Teologia dogmatyczna - eklezjologia ks. dr Antoni Dunajski.
1. Przynależność do Kościoła jako Ludu Bożego.
Temat Ludu Bożego podejmowany był już w patrystyce i we wczesnej scholastyce. Temat wrócił w latach 1941 - 42 a potem pełne prawo uzyskał na Soborze Watykańskim II aż do 20 rocznicy soboru w 1984 roku. Jako pierwszy ideę Ludu Bożego zaproponował Koster w 1941 roku.
Yues Congar - Lud Boży w świecie.
Kösemann protestancki teolog - Wędrujący Lud Boży.
Sobór mówi o Kościele jako o Ludzie Bożym Starego Przymierza i odwołuje się do (1P 2,9): „wybrane plemię, królewskie kapłaństwo, naród święty.
Cechy charakterystyczne Ludu Bożego, są to cechy, które zdecydowanie odróżniają go od ugrupowań religijnych, etnicznych, politycznych czy kulturowych.
Jest to lud, który nie rodzi się z krwi i ciała lecz przez Łaskę, wiarę i chrzest;
Jest to lud wybrany w nowy sposób, powołany przez Chrystusa;
Jest to naród święty Bogu na własność przeznaczone;
Jest to lud królewski wywodzący się od Mesjasza Króla;
Jest to lud kapłański gdzie pośrednikiem między Bogiem a całą ludzkością jest Jezus Chrystus;
Jest ludem prorockim, który wywodzi się ze Słowa Bożego;
Jest ludem pielgrzymującym, stąd błędy i potknięcia, przebywający jak na obczyźnie, nasza Ojczyzna jest w Niebie, w swej rzeczywistości wyłania się z ludu Starego Przymierza, u świętego Pawła Kościół to Izrael duchowy;
Jest Bożą własnością , udziałem tego ludu jest godność i wolność synów Bożych, w których sercach Duch Święty mieszka jak w świątyni, towarzyszy mu Boża obecność, prawem tego jest nowe przykazanie miłości;
Jest ludem osadzonym w historii, stąd upadki lecz celem jest Królestwo Boże, istotną wartością jest godność synów Bożych w Jezusie Chrystusie dostępujących bliskości Boga (Hbr 12,22-24) „Wy natomiast otrzymaliście dostęp do góry Syjonu, do miasta Boga żywego, niebiańskiego Jeruzalem, do niezliczonej rzeszy świętujących aniołów, na zgromadzenie pierworodnych, zapisanych w niebie, do Boga sędziego wszystkich, do duchów sprawiedliwych, które już osiągnęły doskonałość, do Jezusa pośrednika Nowego Przymierza” pan Bóg jest nadal spadkobiercą dany ludowi Izraelskiemu, Izrael jest nadal dziedzicem: „dary Boże są nieodwołalne”. Czekamy na tego samego Mesjasza.;
2. Kościół w zamyśle Bożym.
Kościół stanowi kontynuację historii zbawienia albo inaczej, historia zbawienia realizuje się dalej w Kościele. Pełni on w świecie rolę podobną do tej, jaką pełnił wśród ludów ościennych naród wybrany. Kościół widzialny wywodzi się od Chrystusa i od Niego bierze swoje prawo. Chrystus ukształtował elementy konstytucyjne Kościoła: sakramenty, hierarchiczność itp. W swoim natomiast powołaniu, w swoim celu i w swoich zadaniach Kościół realizuje to samo dzieło zbawcze, które zapoczątkował Bóg Kościół stanowi kontynuację historii zbawienia, albo inaczej, historii zbawienia już w raju. Tym, co spaja Kościół z całą historią zbawienia, jest Mesjasz, przymierze i ofiara. W Kościele trwają czasy mesjańskie. Kościół jest nowym trwałym przymierzem Boga z ludźmi, kościół żyje jeden na zawsze złożoną Bogu ofiarą krzyżową Chrystusa. Jak Chrystus był nowym szczepem, który wyrósł na starym pniu, tak Kościół jest nowym drzewem, które wyrasta z Chrystusowego korzenia. W Kościele stary człowiek przemienia się w nowego, pokolenie adamowe staje się na nowo wspólnotą dzieci Bożych.
W ciągu rozwoju nauki o Kościele pojawiły się tendencje upatrujące czas powstania Kościoła w różnych momentach życia Chrystusa.
Analizując teksty biblijne oraz naukę Ojców Kościoła możemy zauważyć, że Chrystus Pan ustanowił Kościół przez swoje życie. Działo się to od momentu wcielenia przez wydarzenia z Jego życia, a także Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie, by osiągnąć kres w zesłaniu Ducha Świętego. Fundamentem ontycznym jest Kościoła tajemnica wcielenia. To właśnie unia hipostatyczna, a więc zjednoczenie dwóch natur Boskiej i ludzkiej w jednej osobie Boskiej Syna Bożego, stanowi ten fundament. Kościół to przecież wspólnota człowieka z Bogiem i człowieka z człowiekiem w Bogu. Po tym jedynym w swoim rodzaju zdarzeniu w historii zbawienia Chrystus Pan ustanawia Kościół etapami, z których kulminacyjnym jest Jego Zmartwychwstanie i zesłanie Ducha Świętego. Oto poszczególne etapy ustanowienia Kościoła przez Chrystusa:
Powołanie uczniów (Łk 5, 10-11; 27-28)
Wybór Apostołów (Łk 6, 12-16)
Rozesłanie uczniów (Łk 9, 1-6; 10, 1-12)
Ustanowienie sakramentów:
Chrztu (Mt 28,19)
Eucharystii (Mt 26,26-29)
Pokuty (J20, 22-23)
Kapłaństwa (Łk 22,19)
Budowanie wspólnoty apostołów, uczniów i wiernych w nawiązaniu do starotestamentalnego ludu wybranego. Jest to lud Boży, którego racją istnienia jest właśnie Chrystus.
Wyposażenie Kościoła w jego „konstytucję”, jaką są dwa przykazania miłości (Mt 22,36-40).
Przykazanie prymatu św. Piotrowi (Mt16,18-19)
Ostatnia wieczerza i jej główny element ustanowienie Eucharystii stanowią swoiste apogeum zbawczego dzieła Chrystusa. Mowa Arcykapłańska i umycie nóg są modelem diakonii w Kościele, która jest wzorem nie tylko postępowania wiernych, ale także prawowania władzy.
