PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
Sposoby opodatkowania dochodów z najmu, podnajmu, dzierżawy
Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze (określanych w dalszej części mianem najmu) zostały zróżnicowane w zależności od tego, czy:
najem stanowi dla podatnika źródło przychodów odrębne od działalności gospodarczej, czy też
najem stanowi działalność gospodarczą podatnika
Jeżeli najem stanowi działalność gospodarczą podatnika, wówczas może on opłacać podatek dochodowy od osób fizycznych:
na zasadach ogólnych według progresywnej skali podatkowej, w zależności od wysokości uzyskanego dochodu stawką 19%, 30%, 40% lub 50%;
na zasadach ogólnych według liniowej stawki podatku w wysokości 19%.
Jeżeli najem stanowi dodatkowe źródło dochodu osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej w tym zakresie, wówczas może ona może opłacać podatek dochodowy od osób fizycznych:
na zasadach ogólnych według progresywnej skali podatkowej,
bądź
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Przychód z najmu
Dla właściciela przedmiotu najmu przychodem będzie kwota czynszu oraz inne należności związane z przedmiotem najmu i wynikające z zawartej z najemcą umowy najmu. Jeżeli z umowy wynika, że najemca, niezależnie od czynszu z tytułu najmu, ponosi koszty np. zużycia wody, wywozu śmieci, energii czy opłat za użycie telefonu wynajmujący obciąża najemcę ww. kosztami, a wcześniej zalicza je do kosztów uzyskania przychodów.
Moment powstania przychodu
Jeżeli najem stanowi dodatkowe źródło przychodu osoby fizycznej przychodem są otrzymane i postawione do dyspozycji podatnika pieniądze.
Jeżeli najem stanowi działalność gospodarczą podatnika przychód z działalności gospodarczej stanowią kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, pomniejszone o należny podatek od towarów i usług
Koszty uzyskania przychodu
Kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ww. ustawy. Do najbardziej typowych i najczęściej ponoszonych kosztów związanych z najmem można zaliczyć:
koszty związane z bieżącym utrzymaniem przedmiotu najmu;
opłaty pocztowe związane z wynajmem;
opłaty za media, usługi telekomunikacyjne, które są następnie refakturowane na najemców;
opłaty za porady specjalistyczne związane z najmem;
raty podatku od nieruchomości;
ubezpieczenie przedmiotu najmu od ognia i innych żywiołów, kradzieży, itp.;
koszty wynagrodzeń zatrudnionych pracowników;
podatek VAT nie podlegający odliczeniu dla wynajmujących będących podatnikami podatku od towarów i usług.
Moment poniesienia kosztu uzyskania przychodu
Jeżeli najem stanowi dodatkowe źródło przychodu osoby fizycznej, koszt uznaje się za poniesiony dopiero w momencie dokonania zapłaty.
Jeżeli najem stanowi działalność gospodarczą podatnika, koszt ewidencjonuje się w momencie dokonania zakupu, bez względu na to kiedy nastąpiła faktyczna zapłata.
Pojęcie środka trwałego
Środkami trwałymi są wszystkie składniki majątkowe podatnika o przewidywanym okresie używania powyżej jednego roku oraz wartości przekraczającej 3.500,00 złotych. Jeżeli zakupiony składnik majątku został zakwalifikowany do środków trwałych, wówczas kosztem stają się odpisy amortyzacyjne dokonywane co miesiąc, kwartał, itp.
Amortyzacja nieruchomości
Wartość początkową nieruchomości stanowi cena nabycia, jeżeli nieruchomość została nabyta w drodze kupna, lub koszt wytworzenia, w przypadku wytworzenia środka trwałego lub wartość rynkowa z dnia nabycia w drodze spadku lub darowizny.
W przypadku nieruchomości mieszkalnych (ponad 50% powierzchni stanowią lokale mieszkalne) wartość początkową można ustalić metodą uproszczoną jako iloczyn kwoty 988zł/m2 i liczby m2 wynajmowanej powierzchni.
