Część I
Budowa kręgu.
*czasami w kanale kręgowym pojawiają się wyrostki kostne (osteofity) uciskające rdzeń
Kręgi szyjne.
W szóstym kręgu guzek kręgu jest szczególnie wykształcony. Ułatwia to zaciśnięcie przebiegającej z przodu tętnicy szyjnej wspólnej w przypadku krwotoków zlokalizowanych powyżej. Guzek ten nazywany jest guzkiem tętnicy szyjnej(tuberculum caroticum).
*przez otwory w wyrostkach poprzecznych C1-6 przechodzi t- kręgowa zaopatrująca móżdżek i ucho; w przypadku
zawrotów głowy wykonuje się RTG szyjnego odcinka kręgosłupa lub dokładniejszy NMR
*axis - ma trzon z nawiązką , posiada ząb który pęka gdy ktoś się wiesza
* gdy ktos ma krótka szyję to nie można takiej osobie robic punkcji, pobierac plynu , nie można tego robic również przy gózach
* atlas nie ma wyr stawowych są powierzchnie
*czasami może dojść do zrośnięcia pierwszego kręgu z kłykciem pot =asymilacja
*zawsze po urazach głowy-zdjecie kręgosłupa szyjnego
Kręgi piersiowe.
Kręgi lędźwiowe.
*złamaniu kręgu lędźwiowego może towarzyszyć ból brzuch, kręg może zrobić się klinowaty jeśli nie zaloży się gipsu
* kręgi lędźwiowe-wyr stawowe gorne obejmuja wyr stawowe dolne (porównanie - ktos stoi na drabinie a druga osoba od dolu trzyma ja za nogi )
*wyr. Poprzeczny zostal zred. , zostal wyr dodatkowy, obecny wyr zebrowy - pozostałość zebra lędźwiowego
*zlamany kręgosłup lędźwiowy-najlepsza pozycja leżąca, najgorsza siedząca
Uszkodzenie rdzenia na poziomie ostatnich kręgów lędźwiowych-zespół ogona końskiego i stożka rdzeniowego) tzw czucie spodenkowe, puszczają zwiracze itd.
Kość krzyżowa
Znieczulenie u niemowląt podawane jest w okolicy krzyżowej ponieważ rozwór krzyżowy jest w okresie krzyżowym rozszerzony a kości krzyżowe są nie do końca zrośnięte.
Kręgosłup jako całość
*ogromna siła działająca na krążki międzykręgowe powoduje zwyrodnienia - kruszenia pierścienia, wypadanie klina,
ucisk na rdzeń i ból, należy wówczas interweniować operacyjnie; zaburzenia zwieraczy świadczą głębokim uszkodzeniu; brak odruchów świadczy o długotrwałości schorzenia; dyskopatia może zaburzać odruchy rdzeniowe przez uszkodzenie ramion łuków odruchowych, występuje najczęściej w krążku L5/S[ - ból nasila się przy działaniu tłoczni brzusznej, w obrazie RTG obserwuje się zwężenie krążka, kryterium podjęcia natychmiastowej operacji stanowi ucisk na rdzeń
*Ponieważ krążek międzykręgowy ogranicza od przodu kanał kręgowy i otwory między kręgowe zawierające struktury nerwowe, jego wypadnięcie wywołuje objawy neurologiczne w postaci zespołów korzeniowych. W odcinku lędźwiowo-kulszowym są one określane mianem rwy kulszowej.
*skolioza to boczne wygięcie kręgosłupa ~ rośnie ona wraz z wiekiem, odciążenie i ulga następuje w pozycji leżącej,wskazana Jest gimnastyka korekcyjna i pływanie, zaś niewskazane są skoki w dał i wzwyż oraz przewroty
* krzywizny kręgosłupa m.in. lordoza (krzywizna wypukła do przodu) skojarzenie Kędzi lord chodzi z brzuchem do przodu : )
*przy dyskopatii pogorszenie odruchów
*Jeżeli pacjent odczuwa bole kręgosłupa zrobic zdjecie i myslimy wtedy o osteoporozie.
Połączenia kręgów
Więzadła między poprzeczne występują tylko na niektórych poziomach i u części populacji. Ich brak może być jedną z przyczyn rozwoju tzw. Skoliozy idiomatycznej, będącej ciężkim schorzeniem kręgosłupa.
*więzadło podłużne tylne nadaje tylnej powierzchni trzonów kręgowych wygląd kija bambusowego
*gdy dysk uciska na rdzeń kręgowy dyskopatia np. szyjna, należy zrobić rezonans, widać na nim zwłóknienia nerwów, nie można go robic gdy:
Pacjent posiada el. Metalowe, rozrusznik, soczewki, rurke intubacyjną w tych przypadkach robi się tomografię komputerową
*połączenia miedzy łukami—lig. Falava więzadła elastyczne (tak jak w krtani)
*krążki stawowe- mogą uciskać na rdzeńdyskopatia szyjna (kedzia mówiła cos o babce co miala dyskopatie szyjna a lekarze diagnozowali u niej stwardnienie rozsiane.. )
Podzial więzadel wg Kędzi:
1.między trzonami
a)lig.longitudinale aterius
b)lig.longitudinale posterius
c) ??
2.między lukami
a)ligg.flava
3.między wyrostkami
a)ligg. intertransversalia
b)ligg.supraspinalia
c)ligg.interspinalia
Połączenia czaszki z kręgosłupem
Asymilacja-pozbawienie ruchów glowy przez zrosniecie klykci potylicznych i atlasu; jest wrodzone
Obojczyk
Opisac przebieg t. podobojczykowej!!
Nie posiada jamy szpikowej
Łopatka
Szkielet klatki piersiowej
*mostek był kiedyś miejscem pobierania szpiku gdyż jest kością płaską leżącą podskórnie (obecnie zaniechano tego ze względu na możliwość uszkodzenia tkanek śródpiersia)obecnie pobiera się z k. biodrowej; podczas operacji serca rozcina się mostek wzdłuż - przy okazji można wówczas usunąć nie zanikła w okresie dojrzewania grasicę (miostenia; długo żyjące limfocyty T i tak pozostają we krwi), przy przetrwałej grasicy rezygnuje się z narkozy gdyż występuje możliwość uduszenia się
* mostek jak i żebra i k. czaszki są przykładem konstrukcji przekładowych(duża lekkość i wytrzymałość) nie są odporne na punktowy ucisk
*W 0,5-1% przypadków występują żebra szyjne. Łączą się one stawem z siódmym kręgiem szyjnym. Ku przodowi mogą mieć wolne końce lub łączyć się z pierwszym żebrem. Najczęściej nie wywołują żadnych objawów, czasem mogą uciskać pień dolny splotu ramiennego, powodując zaburzenia czucia okolicy barku i kończyny górnej (bóle w okolicy IV i V palca ręki). Żebro szyjne może także uciskać tętnicę podobojczykową, wywołując niedokrwienie kończyny górnej (niedokrwienne bóle mięśniowe). Rzadziej występują dodatkowe żebra lędźwiowe. Mogą one być przyczyną mylnego określania poziomu kręgów na radiogramach.
*Z punktu widzenia klinicznego ważne jest I żebro. Na jego górnej powierzchni znajdją się 2 płytkie rowki rozdzielone mięśniem pochyłym przednim. W bruzdach tych przebiegają: żyła przedobojczykowa(od przodu), tętnica podobojczykowa (od tylu)..
podczas operacji na sercu często stosuje się cięcie pośrodkowe na mostku.
*Złamanie występuje najczęściej podczas ucisku klatki piersiowej, np. przez kierownice samochodu, są to złamania wieloczłonowe z licznymi odłamami kostnymi.
Zespół żebrowo - obojczykowy sjest spowodowany uciskiem tętnicy podobojczykowej między obojczykiem i I żebrem. W wyniku tego ucisku występuje zblednięcie i oziębienie kończyny górnej oraz osłabienie tętna kończyny.
Zespół I żebra jest wynikiem ucisku korzeni nerwowych C8 i Th1 oraz pnia dolnego splotu ramiennego, powodują zaburzenia w unerwieniu mięśni ręki i powstanie tzw. ręki szponiastej.