Męka i śmierć Chrystusa, do której w sposób oczywisty nawiązuje Chrystus podczas ostatniej wieczerzy. Według Piusa XII miałaby stanowić moment kulminacyjny ustanowienia Kościoła (por. encyklika Mystici Corporis Christi, Mediator Dei). Śmierć Chrystusa nie była ostatecznym celem Jego życia.
Zmartwychwstanie Chrystusa jest momentem kulminacyjnym w procesie budowania Kościoła przez Chrystusa.
Wniebowstąpienie i zesłanie Ducha Świętego stanowi dopełnienie tajemnicy zmartwychwstania. Bowiem przez posłanie nam przez Syna Ducha Świętego stajemy się uczestnikami Bożej natury. Podkreślić jeszcze należy fakt, że Chrystus od momentu zakończenia ustanowienia Kościoła, ciągle w nim działa przez Ducha Świętego i stale go buduje. To budowanie dokonuje się przede wszystkim przez sakramenty chrztu i Eucharystii. Kościół więc w swojej istocie jest niezniszczalny.
3. Kościół - powszechny sakrament zbawienia.
Pierwotny Kościół mówił o sakramencie używając określenia greckiego mysterion, które to określenie bardzo często występuje w listach świętego Pawła. Wulgata natomiast tłumaczy greckie mysterion przez utworzone słowo misterium albo łacińskie sacramentum. Sakrament jest to widzialny znak, dokonany przez niewidzialnego Boga. Przez co rzeczywistość święta staje się dla nas dostępna. Pierwszym sakramentem jest sam Jezus Chrystus, jest On Prasakramentem, obrazem niewidzialnego Boga. Ursakrament, prasakrament to Jezus Chrystus w Nim.
Ratzinger pisał: „Jeżeli Chrystusa możemy nazwać sakramentem Boga to Kościół jest dla nas sakramentem. Chrystus daje nam prawdziwą obecność”.
Schillecbeck natomiast powiedział: „Po wniebowstąpieniu Jezusa historia zbawienia domaga się cielesnego przedłużenia Chrystusa, kiedy została mu odebrana Jego widzialna obecność. Funkcja Jezusowego ciała spoczęła na Kościele”. Kościół stał się sakramentem zbawczej funkcji Boga, Kościół przedłuża zbawcze działanie. W Kościele Chrystus wychodzi na przeciw człowiekowi w postaci materialnych znaków (sakramenty).
Z tego wynika, że:
Kościół posiada element Boski, transcendentny i ludzki;
Sakramentalność Kościoła przejawia się w liturgii;
Kościół nie tyle prowadzi tylko dzieło Chrystusa ale kontynuuje obecność Chrystusa wśród nas;
Sobór Watykański II bardzo dużo mówi, że kościół jest Sakramentem;
Kościół jest sakramentem zbawienia;
Kościół jest sakramentem jedności;
Kościół jako sakrament zbawienia;
Na zasadzie Boskiej analogii upodabnia się ona [rzeczywistość Kościoła] do tajemnicy Słowa Wcielonego (Chrystusa), jak bowiem przybrana natura ludzi służy Słowu Bożemu za żywe narzędzie zbawienia, nie inaczej społeczny mechanizm. Kościół służy ożywiającemu Duchowi Chrystusa ku wzrostowi ciała. Kościół jest sakramentem zbawienia jako zbiorowy świadek Jezusa Chrystusa, całkowicie zależny od Jezusa. Kościół jest widzialnym i skutecznym znakiem zbawienia, środkiem przez który Bóg udziela zbawienia, ustanowionym dla wszystkich Kościół także jest sakramentem zbawienia, ponieważ przekazuje światu Bożą łaskę. Historia Kościoła to historia przenikania w ludzkie serca.
W 250 roku Orygenes i Cyprian uknuli zdanie, że poza Chrystusem nie ma zbawienia.
4. Kościół - sakrament jedności.
Pierwotny Kościół mówił o sakramencie używając określenia greckiego mysterion, które to określenie bardzo często występuje w listach świętego Pawła. Wulgata natomiast tłumaczy greckie mysterion przez utworzone słowo misterium albo łacińskie sacramentum. Sakrament jest to widzialny znak, dokonany przez niewidzialnego Boga. Przez co rzeczywistość święta staje się dla nas dostępna. Pierwszym sakramentem jest sam Jezus Chrystus, jest On Prasakramentem, obrazem niewidzialnego Boga. Ursakrament, prasakrament to Jezus Chrystus w Nim.
Ratzinger pisał: „Jeżeli Chrystusa możemy nazwać sakramentem Boga to Kościół jest dla nas sakramentem. Chrystus daje nam prawdziwą obecność”.
Schillecbeck natomiast powiedział: „Po wniebowstąpieniu Jezusa historia zbawienia domaga się cielesnego przedłużenia Chrystusa, kiedy została mu odebrana Jego widzialna obecność. Funkcja Jezusowego ciała spoczęła na Kościele”. Kościół stał się sakramentem zbawczej funkcji Boga, Kościół przedłuża zbawcze działanie. W Kościele Chrystus wychodzi na przeciw człowiekowi w postaci materialnych znaków (sakramenty).
Kościół jest jeden: ma jednego Pana, wyznaje jedną wiarę, rodzi się z jednego chrztu, tworzy jedno Ciało, jest ożywione przez jednego Ducha. Kościół jest jeden ze względu na swoje źródło: Największym wzorem i zasadą tej tajemnicy jest jedność jedynego Boga Ojca i Syna w Duchu Świętym, w troistości osób. Kościół jest jeden ze względu na swojego założyciela: „Syn Wcielony, Książe pokoju, pojednał jedynego Boga Ojca i Syna w Duchu Świętym, w troistości osób. Kościół jest jeden ze względu na swojego założyciela: „Syn Wcielony, Książe pokoju, pojednał wszystkich ludzi z Bogiem przez krzyż swój, przywracając wszystkim jedność w jednym Ludzie i w jednym Ciele. Kościół jest jeden ze względu na swoją „duszę”: „Duch Święty, który mieszka w wierzących i napełnia cały Kościół oraz nim kieruje, jest sprawcą tej dziwnej wspólnoty wiernych i tak dogłębnie wszystkich zespala w Chrystusie, że jest zasadą jedności Kościoła”. Jedność więc należy do istoty Kościoła.
Jedność Kościoła pielgrzymującego jest zapewniana także przez widzialne więzy komunii:
wyznanie jednej wiary otrzymanej przez Apostołów;
wspólne celebrowanie kultu Bożego, przede wszystkim sakramentów;
sukcesja apostolska za pośrednictwem sakramentu święceń, która to sukcesja strzeże braterskiej zgody rodziny Bożej.
