Co rozumiemy pod pojęciem sprawy cywilnej?
Znaczenie materialne i formalne.
Co to jest sprawa cywilna w znaczeniu materialnym?
Art. 1 KPC - Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sadowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego praz prawa pracy (…).
Co to jest sprawa cywilna w znaczeniu formalnym?
Sprawy nie stricte cywilne, koniec art. 1 KPC - (…) jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach do których przepisy tego kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych.
Jakie są odmiany sprawy cywilnej?
Sprawy gospodarcze - elementy: podmiotowe, przedmiotowe, funkcjonalne
Ustawa z 1994 o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych art. 2 -
Art. 2.
1. Sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.
2. Ponadto sprawami gospodarczymi są sprawy:
1) określone w ust. 1, choćby którakolwiek ze stron zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej;
2) ze stosunku spółki oraz dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 291- 300 i art. 479-490 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.2));
3) przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywrócenie do stanu poprzedniego lub o naprawienie szkody z tym związanej oraz o zakazanie albo ograniczenie działalności zagrażającej środowisku;
4) między organami przedsiębiorstwa państwowego;
5) między przedsiębiorstwem państwowym lub jego organami a jego organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór;
6) z zakresu prawa upadłościowego i naprawczego;
7) o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym jest orzeczenie sądu gospodarczego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu albo ugoda zawarta przed tym sądem, jak również innemu tytułowi egzekucyjnemu, obejmującemu roszczenia, które, gdyby były rozpoznawane przez sąd, należałyby do właściwości sądów gospodarczych;
8) o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego opartego na prawomocnym lub podlegającym natychmiastowemu wykonaniu orzeczeniu sądu gospodarczego albo ugodzie zawartej przed tym sądem, jak również innego tytułu wykonawczego obejmującego roszczenie, które, gdyby było rozpoznawane przez sąd, należałoby do właściwości sądów gospodarczych;
9) o ustalenie, że orzeczenie sądu lub rozstrzygnięcie innego organu państwa obcego wydane w sprawie gospodarczej podlega albo nie podlega uznaniu;
10) inne, przekazane przez odrębne przepisy
Sprawy z zakresu prawa pracy 476 KPC
Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych 474§2 KPC
Sprawy małżeńskie - post. Procesowe art. 425 i nast. Oraz post. Nieprocesowe art. 621 i nast.
Sprawy rodzinne art. 476 KPC
Jakie są funkcje postępowania cywilnego?
Funkcja ochronna - ochrona interesów ogólnospołecznych i indywidualnych w zakresie stosunków cywilnych, rodzinnych, pracy i ubezpieczeń społecznych.
Jakie są cele postępowania cywilnego?
Urzeczywistnienie norm prawa materialnego w procesie, i wprowadzenie do tego a by były przestrzegane.
Jakie są rodzaje postępowania cywilnego?
postępowanie sądowe -
rozpoznawcze - służy rozpoznaniu i rozstrzyganiu spraw cywilnych. Może przebiegać w dwóch trybach - procesowym i nieprocesowym.
Proces jest to postępowanie złożone z szeregu czynności stron i sądu, które zostaje podjęte dla rozpoznania i rozstrzygnięci konkretnej sprawy cywilnej.
Występują 2 strony procesu : POWÓD - osoba poszukująca ochrony prawnej (actor) oraz POZWANY - ten przeciwko któremu żądanie jest skierowane (reus)
Występują dwa rodzaje postępowań procesowych:
zwyczajne (zwykłe)
odrębne :
- postępowanie w sprawach małżeńskich (rozwód, ustalenie istnienia małżeństwa)
- sprawy ze stosunków między rodzicami a dziećmi
- postępowanie z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
- postępowanie o naruszenie posiadania
- sprawy z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, o uznanie postanowienia wzorca za niedozwolone
- sprawy z zakresu regulacji i energetyki
- sprawy z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty
- sprawy z zakresu regulacji transportu kolejowego
- postępowanie nakazowe
- postępowanie upominawcze
- postępowanie uproszczone
- europejskie postępowanie w spawach transgranicznych (europejskie postępowanie nakazowe oraz europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń
- postępowanie upominawcze elektroniczne
postępowanie pomocnicze tzw. Akcesoryjne -
Rodzaje:
- post. o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt
- post. o zwolnienie od kosztów sądowych
- post. o zabezpieczenie dowodu
- post. o udzielenie przez sąd pomocy prawnej (proces rekwizycyjny)
- post. o nadanie klauzuli wykonalności
- post. o zabezpieczenie roszczenia
- post. o wyjawienie majątku dłużnika
c) postępowanie egzekucyjne -
rodzaje:
- egzekucja personalna (do osoby dłużnika)
- egzekucja realna (do majątku) : singularna (do poszczególnych składników majątkowych) oraz uniwersalna (do całego majątku)
Co oznacza domniemanie drogi sądowej?
Każda sprawa cywilna w znaczeniu materialnym podlega rozpoznaniu przez sąd powszechny, chyba że przepis szczególny przekazuje ją do rozpoznania do innego organu.
Droga sądowa - sensu stricte( rozpoznawanie spraw cywilnych przez sądy powszechne i SN) oraz sensu largo (postępowanie przed jakimkolwiek sądem)
Na czym polega niedopuszczalność drogi sądowej?
Dana sprawa nie może być przez sąd rozpoznawana, gdyż ze względu na osobę lub przedmiot ni e podlega orzecznictwu sądów powszechnych.
Czym jest i jakie są rodzaje niedopuszczalności drogi sądowej?
Niedopuszczalność drogi sądowej ma 3 aspekty:
Bezwzględna - zachodzi wtedy, gdy sprawa ze względu na jej nie cywilny charakter lub związki z obowiązującym przepisem prawa nigdy może być rozpoznawana przez sąd powszechny art. 199 pkt. 1 KPC
Względna - pozostawia możliwość osobie uprawnionej wyboru albo drogi sądowej albo przed innym organem (występuje sporadycznie)
Czasowa - (przejściowa) występuje gdy skierowanie sprawy na drogę sądową zostało z mocy przepisu szczególnego uzależnione od wyczerpania postępowań przed innymi organami np. prawo przewozowe, pocztowe, postępowanie reklamacyjne
Na czym polega niedopuszczalność czasowa drogi sądowej?
j.w.
Jakie są naczelne zasady postępowania cywilnego?
zasada prawa do sądu
zasada prawdy materialnej
zasada równości stron
zasada dyspozycyjności (rozporządzalności)
zasada kontradyktoryjności
zasada jawności
zasada bezpośredniości
zasada ustności
zasada koncentracji materiału dowodowego
zasada swobodnej oceny dowodów
zasada formalizmu procesowego
Czym jest zasada prawa do sądu?
Art. 2 Konstytucji RP - Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.
Art. 45 ust. 1 Konstytucji RP - Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Każdy ma prawo do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezawisły, niezależny i bezstronny sąd
- każde państwo musi zapewnić obywatelowi prawo do sądu
- nie należy tego prawa zawężać ale można poszerzać
- barierą mogą być koszty, czasem można z nich zwolnić
Na czym polega zasada prawdy materialnej?
Kiedyś obowiązywała zasada prawdy obiektywnej, zgodnie z którą sąd musiał sam z urzędu badać i szukać dowodów, teraz orzeka zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy.
Sąd ma obowiązek pouczać strony występujące bez profesjonalnych pełnomocników co do niezbędnych czynności procesowych (art. 5 oraz 212 KPC)
- wiąże się z zasadą kierownictwa sędziowskiego
- orzeczenie w danej sprawi powinno być zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy
- cały materiał dowodowy musi dostarczyć strona
- sąd przeprowadza tylko te dowody które zgłosiła strona
- należy udzielać stronom i uczestnikom niezbędnych pouczeń co o czynność procesowych
- sąd może przeprowadzić dowód z urzędu ale tylko jeżeli powziął tę wiadomość od strony albo z akt sądowych
Jakie są wyłączenia prawdy materialnej?
Sąd może przeprowadzić dowód z urzędu ale tylko jeżeli powziął tę wiadomość od strony albo z akt sądowych.
Na czym polega zasada swobodniej oceny dowodów?
Swobodna nie oznacza dowolnej. Wymagane są następujące czynniki: czynnik logiczny, doświadczenie życiowe, czynnik ustawowy, czynnik ideologiczny - świadomość prawna sądu
Omów zasadę równości stron.
Obowiązek jednakowego traktowania stron.
Art. 32 ust.1 Konstytucji RP - Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
Artykuły KPC związane z równością stron: 210, 149§2, 224, 214
Na czym polega zasada dyspozytywności?
Opiera się na 2 zasadach:
Sąd nie wszczyna postępowania z urzędu, tylko na wniosek (nemo iudex sine actor)
- W postępowaniu nieprocesowy można z urzędu.
Przedmiotem rozpoznania są tylko żądania wskazane przez strony
Wyjątek !!! - sąd opiekuńczy w postępowaniu nieprocesowym oraz art. 477 ze znaczkiem 1
Art. 477 ze znaczkiem 1 - Jeżeli pracownik dokonał wyboru jednego z przysługujących mu alternatywnie roszczeń, a zgłoszone roszczenie okaże się nieuzasadnione, sąd może z urzędu uwzględnić inne roszczenie alternatywne.
Rodzaje dyspozycyjności:
Materialna - możliwość dysponowania przez strony swoimi prawami materialnymi
Formalna - rozporządzanie czynnościami procesowymi, zgłaszanie wniosków w procesie
Czym charakteryzuje się zasada kontradyktoryjności?
Inaczej zasada sporności postępowania - dwie przeciwstawne strony się spierają.
Sąd powinien oprzeć swoje postępowanie wyłącznie na dowodach przeprowadzonych na wniosek stron.
Na czym polega zasada jawności i jakie są jej rodzaje?
Art. 9 KPC - Rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt.
Art. 148 KPC - Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są jawne, a
sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie. Sąd może skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę także wówczas, gdy sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym.
Art. 525 KPC - Akta sprawy dostępne są dla uczestników postępowania oraz za zezwoleniem przewodniczącego dla każdego, kto potrzebę przejrzenia dostatecznie usprawiedliwi. Na
tych samych zasadach dopuszczalne jest:
1) sporządzanie i otrzymywanie odpisów i wyciągów z akt sprawy;
2) otrzymywanie zapisu dźwięku z akt sprawy.
Rodzaje:
- posiedzenie niejawne
- posiedzenie przy drzwiach zamkniętych (jest jawne ale bez udziału publiczności)
Czego dotyczy i jak jest uregulowana zasada bezpośredniości?
Sąd ma wydać wyrok osobiście w sytuacji, kiedy zetknął się z materiałem dowodowym.
Nakazy KPC:
- wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa bezpośrednio poprzedzająca wydanie orzeczenia art. 323
- Postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym, chyba że sprzeciwia się temu charakter dowodu albo wzgląd na poważne niedogodności lub niewspółmierność kosztów w stosunku do przedmiotu sporu. W takich wypadkach sąd orzekający zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych członków (sędzia wyznaczony) albo innemu sądowi (sąd wezwany). Art. 235
Jak jest realizowana w procesie zasada ustności?
- Art. 125 Pisma procesowe obejmują wnioski i oświadczenia składane poza rozprawą
- na Sali rozpraw mówimy do sądu
- zasada ta jest skierowana do stron, sąd co do zasady „pisze do stron”
- art. 210 - Rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy strony - najpierw powód, a potem pozwany - zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie
Na czym polega zasada koncentracji materiału dowodowego?