Dochód do opodatkowania = Przychód - Koszty uzyskania przychodu
Podstawa opodatkowania
Podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych stanowi dochód pomniejszony o:
straty z lat ubiegłych;
składki na ubezpieczenie społeczne podatnika i osób współpracujących (jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów);
wydatki na cele rehabilitacyjne;
Progresywna skala podatkowa w 2005 roku
Podstawa obliczenia |
Podatek wynosi |
|
Ponad |
do |
|
|
37 024 PLN |
19% podstawy minus 530,08 PLN |
37 024 PLN |
74 048 PLN |
6 504,48 + 30% nadwyżki ponad 37 024 PLN |
74 048 PLN |
600 000 PLN |
17 611,68 + 40% nadwyżki ponad 74 048 PLN |
600 000 PLN |
|
227 992,48 + 50% nadwyżki ponad 600 000 PLN |
Podatek liniowy
Od 2004 roku osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą wybrać opodatkowanie według liniowej stawki podatku w wysokości 19 %. Wybierając opodatkowanie podatkiem liniowym, podatnik opodatkowuje całość swoich dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej - nie ma kwoty wolnej od podatku.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogą być opodatkowane przychody uzyskiwane z najmu jako odrębnego źródła opodatkowania.
Podstawę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowią uzyskane przez podatnika z tytułu najmu przychody (faktycznie otrzymane), zatem nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów.
Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
8,5 % jeżeli wysokość przychodów w roku podatkowym nie przekroczyła 4.000,00 EURO (tj. w 2005 roku kwoty 17.514,80 PLN);
20 % od nadwyżki ponad kwotę 4.000,00 EURO, czyli w 2005 roku ponad 17.514,80 PLN.
Uwaga!
Równowartość 4.000,00 EURO limit przychodów dotyczy łącznie obojga małżonków. Jeżeli więc nieruchomość należy do majątku wspólnego małżonków, a żaden z małżonków nie złożył oświadczenia o wyborze opodatkowania całości przychodów na jego nazwisko, limit, o którym mowa wyżej ulega podziałowi pomiędzy małżonków: wówczas każdemu z nich przysługuje limit w wysokości 2.000,00 EURO i nadwyżkę ponad tę kwotę opodatkowuje stawką 20 %.
Obowiązki podatników
Wyszcze-gólnienie |
Najem jako dodatkowe źródło dochodu |
Najem stanowiący działalność gospodarczą |
||
|
Skala progresywna |
Ryczałt |
Skala progresywna |
Podatek liniowy |
Ewidencje |
Brak |
Brak, przychody muszą wynikać z zawartych na piśmie umów |
Podatkowa księga przychodów i rozchodów |
Podatkowa księga przychodów i rozchodów |
Deklaracje miesięczne |
PIT - 5 składany w terminie do 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni po przekroczeniu kwoty wolnej |
Brak |
PIT - 5 składany w terminie do 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni po przekroczeniu kwoty wolnej |
PIT - 5L składany w terminie do 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni |
Termin wpłaty zaliczek na podatek |
Za każdy miesiąc (od stycznia do listopada) do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień w wysokości należnej za listopad - do dnia 20 grudnia |
Za każdy miesiąc (od stycznia do listopada) do 20 dnia następnego miesiąca. Za grudzień do 31 stycznia następnego roku |
Za każdy miesiąc (od stycznia do listopada) do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień w wysokości należnej za listopad - do dnia 20 grudnia |
Za każdy miesiąc (od stycznia do listopada) do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień w wysokości należnej za listopad - do dnia 20 grudnia |
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG
Zakres opodatkowania podatkiem VAT
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ponieważ w klasyfikacjach statystycznych najem, dzierżawa, leasing wymieniony został w katalogu usług, świadczenie w/w usług co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem VAT
Podatnik w ustawie o VAT
Podatnikiem jest każda osoba prawna, jednostka niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna, która w sposób samodzielny prowadzi jakąkolwiek działalność gospodarczą, niezależnie od miejsca jej wykonywania oraz bez względu na cel i rezultaty tej działalności.
