Tworzenie dysku startowego DOS

Może się zdarzyć, że nie będziesz w stanie uruchomić komputera. Aby rozwiązać pro­blemy, potrzebujesz alternatywnej metody uruchomienia systemu. Dyskietka rozruchowa DOS jest ważnym narzędziem wykonującym te zadania. Dyskietka startowa DOS może zostać również użyta do uruchomienia nowo złożonego komputera, aby zainstalować sys­tem operacyjny.

Zawartość dyskietki startowej przedstawiona jest na rysunku 4.10. Dyskietka rozru­chowa to dyskietka zawierająca następujące pliki systemowe:

• COMMAND.COM,

• IO.SYS,

• MSDOS.SYS.

Uwaga

Dyskietka startowa może zawierać również plik DRVSPACE.BIN. Plik ten jest potrzebny do odczytu dysków, które zostały wcześniej skompresowane. Dane na skompresowanym dysku nie mogą być bez niego odczytane.

Na dyskietce startowej powinny być również zawarte programy diagnostyczne. Aby utworzyć dyskietkę startową, należy wykonać poniższe czynności, mając na dysku zain­stalowany system DOS:

Krok 1 Uruchom komputer.

Krok 2 Włóż do stacji dyskietek czystą dyskietkę. W tym przykładzie napęd stacji dyskietek jest napędem A.

Krok 3 W wierszu poleceń wpisz FORMAT A: /S i naciśnij Enter.

Krok 4 Jeżeli dyskietka jest już sformatowana, wydaj polecenie SYS A: i naciśnij Enter.

Rysunek. Zawartość dyskietki startowej DOS

Uruchamianie systemu z dyskietki startowej

Dyskietka stanowa systemu DOS uruchamia komputer do momentu zgłoszenia się systemu. Pierwsza sekcja dysku zawiera sektor rozruchowy. Zawiera on informacje o spo­sobie organizacji dysku. Czasami sektor rozruchowy zawiera mały główny rekord rozni-chowy (ang. master boot record, MBR), który wskazuje na większy i bardziej potężny program ładowania początkowego, umieszczony w katalogu głównym.

MBR znajduje się zazwyczaj w sektorze 1, głowicy 0 i torze 0 pierwszego dysku lo­gicznego lub dysku rozruchowego. MBR jest wymaganym rekordem rozruchowym na dowolnym dysku rozruchowym lub dysku systemowym. MBR powoduje wczytanie syste­mu operacyjnego. Dysk rozruchowy upraszcza proces przygotowania twardego dysku i instalacji systemu operacyjnego.

Uruchamianie systemu

Włóż dyskietkę do napędu i włącz komputer. BIOS wykona program ładujący (ang. bootstrap loader), który jest niedużym programem inicjującym i kontrolującym dużą część procesu rozruchu. Program ten kopiuje MBR do pamięci RAM, a następnie BIOS rozpo­czyna wczytywanie systemu operacyjnego. Jeżeli system wykonuje standardowe urucho­mienie, na ekranie wyświetlana jest zazwyczaj najpierw data i czas, a następnie znak zgło­szenia wiersza poleceń A:\>. Oznacza on, że DOS jest uruchomiony, a napęd stacji dys­kietek A jest napędem aktywnym. W procesie tym zachodzą następujące zdarzenia:

1. BIOS szuka głównego sektora rozruchowego MBR

2. Program ładujący kopiuje MBR do pamięci głównej.

3. System wykonuje drugi program ładujący z rekordu MBR

1. Program ładujący szuka w tablicy partycji aktywnej party ej i, a następnie sprawdza
   w katalogu głównym aktywnej partycji, czy znajdują się pliki tam 10.SYS i MS-
   DOS.SYS.

4. Program ładujący kopiuje następnie te pliki do pamięci głównej.

5. Plik IO.SYS wykonuje plik MSDOS.SYS i ładuje funkcje zarządzania plikami.

6. IO.SYS szuka pliku CONFIG.SYS

2. Jeżeli plik ten zostanie znaleziony, IO.SYS rekonfiguruje system w trzyetapowym
   procesie: urządzenia, instalacja, powłoka.

7. IO.SYS wykonuje program C0MMAND.COM

8. COMMAND.COM szuka pliku AUTOEXEC.BAT.

9. Jeżeli plik te zostanie odnaleziony, C0MMAND.COM wykonuje go.

12. Jeżeli plik AUTOEXEC.BAT nie istnieje COMMAND.COM wyświetla czas i datę.
Na końcu wyświetlany jest znak zachęty linii poleceń.

Pliki konfiguracyjne systemu DOS

W DOS występują dwa ważne pliki konfiguracyjne: CONFIG.SYS oraz AUTO-EXEC.BAT. Pliki te, służące optymalizacji systemu, mogą być uwzględnione w procesie rozruchu.

