Leki

Drogi podawania leków:

1. Dożylnie

• Żyła obwodowa

• Żyła szyjna zewnętrzna

• Wkłucie centralne

2. Do rurki intubacyjnej

• Utrudnione wchłanianie

• Nieprzewidywalna farmakodynamika

• Droga tylko dla Adrenaliny, Lidokainay i Atropiny

• Dawki 2-3 krotnie większe

• Możliwość opóźnionego działania leku

• Nie wolno podawać NaHCo₃

3. Wkłucie doszpikowe

Tlenoterapia

• Wskazania

Stany zagrożenia życia

• NZK

• Wstrząs

• Ciężkie urazy

• Zaburzenia świadomości

• Ostre stany w internie

• Zatrucia

• Oparzenia inhalacyjne

• GLS > 7 - 8

Techniki tlenoterapii

• Małe przepływy

Zwiększenie przepływu o 1 litr/min wzbogaca mieszankę w tlen o 3 - 4%

• Wąsy tlenowe

• Ekonomiczne, wygodne

• FiO2 zależy od przepływu

• Max prFiO2 zależy od przepływu

• Max przepływ pozwala osiągnąć FiO2 ok. 40%

• Maki tlenowe

• Przy przepływie 5 - 10 l/min zapewniają FiO₂ 40 - 60%

• Nie wolno stosować przepływów mniejszych niż 5l/min ze względu na retencje powietrza wydychanego

• Maki częściowo zwrotne

• Wyposażone w worek, który stanowi rezerwuar 100% tlenu

• Przepływ 10 - 15 l/min (tak by worek nigdy się nie opróżniał)

• FiO2 ok. 65 - 80%

• Przy przepływie 6 l/min = 60%

• Zwiększenie przepływu o 1 l/min zwiększa stężenie o 10%

• Zaleca się u zatrutych CO₂, przytopionych

Wady masek

• Wysychanie błon śluzowych

• Zsuwanie się i spadanie

• Możliwość zachłyśnięcia

• Przeszkadzają chorym

• Duże przepływy

• Maski Venturiego

• Ściśle określona ilość powietrza atmosferycznego zasysanego przez boczne otwory

• Produkowane z dyszami dającymi FiO₂; 24, 28, 35, 40 i 50%

• Bardzo korzystne w POCHP

• Rozpoczynać podaż tlenu zawsze od 24%

• Maski Bezzwrotne

• Maska częściowo zwrotna + zastawka zabezpieczająca przed mieszaniem się z tlenem atmosferycznym

• Pozwala uzyskać 80 - 100% stężenia tlenu

• Aby otrzymać 100% objętość worka musi przekraczać objętość oddechową

• Układ „T”

• Najprostszy przyrząd wentylacji samym tlenem

• Efektywność bardzo wysoka

• Wymagane są duże przepływy tlenowe (trzykrotność wentylacji minutowej pacjenta - ok. 20 - 25 l/min)

• Respiratory

• Ciśnieniowo zmienne

• Objętościowo zmienne

Wentylacja przyrządowa

• Worek samorozprężalny:

• Możliwość wspomagania oddechu

• Powietrze atmosferyczne - 21% tlenu

• Powietrze atmosferyczne + tlen = ok. 40% tlenu

• Możliwość wzbogacenia mieszanki do 100% przy rezerwuarze

• Możliwość wyczucia oporów oddechowych

• Idealna metoda wentylacji po zaintubowaniu

• Możliwość podłączenia zastawki PEEP

• Worek anestezjologiczny:

• Możliwość biernego podawania 100% tlenu bez ściskania

• Możliwość stosowania 100% tlenu bez rezerwuaru

• Wymaga wprawy ratownika

Warunki skutecznej wentylacji:

• Głowa odgięta

• Żuchwa dociśnięta do szczęki

• Maska szczelna z twarzą

• Miarowe zgniatanie worka

Powikłania tlenoterapii

• Po 6 godz. Zapalenie tchawicy

• Po 24 godz. Niedodma płuc

• Po 36 godz. Obrzęk śródmiąższowy płuc

• Po 48 godz. Obrzęk pęcherzykowy płuc

Stężenia 40 - 50% są dobrze tolerowane przez wiele tygodni

Jeśli nie wiesz, co zrobić wykwalifikowany ratowniku nie uciekaj… podaj tlen 100%

Odsysanie

Warunki:

• Obecność ssaka

• Chory zaintubowany

• Ciśnienie 80 - 120 mmHg

• W miarę sterylność zachowana

Wykonanie:

• 3 min natlenienia przed odessaniem (ryzyko hipoksji)

• Cewnik wprowadza się przy wyłączonym ssaniu

• Jednorazowe odsysanie maks 10 sek.

