Wykonywanie własności- [140-154] korzystanie z rzeczy i pobieranie pożytków (zasady współ. społ.)

• W stanie konieczności nie może sprzeciwić się użycia lub zniszczenia rzeczy (jego dobro lub dobro osoby trzeciej)=>może żądać naprawienia szkody

• Droga konieczna-służebność drogowa, uwzględniająca potrzeby nieruchomości bez dostępu do drogi publicznej (musi jak najmniej obciążyć grunty, przez które prowadzi)

• Roboty ziemne nie mogą grozić naruszeniem oparcia budynku sąsiadującego

• Przy usuwaniu owoców i gałęzi najpierw trzeba wyznaczyć termin, dopiero potem je usuwać samemu

• Jeśli sąsiad nie sprzeciwi się budowie na jego gruncie, nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego (chyba, że grozi mu niewspółmierna szkoda)

*może żądać wykupienia zajętego gruntu i tego, który przez budowę stracił znaczenie gospodarcze

• Własność i koszty: płotu, urządzeń, murów, miedz i ich utrzymania są dzielone po połowie między 2 sąsiadów

• Jeżeli nie ma granic gruntu, ustala się je wg ostatniego spokojnego stanu posiadania, a jeśli się nie da to przez sąd

Nabycie i utrata własności-[155-194]

Przeniesienie własności-AKT NOTARIALNY-umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna zobowiązująca

• Do przeniesienia wł. rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku i rzeczy przyszłych należy przenieść też posiadanie

• Jeżeli umowa przeniesienia zależy od wykonania innej umowy, z zapisu, to ważność zależy od istnienia zobowiązania z tej innej umowy i zapisu

• Własności nie można przenieść pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu (chyba, że strony się zgodziły bez warunków i porozumiały)

• Forma aktu notarialnego nie dotyczy gruntów wniesionych jako wkład do rolniczej społ. produkcyjnej

• Prawo pierwokupu nier. rolnej przysługuje pozostałym właścicielom za wyjątkiem gdy właść. sprzedaje wraz z gospodarstwem lub gdy nabywcą jest osoba, która dziedziczy nieruchomość

• Nabywa się rzecz z chwilą objęcia w jej posiadanie w dobrej wierze

• Rzecz skradzioną, zgubioną można nabyć po 3 latach od zgubienia itp. (za wyj, pieniędzy i dokum. na okaziciela i rzeczy na licytacji urzędowej oraz z egzekucji)

• Nabycie w dobrej wierze rzeczy obciążonej prawem osoby trzeciej dyskwalifikuje prawo tej osoby

• Posiadanie samoistne od 20 lat w dobrej wierze staje się własnością, a w złej wierze po 30 latach

• Rzecz ruchoma staje się własnością po 3 latach od nieprzerwanego posiadania w dobrej wierze

Zasiedzenie-jego bieg nie może skończyć się dla właściciela wcześniej niż po 2 latach od pełnoletności

• Terminy-stosuje się przepisy o przedawnieniu roszczeń

• Można sumować czasy 2 osób=>a jeśli poprzednik posiadał w złej wierze sumuje się tylko wtedy, gdy suma wyn. min. 30 lat

• Rój pszczół staje się niczyim po 3 dniach od wyrojenia, jeżeli osiadł w wolnym ulu można go wziąć za wynagrodzeniem, a jeżeli w zajętym to nie (wtedy staje się własnością tego, z którego rojem się połączył)

Znalezienie

• Należy o znalezieniu rzeczy lub zwierzęcia niezwłocznie powiadomić stratnego lub właściwy organ państwowy

• Pieniądze, papiery wartościowe i kosztowności naukowe lub artystyczne należy oddać organowi państwowemu, a inne tylko na jego żądanie

• Nieodebrane pieniądze, papiery wart., kosztowności naukowe lub artystyczne są po 1 roku od wezwania przejmowane przez SP, a inne może przejąć znalazca. Jeżeli nie można wezwać stratnego to przejmuje się po 2 latach

• Znalazca najpóźniej w chwili wydania rzeczy może żądać 1/10 wartości

• Rzecz znalezioną w budynku lub środku trans. publ. należy oddać ich zarządcy

• Znalezienie wartościowej rzeczy kogoś, kogo nie można szukać należy zgłosić organowi państwowemu, który za znalezienie wynagradza

