WEKSEL

Weksel i jego funkcje

WEKSEL- dłużny papier wart.;jest dokumentem sporządzonym w formie przewidzianej przez prawo, zawierającym bezwarunkowe zobowiazanie wystawcy lub osoby przez niego wskazanej do zapłaty określonej osobie w ustalonym terminie i miejscu,w określonej sumie pieniężnej której egzekucja jest wyposażona w specialny rygor wekslowy

FUNKCJE:

1. Płatnicza -wręczony zamiast zapłąty przy zakupie określonych towarów lub usług , wystawienie weksla zwalnia wystawcę od zobowiązania,chociaż nie jest równoznaczny z zapłątą co oznacza że weksel nie jest surogatem pieniądza,możliwość indosowania weksla umożliwia szybkie regulowanie zobowiazań różnego charakteru

2. Kredytowa- wyraża się w udzielaniu dłużnikowi kredytu przez odroczenie płatności na zakupione towary lub usługi do czasu oznaczonego na wekslu,odroczenie terminu płatności przybiera tym samym formę kredytu ku[ieckiego

3. Obiegowa-wyraża się w nieograniczonych możliwościach przenoszenia praw z weksla z jednej osoby na drugą w drodze indosu oraz obrotu wekslami na rynku pieniężno-kredytowym,oznacza to że jeden(i ten sam) weksel może być wręczony jako forma zapłaty w wielu transakcjach handlowych,jest on tym samym dogodnym środkiem płatniczym

4. Gwarancyjna- wyraża się zabezpieczeniem zapłaty weksla przez wszystkie osoby na nim podpisane,istnieje również możliwośc szybkiego dochodzenia wierzytelności w trybie postępowania nakazowego, umożliwia szybkie egzekwowanie roszczeń,stwarza to duży stopień bezpieczeństwa w obrocie pieniężnym

5. Refinansowa-wyraża się w możliwości złożenia weksla w banku do dyskonta tzn. wykupienie go przez bank przed terminem płatności, w takim wypadku bank wypłaca pomniejszoną o wysokość dyskonta sumę uwidocznioną na wekslu przed terminem jego płatności, w ten sposób następuje przyśpieszenie rozliczeń finansowych

Cechy charakterystyczne zobowiązania wekslowego

• samoistne czyli oderwane od przyczyny jaka spowodowała powstanie tego zobowiązania,każda osoba składająca podpis na wekslu musi się liczyć, że możne być zmuszona do zapłaty posiadaczowi dokumentu wymienionej w nim kwoty nawet wówczas, gdy miała uzasadnione podstawy do zgłaszania wobec tej osoby merytorycznych zarzutów,

• umożliwia przenoszenie praw zawartych w dokumencie na inne osoby-pozwala to na posługiwanie się wekslem otrzymanym od jego kontrahenta w celu zapłaty innym kontrahentom,

• solidność zobowiązań -każda osoba, która podpisała się na wekslu jest zobowiązana do uregulowania tego weksla w terminie,

• abstrakcyjność-osoba która spłaca nie musi być związana z sytuacją która przyczyniła się do powstania tego zobowiązania,

• rygoru wekslowego -w przypadku odmowy zapłaty weksla jego posiadacz korzysta z uproszczonego trybu regulowania należnośći,

• samodzielnośc i niezawisłośc zobow. wekslowego poszczególnych osób, które się na wekslu podpisywały,

• pienieżny charakter,

• sformalizowanie dokumentu wekslowego,

• bezwarunkowość zobow. wekslowego-zobowiązanie nieodwołalne

Rodzaje weksli

1. ze względu na osobę która wystawia weksel

• WŁASNY sola,suchy,prosty-jest bezwarunkowym zobowiązaniem się wystawcy do zapłacenia ustalonej sumy na rzecz innej osoby-zwanej remitentem,dłużnikiem jest tu wystawca weksla , wierzycielem-remitent

• TRASOWANY(ciągniony) zwany inaczej tratą ,zawiera on polecenie wystawcy (trasanta)zapłacenia określonej kwoty przez osobę dłużnika(trasata)na rzecz 3 osoby remitenta

• AKCEPTACYJNY-jeśli remitent zgłosi się do trasata przed terminem płatności ,aby potwierdził zgodę na wykonanie polecenia trasanta, to wówczas trasat uznający polecenie staje się akceptantem a sam weksel nosi miano akceptowanego

• ze względu na rodzaj operacji

• KUPIECKIE I HANDLOWE wystawione z tytułu zobowiązań powstałych w wyniku dostaw lub towarów lub wyświadczonych usług i robót

• FINANSOWE obrót nimi wynika z operacji o charakterze finansowym, wydawane są w zamian za pożyczki

• GWARANCYJNE- takie które przy różnych umowach stanowią gwarancję zapłacenia sumy jeśli dana strona nie wywiąże się z umowy

Elementy składowe weksla

1. nazwa „weksla” w treści dokumentu,

2. miejsce i data wystawienia weksla,

3. data płatności weksla,

4. nazwa wierzyciela wekslowego ( remitenta),

5. suma wekslowa (podana liczbowo i słownie),

6. dłużnik wekslowy (trasat), akcept i data - dotyczy weksla trasowanego lub akceptacyjnego

7. miejsce płatności weksla- domicyl ( banki),

8. informacje dotyczące wystawcy weksla

9. znak opłaty skarbowej

Różnice, między czekiem a wekslem:

• inne terminy płatności

• inne określenie trasata

• inne funkcje

• czek nie bierze udziału w operacjach wekslowych

• czek nie posiada rygoru wekslowego

• w czeku remitent może być nieoznaczony

• inne terminy sporządzania protestu

Terminy płatności weksla

• za okazaniem,

• w pewien czas po okazaniu,

• w określonym czasie,

• w pewien czas po danej dacie

Miejsce płatności weksla:

• w miejscu zamieszkania siedziby osoby trzeciej,

• w miejscowości w której trasat (dłużnik) ma miejsce zamieszkania

• w innej miejscowości

Rodzaje klauzul wekslowych

KLAUZULE WEKSLOWE- aneks do umowy wekslowej, mogąwidnieć na wekslu. Wyróżńiamy:

1. mające moc prawną i mogą dotyczyć:

1. zwolnienia dłuznika wekslowego od odpowiedzialności ,

2. rezygnacji z protestu wekslowego

3. wskazania miejsca płatności osoby

1. KLAUZULY INFORMACYJNE-dotyczą przyczyny powstawania zobowiązań wekslowych są to klauzule nie uwzględniane przez prawo

2. Nie mające mocy prawnej

1. oraz nie powodujące utraty ważności weksla

2. podważają formalno - prawne cechy zobowiązania wekslowego

Formy przenoszenia praw

• indos

• cesja - przelew należności

• dziedziczenie

• wręczenie

Rodzaje indosu

INDOS- przeniesienie uprawnień wynikających z weksla na inną osobę, polega na zamieszczeniu na odwrotnej stronie w. odpowiedniego oświadczenia przez dotychczasowego posiadacza o odstąpienie weksla i na wręczeniu dokumentów nowemu posiadaczowi.