• Jamę ustna i gardło odsysamy grubym ssakiem z twardą końcówką

Farmakoterapia

• Adrenalina

Zwana także Epinefryną, nazwa systematyczna: 4-[1-hydroksy-2- (metyloamino)etylobenzeno-1,2-diol, wzór sumaryczny: C₉H₁₃NO₃,

Hormon i neuroprzekaźnik katecholaminowy wytwarzany przez gruczoły dokrewne pochodzące z grzebienia nerwowego (rdzeń nadnerczy, ciałka przyzwojowe, komórki C tarczycy) i wydzielany na zakończeniach włókien współczulnego układu nerwowego.

Adrenalina odgrywa decydującą rolę w mechanizmie stresu, czyli błyskawicznej reakcji organizmu człowieka i zwierząt kręgowych na zagrożenie, objawiających się przyspieszonym biciem serca, wzrostem ciśnienia krwi, rozszerzeniem oskrzeli, rozszerzeniem źrenic itp. Oprócz tego adrenalina reguluje poziom glukozy (cukru) we krwi, gdyż jest koenzymem uruchamiającym przemianę glikogenu w glukozę.

Adrenalina występuje również w roślinach. Jej znaczenie farmakologiczne jest ograniczone z powodu niewielkiej trwałości hormonu. Podana dożylnie działa szybko, ale krótko i jest w tej postaci stosowana przy reanimacji. Ma ona w tym zastosowaniu działanie pobudzające kurczliwość mięśnia sercowego, poprawiające przewodnictwo bodźców w sercu, a także poprawę skuteczności defibrylacji elektrycznej.

Podana doustnie zostaje rozłożona przez soki trawienne.

Adrenalina należy do szeregu fenetylamin. Pod względem chemicznym jest pochodną katecholu, która w organizmach żywych jest otrzymywana w wyniku reakcji dwóch aminokwasów - fenyloalaniny i tyrozyny.

Po raz pierwszy adrenalinę wyizolował w 1895 roku polski fizjolog, Napoleon Cybulski. Adrenalina była pierwszym hormonem otrzymanym w stanie krystalicznym. Wytworzył go w 1901 roku japoński chemik Jokichi Takamine. Proces sztucznego wytwarzania opracował w 1904 roku Friedrich Stolz.

Działanie adrenaliny polega na bezpośrednim pobudzeniu zarówno receptorów α-, jak i β-adrenergicznych, przez co wykazuje działanie sympatykomimetyczne. Wyraźny wpływ na receptory α widoczny jest wobec naczyń krwionośnych, ponieważ w wyniku ich skurczu następuje wzrost ciśnienia tętniczego. Adrenalina przyspiesza czynność serca jednocześnie zwiększając jego pojemność minutową, w nieznaczny sposób wpływając na rozszerzenie naczyń wieńcowych; rozszerza też źrenicę i oskrzela ułatwiając i przyśpieszając oddychanie.

Ponadto hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie soków trawiennych i śliny oraz obniża napięcie mięśni gładkich. Adrenalina jako hormon działa anatagonistycznie w stosunku do insuliny - przyspiesza glikogenolizę, zwiększając stężenie glukozy w krwi. Wyrzut adrenaliny do krwi jest jednym z mechanizmów uruchamianych przy hipoglikemii. Zwiększa ciśnienie rozkurczowe w aorcie oraz zwiększa przepływ mózgowy i wieńcowy. Zwiększa amplitudę migotania komór, przez co wspomaga defibrylację.

Nie stosuje się już dużych dawek, bo po przywróceniu akcji serca powoduje tachykardię i zwiększone zużycie tlenu przez serce. Rozszerza źrenice, co nie pozwala na ocenę ośrodkowego układu nerwowego.

