Wykłady 2013 Choroby Ryb

Choroby Ryb 19.02.2013 Wykład 1

Hodowla ryb śródlądowych- karp, pstrąg tęczowy

Wśród kręgowców ryby zajmują 1 miejsce. 53%- ryby ; 10 mln ton. W Europie Dania- 30 tys. Ton, Francja 20 tys. ton, Holandia 1 tys. ton, Niemcy 60 tys. ton. Polska Karp- 17 tys. Ton; pstrąg 20 tys. Ton.
Pstrągi import do Niemiec. Wydajność z ha w PL wynosi ok. 400 kg/ha w Japonii 4500 kg/ha. Chodzi o intensywność produkcji i karmienie, w PL karmi się, co 2 dzień a w Japonii 6x/ dzień; temperatura woda, sprawy kulturowe. PL: karp; pstrąg tęczowy, źródlany, potokowy. Karp- cyprinus Carpio, rodzina cyprinide. Pstrąg tęczowy, sum tymarus tymarus.
Ryby roślinożerne: tołpyga biała, tołpyga pstra i amur.
Stawy- dzielimy na naturalne i sztuczne. Naturalne - jeziora, rzeki. Sztuczne - stawy- powstaje przez kopanie zagłębienia - misy stawowej i sypanie grobli. Nie pozbywamy się żyznej warstwy. Dno powinno być wyrównane, ale obniżające się w kierunku odpływu wynosi to nie więcej niż 3%. Po przekątnej stawu - dopływ i odpływ. Zaopatrzone są one w mnichy. Pomiędzy nimi znajduje się rów o szerokości ok. 1 m i dosyć głęboki, głębszy w pobliżu odpływu- rów główny tam schodzą ryby podczas odłowu. Często wykorzystuje się przy odłowach puszczanie świeżej wody odprowadzalnikiem, wtedy ryby będą się poruszać rowem głównym do odłogu. Do tego róg w postaci strzałek wchodzą rowy boczne. Przestrzeń pomiędzy rowem a groblą to Ława. Budując groble należy pamiętać o tym, aby były szerokie na samochód. Mnich- pionowy stojak, zaopatrzony w szereg wyjmowanych od góry zastawek- deseczek, oraz części poziomej zwanej leżakiem, przepuszczającego wodę pod groblę. Leżak mnicha odpływowego powinien być usytuowany niżej niż dno rowu głównego - sprawny odłów ryb. Spuszczanie stawu i zalanie stawu trwa tygodniami, do zalania 1 ha stawu na głębokości 1 m trzeba dopływu wody 6l/s, trwa tygodniami. Stawy wielohektarowe ok. miesiąca. 30 Ha staw są to stawy niespuszczane, nie są odławiane. Stawy spuszczalne i niespuszczane. Niespuszczane- jest bardzo wolny rozkład mułu, brak tlenu, nie oczyszcza się dna, nie uprawia się. Opadający pokarm zalega, przyczynia się to do chorób środowiskowych- odkażanie jest utrudnione. Najlepsze są stawy spuszczalne- osuszane i nieosuszane; zależy od dna stawowego; torfiaste, gliniaste - nieosuszane; osuszalne- dobrze osuszone dno stawowe- twarde, popękane, suche. Osuszenie dna ma istotny wpływ na mineralizacje, uprawy mechaniczne, odkażanie dna stawowego.

Stawy paciorkowe- jeden ułożony jest za drugim, przepływowe, niekorzystne, nie buduje się, pozostałe po czasach napoleońskich, jeśli w jednym jest choroba to w nast. też.
Stawy opadowe- woda pochodząca z opadów atmosferycznych, zbiera się w 1 głównym zbiorniku. Stawy te są dość głębokie. W gospodarstwach rybackich wyróżniamy stawy typu karpiowego, pstrągowego, mieszane
Typu karpiowego- woda wolno przepływająca lub stojąca, woda nagrzewa się latem do temperatury wyżej niż 20 stopni, pokarm naturalny to plankton, zoo fitoplankton, fauna denna, większe organizmy. Poza karpiem hoduje się liny, karasie, sandacze, szczupaki, jazie, jesiotry, ryby ozdobne.
Typu Pstrągowego - silny przepływem 50-1000l/s woda 1 klasy czystości dobrze natleniona, w leci nie nagrzewa się powyżej 20 stopni. Produkcja w tych stawach oparta jest na pokarmie sztucznym, budowane są zwykle z betonu. Występują: łososie, trocie, lipienie, głowacice, jesiotry, sandacze, wolenie czy szczupaki.
Typ Mieszany - woda czysta w miarę, mogą być i karpie i pstrągi.

Kategorie stawów karpiowych
1. Karmiska z ogrzewalnikami - 0, 1 % powierzchni gospodarstwa

2. Stawy narybkowe 13%
3. Stawy kroczkowe 14%
5. Stawy towarowe (handlowe, konsumpcyjne) 70%
6. Zimochowy narybkowe i kroczkowe 2-2,5%
7. Magazyny rybne 0,4%

8. Stawy tarlakowe

9. Stawy selekcyjne
10. Stawy kwarantannowe

11. Stawy doświadczalne- naukowe

12. Stawy manipulacyjne

13. Stawy retencyjne

Tarliska- są to małe stawy, wielkości k. 100 m kwadratowych, funkcjonują tylko kilka dni w roku, porośnięte miękką trawą, przed zalaniem koszone, po zalaniu musi być czysta woda, karp składa ikrę, która się przykleja do roślin. Mają niezależny dopływ wody, małe mnichy, woda z ogrzewalników, po tarle woda jest spuszczana, żeby z rowów odłowić tarlaki, robi się to wieczorami, i zalewa się powrotem ciepłą wodą, żeby nie doszło do zniszczenia ikry. Kompleksy tarlisk- zapasowe, używa się gotowego materiału z wylęgarni.

Przesadki 1 (miesięczniki, lipcówka) - ok. 1, 5 ha, głębokość zalewu 30-40 cm przy dopływie, a 70 cm przy odpływie. Obsadza się kilkunastodniowym wylęgiem karpia. Są to miesięczniki, bo ryby przebywają tu miesiąc jest to lipcówka ( zwykle w Lipcu). Stawy krótko zalewane, żyzne, na tydzień przed tarłem, aby było jak najwięcej zooplanktonu(skorupiaki, orzęski, wrotki; najważniejsze są wrotki w 1 miesiącu życia dla karpia; skorupiaki - eliminacja preparat fosfoorganiczny)Wrotki- pokarm dla ryb, pomaga w dojrzewaniu przewodu pokarmowego. Ostatnie dni kontrolowane, odławia się wylęg i sprawdza pod lupa czy wypełniony przewód pokarmowy. Jeśli przez dobę nie ma pokarmu, zdechną :((

Przesadki 2 - po miesiącu, stawy nieco głębsze i większe. Może służyć przez 3 miesiące lub przez okres zimy, może stać się zimochowem narybkowym, i na wiosnę jest odławiana. Jest zimochowem gdy głębokość ok. 1 m, powyżej. Od 1 ha do kilkunastu ha. Gdy nie są użytkowane, są nawożone i uprawiane, po skoszeniu zalewa się wodą nie później niż w 3 dekadzie czerwca.

Stawy kroczkowe- kroczek ok. 150-350 g , czasami do 500g. głębokość stawów od 1m przy dopływie do 1,8 -2,5 m przy odpływie. Położone są zwykle na ubogich glebach, gorszych od przysadki 2, bo dokarmiane sztucznie 60%. Karpie- śruta zbożowa, pszenica, kukurydza.
Ryba 2 letnia.

Stawy towarowe- cykl 2 i 3 letni. Metoda zatorska- 2 letni pomijamy stadium kroczka, narybek intensywnie karmiony powstaje ryba lekka ok. 1 kg,

Zimochowy- Są przeznaczone do zimowania ryb, muszą być głębokie powyżej 2m, w cieplejszych strefach kraju, są płytsze. Przepływ wody utrzymuje się przez całą zimę, chodzi o to żeby się ryby nie przeziębiły, w czasie zimy trzeba robić przeręble żeby tlen wprowadzać. Są to stawy osuszalne, w okresie lata muszą być osuszone.

Magazyny rybne służą do okresowego przetrzymywania ryb konsumpcyjnych, z tego mag musza się zmieścić ryby na transportowy samochód- małe ale głębokie do 2m, pokrywa lodowa nie może się osadzać wbijamy pale ponad powierzchnię. Ryby są w dużym zagęszczeniu powinna mieć niezależny dopływ czystej wody 1 i 2 klasy.

Stawy pstrągowe

1. Podchowalniki- zbiorniki, na terenie wylęgarni, albo koryta , baseny. Koryta to część aparatu lęgowego, podczas inkubacji ikry skrzynie, koryta ok. 4m dł. Dna wyłożone siatką, na siatkach osłonki, usuwamy skrzynie. Młode pstrągi przebywają do 4 miesięcy; najlepiej jak najdłużej - ochrona przed pasożytami.
2. Stawy Narybkowe- poza wylęgarnią, w postaci koryt lub zbiorników rotacyjnych; koliste, betonowe stawy, ryby hoduje się w 1 roku życia od 20 do 100 m kwadrtowych;

3. Stawy towarowe- w postaci rowów, 30 m długości x3 m szerokości 1 m głębokości, betonowe. Jeśli teren pozwala buduje się 3 stawy jeden za drugim, stawy te maja dopływ i odpływ całą szerokościa, nie ma mnichów, buduje się kaskady aby dobrze natlenić wodę. Tlenu 7-8 na 1 l wody. Temp wody 15-16 stopni.
4. Stawy tarlakowe
5. Stawy doświadczalne, manipulacyjne
6. Stawy selekcyjne
7. Stawy ziemne, kamienno- żwirowe - stary typ

Betonowe, ziemno- betonowe, z tworzywa sztucznego  nowy typ
Narybkowe i towarowe budowane w zwartych kompleksach, pilnowane, ogrodzone, kilka albo kilkadziesiąt takich zbiorników.

Sadze-hoduje się w pobliżu elektrowni, rzekach, w morzu woda podgrzana, przy ujściu rzek, to są klatki metalowe, ściany są pokryte siatką. Sezon wzrostu trwa ok. 6-7 miesięcy od kwiatnia do października, pstrągi mogą być dłużej. Pstrągi w sadzach karmione są nawet kilka razy dziennie granulatami, bo nie ma możliwości wzięcia pokarmu z dna stawowego bo jest siatka, dlatego kilka razy dziennie ; karma gromadzi się, leki podawane skażają zbiornik;

hoduje się jedną kategorię wiekową, ryby towarowe, pstrągi (hodowla 2 lata), masa ciała kroczka od 150 g - tj. pstrąg do sprzedaży, większe- wieloletnie.

Urządzenia pomocnicze w hodowli: łodzie, wiadro, wanienka, stół sortowniczy, worki foliowe, banki, konwie, beczki - transport ryb żywych, kasaki do odłowu ryb. Po odłowieniu ryba się musi odpić- są przenoszone do specjalnych pomieszczeń gdzie jest szybki przepływ wody (baseny, odłówki), i tam ryby oczyszczają skrzela z błota z zanieczyszczeń podczas odłowu i dopiero wtedy przenoszone i przewożone.

