Rozdział VIII

OCHRONA I OBRONA OBIEKTÓW WOJSKOWYCH

W jednostkach wojskowych głównym elementem stanowiącym ochronę obiektów jest służba wartownicza i patrolowa. Do składu warty wyznaczani są żołnierze danej jednostki.

Aby pełnić służbę na posterunku żołnierz musi znać :

1. Zasady użycia broni w służbie wartowniczej;

2. Obowiązki wartownika na posterunku;

3. Prawa wartownika;

Ponadto powinien wiedzieć, co wartownikowi na posterunku wolno i znać obowiązki tabelaryczne posterunku, na którym będzie pełnił służbę.

Rozprowadzający powinien znać wszystkie obowiązki wartownika i tabele wszystkich posterunków (na których dokonuje zmian wartowników), a ponadto:

• obowiązki rozprowadzającego;

• obowiązki pomocnika i dowódcy warty.

Zasady użycia broni w służbie wartowniczej

Broń palna jako środek ostateczny, może być użyta:

1. W celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie własne lub innej osoby;

2. W celu odparcia niebezpiecznego zamachu na obiekty jednostek wojskowych, a także na obiekty ważne dla bezpieczeństwa i obronności państwa;

3. Przeciwko osobie, która wezwana do natychmiastowego porzucenia broni lub niebezpiecznego narzędzia nie zastosuje się do tego wezwania, a jej zachowanie wskazuje na bezpośredni zamiar użycia wobec człowieka broni lub innego niebezpieczeństwa;

4. Przeciwko osobie, która usiłuje przemocą odebrać broń uprawnionemu do jej posiadania;

5. W celu odparcia bezpośredniego zamachu na konwój ochraniający osoby, pieniądze, tajne dokumenty lub przedmioty wartościowe;

6. W pościgu za osobami wobec których użycie broni było dopuszczalne w sytuacjach określonych w punktach od 1 do 5;

7. W pościgu za osobą podejrzana o popełnienie szczególnie niebezpiecznego przestępstwa

8. W celu udaremnienia ucieczki skazanego, tymczasowo aresztowanego bądź zatrzymanego szczególnie niebezpiecznego przestępcy.

Broń palna jako środek ostateczny, może być użyta, jeżeli zastosowanie środków przymusu bezpośredniego jest niewystarczające.

Broni palnej nie używa się wobec:

• kobiet o widocznej ciąży;

• osób, których wygląd wskazuje, że nie ukończyły trzynastu lat;

• starców;

• osób o widocznym kalectwie.

Obowiązki wartownika na posterunku

Wartownik na posterunku ma obowiązek:

1. Czujnie strzec i zdecydowani bronić powierzonego mienia (osób);

2. Trzymać zabezpieczoną broń z dołączonym magazynkiem (bez wprowadzonego naboju do komory nabojowe) w położeniu określonym w tabeli posterunku i nikomu jej nie oddawać;

3. Nie opuszczać samowolnie posterunku zanim nie zostanie zmieniony lub zdjęty, choćby jego życiu zagrażało niebezpieczeństwo;

4. Udzielać pomocy wartownikowi na sąsiednim posterunku, nie przerywając ochrony powierzonego mu posterunku;

5. Nie dopuszczać - na odległość mniejszą niż podana w tabeli posterunku - żadnych osób, z wyjątkiem tych, którym podlega oraz osób im towarzyszącym;

6. Umieć posługiwać się technicznymi środkami łączności i sygnalizacji oraz sprzętem pożarniczym.

Prawa wartownika

Wartownik na posterunku ma prawo:

1. Wydawać rozkazy związane z pełnieniem służby wszystkim osobom, z wyjątkiem swoich przełożonych ze składu warty;

2. Wymuszać posłuszeństwo wszystkimi środkami - z użyciem broni włącznie.

Wartownikowi na posterunku wolno:

1. Oddalać się dla ratowania życia ludzkiego lub mienia, na taką jednak odległość, aby mógł nadal chronić powierzony mu obiekt;

2. Odpowiadać tylko na pytania przełożonych, a także udzielać krótkich informacji innym osobom, jeżeli tak przewiduje tabela posterunku;

3. Schronić się do budki wartowniczej lub pod „grzybek” - nie przerywając obserwacji ochranianego obiektu;

4. Pić napoje, które za zgodą dowódcy warty (pomocnika) może zabrać w manierce na posterunek.

Obowiązki rozprowadzającego

Rozprowadzający podlega dowódcy warty i jego pomocnikowi. Rozprowadzającemu podlegają wartownicy jego zmian. Odpowiada on za sprawne i czujne pełnienie przez nich służby, za ich zmianę we właściwym czasie oraz prawidłowe zdanie i przyjęcie posterunków.