Dawkowanie:

• 1 mg iv, co 3 min

• Podnosi ciśnienie perfuzji podczas masażu serca

• Poprawia kurczliwość mięśnia serca

• Działa dodatnio chronotropowo

• Pobudza spontaniczne skurcze m sercowego (w asystolii)

• Zwiększa amplitudę migotania komór, ułatwiając defibrylację

• Stosowana w dużych dawkach nie poprawia odsetek przeżyć

• Wazopresyna

Hormon antydiuretyczny (wazopresyna) - jest cyklicznym nonapeptydem o masie cząsteczkowej 1084 Da. Hormon wytwarzany jest przez podwzgórze w postaci preprowazopresynoneurofizyny i wydzielany w ostatecznej postaci przez tylny płat przysadki mózgowej. Powoduje zagęszczanie moczu poprzez resorpcję wody i jonów sodu w kanalikach nerkowych. Wydzielanie wazopresyny pobudza wzrost ciśnienia osmotycznego osocza krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego, a spadek osmolarności osocza hamuje jej wydzielanie.

Niedobór hormonu antydiuretycznego lub brak jego działania powoduje moczówkę prostą. Jeśli dotyczy ona zaburzenia wydzielania na poziomie podwzgórza lub przysadki jest to moczówka prosta ośrodkowa. Jeżeli występuje niewrażliwość cewek nerkowych na działanie hormonu antydiuretycznego - jest to moczówka prosta nerkowa. Nadmiar wazopresyny wywołuje Zespół Schwartza-Battera.

Dawkowanie:

• 40 j. jednorazowo iv lub 80 j iv

• W dużych dawkach działa jak nieadrenergiczny wasokonstriktor obwodowy (poprzez receptory V1 mięśni gładkich)

• Okres półtrwania 10 - 20 min

• Poprawia dostawę tlenu do mózgu

• Działa również w środowisku kwaśnym

Zastosowanie:

• Oporne na defibrylację migotanie komór, klasa IIb

• Asystolia i PEA (brak potwierdzenia aktualnie)

• Wspomaga hemodynamikę w stanach rozszerzenia łożyska (sepsa, klasa IIb)

• Amiodaron

Lek antyarytmiczny klasy III, przedłużający czas trwania potencjału czynnościowego i okresu refrakcji w komórkach mięśnia sercowego. Działa ujemnie chronotropowo, posiada aktywność adrenolityczną, zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, prawdopodobnie wpływa na rozszerzająco na naczynia wieńcowe. Zawiera jod i może powodować zaburzenia czynności tarczycy. Nie wywiera szybkiego efektu antyarytmicznego. Nawet po podaniu dożylnym działanie jest stosunkowo powolne.

W 97% wiąże się z białkami osocza, następnie kumuluje się w tkance mięśniowej i tłuszczowej, z których eliminowany jest bardzo powoli. T0,5 wynosi 14-30 dni. Metabolizowany głównie w wątrobie, wydalany z żółcią. Ulega krążeniu wątrobowo-jelitowemu. Nawet po całkowitym odstawieniu leku jego działanie utrzymuje się przez 10-45 dni. Przechodzi przez barierę krew-łożysko i do mleka matki.

Wskazania:

• Zapobieganie i leczenie komorowych i nadkomorowych zaburzeń rytmu, w których inne leki antyarytmiczne są nieskuteczne lub przeciwwskazane, zaburzenia rytmu w przebiegu zespołu WPW, częstoskurcz komorowy, nawracające migotanie komór.

Przeciwwskazania:

• Bradykardia zatokowa, blok przedsionkowo-komorowy, zaburzenia czynności tarczycy, nadwrażliwość na jod, porfiria, hipokaliemia, ciąża, okres karmienia piersią, ostrożnie w zaburzeniach przewodzenia, u noworodków.

Działania niepożądane:

• Spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu, zapalenie żył w miejscu wlewu, nudności, wymioty, zaburzenia łaknienia, zaparcia, nadczynność lub niedoczynność tarczycy, odkładanie depozytów w rogówce, nacieki płucne, zwłóknienie płuc, uszkodzenie miąższu wątroby, zawroty głowy, drżenia, parestezje, zaburzenia snu, skórne odczyny alergiczne, trombocytopenia, zapalenie najądrzy, nadwrażliwość na światło słoneczne, zmiany w zapisie EKG. Zaburza oznaczanie poziomu T3 i T4.

Interakcje:

• Możliwe nasilenie działania kardiodepresyjnego i ujemnego chronotropowego z innymi lekami antyarytmicznymi, antagonistami wapnia i b-blokerami. Zwiększa stężenie digoksyny we krwi. Nasila działanie antykoagulacyjne antagonistów witaminy K. Nie stosować łącznie z inhibitorami MAO. W czasie leczenia należy się chronić przed działaniem promieni słonecznych.