Jakość wody w stawie
O jakości wody decydują czynniki chemiczne ( zawartość tlenu, azotanów, azotynów, mocznika)
Tlen odpowiada za wzrost ryby, żerowanie- pobieranie pokarmu jeśli woda jest mętna- ryba prawidłowo żeruje jeśli czysta to nie żeruje. Tlen- karp, lin, karpiowate- 4-6 mg/L. Tlen w wodzie zależy od czynników atmosferycznych, temperatury, wiatru ciśnienia atmosferycznego.
100% nasycenia tlenem wody w temp. 0 stopni - 14 mg
temp. 10 stopni 10 mg
20 stopni- 8 mg/l

Zużycie tlenu w wodzie jest wykorzystywane również przez rośliny. Gdy badamy zawartość wykonujemy to rano-najnizsza wtedy jest. . Każde ograniczenie dostępu światła zmniejsza zawartość tlenu w wodzie, rzęsaki również. Przy spadku cisnienia powietrza dochodzi do uwolnienia tlenu magazynowanego w wodzie, np. podczas burzy.

pH- najbardziej obojętne; 6,5-8 najlepsze. Lekko zasadowe: optymalne warunki do uwalniania substancji biogennych z dna stawów, rozkład mułu. Woda w obszarach leśnych zawsze lekko kwaśna - gnicie igieł. Na odczyn wody mają wpływ: kwas węglowy, wapń(dobrze jeśli budowane na obszarach wapiennych), glony. Wapnowanie to podstawowy proces który trzeba stosować ciągle, nie może go zabraknąć u Karpia !! kilka razy w roku, ma na celu utrzymywanie pH. Bufor wody to kwaśny węglan wapnia - magazyn CO2, w trakcie dnia pobierany z jego rozkładu, w nocy jest absorbowany przez węglan wapnia kwaśny węglan wapnia. Im woda bardziej uboga w wapń, a bogata w glony tym bardziej są ekstremalne wahania odczynu wody. Najwyższe ph późnym popołudniem. Przy wapnowaniu badamy wodę, przy dużej ilości glonów.

Skrzela bardzo wrażliwe na amoniak i ph wody.

Amoniak. Zw. Amonowe- wydalane przez skrzela i z moczem. Jony amonowe są mniej toksyczne niż amoniak. Wartość ph ma duży wpływ na zawartość obu zw. Przy ph 7 jony amonowe NH4 amoniak
odwrotnie gdy spada wartość ph. pH jest zawsze powyżej 7 w hodowli karpia.
24 stopnie- ph 8,5- lato- 86% jonów amonowych, 14% amoniak

Glony w wodzie- zakwity wody, to 1000 komórek, kolonii czy nici glonów w 1 cm sześciennym wody, w czasie zakwitu woda ma charakterystyczny kolor zielony, żółty w zależności od glonów. Sinica- czerwony, zielenicy - zielony, najczęściej od czerwca do października w wysokiej temp. , sinicowe- późnym latem, jesienią, zimą może być przyczyną śnięć u ryb (spirulina), zakwity okrzemkowe wiosną. 0,5 g fitoplanktonu w 1 l wody to niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia ryb. Dlatego że są toksyczne metabolity i zatykanie skrzeli glonami, powodują co pewien czas wyczerpania biogenów w stawie, powstanie metabolitów powodujących zatrucia ryb. Na martwych glonach rozwijają się bakterie i uwalniają one azot, fosfor i powodują powrót wartości składników biogennych i glony pojawiają się znowu, deficyt tlenu podczas rozkładu glonów, rozkład karmy - wytworzenie metanu, siarkowodoru i amoniaku - choroba siarkowodorowa, brachiometroza skrzeli.
Gdy dużo zakwitu to intensywna asymilacja tych glonów prowadzi do wyczerpania zasobów C02, rozkład dwuwęglanów, wzrost ph, zasad węglowych.

Choroby ryb Wykład 2 26.02.2013

Choroby wirusowe
Objawy:

1) objawy letargu

2) wysoka śmiertelność - ponadnormatywna

3) znoszenie przy odpływie wody
4) ryby chore obserwujemy z grobli, odstają od stada
5) utrata równowagi, 6) pociemnienie skóry 7) wysadzenie gałek ocznych ( u Karpi zapadnięcie),

8) BLADOŚĆ skrzeli i wybroczyny u nasady płetw.

Zmiany anatomopatologiczne; PP- śluzowata substancja- pseudoodchody z odbytu, zwiotczenie ostatniego odcinka jelita, bladość, punkcikowa te wybroczyny.
Jeśli wystąpią objawy kliniczne należy niezwłocznie powiadomić lek wet który pobierze material do badania on kieruje materiał do laboratorium referencyjnego. Do badań pobiera się materiał w zależności od wielkości ryby: cale ryby do wielkości 4 cm, narządy wewn łącznie z nerkami od 4cm dł, osobno nerki, śledzione i mózg od ryb które mają ponad 6 cm Od bezobjawowych nosicieli pobieramy również mózg bez względu na wielkość. W obiektach musi być rejestr transportu żywych ryb i ikry, musi być podane gospodarstwo lub miejsce do których wywożone są ryby, wszystkie przypadki śnięcia ryb, te rejestry muszą być udostępnione lek. Wet.
W przypadku najgroźniejszych chorób u pstrągów wprowadza się sposób postępowania w celu zwalczenia tych chorób, ma to doprowadzić do powstania obiektów wolnych od wirusa, jest to stworzenie tych ośrodków wolnych od chorób. Likwidacja wszystkich ryb, dezynfekcja, zakładanie nowego zbiornika, nowy materiał zarybieniowy. W PL na razie w niektórych dorzeczach jest realizowany ten program.
Choroby:

1. Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego (ENH)- choroba egzotyczna, nie ma jej w PL ale może się pojawić, zaczęła się rozwijać w Australii typ Jelidovirus

2. Zakaźna martwica układu krwiotwórczego - od 2001 w PL, (IHN), wirus typ Raptovirus

3. Choroba wirusowa łososia- Onchorchyncus maso - OMV - choroba egzotyczna, wystepująca w Japonii, Azji, jest to herpesvirus,

4. Wiosenna wiremia karpi SVC- w PL występuje bardzo długo, Europa, niskie temperatury

Choroba powodowana przez Rabdowirusa, kształt pocisku, jeden koniec zaokrąglony drugi spłaszczony. Osłonka biegunowa z wypustkami, 2 podtypy. V97, V96. U karpiowatych u amura, szczupaka, sandacza, rybki akwariowe. Karp bardzo podatny na infekcję, największe straty u 2 letniego karpia, (kroczka K2) oraz 1 rocznego K1.

11-17 st - wtedy występuje (wiosna).

Występuje endemicznie. Nie należy do chor, zwalczanych z urzędu, nieegzotyczna.

Wirus do wody dostaje się z odchodami, bardzo dużo cząsteczek wirusa, rozprowadzany też przez pasożyty z ryby na rybę. Obecność kokcydiów ułatwia rozprzestrzenianie w org. Zakażony sprzęt rybacki, ryby wolnożyjące.

Drogi zakażenia: PP, skrzela. Jeśli wnika przez skrzela - namnaża się tam w kom. Nabłonka, idzie do krwi, roznoszony do nerek głowowej i tułowiowej, wątroby, śledziony, serca, PP.

Okr inkubacji 7-10 dni

Objawy gromadzenie ryb przy dopływie, osłabione, powoli oddychają, pływają na boku, tracą równowagę, łatwy łup dla ptactwa-roznoszą chorobę. Pociemnienie skóry, wytrzeszcz gałek ocznych, nastroszenie łusek, powiększenie powłok brzusznych. Te 3 ost to typowe obj posocznicy. Wysadzenie odbytu, przekrwienie dookoła. Skrzela blade, na skórze i płetwach wybroczyny. Wybroczyny-bo wirus namnaża się w naczyniach.

Sekcja: bladość narządów i wybroczyny, płyn krwisty w jamie otrzewnowej i cuchnący, pani z Puław czuje to ponoć przed przekrojeniem, wysięk w jamie osierdziowej, PP - krwotoczne zapalenie, śluzówka krwista.

Postępowanie: zamknąć obiekt i obrót rybami, pobrać materiał do badań, w specjalnym płynie i do Puław. Ryby śnięte odławiać, w dole umieścić ryby, posypać wapnem. Staw osuszyć i dezynfekcja, do użycia w następnym roku.

5. Wirusowa posocznica krwotoczna (pstrągi) VHS - PL, u pstrąga tęczowego, RABDOWIRUS

Wiele gat ryb łososiowatych i szczupak. Najbardziej wrażliwy jest narybek pstrąga tęczowego. Narybek od 4-8 cm. Wyjątek z łososiowatych - troć - niepodatny.

Wirs kształt pocisku, ale nie posiada igiełek. 3 typy serologiczne, serotyp 2 i 3 rzadziej, serotyp 1- czynnik etiologiczny 90 % przypadków.

Rozwój zależny od temp.

1-14 st najlepiej się rozwija, zanik powyżej 15 stopni! śmiertelność 50-80% w temp 8 st.

Występuje wiosną - temp + ryby są osłabione.

Odporność wirusa na czynniki fizykochem - duża wrażliwość na 2% formalinę - inaktywuje go po 5 min.

Ph kwaśne 2,5 - po 10 min.

Ph 12 - inaktywuje po 2h.

Utrzymanie wirusa w tk. Martwych ryb zależy od temp: 20 st - 48h, temp 4 st - 1 tydzień. Minus 20 st - wiele miesięcy. W wodzie ok. 14 dni (stawowej), rzecznej - 40 dni.

Zakażenie - poprzez wodę lub bezpośredni kontakt. Ryby chore rozsiewają wirus z moczem, śluzem, płynem jajnikowym, ikrą. Wirus na powierzchni ikry. Dezynfekcja ikry!!! B. ważne

Po 3 dniach od zakażenia - wirus w moczu. Wydalany przez 30 dni. Wodę zakażają padłe ryby. Nie ma go w PP!!! Wydalany z moczem.

Brama wejścia - skrzela, łatwo się na nich osadza, przechodzi przez skrzela bez namnażania, przedostaje się do naczyń, intensywnie namnaża się w śródbłonku naczyń krwionośnych wielu narządów, przerwanie ciągłości naczyń, rozległe wylewy krwawe. Najwięcej: nerka, śledziona, mózg - pobranie do badań!!!

Objawy: ogromna wybroczynowość, ciemne zabarwienie powłok zewnętrznych, wysadzenie gałek ocznych, powiększenie powłok brzusznych, wybroczyny. Skrzela blade, z pasmowatymi krwawymi naciekami, blade i szare później. W jamie gębowej czasem przekrwienia tk. Łącznej w ok. oczodołu. - charakterystyczne.

Ryby tracą ruchliwość, są zawieszone. Postać nerwowa - mnie objawów posocznicowych, są zaburzenia równowagi, spiralne ruchy na przemian z gwałtownymi szusami. Śmierć z otwartą jamą gębową.

Sekcja: wybroczyny, na narządach, mięśniach!!!!! - już nie do spożycia, tk. Tłuszczowa, nerki powiększone, szare.

Identyfikacja wirusa - seroneutralizacja, immunofluorescencja, elisa, izolacja na hodowlach komórkowych. W stadium nerwowym - zawsze będzie w mózgu.

Zwalczanie - programy w UE - w celu uzyskania statusu gosp wolnego od choroby. Dezynfekcja obiektu, wybicie chorych. Dezynfekcja ikry, stawów, sprzętu, ikrę płukać 2 krotnie w prep. Jodoforowych, 1 raz po stwardnieniu, 2 raz po zaoczkowaniu.

Sprzęt - 2% NaOH, formalina 3%, prep jodowe Actomar - po 5 min. 100% inaktywacja.

Stawy ziemne - wapno palone 1 kg na 1 m2.