W rozumieniu ustawy o VAT działalnością gospodarczą jest również wykorzystywanie towarów (należy rozumieć tu również budynki, budowle lub ich części) w sposób ciągły dla celów zarobkowych, czyli działalność w zakresie wynajmu, dzierżawy, leasingu nieruchomości.
Obowiązek podatkowy
Zasada ogólna
Obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Najem, dzierżawa, leasing
W przypadku świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub umów o podobnym charakterze obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Przykład
W umowie najmu termin płatności czynszu określono do 10 dnia miesiąca. Jeżeli najemca ureguluje należność za czynsz za miesiąc luty 5 lutego, obowiązek podatkowy powstanie w lutym - wynajmujący wykaże tę sprzedaż w deklaracji za miesiąc luty. Natomiast jeżeli najemca ureguluje należność za czynsz za miesiąc luty 5 marca, obowiązek podatkowy również powstanie w lutym (termin płatności upłynął 10 lutego) - wynajmujący wykaże tę sprzedaż również w deklaracji za miesiąc luty.
Podstawa opodatkowania
Podstawę opodatkowania stanowi kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o podatek należny, czyli wartość netto towaru lub usługi.
W przypadku świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu nieruchomości podstawę opodatkowania stanowi wartość czynszu wskazana w umowie.
Uwaga!
Kaucja pobierana przed zawarciem umowy najmu w celu zabezpieczenia ewentualnej utraty należności od najemców nie stanowi obrotu, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stawki podatkowe
Świadczenie usług najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym objęte jest zwolnieniem przedmiotowym, natomiast w każdym innym przypadku usługa najmu podlega opodatkowaniu przy zastosowaniu stawki podstawowej tj. 22%.
Zwolnienie podmiotowe
Od podatku od towarów i usług zwolnieni są podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej kwocie 10 000 EURO (w 2005 roku: 43 800 PLN). Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego zwolnieni są z podatku z mocy prawa, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy kwoty ww. limitów - w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży.
Podatek należny i podatek naliczony
Podatek należny VAT - obciążający sprzedawców (wykazany na fakturze VAT dokumentującej sprzedaż wystawionej przez Wynajmującego);
Podatek naliczony VAT - obciążający zakup czyli kupujących (wykazany na fakturze VAT dokumentującej zakup otrzymanej przez Wynajmującego) .
Podatek należny VAT - Podatek naliczony VAT = Podatek dla Urzędu Skarbowego
Odliczanie podatku naliczonego
Podatnikowi czynnemu VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktur zakupu. Jednakże podatnik może odliczyć podatek naliczony w całości, tylko wówczas, gdy towary lub usługi, z których nabyciem podatek został naliczony są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Odliczanie częściowe podatku naliczonego
Podatnik, który jednocześnie prowadzi sprzedaż opodatkowaną VAT oraz sprzedaż zwolnioną ma obowiązek do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego przy zakupie związanego ze sprzedażą opodatkowaną oraz zwolnioną. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku naliczonego, związanych z czynnościami opodatkowanymi podatnik może zmniejszyć kwotę podatku należnego tylko o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom opodatkowanym.
Proporcja umożliwiająca częściowe odliczenie podatku naliczonego
Udział czynności opodatkowanych w całkowitym obrocie |
= |
Roczny obrót z tytułu czynności w związku, z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego |
|
|
Roczny obrót z tytułu czynności w związku, z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego |
Proporcja na dany rok podatkowy ustalana jest na podstawie obrotu osiągniętego w poprzednim roku. Ustalony na początku roku wskaźnik stosuje się do ustalenia wielkości odliczenia podatku naliczonego od zakupów służących zarówno sprzedaży opodatkowanej jak i zwolnionej.
Termin obniżenia podatku należnego o podatek naliczony
Zasada ogólna
Obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury podatnicy mogą dokonywać w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub za następny okres rozliczeniowy.
Wyjątek dot. podatku naliczonego z tytułu dostaw i usług powszechnych
W przypadku dostaw energii, gazu, usług telekomunikacyjnych, rozprowadzenia wody, odprowadzenia ścieków, wywozu odpadów - prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ich nabycia powstaje w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności.