• Ruchomość należy do nieruchomości, jeśli jest jej częścią składową

• Kto wytworzył rzecz z cudzych materiałów staje się właścicielem rzeczy pod warunkiem, że wartość jego pracy przekracza wartość materiałów i odwrotnie (właściciel materiałów jest wł.rzeczy, jeśli wytwórca działał w złej wierze)

• Jeżeli 1 część rzeczy, która ma kilku właścicieli, jest dużo bardziej wartościowa od innych, reszta staje się częściami składowymi (przepisy nie uchybiają przepisom o bezpodstawnym wzbogaceniu)

Współwłasność dz.IV [195-221]-gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (łaczna lub ułamkowa, poniższe przep. dotyczą ułamkowej)

• domniemuje się równość udziałów

• do czynności przekraczających zwykły zarząd potrzebna jest zgoda wszystkich wspołwłaścicieli. Gdy brak tej zgody, do sądu mogą iśc ci, którzy posiadają min. połowę

• do zwykłego zarządu potrzebna jest zgoda większości

• większość oblicza się wg udziałów; można ustalić zarządcę, który może żądać wynagrodzenia

• dochody, wydatki, pożytki oblicza się wg udziałów

• współwłasność można znieść, prawo to można wyłączyć na max. 5 lat (w ostatnim roku przed upł. terminu można przedłużyć na kolejne 5 lat)

• można także znieść przez podział rzeczy wspólnej chyba, że rzecz straci na wartości; sąd może udziały wyrownać każąć je spłacać między wspołwł., przy podziale gruntu może ustanowić służebność

• gdy rzecz jest niepodzielna, należy wydać ją jednemu wspołwł., który spłaci pozostałych lub sprzedać dzieląc zyski (sąd ustala terminy i zabezpieczenia spłaty)

• gospodarstwo rolne: właścicielem zostaje ten, na którego inni wyrażają zgodę, w przeciwnym wypadku sąd przyznaje gosp. temu, kto tam stale pracuje, a jeśli robi to kilku, to dostaje ten,który daje najlepsze gwarancje;

gdy żaden z nich nie chce być właściciele, sąd zarządza sprzedaż i podział zysków (stosuje się także, jeśli liczba części gosp. jest mniejsza niż ilość wspołwł.)

*SPŁATY-ustalane są porozumieniem, w razie jego braku spłaty można obniżyć ze względu na *typ, wielkość i stan gospod. *sytuację osobistą, majatkową wspołwłaścicieli *spłatę można rozłożyć na raty lub odroczyć termin spłaty *po sprzedaży przed 5 latami od przejęcia należy podzielić się zyskami z byłymi wspołwł. (za wyjątkiem sprzedaży w celu racjonalnego prowadzenia gosp.)

• wspołwł., który nie otrzymał gospodarstwa, a w nim mieszka, może dalej mieszkać przez max. 5 lat lub 5 lat od uzyskania pełnoletności (nie dotyczy trwale niezdolnych do pracy)

Zniesienie wspołwł.-roszczenie o zniesienie NIE ULEGA PRZEDAWNIENIU

Ochrona własności [222-231] dot. także relacji właściciel -posiadacz zależny

• Windykacja-właściciel może żądać wydania jego rzeczy lub zaprzestania działąń nad nią oraz przywrócenia stanu poprzedniego (jeśli dotyczy nieruchomości to nie przedawnia się)

• Samoistne posiadanie w dobrej wierze-posiadacz taki nie jest odpowiedzialny za zużycie, pogorszenie lub utratę rzeczy. *nabywa pozytki naturalne z rzeczy *zachowuje pobrane pożytki cywilne

*gdy posiadacz dowiaduje się o prowadzonym powództwie przeciw niemu zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i odpowiada wtedy za zużycie i utratę z jego winy; musi zwrócić pożytki, których nie zużył i zapłącić za te, które zużył

• Samoistny posiadacz w złej wierze-zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i *odpowiada wtedy za zużycie i utratę z jego winy; *musi także zwrócić wartość pożytków, których nie uzyskał wskutek złej gospodarki, chyba, że rzecz uległaby pogorszeniu także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego

• zwrot nakładów-*posiadacz w dobrej w.-zwraca się nakłady za korzyści z rzeczy lub inne, jeśli zwiększają wartość tej rzeczy w chwili wydania (jeśli wiedział o powództwie przeciw niemu, to zwraca się mu tylko nakłady konieczne)

*posiadacz w złej w.-zwraca się tylko nakłady konieczne i tylko tyle, o ile właściciel wzbogaciłby się bezpodstawnie jego kosztem