Wylęgarnia - promienie UV

6. Wirusowa choroba sumika kanałowego CCVD- choroba pochodzi z USA, może wystąpić w PL.

7. Encefalopatia i Retinopatia larwalnych młodocianych larw morskich ryb; martwica układu nerwowego, w PL nie występuje.

8. Zakaźna martwica trzustki IPN- powodowana przez Birnavirusa,

9. Zakaźna anemia ryb łososiowatych, występuje w Norwegii, Nodawirus, ISA.

10. Choroba koi karpi- powodowana przez herpesvirus, chorują karpie, od 2 lat jest na liście chorób zwalczanych z urzędu w PL, KHV- wirus - w Izraelu występuje od 98 r, w PL od 2004r, w Europie od 2000 r., to wirus patogenny dla koi karpi, w PL patogenny również dla Karpii, nie chorują inne ryby tylko karpie; Herpeswirus to dwuniciowy DNA, obecność cząstek wirusa wykazuje się przy użyciu mikroskopu elektronowego, wirus ma powinowactwo do skrzeli, nerek i skóry. Infekcje charakteryzuje duża zachorowalność od 80-90% ulega infekcji, śmiertelność do 100 % w zależności od temp.
    16-17 stopni- 100% zakażenia, śmiertelność 78%
    23 stopnie- śmiertelność 90 %

25-26 stopni - 100%

W temp niższej niż 20 stopni stwierdzono że wirus utrzymuje się w populacji w postaci nieujawnionego zakażenia. W Kocku wszystkie ryby w zimochowie zdechły pare lat temu !

W wodzie utrzymuje się krótko, w stawach rybnych w złogach śluzu utrzymuje się bardzo długo. Bramą wejścia wirusa są skrzela, jama gębowa, pp i skóra. Ryby zarażają się przez bezpośredni kontakt a także za pośrednictwem wody. Wirus ze skrzeli i pp dostaje się poprzez makrofagi, granulocyty do nerek, mózgu i ponownie do skrzeli i naczyń włosowatych skóry. Po przechorowaniu ozdrowieńcy, wirus bardzo długo się utrzymuje w organizmie nawet do 2 lat. Nosiciele przez cały okres życia hodowlanego mogą utrzymywać wirusa. Dlatego pobieramy mózg !
Objawy kliniczne: śnięcia u ryb, ryby tracą apetyt, ale różnie mogą żerować, są w letargu, pływają bezwładnie pod powierzchnią wody, agonia może trwać tygodniami, rozwijają się wtedy wszystkie objawy kliniczne skóry i skrzeli : zaburzenia barwnikowe- miejsca jasne, które tracę barwnik, śluz na skórze twardnieje po pewnym czasie, warstwa skóry i naskórka złuszcza się ( ciągną się firanki za rybą), pozostaje rejon szorstkiej skóry, bez śluzu i łusek. Ryba traci naskórek i sluz. Te miejsca martwicy naskórka poszerzają się i wszędzie występują zmiany; zabarwienie mozaikowe. Skrzela - wzrost ilości śluzu, skrzela początkowo czerwone - przekrwione, równolegle pojawiają się białe ogniska martwicze, powiększają się skrzela, martwica, skrzela są blade a następnie szare. Gałki oczne zapadnięte, ubytki obwodowych części płetw.
Zmiany sekcyjne: nerki- zmiany zapalne, powiększenie nerki głowowej, obrzęk śledziony, wybroczyny w wątrobie i na sercu, ogólnie bladość narządów wewnętrznych. Badanie histologiczne skrzeli - oddzielenie nabłonka skrzeli od błony podstawnej, poszerzenie przestrzeni między blaszkowych, obrzęk listków skrzelowych, martwica.

Profilaktyka - kwarantanna minimum 1 miesiąc od 20-27 stopni, parametry wody muszą być stale badane, ryby pod stałą obserwacją, jeśli są objawy kliniczne to laboratorium.
Zwalczanie: szczepienia ( Izrael) - atenuowany wirus, zwalczanie w PL uśmiercanie, dezynfekcja, wrzuca się do dołu i każdą warstwę ryb posypujemy wapnem.

Dezynfekcja zbiorników wodnych.

OSPA KARPII - potocznie ta choroba pasożytnicza z kulorzęskiem, błąd!!!

Ospa Karii - Herpesvirus, rozwija się przez wiele lat, w gospodarstwach gdzie ryby są niedożywione, brak witamin (Wit A), dochodzi do infekcji. Choroba dotyczy skóry, szczególnie naskórka - nowotworowy rozrost naskórka, chor. Zaliczana do nowotworów Łagodnych.

Objawy u 2 letnich karpii, nosiciele karlaki.

Na skórze i płetwach galaretowato mleczne wykwity, potem stają się twarde jak parafina, zmiany mogą odpadać, skóra staje się szorstka i sucha. Zaawansowane zmiany - odwapnienie szkieletu, miękki, ryba się przelewa w rękach. Nie nadają się do hodowli - likwidacja.

SVC, KHV, ospa - 3 choroby karpii (wiosenna wiremia karpii SVC - Rabdovirus, choroba karp koi KHV - herpes, ospa - herpes)

Choroby ryb Wykład 3 5.03.2013

VHS - wirusowa krwotoczna posocznica karpia, duże straty odnotowane, wirus kształtu pocisku, źródłem zakażenia jest mocz, wirusy są wrażliwe na ph kwaśne(2,5); produkty płciowe ryb chorych, nosicieli ( mlecz, ikra). Wirus się lokalizuje na powierzchni ikry a nie w środku. Podczas inkubacji (30 dni) 2 razy przeprowadza się dezynfekcje preparatami jodowymi, najpierw przy stwardnieniu a następnie przy zaoczkowaniu(wrażliwa na wstrząsy) do 15 dni ikrę pozostawiamy w spokoju. Wtórnym źródłem zakażenia są środki transportu, sieci rybackie. Aby nie przenosić wirusa najlepiej mieć swoje tarlaki ( pobieranie produktów płciowych). 7-15 dni.

Patogeneza: wnika wirus przez skrzela, ale się nie namnaża w skrzelach, przechodzi do układu krwionośnego. Dochodzi do uszkodzenia ciągłości naczyń i wylewów krwawych. Pierwsze zmiany martwicze obserwuje się w nerce głowowej, a następnie tułowiowa. Zmiany w śledzionie, wątrobie, pojawiają się ogniska martwicze, wylewy, wybroczyny ( dobrze widoczne w mięśniach, na otrzewnej, tkance tłuszczowej, pęcherzu pławnym )

Postać ostra (z z prądem ginie od 50-80% obsady stawu, szybki przebieg, duża śmiertelność, ryby zachowują się jak przy chorobach wirusowych, osłabienie, bezsilność lub są znoszone wraz z prądem, ciemnieje skóra, skrzela blade z naciekami, w miejscu oczodołu krwawe plamy),

przewlekła (śmiertelność umiarkowana poniżej 50 %, ryby apatyczna, pływają wolno przy brzegu, skóra ryb jest prawie czarna, gałki oczne jeszcze mocniej wysadzone, widoczne rozdęcie powłok brzusznych, odbyt przybiera żółte zabarwienie, płetwy postrzępione, Nerwowa - bez zmian posocznicowych, gwałtowne szusy, wyskakują nad powierzchnię, giną z otwartym pyskiem ( jamą gębową), jest to podobne do choroby środowiskowej ( siarkowodorowej), gdy dochodzi do uduszenia ryby - zablokowane żelazo w enzymach, te same objawy; brak zmian zewn, powłoki ciała zapadnięte a nie powiększone, skurcze mięśni.

W okolicy nasady płetwy piersiowej-wybroczyny ; przy wrzodzienicy łososiowatych ten sam objaw.

Postępowanie: wszystkie ryby muszą być usunięte. Wyrostki pyloryczne są za żołądkiem u pstrąga- w części odźwiernikowej - wyrostki odźwiernikowe. Skrzela -wylewy krwawe. Mięśnie- wybroczynowość.
rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych i zmian anatomopatologiczne; zmiany są charakterystyczne że nie wymaga badań wirusologicznych; material pobieramy i na immnofluorescencje. Zupełna izolacja rob chorych od zdrowych, sprowadzanie ikry od stawów wolnych od chorób.

IHN (Zakaźna martwica układu krwiotwórczego) - ostry przebieg, wysoka śmiertelność 90 %, w PL notowana od 2001 już ponad 20 gospodarstw, początkowo rozpoznawana w USA. Wrażliwy jest na zakażenie pstrąg teczowy, narybek w 1 miesiacu zycia. Ryby starsze to bezobjawowi nosiciele. Wirus IHN należy do Rabdoviridae, przypomina pocisk, ma długą osłonkę lipoproteinową z igiełkowymi wypustkami, powyżej 18 stopni nie replikuje poniżej 4 tez bardzo wolno; od 6-10 stopni najlepsza temp. Temperatura wody sprzyja rozwojowi wirusa!. Wykorzystuje się to niszczenia wirusa. Osuszanie inaktywuje wirusa w 90%, temp 15-18 również. Zakażenie ryb: woda, zakażona ikra, nosiciele źródłem zakażenia, ikrzyce, tarlaki, w jamie ciała do zakażenia ikry, następuje wewnątrz. Ryby chore wydalają wirusa z kałem, moczem, śluzem, płynna wydzielina narządów płciowych, mlecz. Wtórnym źródłem zakażenia jest woda z wylęgarni, na odległość nawet 5 km, ryby chore przeznacza się na karmę, sprzęt rybacki.

Droga wnikania wirusa: skrzela, układ pokarmowy. Nabłonek skrzeli i pp są 1 miejscem namnażania się wirusa, na całej długości pp od jamy gębowej do jelit. Z pp trafia do komórek trzustki, wątroby, śledziony, naczyń krwionośnych i wraz z krwią roznoszony jest po całym organizmie. Przez skrzela Roznoszony jest do nerek i mózgu. Wirus atakuje kanaliki nerkowe a nastepnie tkankę krwiotwórczą. Nerka głowowa- szpik kostny u ssaków. Okres inkubacji 5-7 dni, u ryb starszych 14-15 dni. U wylęgu przebieg ostry, szybki, dochodzi do nagłych śnięć, 90% wylęg ginie; zostaje zniszczony narząd krwiotwórczy, uduszenie. U ryb starszych obserwujemy objawy: pociemnienie skóry, wysadzenie gałek, powiększenie powłok, anemia - bladość skrzeli, błony śluzowej, z odbytu wydostają się pseudoodchody białawe pasemka, wybroczyny na skórze i u nasady płetw. Objawy: letarg, gwałtowne szusy. Sekcja: nerki, wątroba, śledziona, pp- brak treści pokarmowej- białawe pasemka, w jamie ciała duża ilość płynu, wybroczyny o znacznie mniejszym nasileniu. Wirus doprowadza do martwicy. Głównym sposobem zapobiegania jest przetrzymywanie narybków w temp. 15 stopni.

Były to choroby zwalczane z urządu.