PEŁNY-brzmi „ustępuje na zlecenie” i powinien być zaopatrzony podpisem dotychczasowego posiadacza weksla oraz wskazywać na miejsce i datę jego sporządzenia

INDOS NIE ZUPEŁNY(in blanco) ogranicza się jedynie do złożenia podpisu na wekslu przez jego dotychczasowego posiadacza

INDOS PEŁNOMOCNICZY-jest indosem zastępczym, upoważnia do wykonania określonych praw w imieniu indosanta, którego własnością weksel nadal pozostaje

INDOS ZASTAWNICZY- łączy się z przekazaniem weksla indosatariuszowi w formie zastawu w celu zabezpieczenia realizacji występujących wobec niego zobowiązań

INDOS ZWROTNY -gdy dana osoba która była uprzednio indosantem przetrzymuje ponownie dokument lub weksel trafia przed terminem płatności do rąk wystawcy

Osoby biorące udział w obrocie

WYSTAWCA - przy własnym; trasant - przy trasowanym

INDOSANT-żyrant, osoba przenosząca weksel przez indos

INDOSATARIUSZ-żyratariusz,osoba która nabywa weksel przez indos

REMITENT - wierzyciel

TRASAT - dłużnik wekslowy

AKCEPTANT

PORĘCZYCIEL

Bankowe dyskonto weksli

Weksel można złożyć do dyskonta jeszcze przed terminem jego płatności wówczas bank udziela tzw. Kredytu dyskontowego, wypłacona przez bank suma wekslowa jest pomniejszona o odsetki z tytułu udzielonego kredytu czyli operacje zwane dyskontem wekslowym umożliwiają uzyskanie płynnej gotówki przez dotychczasowego posiadacza weksla już w momencie wyrażenia przez bank zgody na przyjęcie dokumentu

WZÓR NA ODSETKI WEKSLOWE




d- stopa dyskontowa

t- liczba dni od dnia przyjęcia weksla do dnia jego płatności

s- suma wekslowa

L - liczba prcentowa

L_S - suma liczb procentowych

Jakie weksle przyjmuje się do redyskonta w NBP?

Redyskonto weksli - przedstawienie zdyskontowanego weksla przez bank do NBP, który stosuje przy tym stopę redyskontową niższą o 2pkt% od stopy dyskontowej.

NBP przyjmuje następujące weksle:

• spełniające wymogi prawa wekslowego oraz zawierające poświadczenie o uiszczeniu opłaty skarbowej

• zawierające zobowiązanie wynikające z obrotu gospodarczego (kupieckie i handlowe)

• podpisane przez solidnych pod względem wypłacalności wystawców i akceptantów (trasowane) lub przez wystawców (własne) oraz przez bank, który dokonał dyskonta

• z terminem płatności wyraźnie określonym

• opatrzony w razie w. Trasowanych bezwarunkowym akceptantem trasata

• opatrzony indosem in blanco, który weksel zdyskontował

• uwzględniające miejsce płatności weksla w oddziałach banku, gdzie dłużnik ma rachunek

• nie zawierających ograniczeń w tekście lub w indosach dotyczących prawa przenoszenia, praw własności weksla lub wyłączających określone osoby spod zwrotnego poszukiwania

• podpisane w sposób umożliwiający bezsporną identyfikację podmiotów, które są zobowiązane

AKCJE

AKCJE-to papier wartościowy który stwierdza bezwarunkowe uczestnictwo właściciela w kapitale spółki akcyjnej uprawniającej do partycypacji w jej zyskach, w formie dywidendy oraz do majątku spółki w przypadku jej likwidacji.

ELEMENTY AKCJI

• zapis udziałowy-zawiera nazwę spółki , wielkość kapitału podstawowego,wartośc nominalną,nazwę akcji na okaziciela lub właściciela, datę emisji,

• arkusz kuponowy -zawiera odcinki służące do inkasowania dywidend,

• talon -służy do otrzymania nowego arkusza kuponu i talonu

CO ZAWIERA TEKST AKCJI:

• firmę i siedzibę spółki

• sąd, gdzie spółka została zarejestrowana

• datę zarejestrowania spółki

• wartośćnominalną

• liczbęakcji

• serię

• rodzaj

• rodzaje uprawnień szczególnych akcjonariuszy

• przy akcjach imiennych - wysokość dokonanej wpłaty

• ograniczenia, co do przenoszenia praw własności akcji

• przepisy statutu o związanych z akcją obowiązków świadczenia na rzecz spółki

• pieczęć spółki i podpisy zarządu

FUNKCJE AKCJI

1. ułatwiają przepływ kapitału w gospodarce,

2. stanowią udział w majątku spółki akcyjnej,

3. są niepodzielne,

4. stanowią finansową podstawę działalności spólki,

5. ich wartość nie może być zwrócona akcjonariuszowi w czasie trwania spółki,

6. po likwidacji spółki upoważniają do udziału w jej majątku,

7. pozwalają na przemieszczanie kapitału z dziedzin mniej do bardziej opłacalnych,

8. przynosza zmienny dochód

Różńica, między akcjąa obligacją

-ze względu na emitenta

AKCJA

1.uzyskanie kapitału na działalnośc gosp.,na rozwój firmy

2.część zysku wypłaca się akcjonariuszom w postaci dywidendy

3.jest zobow.do respektowania decyzji akcjonariuszy

OBLIGACJA

1. jest dłużnikiem wykorzystuje pożyczkę na z góry określony cel

2. wykupując obligacje emitent płaci wartośc nominalną plus odsetki

3. emitenci nie respektują decyzji

-ze względu na akcjonariusza(właściciela)

AKCJA 1.akcjonariusz jest udziałowcem spółki,2.ma szansę na wzrost wartości akcji i otrzymania dywidendy 3. ponosi ryzyko strat firmy do wysokości udziału w kapitale spółki

OBLIGACJA 1.jest pożyczkodawcą 2.ma zapewniony z góry dochód 3. nie ponosi odpowiedzialności materialnej ze strony emitenta

Podstawowe klasyfikacje akcji:

2. kryterium prawne ;