Od początku ten jeden Kościół ukazuje jednak w wielkiej różnorodności, która pochodzi zarówno z rozmaitości darów Bożych, jak i wielości otrzymujących je osób. W jedności Ludu Bożego gromadzi się różnorodność narodów i kultur. Wśród członków Kościoła istnieje różnorodność darów, istnieją partykularne Kościoły, korzystające z własnej tradycji. Wielkie bogactwo tej różnorodności nie sprzeciwia się jedności Kościoła. To grzech i ciężar jego konsekwencji zagraża nieustannie darowi jedności. Apostoł więc wzywa do zachowania „jedności Ducha dzięki więzi, jaką jest pokój” (Ef 4,3).
Znamię jedności: Kościół Jezusa Chrystusa musi być jeden, ponieważ Chrystus jest jeden i jeden Duch Święty, który jest tej dziwnej wspólnoty (communio) wiernych i tak dogłębnie wszystkich zespala w Chrystusie iż jest zasadą jedności Kościoła (Dekret o Ekumeniźmie). Przez jedność Kościoła rozumie się jedyność, jak i jednolitość. Jedność Kościoła jest na wzór jedności Trójjedynego Boga.
Kościół jest święty, bo przepełnia go obecność Tego, który « sam jeden jest Święty» (Ap15,4). Święta obecność, dlatego Kościół chociaż składa się z grzeszników jest święty. Pismo święte Nowego Testamentu mówią o trzech wymiarach świętości Kościoła:
5. Kościół - komunia.
Komunia czyli wspólnota z Jezusem Chrystusem. Kiedy dwaj uczniowie idą do Emaus po zmartwychwstaniu Jezusa nie rozpoznają idącego z nimi Mistrza. Jak mówi ewangelista „oczy ich były jakby na uwięzi”. Poznają Chrystusa dopiero po łamaniu chleba, podczas Eucharystii. Po zmartwychwstaniu Chrystus chce abyśmy go rozpoznawali inaczej, w innej obecności. Zbawienie, które zwiastował Chrystus to komunia z Bogiem. Wspólnota Kościoła popaschalnego zwiastowała zbawienie jako komunię z Bogiem przez komunię z Jezusem Chrystusem. Ale ponieważ w zwiastowaniu Jezusa zbawcza komunia z Bogiem nie była tylko zewnętrzna ani tylko pozaziemska, ale objawiła się zewnętrznie tu i teraz, podobnie nowej komunii (koinoni), nowej wspólnoty (ecclesia) nie można pojmować tylko niewidzialnie i indywidualnie, strukturalnie i widzialnie. Nowa wspólnota uczniów jest miejscem wspominania historycznego Jezusa, wspominania, które łączy z nim uczniów nawzajem ze sobą. Kościół jest teologiczną przestrzenią popschalnego działania Chrystusa zasiadającego u Boga, przestrzenią zbawczą. Popaschalny sposób obecności Chrystusa w Kościele czyni Kościół niezbędnym elementem tej nowej obecności Pana. Kościół jest nie tylko miejscem obecności Jezusa, ale Go realnie i owocnie uobecnia.
Chrystus jest i działa w Kościele i chce być rozpoznawalny w sakramentach sprawowanych przez Kościół.
Termin koinonia wskazuje na związek ludzi z Bogiem i pomiędzy nimi samymi w Kościele, realizowany głównie przez uczestnictwo w sakramentach - zwłaszcza w Eucharystii, miłość i uczynki miłosierdzia oraz wyrażany przez różnego rodzaju gesty i znaki. Pojęcie wspólnoty w odniesieniu do Kościoła uwzględnia sens bierny i czynny; statyczny - wspólnota jako coś trwałego; dynamiczny - wspólnota zdobywana i realizowana własnym wysiłkiem; wymiar wertykalny - wspólnota z Bogiem; horyzontalny - wspólnota między ludźmi; znaczenie osobowe - wspólnota osób; rzeczowe - uczestnictwo w świętych darach.
Jedność Kościoła pielgrzymującego jest zapewniana także przez widzialne więzy komunii:
wyznanie jednej wiary otrzymanej przez Apostołów;
wspólne celebrowanie kultu Bożego, przede wszystkim sakramentów;
sukcesja apostolska za pośrednictwem sakramentu święceń, która to sukcesja strzeże braterskiej zgody rodziny Bożej.
6. Kościół - Ciałem Chrystusa.
Nazywanie Kościoła Ciałem Chrystusa sięga czasów apostolskich, a autorem tego określenia był św. Paweł. Obraz jaki przedstawia święty Paweł w listach: 1 Koryntian 12, 12 -31; 6,15 - 18; Rzymian 12, 4 -8; Efezjan 1,22 - 23; 4, 7 - 17; Kolosan 1, 18 - 24; 3, 15, przedstawia Kościół jako ciało składające się z licznych członków. Z tego obrazu czerpali Ojcowie Kościoła.
Verum Corpus Christi - Ciało Chrystusa jest Prawdą;
Mistici Corpus Christi - Mistyczne Ciało Chrystusa;
Nazwy te przeniesiono na Kościół, do tego przyczynił się Piotr Lombard do zamiany doszło na wskutek herezji głoszonej przez Lombarda i Lutra, którzy poddali wątpliwość realną obecność Chrystusa. Uznawano, że Eucharystia, mistyczne Ciało Chrystusa jest metaforyczne.
W bulli z 1302 roku papież Bonifacy VIII Unam Sanktam w której wyłożył doktrynę supremacji papieskiej, natomiast Pius XII w encyklice Mystici Corporis Christi przedstawił naturę Kościoła jako Mistycznego ciała Chrystusa. Pius XII przestrzega przed błędami - ostrzega przed wyrażeniami mistycznymi.
Nazwanie Kościoła Ciałem Chrystusa najczęściej mówi się o więzi między Kościołem a Chrystusem. Kościół nie jest tylko jakimś zgromadzeniem wokół Chrystusa, lecz jest on zjednoczony z Nim, w Jego Ciele. Należy szczególnie podkreślić trzy aspekty Kościoła jako Ciała Chrystusa: 1. jedność wszystkich członków między sobą dzięki zjednoczeniu z Chrystusem; 2. Chrystus jako Głowa Ciała; 3.Kościół jako oblubienica Chrystusa. Kościół jest komunią człowieka z Bogiem.