• Przedmioty połączone-*samoistny pos. w dobrej w.- może przywracając stan poprzedni zabrać przedmioty, które połączył z rzeczą, nawet jeśli są jej cz. składowymi

*w złej wierze lub w dobrej w powództwie-właściciel może zatrzymać połączone przedmioty, ale musi zwrócić posiadaczowi ich wartość i koszt robocizny albo sumę, która zwiększyła wartość rzeczy

• Posiadacz w dobrej wierze w powództwie-to również taki, który został wezwany do wydania rzeczy przez organ państwowy

• roszczenie właściciela przeciwko posiadaczowi (i odwrotnie) przedawnia się po 1 roku od dnia zwrotu

• Budynek wzniesiony na cudzym gruncie-posiadacz w dobrej wierze, który postawił na cudzej działce budynek więcej warty niż ta działka może żądać od właściciela działki przeniesienia własności za wynagrodzeniem

Właściciel może żądać, aby posiadacz w dobrej wierze kupił od niego ten grunt

Użytkowanie wieczyste [232-243] korzystanie z gruntu SP lub JST z wyłączeniem innych osób

• Obowiązują przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości-AKT NOTARIALNY (dot. też przedłużenia)

• Czas 99 lat lub minimum 40 lat

• W ciągu ostatnich 5 lat można przedłużyć (40-99) [można przedłużyć wcześniej, jeśli amortyzacja trwa dłużej niż okres uzytkowania]

• Co roku uiszcza się opłatę

• W umowie określa się: *termin robót, *rodzaj budynków, *warunki i termin odbudowy lub rozbiórki w razie szkody, zniszczenia, *wynagrodzenie dla użytkownika za budynki przejęte po obwiązywaniu umowy

• Rozwiązanie przed terminem: *korzystanie sprzeczne z przeznaczeniem na umowie lub nie wzniesienie budynków określonych w umowie *PRZEDAWNIA SIĘ po 3 latach od zwrotu gruntu

Prawa rzeczowe ograniczone przep. ogólne [244-251] użytkowanie, służebność, zastaw

• Obowiązują przepisy o przeniesieniu grunty, a umowa to AKT NOTARIALNY(tylko do oświadczenia właściciela)+wpis do księgi, jeżeli prawo jest w niej ujawione

• zrzeczenie się=wygaśnięcie-> oświadczenie właścicielowi + ew. wykreślenie z księgi

• Wszelkie zmiany to umowa + ew. wpis do księgi (ew. zgoda osoby trzeciej udzielona jednej ze stron-oświadczenie)

• Pierwszeństwo ma prawo powstałe wcześniej (zmiana to umowa między stronami i ew. wpis do ks. wieczystej)

zmiana staje się bezskuteczna z chwilą wygaśnięcia prawa późniejszego [ochrona-przepisy o ochr. własności]

Uzytkowanie [252-284]-prawo do używania rzeczy i pobierania z niej pozytków; można wyłączyć oznaczone pożytki i organiczyć użytkow. nieruchomości

• jest niezbywalne, wygasa po 10 latach od niewykonywania

• ciężary ponosi użytkownik-pokrywane z pozytków rzeczy

• właściciel nie musi czynic nakładów, może jednak żądać ich zwrotu od użytkownika]

• uzytkownik ponosi koszty napraw i innych związanych ze zwykłym użytkowaniem, o innych informuje właściciela

• dobrowolne nakłady-przepisy „cudze sprawy bez zlecenia”

• o roszczeniach osób 3 należy zawiadomić właściciela

• roszczenia PRZEDAWNIAJĄ się po 1 roku od zwrotu rzeczy

Użytkowanie prawa przez osobę fizyczną

• Wygasa najpóźniej w dniu śmierci

• należy zachować substancję rzeczy i jej przeznaczenie

• Istnieje obowiązek zawiadomienia właściciela o zamiarze budowy na uzytk. gruncie

• Właściciel może żądać zaniechania lub naprawienia szkody

• Uzytkownik jak najemca może instalować urządzenia

• Właściciel może żądać zabezpieczenia ew. zarządcy

• Użytkowanie prawa do budynku wygasa po 50 latach od ustanowienia

Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne gruntu SP

• wygasa z chwilą likwidacji spółdzielni

• zabudowany grunt można przekazać na użytkow. lub na własność

• Budynki wzniesione przez społdzielnię stanowią jej własność (chyba, że post. inaczej)