Dawkowanie:

• Dożylnie: we wlewie w 5% glukozie, w czasie 20-120 min., 5 mg/kg/dobę maksymalnie 1,2 g/dobę pod kontrolą EKG.

• inj.: (0,15 g/3 ml) 5 amp.

• 300 mg rozpuszczone w 20 ml 5% glukozy iv (nie wolno rozpuszczać w NaCl)

• Dawkę można powtórzyć - 150 mg

• Przedłuża czas trwania potencjału czynnościowego w mięśniu komór i przedsionków

• Wydłuża czas QT

• Wywołuje średniego stopnia blokowanie receptorów alfa i beta

Zastosowanie:

• Oporne na defibrylacje VF i VT

• Tachykardia komorowa hemodynamicznie stabilna

• Oporne na leczenie tachyarytmie

• Jako zabezpieczenie przed VF - wlew 1 mg/min do max dawki 2 g/d

• (w Europie rekomendowana dawka to 1,2 g/d)

Nie podaje się do tchawicy !

• Lidokaina

Lignocainum hydrochloricum   1%, -2% 

• inj.: (1,0%) 10 amp. 2 ml   inj.: (1,0%) 50 amp. 10 ml

• inj.: (1,0%) 5 fiolek 20 ml  inj.: (2,0%) 10 amp. 2 ml

• inj.: (2,0%) 50 amp. 2 ml inj.: (2,0%) 50 amp. 10 ml

• inj.: (2,0%) 5 fiolek 20 ml

Ampułka zawiera 1% lub 2% roztwór lidokainy;1 ml = 10 mg lub 20 mg

Działanie:

Środek miejscowo znieczulający (analgetyk miejscowy) z grupy pochodnych amidowych o krótkim czasie działania. Powoduje odwracalne zahamowanie przewodnictwa we włóknach nerwowych poprzez blokowanie pompy sodowo-potasowej i zahamowanie przepuszczalności błony komórkowej dla jonów. Przewodnictwo w cienkich włóknach nerwowych, bez osłonki mielinowej (np. włókna przewodzące czucie bólu i dotyku) może być zahamowane niskimi stężeniami analgetyku miejscowego, blokada nerwów w osłonce mielinowej wymaga stężeń wyższych.

Początek działania przy blokowaniu małych nerwów występuje po około 2-3 min, dużych pni nerwowych - po około 10-12 min.; analgezja utrzymuje się około 1 h.

Dodatek środków obkurczających naczynia do środka miejscowo znieczulającego przy wykonywaniu blokady zmniejsza i zwalnia absorbcję środka miejscowo znieczulającego do krwi, obniża jego stężenie we krwi i zmniejsza ryzyko wystąpienia objawów toksycznych, przedłuża działanie środka miejscowo znieczulającego, zmniejsza krwawienie śródoperacyjne w nastrzykniętej okolicy. Wpływa stabilizująco na błony komórkowe i bezpośrednio na układ bodźcoprzewodzący serca (działanie antyarytmiczne): zmniejsza automatyzm, skraca czas trwania potencjału czynnościowego, zmniejsza okres refrakcji komórek Purkinjego (nie zmniejszając szybkości przewodzenia impulsów w tych komórkach).

Lignokaina wchłania się szybko z miejsca podania, w 60-75% wiąże się z białkami osocza, przenika przez barierę krew-mózg; metabolizowana w wątrobie - z szybkością zależną od przepływu wątrobowego (około 70% w czasie tzw. pierwszego przejścia), metabolity wydalane przez nerki (jeden z metabolitów pośrednich również wykazuje działanie antyarytmiczne i wpływ drgawkotwórczy na o.u.n. podobie do lignokainy), około 3% leku wydalane przez nerki w postaci nie zmienionej. T0,5 wynosi około 30 min; pKa = 7,86.

Wskazania:

• Jako środek miejscowo znieczulający w znieczuleniach regionalnych (znieczuleniach błon śluzowych, nasiękowych, blokadach miejscowych, nerwów obwodowych, splotów nerwowych), zewnątrzoponowych, podpajęczynówkowych, doopłucnowych. Jako lek antyarytmiczny w leczeniu i zapobieganiu zaburzeniom rytmu serca o typie częstoskurczu komorowego, trzepotaniu i migotaniu komór: w ciężkich zaburzeniach rytmu jest lekiem z wyboru; stosowana również w świeżym zawale mięśnia sercowego i stanach po resuscytacji, w zaburzeniach rytmu po zatruciu glikozydami nasercowymi.