Pius XII przestrzega przed błędami, ostrzega przed wyrażaniem mistycznym a widzeniem instytucjonalnym, ludzkim. Kościół jest sługą Jezusa Chrystusa, jest mistyczny, duchowy. Kościół tworzy nierozerwalność z Chrystusem, Chrystus staje się jego Panem a Kościół pozostaje pod Jego posłuszeństwem.
Lumen Gentium podkreśla, że „ Kościół jest żywym organizmem nieustannie się budującym, a jego natura pozostaje ta sama”.
Duch Święty jest główną przyczyną sprawczą nadprzyrodzonego życia w mistycznym ciele i jego jedności, a więc może być nazwany jego duszą. Pierwszą więzią przynależności do mistycznego Ciała w sensie ścisłym i widzialnego Kościoła jest sakrament Chrztu świętego przyjęty w sposób rzeczywisty i ważny. Drugą więzią przynależności do Kościoła jest wiara, a więc do Kościoła nie mogą należeć niewierni, heretycy, apostaci.
Cele Mistycznego Ciała:
Kościół - Ciało Mistyczne ma być świadkiem tajemnic Chrystusa;
Kościół - Ciało Mistyczne Chrystusa ma jako zadanie pełnić w dalszym ciągu jego posłannictwo;
Kościół - Ciało Mistyczne Chrystusa nie ma bezpośrednich celów ziemskich, chociaż ma obowiązek troszczyć się o humanistyczne wartości w ludzkim życiu. Celem ostatecznym Kościoła jest dawana Bogu przez Chrystusa, a także wiekuiste zbawienie i szczęście wieczne..
7. Kościół - Ludem Bożym.
Lud Boży posiada cechy charakterystyczne, które zdecydowanie odróżniają go od ugrupowań religijnych, etnicznych, politycznych czy kulturowych w historii:
jest on Ludem Bożym: Bóg nie jest własnością żadnego narodu. To On nabył dla siebie lud tych, którzy kiedyś nie byli ludem: „ wybrane plemię, królewskie kapłaństwo, naród święty” (1P 2,9)
Członkiem tego ludu staje się człowiek nie przez narodzenie fizyczne lecz przez „narodzenie z wysoka”, „z wody i z Ducha”, to znaczy przez wiarę i chrzest;
Zwierzchnikiem (Głową) tego Ludu jest Jezus Chrystus (namaszczony, Mesjasz); ponieważ to namaszczenie, czyli Duch Święty, spływa z Głowy na Ciało, dlatego jest on „Ludem mesjańskim”;
„Udziałem tego Ludu jest godność i wolność synów Bożych, w których sercach Duch Święty mieszka jak w świątyni”;
„Jego prawem jest nowe przykazanie miłości, tek jak umiłował nas sam Chrystus”. Jest to „nowe” prawo Ducha Świętego;
Jest posłany, aby być solą ziemi i światłem świata, „Stanowi dla całego rodzaju ludzkiego potężny zalążek jedności, nadziei i zbawienia”;
„Jego celem jest Królestwo Boże, zapoczątkowane na ziemi przez samego Boga, mające rozszerzać się coraz dalej, aż do końcu wieków dopełnione zostanie również przez Boga”
Cały Lud Boży uczestniczy w trzech funkcjach Chrystusa i ponosi odpowiedzialność za posłanie i służbę jako „Kapłana, Proroka i Króla”.
8. Kościół jako wspólnota bogata w charyzmaty.
Nauka o charyzmatach w Kościele opiera się na pierwszym liście św. Pawła do Koryntian, gdzie Apostoł pisze, że: „różne są dary łaski lecz ten sam Duch; różne też są rodzaje posługiwania ale jeden Pan; różne są wreszcie działania, lecz ten sam Bóg, sprawca wszystkiego we wszystkich”. W dalszej części tego listu św. Paweł pisze: „Jednemu dany jest przez Ducha dar mądrości słowa, drugiemu umiejętność poznawania według tego samego Ducha, innemu jeszcze dar wiary w tymże Duchu, innemu łaska uzdrawiania w jednym Duchu, innemu dar czynienia cudów, innemu proroctwo, innemu rozpoznawanie duchów, innemu dar języków i wreszcie innemu łaska tłumaczenia języków”. Charyzmat jest zawsze konkretnym powołaniem darowanym w dziele zbawienia, a obejmującym czas i wieczność, powołanie to urzeczywistnia się we wspólnocie, ją tworzy, buduje trwale i służy współbliźniemu w miłości. Charyzmat w sensie najszerszym jest wezwaniem Bożym skierowanym do jednostki ludzkiej i zarazem uzdalniającym ją do określonej służby we wspólnocie - wymaga otwarcia się obdarowywanego człowieka, jego współpracy z Bogiem. Rozdawnictwo charyzmatów ma charakter powszechny, każdy więc otrzymuje go, problem jedynie polega na rozpoznaniu go i realizowaniu. Duch Święty udziela charyzmatów w zależności od potrzeb Kościoła. Charyzmaty udzielane przez Ducha Świętego mogą być jako:
funkcja - prorok, apostoł, ewangelista, nauczyciel, zwierzchnik, diakon;
sprawność - mądrość, wiedza, wiara itp.
Charyzmaty towarzyszyły Kościołowi i za czasów apostolskich i poapostolskich, starożytność chrześcijańską i średniowiecze a także okres potrydencki aż do czasów nam współczesnych. Sobór Watykański II w swych dokumentach w wielu miejscach wspomina o charyzmatach, ale w Konstytucji dogmatycznej o w rozdziale o Ludzie Bożym mówi bardzo obszernie Kościele. I mówi, że charyzmaty są to szczególniejsze łaski, różne od sakramentalnych i otrzymywanych przez posługi szafarskie, a udziela ich Duch Święty. Kiedy mówimy o Duchu Świętym jako dawcy charyzmatów nie tylko nie wykluczamy Ojca i Syna, bo cały Kościół okazuje się jako lud zjednoczony jednością Ojca i Syna i Ducha Świętego. Dary charyzmatyczne różnią się od łask sakramentalnych.