Należy jak najszybciej dostarczyć dowody by zapewnić sprawność postępowania, a złożenie wniosku po terminie spowoduje że sąd nie przyjmie danego dowodu.
- przejawia się dyskrecjonalna władza sędziego
Art. 217 - § 1. Strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne
i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej.
§ 2. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności.
§ 3. Sąd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione.>
Z czym wiąże się zasada formalizmu procesowego?
Postępowanie toczy się w pewnym schemacie:
FORMA- chodzi głównie o formę psim procesowych art. 126, 127, 187
MIEJSCE - siedziba sądu, chyba że może być poza siedzibą ze względu na daną sprawę
CZAS - chodzi o terminy - prekluzyjne, ustawowe, umowne itp. art. 164
Co oznacza pojęcie przesłanek procesowych?
Są to określone przez KPC warunki, które muszą być spełnione, aby postępowanie mogło zostać wszczęte, przeprowadzone i zakończone
Jakie występują i co oznaczają przesłanki formalne i materialne?
Formalne - warunkują przeprowadzenie postępowania zgodnie z przepisami, a brak którejś z nich może doprowadzić do upadku postępowania.
Występują:
Ogólne- dotyczą ogółu postępowania np. dopuszczalność drogi sądowej
Szczególne - warunkują określony etap postępowania np. właściwość sądu
Dodatnie - dotyczą okoliczności które powinny zaistnieć np. dopuszczalność drogi sądowej
Ujemne - (przeszkody procesowe) nie mogą zaistnieć np. res iudicata
Bezwzględne - jeżeli nie zaistnieje całe postępowanie jest nieważne. Sąd bierze je pod uwagę z urzędu w każdym stadium postępowania. Brak może być usunięty, ale nigdy przez czynność sądu albo strony.
Względne - powoduje inny skutek poza nieważnością postępowania. Brak może być usunięty z urzędu lub na wniosek strony.
MATERIALNE - (merytoryczne) warunkują skuteczność postępowania sądowego.
Omów przesłanki ogólne i szczególne.
j.w.
Jakie przesłanki są uwzględniane z urzędu a jakie na zarzut?
Brak przesłanki bezwzględnej sąd zawsze Bierzę od uwagę z urzędu w każdym stadium postępowania. Może być usunięty , ale nigdy przez czynność sądu ale na mocy zmiany przepisu ustawy. Natomiast brak przesłanki względnej może być uwzględniony z urzędu albo na wniosek.
Czym różnią się przesłanki bezwzględne i względne?
j.w.
Jakie są skutki braku przesłanek?
Brak przesłanki formalnej skutkuje odrzuceniem pozwu, a brak przesłanki materialnej skutkuje oddaleniem pozwu.
Omów pojęcie właściwości sądu.
Jest to uprawnienie do rozpoznawania i rozstrzygania spraw cywilnych w sądowym postępowaniu oraz do dokonania innych czynności w tym postępowaniu.
Jaki jest podział właściwości ze względu na jej źródło?
Ze względu na źródło przekazania spraw do rozpoznania wyróżniamy:
Właściwość ustawową - wynika z ustawy
Właściwość umowna - wynika z umowy stron. Mimo że w ustawie jest określona inna właściwość, strony ustalają sobie inną właściwość. Dotyczy to tylko sądu I instancji oraz sporu już zaistniałego lub mogącego istnieć w przyszłości. Nie można zmienić właściwości rzeczowej oraz funkcjonalnej
Właściwość delegacyjna - szukaj poniżej
Czym jest prorogatio fori? -
Zapis na sąd polubowny, klauzula umowna + j.w.
Na czym polega właściwość delegacyjna - podaj 2 przykłady.
Proces - art. 44 - Jeżeli sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd.
Nieproces -art. 508§2 i 3 - W wypadku gdy sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd do rozpoznania sprawy w całości lub w części.
Wyznaczenie następuje z urzędu albo na przedstawienie sądu właściwego, albo też na wniosek właściwego organu lub osoby zainteresowanej, po wysłuchaniu w razie potrzeby innych osób zainteresowanych.
Jakie są rodzaje właściwości ze względu na rodzaj sprawy?
Rzeczowa (poniżej) oraz Funkcjonalna
Funkcjonalna - polega na podziale funkcji i czynności procesowych w postępowaniu cywilnym między sądami różnych instancji lub sądami równorzędnymi
Np. sprawy dotyczące aktów stanu cywilnego - sąd powszechny gdy ustawa nie przewiduje innego
Znalezienie dziecka NN - sąd powszechny sporządza akt urodzenia
Omów pojęcie właściwości rzeczowej.
Art. 16 - Co do zasady sprawy rozpoznają sądy rejonowe poza tymi, które są zastrzeżone dla sądów okręgowych.
Art. 477 - odwrócenie zasady z art. 16
Kiedy występuje właściwość sądu okręgowego?
Art. 17 Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:
1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia;
2) o ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych;
3) o roszczenia wynikające z prawa prasowego;
4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym,
41) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni;
42) o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną;
43) o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
44) o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem;
DODATKOWO:
Postępowanie uproszczone - art. 505z Zn 1
Postępowanie grupowe - art. 3 ust o postępowaniu grupowym
Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych z wyjątkiem spraw o : 1) o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński, porodowy, pogrzebowy, rodzinny oraz o dodatki do zasiłku rodzinnego; 2) o świadczenie rehabilitacyjne; 3) o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wypadku lub choroby zawodowej pozostającej w związku z czynną służbą wojskową albo służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Celnej; 4) o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności; 5) o świadczenie z tytułu funduszu alimentacyjnego.
O uznanie postanowień wzorców umowy za niedozwolone - SO w Warszawie
Odwołania od decyzji Prezesów - art. 479 z Zn. 28,46,57,68
O ubezwłasnowolnienie
Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i samorządzie
Sprawy o uznanie orzeczeń państwa obcego - art.1148 z Zn 1
Stwierdzenie wykonalności orzeczeń państw obcych - art. 1151 z Zn. 1
Właściwość ruchoma - art.18
Omów pojęcie wartości przedmiotu sporu.
W sprawach o roszczenia pieniężne, zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu. W innych sprawach majątkowych powód obowiązany jest oznaczyć w pozwie kwotą pieniężną wartość przedmiotu sporu, uwzględniając postanowienia zawarte w artykułach poniższych.
Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.
Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń, zlicza się ich wartość.
W sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu
stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok za
cały czas ich trwania
W sprawach o istnienie, unieważnienie albo rozwiązanie umowy najmu lub dzierżawy, o wydanie albo odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, wartość przedmiotu sporu stanowi przy umowach zawartych na czas oznaczony - suma czynszu za czas sporny, lecz nie więcej niż za rok; przy umowach zawartych na czas nie oznaczony - suma czynszu za okres trzech miesięcy
W sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas
określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za
rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres jednego roku.
W sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego lub na podstawie tytułu innego niż najem lub dzierżawa, wartość przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, podaną przez powoda sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub
dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości.
W sprawach o zabezpieczenie, zastaw lub hipotekę wartość przedmiotu sporu stanowi
suma wierzytelności. Jeżeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma
mniejszą wartość niż wierzytelność, rozstrzyga wartość mniejsza.
Sąd może na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu
oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie.
Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego,
zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy,
przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów właściwych - przekaże temu z nich, który wskaże powód.
Po ustaleniu w myśl artykułu poprzedzającego, wartość przedmiotu sporu nie podlega
ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania.
Kiedy mówimy o właściwości miejscowej ogólnej?
Art. 27 do 30
- Powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany
ma miejsce zamieszkania
- Miejsce zamieszkania określa się według przepisów kodeksu cywilnego.
- Jeżeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza
się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w
Polsce - według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce.
- Powództwo przeciwko Skarbowi Państwa wytacza się według siedziby państwowej
jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie.
- Powództwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi nie będącemu osobą
fizyczną wytacza się według miejsca ich siedziby.
art. 45 - Jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można na podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo.
Na czym polega właściwość miejscowa przemienna?
Strona posiada wybór właściwości, albo według zwykłej albo według:
Art. 32 - Powództwo o roszczenie alimentacyjne oraz o ustalenie pochodzenia dziecka i związane z tym roszczenia wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej.
Art. 33 - Powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy można wytoczyć przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału.
Art. 34 - Powództwo o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania. W razie wątpliwości miejsce wykonania umowy powinno być stwierdzone dokumentem.
Art. 35 - Powództwo o roszczenie z czynu niedozwolonego wytoczyć można przed sąd, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
Art. 36 - Powództwo o zapłatę należności za prowadzenie sprawy wytoczyć można przed sąd miejsca, gdzie pełnomocnik procesowy sprawę prowadził.
Art. 37 - Powództwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy nieruchomości wytoczyć można przed sąd miejsca położenia nieruchomości.
Art. 37 z Zn. 1 - Powództwo przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku można wytoczyć przed sąd miejsca płatności. Kilku zobowiązanych z weksla lub czeku można łącznie pozwać przed sąd miejsca płatności lub sąd właściwości ogólnej dla akceptanta albo wystawcy weksla własnego lub czeku.
Art. 461 - Powództwo w sprawach z zakresu prawa pracy może być wytoczone bądź przed sąd właściwości ogólnej pozwanego, bądź przed sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź też przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy.
Art. 479 z Zn.4 - Przepis art. 34 ma zastosowanie również w sprawach o zawarcie umowy, ustalenie jej treści oraz o zmianę umowy.
Kiedy występuje właściwość miejscowa wyłączna?
Nie można jej zmienić, w danych sprawach właściwy jest tylko wskazany sąd. (jeżeli nieruchomość leży w więcej niż jednym okręgu to wybiera powód)
Art. 38.
§ 1. Powództwo o własność lub inne prawa rzeczowe na nieruchomości, jak również powództwo o posiadanie nieruchomości można wytoczyć wyłącznie przed sąd miejsca jej położenia. Jeżeli przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej.
§ 2. Właściwość powyższa rozciąga się na roszczenia osobiste związane z prawami rzeczowymi i dochodzone łącznie z nimi przeciwko temu samemu pozwanemu.
Art. 39.
Powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
Art. 40.
Powództwo ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia wytacza się wyłącznie według miejsca ich siedziby.
Art. 41.
Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda.
Art. 42.
Powództwo ze stosunku między rodzicami a dziećmi oraz między przysposabiającym a przysposobionym wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca zamieszkania powoda, jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o właściwości ogólnej.
Art. 694 z Zn. 2
W sprawach rejestrowych wyłącznie właściwy jest sąd rejonowy (sąd gospodarczy) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu, którego wpis dotyczy (sąd rejestrowy).
!!!Prawo spadkowe - co do zasady postępowanie procesowe, właściwość według miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Gdy nie ma go w Polsce lub nie można go ustalić - miejsce majątku spadkowego.
Co to jest prepetuatio fori?
Zasada ciągłości właściwości sądu. Art. 15 KPC
Sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy. Sąd nie może uznać, że jest niewłaściwy, jeżeli w toku postępowania stał się właściwy.
Co to jest właściwość ruchoma sądów?