Przeciwwskazania:

• Nadwrażliwość na środki znieczulenia miejscowego.

• Jako analgetyku miejscowego nie stosować przy zakażeniu miejscowym w miejscu wstrzyknięcia.

• Względne przeciwwskazania to: wstrząs, blok przewodnictwa przedsionkowo - komorowego II i III°, miastenia, ciężkie uszkodzenie wątroby.

• W zastosowaniach kardiologicznych zaleca się zmniejszenie dawki (o około 50%) u chorych z niewydolnością serca, we wstrząsie, w chorobach wątroby i u chorych powyżej 70 r.ż. Ostrożnie stosować u chorych leczonych tricyklicznymi, antydepresantami i inhibitorami MAO, w ciąży.

Interakcje:

• Nasila działanie środków zwiotczających mięśnie poprzecznie prążkowane. Osłabia działanie sulfonamidów.

• Lek nasila zaburzenia rytmu związane z dyselektrolitemią.

• 100 mg (1 - 1,5 mg/kg) można powtórzyć dawkę 50 mg

• Całkowita dawka nie może przekroczyć 3 mg/kg w 1-szej godzinie

• Wlew 2 - 4 mg/min

• Tłumi wyładowania z ognisk ektopowych

• Hamuje powstawanie tzw. „re-entry”

• Podnosi próg defibrylacji

• Zapobiega nawrotom migotania po skutecznej defibrylacji

Zastosowanie:

• W przypadku rytmu VF/VT jako alternatywa Amiodaronu

• Jako lek przeciwarytmiczny w zaburzeniach rytmu

Można podać dotchawiczo

• Prokainamid

30 mg/min. Dawka całkowita 17 mg/kg m.c.

Obecnie nie stosowany, dawniej wskazaniem był jako alternatywa dla Amiodaronu lub Lidokainy przy opornym migotaniu komór

• Magnez

1 - 2 g (2 - 4 ml 50% MgSO₄) 0,5-3 g/d (4-24 mEq).

Dawkę można powtórzyć po 10 - 15 minutach

Wskazania:

• Oporne migotanie komór lub tachykardia komorowa przy podejrzeniu hipomagnezemii

• Zaburzenia rytmu typu Torsades des pointes

• Atropina

• 3 mg iv w dawce jednorazowej

• Przyśpiesza zatokowy lub przedsionkowy ośrodek bodźcoprzewodzący serca

• Przyśpiesza przewodzenie przedsionkowo - komorowe

• Blokuje czynność nerwu błędnego u chorych bez NZK

Wskazania:

• Asystolia - 3 mg jednorazowo po pierwszej dawce Adrenaliny

• PEA, - jeżeli rytm < 60/min - 3 mg iv, 6 mg, et, Adrenalina, co 3 min

• Bradykardia - Atropina 0,5 - 1 mg iv, co 3 - 5 min, do dawki 0,04 mg/kg m.c

Można dotchawiczo

Atropinum sulfuricum   

inj.: (0,5 mg/1 ml) 10 amp.; SL 10 amp.   inj.: (0,5 mg/1 ml) 50 amp.; SL 10 amp.

Skład

1 ampułka zawiera 0,5 mg lub 1 mg atropiny.

Działanie

Parasympatykolityk, alkaloid występujący w wielu roślinach otrzymywany także syntetycznie, prawie nierozpuszczalny w wodzie, mający działanie ośrodkowe i obwodowe. Posiada działanie antagonistyczne w stosunku do acetylocholiny (ACh), blokuje receptory muskarynowe nie wpływając na syntezę, ani metabolizm ACh.

Rozszerza źrenicę, poraża akomodację, podwyższa ciśnienie płynu w gałce ocznej, hamuje wydzielanie gruczołów - potowych, łzowych, ślinowych, śluzowych, nieznacznie rozszerza oskrzela. Hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy, przyspieszając czynność serca.

Rozszerza naczynia krwionośne skóry, powodując jej zaczerwienienie. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, moczowodów i pęcherza moczowego.