IPN - zakaźna martwica trzustki, choroba transportowa ( tewystępuje w PL, nie jest objęta obowiązkiem zwalczania. Wywołana jest przez wirus Birnaviridae. Objawy u pstrągów tęczowych, najbardziej wrażliwy pstrąg źródlany (narybek do 10 cm); chorują wszystkie gatunki ryb łososiowatych ( troć, łosoś). Czynniki sprzyjające: wiek (narybek do 20 tyg życia, krytyczne są 1 trzy tyg po resorpcji woreczka żółtkowego; łososiowate 5-6 mies są odporne na zachorowania, ale jeśli są nosicielami, i poddawane są stresowi- transport, może dojśc do choroby), temp. (6-15 stopni dla wirusa, powyżej 16 stopni śnięcia ustają) ,Woda, stres manipulacyjny. Wirus jest bezotoczkowy, kapsyd ma kształt 20- ścienny, zawiera 92 kapsomery, wewnątrz kwas RNA o podwójnym łańcuchu, dwa podtpy, wiele serotypów. Rezerwuarem wirusa są ryby chore, nosiciele- ryby wielu gatunków, małże, skorupiaki, ryby morskie. Zakażenie przez bezpośredni kontakt (woda, karma, produkty płciowe (ikra mleczko)). W 1ml odchodów może znajdować się kilka milionów cząstek wirusa. Wirus przenika z jajnika zakażonej ikry do komórek jajowych. Mleczaki roznoszą wirusy, zakazają kom jajowe podczas zapłodnienia. Wirus jest odporny na niskie pH, w pp się namnaża. Wędruje do wyrostków pylorycznych, w ścianie znajdują się rozrzucone pojedynczo komórki trzustki. Guzowatość przedniej części ciała u narybków. Objawy: pociemnienie skóry, blade skrzela, wysadzenie gałek ocznych i odbytu, wybroczyny u nasadach płetw, powiększone powłok brzusznych; zaburzenia równowagi, ruchy obrotowe, często opadają na dno zbiornika, poruszają gwałtownie skrzelami; do 3 miesiąca życia ryby łososiowate przebywają w wylęgarni. Jeśli postać ostra to gwałtowne śnięcia od 10-90%. Im starsze tym śnięcia mogą być mniejsze, ryby które przechorują nie zawsze nadają się do hodowli; martwica komórek, wyrostki pyloryczne. Treść pp je biała, ciagnąca się- pseudoodchody; zawiera ona zmienione komórki, które złuszczaja się do światła jelita. Wątroba i śledziona powiększone i blade. Bardzo często i 1 osobnika stwierdza się IPN, VHS i IHN!. Lub IPN i bakteryjna choroba nerek (BKD)- test elisa najszybciej zróżnicuje.

Choroby egzotyczne

W Norwegi ISA - zakaźna anemia łososia- syndrom krwotoczny nerki HKS; łosoś atlantycki - gł gatunek. Wirus może rozwijać się u troci, śledzi. Gdy ryby są hodowane w sadzach w wodzie morskiej. Etiologia w 95 r. Ortomyxowirus, posiada otoczkę, kształt sferyczny lub heksagonalny, posiada RNA. Czynniki sprzyjające: wiek ryb, młode łososie; optymalna temp. 5 stopni. Od 6-12 miesiecy wirus może przetrwac w wodzie. Wirus może dostać się ze ściekami z przetwórni łososi, pasożyty, chore osobniki. Droga wejścia skrzela i pp. Wirus przedostaje się do naczyń krwionośnych - śródbłonek, erytrocyty - anemia. Ryby zaczynają się dusić, podpływają do powierzchnii wody, dziubkują, nie pobierają karmy, chudnie,bladość skrzeli. Gromadzenie się płynu w jamie ciała, wytrzeszcz gałek ocznych. Zmiany anapat: watroba, nerki- syndrom krwotoczny nerki HKS. Watroba jest ciemna, ale może być też blada lub żółta z punkcikowa tymi wybroczynami. Wybroczynowość występuje w tk tłuszczowej, mięśniowej, pęcherzu pławnym, otrzewna. W nerkach zmiany degeneracyjne i nekrotyczne w nabłonkach nerkowych; we krwi limfopenia, erytropenia, trombocytopenia, erytrocyty- zmiany degeneracyjne jąder komórkowych - rozpad krwinek. Pobieranie krwi, badanie Ht ( spada jest mniejsza niż 10, normalnie 40). W surowicy wzrost poziomu potasu,chlorku sodu. Rozpoznanie: badanie krwi, objawy, zmiany anapat.

EHN- epizootyczna martwica układu krwiotwórczego; rozpoczęła się w Australii w latach 80; ryba u której występuje jest okoń. Następnie przeniósł się na pstrąga tęczowego. Wysoka zachorowalność i śmiertelność. W 11-17 stopni inkubacja wirusa. Wirus należący do Iridoviridae; ten sam wirus powodować może chorobę suma i sumika europejskich. U pstrąga tęczowego stwierdzono od tych ryb zachorowania. Rezerwuarem wirusa są ryby chore, nosiciele, mocz, ryby przestają żerować są apatyczne, silne ściemnienie powłok ciała, obrzęk ciała, wybroczynowość. przechorowaniu ryby pozyskuja naturalną odporność, nie stwierdza się przeciwciał u ozdrowieńców. Zmiany anapat: wątroba, śledziona, nerki, pp. Wszędzie ogniska martwicze w pp, nerki. Wirus lokalizuje się w mózgu, zmiany w CUN, ogniska martwicze, wakuolizacja kom. Nerwowych; ślepota. Trzeba wyizolować wirusa żeby potwierdzić jego obecność - mikroskopia elektronowa, immunofluorescencja, immunobloting, PCR.

OMVD- choroba nowotworowa, zmiany wytwórcze na powierzchnii ciała, dotyczy gł. Wylęgu łososi. Ta choroba występuje na terenie Japonii, Azji. Łosoś keta, nerka, masoł, kizucz. Wirus ma 20 ścienny kapsyd. Temp. Do rozwoju 15 stopni; optymalna 20 stopni. Wirus jest rozsiewany i zakażany jest wylęg, ryby starsze za pośrednictwem wody, mocz odchody ryb chorych. Skrzela są miejscem wnikania, wirus namnaża się w naczyniach krwionośnych przenika do nerek, atakuje kom krwiotwórcze. 1 faza posocznicowa- zmiany posocznicowe, wysadzenie gałek ocznych, wybroczyny, po kilku miesiącach pojawiają się brodawkowate narośla na wieczkach skrzelowych, płętwie ogonowej, na całej powierzchnii ciała; 2 faza u tych które przeżyly 1 faze - faza rozrostów nowotworowych. Śmiertelność do 60%. Zmiany anapat: 1 fazy - wątroba wygląd marmurkowaty a potem cały narząd blady, nerki-powiększone i przekrwione, serce- powiększony i przekrwiony. Zmiany na skórze rozrost nowotworowy typu epiteliowy.

Choroba sumika kanałowego- CCVD w Ameryce pł, powoduje ją herpesviridae, objawy posocznicowe, obrzęk ciałą, wybroczyny, zmiany posocznicowe.

12.03.2013
Wykład 4 choroby ryb

Program zwalczania choroby wirusowej: musi być zgoda wszystkich gospodarstw rybackich w danej strefie, badania diagnostyczne, wirusologiczne należy wykonywać przez pierwsze 4 lata, 2 razy do roku i pobierac 30 ryb z każdego obiektu, stawu. Badania wykonuje się w laboratorium wykonawczym (Puławy), jeśli w ciągu 4 lat w dorzeczu nie stwierdzi się żądnej choroby wirusowej ani nosicielstwa wtedy ta cala strefa uzyskuje status wolny od chorób wirusowych. Jest to bardzo kosztowne, jeśli jest nosicielstwo należy przeprowadzić gruntowną dezynfekcję i wprowadzić nowe ryby na całym obszarze. Jeśli przez cztery lata wszytsko ok to dalsze postępowanie obejmuje dalsze 2 lata, kiedy pobiera się material do badań wirusologicznych ale tylko 1x w roku, 2x do roku badania kliniczne. Jeśli nadal wynik ujemny- gospodarstwo wolne od choroby wirusowej, potem poddawane jest nieregularnym badaniom.

I etap - przygotowanie organizacyjne

II etap- 4- letni monitoring VHS/IHN ( w każdym roku 2 przeglądy obiektu 2x 30 ryb do badan wirusologicznych)
III etap - akceptacja przez Komisję UE

Zgłoszenie podejrzenia choroby przez właściciela :

- zamknięcie obiektu, zawieszenie obrotu rybami, przesłanie prób do badania

- ujemny wynik badania , odwołanie restrykcji.

Głowny Lek. Wet wojewódźki lek wet powiatowy lek. Wet wojewoda i wszystkich informujemy !!

Środki dezynfekujące : wapno palone, wapno gaszone, cyjanamid wapnia, podchloryn wapnia. Do duzych basenów, stawów, stawów ziemnych na lekko wilgotne podłoże, można stosować do betonowych.

Dezynfekcja małych basenów, sprzętu rybackiego itd.: formalina, podchloryn wapnia, chlorek wapnia, chloramina T ( w wylęgarniach dość powszechna). Można dodać detergenty dla wzmocnienia działania.

Środki dezynfekcyjne c.d.: NaOH, NaOH z ry, czwartoTeepol i wodorotlenkiem wapnia, jodofory, czwartorzędowe zasady amonowe.

Bakteriologia

Choroby powodowane przez bakterie
1. Bakterie Gram +
2. Bakterie Gram - ( większość chorób) względnie beztlenowe pałeczki
- pałeczki i bakterie z rodzaju Aeromonas, Pseudomonas, Escherichia, Proteus, Citrobacter.
Acromonadacae - systematyka

Aeoromonas salmonicida - 2 rodzaje psychrofilne i wykazujące ruch

Aeromonas hydrofila

Enterobacteriaceace: Edwardsiella ictluri, Edwardsiella Tarda, Yersinia Ruckeri.

Objawy zewnętrzne choroby bakteryjnej: wysadzenie gałki ocznej, czyrak, martwica płetw, siodełkowe zmiany martwicze, zmiany martwicze i owrzodzenia, obrzęk i wybroczyny przy odbycie, obrzęk okolicy brzusznej, normalny stan okolicy brzusznej.

Aeromonas
- są przyczyną chorob które w XX wieku występowaly w woj. Lubelskim
- inaczej choroba lubelska, czerwienica, erytrodermatitis, obecnie nazywana MAI (infekcja powodowana przez ruchliwe aeromonas, postać miejscowa ) i MAS (posocznica powodowana przez mezofile, ruchliwe aeromonas, postać uogólniona)
- występują pospolicie w środowisku wodnym, jest to saprofityczna flora bakteryjna

- bakterie izolowane z wody pitnej, w USA na podst tych bakterii określana zdolność do picia wody.

- chorobotwórczość uwarunkowana jest przez różne właściwości tyhc bakterii jak i stan zdrowia, wywołują chorobę wówczas gdy istnieją warunki dla nich korzystne, niekorzystne dla ryb. Podczas stresu manipulacyjnego-odłowy, transport, przenoszenie ryb, zmiany fiz- chem, duże zagęszczenie ryb w stawie, głodzenie ryb., środowiskowego - deficyt tlenu w wodzie, zanieczyszczenie subst organicznymi.
-patogeneza- duże znaczenie przypisuje się swoistej strukturze antygenowej, odpowiada ona za zdolność do adhezji kom. Bakteryjnych do sluzu do narządu zewn, zdolność wytwarzania hemolizy i proteaz, Produkują ECP - pozakom enzymy : hemolizyny, proteazy, nukleazy, acytocholinoesterazę, cytotoksyny. Właśćiwości uszkadzające leukocyty- gł limfocyty, osłabienie odpornośći.

Są przyczyną schorzeń występujących w postaci ostrej, chronicznej, utajonej zależy to od zjadliwości szczepów i stopnia zjadliwości ryb. Postać chroniczna- wrzody skórne które wchodzą w głąb tkanek, otoczone strefą przekrwienia. Nie stwierdza się zmian w narządach wewn, czynnik izolujemy ze zmienionej skóry. Gdy utajona postać - brak zmian lub tylko wychudzenie, pociemnienie skóry, stwierdzamy wzrost wilgotności i rozpulchnienie nerki. W narządach miąższowych są bakterie.

Przy postaci uogólnionej- posocznica MAS, wsytepuja klinicznie objawy posocznicy ( wytrzeszcz ocznych gałek. Nastroszenie łusek) rozległe zmiany martwicze, wątroba blada lub zielonkawa, nerka powiększona, twarda, włóknista.