Właściwość ruchoma sądu - art. 18 - Jeżeli przy rozpoznawaniu sprawy w sądzie rejonowym powstanie zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, sąd ten może przekazać sprawę do rozpoznania sądowi okręgowemu. Postanowienie o przekazaniu sprawy wymaga uzasadnienia.
Sąd okręgowy może przed pierwszą rozprawą odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania i zwrócić sprawę sądowi rejonowemu, jeżeli uzna, że poważne wątpliwości nie zachodzą. Postanowienie zapada na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów i wymaga uzasadnienia. Ponowne przekazanie tej samej
sprawy przez sąd rejonowy nie jest dopuszczalne.
Jaki jest podstawowy skład sądu w procesie cywilnym?
I instancja - sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
WYJĄTEK - W pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy:
1) z zakresu prawa pracy o:
a) ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy,
b) naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane,
c) odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu;
2) ze stosunków rodzinnych o:
a) rozwód,
b) separację,
c) ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa,
d) rozwiązanie przysposobienia.
Dodatkowo - art. 47§4 - Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.
II instancja - 3 sędziów zawodowych (apelacje i zażalenia)
Wyjątek -
- wydanie postanowienia dotyczącego postanowienia dowodowego
- apelacja uproszczona art. 505 ze zn 1
- postanowienia transgraniczne (w sprawie drobnych roszczeń)
Sąd Najwyższy - 3 sędziów
Wyjątek - rozszerzenie do 7 sędziów zawodowych, izby, 2 izb, kilka izb (w sprawie o wyłączenie sędziego, w postępowaniu grupowym)
Omów skład sądu w postępowaniu nieprocesowym?
skład podstawowy - 1 sędzia zawodowy.
Wyjątek - 1 sędzia +2 ławników w sprawach o : przysposobienie, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ograniczenie władzy rodzicielskiej
3 sędziów zawodowych - w sprawach o:
- o ubezwłasnowolnienie
- szczególna zawiłość sprawy - prezes zarządza
- właściwość ruchoma
- wyłączenie sędziego
- przepisy o rozpoznaniu sprawy w II instancji i nie procesie
- postępowanie zabezpieczające art. 735§2 (W sprawie, którą rozpoznaje sąd w składzie trzyosobowym, w przypadku niecierpiącym zwłoki postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia może być wydane przez sąd w składzie jednego sędziego.)
- postępowanie klauzulowe ( 1 sędzia lub 1 referendarz sądowy)
- postępowanie egzekucyjne
- zaświadczenia Europejskiego Trybunału Egzekucyjnego
Co oznacza pojęcie wyłączenia sędziego?
Jak poniżej.
Omów pojęcie iudex inhabilis.
Jest to wyłączenie z mocy prawa. Sędzia sam powinien się wyłączyć, ale gdy wydano postanowienie ma ono charakter deklaratoryjny.
Art. 48 - Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy:
1) w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki;
2) w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
3) w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
4) w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron;
5)2) w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jako też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;
6) w sprawach o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, jeżeli brał udział w wydaniu tego orzeczenia.
- Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
- Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie, nie może orzekać co do tej skargi.
Art. 413 - Sędzia, którego udziału lub zachowania się w procesie poprzednim dotyczy skarga,
wyłączony jest od orzekania w postępowaniu ze skargi o wznowienie.
Jaką formą wyłączenia jest iudex suspectus?
Jest to wyłączenie na wniosek strony lub na żądanie sędziego, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do jego bezstronności. Nie można wyłączyć całego sądu jako takiego, ewentualnie poszczególnych sędziów. Sprawy te rozstrzyga sąd przed którym sprawa się toczy, a jeżeli nie jest to możliwe to sąd przełożony. Wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza na piśmie lub ustnie do protokołu
w sądzie, w którym sprawa się toczy, uprawdopodabniając przyczyny wyłączenia. Strona, która przystąpiła do rozprawy, powinna uprawdopodobnić ponadto, że przyczyna wyłączenia dopiero później powstała lub stała się jej znana. Aż do rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie sędzia może spełniać tylko czynności nie cierpiące zwłoki. Postanowienie wydaje sąd w składzie trzech sędziów zawodowych po złożeniu wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek dotyczy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. To postanowienie ma charakter konstytutywny i przysługuje zażalenie.
Czy występuje referendarius inhabilis i referendarius suspectus?
Tak. Na podstawie przepisów o wyłączeniu sędziego można wyłączyć: ławnika, referendarza sądowego, biegłego, rzecznika konsumentów, komornika, kuratora, protokolanta, tłumacza. (nie dotyczy mediatora). O wyłączeniu referendarza i ławnika rozstrzyga się tak jak przy wyłączeniu sędziego, o wyłączeniu pozostałych odpowiedni organ nadrzędny (prezes)
Jakie środki zaskarżenia przysługują na orzeczenie referendarza sądowego?
Art. 398 z Zn. 22 - Na orzeczenia referendarza sądowego co do istoty sprawy oraz na orzeczenia kończące postępowanie, jak również na orzeczenia, o których mowa w art. 394 § 1 pkt 1, 2, 42 i 5-9, przysługuje skarga, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego traci moc. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia stronie postanowienia referendarza sądowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Przy nakazie zapłaty- sprzeciw- charakter podmiotowy
Odwołanie od zarządzeń referendarza w przedmiocie sprostowania lub uzupełnienia protokołu
51. na czym polega legitymacja formalna prokuratora.?
Prokurator jest stroną w znaczeniu formalnym gdy sprawa nie dotyczy jego samego.
52. w jakich sytuacjach występuje legitymacja materialna prokuratora?
PROKURATOR
Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu, jeżeli wg jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie(może wytaczać w efekcie co do wszystkich oprócz rozwodów). Co do wystąpienia nie jest niczym ograniczony.
Wytaczając powództwo na rzecz oznaczonej osoby, powinien ją wskazać w pozwie, jest wtedy powodem w znaczeniu formalnym, a ta osoba w znaczeniu materialnym. Osoba ta może wstąpić do sprawy w każdym jej stanie, prokurator staje się wtedy współuczestnikiem jednolitym.
Jeżeli wytaczając powództwo, nie działa na rzecz oznaczonej osoby, wnosi pozew przeciwko wszystkim osobą będącym stronami stosunku prawnego. Ma wtedy samodzielne stanowisko i może rozporządzać przedmiotem sporu.
Wyrok zapadły w sprawie wytoczonej przez prokuratora ma powagę rzeczy osądzonej pomiędzy stroną, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, a stroną przeciwną(nie dotyczy roszczeń majątkowych, jeżeli strona nie brała udziału w sporze)
53. w jakich sytuacjach dopuszczalny jest udział inspektora pracy.
W sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy inspektorzy pracy mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli, a także wstępować za zgodą powoda, do postępowania w tych sprawach w każdym stadium.
Stosuje się przepisy o prokuratorze.
54. Omów pojęcie współuczestnictwa
WSPÓŁUCZESTNICTWO
Gdy w procesie po jednej stronie występuje kilka podmiotów. Może by pierwotne (od chwili wszczęcia) lun następcze (w trakcie procesu)
Współuczestnictwo konkurencyjne - 194, 196, jeżeli po jednej stronie istnieje więcej podmiotów ale tylko jeden jest uprawniony lub zobowiązany.
Stosunki między współuczestnikami - każdy współuczestnik działa w imieniu własnym, tzn. jego działania dotyczą tylko jego i ewentualnie tych współuczestników, którzy je podjęli(zgodzili się) - zasada samodzielności działania współuczestników.
W przypadku gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok dotyczyć ma niepodzielnie wszystkich współuczestników(współuczestnictwo jednolite) czynności procesowe współuczestników działających są skuteczne wobec nie działających. Do zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa potrzeba zgody wszystkich współuczestników.
Każdy ze współuczestników sporu ma prawo samodzielnie popierać sprawę, tzn. podejmować czynności zmierzające do korzystnego dla niego rezultatu.
Współuczestnicy jednolici nie mogą być świadkami(259 pkt 4)
Współuczestnicy nie będący współuczestnikami jednolitymi mogą być świadkami co do faktów dotyczących wyłącznie innego współuczestnika.
55. jakie są rodzaje współuczestnictwa
a) - czynne -zachodzi po stronie powodowej
- bierne -po stronie pozwanej
- mieszane- kilku powodów vs. Kilku pozwanych
b) - materialne:
- zwykłe
- jednolite (może być dowolne lub konieczne)
- formalne
56. czym różni się współuczestnictwo formalne i materialne
- formalne - łączność roszczeń jest zewnętrzna, zachodzi gdy w jednej sprawie w roli pozwanego lub powoda kilka podmiotów, oraz dodatkowo spełnione są następujące warunki:
Przedmiotem sporu jest roszczenie lub zobowiązanie jednego rodzaju
Oparty na jednakowej ale nie na tej samej podstawie faktycznej i prawnej
Ta sama właściwość miejscowa lub rzeczowa sądu dla każdego z roszczeń osobno i dla wszystkich razem, np. sprawy podobne ale nie te same, wypadek kolejowy - ofiary mogą osobno ale mogą też razem - sąd miejsca wydarzenia
- materialne - łączność roszczeń jest wewnętrzna (materialna) jeżeli:
Przedmiotem sporu są prawa lub obowiązki współuczestników, są wspólne
Prawa lub obowiązki są oparte na tej samej podstawie faktycznej lub prawnej np. współdziedziczenie, współwłaściciele, strony zobowiązania solidarnego, strony zobowiązania niepodzielnego, strony zobowiązania in solidum
Zwykłe - wyrok będzie się kształtował niezależnie dla każdego współuczestnika- inna treść wyroku.
Jednolite - z istoty spornego stosunku lub przepisów ustawy wyrok który zapadnie będzie dotyczył niepodzielnie wszystkich uczestników, ta sama treść - dzieli się na:
Dowolne - z istoty stosunku wynika, że w charakterze powoda lub pozwanego mogą ale nie muszą uczestniczyć wszystkie podmioty tego stosunku, solidarni dłużnicy
Konieczne - sprawa może toczyć się tylko łącznie
wobec wszystkich współuczestników, np.
pozwanie współwłaściciel
57.jaka jest istota współuczestnictwa koniecznego
Sprawa może toczyć się tylko łącznie wobec wszystkich współuczestników (musimy wnieś przeciwko wszystkim). Z przypadkami wsp. koniecznego mamy do czynienia wówczas, gdy według przepisów prawa materialnego, w charakterze powodów lub pozwanych występuje kilka osób, przy czym ich udział w sprawie jest niezbędny.
Legitymacja procesowa współuczestnikom koniecznym przysługuje jedynie łącznie.
58. na czym polega interwencja główna?
Jest to odrębne samodzielne powództwo, wytoczone przed podmiot trzeci, przeciwko obu stronom toczącego się procesu o ten sam przedmiot. Interwenient jest osobą, która występuje o rzecz lub prawo, o który toczy się już proces między stronami. Interwenient główny jest nową stroną w postępowaniu interwencyjnym. Terminem do wniesienia takiego powództwa jest zakończenie sprawy w 1 instancji - t. prekluzyjny. Pomiędzy stronami pierwotnego procesu zachodzi współuczestnictwo konieczne, stają się pozwanym w nowym postępowaniu.
59. czym jest interwencja uboczna?