Posiada działanie ośrodkowe, wywołując w zależności od dawki stan pobudzenia lub depresji. Przechodzi przez łożysko do krwi płodu oraz do mleka matki. Metabolizowana w wątrobie, wydalana jest głównie przez nerki w 50% w postaci nie zmienionej. T0,5 wynosi 2-3 h.

Przeciwwskazania

• Jaskra, przerost gruczołu krokowego, zatrzymanie moczu, tachykardia, niewydolność krążenia, niedrożność porażenna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zwężenie odźwiernika, ciąża, okres karmienia piersią.

Działania niepożądane

• Zaburzenie akomodacji i porażenie zwieracza źrenicy, wzrost ciśnienia śródgałkowego, suchość błon śluzowych i skóry, zaczerwienienie skóry, hipertermia, pobudzenie lub depresja w zależności od dawki, omamy wzrokowe, tachykardia, zaburzenia mikcji, zaparcie.

• Przedawkowanie może wywołać śmierć wskutek porażenia ośrodka oddechowego.

Interakcje

• Działa antagonistyczne w stosunku do leków pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego jak metoklopramid, inhibitorów cholinesterazy i parasympatykomimetyków.

• Osłabia działanie fenotiazyny. Przez wpływ na perystaltykę zwiększa absorbcję z przewodu pokarmowego atenololu, digoksyny, diuretyków tiazydowych, natomiast zmniejsza cymetydyny i lewodopy.

• Wapń

Skład

1 ampułka (10 ml) zawiera 1,0 g chlorku wapnia (273 mg Ca).

Dorośli 5-10 ml/dawkę z szybkością 1-2 ml/min

Działanie

Preparat wapnia przeznaczony do podawania pozajelitowego. Wapń jest podstawowym składnikiem mineralnym, wpływającym na utrzymanie równowagi elektrolitowej organizmu oraz prawidłowe funkcjonowanie wielu mechanizmów regulacyjnych. Jest niezbędny w wielu procesach, m.in. przewodnictwie nerwowo-mięśniowym, czynności mięśni, prawidłowym rozwoju układu kostnego, procesach krzepnięcia krwi, aktywacji niektórych enzymów, przepuszczalności błon komórkowych i naczyń.

Podanie preparatu prowadzi do uszczelnienia śródbłonków naczyń, zmniejszenia obrzęków i odczynów alergicznych, przywraca prawidłową kurczliwość mięśni oraz wyrównuje niedobory wapnia w organizmie.

Wskazania

• Wstrząs anafilaktyczny, wstrząs poprzetoczeniowy, obrzęk naczynioruchowy, skaza wysiękowa, uczuleniowe odczyny skórne, zatrucie wskutek przedawkowania siarczanu magnezu, tężyczka,

• hipokalcemia, zatrzymanie czynności serca.

Przeciwwskazania

• Hiperkalcemia (hiperparatyreoidyzm, hiperwitaminoza D), ciężka hiperkalciuria, niewydolność nerek znacznego stopnia. Nie stosować u pacjentów leczonych naparstnicą. Ostrożnie stosować u pacjentów z kamicą nerkową.

Działania niepożądane

• Zwolnienie czynności serca, uczucie gorąca, metaliczny smak - przy zbyt szybkim podawaniu leku. Miejscowe podrażnienie naczyń.

Interakcje

• Nasila toksyczne działanie preparatów naparstnicy, zmniejsza ich działanie inotropowe i zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń rytmu. Zmniejsza stężenie fosforanów we krwi. Działa antagonistycznie z lekami blokującymi kanał wapniowy. Z lekami tiazydowymi zwiększa się ryzyko hiperkalcemii.

Dawkowanie

1g (10 ml 10% chlorku wapnia) tj. 6.8 Ca+

Dawkę można powtórzyć jeden raz

Potwierdzona hipokalcemia

Potwierdzona hiperkaliemia

Zatrucie blokerami kanałów wapniowego (np. Werapamil)

W resuscytacji powinien być podawany jedynie chlorek wapnia (dostarcza bezpośrednio zjonizowanego wapnia)

Podawać powoli

Nie podawać do tchawicy

• Wodorowęglan sodowy (NaHCO3)

• Wstępna dawka - 50 mmol - 50 ml 8,4 % NaHCO3

• Udokumentowana kwasica (pH krwi tętniczej < 7,1; BE < 10)

• ZK jest spowodowane hiperkaliemią

• ZK jest spowodowane przedawkowaniem trójcyklicznych antydepresantów

• Kolejne dawki zależą od gazometrii

• Kolejne podanie rozważyc po około 20 25 min w dawce j.w.