• po wygaśnięciu użytkowania gruntu budynki, drzewa, rośliny stają się własnością SP (spółdzielnia może żądać zapłaty)

• spółdzielnia może zmienic przeznaczenie gruntu

• wkłady gruntowe z chwilą włożenia spółdzielnia nabywa w użytkowanie (nie wymaga notariusza)

• budynki, rosliny, drzewa wzniesione na wkładzie stają się własnością spółdzielni

Służebnośći [285-305]

• Gruntowe-może mieć na celu jedynie zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej

• można ustanowić na rzecz spółdzielni rolniczej

• uwzględnia się zasady współ. społ i zwyczaje miejscowe

• musi jak najmniej obciążać nieruchomość obciążoną

• urządzenia potrzebne służebności utrzymuje właściciel władnący

• w razie podziału nier. władnącej służebność utrzymuje się na każdą część, chyba, że zwiększa użyteczność tylko 1,2 części (dla pozostałych się znosi)

• przy braku porozumienia ustala sąd

• można dokonać zmiany służebności, chyba, że jest zbyt obciążająca

• wygasa po 10 latach od niewykonywania

• można znieść jeśli służebność straciła sens za wynagrodzeniem (zmiana stosunków) lub bez wynagrodzenia (jeśli straciła znaczenie)

• Osobiste-przepisy jak wyżej

• wygasa ze smiercią uprawnionego, jest niezbywalna

• Mieszkanie-przy służebności można z niej korzystać z małżonkiem i dziećmi oraz osobą, która jest niezbędna

• Osoby mogą korzystać z urządzeń i pomieszczeń mieszkalnych

• Można służebność zamienić na rentę, gdy osoba użytkująca popełnia rażące uchybienia

• Nie można nabyć przez zasiedzenie

• spółdzielnia może zmienić włożona nieruchomość na rentę

Zastaw [306-336]

• na rzeczach ruchomych-w celu zabezpieczenia wierzytelności lub w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej

• umowa między właścicielem a wierzycielem oraz (czasem)wydanie rzeczy właścicielowi lub osobie 3, na która się zgodziły

• stosuje się przepisy o własności rzeczy ruchomej

• zastaw powstały poźniej ma pierwszeństwo (chyba, że zastawnik działa w złej wierze)

• pozytki z zastawionej rzeczy zaliczane są na poczet wierzytelnośći i zw. z nią roszczeń

• nakłady zastawnika -przepisy „cudze sprawy bez zlecenia”

• naraoną na uszkodzenie lub utratę rzecz można złożyć do depozytu sądowego

• zastawnik czuwa nad rzeczą

• przeniesienie wierzytelności zabezp. zastawem pociaga za sobą przeniesienie zastawu

• zwrócenie zastawcy rzeczy to wygaśnięcie zastawu

• do ustanowienia zastawu na prawie stosuje się przepisy o przeniesieniu prawa

• w razie spełnienia świadczenia zastaw przechodzi na przedmiot świadczenia

• odebrać świadczenie może zastawca i zastawnik łącznie

Posiadanie [336-352]

• Właściciel-posiadacz samoistny, posiadacz zależny: użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca

• Pos. samoistny nie traci posiadanie przez to, że oddaje drugiemu w posiadanie zależne

• dzierżyciel-ten, kto faktycznie włada za kogo innego

• pos. samoistny-ten, kto rzeczą faktycznie włada

• domniemuje się; *ciągłość posiadania (przeszkoda przemijająca nie przerywa), *przywrócenie to też ciągłość *posiadanie jest zgodne z prawem

• Nie można naruszać posiadania, nawet tego w złej wierze

• Można naruszyć posiadanie w obronie koniecznej (przywrócenie stanu poprzedniego)

• w ciągu 1 miesiąca posiadacz może rościć o wstrzymanie budowy

• Przeniesienie posiadania (posiadanie zależne lub dzierżawa)

• przez wydanie rzeczy lub wydanie dokumentów umożliwiających rozporządzanie rzeczą lub wydanie środków, które daja faktyczną władzę nad rzeczą

• przeniesienie posiadania samoistnego następuje przez UMOWĘ+zawiadomienie pos. zaleznego lub dzierżyciela

• przeniesienie pos. samoistnego na zależnego-UMOWA

• posiadacz służebności-ten, kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności (przepisy o posiadaniu)

---