Charyzmaty zarówno nadzwyczajne, jak również proste i zwyczajne, są łaskami Ducha Świętego, bezpośrednio lub pośrednio służącymi Kościołowi; zostają udzielone w celu budowania Kościoła, dla dobra ludzi oraz ze względu na potrzeby świata. Charyzmaty powinny być przyjmowane z wdzięcznością przez tego, kto je otrzymał, ale także przez wszystkich członków Kościoła. Są one rzeczywiście wspaniałym bogactwem łaski żywotności apostolskiej i dla świętości całego Ciała Chrystusa, pod warunkiem jednak, że chodzi o dary, które prawdziwie pochodzą od Ducha Świętego i żeby były wykorzystywane w sposób, w pełni zgodny z autentycznymi poruszeniami tego Ducha, to znaczy w miłości, będącej prawdziwą mirą charyzmatów. Charyzmaty czynią wiernych „zdatnymi i gotowymi do podejmowania rozmaitych dzieł lub funkcji mających na celu odnowę i dalszą pożyteczną rozbudowę Kościoła. W tym sensie okazuje się zawsze konieczne rozeznawanie charyzmatów. Żaden charyzmat nie zwalnia z potrzeby odniesienia się do pasterzy Kościoła i od podporządkowania się tym, „którzy szczególnie powołani są, by nie gasić Ducha, ale doświadczać wszystkiego i zachowywać to, co dobre, by wszystkie charyzmaty, w ich różnorodności i komplementarności, współdziałały dla wspólnego dobra.
9. Podstawowa misja i cel istnienia Kościoła.
Kościół pielgrzymujący jest misyjny ze swej natury, ponieważ swój początek bierze według planu Ojca z posłania Syna i z posłania Ducha Świętego. W ostatecznym więc źródle, to jest Bogu samym, ma początek misyjność Kościoła, a przymiot ten jest złączony z jego powszechnością i apostlskością. Ewangeliści zanotowali nakaz Chrystusa: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (Mt28, 19). „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu” (Mk16, 15). Było to zadanie dla uczniów Jezusa Chrystusa, jak również i dla następnych pokoleń aż po dzień dzisiejszy. Naszym obowiązkiem jest zanoszenie „Dobrej Nowiny” tam, gdzie postawi nas Bóg (w rodzinach, środowiskach itp.)
Wśród celów istnienia Kościoła możemy wyróżnić:
cel ostateczny i cel związany ściśle z religią; Posłannictwo
Chrystusa miało cele religijne, zbawcze i eschatyczne. Królestwo Chrystusa zaczęło się na ziemi, ale dopełni się w rzeczywistości innej. W swej publicznej działalności Chrystus składa swym słuchaczom obietnicę zbawienia, kiedy mówił: „Pójdźcie, błogosławieni Ojca mojego, weźcie w posiadanie królestwo, przygotowane wam od założenia świata” (Mt25,34). Chrystus przyszedł, by dać okup za wielu, jednocześnie pragnął, by jego nauka i misteria zbawcze trwały aż do końca wieków, bo przecież obiecał Apostołom asystencję (Mt 28,19-20) aż do skończenia świata. Posłannictwo Kościoła jest podobne do posłannictwa Chrystusa: „Jak Ty mnie posłałaś tak ja was posyłam”(J20,21). Jako formę swego ciągłego związku z Apostołami i wszystkimi wierzącymi Chrystus obrał wspólnotę zwaną Kościołem (Mt16,18), której obiecał trwałość, dając Apostołom równocześnie wielką władzę związywania i rozwiązywania (Mt13,13), a samemu Piotrowi nie tylko tę władzę, lecz również władzę „kluczy” (Mt16,19). Chrystus swoich uczniów porównuje do latorośli tkwiących w szczepie winnym (J15,1-3) i zachęca do jedności. W wyniku tych wypowiedzi Chrystusa możemy wywnioskować, że celem zasadniczym, głównym i ostatecznym istnienia Kościoła nie może być nic innego, jak to o czym mówił Chrystus - Głowa tegoż Kościoła, w którym trwają jego misteria zbawcze. Celem ostatecznym Kościoła jest zbawienie ludzi, to znaczy doprowadzenie ich do wiekuistego udziału w życiu Boga. Kościół musi mieć taką świadomość, że jego ostatecznym i najważniejszym celem jest doprowadzenie ludzi do uczestnictwa w naturze Bożej, to jest w życiu i działaniu Osób Trójcy Świętej. Konstytucja dogmatyczna o Kościele zaraz na początku mówi o wolnym i tajemniczym zamyśle mądrości i dobroci Boga w stosunku do ludzi, których „postanowił wynieść do uczestnictwa w życiu Bożym”.
Sobór Watykański II tak określa misje: „Ogólnie misjami nazywa się specjalne przedsięwzięcia, które wysłani przez Kościół głosiciele Ewangelii, idąc na cały świat, podejmują celem wykonania zadań głoszenia Ewangelii i zakładania Kościoła wśród narodów lub grup społecznych jeszcze niewierzących w Chrystusa, dochodzą one do skutku przez działalność misyjną, a przeważnie prowadzi się je na terenach uznanych przez Stolicę Apostolską”.
Do celów religijnych należy dawanie świadectwa o Chrystusie, a więc stawianie przed ludźmi Jego postaci wraz z nauką, którą głosił. Kościół ma prowadzić szafarstwo Słowa i sakramentów będących narzędziem łaski oraz organizować kult Boga w Chrystusie i przez Chrystusa. Kościół powinien powierzony mu lud prowadzić do świętości, która może objawiać się w różnych rodzajach życia i obowiązkach.. wszyscy wierni nie tylko są zachęceni do świętości, ale mają obowiązek dążyć do niej. Istotą świętości jest miłość Boga i bliźniego, towarzyszy jej wiara, zgadzanie się z wolą Bożą w życiu codziennym, korzystanie z sakramentów, a zwłaszcza z Eucharystii, branie udziału w liturgii, praktykować cnoty i aktywną służbę braterską.
10. Kościół misterium zjednoczenia ludzi z Bogiem.
Pierwotny Kościół mówił o sakramencie używając określenia greckiego mysterion, które to określenie bardzo często występuje w listach świętego Pawła. Wulgata natomiast tłumaczy greckie mysterion przez utworzone słowo misterium albo łacińskie sacramentum. Sakrament jest to widzialny znak, dokonany przez niewidzialnego Boga. Przez co rzeczywistość święta staje się dla nas dostępna. Pierwszym sakramentem jest sam Jezus Chrystus, jest On Prasakramentem, obrazem niewidzialnego Boga. Ursakrament, prasakrament to Jezus Chrystus w Nim.