Polega na dobrowolnym przystąpieniu osoby trzeciej do już toczącego się postępowania w celu pomocy którejś ze stron. Musi być zgłoszony w formie pisma procesowego i konieczny jest interes prawny. Każdy kto ma interes prawny, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może do niej przystąpić. Interwenient nie jest stroną, jest pomocnikiem na prawach strony. Termin do przystąpienia jest prekluzyjny - do zamknięcia rozprawy w II instancji. Obie strony mogą zgłosić opozycję - zaprzeczenie możliwości wstąpienia, jeżeli interwenient uprawdopodobni interes prawny - sąd oddali opozycję. Interwenient dopuszczany jest do wszystkich czynności do których dopuszcza się stronę, nie może jednak wykonywać czynności dyspozytywnych.
60. co to jest zdolność sądowa i komu przysługuje
Zdolność sądowa = zdolność prawna
Zdolność sądowa jest to zdolność do występowania w procesie jako strona. przysługuje każdej osobie fizycznej, osobie prawnej, jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której przepisy nadają zdolność prawną oraz organizacji społecznej dopuszczonej do działania na podstawie obowiązujących przepisów od 3 maja 2012 uchylone. Zdolność prawną ustala się na podstawie obowiązujących przepisów. Brak zdolności sądowej prowadzi do nieważności postępowania.
Osoba fizyczna - przysługuje od urodzenia do śmierci (wyjątek art. 599 kpc ustanowienie kuratora dla nasciturusa).
Osoba prawna - przysługuje od powstania ( z mocy ustawy, wpis do KRSu); osobami prawnymi są, Skarb Państwa i inne jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne nadają osobowość prawną.
Skarb Państwa: abstrakcyjna osoba prawna, nie ma odpowiednika w rzeczywistości; stationes fisci, nie ma siedziby, nie ma organów.
61. co to jest zdolność procesowa i komu przysługuje
Zdolność procesowa jest to zdolność do czynności procesowych, przysługuje osobie fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych, osobie prawnej, jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, którym przepisy przyznają zdolność prawną.
Osoby fizyczne:
- Brak zdolności procesowej do 13 roku życia, w przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego; za taką osobę działa opiekun, kurator, rodzice, doradca tymczasowy przy ubezwłasnowolnieniu
- Ograniczona zdolność procesowa od 13 do 18 roku życia, częściowe ubezwłasnowolnienie, osoba dla której ustanowiono doradcę tymczasowego i toczy się postępowanie o ubezwłasnowolnienie
- Pełna zdolność procesowa osoba pełnoletnia, nieubezwłasnowolniona, kobieta od 16 roku życia która od sądu otrzymała zgodę na zawarcie małżeństwa
Osoby prawne:
Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 64 § 11, dokonują czynności procesowych przez swoje organy albo przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu.
Jeżeli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów dają się uzupełnić, sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. W wypadkach, w których ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastąpić z urzędu, sąd zwraca się o to do właściwego sądu opiekuńczego.
Jeżeli braków powyższych nie można uzupełnić albo nie zostały one w wyznaczonym terminie uzupełnione, sąd zniesie postępowanie w zakresie, w jakim jest ono dotknięte brakami, i w miarę potrzeby wyda odpowiednie postanowienie.
62. co to jest zdolność procesowa (sądowa?) szczególna i komu przysługuje.
Przysługuje osobom ujętym w przepisach szczególnych:
pracodawca, chociażby nie posiadał osobowości prawnej, a w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zdolność tę ma organ rentowy(art. 460)
prezesi wszystkich urzędów z postępowań odrębnych, Prezes Uokik, prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego,
w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych dyrektor przedsiębiorstwa i dyrektor zrzeszenia przedsiębiorstw, działający w tym charakterze, oraz rada pracownicza przedsiębiorstwa i rada zrzeszenia przedsiębiorstw.
Cudzoziemcy - Zdolność sądową cudzoziemców, zagranicznych osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi określa się według prawa właściwego dla ich zdolności prawnej, a zdolność procesową określa się według prawa właściwego dla ich zdolności do czynności prawnych.
63. omów zdolność postulacyjną
Jest to zdolność do osobistego, samodzielnego działania w postępowaniu cywilnym; nieważność osobistego działania może być natury faktycznej - głuchoniemy, nieznający języka polskiego lub prawnej - przymus adwokacko-radcowski. Przymus ten możemy podzielić na:
Przymus bezwzględny - polega na obligatoryjności ustanowienia adw/rp do reprezentowania strony procesowej, gdyż osobiście podejmowane przez nią czynności procesowe, pomimo zdolności postulacyjnej, nie odniosą skutku prawnego.
Przymus względny - polega na tym, że strona, która chce ustanowić pełnomocnika, może go ustanowić tylko w osobie adw/rp.
64. jakie znasz rodzaje legitymacji procesowej i czym ona jest.
Określa relacje stron do przedmiotu sporu. Jest to materialnoprawne uprawnienie stron procesowych do występowania w konkretnym procesie. Rodzaje:
ze wzgl. na stronę procesową:
- czynna - powód
- bierna - pozwany
ze wzgl. na ilość podmiotów którym przysługuje
- Indywidualna - jeden podmiot po jednej ze stron
- grupowa - po jednej stronie jest kilka podmiotów
Dowolna - mogą, ale nie muszą wystąpić razem; solidarność dłużników,
Łączna (konieczna)muszą wystąpić wszystkie podmioty, np. współwłaściwość o wydanie rzeczy
Ze wzgl. na interes prawny
zwykła - przysługuje bezpośrednio podmiotom określonym stosunkiem prawnym, wierzycielom, dłużnikom
nadzwyczajna - osoba nie jest stroną procesu, ale pełni w nim pewną rolę np. wykonawca testamentu
prywatna - dotyczy osób prywatnych
publiczna - organ administracyjny, prokurator, organizacja społeczna
materialna - przysługuje konkretnej osobie danego stosunku prawnego
formalna - wykonuje podmiot, który występuje w procsie np. prokurator, kurator spadku
65.co to jest przypozwanie?
Jest to zawiadomienie osoby trzeciej przez jedną ze stron o toczącym się procesie, w którego rozstrzygnięciu jest ona prawnie zainteresowana. (w charakterze interwenienta.). W razie niekorzystnego dla strony rozstrzygnięcia przysługuje jej wobec osoby przypozwanej roszczenie. W celu dokonania przypozwania strona wnosi do sądu pismo procesowe wskazujące przyczynę wezwania i stan sprawy. Można go dokonać aż do zamknięcia rozprawy w II instancji.
=/= dopozwanie - w charakterze strony. Jest to możliwe w procesie.
66. w jakich sprawach osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnej ma pełną zdolność procesową? Wskaż te osoby.
Osoby te mogą:
Drobne bieżące sprawy życia codziennego
Rozporządzać rzeczami oddanymi do jej dyspozycji przez przedstawiciela ustawowego
Nawiązywać stosunek pracy
Rozporządzać swoim zarobkiem
W sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa matka i ojciec dziecka mają zdolność procesową także wtedy, gdy są ograniczeni w zdolności do czynności prawnych, jeżeli ukończyli lat szesnaście.
67. co to jest zamiana stron - podaj przypadki.
Sytuacja, gdy w miejsce dotychczasowego podmiotu wstępuje inny podmiot, a dotychczasowy zostaje zwolniony od udziału w sprawie. 6 sytuacji zamiany stron:
Kiedy interwenient uboczny wstępuje w miejsce strony, do której przystąpił za zgodą stron - art. 83
Jeżeli w toku sprawy następuje zbycie rzeczy lub prawa objętego sporem, a nabywca może wejść w miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej, zbycie nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy
Jeżeli powództwo nie zostało wniesione przeciwko osobie, która powinna być stroną pozwaną. Sąd na wniosek powoda lub pozwanego wezwie tę osobę do udziału w sprawie. Osoba wezwana do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego może za zgodą obu stron wstąpić w miejsce pozwanego, który wówczas będzie
zwolniony od udziału w sprawie.(194)
(kiedy nie jest dopuszczalne wezwanie osoby pytanie 69)
Jeżeli powództwo zostało wniesione nie przez osobę, która powinna występować w sprawie w charakterze powoda, sąd na wniosek powoda zawiadomi o toczącym się procesie osobę przez niego wskazaną. Osoba taka może w ciągu 2 tygodni od daty doręczenia jej zawiadomienia wstąpić do sprawy w charakterze powoda, a następnie za zgodą obu stron wstąpić w miejsce strony powodowej, która będzie zwolniona od udziału w sprawie.
Pozwanego wzywamy, powoda zawiadamiamy.
W razie śmierci strony sąd zawiesza postępowanie z urzędu, a podejmuje z chwilą zgłoszenia się lub wskazania następców prawnych zmarłej strony albo ustanowienia kuratora spadku.
Sąd zawiesza postępowanie z urzędu w razie utraty przez stronę zdolności sądowej, a podejmuje je w chwili ustalenia ogólnego następcy prawnego strony.
68. co to jest przekształcenie procesowe? Podaj przypadki
Przekształcenie procesowe (podmiotowe) polega na tym, że do dotychczasowych stron dochodzą nowe osoby i działają obok nich. 3 sytuacje:
Jeżeli okaże się, że powództwo o to samo roszczenie może być wytoczone przeciwko jeszcze innym osobom, które nie występują w charakterze pozwanych. Sąd na wniosek powoda, a w sprawach z zakresu prawa pracy wszczętych z powództwa pracownika - z urzędu, może wezwać te osoby do wżęcia udziału w sprawie
Jeżeli okaże się, że nie występują w charakterze powodów lub pozwanych wszystkie osoby, których łączny udział w sprawie jest konieczny, sąd wezwie stronę powodową, aby w wyznaczonym terminie wskazała osoby tak, aby ich wezwanie lub zawiadomienie było możliwe
Jeżeli osoba wezwana do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego lub osoba zawiadomiona o tym, że może być powodem, wobec braku zgody strony będzie obok nich występować w charakterze współpozwanych lub współpowodów.
69. kiedy jest niedopuszczalne przekształcenie procesowe
Nie jest dopuszczalne wezwanie osoby przez sąd do wzięcia udziału w sprawie:
o ustalenie ojcostwa - nie ma przekształceń ani zamiany stron w tego rodzaju sprawach
w postępowaniu nakazowym w drugiej fazie po wniesieniu zarzutów (art. 495 p. 4 kpc)
w post. Uproszczonym
w post gospodarczym (niby uchylone wiec nie wiem)
zamianę stron stosujemy wyłącznie w post. Przed sądem I instancji (391kpc). W sprawach pracowniczych gdy pracownik wytoczył powództwo, sąd wzywa pozwanego z urzędu.
70. na czym polega pełnomocnictwo obligatoryjne i kto może być pełnomocnikiem profesjonalnym
W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych. Zastępstwo to dotyczy także czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji.
Pełnomocników dzielimy na 2 grupy:
profesjonalni (zawodowi) - adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy
nieprofesjonalni (niezawodowi) - art. 87 kpc np. zarządca majątku
71. jakie są rodzaje pełnomocnictwa
pełnomocnictwo
procesowe do niektórych czynności
ogólne szczególne
do zastępowania 1/do prowadzenia poszczególnej sprawy
we wszystkich sprawach 2/do niektórych czynności np. do zastępowania
na jednej rozprawie, do wniesienia pozwu.
72. omów pełnomocnictwo procesowe.
Pełnomocnictwo procesowe ogólne - umocowanie pełnomocnika do prowadzenia w imieniu mocodawcy wszystkich spraw toczących się z jego udziałem.