• IMIENNE- powinny zawierać nazwisko i imię właściciela,

• NA OKAZICIELA ułatwiają procedurę jej przenoszenia która może ograniczyć się do jej wręczenia takiego waloru nabywcy bez składnia pisemnych oświadczeń. Nie są rejestrowane w księdze prowadzonej przez spółkę ,kontakt akcjonariusza że spółka jest luźny

• ze względu na formę pokrycia równowartości

• OPŁACANE GOTÓWKĄ-mogą być wydawane po częściowym ich pokryciu tj. min 25 % wartości nominalnej do czasu pełnego uzupełnienia- dlatego są imienne, bezimienne-natomiast są dopiero po pełnym ich opłaceniu, do tego czasu akcjonariusz legitymuje się tzw. Świadectwem tymczasowym,

• WYDANE WKŁADY RZECZOWE-A.APORTOWE-powinny być w pełni pokryte jeszcze przed zarejestrowaniem spółki,powinny pozostać imienne do chwili zatwierdzenia przez Walne Zgromadzenie ,sprawozdanie z bilansu a także rachunku zysków i strat,po drugim roku działalności spółki,w tym okresie nie mogą być zbywane

• ze względu na zakres uprawnień do zarzadzania spólką i wielkośc otrzymanej dywidendy

• ZWYKŁE-przedstawiają jednogłośnie w Walnym Zgromadzeniu, akcjonariusz tych akcji otrzymuje dywidendę czyli częśc zysku p-biorstwa przeznaczonego na wypłaty właścicielom kapitału,wielkośc tej dywidendy zależy od wielkości wypracowanego zysku i decyzji dotyczących rozwoju firmy

• UPRZYWILEJOWANE-prawo głosu na jedną akcję -max 5 głosów na Walnym Zgromadzeniu-akcje Imienne; prawo do dywidenty-prawo do większej dywidendy niż w przypadku a. Zwykłych,prawo może przewidywać otrzymane dywidendy przed innymi akcjonariuszami oraz może uprawniać do niej za lata w ciągu których spółka jej nie wypłaca(do 5 lat wstecz);podział majatku w razie likwidacji spółki zapewnia pierwszeństwo do uzyskania zwrotu nominalnej wartości akcji przed innymi akcjonariuszami

• kryterium wysokości wartości nominalnej

• POJEDYŃCZE-gdy dokument opiewa na wartości nominalnej jednej akcji

• ZBIORCZE gdy w jednym dokumencie ,ze względu na niską wartość pojedyńczej akcji,ujmuje się wiecej niż jedną akcję

• akcje których nie można zakwalifikowac do żadnego kryterium

• MILCZĄCE- właściciele tych akcji nie mają uprawnień do kierowania firmą ,motywem ich zakupu jest dochód

• GROSZOWE akcje o bardzo niskim nominale a ich emisja jest związana z nadzieją szybkiego rozprowadzenia

• PIERWSZORZEDNE akcje renomowanych firm,charakteryzują się względnie stabilną wartością i dywidendą oraz dużym stopniem płynności.

• ZŁOTE to rodzaj akcji uprzywilejowanych

Różnica między świadectwem depozytowym a akcją

W Polsce akcje dopuszczone do publicznego obrotu są wyłącznie akcjami na okaziciela,spółka będąca emitentem składa je do depozytu bankowego, a akcjonariusz otrzymuje świadectwo depozytowe określające ilość i wartość nominalną akcji.,stanowi ono dowód posiadania akcji,umożliwiający akcjonariuszowi wykonywanie w pełni praw, jakie mu przysługują z tego tytułu

Akcje umorzone

AKCJE UMORZONE-umorzenie akcji następuje w ciężar czystego zysku bez zmiany kapitału akcyjnego,w przypadku wcześniejszego umorzenia akcji w ciężar zysku akcjonariusze których akcje wylosowano do umorzenia przed zakończeniem działalności spółki otrzymują tzw.akcje użytkowe, które nie posiadają wartości nominalnej ponieważ kapitał w nich zawarty spłacono.Ich właściciel nie jest uprawniony do normalnej dywidendy,ani do podziału majątku .Ma jednak prawo do:

1. uczestnictwa w podziale nadwyżki czystego zysku jak powstanie ewentualnie po wypłacie określonego pułapu nominalnej dywidendy,

2. uczestnictwa w tej części majątku spółki jaka ewentualnie powstałaby po pokryciu pełnej wartości nominalnej wszystkich akcji

3. innych działań przysługujących akcjonariuszom np. do udziału w Walnym Zgromadzeniu i do głosowania

Podstwowe uprawnienia akcjonariuszy

1. Prawo do uczestnictwa w spółce

2. prawo do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu z prawem głosu

3. prawo do udziału w rocznym zysku-dywidenda

4. prawo poboru akcji nowych emisji

5. prawo do udziału w kwocie likwidacyjnej

6. prawo mniejszości

prawo poboru - w przypadku, gdy Walne Zgromadzenie podejmuje uchwałę o podwyższeniu kapitału, co wiąże się z emisją nowych akcji, pierwszeństwo objęcia nowych akcji otrzymują akcjonariusze proporcjonalnie do liczby akcji już posiadanych




Formy emisji akcji

Emisja a. Stanowi podstawowy warunek zawiązania spółki akcyjnej, gdyż jest źródłem powstania kapitału.Emisja następuje poprzez:

1. objęcie akcji przez samych założycieli bądź osoby zaproszone -emisja zamknięta, w takim przypadku założyciele i inne osoby wyrażają zgodę na objęcie akcji w formie aktu notarialnego, a następnie po ich właściwym opłaceniu(gotówkowe 25%,aportowe w pełni) następują tzw. Działania związane ze zwołaniem Walnego Zgromadzenia,wyborem władzy i rejestracją spółki

2. ogłoszenie publicznej subskrypcji-otwartej lub ograniczonej:

• w celu ochrony interesów nabywania akcji konieczne jest przedstawienie zasad funkcjonowania zamierzonego przedsięwzięcia,

• emitent składa KPWIG statut spólki,prospekt emisyjny z wnioskiem o dopuszczenie tej spółki do publicznego obrotu,

• prospekt zawiera pełne założenie emisji oraz rzetelność jej podstaw,

• emitent powinien zdeponować pełną wielkość emisji w uprawnionym do tego banku, który spełnia wiodącą rolę w obsłudze emisji