Hydrofilna, dotyczy skóry.
Leczenie: Oksytetracyklina (ichtioksan), podaje się w karmie. Można podać w inj, dootrzewnowo. Wyznaczamy poziomą linię od nasady płetwy piersiowej, druga prostopadle do tej lini od 2 pletwy i pod kontem 45 stopni.
U pstrągów są gotowe karmy z antybiotykami. Dla karpii robimy sami, rowtór antybiotyku robimy i polewamy tym śrutę zbożową i tą mieszankę pozostawiamy na 12 h. 4% masy ciała ryb to jest ilość karmy. Jeśl ryby chore to 2%. Śruta zbożowa będzie twarda, zbita. Podajemy od 50-80 mg na kg masy ciała antybiotyku. Karmimy ryby co 2 dzień 5 x co najmniej.

Atypowe szczepy Aeromonas salmonicida spp. Achromogenes
Są przyczyna ERYTRODERMATITIS choroby karpii, tołpygi, karasie. Choroba występuje w szerokim zakresie temperatur. Wszelkie uszkodzenia skóry sprzyjają zakażeniu, ma ona postać podostrą lub chroniczną. Rozwój rozpoczyna się kolonizacją bakterii pod naskórkiem gdzie pojawia się stan zapalny, strefa przekrwienia rozszerza się, tworzy się wrzód, mogą one drążyć głęboko aż do szkieletu. Uszkodzona skóra jest często infekowana przez grzyby (pleśniawka), jeśli nie dochodzi do śnięć, dochodzi do bliznowacenia wrzoda, efektem dużych wrzodów są deformacje ciała.

Choroba wrzodowa karasi: wrzody są bardziej rozległe i głębsze niż u karpii, w przypadku zmian dochodzi do zmian w narządach, śledzionie.

Flavobakterie: collumnare, strychtofillum, branchofillum (skrzela)

1. Choroba skóry - bawełniana, kolumnowa- bo na preparatach bakt. Układają się w kolumny. Choroba karpi

2. Flavobakterioza skrzeli karpie, pstrągi

3. Choroba zimnej wody- u łososi atlantyckich, może powodować śnięcia ok. 50 % ryb. Bakteria atakuję już wylęg z woreczkiem żółtkowym; może dojść do uszkodzenia kręgosłupa. U ryb starszych pierwsze objawy to biała obwódka na brzegach płetwy tłuszczowej, zmianami może być objęta skóra płetwy ogonowej. Ubytki idą do mięśni a nawet do kręgosłupa, w narządach wewn. Zmiany zapalne i martwicze. 4-10 stopni

Rodzina Enterobacteriace
Yersinia rukei- choroba czerwonej gęby ryb łososiowatych, po bokach jamy gębowej czerwone pasma, występuje w PL od 20 lat, przyszła z USA.

Hafnia Alvei - powoduje krwotoczna posocznice pstrągów, powszechnie występuje w środowisku wodnym. Możemy ją izolować

Edwardsiella - jelitowa posocznica sumikowatych ESC, w PL nie występuje.

Edwardsiella Tarda - węgorze i sumiki, izolowana jest od karpia. Objawy kliniczne to: utrata pigmentu, na skórze drobne ubytki 3-5 mm. Głownie na grzbiecie głowy, wraz z rozwojem choroby ubytki się powiększają, mogą się tworzyć duże pęcherze na skórze, które pękaja i jest nieprzyjemna woń; obrzęk odbytu, wytrzeszcz gałek. Zmiany anapat: białe guzki w wątrobie, śledzionie tam znajdują się bakterie, trzeba zróżnicować z gruźlicą, grzybicą narządową. Wkołorzęsna.

Shewanella trefacies- alteromonadace, izoluje się od karpii euri pstrągów, ryb morskich, bas europejski. Powoduje posocznice. Jest gł czynnikiem procesów gnilnych zamrożonych produktów rybnych. Izolowana z mięsa drobiowego i wołowego. Stanowi zagrożenie dla człowieka, infekcja skóry tkanek miękkich, posocznica. U ryb morskich to prawidlowa flora jelitowa, przy patroszeniu zakazenia. W osadach dennych, wodach słodkich i slonych - wystepują. Wrzody na powierzchnii skóry które maja postac gnilnych ognisk bez widocznych stref przekrwienia; płetwy na ogół zniszczone, ryby są osłabione w letaru, wychudzone, skóra ciemna, wybroczynami, w narządach went stwierdzamy przekrwienie i powiększenie śledziony.

Pseudomonas fluorescens - wykazuje ruch, rozpowszechniona w środ wodn. Tołpyga, ryby łososiowate. Stres, temperatura wody poniżej 10 stopni dobrze się rozwija; przy 0 stopniach przypadki zachorowania. Jest przyczyną Rumienicy, objawy zaczerwienienie skóry, płetw. Narządy wewn z ogniskami zapalnymi i martwiczymi. U karasi srebrzystych - powiększenie narządów. U tołpygi białej schorzenie - pseudomonas dermo alba- schorzenie skóry, blada skóra, u podst płetwy grzbietowej i ogonowej białe plamy, wsyt od maja do sierpnia, śmiertelność 2-3 dni od 1 zmian skórnych,

Pseudomonas intestinalis- schorzenie pp Amurów, 1-2 letnich; jest to choroba prowadząca do 90 % śnięć u amurów.

Gruźlica - mycobacterium, są przyczyną gruźlicy u ryb, w warunkach hodowlanych nie obserwujemy; u ryb akwariowych tak. Zakażenie ryb odbywa się najczęściej przez karmę od chorych ryb; doniesienia od zakażenia ryb żyworodnych. Jeśli choroba w akwarium to prątki izolujemy z dna akwarium. Nosicielami mogą być ślimaki słodkowodne, stwierdzono u płazów, gadów- mogą być nosicelami. Dobre warunki rozwoju: niedożywienie, zagęszczenie ryb. Okres inkubacji 6 tygodni, bramy wejścia to pp, nie podlega on jednak zmianom, skrzela i roznoszone są do narządów wewn. Objawy: brak apetytu, wychudzenie, ostry grzbiet, powłoki ciała wzdęte, powiększone, ryby gromadzą się w kącie akwarium. Czasami chowają się w roślinach. Ryby ozdobne tracą barwę, łuski wypadają, widoczne przekrwienia, płetwy postrzępione, gałki oczne wysadzone, jednostronne zwykle. Mogą wystąpić zmiany w kościach, ubytki w szczękach, deformacje ciała na skutek uszkodzeń kręgosłupa. Choroba jest groźna dla człowieka, obserwuje się u nich gruźlicę skóry, bardzo długo gojące się rany.
SEKCJA: w narządach wewn gruzełki, pojedyncze lub połączone ze sobą, szare, miękkie, w środku brak rogowacenia, oddzielone od tkani łącznej do tkanki narządu. Wewnątrz obserwujemy czarne punkty, gromadzi się tam melanina.

Leczenie: Kanamycyna- z karmą 10 mg%/ 3-4 dni jeśli nie żerują inj. 1g/ , streptomycyna, teramycyna na 1 litr wody. Kąpiele w osobnym akwarium, kilku dniowe. Stosowany kwas nikotynowy w karmie. 0,0003 mg/1 g mc

Choroby ryb wykład 19.03.2013 Wykład 5

Wibriozy ryb - powodowane przez bakterie z rodzaju Vibrio, są to bakterie chalofilne, wymagają wody słonej, na pograniczu wody rzecznej i morskiej (tam gdzie z morza wpływa do rzek)
Vibrio ordali, angilarum, salmonicidae - patogen dla łososia, pstrąga. Są to pałeczki G - lekko zakrzywione, zdolność ruchu. Są względnymi beztlenowcami, vibro salmonicida występuje w kilkunastu grupach serologicznych 01 i 02 najbardziej popularne. Łosoś, płastugi, dorsze- podatne na chorobę. Pstrągi zakażają się poprzez karmienie ryb odpadami morskimi ( od ryb chorych, nosicieli). Czynniki sprzyjające to obniżona zawartość tlenu w wodzie, duże zagęszczenie ryb w hodowli, temp. Przekraczająca 10 stopni poniżej 5 wyst. Rzadko. Choroba nazwana jest też zimnowodną wibriozą ryb, choroba Hitra. Najczęściej chorują łososie hodowane w Norwegii, Kanadzie. Brama wejścia bakterii to skrzela i pp. Choroba ma postać ostrą- brak objawów, nagłe śnięcia; postać przewlekła- objawy posocznicy krwotocznej, ryby nie wykazują chęci żerowania, brak apetytu, wybroczynowość ( na skórze, na brzusznej części ciała ryb, u podstawy płetw wokół odbytu w okolicach otworu gębowego, na pokrywach skrzelowych, odbyt - przekrwienie), śledziona jasnoszara, wątroba szaro- żółta - objawy anemii, narządy miąższowe powiększone, wybroczyny również pod otrzewną, w mięśniu sercowym. Stan zapalny pp. Rozpoznanie różnicowe: bakterie z rodz Aeromonas, Pseudomonas, robimy badania bakteriologiczne. Kolonie bezbarwne nast. żółto- zielone - Vibrio. Vibrio ordali- posocznica, mniej ostre a postać ostra choroby wystepuje rzadko.

Vibrio agillarum to choroba węgorzy, charakter posocznicy, nazywana czerwoną zarazą (pomorem), intensywne wybroczyny. Objawy: brak apetytu, pociemnienie skóry, letarg, zmiany martwicze, czerwone plamy, owrzodzenia na skórze, otwarte wrzody. Masowe śnięcia bez objawów klinicznych. Najwięcej bakterii we krwi, bakterie są zwykle we wszystkich narządach, śledziona powiększona, rozwodniona.

Mieszane zakażenia np. Aeromonas i Pseudomonas wywołują martwicę płetw, dotyczy to ryb akwariowych, w temp powyżej 20 stopni. Martwica płetw (fin rot), czynnikiem sprzyjającym są uszkodzenia skóry, pasożyty, niska temp wody. Objawy: rozjaśnienie na brzegach płetw, biały nalot, ryby tracą barwę, dochodzi do martwicy miękkich tkanek płetw, płetwa ogonowa ulega martwicy, pozostałe płetwy wolniej ulegają martwicy, brzegi płetw są nierówne, jest to choroba którą łatwo leczyć: stosujemy kąpiele, dla ryb akwariowych w oksytetracyklinie 100 mg/4 l wody. Oddzielne akwarium z antybiotykiem. Przez 5 dni. Dla rybek hodowlanych dobrze wykonać kapiel w roztworze siarczanu miedzi, trwa 1-2 min, kilkakrotnie co pare dni. W warunkach akwariowych możemy kapać w roztworze zieleni malachitowej i formaliny, lepiej kupic mieszanke FMC.

Plamice - zmiany na skórze, bakterie saprofityczne w przypadku osłabienia odporności tworzą zmiany skórne. Np. szczupaki po tarle osłabione na ich skórze rozległe zmiany martwicze, od części grzbietowej, są to zmiany zapalne, blade, szare, mogą sięgać do tkanki kostnej. Mogą być też u węgorzy, sandaczy, karpia. Sekcyjnie stwierdza się wysięk zapalny, krwawy płyn, wątroba śledziona nerki powiększone, przekrwione o luźnej konsystencji, przy ostrych stanach zapalnych. U innych gat ryb plamica nie daje zmian w narządach wewn, te choroby występują endemicznie.