73. podaj sytuacje pełnomocnictwa procesowego szczególnego na gruncie kpc.
Pełnomocnictwo procesowe szczególne upoważnia pełnomocnika do prowadzenia tylko poszczególnych spraw, które są wymienione w treści pełnomocnictwa. Może występować w sprawach o:
unieważnienie małżeństwa
ustalenie istnienia/nieistnienia małżeństwa
rozwód, separacja na żądanie jednego małżonka
ustalenie/zaprzeczenia pochodzenia dziecka
ustalenie bezskuteczności ustalenia ojcostwa i rozwiązania przysposobienia
w sprawach pracowniczych i ubezpieczeń społecznych do odbioru należności zasądzonych na rzecz pracownika lub ubezpieczonego
pełnomocnictwo do niektórych czynności procesowych np. do wniesienia skargi kasacyjnej to NIE JEST pełnomocnictwo procesowe.
74. na czym polega pełnomocnictwo substytucyjne - kto może być substytutem, ilu pełnomocników ma strona mając pełnomocnika głównego i substytucyjnego.
Jest to tzw. dalsze zastępstwo procesowe. Strona ma jednego pełnomocnika, drugi jest następcą prawnym. Substytut działa zamiast pełnomocnika głównego a nie obok niego. Przyjmujemy, że strona ma jednego pełnomocnika.
75. przyczyny wygaśnięcia pełnomocnictwa
z mocy ustawy na skutek:
śmierci strony albo utraty przez nią zdolności sądowej
śmierci pełnomocnika, utraty przez niego zdolności procesowej lub zdolności zastępowania strony
upływu czasu na który zostało udzielone pełnomocnictwo lub po spełnieniu celu, do którego został powołany
z woli stron:
w razie wypowiedzenia
w razie wzajemnego porozumienia
adwokat/radca prawny ustanowiony z urzędu:
w sytuacji zwolnienia go przez Okręgową Izbę Radców Prawnych/Okręgową Radę Adwokatów
76. do jakich czynności z mocy prawa uprawniony jest pełnomocnik
Pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do:
1) wszystkich łączących się ze sprawą czynności procesowych, nie wyłączając powództwa wzajemnego, skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego ich wniesieniem, jako też wniesieniem interwencji głównej przeciwko mocodawcy;
2) wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji;
3) udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu;
4) zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie;
5) odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej.
77. co to jest powództwo i jakie są jego rodzaje.
Powództwo jest to złożony do sądu wniosek o przeprowadzenie procesu cywilnego. Treścią powództwa jest żądanie wydania orzeczenia w związku z urzeczywistnieniem przepisu prawa. To żądanie jest roszczeniem oraz przedmiotem procesu. Składa się z dwóch elementów- żądania i uzasadnienia.
Rodzaje powództw:
powództwo o zarządzenie świadczenia / powództwo o świadczenie
treścią świadczenia może być danie, czynienie, nieczynienie, znoszenie i zaprzestanie (np. o odszkodowanie, alimentacyjne, z tytułu czynów niedozwolonych)
cechy:
musi być wymagalne najpóźniej w chwili wyrokowanie
musi być zaskarżalne
musi być określone w sposób alternatywny lub ewentualny
Przy alternatywnym sąd orzeka o obydwu świadczeniach. Ewentualne zgłaszane jest w pozwie na wypadek nieuwzględnienia przez sąd żądania zgłaszanego na pierwszym miejscu.
Jeżeli w chwili orzekania pierwotne świadczenie jest aktualne, sąd orzeka o tym żądaniu i nie zamieszcza w sentencji nic o drugim żądaniu. Wyrok jest deklaratoryjny, podlega egzekucji.
Powództwo o ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego lub prawa.
Możliwość ustalenia stosunku prawnego lub prawa wymaga ustalenia istnienia interesu prawnego. Interes prawny jest przesłanką merytoryczną.
Cechy:
Wyrok o charakterze deklaratoryjnym
Nie podlega egzekucji z wyjątkiem orzeczenia o kosztach
Powództwo o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego, 3 sytuacje:
Utworzenie prawa lub stosunku prawnego np. zawarcie umowy przyrzeczonej
Zmiana prawa lub stosunku prawnego np. wyzysk
Rozwiązanie/zniesienie prawa lub stosunku prawnego np. rozwód
Cechy:
Wyrok o charakterze konstytutywnym
Nie podlega egzekucji z wyjątkiem orzeczenia o kosztach
78. które powództwo wymaga zaistnienia interesu prawnego do jego wytoczenia.
Powództwo o ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego lub prawa
79. jakie jest pojęcie i rodzaje czynności procesowych
Są to formalne czynności podmiotu, które powodują powstanie, zmianę lub ustanie stosunków procesowych.
Rodzaje:
Czynności sądu
Czynności stron
Czynności prokuratora i innych organów
80. czym są czynności procesowe sądu.
Muszą być dokonane przez organy sądu, w odpowiedniej formie, podjęte w stosunku do osób podlegających jurysdykcji sadów polskich.
Wyróżniamy następujące czynności sądu:
Czynn. Przygotowawcze - zmierzają do zebrania i zbadania materiału koniecznego do wydania przez sąd orzeczenia w danej sprawie
Czynn. Rozstrzygające - czynności sądu które dotyczą orzekania
Czynn. Kontrolne.(art. 203) - zmierzają do skontrolowania różnych aktów dyspozytywnych stron procesowych
81. jakie są czynności procesowe stron i uczestników? ni ma tego ;/
82. wymień cechy czynności procesowych stron.
Muszą być podjęte przez stronę mającą zdolność procesową.
Muszą być podjęte w odpowiednim terminie
W odpowiedniej formie
Fakultatywne - strona podejmuje je dobrowolnie i nie można jej przymusić do podjęcia jakiejkolwiek czynności procesowej
Odwołalne - polega na złożeniu przez strony stosownego oświadczenia dotyczącego czynności, która ma być odwołana; do czasu kiedy czynność nie osiągnęła jeszcze zamierzonego skutku
Niesamodzielne - ich skutek następuje dopiero poprzez podjęcie czynności przez sąd
83. jakie cechy wykazują czynności procesowe prokuratora i innych organizacji.
Muszą być podjęte przez stronę mającą zdolność procesową
Odpowiedni termin
Odpowiednia forma
Są odwołalne
84. omów pojęcie i elementy pisma procesowego.
Pisma procesowe obejmują wnioski i oświadczenia stron składane poza rozprawą. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się na urzędowych formularzach. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się za pomocą systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (drogą elektroniczną). Jeżeli przepis szczególny przewiduje, że pisma wnosi się wyłącznie drogą elektroniczną, pisma niewniesione tą drogą nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu.
Każde pismo procesowe powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt.
Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa.
85. jakie są skutki niedochowania wymagań formalnych pisma.
Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania
warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.
Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczący wyznacza termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma albo uiszczenia opłaty nie krótszy niż miesiąc.
Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.
Pismo poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia.
86. omów pojęcie i podstawowe zasady doręczeń.
Sąd dokonuje doręczeń przez operatora publicznego lub innego operatora pocztowego
w rozumieniu ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe
Jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy nie ma ona zdolności procesowej - jej przedstawicielowi ustawowemu.
Pisma procesowe lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla organizacji, która nie ma osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism.
Pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów, doręcza się na adres podany w rejestrze, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń.
Jeżeli ustanowiono pełnomocnika procesowego lub osobę upoważnioną do odbioru pism sądowych, doręczenia należy dokonać tym osobom. Jednakże Skarbowi Państwa doręczenia dokonuje się zawsze jak osobie prawnej.
W dni ustawowo uznane za wolne od pracy, jako też w porze nocnej doręczać można tylko w wyjątkowych wypadkach za uprzednim zarządzeniem prezesa sądu. Za porę nocną uważa się czas od godziny dwudziestej pierwszej do godziny siódmej.
Pisma procesowe i orzeczenia doręcza się w odpisach
Pełnomocnikowi procesowemu kilku osób doręcza się jeden egzemplarz pisma i załączników. Uprawnionemu przez kilku współuczestników sporu do odbioru pism sądowych doręcza się po jednym egzemplarzu dla każdego współuczestnika. Jeżeli jest kilku pełnomocników jednej strony, sąd doręcza pismo tylko jednemu z nich.
Odbierający pismo potwierdza odbiór i jego datę własnoręcznym podpisem. Jeżeli tego nie może lub nie chce uczynić, doręczający sam oznacza datę doręczenia oraz przyczyny braku podpisu. Doręczający stwierdza na potwierdzeniu odbioru sposób doręczenia, a na doręczonym piśmie zaznacza dzień doręczenia i opatruje to stwierdzenie swoim podpisem.
87. jakie są zasady dotyczące miejsca doręczeń.
Właściwe miejsce doręczeń - Doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie. Na wniosek strony doręczenie może być dokonane na wskazany przez nią adres skrytki pocztowej. W tym wypadku pismo sądowe przesłane pocztą składa się w placówce pocztowej operatora publicznego, umieszczając zawiadomienie o tym w skrytce pocztowej adresata.
Strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. O powyższym obowiązku i skutkach jego niedopełnienia sąd powinien pouczyć stronę przy pierwszym doręczeniu.
Doręczenia żołnierzom zasadniczej służby wojskowej, funkcjonariuszom Policji i Służby Więziennej dokonuje się przez ich organy bezpośrednio przełożone. Doręczenia osobom pozbawionym wolności dokonuje się przez zarząd odpowiedniego zakładu.
Doręczenie zastępcze - Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma.
W razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających, pismo przesłane za pośrednictwem operatora publicznego lub innego operatora pocztowego należy złożyć w placówce pocztowej tego operatora, a doręczane w inny sposób - w urzędzie właściwej gminy, umieszczając zawiadomienie o tym w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawiono, oraz z pouczeniem, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, czynność zawiadomienia należy powtórzyć.
Dla adresata, którego doręczający nie zastanie w miejscu pracy, można doręczyć pismo osobie upoważnionej do odbioru pism.
Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane. W takim przypadku doręczający zwraca pismo do sądu z adnotacją o odmowie jego przyjęcia.
Pisma dla osób prawnych, organizacji, osób fizycznych podlegających wpisowi do rejestru albo ewidencji na podstawie odrębnych przepisów - w razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających z uwagi na nieujawnienie w rejestrze albo w ewidencji zmiany adresu, a w przypadku osób fizycznych miejsca zamieszkania i adresu - pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowe miejsce zamieszkania i adres są sądowi znane.
88. czym różni się doręczenie właściwe od zastępczego.
pyt. 87
89. kiedy ustanawiamy kuratora dla doręczeń.
Jeżeli stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, ma być doręczony pozew lub inne pismo procesowe wywołujące potrzebę podjęcia obrony jej praw, doręczenie może do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika nastąpić tylko do rąk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sąd orzekający.
Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.
O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłosi publicznie w budynku sądowym i lokalu wójta, (burmistrza, prezydenta miasta, w sprawach zaś większej wagi, gdy uzna to za potrzebne, także w prasie.
Z chwilą doręczenia pisma kuratorowi doręczenie staje się skuteczne. Sąd może jednak uzależnić skuteczność doręczenia od upływu oznaczonego terminu od chwili wywieszenia obwieszczenia w budynku sądowym.
Czynności określone w § 1-3 może wykonywać także referendarz sądowy.
90. jaki jest podział posiedzeń sądowych.