Wady

• Hipernatremia (1mmol NaHCO3 - 1 mmol Na)

• Hiperosmia (8,4% NaHCO₃ - 2000 mOsm/l)

• Paradoksalna kwasica wewnątrzkomórkowa i płynu mózgowo - rdzeniowego

• Inaktywacja katecholamin

• Nadmiar doprowadza do alkalozy metabolicznej

• Przesunięcie krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny w lewo i osłabienie dostarczenia tlenu do tkanek

• Gwałtowne przemieszczanie się potasu do komórek

• Obniżenie stężenia potasu w osoczu

• Obniżenie stężenia wapnia zjonizowanego w osoczu

• Obniżenie progu migotania komór

• Ryzyko krwotoków do mózgu

Uwaga

Nie podaje się do tchawicy

Rzadziej, potniej, mniej

• Dopamina

1 - 2 uk/kg/min dawka wstępna do dawki

5 - 10 uk/kg/min

Zastosowanie

Niedociśnienie bez hipowolemii

Hemodynamika leku

1 - 5 uk/kg/min poprawa krążenia trzewnego

5 - 10 uk/kg/min dodatnie działanie inotropowe (receptory alfa 1)

> 10 uk/kg/min wzrost oporu obwodowego, przyśpiesza akcję serca

Działanie kliniczne leku

• 5 - 10 uk/kg/min poprawa kurczliwości mięśnia serca

• 10 - 20 uk/kg/min wzrost CTK i przyśpieszenie HR

inj.: (0,05 g/5 ml) 10 amp. 5 ml

inj.: (0,2 g/5 ml) 10 amp. 5 ml

Skład

1 ampułka 5 ml zawiera 50 mg (roztwór 1% - 1 ml = 10 mg) lub 200 mg (roztwór 4% - 1 ml = 40 mg) dopaminy.

Syntetyczny odpowiednnik endogennej katecholaminy - dopaminy, w organizmie syntetyzowanej głównie w o.u.n. przez dekarboksylację L-DOPA.

W organizmie występuje głównie we włókanch sympatycznych, płucach, miokardium i nadnerczach; jest naturalnym prekursorem noradrenaliny i ważnym neuroprzekaźnikiem w o.u.n. (głównie w układzie pozapiramidowym).

Działa przez stymulację receptorów adrenergicznych, w zależności od podanej dawki.

W organizmie szybko rozkładana przez MAO i metylotransferazę katecholową (COMT) do nieaktywnych metabolitów wydalanych z moczem.

Po zastosowaniu w postaci wlewu dożylnego efekt działania występuje po 1-2 minutach, ustaje szybko po zaprzestaniu wlewu. T0,5 wynosi około 1,7 minuty.

Przeciwwskazania

• Feochromocytoma, tyreotoksykoza. Ostrożnie stosuje się przy jednocześnie występujących komorowych zaburzeniach rytmu i częstoskurczu napadowym, przeroście gruczołu krokowego. Producent zastrzega: podawania leku nie przedłużać ponad 48-60 h.

Działania niepożądane

• Przy zastosowaniu dużych dawek mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca, upośledzenie przepływu obwodowego, nadmierny wzrost oporu obwodowego; u chorych z chorobą wieńcową - bóle wieńcowe.

• Przypadkowe podanie poza naczynie żylne może spowodować miejscową martwicę tkanek (zaleca się ostrzyknięcie miejscowo 10 ml 0,9% NaCl + 5 - 10 mg fentolaminy).

Interakcje

• Inhibitory MAO nasilają działanie dopaminy. Uważa się, że korzystny efekt naczyniorozszerzający naczynia nerkowe dopaminy (poprzez receptory dopaminergiczne) może być znoszony przez

• dehydrobenzperidol, metoklopramid, cymetydynę. Roztwór dopaminy ulega inaktywacji w środowisku zasadowym - nie łączyć z roztworami zasadowymi (o pH > 8,0). Jako rozpuszczalnika do przygotowania wlewu można używać roztworu fizjologicznego chlorku sodu lub 5% glukozy.