11. Kościół wspólnota człowieka z Trójjedynym Bogiem.
Kościół jako wspólnota z Trójjedynym Bogiem. Kościół jest zjednoczeniem mnie z Bogiem. Kościół wywodzi się z Trójcy Świętej, jest skutkiem zamysłu Ojca zrealizowany przez Ducha Świętego. Kościół jest zjednoczony w Duchu Świętym. Kościół wywodzi się z Trójcy Świętej. Istotą Kościoła jest uczestnictwo jego członków w życiu trynitarnym. Upodobnienie się do Jezusa Chrystusa polega na oddaniu się Ojcu i przyjęcie postawy synowskiej. Naśladowanie Jezusa Chrystusa jest próbą przeżycia swojego człowieczeństwa, tak jak On je przeżył. Uchrystowienie to stan przeżycia Człowieczeństwa. Kościół jest uczestnictwem człowieka w relacji do Boga Ojca
12. Soborowa wizja Kościoła.
Po raz pierwszy w historii Kościół zdefiniował siebie w Konstytucji Dogmatycznej o Kościele Lumen gentium, później również w innych konstytucjach, dekretach i deklaracjach.. Ta autodefinicja wypływa z samej struktury konstytucji. Jest ona widoczna przede wszystkim w pierwszych dwóch rozdziałach:
I „Misterium Kościoła”;
II „Lud Boży”
III „O hierarchicznym ustroju Kościoła” - w szczególności o Episkopacie
IV „Katolicy świeccy”
V „Powszechne powołanie do świętości w Kościele”;
VI „Zakonnicy”;
VII „Eschatologiczny charakter Kościoła pielgrzymującego i jego związek z Kościołem w niebie”;
VIII „Błogosławiona Maryja Dziewica Boża Rodzicielka w tajemnicy Chrystusa i Kościoła”.
Ponadto wiele innych elementów eklezjologicznych znajdujemy w innych dokumentach soborowych: w Konstytucji o liturgii ( Sacrosanctum Concilium), o Objawieniu Bożym (Dei Verbum), o Kościele w świecie współczesnym (Gaudium et spes) jak również w dekretach: o działalności misyjnej Kościoła (Ad gentes); o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele (Christus Dominus); o posłudze i życiu kapłanów (Presbyterorum ordinis) o apostolstwie świeckich , o ekumeniźmie.
W dokumentach Soboru Vatykańskiego II Kościół stał się przedmiotem wiary. Kościół został przedstawiany jako obrazy: Ludu Bożego, winnicy Bożej, Budowli Bożej, Pole uprawne, Komunią.
13. Znamiona Kościoła.
Od pierwszych wieków cztery przymioty Kościoła zwane znamionami - traktowano jako znak rozpoznawczy Kościoła, dowód, argument na pochodzenie Kościoła od Chrystusa. Zostały uroczyście sformułowane w Credo nicejsko - konstantynopolitańskim, który w początkach średniowiecza wprowadzony został do Mszy świętej. Głosi on, że jest: jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół.
Znamię jedności: Kościół Jezusa Chrystusa musi być jeden, ponieważ Chrystus jest jeden i jeden Duch Święty, który jest tej dziwnej wspólnoty (communio) wiernych i tak dogłębnie wszystkich zespala w Chrystusie iż jest zasadą jedności Kościoła (Dekret o Ekumeniźmie). Przez jedność Kościoła rozumie się jedyność, jak i jednolitość. Jedność Kościoła jest na wzór jedności Trójjedynego Boga.
Kościół jest święty, bo przepełnia go obecność Tego, który « sam jeden jest Święty» (Ap15,4). Święta obecność, dlatego Kościół chociaż składa się z grzeszników jest święty. Pismo święte Nowego Testamentu mówią o trzech wymiarach świętości Kościoła:
Kościół jest święty, że obecny w nim jest Chrystus: „każdy, kto w Nim pokłada nadzieję, uświęca się, podobnie jak On jest Święty” (1J 3,3). „Świętymi bądźcie, bo ja jestem Święty” (1P1,14 - 16).
Kościół jest święty, bo w nim dokonało się nasze uświęcenie 1Kor „do tych, którzy zostali uświęceni w Chrystusie i powołani na świętych. Stąd wszyscy w Kościele niezależnie od zajmowanego w nim miejsca i pełnionej funkcji powołani są do świętości, na osiągnięcie której winni obracać wszelkie swe siły „otrzymane według miary obdarowania Chrystusowego (KK40)
Kościół jest święty w wymiarze ostatecznym.
Według współczesnych teologów dwa stanowiska wobec świętości Kościoła:
Charles Journet: „Kościół nie jest bez grzeszników, sam jest jednak bez grzechu - bez skazy (instytucja, prawo kanoniczne, dokumenty nauczania, przepisy liturgiczne, kształt liturgii itp.)
Yves Congar i Karl Rahner: grzechy jednostek kładą się cieniem na poziom życia całego Kościoła. Tak. Cała działalność Kościoła jest zarazem działaniem konkretnych ludzi. a ponieważ ci mogą grzeszyć, ponieważ mogą być ludźmi w sposób zawiniony - ciasnymi, egoistycznymi, zadufanymi, opieszałymi... stąd wszystko to znajduje swoje odbicie w tym działaniu, które podejmują jako ludzie Kościoła.
Święci w Kościele - oni decydują o znaczeniu i o losie Kościoła w świecie dzisiejszym w świecie jutra.
Katolickość Kościoła to podkreślenie przeznaczenia Kościoła dla wszystkich ludzi, wszystkich czasów, bowiem zbawienie ma charakter powszechny. Greckie słowo „katholikos” można przełożyć jako „obejmujących całość”, zatem odnoszący się do całości.. kościół jest katolicki w tym sensie, że należy do całego świata, do wszystkich kultur i wszystkich epok. Kościół jest katolicki nie tylko dziś, gdy rozpowszechnił się po całej ziemi. Był katolicki już w dniu Zielonych Świąt, kiedy jego wyznawcy wypełniali niewielki Wieczernik. Powszechność Kościoła, podobnie jak jego jedność i świętość jest więc w świetle wypowiedzi Vatikanum II darem Bożym dla Kościoła, ale i stałym zadaniem. Skoro na wskutek różnorodnych rozbieżności utrzymujących się w przeróżnej formie pomiędzy Kościołem katolickim a Wspólnotami od niego odłączonymi „pełna łączność (communio) kościelna napotyka niemało przeszkód.
Znamię apostolskości możemy tłumaczyć, że Kościół został posłany, ma on trzy główne elementy składowe: apostolskość pochodzenia, apostolskość nauki i apostolskość sukcesji (następstwa). Apostolskość możemy rozumieć w znaczeniu początków Kościoła i jego pochodzenia od Chrystusa poprzez Apostołów. Słowo „apostolski” oznacza horyzontalną tożsamość Kościoła, która trwa przez wszystkie epoki. Kościół został założony na Apostołach, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Chrystus. Dzięki Duchowi Świętemu Apostołowie gromadzą Kościół powszechny. W noc przed swoją męką Chrystus modlił się do Ojca „Jak Ty mnie posłałeś na świat, tak i Ja ich posyłam” (J17,17) Po zmartwychwstaniu do Apostołów zwraca się tymi słowami: „ Jak Ojciec mnie posłał, tak i Ja was posyłam. Po tych słowach tchnął na nich Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane” (J20,21-23).
