda położna wie, co to za urządzenie i jak się nim posługiwać. Dlatego z brytyjskich badań wynika, że kobiety, które korzystały z TENS, w większości są usatysfakcjonowane - aż 80 proc. z nich uznało, że TENS w istotny sposób zmniejsza odczuwanie bólu.

Pozytywne opinie przeważają też wśród wąskiego na razie grona polskich użytkowniczek. Warto jednak zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Po pierwsze, TENS łagodzi przede wszystkim bóle krzyżowe, podczas gdy na bóle w podbrzuszu jego oddziaływanie jest niewielkie ( Budsen i zespół 1984). Największą korzyść odniosły więc kobiety, którym podczas porodu szczególnie dokuczały bóle pleców. Tymczasem najbardziej dojmujące są zwykle bóle podbrzusza. Dodatkowo metoda ta sprawdza się głównie do pewnego etapu porodu, kiedy naturalne bodźce bólowe nie są jeszcze bardzo silne i sztucznie wywołane bodźce czuciowe są w stanie je zagłuszyć. Jednak gdy rozwarcie osiągnie 6-7 cm i więcej, skurcze macicy stają się tak intensywne, że TENS nie zawsze jest w stanie osłabić odczuwania bólu. Trzeba też pamiętać, że podatność na ból to zawsze sprawa indywidualna.

Pacjentki, które podczas porodu oceniały swój ból w różnych fazach bez zastosowania TENS, wypowiadały się wyłącznie korzystnie o TENS (Grim i Morey, 1985). Matki, które odczuły korzyści z TENS i nie potrzebują innych metod uśmierzania bólu, wykazują z reguły krótszy czas rodzenia (Harrison i zespół, 1986). Dunn i zespól (1989) udowodnili w oparciu o kontrolną grupę placebo, znaczny wzrost skurczów macicy w stosunku do placebo, który może wyjaśnić również obserwowane przyspieszenie przebiegu porodu, przy zastosowaniu akupunktury stymulowanej elektrycznie. (Perera, 1977r.) Należy oczekiwać lepszych wartości APGAR poprzez unikanie, ewentualnie redukcję uśmierzania bólu przez depresję oddechu

Tym niemniej warto rozważyć skorzystanie z TENS, zwłaszcza gdy np. wybrany szpital nie oferuje możliwości znieczulenia zewnątrzoponowego na życzenie. Metoda ta ma bowiem kilka zalet. Przede wszystkim podczas wielokrotnych badań nie stwierdzono żadnych niepożądanych efektów ubocznych. TENS jest w pełni bezpieczne zarówno dla kobiety rodzącej, jak i jej dziecka. Może być więc świetną alternatywą dla środków farmakologicznych typu dolargan. To duża zaleta zwłaszcza z punktu widzenia tych kobiet, które są przeciwne medykalizacji porodu i chcą jej uniknąć. TENS uważane jest za metodę bezinwazyjną.

W przeciwieństwie do leków narkotycznych, TENS nie ogłupia ani nie usypia kobiety, jej świadomość nie jest w żadnym stopniu zaburzona. Co więcej, możliwość decydowania o sile impulsu zagłuszającego skurcze daje kobiecie poczucie kontroli nad bólem, co ma niebagatelne znaczenie dla jej psychiki, a to przekłada się na sprawny przebieg porodu. Z badań wynika, że dzięki TENS krótszy jest I okres porodu, mama jest więc mniej zmęczona, gdy nadchodzi faza parcia. Dużą zaletą metody jest też mobilność - podczas stymulacji można swobodnie się poruszać: chodzić i przyjmować wygodne dla siebie pozycje. Przed wejściem do wanny albo pod prysznic wystarczy tylko odkleić elektrody, a potem ponownie je przykleić.

Bibliografia:

1. http://konferencja.21.edu.pl/publikacje/5/2/09PAWLIKOWSKI.pdf

2. http://www.Babycaretens.pl /

3. A. Bauer, M.Wiecheć, Przewodnik metodyczny po wybranych zabiegach fizykalnych, Markmed Rehabilitacja S.C.

Początek formularza

Dół formularza

---