Jawne
- rozprawa
- Posiedzenie jawne nie będące rozprawą
- posiedzenia przy drzwiach zamkniętych - jawność została ograniczona
Niejawne - w przypadkach przewidzianych w ustawie
91. jakie jest miejsce posiedzeń sądowych.
Miejscem posiedzenia jest budynek sądu. Czynności sądowe mogą być dokonane poza budynkiem sądu tylko wówczas gdy:
Muszą być dokonane w innym miejscu albo
Ułatwia to przeprowadzenie sprawy lub
Przyczynia się to znacznie do zmniejszenia kosztów
92. kiedy odbywa się posiedzenie przy drzwiach zamkniętych zarządzone przez sąd obligatoryjnie i fakultatywnie na wniosek a kiedy z mocy ustawy.
Posiedzenia przy drzwiach zamkniętych sąd zarządza:
Z urzędu ( obligatoryjnie) jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża porządkowi publicznemu lub moralności lub jeżeli mogą być ujawnione okoliczności objęte ochroną informacji niejawnych.
Fakultatywne - na wniosek strony, Sąd na wniosek strony zarządza odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące tajemnicę jej przedsiębiorstwa.
Sąd może ponadto zarządzić odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych na wniosek strony, jeżeli podane przez nią przyczyny uzna za uzasadnione lub jeżeli roztrząsane być mają szczegóły życia rodzinnego. Postępowanie dotyczące tego wniosku odbywa się przy drzwiach zamkniętych. Postanowienie w tym przedmiocie sąd ogłasza publicznie.
Z mocy ustawy np. postępowanie w sprawach małżeńskich
93. kiedy sąd odracza rozprawę(posiedzenie?)
Z urzędu:
Zmiana/rozszerzenie powództwa pod nieobecność pozwanego
1.Zmiana powództwa jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu.
§ 2. Jeżeli w myśl przepisu poprzedzającego zmiana nie jest dopuszczalna, a powód
zmienia powództwo w ten sposób, że występuje z nowym roszczeniem obok
pierwotnego, sąd rozpoznaje nowe roszczenie jako sprawę oddzielną, jeżeli jest
dla niej rzeczowo i miejscowo właściwy, w przeciwnym zaś razie przekazuje
sprawę sądowi właściwemu. Gdy jednak zmiana taka następuje w sądzie rejonowym,
należy przekazać całe zmienione powództwo sądowi okręgowemu,
który dla zmienionego powództwa jest rzeczowo i miejscowo właściwy.
§ 21. Z wyjątkiem spraw o roszczenia alimentacyjne zmiana powództwa może być
dokonana jedynie w piśmie procesowym. Przepis art. 187 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Jeżeli powód występuje z nowym roszczeniem zamiast lub obok roszczenia
pierwotnego, skutki przewidziane w artykule poprzedzającym rozpoczynają się
z chwilą, w której roszczenie to powód zgłosił na rozprawie w obecności pozwanego,
w innych zaś wypadkach - z chwilą doręczenia pozwanemu pisma zawierającego zmianę i odpowiadającego wymaganiom pozwu.
Art. 444 ??
przekształcenia podmiotowe
Rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd postanowi wezwać do wzięcia udziału w
sprawie lub zawiadomić o toczącym się procesie osoby, które dotychczas w postępowaniu
nie występowały w charakterze powodów lub pozwanych.
Nieprawidłowość w doręczeniu
§ 1. Rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu
wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem
lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć.
§ 2. Sąd może skazać na grzywnę stronę, jeżeli powołała się w złej wierze na nieprawdziwe
okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy.
§ 3. Jeżeli nieprawdziwe okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy,
zostały powołane w złej wierze przez pełnomocnika strony, sąd może go skazać
na grzywnę.
94. jakie są techniki protokołowania
system chronologiczny - polega na dokonaniu samodzielnie przez protokolanta wiernego zapisu zarówno samego przebiegu posiedzeń, jak i wydanych w nich zarządzeń i postanowień
system resumacyjny - dyktowanie przez przewodniczącego teści protokołu z przebiegu posiedzenia i wydawanych postanowień i zarządzeń
art. 158 treść protokołu
95. kto dokonuje sprostowania lub uzupełnienia protokołu i jaki środek zaskarżenia przysługuje na takie zarządzenie.
Ratyfikacja protokołu - dokonanie sprostowania/uzupełnienia protokołu; nie ma wykładni protokołu
§ 1. Strony mogą żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu, nie później jednak
jak na następnym posiedzeniu, a jeśli idzie o protokół rozprawy, po której
zamknięciu nastąpiło wydanie wyroku - dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie.
Od zarządzenia przewodniczącego strony mogą odwołać się do sądu w
terminie tygodniowym od doręczenia im zarządzenia.
§ 2. Zapis dźwięku albo obrazu i dźwięku nie podlega sprostowaniu.
Termin:
nie później niż na następnym posiedzeniu
dopóki akta znajdują się w sądzie
Sprostowania/uzupełnienia protokołu lub odmowy s/u dokonuje przewodniczący posedzenia w formie zarządzenia.
Środek zaskarżenia na to zarządzenie - odwołanie do całego składu sądu w ciągu tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia. Jeżeli zarządzenie wydał referendarz, to dowołanie również składa się do sądu.
96. omów podział terminów w procesie cywilnym.
Procesowe (dla czynności procesowych stron)
T. Ustawowy - wskazany w ustawie która wyznacza jego początgek i długość (terminy wniesienia odwołań i zażaleń)
T. umowny - ( 3 m-ce, 12 m-cy) określony umową stron, zawieszenie postępowania następuje na zodny wniosek stron (art. 181)
T. sądowy - wyznacza sąd ub przewodniczący, a także referendarz, np. art. 70 ₴1
Inne
Instrukcyjne - dla czynności sądu, zapewniają sprawność działania organów postępowania, ich uchybienie nie daje stronie prawa kwestionowania czynności sądu
Prekluzyjne - nie są to terminy procesowe, są to terminy wyznaczone pewnym etapem postępowania, są nieprzedłużalne i nieprzywracalne
97. jakie zasady rządzą skróceniem terminu lub przedłużeniem terminu sądowego.
Nie może być dokonane z urzędu, tylko na wniosek,
We wniosku musi być wskazana ważna przyczyna uzasadniająca długść terminu
Złożenie wniosku przed upływem termiu
Przywrócenie terminu może nastąpić po wysłuchaniu strony przeciwnej przez rozpoznaniem wniosku
Istnieje możliwość podjęcia decyzji bez wysłuchania strony przeciwnej, jeżeli byłoby to niecelowe, utrudnione, znacznie przedłużyłoby sprawę
zażalenie nie przysługuje
98. co to są terminy instrukcyjna i prekluzyjne.
pyt 96
99. czym skutkuje uchybienie terminu i warunki przywrócenia terminu ustawowego.
Termin ustawowy - po jego upływie cznność jest beskuteczna, środki zaskarżenia i odwołanie przy przekroczeniu tych terminów ulegają odrzuceniu.
Przywrócenie terminu ustawowego:
Na wniosek strony
Wniosek składa podmiot, który miał dokonać czynności
Uchybienie terminu nastąpiło bez winy podmiotu
Dokonanie uchybionej czynności musi nastąpić równocześnie z wnioskiem
Uprawodpodobnienie okoliczności uzasadniającej wniosek
W odpowiednim termine - tydzień d ustania przyczyny uchybienia terminu, nie później niż po upływie roku, ten termin też może zostać przywrócony
Należy do kompetencji sądu (w formie postanowienia)
Posiedzenie w tym przedmiocie może odbyć się niejawnie
Przywrócenie terminu nie może nastąpić w wyadkach, w których uchybiebie nie powoduje dla strony ujemnych skutków
100. kiedy sąd odrzuca wniosek o przywrócenie uchybionego terminu.
Postanowienie:
Odrzucenie - opóźniony lub niedopuszczalny z mocy ustawy; przysługuje na nie zażalenie, jeżeli kończy postępowanie w sprawie
odmowa przywrócenia terminu - oddalenie
przywrócenie terminu
postanowienie nie kończy postępowania w sprawie, jeżeli jest następny etap i następuje wtedy:
- oddalenie wniosku o przywrócenie terminu
- odrzucenie apelacji
101. zasada odpowiedzialności za wynik procesu -polega na tym, że strona która przegrała jest zobowiązana zwrócić drugiej stronie na jego żądanie koszty które poniosła.
102. zasada kosztów niezbędnych i celowych. - polega na tym że strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi tylko poniesione przez niego koszty procesu, które były niezbędne do celowego dochodzenia praw, lub celowej obrony.
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza
się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych
przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego
przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
103. zasada słuszności przy ponoszeniu kosztów - w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów lub całkowicie ją od nich zwolnic. Zasada ta zastosowanie gdy:
-art. 100 - W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione
lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek
zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części
swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego
obrachunku lub oceny sądu.
-art. 103&1 - Niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta
obowiązek zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście
niewłaściwym postępowaniem.. Przepis § 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego powołania dowodów, a także nieusprawiedliwionej odmowy poddania
się mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę.
-art. 104 - Koszty procesu, w którym zawarto ugodę, znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej
- art. 104.1 - Koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd i zakończonej ugodą znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej.
104. Na czym polega zasada zawinienia
Niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta obowiązek zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem.
§ 2. Przepis § 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego powołania dowodów, a także nieusprawiedliwionej odmowy poddania się mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę.
105. Zasada kompensaty - art. 100, 104, 104.1, istnieje w tym zakresie 3 rodzaje rozstrzygnięć:
- wzajemne zniesienie kosztów -w razie częściowego uwzględnienia roszczeń, w postępowaniu w którym zawarto ugodę, co do zasady koszty mediacji kierowanej przez sąd a zakończonej ugodą
- stosunkowe rozdzielenie kosztów - całością w razie częściowego uwzględnienia roszczeń, kosztów
- obciążenie tylko jednej strony - jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części
swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego
obrachunku lub oceny sądu.
106. zasada koncentracji i unifikacji - sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w danej instancji. Brak rozdrobnienia kosztów i uzależneinie od wyników poszczególnych kosztów. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;
Art. 108.
107. Kto i w jakiej formie może złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Zwolnienie od kosztów:
- Przedmiotowe - dotyczące ściśle określonych spraw (art. 96 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) np. strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa
- podmiotowe - obejmuje konkretnie podmioty np. prokurator, RPO, RPD, Rzecznik Praw Pacjenta
- mieszane - dotyczące konkretnych osób w konkretnych sprawach np. inspektor pracy i związki zawodowe w sprawach z zakresu prawa pracy
b)
- pełne - wszystkie koszty postępowania
- częściowe - zwolnienie z części
c)
- z mocy ustawy -np. prokurator RPD, RPO
- z mocy orzeczenia sądu lub referendarza sądowego - Na wniosek wraz z oświadczeniem o okoliczności o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania, jeżeli strona nie jest w stanie tych kosztów ponieść lub jest w stanie ponieść tylko część z nich
108. Cofniecie zwolnienia od kosztów:
-gdy strona świadomie podała nieprawdziwe dane - sąd cofając zwolnienie z kosztów jednocześnie skazuje na grzywnę w wysokości do 5000zł,
-gdy odpadły przesłanki uzasadniające takie zwolnienie
W obu przypadkach strona obowiązana jest uiścić przepisane opłaty oraz zwrócić wydatki jednakże w drugim wypadku sąd może obciążyć stronę tym obowiązkiem także częściowo,
stosownie do zmiany, jaka nastąpiła w jej stosunkach.