Choroby grzybicze

Choroba egzotyczna zespół owrzodzenia EUS- w dyrektywie rady z 2006 r./88 WE z dnia 24 października 2006 r. zawiera wszystkie wymogi w zakresie zw z akwakultury i zapobieganie i zwalczanie chorób akwariowych. Choroba grzybicza, wywołana przez grzyba Afanomyces invagans, choroba objawia się wrzodami na powierzchni ciała w części głowowej, dochodzi najczęściej po gwałtownych opadach deszczu( być może kwaśne deszcze się przyczyniają), w przypadku tej choroby zmiany nie tylko dotyczą owrozdeń ale również zmiany w narządach wewn, uszkodzenie nerek i układu nerwowego, lakalizacja mozg i rdzen kręgowy, śmiertelność 50 %. Do zakażenia dochodzi przez zoospory które znajdują się w wodzie, na inwazję wrażliwych jest 94 gat ryb, np. Gurami dwuplame.

Brachiomykoza, zgorzel skrzeli- ichtiosporidioza, pleśniawka,=saprolegnioza; Branchiomykoza- zwana też zgorzelą skrzeli, wywołana przez Branchiomyces sanguinis, Branchiomyces demigrans. Są to grzyby wodne. Grzyby maja budowę komórczaka, strzępki wielojądrowe bez poprzecznych przegród, na szczytach strzępek, liczne kuliste spory o średnicy 5-9 mikrometrów. Za pomocą tych spor grzyb rozprzestrzenia Si,ę w wodzie. Grzybnia obu gatunków wnika do naczyń krwionośnych skrzeli i tutaj rozrasta się i rozgałęzia. Ten grzyb może być też widoczny na zew i rozwija się na powierzchni blaszek skrzelowych, wnika do nabłonka, widoczny na zew blaszek skrzelowych. Pojawia się najczęściej latem, towarzyszy tej chorobie zwykle zakwit wody. Pojawienie się tworów nitkowatych ( skrętnica), zmienia środowisko wody, obumarcie glonów, zmiany ph wody. Dobrze rozwijają się grzyby. Gdy duża ilość glonów to wskaźnik, bo jest to korzystne dla grzyba, zwykle w czerwcu, koniec sierpnia, początek września. Jest to typowa choroba karpi. Czynnikiem sprzyjającym jest intensywne nawożenie stawów (czerwiec). Objawy choroby to: skrzela marmurkowate, zaczopowanie naczyń krwionośnych, martwica niedokrwionych części skrzeli, martwica, niechęć w żerowaniu. Jest możliwość leczenia, skrzela regenerują się. Nieleczona dochodzą do 50 % śnięć u karpia. Tej chorobie może towarzyszyć saprolemia, wywołująca pleśniawkę.

Postępowanie profilaktyczne: wykoszenie roślinności twardej, dbać o to aby była odpowiednia ilość tlenu w wodzie, likwidowac wszystko co powoduje obniżenie tlenu w wodzie, uważać na nawożenie, aby nie doszło do zakwitów. Zapobiegawczo od maja do sierpnia raz w miesiącu siarczan miedzi, od 2-3 kg/ ha powierzchni. Stosujemy wtedy gdy nie możemy dac rady z zakwitem, bo on niszczy wszytsko. Można również podawać wapno, wapno palona 200 kg/ ha dziennie aż do likwidacji zakwitów. Od 100 nawet można. Trzeba jednak obowiązkowo badać ph żeby nie przekroczyć 8. Wapno palone niszczy spory grzyba. Leczenie, jeśli ryby żerują to grycin/ 3 dni z karmą. 1 dnia- 60 mg/ kg m.c. ryb/ 2- 40 mg/3-30 mg. Proces odnowy narządów trwa kilka tyg.

ICHTIOSPORIDIUM CHOREI- ICHTIOFONOZA, grzyb ten tworzy kuliste plazmodia, znajdują się w tkance ryby, tworzą się guzki, w tych plazmodiach widoczne plazmodia i ziarna pigmentu. Plazmodia mogą występować w formie mezoidalnej, mogą tworzyć cysty, osiągają wilekość do 2 mm średnicy i są wtedy widoczne gołym okiem ( skupienia cyst, guzki). W tych cystach tworzą się spory, po rozerwaniu otoczki cysty wydostają się na zewnątrz. Po dostaniu do pp, przenikaja do układu krwionośnego dalej usadawiają się w narządach, tworzą się plazmodia z nich mogą się tworzyć strzępki grzyba są to fi lamenty, mogą się tworzyć spory ale wtedy są to pseudospory. Z tych spor powstają cysty. Objawy kliniczne: ryby w akwariach zachowują się podobnie jak przy gruźlicy, zaburzenia ruchu, pływają ukosnie, skupione w jednym miejscu, skóra ciemnieje karp, łosoś ryby ozdobne. Na skórze guzełki, ryby chudną, brak apetytu, objawy występują w zależnośći od lokalizacji guzełków, dysfunkcja narządów wewn. Może zaatakować pęcherz pławny. Stosujemy fenoksyetanol w przypadku grzybicy u ryb akwariowych, podawany do karmy i do wody. 1% r-r tego preparatu od 10-20 ml na 1 l wody. Stężenie od 100- 200 ppn. Fenoksyetanol- alkohol, dobry anestetyk dla ryb. Karma sucha - możemy namoczyc również fenoksyetanolem.

SAPROLEGNIOZA- pleśniawka- powszechna, jest to grzyb z rodz saprolegnia, achla. Saprolegia parasitica, ferax - grzyby należące do klasy glonowców, złożone ze strzępem, maczugowate. wytwarzają się strzępki. Jego cykl rozwojowy jest bardzo długi. Te spory które powstają nie są od razu patogenne dla ryb, dostają się do wody z tych spor musi powstać grzybnia, zarodniki 2 stadium mogą atakować rybę ale mogą się dalej dzielic. Czynniki predysponujące: zmiejszenie ilości śluzu na rybie, uszkodzenie powierzchni ciała, najczęściej podczas odłowów, temperatura wody - niska, okres wiosny ok. 8-10 stopni. Grzyb lokalizuje się na skórze, na skrzelach, dochodzi do zaburzeń osmoregulacyjnych ryby sną. Cykl rozwojowy - rozmnażanie bezpłciowe, ale również mają rozmnażanie płciowe. Ten grzyb jest bardzo ważny podczas inkubacji ikry, w przypadku pstrąga, zwraca się uwagę na martwe ziarna ikry które porastają pleśnią. Zwalczanie: selekcja osłabionych ryb, usuwanie ryb szczególnie z uszkodzeniami, osłabionych. W warunkach akwariowych unikać zbyt niskiej temp. W przypadku ryb akwariowych stosujemy FMC. Zapobiegawczo siarczan miedzi, do 200 kg ryby nabiorą lepszej odporności, jest to grzyb wodny.

Wykład Choroby ryb 26.03.2013 Wykład 6
Choroba środowiskowa czy zatrucie
1. Śmiertelność, jeśli znaczna ilość ryb usnęła w ciągu 24 h lub w krótszym okresie jest to przypuszczalnie działanie czynników toksycznych, ścieki; jeśli śmiertelność jest początkowo niewielka i narasta powoli w ciągu pierwszych 5-7 dni to przypuszczalnie powodem są powtarzające są deficyty tlenowe lub choroba zakaźna wywolana przez patogenny czynnik. Kiedy śmiertelność utrzymuje się na niewielkim poziomie przez krótszy okres czasu jest następstwem pogorszenia waunków środowiskowych, infekcje bakteryjne, pasożyty.

Do momentu kiedy substancja toksyczna ulegnie rozkładowi albo rozcieńczeniu do tego czasu SA śnięcia. Przy śnieciu małych ryb - toksyczne związki; małe sną jako pierwsze. Glony jeśli pozostają a ginie zooplankton wiadomo ze działają insektycyd. Jeśli giną glony - herbicydy. Jeśli Gina glony jak i herbicydy przyczyną zatruć są metale cieżkie, zasady.

choroby środowiskowe
1. Temperatura- może powodowac szok termiczny, zbyt niska temp może prowadzic do przeziębień, niska temp może powstac wtedy gdy nie ma tafli lodowej a są silne wiatry, niska temp powietrza, w przypadku gdy zimochow jest zbyt plytki i znajduje się na otwartej przestrzeni, zbyt silny wiatr doprowadza zbyt zimna. 0-0.5 temp jest letalna dla Karpia, dochodzi do silnego stresu zostaje zahamowany ośrodek oddechowy, ustaje akcja serca, karpie młode ( narybek) większa wrażliwość. Powyżej 30 to temp letalna dla larw dla wylegu.

2. tlen - optymalna dla karpii i pstrągów 5 mg karp na l wody, dla pstrągów 7 mg.

Przyducha- choroba, której sprzyjają nadmierne zagęszczenie ryb, zbyt intensywne karmienie (karpie), karma zalega na dnie zbiornika wodnego, masowe zaleganie w stawie i gnicie substancji organicznych; gdy po skoszeniu roślinności twardej nie usuwamy jej ze stawu tylko ona opada; wysoka temp. wpływa na zmniejszone ilości tlenu w wodzie kotre jednosnie prowadza do nasycenia; całkowite nasycenie tlenem wody (100%) w temp 0 stopni - to 14.6 mg /l. w temp 15 stopni - 9 ; 25 - 8 mg. Z tlenu korzystaja nie tylko ryby rosliny, bakterie. Czynniki atmosferyczne - spadek ciśnienia powoduje ulatnianie się gazów z wody min tlenu, pochmurna pogoda, pokrycie wody gęsta warstwa glonów lub roślin pływających powoduje zahamowanie syntezy roślin poniżej tego kożucha; brak dopływu wody i obniżenie jej poziomu podczas suchego lata ( intensywne parowanie wody), obniżenie odczynu ph poniżej 6 - kwaśna woda, zmniejszenie powinowactwa hemoglobiny erytrocytów ryb do tlenu; przy niskim ph dochodzi do przyduchy. Przy niskim ph dochodzi do choroby siarkowodorowej. Przyducha wyst zarówno w lecie jak i w okresie zimy. Szczególnie dobre warunki do rozwoju choroby od konca czerwca do konca czerwca (?), najczęściej w dzien podczas spadku cisnienia atmosferycznego; nawożenie organiczne przesadek powoduje ze w stawie w okolicach. W okresie zimy przyducha występuje przy gwałtownym wzroście temp., napływ cieplej wody powoduje w źle przygotowanych zimochowach nagły rozpad tych subst organicznych, pokrycie tafa lodowa, przerębli, pokrycie dużą ilością śniegu. Przy spadku koncentracji poniżej 5 (3-5 mg )- rozpoczyna się stopniowe ograniczenie pobierania karmy; ten stopień jest tak duży czasami ze dochodzi do zahamowania wzrostu, okaże się to w październiku podczas odłowu gdy stwierdzimy ze ryby są małe. Podczas karmienia ryb trzeba sprawdzić wiosłem czy pokarm został wyjedzony; jeśli został wyjedzony to dobrze. 1-3 -2,5 mg /l - wyraźne zaniepokojenie wśród ryb i całkowite zaprzestanie jedzenia karmy. Ryby szukają w stawie więcej miejsca gdzie może być tlen, plyną ku odpływowi; ruchy ich są intensywne, szybsze; jeśli poniżej 1 mg/l ryby wykazują objawy dziurkowania- łykanie powietrza atmosferycznego. Ryby mogą wyskakiwać nad powierzchnie wody, szybko następują śnięcia poniżej 1 mg tlenu. Im ryba młodsza tym zapotrzebowanie na tlen jest wyższe. Pstrągi należą do ryb o dużych wymaganiach tlenowych. Krytyczna wartość dla pstrągów 5-6 mg /l wody. Przy 4 mg obserwuje się wyraźne objawy przyduchy; 2-3 mg dochodzi do śnięć. Skrzela silnie przekrwione i bardzo jasne - reakcja stresowa, zwiększona reakcja skrzeli, zwiększa się ilość naczyń krwionośnych skrzeli i zwiększona przepuszczalność dla gazów i elektrolitów. Przy długotrwałych niedoborach są blade i z duża ilością śluzu.