Na początku procedury uruchamiania BIOS sprawdza katalog główny dysku rozru­chowego szukając pliku CONFIG.SYS. Następnie BIOS szuka interpretera poleceń COMMAND.COM. Na końcu BIOS szuka ponownie w katalogu głównym tym razem pliku AUTOEXEC.BAT. Pliki AUTOEXEC.BAT i CONFIG.SYS mogą odgrywać ważną rolę podczas optymalizacji pamięci systemowej oraz wykorzystania dysku. Kolejność wykonywania plików podczas uruchamiania systemu, jak pokazano na rysunku 4.11, jest następująca:

.

1. IO.SYS

2. MSDOS.SYS

3. CONFIG.SYS

4. C0MMAND.COM

5. AUTOEXEC.BAT

Wskazówka

Zapamiętaj pliki, które biorą udział w procesie uruchamiania, i kolejność ich wykonywania. W Windows 9x plik CONFIG.SYS jest zazwyczaj potrzebny do instalacji sterowników trybu rzeczywistego urządzeń, które nie są obsługiwane przez 32-bitowe sterowniki Windows 9x. Tryb rzeczywisty jest omówiony w dalszej części rozdziału.

CONFIG.SYS

Plik CONFIG.SYS znajduje się w głównym katalogu. Plik ten ładuje sterowniki i zmienia ustawienia podczas uruchamiania systemu. Programy instalacyjne często mody­fikują ten plik, aby dostosować komputer do swoich potrzeb. Większość plików CON­FIG.SYS w systemie Windows 9x to puste pliki tekstowe, poprzez które użytkownik może wprowadzić zmiany do systemu. Po przejściu z systemu DOS do Windows 9x, większość wartości, która poprzednio znajdowała się w tym pliku, została przeniesiona do pliku IO.SYS. Aby zastąpić wartości zawarte w pliku IO.SYS należy wprowadzić poprawne wartości do pliku CONFIG.SYS. Uruchamia on również menadżery pamięci.

1. Podczas uruchamiania systemu, gdy wyświetlany jest komunikat „uruchamianie MS-DOS", można użyć poniższych klawiszy funkcyjnych, aby zmienić sposób wykonywania plików CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT

• F5 (również z klawiszem lewy Shift) - pomija wykonywanie plików CONFIG.SYS
  i AUTOEXEC.BAT,

• F8 - wykonuje pliki CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT wczytując je po jednej
  linii na raz i oczekując na potwierdzenie użytkownika.

AUTOEXEC.BAT

Plik AUTOEXEC.BAT zawiera polecenia DOS, które są automatycznie wykonywane, podczas uruchamiania systemu DOS. Zazwyczaj w tym pliku znajdują się polecenia przedstawione poniżej:

• DATĘ - powoduje, że DOS żąda wprowadzenia daty przez użytkownika

• TIME - powoduje, że DOS żąda wprowadzenia czasu przez użytkownika

• PROMPT=$P$G - jako znak gotowości wiersza poleceń wyświetlany jest aktywny
  dysk lub bieżący katalog.

• SET TEMP=C:\TEMP - ustala katalog o nazwie TEMP do przechowywania danych
  tymczasowych.

• PATH=C:\;C:\DOS;C:\MOUSE - tworzy specyficzny zbiór ścieżek, które system
  DOS wykorzystuje do szukania plików wykonywalnych .COM, .EXE oraz .BAT.
  W tym przykładzie DOS szuka najpierw plików wykonywalnych w głównym
  katalogu dysku C, następnie w katalogu DOS, a na końcu w katalogu MOUSE.

• DOSKEY - wczytuje do pamięci program DOSKEY, który ułatwia on poruszanie się
  po wykonanych poleceniach.

• SMARTDRV.EXE 1024 2048 - konfiguruje system, tak aby tworzył na dysku 1 MB
  pamięci podręcznej w DOS-ie, oraz 2 MB pamięci podręcznej w Windows.

• CD\ - powoduje ustawienie domyślnego katalogu DOS na katalog główny.

• DIR - powoduje automatyczne wykonanie polecenia DIR.

Edytowanie systemowych plików konfiguracyjnych: SYSEDIT.EXE

SYSEDIT jest standardowym edytorem tekstowym przeznaczonym do edycji plików konfiguracyjnych, takich jak CONFIG.SYS czy AUTOEXEC.BAT. Narzędzie to (plik SYSEDIT.EXE) może również służyć do edycji plików inicjalizujących Windows, okre­ślanych jako pliki INI. Pliki INI zostały utworzone, gdy powstał system Windows 3.x i pozostały w ostatnich wersjach Windows ze względu na wsteczną zgodność. Przykłada­mi plików INI są pliki WIN.INI oraz SYSTEM. INI. Pliki CONFIG.SYS i

AUTOEXEC.SYS znajdują się w katalogu głównym (C:\). Aby w Windows 95 uzyskać dostęp do tych plików, wybierz Start, Uruchom i wpisz w wierszu poleceń Sysedit. Rysunek 4.12 pokazuje pliki w kilku oknach.

Rysunek 4.12. Edycja plików konfiguracyjnych w Windows

Możliwość edytowania plików w celu ich edycji można uzyskać, wydając polecenie EDIT CONFIG.SYS lub EDIT AUTOEXEC.BAT w wierszu poleceń DOS.

4

---