109. formy wszczęcia postępowania:
a)pisemna
- zwykła - pisemna - co jest zasadą np. pozew o rozwód
-urzędowy formularz - obligatoryjnie
Postępowanie uproszczone
1) świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych,
2) przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej,
3) dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,
4) dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków,
5) wywóz nieczystości,
6) dostarczanie energii cieplnej
- droga elektroniczna w postępowanie elektroniczne, w wypadkach o których mówi art. 187.1 pozew wnosi się na elektronicznych nośnikach informacji jeżeli przepis szczególny tak stanowi. (obowiązuje do 3 maja)
b) ustna - Pracownik lub ubezpieczony działający bez adwokata lub radcy prawnego może
zgłosić w sądzie właściwym ustnie do protokołu powództwo oraz treść środków odwoławczych i innych pism procesowych.
Skutki wszczęcia procesu:
Materialne:
123kc - przerwanie biegu przedawnienia
185 kc - przerwanie biegu zasiedzenia
Ustaje zakaz anatocyzmu - pobierania odsetek od odsetek
Procesowe
Utrwalenie właściwości sądu
Utrwalenie jurysdykcji sądów polskich
Skutki doręczenia pozwu pozwanemu:
Procesowe
Art. 192 -stan zawisłości sprawy
1) nie można w toku sprawy wszcząć pomiędzy tymi samymi stronami nowego
postępowania o to samo roszczenie;
2) pozwany może wytoczyć przeciw powodowi powództwo wzajemne;
3) zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na
dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Art. 788
§ 1. Jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.
§ 2. Za przejście uprawnień lub obowiązków, o których mowa w paragrafie poprzedzającym,
uważa się również zmiany w prawie rozporządzania mieniem wywołane
ustanowieniem zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku lub wykonawcy
testamentu, jak również wygaśnięciem funkcji tych osób.
Wygasa możliwość sprawdzenia wartości przedmiotu sporu z urzędu można to uczynić tylko na wniosek pozwanego
Materialne - doręczenie pozwu traktuje się jak doręczenie zawierające oświadczenie woli art. 88 kc
110. Pozew jest pierwszym pismem procesowym strony wszczynającej proces, wnoszonym do sądu właściwego miejscowo i rzeczowo do rozpoznania sprawy. Warunki pozwu - powinien spełniać wszystkie warunki pisma procesowego a więc:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę
stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych
okoliczności;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
Co ponadto należy zrobić?
-gdy pismo jest pierwszym w sprawie podać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, pisma zaś dalsze -sygnaturę akt.
-dołączyć pełnomocnictwo jeżeli wnosi je pełnomocnik a wcześniej nie złożył pełnomocnictwa
-wartość przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia - jeżeli od wartości zależy właściwość rzeczowa sądu
-dołączyć odpisy pisma i załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie + do akt sądowych jeżeli nie złożono załączników w oryginale
111. Pozew musi być wniesiony na urzędowym formularzu jeżeli:
1) świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych,
2) przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej,
3) dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,
4) dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków,
5) wywóz nieczystości
6) dostarczenie energii cieplnej
112. Obligatoryjne elementy pozwu:
1) dokładnie określone żądanie (petitum sprawy), a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona
kwota pieniężna; Dotyczy to także żądań dochodzonych obok żądania głównego -np. pożytków, żądań alternatywnych. Nie dotyczy zaś co do zasady odsetek i kosztów procesu. Oznaczenie wartości przedmiotu sporu ma doniosłe znaczenie gdyż od tego zależy wysokość opłaty sądowej do wniesienia pozwu apelacji itp
2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie (tzw causa petendi -podstawa powództwa), a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu (właściwość umowna art. 46 właściwość przemienna). Powód więc w pozwie powinien podać cały stan faktyczny sprawy i przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń.
113.odrzucenie pozwu następuje:
-z przyczyn formalnoprawnych
- niedopuszczalność drogi sądowej
- stan zawisłości sprawy - litis pendentio
- stan rzeczy osądzonej - res iudicata
- brak zdolności sądowej stron
- brak zdolności procesowej po stronie powoda
- rozstrzygniecie sprawy przez sąd polubowny po rozpoznaniu i po stwierdzeniu jego wykonalności 1212
- brak właściwości jurysdykcji krajowej art. 1099 chyba że chodzi o art.
1104.2 - można poddać jurysdykcji sądów polskich spór jeżeli strony w niego się wdadzą a nie zostanie podniesiony zarzut braku jurysdykcji krajowej
1105.6 - jeżeli strony zawarły umowę wyłączającą jurysdykcje sądów polskich można poddać spór jurysdykcji sądów krajowych o ile strony nie podniosą takiego zarzutu
- jeżeli pozwany albo uczestnik postępowania nieprocesowego podniósł zarzut zapisu na sąd polubowny przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy
- po bezskutecznym upływie terminu na złożenie kaucji aktorycznej
-po bezskutecznym upływie terminu na złożenie kaucji art. 8ust5 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
Na postanowienie o odrzuceniu pozwu służy zażalenie. Sąd nie może odrzucić pozwu z tego powodu, że do rozpoznania sprawy właściwy jest organ administracji publicznej lub sąd administracyjny, jeżeli organ administracji publicznej lub sąd administracyjny uznały się w tej sprawie za niewłaściwe.
114. rodzaje cofnięcia pozwu
Cofnięcie pozwu jest to oświadczenie powoda przez które wycofuje zgłoszone wcześniej żądanie dotyczące jego ochrony prawnej. Należy do tzw. czynności dyspozytywnych i wiąże się z problematyką odwoływalności czynności procesowych. Dzieli się na:
-zwykłe - całkowite lub częściowe. Istotny jest moment - do czasu rozpoczęcia rozprawy zawsze można cofnąć pozew bez zezwolenia pozwanego, zaś od momentu rozpoczęcia rozprawy wymagana jest zgoda pozwanego. Powództwo takie można wnosić kilka razy
- ze zrzeczeniem się roszczenia - wycofanie powództwa z wygaśnięciem roszczenia. Nie można dochodzić roszczenia w przyszłości, jeżeli pozwany podniesie zarzut cofnięcia powództwa ze zrzeczeniem roszczenia sąd oddala powództwo nie rozpoznawając merytorycznie. Nie trzeba zgody pozwanego aż do wydania wyroku. Jest to związane z dyspozycyjnością strony. Wywołuje więc też skutki materialno prawne.
115. Skutki cofnięcia pozwu:
-umorzenie postępowania art. 355 co do zasady zawsze można pozew cofnąć chyba że w cofnięcie pozwy, zrzeczenie ograniczenie roszczenia sa sprzeczne z prawem zasadami współżycia społecznego lub mają na celu obejście prawa sąd może uznać cofnięcie pozwu za niedopuszczalne
Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie
roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione
czynności są wynikiem niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję
lub samodzielność przedsiębiorców, albo gdy wymaga tego ochrona produkcji
należytej jakości. 479.13
Art. 469.
Sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego
oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas,
gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego.
-powód na żądanie pozwanego zwraca mu koszty niezależnie czy cofniecie pozwu uzależnione było od jego zgody 203.2
-pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków jakie ustawa wiąże ze wniesieniem powództwa
116 Kumulacja roszczeń 191- jest to tzw. przedmiotowe łączenie roszczeń
Powód może dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń przeciwko temu samemu
pozwanemu, jeżeli nadają się one do tego samego trybu postępowania oraz jeżeli sąd
jest właściwy ze względu na ogólną wartość roszczeń, a ponadto - gdy roszczenia są
różnego rodzaju - o tyle tylko, o ile dla któregokolwiek z tych roszczeń nie jest
przewidziane postępowanie odrębne ani też nie zachodzi niewłaściwość sądu według
przepisów o właściwości bez względu na wartość przedmiotu sporu.
Przesłanki:
- tożsamość podmiotowa - te same strony a więc powód i pozwany
- ten sam tryb postępowania procesowe (postępowanie procesowe czy nieprocesowe, lub nie procesowe postępowania odrębne) wg doktryny również ten sam rodzaj postępowania
-ta sama właściwość sądu miejscowa i rzeczowa.
Skutkiem kumulacji jest rozpoznawanie spraw w jednym postępowaniu i rozstrzygnięte jednym wyrokiem. W postępowaniu uproszczonym co do zasady nie stosuje się kumulacji roszczeń chyba ze roszczenia wynikają z tej samej umowy lub z umów tego samego rodzaju.
117. Rozdrobnienie roszczenia - ma miejsce w sytuacji dochodzenia przez powoda tylko części roszczenia lub dochodzenia całego roszczenia w kilku pozwach. Rozdrobnienie ma zastosowanie w sytuacji gdy powód nie jest pewny wyniku sporu i nie chce ryzykować przegrania znacznych kosztów procesu. Orzeczenie w przedmiocie roszczenia częściowego nie odnosi skutku res iudicata. można stosować rozdrobnienia roszczeń w postępowaniu uproszczonym tylko gdy postępowanie to byłoby właściwe dla całego roszczenia wynikającego z faktów przytoczonych przez powoda. (ograniczenie rozdrobnienia)
118. Zmiana powództwa może być:
- podmiotowa
-przedmiotowa
Zmiana żądania - polega na żądaniu przez powoda w miejsce dotychczasowego żądania innego roszczenia. Mogą być to zmiany ilościowe - np. żądanie wyższej renty alimentacyjnej niż pierwotnie dochodzona lub jakościowe - np. żądanie zapłaty w miejsce dotychczasowego wydania rzeczy
Zmiana podstawy powództwa - dotyczy zmiany istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu np. powód zmienia żądanie oparte dotychczas na odpowiedzialności deliktowej opierając na umowie
Skutkiem zmiany przedmiotowej powództwa jest to że nowe roszczenie wstępuje w miejsce dotychczas istniejącego żądania lub obok niego. W postępowaniu uproszczonym zmiana powództwa jest niedopuszczalna.
120. Sposoby obrony pozwanego -prawo do obrony wynika z równości stron w procesie, pierwsze czynności w procesie mogą być podjęte po doręczeniu od chwili doręczenia pozwu pozwanemu.
b) przyznanie przez pozwanego faktów tworzących prawo powoda, ale przeciwstawienie mu innych faktów, które uniemożliwiałyby powstanie prawa ale które spowodowałyby wygaśnięcie prawa lub
c) bierna obrona - nie podjęcie czynności obronnych np. nie odpisuje na pozew, jeżeli się nie stawia jedna ze stron może być wydany wyrok zaoczny o rygorze natychmiastowej wykonalności z urzędu, jeżeli zaś nie stawiają się dwie strony sad zawiesza postępowania
d) ograniczenie się pozwanego do wniosku o oddalenie powództwa i zaprzeczenie żądaniom pozwu. Może polegać na
- zanegowaniu twierdzeń powoda
-zaprzeczeniu umownym np. pożyczył mi 5 zł a nie 10
e)podniesienie przez pozwanego zarzutów procesowych
Zarzuty:
-formalne - dotyczące toku procesu:
*niweczące peremptoryjne - zawsze czynią prawo powoda bezskutecznym np. niedopuszczalność drogi sądowej
*zawieszające dylatoryjne - odraczające rozpoznanie sprawy na jakiś czas np. właściwość miejscowa
- merytoryczne -dotyczące podstawy samego roszczenia mogą dotyczyć:
*prawa - na których powód opiera swoje żądanie
*zarzuty oparte na własnym prawie np. potrącenie
f) wytoczenie powództwa wzajemnego
121. Skutki uznania powództwa:
-procesowe:
---nie przeprowadza się postepowania dowodowego z wyjątkiem spraw rozwodowych i o separacje
---wyrokowi nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności
---Zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie
dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie
pozwu.