14. Kościół święty i Kościół grzeszników.
Kościół jest święty, bo przepełnia go obecność Tego, który « sam jeden jest Święty» (Ap15,4). Święta obecność, dlatego Kościół chociaż składa się z grzeszników jest święty. Pismo święte Nowego Testamentu mówią o trzech wymiarach świętości Kościoła:
Kościół jest święty, że obecny w nim jest Chrystus: „każdy, kto w Nim pokłada nadzieję, uświęca się, podobnie jak On jest Święty” (1J 3,3). „Świętymi bądźcie, bo ja jestem Święty” (1P1,14 - 16).
Kościół jest święty, bo w nim dokonało się nasze uświęcenie 1Kor „do tych, którzy zostali uświęceni w Chrystusie i powołani na świętych. Stąd wszyscy w Kościele niezależnie od zajmowanego w nim miejsca i pełnionej funkcji powołani są do świętości, na osiągnięcie której winni obracać wszelkie swe siły „otrzymane według miary obdarowania Chrystusowego (KK40)
Kościół jest święty w wymiarze ostatecznym.
Według współczesnych teologów dwa stanowiska wobec świętości Kościoła:
Charles Journet: „Kościół nie jest bez grzeszników, sam jest jednak bez grzechu - bez skazy (instytucja, prawo kanoniczne, dokumenty nauczania, przepisy liturgiczne, kształt liturgii itp.)
Yves Congar i Karl Rahner: grzechy jednostek kładą się cieniem na poziom życia całego Kościoła. Tak. Cała działalność Kościoła jest zarazem działaniem konkretnych ludzi. a ponieważ ci mogą grzeszyć, ponieważ mogą być ludźmi w sposób zawiniony - ciasnymi, egoistycznymi, zadufanymi, opieszałymi... stąd wszystko to znajduje swoje odbicie w tym działaniu, które podejmują jako ludzie Kościoła.
Święci w Kościele - oni decydują o znaczeniu i o losie Kościoła w świecie dzisiejszym w świecie jutra.
Istota zła w Kościele polega na tym, że Kościół jest miejscem szczególnej obecności Boga wśród ludzi. lecz lud Boży swoimi grzechami i zaniedbaniem dobra, przeczy temu. Złem w Kościele są te wszystkie sytuacje, w których przeszkadzamy Bogu w okazywaniu Jego potężnej miłości wobec nas: np. grzechy ciężkie, trwanie w nałogach, obojętność na drugiego, sianie niezgody. Wyrządzamy wówczas krzywdę Kościołowi. Chrześcijanin zamknięty na łaskę Chrystusa nie tylko jest martwym członkiem Kościoła, lecz dla innych staje się przeszkodą na drodze do wiary: „Z waszej to przyczyny poganie bluźnią imieniu Bożemu” (Iż 52,5; Ez 35,20; Rz 2,24).
„Kościół - pisze ks. Alfons Skowronek - jest i pozostaje „świętym grzesznikiem”, Kościołem grzesznym. Jest to nie tylko fakt z elementarnego doświadczenia, taka jest prawda wiary”.
15. Kościół powszechny.
Kościół jest powszechny: głosi całość wiary; nosi w sobie całą pełnię zbawienia i rozdziela je; jest posłany do wszystkich narodów; zwraca się do wszystkich ludzi; obejmuje wszystkie czasy. Kościół ze swej natury jest misyjny.
Katolickość Kościoła to podkreślenie przeznaczenia Kościoła dla wszystkich ludzi, wszystkich czasów, bowiem zbawienie ma charakter powszechny. Greckie słowo „katholikos” można przełożyć jako „obejmujących całość”, zatem odnoszący się do całości.. kościół jest katolicki w tym sensie, że należy do całego świata, do wszystkich kultur i wszystkich epok. Kościół jest katolicki nie tylko dziś, gdy rozpowszechnił się po całej ziemi. Był katolicki już w dniu Zielonych Świąt, kiedy jego wyznawcy wypełniali niewielki Wieczernik. Powszechność Kościoła, podobnie jak jego jedność i świętość jest więc w świetle wypowiedzi Vatikanum II darem Bożym dla Kościoła, ale i stałym zadaniem. Skoro na wskutek różnorodnych rozbieżności utrzymujących się w przeróżnej formie pomiędzy Kościołem katolickim a Wspólnotami od niego odłączonymi „pełna łączność (communio) kościelna napotyka niemało przeszkód.
16. Misterium jedności Kościoła.
Pierwotny Kościół mówił o sakramencie używając określenia greckiego mysterion, które to określenie bardzo często występuje w listach świętego Pawła. Wulgata natomiast tłumaczy greckie mysterion przez utworzone słowo misterium albo łacińskie sacramentum. Sakrament jest to widzialny znak, dokonany przez niewidzialnego Boga. Przez co rzeczywistość święta staje się dla nas dostępna. Pierwszym sakramentem jest sam Jezus Chrystus, jest On Prasakramentem, obrazem niewidzialnego Boga. Ursakrament, prasakrament to Jezus Chrystus w Nim.
Kościół jest jeden: ma jednego Pana, wyznaje jedną wiarę, rodzi się z jednego chrztu, tworzy jedno Ciało, jest ożywione przez jednego Ducha. Kościół jest jeden ze względu na swoje źródło: Największym wzorem i zasadą tej tajemnicy jest jedność jedynego Boga Ojca i Syna w Duchu Świętym, w troistości osób. Kościół jest jeden ze względu na swojego założyciela: „Syn Wcielony, Książe pokoju, pojednał wszystkich ludzi z Bogiem przez krzyż swój, przywracając wszystkim jedność w jednym Ludzie i w jednym Ciele. Kościół jest jeden ze względu na swoją „duszę”: „Duch Święty, który mieszka w wierzących i napełnia cały Kościół oraz nim kieruje, jest sprawcą tej dziwnej wspólnoty wiernych i tak dogłębnie wszystkich zespala w Chrystusie, że jest zasadą jedności Kościoła”. Jedność więc należy do istoty Kościoła.