Emisja publiczna akcji

Ograniczenia:emitent ma obowiązek opublikowania w 2 dziennikach o zasięgu ogólnokrajowym danych umożliwiajacych potencjalnym nabywcom akcji ocenę kondycji finansowej emitenta ,perspektyw rozwojowych p-biorstwa, charakteru praw wynikających z akcji .konieczne jest złożenie przez założycieli spółki kaucji gwarancyjnej stanowiącej 1/20 części kwoty kapitału akcyjnego, na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń.Rejestracja spółki następuje dopiero po subskrypcji wszystkich akcji i po należytym ich opłaceniu.PO zarejestrowaniu spółki a. Bądź świadectwa depozytowe wydawane są subskrybentom, w przypadku gdy nie subskrybowano pełnej ilości a. Spółka nie dochodzi do skutku,a wpłaty są zwracane osobom, które ich dokonały

Wartośc nominalna akcji

Podawana jest dla akcji i zasila kapitał akcyjny tzn. wynika z podziału tego kapitału przez ilość wyemitowanych akcji

Cena emisyjna akcji

Jest wielkością wg. Której a. Oferowane są przez emitenta do nabycia subskrybentom ,nie może kształtować się powyżej wartości nominalnej . Wn < We

Określ stopę alokacji - określa stopień realizacji zleceń z limitem ceny równym kursowi dnia

- przy nadwyżce sprzedaży




- przy nadwyżce kupna




K - liczba akcji w zleceniach kupna, możliwa do zrealizowania

S - liczba akcji w zleceniach sprzedaży, możliwa do zrealizowania

k - liczba akcji w zleceniach kupna z limitem ceny równym kursowi dnia

s - liczba akcji w zleceniach sprzedaży z limitem ceny równym kursowi dnia

Zdefiniuj stopę satysfakcji - określa stopień równowagi rynku

Gdy mamy nadwyżkę kupna:

Stopa satysfakcji _k = (S/K) * 100%

Gdy mamy nadwyżkę sprzedaży:

Stopa satysfakcji _s = (K/S) * 100%

Co to jest stopa redukcji - jest to procentowa wielkość o jaką zostaną zredukowane zlecenia na rynku niezrównoważonym

SR = 100% - SS

Giełda papierów wartościowych

Zdefiniuj giełdę papierów wartościowych

Giełda papierów wartościowych - rozpoczęła działalność w 1991r w formie s.a., której założycielem był Skarb Państwa. Akcje spółki są imienne, nie wprowadzano ich do publicznego obrotu, a akcjonariuszem może być przedsiębiorstwo maklerskie względnie bank. Najwyższą władzę giełdy stanowi Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, które wybiera radę i jej zarząd.

Art. 98.

1. Giełda może być prowadzona wyłącznie przez spółkę akcyjną.
2. Przedmiotem przedsiębiorstwa spółki może być wyłącznie prowadzenie giełdy.
3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, minimalną wysokość kapitału akcyjnego spółki prowadzącej giełdę.
Art. 99. 1. Akcje spółki prowadzącej giełdę mogą być wyłącznie imienne.
2. Akcje spółki prowadzącej giełdę mogą nabywać domy maklerskie, Skarb Państwa, banki, towarzystwa funduszy powierniczych, zakłady ubezpieczeń oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu i notowanych na tej giełdzie.
3. Spółka prowadząca giełdę obowiązana jest emitować akcje w liczbie umożliwiającej ich nabywanie przez podmioty wymienione w ust. 2.

Walne zgromadzenie rozpatruje sprawozdania z jej działalności, decyduje o podziale czystego zysku, a także zatwierdza regulamin rady giełdy oraz ustala wysokość opłat na fundusz ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu transakcji giełdowych i sposób wykorzystania funduszu.

Rada giełdy sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki, bada jej bilanse i rachunki wyników, rozpatruje sprawozdania zarządu i przedstawia swoje opinie w tej sprawie walnemu zgromadzeniu. Z ważnych powodów może zawiesić w czynnościach członka zarządu lub nawet cały zarząd. Decyduje czy papiery wartościowe mogą być wypuszczane do obrotu pierwotnego czy wtórnego.

Zarząd giełdy - jest organem wykonawczym, kierującym jaj sprawami, zarządzającym majątkiem oraz reprezentującym ją na zewnątrz. Zakres jego uprawnień i odpowiedzialności określa regulamin zatwierdzony przez radę giełdy

Członek giełdy - tj., dom maklerski, działa na niej za pośrednictwem swego pełnomocnika, posiadającego uprawnienia maklera zawodowego, potwierdzone egz. Państwowego, zatwierdzone przez radę giełdy.

Rodzaje transakcji giełdowych.

Natychmiastowe - realizowane bezpośrednio po ich zawarciu, nie później jednak niż przed upływem 1-2 dni po ich dokonaniu:

• O/N

• T/N

• S/N

Terminowe ( forward) - między datą ich zawarcia a realizacji z góry określoną występuje pewien świadomie wydłużony okres. Jest wyznaczony termin realizacji transakcji. W umowie kupna sprzedaży ustala się rodzaj papierów wartościowych oraz wartość ceny.

Arbitrażowe - polegają na wykorzystaniu nawet stosunkowo niewielkich różnic kursowych, występujących przy transakcjach tym samym rodzajem papierów wartościowych, dokonywanych przynajmniej na dwóch różnych giełdach.

Prospekt emisyjny zawiera:

• nazwę emitenta

• ilość i wartość papierów wartościowych

• cel emisji

• ewentualne zabezpieczenie

Warunki dopuszczenia papierów wartościowych do obiegu:

• dobra sytuacja finansowa emitenta

• nieograniczona zbywalność papierów wartościowych

• znaczna wartość papierów wartościowych

• duże rozproszenie papierów wartościowych wśród posiadaczy

• dostępność informacji o emitencie

Wymień zasady wprowadzania papierów wartościowych do obrotu giełdowego na rynku podstawowym.

- wymaga zgody KPWiG, oprócz papierów emitowanych przez Skarb Państwa lub NBP, z których wynikają zobowiązania pieniężne poręczone przez te podmioty. Emitenci są zobowiązani powiadomić komisję o emisji. W celu uzyskania zgody na wprowadzenie papierów wartościowych do publicznego obrotu emitent lub wprowadzający składa do komisji za potwierdzeniem biura maklerskiego wniosek. Do wniosku należy dołączyć prospekt emisyjny, statut spółki, uchwałę rady giełdy lub oświadczenie o emisji.