*bóle zamostkowe świadczą o zawale
*opukuje się przestrzenie międzyżebrowe
Żebro
- zachowane żebro szyjne może uciskać n. promieniowy podobnie jak podczas oparcia ręki o stół operacyjny
* I i II żebro związane jest z m. pochyłymi Topor. Splotu ramiennego i t.podobojczykowej
Kość biodrowa
*- wióry kostne pobierz się często z talerza kości miedniczej
m.gluteus max. Odp zawchodzenie po schodach (historyjka o Marciniaku, ktory kazal wchodzic studentowi na lawke podczas egz trzymajac sie za posladek
z kosci biodrowej-punkcje szpiku
uszkodzenia: oderwanie spina iliaca anterior superior, crista iliaca
Kość kulszowa
*człowiek siedzi na guzach kulszowych
na wys wcięcia kulszowego większego leży jajnik
PKTY WALERICKSA- sprawdzanie czy pacjent ma dolegliwosci korzeniowe(cokolwiek tzn)
Kość łonowa
ukladanie ludzi podczas wykladu-pecherz-macica-odbytnica
uszkodzenie spojenia lonowego daje promieniujace bole w okolice ud
Kość piszczelowa
Kość udowa
*złamanie kości udowej może spowodować uwolnienie do krwi tłuszczu i zator tłuszczowy (po 3 dniach pacjent odczuwa duszności, a po 7 umiera)
*upadek na pięty może uszkodzić otwory odżywcze kości udowej
* kąt między osią przebiegającą przez szyjkę kości udowej i osią przebiegającą przez trzon kości musi być 128 stopni. Jeśli jest mniejszy = biodro szpotawe; większy = biodro koślawe.
*martwica kości udowej, zaburzenia ukrwienia wymagają endoplastyki i robi się endoprotezy; częste powiklanie przy endoprotezie to zlamanie szyjki kości udowej
*zaburzenia ukrwienia kości udowej- trzeba wykonać Endo plastykę (wstawić endoprotezę)
Strzałka
Szkielet stopy
*złamania marszowe kości śródstopia zdarzają się u baletnic, żołnierzy, pielgrzymów; chroni przez nimi obuwie na wysokich podeszwach
Kości nadgarstka
Łódka płynie księżyc świeci trójgraniasty groszek leci, na trapezie trapeziku wisi główka na haczyku :PP
Kość ramienna
Przy złamaniu dochodzi do trwałego uszkodzenia n. promieniowego
Sulcus nervi ulnaris-nerw łokciowy może wypaść i jest wrażliwy
Kość łokciowa
Kość promieniowa
Kości ręki
Kości mózgoczaszki
Złamania mogą dotyczyć wszystkich powierzchni czaszki. Złamania sklepienia czaszki mogą być kompresyjne, wieloodłamowe i liniowe, w których linie złamania przebiegają promieniście od miejsca urazu. Najbardziej niebezpieczne są urazy boczne w okolicy punktu pterion, mogą bowiem uszkodzić przebiegającą w pobliżu, na powierzchni wewnętrznej czaszki, tętnicę oponową środkową. Prowadzi to do utworzenia krwiaka nadoponowego. Często dochodzi do urazowych złamań szczęk i żuchwy. Te ostatnie mogą obejmować trzon , gałęzie lub wyrostki.
Kość potyliczna
Kość klinowa
*Zmiany kształtu siodła tureckiego i dołu przysadki mogą być spowodowane przez guz przysadki mózgowej lub tętniak tętnicy szyjnej wewnętrznej. Odwapnienie grzbietu siodła jest jednym z objawów wzrostu ciśnienia śródczaszkowego.
* guzy w obrębie siodła tureckiego do wielkości l cm operuje się przez nos (zachyłek klinowo - sitowy);
* k. klinowa buduje wszystko oprocz pokrywy (spr!!)
*zachyłek klinowo-sitowy- przez niego dostęp operacyjny do przysadki bez otwierania czaszki
*skrzydło mniejsze-przechodzi nerw wzrokowy jeżeli rośnie guz przysadki to można oślepnąć
*otwór kolcowy-t. oponowa środkowa
Kość czołowa
U ok. 8% dorosłych występuję w czaszce szew czołowy między dolnymi częściami łusek czołowych. Jest on pozostałością po parzystych zawiązkach łuski czołowej, które zrastają się całkowicie ok. 8 r. z. Szew ten może być błędnie rozpoznany na radiogramach jako złamanie. Należy również pamiętać, iż skóra pokrywająca wystające łuki brwiowe może być często uszkodzona przy urazach głowy.
*dość odporna na urazy w przeciwieństwie do k. potylicznej
*guz na podstawie kości czołowej(te guzy są nieme) zmienia się osobowość pacjenta
Kość ciemieniowa
Kość skroniowa
*złamanie kości skroniowej prowadzi do głuchoty, porażenia n. twarzowego, „krwawego uśmiechu"
*pacjent nagła ślepota, krwiak miażdżycowy zamyka kanał tętnicy szyjnej(tez część 2 pyt 4)
*jak jest złamana łuska kości skroniowej to pacjenta zostawia się na obserwacje
Kość sitowa
złamanie kości sitowej często prowadzi do utraty węchu
Kości twarzoczaszki
Przy urazach twarzoczaszki może dość do ANOSMII (spr!!!)
Jama nosowa
*jama nosowa najbardziej bogato unaczyniona u człowieka, bardziej niż mózg i serce
*przyczyna skrzywienie przegrody nosowej: nierównomierny wzrost chrząstek i kości, mikrourazy
Szczęka
*przy usuwaniu ósemek niebezpieczeństwo otwarcia zatoki szczękowej
*dziecko może się urodzić z rozszczepem podniebienia, jeśli szew się nie zrośnie dziecku wylewa się pokarm przez nos
Żuchwa
Dół podskroniowy
Miejsca przejścia nerwów czaszkowych przez czaszkę
Sklepienie czaszki
Przedwczesne skostnienie szwów powoduje,iż czaszka przybiera różne kształty
Ciemiączka czaszki
Pole przednie pow. zew. podstawy czaszki
Pole środkowe pow. zew. podstawy czaszki
Dół środkowy czaszki
Złamanie dołu środkowego - wyciek krwi i / lub płynu mózgowo - rdzeniowego z przewodu słuchowego zewnętrznego
Dół tylny czaszki
Oczodół ściany
*oczy zakrapia się zgodnie z kier płynięcia łez
Dół skroniowy
Dół skrzydłowo-podniebny
Dół przedni czaszki
charakterystycznym objawem złamania dołu przedniego czaszki jest „krwiak okularowy",;
Rodzaje stawów. Rodzaje połączeń kości.
Wyróżniamy więzadla wewnatrzstawowe (łąkątki, fałdy) i zewnątrzstawowe
Połączenia obręczy kończyny górnej
Staw ramienny.
*Wzmocnienia stawu są słabe i łatwo je uszkodzić
* w stawie ramiennym ścięgno m. dwugłowego ramienia biegnie śródstawowo, więc jest on wzmocniony mięśniami z zewnątrz i od wewnątrz (we wszystkich innych stawach torebka stawowa omija przyczepy stawowe)
Staw łokciowy-więzadła
Staw promieniowo-łokciowy dalszy i błona międzykostna przedramienia
Staw promieniowo-nadgarstkowy
Stawy ręki - ogólnie
Zawartość kanału nadgarstka
*Zespół cieśniowy, w nocy dochodzi do przekrwienia żylnego ZESPÓŁ KANAŁU NADGARSTKA niedoczynność tarczycy, chorego w nocy budzi ból idzie umyć ręce
*zamykający kanał nadgarstka troczek zginaczy może uciskać n. pośrodkowy, dając zespoły tunelowe (zespoły cieśni nadgarstka); jest to choroba zawodowa osób dużo pracujących rękami, np. dentystów; pojawiają się obrzęki i niedowłady; czasem pacjent budzi się z drętwieniem nadgarstka (podczas snu pojawia się przekrwienie żylne) - może to świadczyć o niedoczynności tarczycy
*normalne ciś- 2mm Hg przy zaburzeniach do 100 mm Hg
Nervus medianus warunkuje zdolność chwytną ręki(tez czesc 4 pyt 75)
Spojenie łonowe - wymiary miednicy
*punkty bolesności znajdują się na skórze w okolicy miednicy
*uszkodzenie spojenia łonowego daje bóle promieniujące w kierunku ud
za spojeniem łonowym leży pęcherz
wymiary miednicy-potrzebne by ustalic czy kobieta bedzie rodzic naturalnie czy przy cesarskim cieciu
wymiary miedzy kretarzami, miedzy kolcami grn przednimi, miedzy brzegiem spojenia a L5
płasko-krzywicze skrzywienie miednicy-kwalifikuje sie do cesarki
miednica dluga-noworodkowa-cesarka
Zlamanie kosci miednicy- w wypadkach komunikacyjnych, czesto skoczkowie spadochronowi, zlamania nastepuja w miejscach zmniejszonej odpornosci tj.galezie k.lonowych, panewki stawow biodrowych, talerze k biodrowych, okolice stawow krzyzowo-biodrowych
Roznice w budowie miednicy u mezczyzn i kobiet.Kobiety- delikatniejsze kosci, miednica szersza, kat podlonowy wiekszy, spojenie lonowe nizsze, miednica nizsza, rozluznienie polaczen laczotkanowych za sprawa hormonow steroidowych
Staw biodrowy
*w życiu płodowym może nastąpić wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego przez złapanie nóżek rączkami
* torebka ”podkasana muza” z przodu krótka z tyłu długa
*posiada aparat wewnątrzstawowy (tak jak st kolanowy)
*tk. Tłuszczowa- amortyzacja,
wiezadło glowy kości udowej i w. poprzeczne panewki
*duze obciążenie statyczne i dynamiczne, stanie- przekracza 2-krotnie mase ciała, bieg- 4-krotnie, skok- 8-krotnie
*sila mechaniczna- więzadla
Sila dynamiczna- mięśnie
Sila hydrodynamiczna- podciśnienie wewnętrzne a nadciśnienie zewnętrzne
*zerwanie więzadla głowy kości udowej powoduje że kość się nie goi
*noworodek ma fizjologiczną dysplazję- błędem jest przedwczesne uczenie chodzenia, skręcanie dziecka na mumię, nagły wyprost bioder
Staw kolanowy - przyczepy torebki stawowej
W stawie tym biora udział: k. udowa, k. piszczelowa i rzepka ( nie k. strzałkowa!!!)