SEKCJA - śledziona zmniejszenie, zaburzenia funkcji wątroby, zmniejszona prod immunoglobulin, większa podatność na infekcje. Zwalczanie jest logiczne po prostu profilaktyka od VI - VII odpowiedni przepływ wody, odpowiednia ilość glonów, grubość mułu nie była grubsza niż 30 cm ( musi być odnowiony jeżeli jest przekroczony). Przy nawożeniu org nie należy przekraczać 100 kg/ha. Regulacja dopływu wody!!:)

3. AMONIAK - Branchionekroza - karpie, w tych stawach które maja podwyższa ilość amoniaku, gruba warstwę mułu, w stawach które nie były osuszane i wapnowane przez długie lata. Amoniak wytwarzany jest przez ryby. Nadmierna ilość glonów w szczególności tych nitkowatych a także brak kwaśnego węglanu wapnia. Przyczyną jest deficyt wapnia, stawy są generalnie ubogie w wapń i ważne jest wapnowanie oraz podawanie wapna na toń wody- stosowanie CaCO3 czy tlenku wapnia powoduje wiązanie dwutlenku węgla w wodzie i magazynowanie go w tej wodzie i to powoduje powstanie kwaśnego węglanu wapnia i zapobiega wahaniom pH krytyczne dla karpia jest 8-8,5. Poniżej 8 przez skrzela jest wydalany jest amoniak i NH4+, ważny jest stosunek toksycznego do nietoksycznego coraz więcej amonowego zamieniane jest na amoniak i ostatecznie dochodzi do pH 11 i zahamowane jest wydzielenie amoniaku i autointoksykacja amoniakiem. Aby to naprawić to musimy przesunąć na kwaśne pH. Wskaźnikiem jest pojawienie się glonów nitkowatych - zwiększa się ilość azotu, fosforu i potasu w wodzie i to powoduje intensywny wzrost glonów. Branchionekroza - zgorzel skrzeli, u narybku karpia, amura karasia i u sztuk najlepiej wyglądających, postacie choroby - ostra - 10-15 dni i straty wynoszą ok. 80% i postać chroniczna - 2-4 mscy a straty 10-15%, najczęściej VI-VII w temp 18-20 stopni. Objawy kliniczne - ryby gromadzą się w rejonach najniższego pH, są aktywne ale nie żerują, wyskakują w pozycji pionowej nad wodą, rozjaśnienie obwodowych części płetw przy ściemnieniu cz nasadowych, postrzępienie i ubytki płetw, skrzela są blade i marmurkowate, proces chorobowy zaczyna się od podstawy blaszek i listków skrzelowych, obserwujemy krwawienia i wybroczyny na powierzchni skrzeli, rozrasta się tk łączna i powoduje sklejanie się blaszek, tk martwicza odpada, brzeg listka skrzelowego jest wówczas nierówny. Rożnicowe - branchiomykoze, sphenosfora. Uszkodzenie El morfotycznych, zmniejszenie liczby erytrocytów, obniżona hemoglobina, leukopenia. Rozpoznanie na podstawie zachowania ryb, wyglądu skrzeli, Bad fizykochem wody, badanie poziomu amoniaku we krwi ryb(.ponad 3,5 mg/l amoniaku jest objawem chorobowym, norma 0,1-0,5mg/l). U ryb które przezyły dochodzi do regeneracji i normalizacji ilości śluzu i powrotu do normy. 80% przez skrzela wydalany jest amoniak, 20% przez nerki.

4. azotany, azotyny

5. H2S - choroba siarkowodorowa - nasila się gdy przechodzi pH na bardziej kwaśne. Źródłem jest rozkład białka i zw org zawierających siarkę, w osadach dennych zachodzą te procesy. Również rozkład subst dostających się w ściekach. Dochodzi do koncentracji siarkowodoru i objawem jest pojawienie się na powierzchni osadów dennych jest brązowy nalot - siarczki żelaza, opalizujaca toń wodna, lód na powierzchni wody przybiera zielone zabarwienie. Niebezpieczeństwo polega na tym ze siarka łączy się z żelazem z łańcucha oddechowego - blokowanie tych centr, szybka śmierc i uduszenie bez wyraźnych innych objawów, sna z otwartą jama gebową, brak innych objawów. Siarkowodór przechodzi przez skrzela, śluz, skórę i przechodzi do wnętrza bardzo łatwo. Jeżeli więcej niż 50%dna jest pokryte warstwa mułu i osiąga 30cm to taki staw należy poddać rekultywacji!!!!

Choroba gazowa - wtedy gdy dochodzi do zmniejszenia ciśnienia parcjalnego tlenu po okresie przesycenia wody gazem (tlen azot), takie przesycenie wystepuje przy transporcie ryb w workach i z butli gazowych podajemy za duzo tlenu i przerzucimy je gwałtownie do wody gdzie jest niska zawartość tlenu(nieodpowiedni transport). Druga przyczyna jest zasilanie woda głębinowa (ze studzienki). Wzrost koncentracji tlenu we krwi i tk powoduje tworzenie się pęcherzyków gazu, poczatkowo małe potem się łączą i pojawiaja się wszedzie - skrzela, gałki oczne, pod naskórkiem, nie mogą żerować, skurcze mięśni, rozerwania płetw, postrzępienie. Gromadza się tez w narządach miąższowych i podczas sekcji po przecięciu watroby czy śledziony wylewa się pienista zawartość (gaz). Następnym wskaźnikiem - włożyć reke i pecherzyki powietrza po rece przelecą. Śnięcia poprzez uduszenie

Branchionekroza - karpie, w tych stawach które maja podwyzsza ilość amoniaku, gruba zaw mułu, w stawach które nie były osuszane i wapnowane przez długie lata. Amoniak wytwarzany jest przez ryby.

Methemoglubinemia.

Stres

Stres manipulacyjny - karp i pstrągi, transport, przenoszenie z jednego zbiornika do innego, sprawdzanie, wyławianie, odławianie, zagęszczenie. Rozwój reakcji stresowych u ryb dochodzi do pobudzenia ośr ukł nerwowego i wyrzutu z tk chromochłonnej do krwi katecholamin (epinefryna, nor epinefryna). Kom chromochłonne to odpowiednik nadnerczy ssaków i zlokalizowane są w nerce głowowej ryb w okl zwojów współczulnych, przednercze. Pobudzenie ukł nerw powoduje tez zwiększenie sekrecji ACTH z przysadki mózgowej i ten hormon działa stymulująco na bazofile kom miedzy nerkowe - są odpowiednikiem kory nadnerczy u ssaków. Są zlokalizowane w nerce głowowej obok kom chromochłonnych. Produkują one kortyzol. Katecholaminy i kortyzol wpływają na pojawienie się reakcji stresowych. Pod wpływem katecholamin dochodzi do zmian w ukl krazenia skóry i skrzeli, pp i nerek i mięśni gładkich, kurczą się , ale naczynia skrzeli ulegają rozszerzeniu zwiększa się powierzchnia czynna skrzeli, dochodzi tez do wyrzutu krwinek czerwonych ze śledziony i im dłużej stresor tym więcej młodocianych form erytrocytów ( norma 5%, przy stresie 20%) bo one dojrzewają w krwioobiegu, ale w tym momencie nie wszystkie dojrzewaja i na rozmazie widzac ze wczesniej giną. Długotrwały stres powoduje niedokrwistość. Jeżeli jest stres połączony z wysiłkiem fizycznym - przekształcenie glikogenu w kwas mlekowy i kwasicy metabolicznej (kilka-kilkanascie godzin od zadziałania stresora). Nasilenie reakcji katabolicznych, zwiększa się poziom aminokwasów we krwi. Zwiększa się poziom amoniaku, fosfokreatyniny, kwaśnych fosforanów i powoduje to zaburzenie równowagi elektrolitowej organizmu, może doprowadzić do zatrucia, wzmaga się diureza i aktywna wymiana jonów ze środowiskiem. Zwiekszenie jonow sodu i potasu, spadek jonow chloru i następstwem tego jest ze woda wpływa do org ryby do krwi i do miesni, ryby puchną i dochodzi do obrzęków niezakaźnych, nadmierne rozcieńczenie krwi i do śmierci. Kortyzol - wpływa na obniżenie odporności ryb, działa hamująco, zmniejszenie objętości tk limfatycznej śledziony, nerek i grasicy. Zmniejszenie i zmiana struktury i zab funkcjonowania. Wpływa pobudzająco na nukleazy - uszkadzają i prowadza do limfopenii i eozynopenii. Hamuje powstanie leukocytów, ogranicza ich gromadzenie w miejscach uszkodzonych tkanek, zmiany w bl kom leukocytów i wykazano ze aktywność fagocytarna ulega obniżeniu (podstawowy sposób obrony ryb), wpływa ujemnie na prod przeciwciał, limfokin, na prezentację antygenu i przygotowanie antygenu na makrofagi, na ogół limf T są bardziej wrażliwe niż limf B na działanie kortyzolu. Obniżenie stresu - anestetyki - MS222 ( preparat najszerzej opisany w literaturze i stwierdzono ze obniza kortykost we krwi, łątwo rozpuszcza się w wodzie, stosowany w postacie kąpieli, koncentacja 25-50ppn sedacja, 40-100ppn znieczulenie ogolne po 3 min, a wybudzenie może być po 30min albo 6h), benzokaina ( podobna bud chem, biała krystaliczna subst słabo rozpuszczalna w wodzie, wymaga rozpuszczeniu 10g /250ml alkoholu acetolu, stężenia 30mg/l wody15-20min ekspozycja), metomidat, etomidat - propiscin, fenoksyetanol (czestostosowany, grzybobójczy i bakteriobójczy i anestetyk , bezbarwna oleista ciecz, wodny roztwor dosyc stabilny, narkoza charakteryzuje się krotkim okresem indukcji, może być stosowany do usypiania ryb, 5ml/ wiaderko wody ok. 15l wody.)

Wykład 7 choroby ryb 9.04.2013

Karp, chetnie hodowany w PL, Niemczech, Czechach bo:

- karp ma duże tempo wzrostu: po 3 latach 2 kg, po 2 latach może być nawet 1 kg !
- wykorzystuje różnorodne zasoby pokarmowe (nawet odpady z mleczarni, z rzeźni)
- dojrzałość płciowa później niż cykl hodowlany po 3-4 latach

- w zimie zapada w sen zimowy nie trzeba go karmić

-dobrze znosi wahania temp. Letalna 36 stopni

- Małe zapotrzebowanie na tlen 3-5/m2 wody

-20 i wiecej stopni optymalna

-zimowanie karpa temp 0,5-1 stonia

-stopień wykorzystania pokarmu - współczynnikankon pokarmowy 20-23 stopnie 3,5
Rasy karpia: Panowskie gospodarstwo w Gołyszu - 7 lini karpia czystych, wykorzystywane do doświadczeń; w gospodarstwach rybackich rozne rasy.
Rasy: ajszgrundzka, frankońska, czeska, typ polski od 1880 r, swoiste uluszczenie - luski

Typ pełno łuski : drobnołuski(dziki) i grubołuski, typ polski - lustrzeń- łuski duże jak lusterka ale nie na całej powierzchni ( lustrzeń siodełkowy- przy grzbiecie ma łuski, lustrzeń lampasowy - wzdłuż linii nabocznej, wieńcowy - grzbiet, łuski; grzbietowy - powyżej linii nabocznej, brzuszny po brzusznej stronie i kołnierzowy. Golec ( skórzak) - nie ma łusek ! bardzo korzystny dla konsumentów, nie dla hodowców, problem z wylęgiem.