- KPWiG wyraża zgodę na wprowadzenie w terminie 2 m-cy od dnia złożenia wniosku. Wyraża zgodę, w jakim czasie po opublikowaniu prospektu emisyjnego lub memorandum może być rozpoczęta sprzedaż papierów wartościowych w obrocie publicznym. Uzyskawszy zgodę komisji emitent składa papiery wartościowe do KPWiG. Ma również obowiązek opublikować w 2-ch dziennikach ogólnopolskich informacje, w zakresie ustalonym przez komisję, jak również musi udostępnić prospekt emisyjny w miejscach publicznych, terminach i ilościach określonych przez komisje

- wszystkie informacje podane do publicznej wiadomości nie mogą być sprzeczne z zawartymi w prospekcie. Emitent musi informacje o każdej zmianie danych w okresie ważności prospektu

- spółka, której akcje chociaż raz zostały dopuszczone i są w publicznym obrocie obowiązana jest do wprowadzania do publicznego obrotu każdej nowej kolejnej emisji pod rygorem uchylenia zgody KPWiG

Rada giełdy dopuszcza papiery wartościowe do obrotu giełdowego na rynek podstawowy, jeśli:

• są dopuszczone do publicznego obrotu

• ich zbywalność nie jest ograniczona

• wartości akcji, które mają być dopuszczone do obrotu wynosi 24 mln zł, a innych papierów 12 mln zł

§ 4

Rada Giełdy może dopuścić akcje do obrotu giełdowego, jeżeli:

a) są dopuszczone do publicznego obrotu,

b) ich zbywalność nie jest ograniczona,

c) wartość akcji, które mają być dopuszczone, wynosi co najmniej 4 miliony złotych,

d) wartość księgowa spółki, której akcje mają być dopuszczone, wynosi co najmniej 4 miliony złotych,

e) kapitał akcyjny spółki, której akcje mają być dopuszczone wynosi co najmniej 1,5 miliona złotych,

f) zostały udostępnione informacje wymagane przepisami obowiązującymi na giełdzie, które stosownie do rodzaju emitenta pozwolą inwestorom na ocenę aktywów emitenta i źródeł ich finansowania, jego sytuacji finansowej i perspektyw rozwoju, strat i zysków, a także praw związanych z akcjami mającymi być przedmiotem obrotu giełdowego,

g) emitent ogłosił publicznie roczne sprawozdanie finansowe wraz z opinią podmiotu uprawnionego ustawą do jego badania za ostatni rok obrotowy, obejmujący co najmniej 12 kolejnych miesięcy.

§ 7

Wniosek o dopuszczenie akcji do obrotu giełdowego powinien zawierać:

a) oznaczenie nazwy (firmy) emitenta,

b) liczbę akcji, będących przedmiotem wniosku, ich rodzaj, kod lub oznaczenie serii i daty emisji,

c) wartość nominalną akcji, ceny emisyjne oraz ceny sprzedaży w ofercie publicznej,

d) informacje dotyczące struktury własności akcji i sposobu ich rozprowadzenia,

e) informacje dotyczące zbywalności akcji,

f) zobowiązanie emitenta do przestrzegania przepisów obowiązujących na giełdzie,

g) informację, czy emitent występował o dopuszczenie swoich akcji na inną giełdę lub regulowany rynek pozagiełdowy,

h) informacje dotyczące wielkości kapitałów emitenta, wartości księgowej oraz ogólnej liczby wyemitowanych akcji,

i) plany emitenta związane z ewentualnymi kolejnymi emisjami akcji i ich warunkami,

j) prognozę zysku netto na najbliższe 6 miesięcy od daty złożenia wniosku, o którym mowa w § 6,

k) informację dotyczącą publikacji danych, o których mowa w art. 79 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

§ 32

Wprowadzenia papierów wartościowych w trybie zwykłym dokonuje Zarząd Giełdy.

§ 33

Zarząd Giełdy wprowadza akcje do obrotu giełdowego na rynku podstawowym, jeżeli:

a) są dopuszczone do obrotu giełdowego,

b) wartość akcji, dopuszczonych do obrotu giełdowego wynosi co najmniej 40 milionów złotych,

c) wartość księgowa spółki, której akcje mają być wprowadzone wynosi co najmniej 65 milionów złotych,

d) kapitał akcyjny spółki, której akcje mają być wprowadzone wynosi co najmniej 7 milionów złotych,

e) wartość akcji, które zostały dopuszczone do obrotu giełdowego i będące w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy posiada nie więcej niż 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu wynosi co najmniej 32 miliony złotych,

f) akcje, o których mowa w lit. e) stanowią co najmniej 25% wszystkich akcji spółki. Warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli co najmniej 500.000 akcji spółki o wartości co najmniej 70 milionów złotych jest w posiadaniu akcjonariuszy, o których mowa w lit.e),

g) właścicielami akcji, które zostały dopuszczone do obrotu giełdowego, jest co najmniej 500 akcjonariuszy,

h) spółka, której akcje mają być wprowadzone osiągnęła łączny zysk przed opodatkowaniem za ostatnie 3 lata obrotowe wynoszący co najmniej 16 milionów złotych i osiągnęła zysk przed opodatkowaniem za ostatni rok obrotowy,

i) emitent ogłosił publicznie roczne sprawozdania finansowe wraz z opiniami podmiotu uprawnionego ustawą do ich badania za ostatnie trzy lata obrotowe, przy czym każdy rok obrotowy obejmuje co najmniej 12 kolejnych miesięcy,

§ 34

Zarząd Giełdy wprowadza akcje do obrotu giełdowego na rynku równoległym, jeżeli:

a) są dopuszczone do obrotu giełdowego,

b) wartość akcji, dopuszczonych do obrotu giełdowego wynosi co najmniej 14 milionów złotych,

c) wartość księgowa spółki, której akcje mają być wprowadzone, wynosi co najmniej 22 miliony złotych,

d) kapitał akcyjny spółki, której akcje mają być wprowadzone, wynosi co najmniej 3 miliony złotych,

e) wartość akcji, które zostały dopuszczone do obrotu giełdowego i będące w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy posiada nie więcej niż 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu wynosi co najmniej 11 milionów złotych,

f) akcje, o których mowa w lit. e) stanowią co najmniej 10% wszystkich akcji spółki. Warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli co najmniej 200.000 akcji spółki o wartości co najmniej 35 milionów złotych jest w posiadaniu akcjonariuszy, o których mowa w lit. e),

g) właścicielami akcji, które zostały dopuszczone do obrotu giełdowego, jest co najmniej 300 akcjonariuszy,

h) spółka, której akcje mają być wprowadzone osiągnęła zysk brutto za ostatni rok obrotowy,

i) emitent ogłosił publicznie roczne sprawozdania finansowe wraz z opiniami podmiotu uprawnionego ustawą do ich badania za ostatnie dwa lata obrotowe, przy czym każdy rok obrotowy obejmuje co najmniej 12 kolejnych miesięcy.

§ 35

Zarząd Giełdy wprowadza akcje do obrotu giełdowego na rynku wolnym, jeżeli są one dopuszczone do obrotu giełdowego.