Ewidencje podatkowe i deklaracje dla potrzeb podatku VAT
Podatnik podatku VAT ma obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży oraz ewidencję zakupów. W terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystąpił obowiązek podatkowy podatnik składa deklarację oraz wpłaca podatek VAT.
Przykład
Właściciel kamienicy położonej przy ul. Krakowskiej 1 wynajmuje lokale użytkowe o powierzchni 200 m2 (sklep obuwniczy „ABC” - 120 m2, Zakład Fryzjerski „Loczek” - 80 m2) oraz lokal mieszkalny zajmujący powierzchnię 100 m2 (Nowak Anna). Właściciel jest czynnym podatnikiem podatku VAT.W miesiącu lutym najemcy uregulowali należności czynszowe za miesiąc luty przed upływem terminu płatności wskazanego w fakturach i umowach najmu.
2005-02-10 Sklep Obuwniczy „ABC”, zapłata za czynsz 2.440,00 złotych brutto
2005-02-15 Nowak Anna, zapłata za czynsz 500,00 złotych
2005-02-26 Zakład Fryzjerski „Loczek”, zapłata za czynsz 1.830,00 złotych brutto
W miesiącu lutym właściciel dokonał zakupu towarów i usług związanych z wynajmowaną nieruchomością,
2005-02-02 F.H.U. Smolak, zakup farby na malowanie klatki schodowej 400,00 złotych plus 22% VAT
2005-02-10 F.H.U. Picasso, malowanie klatki schodowej 1.000,00 złotych plus 22% VAT
2005-02-12 Biuro Nieruchomości, opłata za pośrednictwo w wynajmie lokalu użytkowego 1.000,00 złotych plus 22% VAT
2005-02-15 Wodociągi Sp. z o.o., opłata za zużycie wody we wszystkich lokalach 300,00 złotych plus 7% VAT
W poprzedni roku podatkowym sprzedaż zwolniona wyniosła 5.400,00 złotych, a sprzedaż opodatkowana 36.000,00 złotych netto, udział w sprzedaży opodatkowanej w sprzedaży ogółem wyniosła 87% (po zaokrągleniu do najbliższej liczby całkowitej).
Podatek należny
Kontrahent |
Kwota sprzedaży netto |
Stawka VAT |
Podatek VAT należny |
Sklep Obuwniczy |
2.000,00 |
22 % |
440,00 |
Nowak Anna |
500,00 |
Zw. |
- |
Zakład Fryzjerski |
1.500,00 |
22 % |
330,00 |
Podatek VAT należny za m - c luty |
770,00 |
||
Podatek naliczony
Kontrahent |
Kwota zakupu netto |
Stawka VAT |
Podatek VAT naliczony |
Podatek VAT podlegający odliczeniu |
Zakupy służące wyłącznie sprzedaży opodatkowanej |
||||
Biuro Nieruchomości |
1.000,00 |
22 % |
220,00 |
220,00 |
Zakupy służące sprzedaży opodatkowanej i sprzedaży zwolnionej |
||||
F.H.U. Smolak |
400,00 |
22 % |
88,00 |
76,56 |
F.H.U. Picasso |
1.000,00 |
22 % |
220,00 |
191,40 |
Wodociągi Sp. z o.o |
300,00 |
7 % |
21,00 |
18,27 |
Podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu za m -c luty (pozaokrąglaniu do pełnych złotych) |
506,00 |
|||
Podatek podlegający wpłacie do Urzędu Skarbowego = 770,00 - 506,00 =264,00
PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
Przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości są grunty, budynki, budowle
Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku od nieruchomości są:
właściciel
użytkownik wieczysty
samoistny posiadacz
w niektórych przypadkach - posiadacz zależny nieruchomości lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło nabycie tytułu prawnego do przedmiotu opodatkowania lub wejście w jego posiadanie. Obowiązek ten wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.