*różnica w przebiegu warstwy maziowej i włóknistej
*brak odruchu kolanowego przydyskopatii, cukrzycy i alkoholizmie
Więzadła stawu kolanowego
*lig patellae- ztego miejsca bada się odruch kolanowy
*więzadła krzyżowe-odruch szufladkowy
Stawy stopy - ogólnie
Staw skroniowo-żuchwowy
Staw skokowo-goleniowy
Staw skokowo-piętowy
Staw skokowo-łódkowo-piętowy
Staw poprzeczny stępu
Cechy mięśni mimicznych
Przyczepy skórne mięśni wyrazowych powodują, iż następuje rozciągnięcie brzegów ran skóry twarzy, dlatego należy je dokładnie zszywać, aby zapobiec tworzeniu się blizn. Obecność luźnej tkanki łącznej podskórnej pozwala na gromadzenie się płynu i krwi przy zapaleniach lub uszkodzeniach w obrębie twarzy, które manifestują się znacznymi obrzękami.
Mięśnie podniebienia
Mięśnie unoszące i obniżające żuchwę
*żwacz jest bardzo silnym mięśniem- przy skurczu tężcowym można nie otworzyć buzi
Mięśnie szyi powierzchowne
Mięśnie głębokie szyi
Okolica przednia szyi - trójkąty
Okolica boczna szyi - trójkąty
Mięśnie powierzchowne klatki piersiowej
- m. zębaty przedni jest inicjatorem wdechu; ro. piersiowy większy łączy żebra z ramieniem - można wykonywać sztuczne
oddychanie przez odwiedzenie i tyłozgięcie kończyn górnych i ich powrót do pozycji wyjściowej (metoda Holger -Nieilsena); mechanizm śmierci przez ukrzyżowanie - rozstawienia ramion powoduje wdechową pozycję klatki piersiowej, rozciągnięcia ciała powoduje napięcia powłok brzusznych i przepony, złamanie kończyn uniemożliwia głębsze
oddychanie, skazaniec umiera we wdechu
Mięśnie głębokie klatki piersiowej
*międzyżebrowe zewn-jak wkładamy ręce do kieszeni, wewn- jak sięgamy po cudzy portfel
Mięśnie brzuszne brzucha
Mięśnie powierzchowne grzbietu
Przepona
*wiadomo że ona uczestniczy przy kichaniu, kaszlu, kupie jak wtedy boli w plecach = dyskopatia
*rozwór przełykowy nie posuada otoczki ścięgnistej i daje to niebezpieczeństwo padnięcia przełyku przy operacjach
Mięśnie wewnętrzne miednicy
Mięśnie zewnętrzne miednicy
Kanał udowy
*skojarzenie Kędzi:rama okienna pokryta jest szybą, szybą tą jest septym femorale, na ramie okiennej leży żyła i tętnica, kanał powstaje jeśli ktoś przebije szybę
Kanał pachwinowy
Kanał przywodzicieli
Trójkąt udowy
Mięśnie przednie uda
Mięśnie przyśrodkowe uda
Mięśnie tylne uda
Mięśnie boczne podudzia
Mięśnie tylne podudzia
w podudziu zmagazynowane jest ok. 1\2 i krwi, pracę otaczających te naczynia mięsni nazywamy pompą łydkową lub obwodowym sercem żylnym; zastojowi tej krwi zapobiega się podłączając do artrofagu; rozszerzenie żył i magazynowanie przezeń krwi powoduje żylaki - są one dziedziczne i po wycięciu odrastają; kiedyś wyrywało się ż. odpiszczelową, a obecnie pozostawia się ja na potrzeby rewaskularyzacji; tętniaki są odcinkami tętnic z niedostatecznie wykształconymi ścianami, ich występowanie jest dziedziczne, często są one przyczyną nagłych zgonów, pęknięciu sprzyja duży wysiłek fizyczny, cierpi na nie do 30% ludzi, czasem operuje się je cewnikiem 0,5 mm x 2 m wprowadzanym do ż. Udowej
*odruch skokowy-ścięgno achillesa
Dół podkolanowy
Mięśnie przednie podudzia
* w zespole m. piszczelowego przedniego obserwuje się martwicę kości, silny ból, aż w końcu dochodzi do amputacji (cieśń żylna wywołuje martwicę)
Mięśnie stopy ogólnie
- zmiany naczyniowe w hiperglikemii powodują tzw. stopę cukrzycową
Mięśnie barku
Przy uszkodzeniu splotu zanik m. naramiennego, pod i nadgrzebieniowego ramię jest płaskie
Mięśnie ramienia - grupa dłoniowa
Mięśnia ramienia - grupa grzbietowa
Mięśnie grzbietowe przedramienia
Mięśnie dłoniowe przedramienia
Mięśnie ręki
Część II
utrata przytomności przy pęknięciu t. oponowej średniej jest nieodwracalna - przy podejrzeniu wykonuje się RTG czaszki i szyjnego odcinka kręgosłupa oraz zakłada kartę intensywnego nadzoru (co 15 min bada się oddech, ciśnienie i tętno -
najważniejsze; spadku parametrów świadczy o prawdopodobieństwie powstania krwiaka - wykonuje się wówczas trepanację i odessanie krwi)
Koło tętnicze mózgu
Zamkniecie t. podstawnej= Śmierć
Pień ramienno - głowowy
Tętnica szyjna zewnętrzna - przebieg i główne odgałęzienia
Tętnica szyjna wewnętrzna
Tętnica podobojczykowa
Przy obustronnych wkłuciach może nastąpić odma na zdjęciu RTG jest to ciemniejsze pole ( u niedodmy pole biale)
*ucisk t. podobojczykowejoziębiona kończyna (anomalia)
Tętnica kręgowa
Tętnica twarzowa
Tętnica szczękowa
Tętnica oczna
Tętnica pachowa
Tętnica ramienna
*uszkodzenie ramienia powyżej odejścia t. głębokiej ramienia od t. ramiennej jest równoznaczne z amputacją kończyny
Tętnica promieniowa
Tętnica łokciowa
Sieć stawowa łokcia
Łuki tętnicze ręki
Aorta piersiowa
Aorta brzuszna
Pień trzewny
Gałęzie ścienne aorty brzusznej
Tętnica biodrowa wspólna i zewnętrzna
Tętnica udowa
*miejsca pomiaru tętna na kończynie dolnej: t. udowa w ) /3 przebiegu poniżej więzadta pachwinowego, t, podkolanowa w
szczycie dołu podkolanowego, a- piszczelowa przednia za kostką przyśrodkową, t. grzbietowa stopy między I / II kością
śródstopia
Tętnica podkolanowa
Sieć stawowa kolana
Tętnica piszczelowa przednia
Tętnica piszczelowa tylna
Tętnica biodrowa wewnętrzna
Tętnica maciczna
Żyła główna górna i dolna
Żyły ścienne klatki piersiowej
Żyła ramienno-głowowa
Żyła szyjna wewnętrzna
ż. szyjna wewnętrzna stosowana jest do wkłuć głębokich, za pomocą których dokonujemy
pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego (ÓCZ), podajemy łęki i pobieramy krew
Żyły powierzchowne kończyny górnej
Żyły powierzchowne kończyny dolnej
*vena saphena magna-najczestsze miejsce żylaków, niektóre zabiegi usuniecia tej zyly SA brutalne =jest wyszarpywana
Żyły głębokie kończyny górnej
Żyły głębokie kończyny dolnej
z. udowa(wykorzystywaną ponadto do operacji neurochirurgicznych, krwawego pomiaru ciśnienia krwi oraz gazometrii - saturacja, pOa, pCO;);
*wyjątek :żyla udowa układa się przyśrodkowo od tetnicy!!!! ;źle podany lek może skończyć się amputacją
Żyła wrotna
Sieć dziwna żylna
Sieć dziwna tętnicza
Unaczynienie czynnościowe i odżywcze płuc
Unaczynienie mózgowia
koło tętnicze mózgu zapobiega podkradaniu krwi przez obie półkule, ale jego czynność może zostać zburzona; blok w rozwidleniu t. podstawnej powoduje nagłą amnezję;
w budowie koła zdarzają się nieregularności -w stanach utraty przytomności, padaczce i po urazach głowy nie można prowadzić pojazdów, pracować na wysokości, przy maszynach w ruchu, w nocy ani pływać (bezsenności i alkohol nasilają niekorzystne objawy)
*ż mostowa- jak odwrócony konar drzewa, jak pęknie to krwiak podtwardówkowy
Zatoki opony twardej
Dookoła zatok znajduja się ziarnistości pajęczynówki- wchłaniają one płyn mózgowo-rdzeniowy, liczba ziarnistości rośnie z wiekiem, ziarnistości maja kosmki, podziemne korytarze łączą ziarnistości, w mikroskopie skaningowym- ziarnistości pajęczynówki wyglądaja jak pasące się baranki
*do zatok opny twardej uchodza żyły mózgowia, przy nawet niewielkich urazach żyla ulega zerwaniu i tworzy się krwiak. Jka krwiak przekroczy objętość szklanki-pacjent umiera, jak naczynie się prawidłowo ukszaltuje to krwiak się wchlania (nie bardzo rozumiem o co tu chodzi jak ktos wie to proszę o sprosowanie!!)