Klasy wiekowe karpii
K0 - wylęg, który zawiera woreczek żółtkowy (larwa)

Kw- rybka w I przesadce, wylęg żerujący dł ciała 4-6 cm , waga 4-5 g
k1- narybek w pierwszym sezonie hodowalnym, dorastajacy do 9-12 cm , w zimochowach przesadkach 2 , masa ciala 30 - 50 g
K2 - kroczek, 1 rok i kilka miesięcy, masa ciala 250-500 g, masa kroczka odpowiada kroczkowi konsumpcyjnemu,
K3 ryba towarowa konsumpcyjna po 3 latach hodowli, 1250-1500 g, metoda 3 letnia

Karpie żywią się w 1 miesiącu życia w przesadce I - pokarm zwierzęcy  uwaza się ze pp nie jest jeszcze dobrze rozwinięty - wrotki, młodociane stadia widłonogów; wkrótce zaczynają pobierać starsze widłonogi, i młodociane . larwy owadów latających, te które żyją w wodzie; nie podajemy żadnej karmy sztucznej, śruty zbożowej, dochodzi do zaburzeń w rozwoju. Przesadka II - pokarm Nat, ale po jego wyczerpaniu dokarmiamy narybek karma sztuczna - drobno śrutowana soja, sojowy makuch poekstrakcyjny, drobno śrutowany łubin, sorgo, otręby pszenne, żytnie i jęczmienne najlepiej gdy osiągną 25 g. Przed zimowaniem podać karmę sztuczną, żeby ryby były zdrowe (granulat, mieszanka - 25 % mączki, drożdze i 75 % śruty jęczmiennej, witaminy A; mieszanka potasowa). Karmimy karpie 3 x tydzien w ciagu lata, rano o tej samej porze i tych samych miejscach (zaznaczamy je palami (karmiska )).
Kroczki w II roku życia - mieszane karmienie, pokarm naturalny i sztuczny. Temp. 12 stopni zaczynamy dawac Malo karmy uczymy je jesc, optymalna temp to 16 stopni, jedza wszytsko. Podajemy 3,5 do 4 % masy obsady ryb w danym stawie. Gdy są ryby chore, lub z lekiem zmniejszamy o polowe ilość karmy. Najwieksza ilość karmy w lipcu i sierpniu, podaje się zwykle ½ karmy z całego roku. Karp zje i chleb i ziemniaki, pszenicą.

Zabiegi które są niezbędne do tego żeby ryby były zdrowe : osuszanie, wapnowanie i nawożenie. Korzystne warunki do mineralizacji dna - w wysokich temp., lato. Wapnowanie- regularne wapnowanie jest podst warunkiem utrzymania wysokiej żyzności i wydajności stawu.
Cele : dezynfekcja, zwalczanie zgorzeli skrzeli, zmiana ph i coroczne nawożenie. Nalepsza forma wapania to tlenek wapnia wodorotlenek wapnia; do zwalczania i nawożenia węglan wapnia;

Dezynfekcja stawów: używamy wapna palonego, sproszkowanego, na oczyszczone ale jeszcze mokre dno stawowe mniu wapechanicznie rozsiewa się wapno aby cała powierzchnia była biała. Po rozsianiu wapna trzeba pokryć dno na wysokość 10 cm za pomocą grabi żelaznych poruszać żeby wytworzyło się mleko wapienne, brzegi stawu polewa się tym mlekiem i tak zostawiamy na 6-10 dni. Jeśli staw ma być bezpośrednio używany trzeba przepłukać jeśli nie czekamy aż dno się osuszy, wtedy odkwasza się dno stawowe i nast. roku staw jest zalewany tak się robi z zimochowami.
pielęgnacja stawu - koszenie roślinności twardej, wynurzonej, która ma niekorzystny wpływ na warunki środowiskowe, dochodzi do spłycania stawów, zaciemnianie stawu i hamowanie procesów przyswajania CO2, utrudnienie w przyjmowaniu pokarmu. Rośliny obumierają - zakwaszają środowisko, utrudnione odławianie ryb, miejsce składania przez pijawki kokonów.

Pstrąg tęczowy odmiana francuska i polska. Pozyskiwlęgarnia banie tarlaków ( z rzek, jak idą na tarło), przed tarłem nie karmić tych ryb. Ikra inkubacja do 300 stopnio dni u pstrąga jeśli dzielimy przez temp 10 stopni to inkubacja powyżej 1 miesiąca, w tym czasie można handowac ikrą. Ikre można przewozić można albo tuż po zapłodnieniu ikra jest twarda przed przeniesieniem jej do inkubatorow pierwsze 8 h po zapłodnieniu albo po zaoczkowaniu, kiedy pojawiają się oczy i oczy przeświecaja,. Martwa ikra jest mętna, biała nieprzeźroczysta. Ikra zywa jest koloru albo bezbarwna albo rozowa zależy od gatunku. Kąpiele ikry - maja na celu niszczenie wirusów i bakterii ( preparaty jodoforowe).

Larwa pstrąga nie jest żywotna jak u karpia, larwy opadają na dno i zachowują się jakby były martwe, czasem może poruszyć ogonkiem, dopiero po resorpcji woreczka żółtkowego - zaczynają żerować - wylęg żerujący - sledziona i wątroba roztarta

Samice tryptoidalne. Strelizacja- metoda prowadzic do tworzenia triploidów jest lepsze mięso, nie osiągają dojrzałości płciowej (samice), samce nie sprawiają wrażenia dojrzewania płciowego, produkcja hormonu zachodzi, triploidy jest to genetyczne jajo rybie gotowe do zapłodnienia zawiera 2 zestawy chromosomów w jądrze i ciałku kierunkowym, dąży się do tego żeby pozostał ten garnitur chromosomów, mamy 3 zestawy chromosomów w embrionie. U sami c nie buduja jajnika, nie nadaje się do dalszej hodowli.

Immunlogia ryb
Badania przypadają na lata 80-90, mniej rozwinięty układ immunologiczny (budowa przeciwciał tylko jedna klasa IGn są to tetra i dimeryczna budowa, przeciwciała syntetyzowane. Pamięc immunologiczna stwierdzana, limfocyty T i B. makrofagi, neutrofile, bazofile, kom nk. Wiele humoralnych składników: układ dopełniacza, cytokiny, hemokiny, transferryny, białko c raktywne.

Śluz- zewn płaszcz immunologicbłonie sluzowzny - lizozym, interferon, białka antybaktr, transferryny, c - reaktywne. W błonie sluowej makrofagi kom nk. Znajdują się w płynie jajnikowym, 1 kom w woreczku żółtkowym to makrofagi - w 1 okresie rozwoju larw i w 1 miesiacu zycia ryb. Markofagi jest najwięcej w skrzelach, skorze, blonie sluzowej pp i nie dopuszczaja zadnych patogenow do wnetrze ryb. 1 miesiac zycia to miesiąc rozwoju układu immunologicznego. Grasica i nerka głowowa- u pstrągów - dojrzałość 2-3 tyg po wykluciu tak jest tez u karpia, nerka glowowa - znajduje się dokladnie na wysokości pod kręgosłupem, jest to narzad kriotworczy odpowiada szpikowi kostnemu, tam znajduja Si e 70 % formy blastyczne i limfocyty T. Jest to parzysty narząd, limfocyty w nerce głowowej są zlokalizowane w postaci Podrogów, kom. Pigmentowe - melanomakrofagi - charakterytyczny twór dla ryb - zawieraają barwnik, SA to miejsca gdzie zbierane SA antygeny.

Melanomakrofagi wzrasta wraz z wiekiem ryby. W 3-4 dniu limfocyty pojawiają się w grasicy, Pochodzi z 3 kieszonki torebki skrzelowej, zawiązuje się w jamie skrzelowej, w pobliżu gardzieli. U narybków łatwo znaleźć pod skrzelami, zbudowana z kom nabłonkowych. Pierwsze limf daja poczatek tymocytów. Stwierdzamy zróżnicowanie na warstwę korową - tymocyty, warst

Wę rdzeniową - limfocyty młodociane. Bardzo intensywne podziały tymocytów, budowa osłonki grasicy u ryb, jest to nabłonek jednowarstwowy. Naczynia krwionośne nie są wbudowane w grasice.

Grasica - ulega inwolucji u karpii w 9 miesiącu zycia, u pstrągów w 15-17 miesiącu życia, jest to proces długotrwały, usunięcie grasicy tymektomia. Komórki z grasicy udają się do śledziony, do 3 tyg życia usuniecie grasicy powoduje ze w śledzionie jest mniej limf t nie wpływa to na populacje lim w nerce glowowej. U ryb starszych oslabia to odporność grasiczozalezna limf T. Limf są obecne w śledzionie, otaczja zatoki krwionośne, kom limfoidalne jelit to: metody podwania szczepionek droga analna zuja przez odbyt, kom limfoidalne, układ jelit galt, obecne w nabłonku jelita kom plazmatyczne - syntetyzuja przeciwciała, odcinek przedni i koncowy jelita. Preze ntacja przetwarzania antygenu, prezentacja limf B . Podawanie dojelitowe rozpuszczalnych antygenów, w stanie niezmienionym SA przenoszone przez enterocyty do jamy otrzewnowej. Po 4-5 tyg od wyklucia pojawiaja się antygeny grasiczaozaleznym . min masa ciala pstrągów 5 g, szczepi się od 2 g. Po szczepieniu . jersinioze - odporność 2 gr 200 dni, 4 gr 100 dni.

Leczenie:

Klasy antybiotyków: tetracykliny ( oksytetracyklina ichtioksan), monocykli; aminoglikozydy: streptomycyna. Kanamycyna; antybiotyki beta laktamowe : penicylina. Chinolony , kws oksolinowy, wrzodzienica ryb lososiawatych, fluorochinolony w leczeniu ryb - preparaty oporne, nie daja oporności, związki fosforoorganiczne, anestetyki, prefiksy moluskocydy. Wycofano zielen malachitową powoduje zmiany w chromosomach, w mitozie, deformanie , chloramfenikol - uszkadza szpik kostny, mikrofurany - furazonidon - właśc. Karcinogenne, Metronidazol. Leki aby były stosowane u ryb musza podlegac licencjonowaniu - jest to trudniejsze niż u ssakow. Chodzi o stopien wywowalania odporności nie tylko u ryb ale u takich które znajdują się w środowisku wodny, i wpływ leku na środowisko wodne. Liczy się okres pozostałości leku w wodzie w osadach dennych. Badanie pozostałości leków w tkankach ryb, wielu gat i zależność od temp. Badanie pozostałości lekow w tkankach w stopniodniach, uwzglednia się temp wody. Oksytetracyklina w org pstraga utrzymuje się w temp 10 stopni, powyżej 40-60 dni, poniżej 10 od 80-100 dni. Przyjmuje się LDa natybiot w UK 100 stopnio dni. Osady denne. Antybiotyk oporny na cos tam oksytetracyklina 50-144 dni. 50 % degradacji antybiotyków po 3 miesiącach. W chowie klatkowych każda klatka od 500 cm 3 wody. W stężeniu 1 ppm 1/milion. Pojawia się problem skażenia wody. Bezkregowcow, Stosowanie oksytetracykliny u ryb lososiawatych w klatkach stwierdzono obecność lekow u makreli dorszy krabow raków, dawaka dopuszczalna była nie utrzymana. Stwierdzono ze kwas oksolinowy może przetrwac w miesie ryb przez gotowanie ok. 15 min. Badanie oporności

23

---