Jedność Kościoła pielgrzymującego jest zapewniana także przez widzialne więzy komunii:
wyznanie jednej wiary otrzymanej przez Apostołów;
wspólne celebrowanie kultu Bożego, przede wszystkim sakramentów;
sukcesja apostolska za pośrednictwem sakramentu święceń, która to sukcesja strzeże braterskiej zgody rodziny Bożej.
Od początku ten jeden Kościół ukazuje jednak w wielkiej różnorodności, która pochodzi zarówno z rozmaitości darów Bożych, jak i wielości otrzymujących je osób. W jedności Ludu Bożego gromadzi się różnorodność narodów i kultur. Wśród członków Kościoła istnieje różnorodność darów, istnieją partykularne Kościoły, korzystające z własnej tradycji. Wielkie bogactwo tej różnorodności nie sprzeciwia się jedności Kościoła. To grzech i ciężar jego konsekwencji zagraża nieustannie darowi jedności. Apostoł więc wzywa do zachowania „jedności Ducha dzięki więzi, jaką jest pokój” (Ef 4,3).
Znamię jedności: Kościół Jezusa Chrystusa musi być jeden, ponieważ Chrystus jest jeden i jeden Duch Święty, który jest tej dziwnej wspólnoty (communio) wiernych i tak dogłębnie wszystkich zespala w Chrystusie iż jest zasadą jedności Kościoła (Dekret o Ekumeniźmie). Przez jedność Kościoła rozumie się jedyność, jak i jednolitość. Jedność Kościoła jest na wzór jedności Trójjedynego Boga.
Kościół jest święty, bo przepełnia go obecność Tego, który « sam jeden jest Święty» (Ap15,4). Święta obecność, dlatego Kościół chociaż składa się z grzeszników jest święty. Pismo święte Nowego Testamentu mówią o trzech wymiarach świętości Kościoła:
17. Apostolski wymiar Kościoła.
Kościół jest apostolski: jest zbudowany na trwałych fundamentach „dwunastu Apostołów Baranka”; jest niezniszczalny; jest nieomylnie zachowany w prawdzie. Chrystus rządzi Kościołem przez Piotra i innych Apostołów, obecnych w ich następcach, papieżu i Kolegium Biskupów. Znamię apostolskości możemy tłumaczyć, że Kościół został posłany, ma on trzy główne elementy składowe: apostolskość pochodzenia, apostolskość nauki i apostolskość sukcesji (następstwa). Apostolskość możemy rozumieć w znaczeniu początków Kościoła i jego pochodzenia od Chrystusa poprzez Apostołów. Słowo „apostolski” oznacza horyzontalną tożsamość Kościoła, która trwa przez wszystkie epoki. Kościół został założony na Apostołach, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Chrystus. Dzięki Duchowi Świętemu Apostołowie gromadzą Kościół powszechny. W noc przed swoją męką Chrystus modlił się do Ojca „Jak Ty mnie posłałeś na świat, tak i Ja ich posyłam” (J17,17) Po zmartwychwstaniu do Apostołów zwraca się tymi słowami: „ Jak Ojciec mnie posłał, tak i Ja was posyłam. Po tych słowach tchnął na nich Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane” (J20,21-23).
18. Wyjaśnij zdanie Jana Pawła II: „Człowiek drogą Kościoła.
19. Kościół miejscem spotkania człowieka z Bogiem.
20. Cel istnienia Kościoła.
Wśród celów istnienia Kościoła możemy wyróżnić:
cel ostateczny i cel związany ściśle z religią; Posłannictwo
Chrystusa miało cele religijne, zbawcze i eschatyczne. Królestwo Chrystusa zaczęło się na ziemi, ale dopełni się w rzeczywistości innej. W swej publicznej działalności Chrystus składa swym słuchaczom obietnicę zbawienia, kiedy mówił: „Pójdźcie, błogosławieni Ojca mojego, weźcie w posiadanie królestwo, przygotowane wam od założenia świata” (Mt25,34). Chrystus przyszedł, by dać okup za wielu, jednocześnie pragnął, by jego nauka i misteria zbawcze trwały aż do końca wieków, bo przecież obiecał Apostołom asystencję (Mt 28,19-20) aż do skończenia świata. Posłannictwo Kościoła jest podobne do posłannictwa Chrystusa: „Jak Ty mnie posłałaś tak ja was posyłam”(J20,21). Jako formę swego ciągłego związku z Apostołami i wszystkimi wierzącymi Chrystus obrał wspólnotę zwaną Kościołem (Mt16,18), której obiecał trwałość, dając Apostołom równocześnie wielką władzę związywania i rozwiązywania (Mt13,13), a samemu Piotrowi nie tylko tę władzę, lecz również władzę „kluczy” (Mt16,19). Chrystus swoich uczniów porównuje do latorośli tkwiących w szczepie winnym (J15,1-3) i zachęca do jedności. W wyniku tych wypowiedzi Chrystusa możemy wywnioskować, że celem zasadniczym, głównym i ostatecznym istnienia Kościoła nie może być nic innego, jak to o czym mówił Chrystus - Głowa tegoż Kościoła, w którym trwają jego misteria zbawcze. Celem ostatecznym Kościoła jest zbawienie ludzi, to znaczy doprowadzenie ich do wiekuistego udziału w życiu Boga. Kościół musi mieć taką świadomość, że jego ostatecznym i najważniejszym celem jest doprowadzenie ludzi do uczestnictwa w naturze Bożej, to jest w życiu i działaniu Osób Trójcy Świętej. Konstytucja dogmatyczna o Kościele zaraz na początku mówi o wolnym i tajemniczym zamyśle mądrości i dobroci Boga w stosunku do ludzi, których „postanowił wynieść do uczestnictwa w życiu Bożym”.
Do celów religijnych należy dawanie świadectwa o Chrystusie, a więc stawianie przed ludźmi Jego postaci wraz z nauką, którą głosił. Kościół ma prowadzić szafarstwo Słowa i sakramentów będących narzędziem łaski oraz organizować kult Boga w Chrystusie i przez Chrystusa. Kościół powinien powierzony mu lud prowadzić do świętości, która może objawiać się w różnych rodzajach życia i obowiązkach.. wszyscy wierni nie tylko są zachęceni do świętości, ale mają obowiązek dążyć do niej. Istotą świętości jest miłość Boga i bliźniego, towarzyszy jej wiara, zgadzanie się z wolą Bożą w życiu codziennym, korzystanie z sakramentów, a zwłaszcza z Eucharystii, branie udziału w liturgii, praktykować cnoty i aktywną służbę braterską.
14