*bole glowy, nastepnie (po tygodniu) zaburzenia mowy oznacza ze cos w głowie narasta należy zrobic TK, najczęściej z. mostowa się zrywa i narasta krwiak podtwardowkowy
*ŻYŁY WYPUSTOWE JEJ SIĘ KOJARZYŁY Z KSIĘDZEM ROBAKIEM, ŻE PRZENIKAŁ MIĘDZY DWOMA ŚWIATAMI, A ONE ŁĄCZĄ OBSZAR ZEWNĄTRZ I WEWNĄTZRCZASZKOWY
*skojarzenia Kędzi: tętniak=wybuch bomby, krwiak- narasta stopniowo, obrzęk mózgu porównuje do kipiącego mleka
Budowa ogólna naczyń tętniczych
Tętniak - ubytek w mięśniówce naczyń , przy tętniakach wystepuje rozsadzajacy bol glowy prtzy zgięciu i objawy oponowe, wykrywa się je przy badaniu kontrastowym, sa one rodzinne, operacje tętniaków bez trepanacji przy pomocy cewnikow, wynaczyniona krew- enzymy z erytrocytow powoduja skurcz naczyn krwionośnych
*z tętnic pobiera się krew!
Budowa ogólna naczyń żylnych
*wszystkie żyły posiadają zastawki kształtu jaskółczego gniazda (przy operacjach stara się nie doprowadzić do ich zakażenia), biegną bocznie od odpowiadających tętnic z wyjątkiem naczyń udowych (fakt istotny o tyle, iż podanie przez pomyłkę katecholamin do tętnicy dają szybką martwicę i kończy się amputacją kończyny), dzielą się na powierzchowne i głębokie (połączone perforatorami czyli naczyniami przeszywającymi); do żył wkłuwa się po tej samej (ale ogólnie dowolnej) stronie ciała
*do żył podaje się leki
Obieg duży i mały krwi
zator typu jeźdźca w rozwidleniu pnia płucnego może spowodować nagły zgon
Krążenie płodowe
Przewód piersiowy
* powiększone węzły podpotyliczne sugerują różyczkę; ogólne powiększenie węzłów chłonnych sugeruje AIDS lub złośliwe nowotwory, często dla zahamowania rozprzestrzeniania się raka wycina sieje
* naczynia chłonne - budowa cienkoscienych żył, rozpoczynają się ślepo
*drogi chłonne przewodzą mikroorganizmy, jest to także miejsce przewodzenia kom. Nowotworowych (przerzuty!!) np. przy raku żoładka kom nowotworowe przechodzą przez przewod piersiowy mogą być powiekszone wezły chłonne szyjne lewe
*typowy węzeł chłonny- miękka struktura o żółtawym zabarwieniu w stanach zapalnych węzeł twardnieje, obumiera
*węzły chłonne filtruja chłonke z danego obszaru ( miejscowo)
Serce - topografia stlumienie bezwzgledne- obszar gdzie serce nie jest pokryte oplucna, ale bezposrednio przylega do klatki piersiowej.
Budowa worka osierdziowego-duzo plynu osierdziowego jest przy wysiekowym zapaleniu osierdzia
Szkielet serca i zastawki serca
Część piersiowa aorty
Tętnice i żyły własne serca
Mięsień czynnościowy i przewodnictwa serca
przerwanie struny ścięgnistej w sercu może być śmiertelne;
*zamachowy ruch tenisisty może wyrwać elektrodę rozrusznika z koniuszka serca - wszczepia się go m. in. przy bloku przedsionkowo - komorowym grożącym zatrzymaniu akcji serca; KARDIOMIOPATIA - przerost
m. sercowego - upodabnia wyglądem serce dziecka do serca starca i kwalifikuje je do przeszczepu
Serce - budowa zewnętrzna i topografia
*tamponada serca polega na ubytku ściany tego ostatniego wskutek czego krew wypełnia worek osierdziowy i uciska serce, nie pozwalając na wykonywanie pracy, prowadzi przez to do zgonu
wskaznik sercowo-klatkowy -badanie wymiarow serca-mierzy sie max dzerokosc klatki piersiowej i szer serca-norma to 0.5
Tętnica krezkowa dolna
Komory serca
Tętnica krezkowa górna
Przedsionki serca
Część III
Ślinianka podżuchwowa
Mięśnie podniebienia
Mięsnie języka
Mięśnie gardła
*u chrapaczy występuje często nocny bezdech(zwiotczenie mięśni gardła) niebezpieczne szczególnie u dzieci
*Mo i chrapocze nie mogą spać na wznak tylko na boku
Ślinianka przyuszna
*nerw twarzowy może być uszkodzony przy operacjach guzów ślinianek
Język - budowa ogólna
Ślinianka podjęzykowa
Jama ustna właściwa
Mięśnie krtani
Przedsionek ust
Chrząstki nosa
*jeżeli dziecko oddycha i porusza skrzydełkami nosa- świadczy to o dużej niewydolności oddechowej
Jama nosowa
*Skrzywienie przegrody nosa różny wzrost cz. nosa, wywołuje bóle głowy
* ze względu na cienkie muszle nosowe katar u noworodka może być śmiertelny; w muszlach nosowych odbywa się ogrzewanie i nawilżanie powietrza -jest to
duży wysiłek metaboliczny, tłumaczący dobre ukrwienie tej okolicy (i w razie urazu obfite krwotoki); niewłaściwe prostowanie przegrody nosowej może doprowadzić do powstania krwiaka dającego bliznę, a ta napady policzkowe;
*najsilniej unaczynione są muszle nosowe!!!
*cykle nosowe to cykliczne rozszerzenie i zwiększenie się objętości jamy nosowej. Czas od pól godziny do 6godzin. Przy nierównomiernym zroście kości cykl jest zaburzony
*operacje guzów przysadki-zachyłwk klinowo-sitowy
Zatoki przynosowe
*dzieci nie mają zatok
Gardło - budowa ogólna
powstający w przestrzeni pozagardłowej ropień pozagardłowy może łatwo rozprzestrzenić się na trudno dostępną okolicę śródpiersia- ropnie takie są bardzo niebezpieczne i grożą zejściem śmiertelnym
Połączenia krtani z otoczeniem
Część krtaniowa gardła
Jama krtani
- intubacje najgorzej przeprowadza się u dzieci ze względu na lejkowaty przedsionek krtani; podczas intubacji narażone są miejsca łączenia strun głosowych, ich obszar ze względu na równoległe unaczynienie daje często wylewy po zabiegu; po przewlekłej intubacji może dojść do przetoki tchawiczo - przełykowej, stosuje się wówczas maskę krtaniową, która
przechodzi przez struny głosowe i może powodować chrypkę; szczekający kaszel pochodzi od tchawicy; w zespole
Mendelsona płuca są białe z powodu zalania wymiocinami
Część nosowa gardła
Gruczoł tarczowy i przytarczyce
*przy operacjach tarczycy można uszkodzić nerw krtaniowy
*brudne łokcie-coś nie tak z tarczycą
Chrząstki krtani
Jej skojarzenia co do chrząstek:
-głowa-nagłośnia
-klatka piersiowa-chrząstka tarcz.