Podstawa opodatkowania:
budynki i ich części - powierzchnia użytkowa;
budowle i ich części - wartość początkowa określona według zasad określonych w przepisach o podatkach dochodowych, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji,;
grunty - powierzchnia gruntów
Uwaga!
Powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę pomija się.
Wysokość stawek podatku od nieruchomości ustala Rada gminy w drodze uchwały, przy czym górną granicę stawek kwotowych określa rozporządzenie Ministra Finansów. Przykładowo górne granice stawek kwotowych w 2005 nie mogą przekroczyć:
od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków - 0,66 zł od 1 m2 powierzchni,
od budynków lub ich części:
a) mieszkalnych - 0,54 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
b) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej - 17,98 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
Ustalone przez Radę gminy stawki nie mogą być niższe niż 50% górnych stawek.
Zwolnione od podatku od nieruchomości są m.in.:
drogi publiczne wraz z zajętymi przez nie gruntami oraz pasami drogowymi - budowle wykorzystywane wyłącznie na potrzeby publicznego transportu kolejowego, a także zajęte pod nie grunty oraz budowle wykorzystywane wyłącznie na potrzeby lotnisk, portów morskich i rzecznych;
budynki gospodarcze lub ich części związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub działów specjalnych produkcji rolnej,
nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży,
grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej,
grunty i budynki we władaniu muzeów rejestrowanych,
nieruchomości lub ich części zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego.
Od podatku od nieruchomości zwalnia się również:
szkoły wyższe, wyższe szkoły zawodowe oraz wyższe szkoły wojskowe; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą inną niż odpłatna działalność badawcza, artystyczna, sportowa i doświadczalna oraz z opłat licencyjnych,
szkoły, placówki, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli - publiczne i niepubliczne, oraz organy prowadzące te szkoły, placówki i zakłady, z tytułu zarządu, użytkowania lub użytkowania wieczystego nieruchomości szkolnych; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą inną niż działalność oświatowa,
placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą,
Rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia.
Czynności i dokumenty związane z podatkiem od nieruchomości
osoby fizyczne - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania składają informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych;
osoby prawne - w terminie do dnia 15 stycznia roku podatkowego składają deklaracje na podatek od nieruchomości.
Terminy i sposoby płatności podatku od nieruchomości
osoby fizyczne - wymiar podatku od nieruchomości ustala, w drodze decyzji, wójt; podatek jest płatny w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego - do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego
osoby prawne - same obliczają i wpłacają bez wezwania podatek w ratach miesięcznych proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminie do 15 dnia każdego miesiąca
PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN
Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega m.in. nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze
spadku,
darowizny,
zasiedzenia,
nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
zachowku.
Podatnikami podatku od spadków i darowizn są osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe w sposób wyżej wskazany.
Płatnikami podatku od spadków i darowizn są notariusze - od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.
Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów.
Czynności i dokumenty związane z podatkiem od spadków i darowizn
Podatnicy obowiązani są do złożenia zeznania podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek pobierany jest przez płatnika (dokonana w formie aktu notarialnego umowa darowizny, umowa nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugoda w tym przedmiocie).
Termin do złożenia zeznania podatkowego wynosi miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego (np. miesiąc od dnia przyjęcia spadku, od daty ogłoszenia testamentu)
Do składanego zeznania podatnik winien dołączyć dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania potwierdzające nabycie rzeczy i praw majątkowych (np. testament, umowa, ugoda, orzeczenie sądu), posiadanie przez zbywcę tytułu prawnego do rzeczy i praw majątkowych wymienionych w zeznaniu, istnienie długów i ciężarów, obciążających nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Podatek od spadków i darowizn ustalany jest w oparciu o jedną z trzech progresywnych skal podatkowych w zależności od grupy podatkowej, do której został zaliczony nabywca.
Grupy podatkowe
I grupa podatkowa - małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierb, zięć, synowa, ojczym, macocha i teściowie.
II grupa podatkowa - zstępni rodzeństwa (siostrzeńcy, bratankowie, ich dzieci i wnuki), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (bratowa), rodzeństwo małżonków (brat żony), małżonkowie rodzeństwa małżonka, małżonkowie innych zstępnych (małżonek wnuczki).