§ 39

W trybie publicznej sprzedaży mogą być wprowadzone papiery wartościowe, jeżeli oferta publicznej sprzedaży obejmuje co najmniej 10% papierów wartościowych objętych wnioskiem o dopuszczenie albo wartość oferty przekracza 6 milionów złotych na rynku podstawowym, 3 miliony złotych na rynku równoległym, a na rynku wolnym 1 milion złotych.

Art. 105.

1. Rada giełdy, na wniosek zarządu, uchwala regulamin giełdy oraz jego zmiany.
2. Regulamin giełdy określa w szczególności:
1) kryteria i warunki dopuszczania papierów wartościowych do obrotu na giełdzie,
2) sposób i tryb rozstrzygania sporów dotyczących przebiegu transakcji giełdowych,
3) rodzaje transakcji zawieranych na giełdzie,
4) porządek obrotu papierami wartościowymi na giełdzie,
5) warunki i tryb notowania, zawieszania i zaprzestania notowania papierów wartościowych na giełdzie,
6) dni otwarcia i godziny sesji giełdowych,
7) prawa i warunki przebywania na giełdzie,
8) sposób ustalania i ogłaszania kursów,
9) sposób klasyfikowania papierów wartościowych notowanych na giełdzie,
10) system informacyjny giełdy,
11) wysokość stałej opłaty rocznej za korzystanie z urządzeń giełdy,
12) wysokość opłat transakcyjnych i sposoby ich naliczania,
13) szczegółowy tryb postępowania przy ogłoszeniu wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji.

Określ indeks giełdowy Dow Jones

Dow Jones - wskaźnik giełdy nowojorskiej, liczony na podstawie codziennych notowań. Obrazuje przeciętną cenę akcji 30 największych korporacji przemysłowych Stanów Zjednoczonych. Akcje tych korporacji stanowią 1/5 ogółu wartości akcji, które są notowane na giełdzie. Pozwala śledzić kapitalizację w długim okresie czasu.

Wskaźniki notowań giełdowych Standard and Poors 500

500 korporacji opanowanych; reprezentuje nie tylko przemysł ale i inne dziedziny gospodarki stanów zjednoczonych (np. sektor usług ok. 70% osób w wieku produkcyjnym). Wyróżniamy:

FT (financal timeg 100) - londyńska, 300 spółek giełdowych

TOKIO (nikka - 225 akcji firm, topix - 1165 akcji firm)

WIG - 16.04.91r, pierwszy dzień jego funkcjonowania, wartość bazowa 1000 pkt., indeks ważony wartością rynkową danej spółki. Wpływ spółek na wartość WIG-u jest wprost proporcjonalny do ich kapitalizacji. W 94r ograniczono wpływ walorów jednej spółki w indeksie do 10% wartości ogólnego portfela akcji. W 95r udział poszczególnych branż w indeksie ograniczono do 30% oraz wprowadzono zasadę, że podstawą do określenia udziału poszczególnych spółek w indeksie jest liczba akcji danej spółki wprowadzonej do obrotu giełdowego a nie liczba akcji zarejestrowanych.

WIG 20 - powstał 16.04.94r., wartość bazowa 1000 pkt, liczony na podstawie wartości portfela akcji 20 spółek rynku podstawowego. W 1995 roku ograniczono liczbę spółek z poszczególnych branż do 5.

WIRR powstał w 95r, wartość bazowa 1000 pkt; do jego liczenia wykorzystano metodologię WIG-u, tj. ważony wartością rynkową poszczególnych spółek czyli spółki o wyższej kapitalizacji, które mają większy wpływ na wartość końcową WIRR-u niż spółki mniejsze. Wartość giełdową każdej spółki ustala się w formie iloczynu ilości emitowanej akcji oraz aktualnej ceny rynkowej

RYNEK KAPITAŁOWY

Rynek kapitałowy - papiery wartościowe długoterminowe; zespół wszystkich osób dokonujących wzajemnych transakcji związanych z przenoszeniem prawa własności papierów wartościowych na zasadach kupna, sprzedaży wg uzgodnionych cen kształtujących się pod wpływem popytu i podaży.

Funkcje:

• alokacyjna - przemieszczanie się środków pieniężnych pomiędzy poszczególne gałęzie gospodarki

• transformacyjna - transformacja kapitału, zamiana papierów wartościowych na inne, bądź na gotówkę

• informacyjna - istnieje możliwość określenia rentowności danego przedsiębiorstwa

Rodzaje:

1. Pierwotny - obejmuje te operacje, które występują wyłącznie przy sprzedaży walorów przez emitentów na rzecz subskrybentów. Operacje realizowane są jedynie w formie emisji nowych walorów.

prywatny - gdy papiery wartościowe oferowane są do nabycia mniejszej liczbie podmiotów (do 300). Nie ma sformalizowanego charakteru, transakcje realizowane są głównie między klientami nabywającymi i zbywającymi walory. Zaliczamy tu:

• emisję papierów wartościowych niedopuszczonych do publicznego obrotu

• transakcje wtórne między bankami bezpośrednio

• akt darowizny

• wzajemnego przekazania papierów wartościowych np. w przypadku połączenia spółek, wyróżniamy tu:

• maklerski

• indywidualny

2. wtórny - umożliwia wzajemną wymianę na zasadach kupna-sprzedaży walorów dokonywanych między inwestorami bądź zmianą ich w gotówkę. Stwarza on szansę uzyskania korzyści wynikających z cen walorów

publiczny - gdy papiery wartościowe oferowane są do nabycia znacznej liczbie podmiotów (ponad 300). Musi być uzyskana zgoda KPWiG.

• giełdowy - w rozumieniu prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi - zespół osób, urządzeń, oraz środków technicznych zorganizowanych w taki sposób, że przy kojarzeniu ofert kupna-sprzedaży papierów wartościowych wszyscy uczestnicy tego rynku mają jednakowy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie przy zachowaniu jednakowych praw nabywania i zbywania papieru

• pozagiełdowy - reguluje go rozporządzenie Rady Ministrów. Znajdują się tam papiery wartościowe które zostały dopuszczone do publicznego obrotu, lecz nie są notowane na giełdzie

Instytucje występujące na rynku kapitałowym

• fundusze inwestycyjno - powiernicze

• fundusze ubezpieczeniowe i emerytalne

• domy maklerskie - instytucje za pośrednictwem których emitenci sprzedają swoje papiery wartościowe na rynku pierwotnym, a inwestorzy dokonują obrotu na rynku wtórnym (na rachunek własny lub emitenta), muszą zatrudnić licencjonowanych maklerów i doradców inwestycyjnych

• banki komercyjne - spełniają istotną, choć pośrednią rolę na rynku kapitałowym. Uczestniczą w ustalaniu cen na kapitał pożyczkowy a tym samym określają granice opłacalności inwestycji w papiery wartościowe.