-miednica-chrząstka pierścieniowata
-łopatki-chrząstki nalewkowate
*od 20 roku życia zaczyna się kostnienie chrząsteki sprzyja to rozprzestrzenianu raka krtani dlatego nie występuje on u dzieci
*przy intubacjach może dojść do uszkodzenia strun głosowych
Zęby
Przy usuwaniu VIII zęba może dojśc do otwarcia zatoki szczekowej
Połączenia stawowe chrząstek krtani i błona włóknisto-sprężysta krtani
Tchawica i oskrzela główne
Tracheotomia polega na otwarciu tchawicy i wprowadzeniu do niej rurki tracheomijnej. W zależności od tego, czy tchawicę otwiera się powyżej cieśni gruczołu tarczowego, na poziomie lub poniżej cieśni., wyróżnia się tracheotomię górną, środkową i dolną. W tracheotomii gór. przecina się najczęściej
*niedoczynność tarczycy daje „skórę kochanki" - czerwoną, wilgotną i aksamitną oraz tachykardię, za to niedoczynność - gruby głos, senność i bradykardię; niedoczynność przytarczyc powoduje obniżenie poziomu PTH i zaburzenie gospodarki wapniowo - fosforanowej, co w efekcie daje teżyczkę - obserwuje się wówczas duszność oddechową oraz objaw Chwostka (ścisk mięśni nad ustami przy uderzeniu w policzek)
prawe oskrzele glowne-tam najczesniej wpadaja ciala obce i tam najczesciej rozxptrzestrzeniaja sie stany zapalne
Przełyk
U alkoholików robią się tu żylaki
przetoki tchawiczo-oskrzelowe
Płuca
Budowa płuc
Unaczynienie i unerwienie płuc
Opłucna, jama opłucnej, zachyłki
*gdy znajduje się tam płyn stwierdzone np. podczas USG, zakładamy drenaz jamy opłucnowej, nie można go trzymać zbyt długo, bo paradoksalnie pobudza on wydzielanie płynu, potem znow USG by sprawdzić czy jest odma
Płuca - segmenty oskrzelowo-płucne
Śródpiersie - podział i zawartość
*grasica-olbrzymia u płodu(jest wielka jak serce), w naszym wikeu nie powinno jej być, jeśli przetrwa miastenia czyli nużliwość mięśni groźne dla pacjenta może się udusić, może się nie obudzić z narkozy
pamietajcie opowiesc kedzi o egz u marcinikaa- pyt o to gdzie lezy serce- chlopak mowi, ze w srodpiersiu, marcinika wpisuje 2 , chlopak pyta-ale vo tam bylo zle-marciniak: serce lezy w osierdziu.Chlopak: Panie prof, jak ktos pana pyta gdzie pan jest to mam odpowiedziec ze w pokoju czy ze w kalesonach?
Otrzewna - położenie narządów względem otrzewnej
*przy objawach otrzewnowych (m. in. silne wzdęcie powłok brzucha) lewatywa może być śmiertelna
Jama brzuszna, otrzewna
F-cje otrzewnej: 1)wyściela jamy ciała i narządy (narządy mogą się przesuwać względem siebie) 2)odpornośc komorki zawarte w tk podsurowiczej, reaguje odczynem zlepnym- ograniczenie rozprzestrzeniania się ST zapalnych jest to odporność miejscowa nieswoista 3)resorpcyna- przy wysiekach zapalnych
Sieć większa i mniejsza
Torba sieciowa
Wątroba - położenie, kształt watroba handuje ze sledziona, sasiaduje z zoladkiem
Wątroba wewnętrzna
czerwone dłonie- coś nie tak z wątrobą
Pęcherzyk żółciowy
Drogi żółciowe
Nerka - położenie i kształt
Budowa nerki
Unaczynienie i unerwienie nerki
Nadnercze
Moczowód
Pęcherz moczowy - budowa i położenie u obu płci
Żołądek - budowa
*u noworodków mała róznica w wyglądzie w stosunku do jelita
*treść pokarmowa układa się wzdłuż krzywizny większej natomiast płyn spływa wzdłuż krzywizny mniejszej
Żołądek - unaczynienie i unerwienie
Jelito cienkie czcze
Jelito cienkie kręte
Trzustka
Bół po lewej str. spr poziom amylazy trzustkowej we krwi i moczu, gdy jest wys.- dieta
Zapalenie trzustki- często śmiertelne
Do trzustki dostajemy się przez otwór sieciowy
Dwunastnica
Jelito grube
Kątnica i wyrostek robaczkowy
Okrężnica
Odbytnica
Śledziona
Jest to cmentarz erytrocytów
* obumiera w wyniku zakażenia krwi
Gruczoł krokowy i cewka moczowa męska
Jądro-pamietajcie gadke kedzi o historii podczas egz u marciniaka- dziewczyna mowila o jadrze ze ma wielkosc pestki wisni-on spytal gdzie widziala takie jadra- ona:asystent mi pokazal, marcin.: do asystenta(po zawolaniu go)-Panie, jak Pan nie masz sie czym chwalic toPan nie pokazuj!
Najądrze
Nasieniowód i pęcherzy nasienny
Prącie
Moszna - powrózek nasienny
Przepona miednicy
Przepona moczowa-płciowa
Szyszynka
Przysadka
Tu znajduje się siec dziwna zylno-zylna również wystepuje w nerkach i w trzustce(??)
*gdy jest dużo prelaktyny to istanieje możliwość wyst. Guza przysadki
Cewka moczowa żeńska
Jajowód
Jajnik
Jedyny narzad przebijający otrzewna
*przy operacji jajników często dochodzi do przecięcia moczowodów
*jajnik leży w widełkach tętniczych na wysokości wcięcia kulszowego większego
cichy morderca; torbiele czekoladowe-torbiele jajnika
Macica - kształt i położenie wg kedzi podobna do nietoperza
Budowa ściany macicy
Zewnętrzne narządy płciowe żeńskie
Pochwa
Część IV
*przy porażeniu n. pachowego nie można włożyć ręki do rękawa (ucisk na ramię powoduje „porażenie miłosne" — „porażenie sobotniej nocy
*kucie szpilką w mostek, pacjent broni się zdrowymi konczynami
Opony mózgowia
*przy krwiakach nadkomorowych w oponach mózgowia wyczuwa się zwolnienie tętna; wylew do komór OUN był kiedyś śmiertelny
*opona twarda tworzy naczynia jak się tam tworzy krwiak, jak krwiak ma poj szklanki pacjent umiera, gdyby zamiast wielu malych naczyń było jednoi duze to krwiak by się wchłonął(spr czy wszystko tu jest dobrze napisane!!)
*do objawów oponowych należą: sztywność karku, odruchowe zgięcie kolan przy nacisku na spojenie łonowe lub podniesieniu nóg
Rdzeń kręgowy - budowa zewnętrzna
W okresie zarodkowym rdzeń sięga do kanału rdzeniowego, później następuje rzekome wstępowanie rdzenia wynik szybkiego wzrostu kręgosłupa
*mało substancji szarej jest w odc Th dużo w odc. L
*jamistośc rdzenia- pacjent nie czuje bólu
*posiada 3 opony- m.in. opona twarda która od trzonow kręgowych oddziela przestrzeń nadtwardówkowa gdzie zanjduja się sploty zylne i tk łączna, gdy spoty te SA nadmiernie rozwinięte to może wystąpic krwawienie i paraliż, w przestrzeń podtwardówkowa jest miejscem powstawania nowotworów
Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego
*liczba ziarnistości pajęczynówki rośnie z wiekiem, dzieci nie mają ziarnistości tylko kosmki
*punkcja lędźwiowa- robimy by stwierdzić stan zapalny, leukocyty=bakteryjny, limfocyty=wirusowy, oba=aids
Zbiorniki podpajęczynówki
* punkcja zbiorników podpajęczynówkowych może spowodować śmierć przy: zaburzeniach pogranicza czaszkowo -kręgowego (przed badaniem należy wykonać RTG pod kątem anomalii), guzach, ropniach, nadciśnieniu śródczaszkowym
(zassanie i uwięźnięcie w otworze potylicznym wielkim)
*podanie do kanału kręgowego hydrokortyzonu może powodować zlepy pajęczynówkowe dające paraliż kończyn i zaburzenia zwieraczy
Położenie nerwów na podstawie mózgowia
Kresomózgowie boczne
udar może być niedokrwienny (zanim rozwinie się krążenie oboczne, półkula jest już niedotleniona, obserwuje się objawy oponowe, ratunkiem jest wówczas podanie aktywnego plazminogenu (RTPA) do 3h, pacjent leży wówczas 6 tygodni -
gorzej niż przy zawale) ciemna plama bądź krwotoczny (najczęściej w okolicy torebki wewnętrznej - tzw. udar torebkowy - głowa jądra ogoniastego, jądro soczewkowate i wzgórze); wyłączenie dróg przechodzących przez wzgórze i torebkę wewnętrzną
powoduje porażenie wiotkie mięśni przeciwległej połowy ciała (hemiphlegia) oraz zaburzenia czucia (hemianaestesia); w udarach CT obniża ciśnienie; udar może spowodować złe wchłanianie płynu mózgowo - rdzeniowego przez ziarnistości
pajęczynówki i w konsekwencji wodogłowie ~ odprowadza się go wówczas sztucznie przez założenie zastawki Pełza - Heuera; podczas udaru język zbacza w stronę porażonych kończyn
u osob praworęcznych dominuje półkula lewa wg ecclesa LEWA odpowiada za czynność słowną, ruchowy ośrodek mowy (44)f-cja ideacyjna, analityczna, arytmetyczna
o rzeczach przyjemnych-lewa półkula a o nieprzyjemnych prawa
PRAWA- holistyczna (całościowa tworzy obrazy i wzory) geometryczna, przestrzenna, muzyczna odpowiada za emocje
Kora mózgu - ważniejsze ośrodki
Afazja sensoryczna- pole 22 lub 42 mowi duzo ale nie wiadomo co np. -dzień dobry!