Rozprowadzający ma prawo i obowiązek:

1. Wydawać podległym mu wartownikom rozkazy związane z pełnieniem służby wartowniczej i użyciem broni;

2. Dopilnować prawidłowego ładowania (rozładowania) i zabezpieczenia broni przez wartowników swoje zmiany;

3. Zmienić lub zdjąć wartownika swojej zmiany i dopilnować prawidłowego przyjmowania (zdawania) posterunku;

Podczas otwierania magazynu (składu, parku, hangaru, itp.) rozprowadzający przypomina wartownikowi o jego obowiązkach, jeżeli ten pozostaje na posterunku. Po zamknięciu magazynu (lub wymienionych pomieszczeń) w obecności wartownika i osoby zdającej porównuje odciski pieczęci (plomb) z wzorami oraz sprawdza cały obiekt zgodnie z tabelą posterunku.

Obowiązki pomocnika dowódcy warty

Pomocnik dowódcy warty podlega bezpośrednio dowódcy warty i zastępuje go w czasie nieobecności. Podlegają mu rozprowadzający i wartownicy.

Pomocnik dowódcy warty ma przede wszystkim prawo i obowiązek:

1. Wydawać żołnierzom warty - w imieniu dowódcy - rozkazy związane z organizacją regulaminowego toku pełnienia służby wartowniczej oraz utrzymaniem porządku i dyscypliny w wartowni;

2. Użyć broni lub wydać podległym żołnierzom rozkaz jej użycia;

3. Przyjąć wartownię i znajdujący się w niej sprzęt (z wyjątkiem amunicji) oraz dbać o utrzymanie porządku w jej pomieszczeniach.

Postępowanie wartownika wobec osób zbliżających się do posterunku

1. W warunkach dobrej widoczności:

1. wszystkie osoby zbliżające się do posterunku lub jego granicy, z wyjątkiem dowódcy warty (pomocnika), swego rozprowadzającego oraz osób im towarzyszących, wartownik zatrzymuje wezwaniem: „stój - służba wartownicza”, kierując broń w jego stronę;

2. w razie, gdy osoba nie zatrzyma się, ostrzega: „stój - bo strzelam” i wprowadza nabój do komory nabojowej;

3. jeżeli mimo ostrzeżenia „stój - bo strzelam” osoba nie zatrzyma się, używa broni, dając strzał ostrzegawczy w górę; jeżeli i to okaże się nieskuteczne, to wartownik stosuje wszelkie możliwe środki przymusu - do strzału bezpośredniego włącznie;

4. osobie, która zatrzymała się dopiero po ostrzeżeniu „stój - bo strzelam” lub po strzale ostrzegawczym, wartownik rozkazuje „w tył zwrot”, „nie odchodzić - bo strzelam bez ostrzeżenia”, sam natomiast, nie przerywając ochrony posterunku, wywołuje dowódcę warty w sposób podany w tabeli posterunku i przekazuje mu zatrzymaną osobę;

5. w wypadku próby ucieczki zatrzymanej osoby daje strzał ostrzegawczy w górę, dopiero potem, jeżeli uciekający nie zatrzyma się, używa broni;

2. W warunkach ograniczone widoczności:

1. gdy w odległości określonej w tabeli posterunku wartownik nie może rozpoznać zbliżającej się osoby, zatrzymuje ją wezwaniem „stój - służba wartownicza - kto idzie?”, kierując broń w jej stronę;

2. jeżeli wartownik otrzyma odpowiedź „dowódca warty (pomocnik dowódcy warty, rozprowadzający)”, rozkazuje „dowódca warty (pomocnik dowódcy warty, rozprowadzający) zbliżyć się do rozpoznania, pozostałe osoby pozostać na miejscu”, to zbliżającą osobę dopuszcza na odległość umożliwiającą rozpoznanie, a w razie potrzeby rozkazuje jej „oświetlić twarz”;

3. jeżeli rozpozna dowódcę warty (pomocnika) lub swojego rozprowadzającego, to oznajmia „droga wolna” oraz pozwala mu i towarzyszącym osobom zbliżyć się do posterunku;

4. gdy na wezwanie „stój - służba wartownicza - kto idzie?” osoba zatrzyma się, wartownik stwierdzi, że nie jest to dowódca warty (pomocnik) lub jego rozprowadzający, rozkazuje „wróć”;

3. Jeżeli osoba podająca się za dowódcę warty (pomocnika) lub rozprowadzającego okaże się kimś innym lub nie zatrzyma się na pierwsze wezwanie, to wartownik postępuje w sposób określony w pkt. 1/ a-e.

375

---