• Dobutamina

5 - 10 uk/kg/min - standardowa dawka

Zastosowanie

• Podciśnienie bez hipowolemii (wstrząs kardiogenny)

• Selektywnie stymuluje beta 1 receptory

• Powoduje wzrost kurczliwości m sercowego z nieznacznym wpływem na napięcie naczyń obwodowych i HR

• Krótki okres półtrwania (tylko wlew)

inj. doż.: (0,25 g) 1 fiolka

Skład

1 fiolka zawiera 250 mg dobutaminy w postaci suchej substancji liofilizowanej, do przygotowania roztworu.

Nie wpływa na uwalnianie endogennej noradrenaliny. Wykazuje silne działanie inotropowe dodatnie na mięsień sercowy, słabsze od dopaminy działanie chronotropowe i arytmogenne (ułatwia przewodnictwo przedsionkowo-komorowe). Poprawia kurczliwość mięśnia sercowego, zwiększa rzut serca i indeks sercowy z minimalnym wpływem na częstość akcji serca, zmniejsza obciążenie następcze, zmniejsza ciśnienie napełniania lewej komory,

Zmniejsza płucny opór naczyniowy - poprawia przepływ płucny, poprawia przepływ wieńcowy (wtórnie do spadku oporu przepływu naczyń wieńcowych) oraz utlenowanie mięśnia sercowego w stanach niedokrwienia, zwiększa przepływ nerkowy proporcjonalnie do poprawy rzutu serca.

Wskazania

• Różne postacie wstrząsu i niewydolności krążenia (niewydolność lewo- i prawokomorowa, zawał mięśnia sercowego, wstrząs kardiogenny, zespół małego rzutu), okres okołooperacyjny w kardiochirurgii, w diagnostyce poprzedzającej zabiegi kardiochirurgiczne i w diagnostyce wad serca.

Przeciwwskazania

• Bezwzględnych - brak. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu w przypadku kardiomiopatii przerostowej z objawami podzastawkowego zwężenia aorty, innych zwężeniach drogi odpływu z lewej komory, w ostrej fazie zawału mięśnia sercowego.

• Ciąża - w badaniach doświadczalnych na zwierzętach nie stwierdzono wpływu dobutaminy na rozrodczość ani działania teratogennego; niebezpieczeństwo użycia u ciężarnych kobiet nie jest znane.

Działania niepożądane

• Zastosowana w dużych dawkach w ostrej fazie zawału mięśnia sercowego może spowodować nadmierne przyspieszenie akcji serca i pogorszenie perfuzji wieńcowej. Mogą wystąpić; nudności, wymioty, przyspieszenie akcji serca, ból w klatce piersiowej. U pacjentów z migotaniem przedsionków może wystąpić przyspieszenie rytmu komorowego.

Interakcje

• U pacjentów leczonych b-blokerami może wystąpić osłabienie efektu działania lub wzrost obwodowego oporu naczyniowego. Może być łączona z innymi lekami (w tym z: dopaminą, nitrogliceryną, nitroprusydkiem sodu); po zastosowaniu łącznie z nitroprusydkiem sodu obserwowano korzystny wzrost objętości minutowej serca i spadek ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej); w przypadku przyspieszenia rytmu komorowego u pacjentów z migotaniem przedsionków może być stosowana łącznie z digoksyną.

• Nie łączyć z roztworami zasadowymi.

• Noradrenalina

0,1 uk/kg/min - pod kontrolą CTK we wlewie

Zastosowanie

• Dużego stopnia niedociśnienie tętnicze

• Alternatywa w leczeniu wstrząsu kardiogennego dla Adrenaliny

• Podawać przez pompę infuzyjną do żyły centralnej

Uderzenie przedsercowe

• W przypadku tzw. zauważonego NZK

• Skuteczność (11 - 25% - USA)

• Wg niektórych źródeł może wywołać groźniejsze rytmy

• W przypadku zauważonego NZK bez możliwości defibrylacji

• W przypadku chorych ze stwierdzona asystolia

• W okresie przygotowywania stymulacji elektrycznej

• Nazywane „rozrusznikiem pięściowym” - może generować QRS ze skuteczna czynnością skurczową

Postępowanie poresuscytacyjne

Unikanie i likwidowanie:

• Obrzęku mózgu

• Hipoksji

• Hiperkapnii

• Hipotensji

• Zaburzeń elektrolitowych

• Hipo- i hiperglikemii

® 2006 AŁ

---