- Ja pana też!
*pole 41-słuch
*pole 22- droga skroniowo mostowa się zaczyna
*pola w zakręcie przedśrodkowym-wileka ręka, wielki język, mała noga
*pole 4 -ruchowe początek drogi korowo-rdzeniowej ruchowej
*pole 6- także ruchowe
*pole 8pole skojarzonego spojrzenia w bok
*pola 1,2,3,5,7 czytanie pisanie liczenie
*pole 44-okolica czolowa, rozwija się najpóźniej i najszybciej się starzeje, afazja ruchowa nie może powiedziec ani słowa ale dobrze klnie, modli się i liczy do 10, zaburzenia mowy wys także gdy jest zamnieta t. srodkowa mozgu
*pole 43-smak
*pole 39- agrafia dyskalkulia chory nie może pisac
8styk pla ciemieniowego z potylicznym-odpowiedzialny za orientację
Spoidła kresomózgowia
*przecięcie spoidła wilekigo- pacjent nie przerzuca informacji z jednej półkuli na drugą
Węchomózgowie
Płat limniczny
*odpowiada za strach,lęk, gniew, złość, zaburzenia płciowe
*przy uszkodzeniu mózgu trzewnego napady szału, zaburzenia jedzenia (np.je ziemie) czy f-cji seksulanch
Zakręt hipokampa przypomina konika morskiegoga uszkodzeniu przy ch Alzheimera (4A amnezja. Agnozja-zaburzenia poznawcze, apraksja-zaburzenia ubierania się, afazja-zaburzenie mowy)
*stopa hikopampa kopie ciala migdałowate :P
*ciało migdałowate odp za lęk
*zakręt hipokampa- źródło padaczki,
*ogród #kwiaty-neurony #trawa-glej wiatr najpierw niszczy kwaty pozniej trawe po każdym napadzie powstaje blizna
Płat czołowy
Płat ciemieniowy
Płat skroniowy
gdy dzieci widzą pająki i potwory to może być to guz skroniowy
*napad padaczkowy skroniowypacjent spiew i wchodzi do łózka sasiada
Płat potyliczny i wyspa
Układ limniczny
*zespół Klugera-bucego- jedzą kamienie, hiperseksualność z drzewem np, tracą lęk\
*zespół horsakowa- skutek uszkodzenia ciał suteczkowatych, konfabulacja
Międzymózgowie - podział
Wzgórzomózgowie - opis zewnętrzny
Podwzgórze - opis zewnętrzny
Śródmózgowie - opis zewnętrzny
Most - opis zewnętrzny
Móżdżek - opis zewnętrzny
U dziecka w wodogłowiem może nie być móżdżku
Bez 1 półkuli móżdżku można zyc
Lobulus centralis jak motyl
*Płat grudkow-kłaczkowy—udzial w utrzymaniu równowagi uszkodzenie—stasia(niepewność w staniu) abasia(niepewność w chodzeniu) oczopląs,ataksja czuciowa, osoba zachowuje się jakby była pijana lecz nie czuc u niej zapachu alkoholu
* jeżeli uszkodzona jest półkóla móżdżku to badamy pacjenta (stopy razem ręce przed siebie i spr równowagę oraz spr zborności poprzez polozenie palca wskazującego na końcu nosa jeżeli pacjent nie trafi to jest to dysmetria
*uszkodzenie robaka—chod marynarski
Rdzeń przedłużony - budowa zewnętrzna
Komory boczne
Jądra podkorowe kresomózgowia
Torebka wewnętrzna
Kora to sufit (porownianie do pomieszczenia) z sufitu setki włowien- na dole zebrane w pęk jak snopy zboża, przeciwieństwo, bo na małym obszarze (2 cm) są nagromadzone drogi.(dla mnie to nie jest to za jasne jeżeli możliwe to do poprawki :) )
*torebka wewnętrzna-miejsce powstawania udarów
Istota biała kresomózgowia
*zmiany w istocie białej określane są mianem leukoalariozy
*ma naczynia jak pręty, co sprzyja wylewom cofają się wolniej niż w korze
Wzgórze - budowa wewnętrzna
jądra części brzusznej- niszczy się je w celu zatrzymania drżenia parkisonowskiego(zabiegi stereotaktyczne
Zawzgórze i nadwzgórze - budowa wewnętrzna
Podwzgórze - budowa wewnętrzna
drażnienie ośrodków podwzgórza- patologiczny sen (narkolepsja
Niskowzgórze - budowa wewnętrzna
*uszkodzenie jądra- ruchy balistyczne
Komora III
Śródmózgowie - budowa wewnętrzna
Most - budowa wewnętrzna
* za śmierć przyjmuje się ustanie czynności pnia; przed pobraniem narządów bada się zatem odruchy pniowe oraz EEG, oczopląs cieplny (nystagmus caloricus), odruch rogówkowy
Móżdżek - budowa wewnętrzna
Obajwy móżdżkowe po tej samej stronie podwójne skrzyżowanie
*płat przedni (rysunek człowieczka w smokingu) tu drogi rdzeniowo-móżdżkowe najszybsze 100 m/s info o pozycji ciala, droga zebato czerwienna i czerwienno-rdzeniowa—czucie nieuświadomione
*płat tylny - inf z kory nowej za pośrednictwem drog korowo-mostowo-możdżkowych odpowiadaja za koordynacje ruchow dowolnych w konczynach
Dół równoległoboczny
Komora IV
*zamknięcie otworu pośrodkowego=wodogłowie wewn
*ogólnie o komorach: wcześniaki najczęściej mają wylewy o komór, ventriculomegalia=poszerzenie komór, obecnie stosuje się chirurgię prenatalną by zapobiec wodogłowiu, u dorosłych zastawki o dsączają płyn mózg-rdz
Rdzeń przedłużony - budowa wewnętrzna
Drogi móżdżku
Drogi piramidowe
przebieg dróg czuciowych: śródmózgowie \ /, most - -, rdzeń [[
*objaw Babińskiego- drapie się kogoś wzdłuż podeszwy stopy, zgina się paluch, świadczy o uszkodzeniu dróg, dzieci do pierwszego roku maą ten objaw
Układ pozapiramidowy
*Kmicic-miał opiekany bok= ból i temperatura, zrobił się czerwony=droga czerwienno-rdzeniowa, polali go oliwą żeby się lepiej smażyło= droga oliwkowo-rdzeniowa
Twór siatkowaty
*układ siatkowaty- jeśli ktoś umiera widzi w ułamkach całe swoje życie
*zespół Odyna- księżniczka słowiańska rzuciła klątwę na swojego ukochanego który ją zdradził ze jak zaśnie to umrze= zaburzone automatyzmy oddechowe, wiotczeją mięśnie które odpowiedzialne są za oddech
Droga węchowa
jeśli ktoś dostał z całej siły w twarz może to grozić utratą węchu
*pacjent spaczony węch: 1) czuje np. zapach spalonej sloniny cały czas= aura przed napadem padaczkowym
2)jak mu cał czas śmierdzi kupą=guz płata skroniowego
Droga wzrokowa
uszkodzenie pasma wzrokowego niedowidzenie połowiczne
od ciałek kolank. Bocznych biegnie pętla Majera (wygląda wg kędzi jak skrzydła anioła)
Droga słuchowa
* Przy guzie kąta mózgowo-móżdzkowego- głuchota
*Po przebytych infekcjach lub stosowaniu antyb. uszkodzenie n VIII (cz. ślimakowej)
* w nosie może nastąpić wyciek płynu mózg.-rdzeń. i dochodzi do infekcji..(spr!!)