• Komisja Papierów Wartościowych i Giełd

• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

• Giełda

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd - instytucja powołana do regulowania, nadzorowania kapitałów i ochrony interesów. Jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach publicznego obrotu papierami wartościowymi. Przewodniczącego powołuje i odwołuje premier. W skład komisji wchodzi ponadto 2 zastępców, 4 członków będących przedstawicielami Min. Fin., Min. Skarbu Państwa, Prezesa NBP, Prezesa antymonopolowego

Zadania KPWiG

• sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi

• organizowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych

• współdziałanie z organami administracji rządowej NBP i innymi instytucjami

• egzaminowanie kandydatów na maklerów i doradców inwestycyjnych oraz wydanie licencji doradczych i maklerskich

• upowszechnienie wiedzy o funkcjonowaniu rynku papierów wartościowych

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych - instytucja, która w systemie zdematerializowanego obrotu ma zapewnić jego bezpieczeństwo; podobnie jak spółka prowadząca GPW, przeds. maklerskie, towarzystwa funduszy powierniczych, Skarb Państwa, NBP i inne banki. Akcjonariuszom KDPW nie przysługuje prawo dywidendy. KDPW wydzielono ze struktury giełdy w 1994r.

Zadania:

• przechowanie i rejestracja papierów wartościowych będących w publicznym obrocie

• prowadzenie kont depozytowych

• rejestracja na kontach depozytowych transakcji zawieranych między uprawnionymi podmiotami

• nadzór nad zgodnością wielkości emisji z ilością papierów wartościowych w obrocie

• obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych

• wystawianie świadczeń depozytowych

• organizacja i prowadzenie rozliczeń transakcji

Fundusze inwestycyjno - powiernicze - działają przeważnie w formie s.a., są to towarzystwa specjalizujące się w operacjach kupna-sprzedaży papierów wartościowych przy wykorzystaniu pieniędzy powierzonych przez indywidualnych inwestorów

- fundusze ubezpieczeniowe i emerytalne - lokują w papiery wartościowe znaczną część swoich środków rezerwowych pochodzących ze składek klientów; inwestują głównie w lokaty o dużym stopniu bezpieczeństwa

Instytucje funduszu powierniczego

- Fundusze otwarte - przyjmują nowych udziałowców sprzedając im udziały w postaci tzw. jednostek uczestnictwa. Wpływy z ich tytułu stanowią podstawę tworzenia funduszy. Jednostki tej nie można odsprzedać innej osobie. Można jednak wycofać udziały wg ceny bieżącej poprzez tzw. umorzenie jednostek uczestnictwa.

- Fundusze zamknięte - nie emitują na bieżąco nowych jednostek udziałowych, oraz nie uwzględniają możliwości zwrotu kwot wniesionych przez uczestników. Emitują z góry ustaloną liczbę udziałów, które podobnie jak akcje są przedmiotem giełdowym. Ich cenę określa podaż i popyt. Wypłaca on swoim udziałowcom dywidendy.

Rodzaje ryzyka na rynku papierów wartościowych

I. Wewnętrzne - związane bezpośrednio z decyzjami podejmowanymi przez władze spółki:

• BANKRUCTWA - zagrożenie upadłością emitenta papierów wartościowych w szczególności utraty płynności finansowej

• ZARZĄDZANIA - zagrożenie skutkami błędnych decyzji gospodarczych podjętych przez władze spółki emitenta skorelowane z ryzykiem bankructwa

• FINANSOWE - występuje w przypadku finansowania działalności podmiotów gospodarczych kapitałem obcym na skutek dodatkowych obciążeń finansowych wynikających ze spłaty zaciągniętego kredytu i pożyczki poprzez tzw. zwielokrotnienie działania ujemnej dźwigni finansowej

II. Zewnętrzne - uzależnione od kształtowania i dynamiki danej sytuacji gospodarczej, w jakiej funkcjonuje spółka i generalnie niezależne od inwestorów

• INFLACJA - zmniejszanie realnej wartości pieniądza, tj. siły nabywczej spowodowane wzrostem inflacji. W przypadku silnych napięć inflacyjnych nominalne dochody z inwestycji kapitałowych mogą zostać całkowicie zniwelowane przez procesy inflacyjne

• STOPY % - warunki wysokiego poziomu i dynamiki wzrostowej stopy%. W gospodarce potencjalni uczestnicy rynku udziałowych papierów wartościowych lokują swoje środki finansowania rach. oszczędnościowych w BK, bądź na rachunkach dłużnych instrumentów finansowych, co powoduje odpływ realny kapitału z r. giełdowego, w konsekwencji spadek cen rynkowych notowań papierów wartościowych a więc zmniejszenie wypracowanej stopy zwrotu poniżej poziomu oczekiwanej stopy wzrostu.

• RYNKOWE - dotyczy zagrożenia ogólnym osłabieniem koniunktury gospodarczej, skutkujące spadkiem rzeczywistej wartości występujących na rynku walorów

• PŁYNNOŚCI - związane z trudnościami posiadanych instrumentów finansowych, w związku z czym następuje utrata części ich wartości rynkowej w zamian za transformacje w relatywnie płynne środki pieniężne

• SYTUACJI GIEŁDOWEJ - chodzi o stosunkowo trudne do przewidzenia zachowania uczestników transakcji wymiennych na wtórnym regulowanym rynku papierów wartościowych powodujące nieracjonalne wahania kursów ich notowanych instrumentów finansowych (psychologia zachowań)

• ZMIAN POLITYCZNYCH - wynika z faktu, że rynek kapitałowy jest bardzo wrażliwy na zmiany polityczne zachodzące w gospodarce w danym kraju

• nagłe zmiany w tworzeniu dochodu narodowego

• zachowanie równowagi bilansu handlowego i płatniczego

• znaczący wzrost, bądź spadek referencyjnych stóp%

• opodatkowanie dochodów z transakcji papierami wartościowymi

• zmiany osobowe w organach władzy państwowej

• zaburzenia w sytuacji międzynarodowej

Elementy określające zlecenie maklerskie

Zlecenie maklerskie zawiera: (art.123 regulaminu giełdy 14.III.200r)

• rodzaj oferty (kupno, sprzedaż)

• limit ceny, lub polecenie PKC

• termin ważności zlecenia

• nazwę i kod papieru wartościowego którego zlecenie dotyczy

• liczbę papierów wartościowych mających być przedmiotem transakcji

• nazwę i kod wystawcy zlecenia

• datę wystawienia zlecenia

• numer zlecenia zgody z wytycznymi zarządu giełdy

• niezbędne informacje do prawidłowej realizacji i rozliczenia transakcji giełdowej, określone przez zarząd giełdy

§ 62

Rada Giełdy może dopuścić do działania na giełdzie podmiot prowadzący działalność maklerską, który:

a) jest akcjonariuszem giełdy,

b) jest osobą prawną,

c) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków członka giełdy,

d) posiada odpowiednie środki zapewniające prawidłową i bezpieczną obsługę obrotu papierami wartościowymi notowanymi na giełdzie, przy czym środki własne, w rozumieniu przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi, muszą wynosić co najmniej 3,5 miliona złotych,

e) jest uczestnikiem bezpośrednim Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych.