III grupa podatkowa - inni nabywcy
Skala podatkowa i kwoty wolne od podatku określone są w art. 9 i 15 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (j.t. Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89 ze zm.) i podlegają okresowej waloryzacji.
Aktualne kwoty wolne wynoszą:
dla nabywców zaliczonych do pierwszej grupy podatkowej - 9.637 zł.
dla drugiej grupy - 7.276 zł.
dla trzeciej - 4.902 zł.
Skala podatkowa określona jest następująco:
Kwota nadwyżki w zł |
Podatek wynosi</ |
|
|
ponad |
do |
|
|
1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej |
|
||
- |
10.278 |
3% |
|
10.278 |
20.556 |
308 zł 30 gr i 5% od nadwyżki ponad 10.278 zł |
|
20.556 |
- |
822 zł 20 gr i 7% od nadwyżki ponad 20.556 zł |
|
2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej |
|
||
- |
10.278 |
7% |
|
10.278 |
20.556 |
719 zł 50 gr i 9% od nadwyżki ponad 10.278 zł |
|
20.556 |
- |
1.644 zł 50 gr i 12% od nadwyżki ponad 20.556 zł |
|
3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej |
|
||
- |
10.278 |
12% |
|
10.278 |
20.556 |
1.233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10.278 zł |
|
20.556 |
- |
2.877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20.556 zł |
|
W przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:
1) w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2) w drodze spadku przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3) w drodze spadku przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej dwa lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie umowy zawartej z nim przed organem gminy,
- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nie przekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.
Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobie, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) spadkobierca lub obdarowany jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu w Polsce;
2) nie jest właścicielem innego „mieszkania”
4) nie jest najemcą lokalu lub budynku lub będąc nim rozwiąże umowę najmu,
5) będzie zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
INNE OBCIĄŻENIA PODATKOWE
PODATEK ROLNY
Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Podatnikiem tego podatku jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która jest właścicielem albo samoistnym posiadaczem gospodarstwa rolnego.
Obowiązek podatkowy powstaje analogicznie jak w przypadku podatku od nieruchomości. Stawki podatkowe zostały określone w ustawie o podatku rolnym jako relacja do aktualnie stosowanej ceny skupu żyta.
Zapłata podatku - Wszyscy podatnicy płacą podatek rolny w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego - do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH
Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają: czynności cywilnoprawne (umowy) wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zmiany tych umów oraz orzeczenia sądów i ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak podlegające opodatkowaniu czynności cywilnoprawne. Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które są stronami czynności cywilnoprawnych.
Co do zasady obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Podstawa opodatkowania i stawki podatku określone są odrębnie dla każdej czynności, jednakże maksymalna procentowa stawka podatku wynosi 2 %, a kwotowa - 38 zł.
Podatnicy obowiązani są do złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 14 dni od daty dokonania czynności cywilnoprawnej rodzącej obowiązek podatkowy. W tym samym terminie należy dokonać zapłaty należnego podatku.
OPŁATA SKARBOWA
Przedmiotem opłaty skarbowej pobieranej w sprawach indywidualnych z zakresu administracji państwowej są: podania i załączniki od podań, czynności urzędowe podejmowane na wniosek zainteresowanego oraz zaświadczenia i zezwolenia wydawane na wniosek zainteresowanego. Oprócz czynności urzędowych opłata skarbowa pobierana jest od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika i ich odpisów, blankietów wekslowych, dokumentów zwierających oświadczenie woli poręczyciela oraz listów przewozowych.
W załączniku do ustawy o opłacie skarbowej zamieszczony został szczegółowy wykaz przedmiotów oraz stawek opłaty skarbowej.
Zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się znakami opłaty skarbowej (gdy jej wysokość nie przekracza 100 zł ), gotówką w kasie urzędu gminy (miasta) lub na ich rachunek bankowy, a w przypadku weksli za pomocą urzędowych blankietów wekslowych.