*posiada liczne skrzyżowania, z komory IV wychodz wstega boczna posiada lączność z c. czworobocznym c. kolankowatym przyśr. I z jądrem oliwki g.
Lokalizacja jąder nerwów czaszkowych
Budowa wewnętrzna rdzenia kręgowego
*ze względu na szeroki rozwór krzyżowy u noworodków w tym miejscu podaje się znieczulenie ogonowe
*bogate unaczynienie rogów przednich rdzenia kręgowego sprzyja szybkiemu rozprzestrzenianiu się w nich procesów
zapalnych; wirusowe uszkodzenie słupa przedniego przez wirus Poliomyelitis, czyli choroba Heinego - Medina,(nigdy nie choruje caly róg),
charakteryzuje się zanikami mięśniowymi, niedowładami i przebarwieniami (konczyna dolna ma kolor salcesonu),jest zimna
*w rogu przednim występuja 3 rodzaje komórek: 1)korzeniowe α i γ 2) sznurowe 3) spoidłowe. Kom. α do mm szkieletowych a kom. γ przeznaczone są do wrzecion mięśniowych, kontrola długości mieśnia, każdy mm ma określone napięcie mieśniowe podlegaja one kontroli dr piramidowych, przy uszkodzonej dr piramidowej wzmożone napiecie
*słupy tylne podział na blaszki rexeda (I- warstwa brzezna, II, III, IV jj własne, VII j. grzbietowe clarka) i anatomiczny (głowa, szyja, podstawa, szczyt)
* w podstawie słupa tylnego- droga rdzeniowo-móżdżkowa przednia- droga czucia nieuświadomionego mowi o rozciagneciu mm i położeniu konczyn, dr rdzeniowo-możdżkowa tylna- przyr. Czesc slupa tylnego od C8 do L3 należy do najszybszych drog, przekazuja info o stanie mm i wrzecion mieśniowych
*DERMATOMY(czuciowe pola kojarzeniowe) nie pokrywaja się z nn rdzeniowymi na tulowiumaja ukł metameryczny na konczynach ukł podłużny, na konczynach po str przyr.- splot lędźwiowy a po str bocznej splot krzyżowy
*odc rdzenia łączący się z korzeniem jednego n. rdzeniowego to NEUROMER, neuromery szyjne przesunięte SA ku gorze o 1 trzon a piersiowe o 2 trzony kregowe
* istota szara podzielona jest na blaszki rexeda (10)
*ukł włokien w korzeniach tylnych- parada wojsk- 100 m/s samoloty dr rdzeniowo-móżdżkowa ( b precyzyjna) 6m/s piechota drogi bólowe
* przy walce z bólem stosuje się rizotomie (przeciecie korzeni tylnych)
*receptory bólowe u 2latkowsą bardzo silnie rozwinięte
*rogi boczne rozwinięte od c8 do l2 (ukł autonomiczny)
* w istocie pośrednio-środkowej j. przywspółczulne (s2-s4)
uszkodzenie cz krzyżowej rdzeniacz sympatycznej impotencja, uszkodzenie zwieraczy, ciezko gojace się odleżyny (należy uważac aby odleżyna nie wyżarła podściółki tłuszczowej, bo tłuszczu nie da się przeszczepić
Część szyjna układu automatycznego
SPLOT- wymieszanie włókien współczulnych i przywspółczulnych
Ukł. parasympatyczny- zwiększa wydzielanie i wchłanianie, zwalnia tropizmy serca, powoduje skurcz oskrzeli
Ukł sympatyczny- jest „wredny” zwęża naczynia danej okol.
Unerwia trzewia danej okolicy
Unerwia trzewia wg zasady „piętro niżej” np. n. sercowy szyjny
Część piersiowa i brzuszna układu autonomicznego
*w obrębie zwoju gwieździstego (szyjno - piersiowego) wykonuje się czasem blokadę (bóle)
*W skład każdego splotu wchodzi nerw błędny
Dzień przewaga ukl. Sympatycznego
Noc współczulnego
n. błędny- skurcz oskrzeli , ataki astmy w nocy
Część miednicza pnia współczulnego
Przy różnych nerwobólach można znieczulić zwój gwieździsty
Ucho zewnętrzne
*Rekonstrukcja małżowiny usznej-pobieranie chrząstek z żebra
*Płacik może ulec rozciągnieciu
*Przy uderzeniach w ucho- krwiaki ropnie
*U dzieci w przypadku zapalenia ucha uciśniecie skrawka jest b. bolesne
* gdy dziecko boli ucho, należy nacisnąć na płatek aby wykluczyć stan zapalny, mogący powodować ubytek w błonie
bębenkowej; zapaleń ucha nie wolna leczyć antybiotykami ototoksycznymi (np. streptomycyna czy gentamycyna), gdyż grozi to głuchotą
gdy boli tragus - zapalenie ucha środkowego
Ucho środkowe
Po przewlekłym zapaleniu ucha śr. ubytek bł. bębenkowej—pływanie koteczek słuchowych
Niebieskawa bł. bębenkowa- wylew
Bł. bębenkowa u płodu jest prawie pozioma, po urodzeniu podnosi się
Przy rekonstrukcji bł. bębenkowej pobiera się skórę
Kowadełko jest samodzielną kosteczką do 6 m-ca zycia płodowego
Ucho wewnętrzne
Okienko okrągłe przesłonięte jest „firaneczka
Trąbka słuchowa
u noworodka przebieg i wymiary trąbki słuchowej są nieco inne (krótsza i szersza), aby więc podczas karmienia nie zalał jej pokarm, czekamy, aż mu się odbije
*połykając ślinę wietrzymy jamę bębenkową
Błędnik kostny
Przedsionek można porównać do patelni z 2 jajkami, pierwsze rozlane a drugie okrągle
Kanały półkoliste (takie jak kier w których poruszamy glowa czyli przedni tylni i boczny :PP
Błędnik błoniasty
Wyższe tony odbierane są na podstawie, niższe na osklepku
Ch. meinera wodniak cz. Błoniastej błędnika , błędnik błoniasty ulega przerwaniu z powodu wzrostu ciś w przestrzeni endolimf.
Nerw przedsionkowo-ślimakowy
Ze względu na towarzystwo n VII z n VIII nerwiki przy kacie mostowo-mozdzkowym, wystepuje jednostronne obniżenie ostrości słuchu—rezonans wykonujemy żeby to stwierdzic ;]
Błona włóknista gałki ocznej
Rogówka przypomina szkiełko zegarkowe
wrastanie naczyń=stan zapalny
Błona naczyniowa gałki ocznej
Odklejenie siatkówki od naczyniówki, osoby które są krótkowidzami (powyżej 4 D) nie powinny dźwigać ciężarów
m. rzeskowy - wł. okrężne u krótkowidza są słabo rozwinięte u dalekowidza silnie.
Źrenica szpilkowata-zatrucie morfiną
Trupia źrenica-szeroka, brak powodzenia akcji reanim.