§ 64

1. Do wystąpienia podmiot prowadzący działalność maklerską powinien dołączyć:

a) odpis zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na prowadzenie działalności maklerskiej,

b) regulamin świadczenia usług maklerskich,

c) opis wewnętrznej struktury organizacyjnej,

d) oświadczenie o uzyskaniu statusu uczestnika bezpośredniego Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych,

e) aktualny odpis z właściwego rejestru oraz statut,

f) raporty miesięczne o stanie kapitału netto, stopie zabezpieczenia i bieżącym poziomie zaangażowania za okres prowadzonej działalności, a jeżeli okres ten jest dłuższy niż 12 miesięcy, za ostatnie 12 miesięcy,

g) sprawozdanie finansowe za ostatni okres prowadzonej działalności wraz z opinią podmiotu uprawnionego ustawą do badania sprawozdań finansowych.

2. Rada Giełdy lub Zarząd Giełdy może zażądać od podmiotu prowadzącego działalność maklerską dodatkowych informacji niezbędnych do podjęcia uchwały przez Radę Giełdy.

§ 97

1. Maklerem giełdowym może zostać osoba, która:

a) jest wpisana na listę maklerów prowadzoną przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd,

b) złożyła egzamin z zakresu znajomości przepisów obowiązujących na giełdzie oraz praktycznych umiejętności niezbędnych do wykonywania zadań maklera giełdowego przed komisją egzaminacyjną dla maklerów giełdowych,

c) przedstawiła pełnomocnictwa członka giełdy do zawierania transakcji giełdowych,

d) jest pracownikiem, wspólnikiem lub członkiem władz podmiotu prowadzącego działalność maklerską.

2. Zasady i tryb oraz częstotliwość przeprowadzania egzaminu, o którym mowa w ust.1, jak również skład i sposób powoływania komisji egzaminacyjnej określa Zarząd Giełdy.

3. Pełnomocnictwo, o którym mowa w ust.1 lit.c) nie może zawierać jakichkolwiek ograniczeń w zakresie zawierania transakcji giełdowych.

Art. 22. 1. Na listę maklerów papierów wartościowych, zwanych dalej "maklerami", lub na listę doradców inwestycyjnych, zwanych dalej "doradcami", może być wpisana osoba fizyczna, która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
2) korzysta z pełni praw publicznych,
3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko mieniu, przeciwko dokumentom, przestępstwo gospodarcze, fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych, przestępstwo skarbowe, przestępstwa, o których mowa w rozdziale 11 lub przestępstwa przeciwko obrotowi na rynku towarów giełdowych, określone przepisami odrębnej ustawy,
4) posiada co najmniej średnie wykształcenie,
5) złożyła, z zastrzeżeniem art. 23 ust. 2, egzamin z wynikiem pozytywnym przed komisją egzaminacyjną dla maklerów albo przed komisją egzaminacyjną dla doradców.
2. Uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu maklera następuje z dniem wpisu na listę maklerów, a doradcy - z dniem wpisu na listę doradców.

Art. 26. 1. Skreślenie z listy maklerów lub doradców następuje:
1) na wniosek osoby wpisanej na listę,
2) w razie całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia,
3) na skutek skazania prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 3, lub pozbawienia praw publicznych,
4) na skutek śmierci osoby wpisanej na listę,
5) w razie niewykonywania zawodu maklera albo doradcy przez 3 kolejne lata.
2. Podjęcie wykonywania zawodu powoduje zawieszenie biegu terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, a nieprzerwane wykonywanie zawodu przez 6 kolejnych miesięcy powoduje przerwanie biegu tego terminu.

Art. 30. 1. Prowadzenie działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymaga zezwolenia Komisji wydanego na wniosek zainteresowanego podmiotu.
2. Działalność maklerska obejmuje wykonywanie czynności związanych z obrotem papierami wartościowymi dopuszczonymi do publicznego obrotu, polegający na:
1) oferowaniu papierów wartościowych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej,
2) nabywaniu lub zbywaniu papierów wartościowych na cudzy rachunek, na zasadach określonych w art. 34 (usługi brokerskie),
3) nabywaniu lub zbywaniu papierów wartościowych na własny rachunek celem realizacji zadań związanych z organizacją rynku regulowanego,
4) zarządzaniu cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie,
5) doradztwie w zakresie obrotu papierami wartościowymi,
6) prowadzeniu rachunków papierów

wartościowych oraz rachunków pieniężnych służących do ich obsługi,
7) pośrednictwie w nabywaniu lub zbywaniu papierów wartościowych będących w obrocie na zagranicznych rynkach regulowanych.
3. Przedmiotem czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 4 i 5, mogą być również papiery wartościowe będące w obrocie na zagranicznych rynkach regulowanych w krajach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, zwanej dalej "OECD".
4. Za zezwoleniem Komisji i na określonych w nim warunkach domy maklerskie mogą podejmować czynności faktyczne i prawne, których celem jest doprowadzenie do objęcia lub nabycia przez zleceniodawcę papierów wartościowych nie dopuszczonych do publicznego obrotu, oraz inne czynności związane z obrotem takimi papierami lub z obsługą towarzystw funduszy powierniczych.
5. Za zezwoleniem komisji i na warunkach w nim określonych domy maklerskie mogą dokonywać czynności związanych z obrotem prawami majątkowymi, o których mowa w art. 97.
6. Za zezwoleniem Komisji i na warunkach w nim określonych domy maklerskie mogą dokonywać czynności związanych z obrotem towarami giełdowymi będącymi prawami, z których wynikają roszczenia o zawarcie umów mających za przedmiot towary giełdowe w postaci rzeczy lub w których wysokość roszczeń pieniężnych określana jest w zależności od cen takich rzeczy w obrocie na rynku towarów giełdowych.
7. Zezwolenie na wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 7, jest wydawane w porozumieniu z Ministrem Finansów i Prezesem Narodowego Banku Polskiego.

---