Niewydolność kąta tęczówkowo-rogówkowego jaskra
różnice w szerokości źrenic sugerują wylew krwi do mózgu
brak adaptacji przy zachowanej akomodacji i jest objawem kiły
Błona wewnętrzna gałki ocznej
„łyse dno” na siatkówce oka zmiana refleksu
*Dno oka zatarte granice tarczy n wzrokowego guz mózgu
*Przy braniu tabl. Antykoncepcyjnych mogą nastąpić silne bole głowy i udar
*Objaw srebrnych drucikow- przy zwężeniu naczyń
*Zmina proporcji żż. do tt. miedziane druty
*Nadciśnienie jest wpisane na dnie oka
*Objaw buna (spr!!) skrzyżowanie żż z tt daje objawy uciskowe
*Na dnie oka można spotkać wybroczyny
*W okol. plamki żółtej nie ma naczyń krwionośnych
*gdy tarczka jest niewidoczna od str. skroniowej stwardnienie rozsiane
* - obserwowany obrzęk tarczy n. wzrokowego przy badaniu dna oka jest przeciwwskazaniem do punkcji, gdyż świadczy o potencjalnych guzach i / lub wzroście ciśnienia śródczaszkowego
*przy jaskrze ni wolno podawać atropiny bo pacjent może oślepnąć
Soczewka i ciało szkliste
*Soczewkę można wymienić
*W ch, Alzheimera odkładanie się amyloidów w soczewce
*na starość następuje zmętnienie soczewki
*zmętnienia w c. szklistym - złote błyski, uczucie jakby się było pod wodą
wylew do ciała szklistego = muszki przed oczami +zmętnienie
Komora przednia i tylna gałki ocznej
Aparat ochronny oka
*Powieki łatwo nabierają wodę
*Przy schorzeniach nerek- obrzęk powiek
*spojówka nadmiernie blada- anemia
*spojówka żółta- możliwość wyst. Żółtaczki
*aparat łzowy—z wiekiem nadmierny wypływ łez , pkt. Łzowe można udrożnić poprzez specjalne druciki
* porażenie odc. podjądrowego n VII zespół „łez krokodylich” - stały wyciek łez podczas jedzenia
*tarczki(talerz pełen wody, brzegi natłuszczone)
*uszkodzenie mięśni tarczkowych=triada kornera tj miosis=zwężenie źrenicy, ptosis=opadniecie powieki. Endophtalmur=cofnięcie gałki
Mięśnie gałki ocznej
*m. dźwigacz powieki górnej-(n. III) przy porażeniu powieka opadająca
*m. okrężny oka (n. VII) przy porażeniu chory śpi jak zając (dochodzi w następstwie do wyschnięcia oka oraz do zmętnienia rogówki
* Unerwione przywspółcz: m. rzęskowy i zwieracz źrenicy
współczulnie :m. tarczowy, m. oczodołowy i delator pupillae
*przy uszkodzeniu wł. wsp. ZESPÓŁ HORNERA: zweżenie źrenicy
zwężenie szpary powiek
utrata napięcia m. oczodołowego- zapadadanie gałki ocznej
Nerw wzrokowy i drogo odruchu źrenicznego
Nerw okoruchowy
*porażenie n. III - trupio otwarta gałka oczna i opadnięcie powieki
* n III IV VI, n. przedsionkowe i n. poruszające głowa połączone są pęczkiem podłużnym przyśr. Jego uszkodzenie daje wizje PICKA przechodzenie postaci przez ściany i falowanie ścian
Nerw bloczkowy
Nerw odwodzący
Część piersiowa i brzuszna nerwu błędnego
*nerw błedny= błędny rycerz
*napady astmy w nocy dlatego że jest przewaga nerwu błędnego(ukł. Przywspółczulnego)
*porażnie nerwu błędnego:afonia(niemożność wydawania głosu), dysfonia(osłabienie głosu), dysfagia(trudności w połykaniu pokarmów
Nerw dodatkowy
porażenie n. XI powoduje niedowład m. czworobocznego (nie można wzruszyć ramieniem po porażonej stronie) oraz m.mostkowo-obojczykowo-sutkowego (nie można zwrócić głowy w stronę przeciwną do porażonej)
*przy napadach padaczkowych drażnienie n IX
Nerw łokciowy
Porażenie n. łokciowego - ręka szponiasta (objaw Biernackiego obserwowany przy kile); na ramieniu nic nie unerwia ( tak jak n. pośrodkowy)
Przy zabiegach naprawczych pobiera się trochę z nerwu udowego i przeszczepia- efekt jest widoczny po roku
Nerw promieniowy
porażenie n. promieniowego porażenie miłosne i sobotniej nocy : ) (najbardziej narażony na urazy) "- ręka opadająca
*jest „królem prostowników”
*wyrwany n. promieniowy powoduje bóle kauzargiczne (jakby wkladać rękę z gorącej do zimnej wody)
Nerw przepony
Unerwienie skórne kończyny górnej
Nerw oczny
Nerw pośrodkowy
porażenie n. pośrodkowego - ręka błogosławiąca lub do przysięgi
*warunkuje zdolność chwytną ręki
Splot ramienny - budowa ogólna
w neuralgii splotu ramiennego pojawia się ból promieniujący od ramienia do dłoni bardziej po stronie łokciowej
*porażenie n.pachowego-pacjent nie wlozy ręki do rękawa
Nerw językowo-gardłowy
porażenie n. IX daje znieczulenie górnej połowy gardła i brak odruchu gardłowego, brak odruchu z zatoki szyjnej, utrata smaku z 1/3 tylnej powierzchni języka, nerwoból językowo-gardłowy, trudności w połykaniu spowodowane niedowładem m. rylcowe - gardłowego i m- zwieracza górnego gardła
Nerw błędny w odcinku szyjnym
Uszkodzenie nerwy krtaniowego-chrypka
Nerw twarzowy
*Nadwrażliwość na głębokie tonyporażenie n VII
* porażenie n. VII daje objaw Bella - szeroko otwartą powiekę (z tego powodu wysycha rogówka, co daje ślepotę) oraz nadwrażliwość dźwiękową- hyperacusis (napięciem i wrażliwością błony bębenkowej zawiadują: m. napinacz błony
bębenkowej i m. strzemiączkowy - najmniejszy m. poprzecznie prążkowany ustroju, posiada unerwienie od n. VII); badanie n. VII przeprowadzamy obserwując fałdy na czole, domykanie powiek, opadanie kącików ust, domykanie szpary
ust („palenie fajki" świadczy o udarze)
*nie lubi chłodu i przeciągów
Nerw podjęzykowy
porażenie n. XII powoduje zanik mięśni języka, niemożliwość wystawienia go z jamy ustnej i stwardnienie językowe boczne
przy udarze ośrodkowo jezyk w str porazonych konczyn(spycha go silniejszy Genio-glossus) stwardnienie zanikowe boczne- drażnienie robaczkowe jezyka uposledzona f-cja jezyka- respirator( nie wiem o co w tym chodzi jak ktos to rozumie to proszę o wyjaśnienie :PP) obwodowo nie wystawia jezyka
*jak bada się ten nerw? Głowa do boku, ręce do góry, pacjent nie obróci głowy w stronę przeciwną do porażonej
Pętla szyjna
Nerw szczękowy
Nerw żuchwowy
Gałęzie czuciowe splotu szyjnego
Nerw strzałkowy
Nerw piszczelowy
Splot krzyżowy
Nerw udowy
Nerw kulszowy
* iniekcje wykonuje się w 1\4 zewn. górną część pośladka; dziecko do zastrzyku trzeba trzymać, gdyż wkłucie zbyt głębokie w innym miejscu może doprowadzić do uszkodzenia nerwu kulszowego (i pronacji)
Nerw zasłonowy
Splot lędźwiowy
Unerwienie czuciowe kończyny dolnej
*analogia unerwiania kończyny górnej i dolnej: n. podeszwowy przyśrodkowy jak n. pośrodkowy, zaś boczny jak n. łokciowy
TU JEST MOJA NOTATKA Z WYKLADU NIEBARDZO WIEM GDZIE TO WKLEIC JAK KTOS MA POMYSL TO NIECH WKLEJA : )
UKŁ. CHOLINERGICZNY- neuroprzekaźnik- acetylocholina
*kom. Cholinergiczne Ch1-Ch6
*jądro podstawne Meynerta(Ch4 ) - ubytek receptorów tego jądra przy ch. Alzheimera *neuromodulatory nie pokrywają się ze strukturami mózgu!!
*U osób w podeszłym wieku mózg zaczyna zmniejszać swoja obj.
W ch. Alzh. Zmiany włókienkowe, ubytek
Spadek aktywności acetylocholiny powoduje:
Amnezje-pojawiają się we wczesnych
stadiach choroby
Apraksje
Agnozje-zaburzenia poznawania
Afazje-zaburzenia mowy (jako ostatnia)
UKŁ. MONOAMINOGERNICZNY
Ch.Parkinsona Obniżony poziom dopaminy (A)
A9-w istocie czarnej
A10- w j. brzusznym nakrywki
A11-podwzgorzu
*Pacjent z ch. Parkinsona - marskość twarzy, drżenie spoczynkowe, zgięta, pochylona sylwetka
*Istota czarna w ch. Parkinsona jest zblednięta
*Po podaniu neuroleptyków po zatruciu Mn objawy jak w ch. Parkinsona
* jest ona najczęstszą ch. Neurodegenarycyjną
* występuje tu charakterystyczna dla tej choroby triada: sztywność
drżenia
spowolnienia (bradykinezja)
*pacjent który jest wyłącznie spowolniały Parkinson naczyniowy
*leczenie chirurgiczne metody ablacyjne (niszczenie struktur) lun głęboka stymulacja g. bladej, wzgórza i j. niskowzgórzowego
Prod, adrenaliny m-ce sinawe i zawarte w nim jądro (dno komory IV)
Serotonina niskie steż wywołuje depresję, bezsenność a wysokie stężenie pobudzenie maniakalne; wyst. w szwie mostu, rdzenia i śródmózgowia; gorzka czekolada podwyższa poziom;
NEOROPRZEKAŹNIKI aminokwasy
hamujące np. GABA i Gly obniżaja cholesterol, ciś, poziom cukru we krwi
komórki GABAergiczne znajdująsie we wszystkich strukturach ukł. nerwowego
Gly znajduje się w rdzeniu kręgowym
b) pobudzające glutaminian i asparaginian