- materialne: tzw uznanie niewłaściwe- bieg terminów przerywa się
Pozwany może cofnać uznanie opierając się na wadach oświadczenia woli. Jest oświadczeniem woli i wiedzy, może nastąpić na rozprawie lub poza nią, w piśmie procesowym, sąd jest nim związany, lecz bada czy jest zgodne z prawem
122. Powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w
związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Powództwo wzajemne
można wytoczyć bądź w odpowiedzi na pozew, bądź oddzielnie, nie później jednak niż na pierwszej rozprawie, albo w sprzeciwie od wyroku zaocznego.
Musi spełniać 4 przesłanki:
-stan sprawy w toku - ten stan istnieje od chwili doręczenia pozwu
-identyczność stron
-zachowanie przypisanego terminu -nie później niż na pierwszej rozprawie lub w sprzeciwie od wyroku zaocznego,
-związek z powództwem głównym albo zdatność roszczenia wzajemnego do potrącenia z roszczenia umownego. Powództwo wzajemne oraz zarzut potrącenia są dopuszczalne, jeżeli roszczeniana dają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.
123.Powództwo wzajemne nie jest dopuszczalne w sprawach:
- o naruszenie posiadania 479
- w sprawach o rozwód i separacje 439
- ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa
-ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa -454.1
- w postępowaniu nakazowym po wydaniu przez sąd nakazu zapłaty jeżeli pozwany wnosi zarzuty 493.4
- w sprawach w których sąd nie wydał nakazu zapłaty w postepowaniu nakazowym lub upominawczym. Pozwany może wnieść jedynie odpowiedź na pozew w ciągu 2 tygodni od jego otrzymania
- w postępowaniu nieprocesowym, ponieważ tam powództwo nie występuje
- powództwo wzajemne nie jest dopuszczalne jeżeli nie nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym a więc jeżeli wartość przedmiotu sporu przekracza 10000zł.
124. W jakich sprawach zawarcie umowy jest niedopuszczalne?
Niedopuszczalność zawarcia ugody może wynikać z :
- w myśl założeń prawa materialnego ugoda jest niedopuszczalna w tych sprawach w zakresie których wyłączona jest możliwość samodzielnego dysponowania uprawnieniami przez strony tych stosunków, np. może być pojednanie ale nie może być ugody
-ugoda nie jest dopuszczalna w sprawach o rozwód separację unieważnienie małżeństwa, ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa, w sprawach dotyczących pochodzenia dziecka np. rozwiązanie przysposobienie, w spr o stwierdzenie nabycia spadku, wieczystoksiegowych rejestrowych. Co do alimentów może być np. ugoda
- przepisy prawa procesowego 477.12 - w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, sprawy o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone - 479.47
125. Jakie skutki wywołuje zawarcie ugody?
Skutki ugody-
- skutek procesowy - nie będzie się toczyło postępowanie a więc - umorzenie postepowania 355.1 postępowanie jest zbędne i niedopuszczalne
- skutek materialno prawny - ocenia się na postwawie przepisów pr materialnego - nowa umowa między stronami.
126. W jakich sytuacjach jest możliwe uchylenie się od skutków zawartej ugody? Czy ,można odwołać swoje oświadczenie o zawarciu ugody?? Co do zasady można cofnąć swoje oświadczenie o zawarciu ugody - tylko w terminie 14 dni w zażaleniu na umorzenie postanowienia - w tym zażaleniu trzeba cofnąć oświadczenie - z przyczyn takich działanie pod wpływem groźby bęłdu podstępu a więc wad oświadczenia woli
Błąd - musi być istotny dotyczyć czynności kc. - błąd dotyczy stanu faktycznego który strony uważały za niewątpliwy który jednak był inny - 918kc
Groźba i podstęp - część ogólna kc
127. Rodzaje mediacji
-umowna - kontraktowa - umowa o mediacje
-instytucjonarna - skierowanie przez sąd
-wnioskową - na wniosek jednej ze storn za zgodą drugiej
128. Dowód i dowodzenie w sprawie cywilnej
Dowód - źródło poznania przez sąd stanu faktycznego toczącego się przed nim procesu a więc jego przedmiotem są fakty mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy
Dowodzenie:
- proces myślowy zmierzający do wykazania prawdziwości lub nieprawdziwości konkretnych twierdzeń
-wszystkie czynności zmierzające do stwierdzenia prawdziwości lub nieprawdziwości konkretnych twierdzeń jeżeli mają one istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy,
Zasadą jest że każdy fakt sporny powinien być udowodniony jeżeli ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Powoda obciąża udowodnienie faktów prawotwórczych- takich które uzasadniają tego roszczenie, pozwanego zaś udowodnienie faktów tamujących lub niweczących roszczenie powoda. W celu przeprowadzenia dowodu sąd dopuszcza dowód postanowieniem zapisanym w protokole.
129.miejsce postępowania dowodowego :
Co do zasady przeprowadzenie postępowania dowodowego odbywa się przed sądem orzekającym wyjątkowo poza siedzibą sądu przeprowadzamy gdy:
-charakter dowodu na to wskazuje np. oględziny nieruchomości
-ze względu na poważne niedogodności np. przesłuchanei chorego w szpitaku
-niewspółmierność kosztów w stosunku do przedmiotu sporu. Przeprowadza sąd wezwany lub sędzia wyznaczony.
130. Fakty nie wymagające dowodu:
- powszechnie znane - zdarzenia, okoliczności przyrody fakty znane każdemu przeciętnemu , rozsądnemu człowiekowi zamieszkującemu w siedzibie sądu rozstrzygającego proces cywilny. np. ważniejsze wydarzenia historyczne, sąd bierze je z urzędu pod uwage
- znane sądowi z urzędu - takie z którymi sąd zetknął się w toku czynności urzędowych, sąd w toku rozprawy powinien zwrócić na nie uwagę stron
-fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości - wyraźnie oświadczone stronie przeciwnej i uznane za prawdziwe
- niewypowiedzenie się - fakty co do których strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej, które sąd mając na uwadze dobro całej rozprawy może uznać za udowodnione jeżeli wyniki całego postępowania nie stoją temu na przeszkodzie tzw przyznanie milczące
-domniemania
- uprawdopodobnienie - art.243, np. kurator, zabezpieczenie powództwa itd. Ważny jest tu zwrot "ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu", czyli odnosi się to tylko do pewnych sytuacji procesowych, wyraźnie określonych w ustawie procesowej.
- zapewnienie spadkobiercy co do faktu, że nie ma innych spadkobierców oprócz niego - art. 2 ostatnie ze strony sądu 671. Tu ważna jest odpowiedzialność karna za złożenie fałszywego zapewnienia
131. Co może być przedmiotem dowodu??
Co do zasady fakty które maja istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie. Przedmiotem dowodzenia nie jest więc norma na której opiera się roszczenie (w wyniku zasady sąd zna prawo).Wyjątkowo przedmiotem dowodu mogą być:
Zasady doświadczenia życiowego ukształtowane w ramach ogólnego ludzkiego doświadczenia, w ramach poszczególnych nauk, rzemiosła ( często w formie opinii biegłego)
Prawo w szczególności specjalistyczne dziedziny prawa -co do zasady nie wymaga dowodu zgodnie z iura novit curiae, wyjątkowo może być dowodzone prawo obce
Zwyczaj lub prawo zwyczajowe
Fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy to elementy stanu faktycznego albo dotyczące procesu albo mające znaczenie prawne. Znaczenie mają
-fakty prawotwórcze
-tamujące postępowanie prawa - brak 1 ważnego elementu czynności prawnej
- fakty niweczące prawo np. zarzut przedawnienia
132. Domniemania faktyczne i prawne:
Domniemanie faktyczne - sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych dowodów, faktów. Wnioskowanie opiera się na wiedzy i zasadach doświadczenia życiowego, jest pozostawione sędziowskiemu uznaniu np. dowód z postępowania o stwierdzenie zgonu jeżeli na kogoś spadła lawina
Domniemanie prawne- praesumtio iuris - są nakazane przez normę prawną i wiążą sąd. Dzielą się na:
- zwykłe -wzruszalne - można swobodnie przeprowadzać przeciw nim przeciwdowody
-kwalifikowane - niewzruszalne - przeprowadzenie przeciwdowodu jest ograniczone przez przepisy prawa np. domniemanie że dziecko pochodzi od męża matki może być obalone tylko w powództwie o zaprzeczenie ojcostwa ojciec ma 6 miesięcy od dnia urodzenia dziecka na wniesienie powództwa
- domniemania nigdy nieobalalne -praesumtio iuris ac de iure - niezbite.
Domniemania prawne mogą prowadzić do ustaleń niezgodnych ze stanem faktycznym.
133. Uprawdopodobnienie - to wyjątek od zasady że wszystkie okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia wymagają dowodu. Art. 243.
Zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne,
ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu. Może być stosowane tylko w wypadkach gdy ustawa wyraźnie to przewiduje. Nie daje ono pewności co do prawdziwości faktu pozwala jedynie na jego uwiarygodnienie. Jego ratio legis jest usprawnienie rozstrzygania kwestii incydentalnych, by nie tamować rozpoznawania sprawy np. ar 144.1, 162, Uprawdopodobnienie można przeprowadzić w dowolnej formie np. pisemnych oświadczeń osób trzecich.
134. Na czym polega onus probandii - art. 6 kc ciężar dowodu spoczywa na osobie która wywodzi z tego skutki prawne. Zasadą jest że każdy fakt sporny powinien być udowodniony jeżeli ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Powoda obciąża udowodnienie faktów prawotwórczych- takich które uzasadniają tego roszczenie, pozwanego zaś udowodnienie faktów tamujących lub niweczących roszczenie powoda.
135. Rodzaje dowodów:
1.a) bezpośrednie - dowód z którym sędzia ma bezpośrednią możliwość zetknięcia się np. oględziny
b)pośrednie - dowód który jest ustalony na podstawie innych faktów a więc niebezpośrednio np. opinia biegłego
2.a)rzeczowe - dowody przy których sędzia dokonuje oględzin określonych przedmiotów jakie sąd poddaje badaniom celem stwierdzenia prawdziwości pewnych twierdzeń o faktach będących przedmiotem badania np. dokument nie treść struktura.
b) osobowe- gdy sąd bada fakty posiłkując się zeznaniami świdków. Dzielą się na
- ustne - zeznania świadka
- pisemne - treść dokumentu
136. Dowód prima facie - prima facie. To dowód z "pierwszego wejrzenia". Ten dowód stosuje się w systemach cammon law, nie jest przewidziany w kpc. To pewne przypuszczenie, uprawdopodobnienie, że jeżeli pewne (udowodnione) okoliczności miały miejsce, to okoliczności z nich wynikające też miały miejsce (ale to tylko prawdopodobieństwo, a nie pewność). U nas, w praktyce ten dowód stosuje się tylko co do błędów w sztuce lekarskiej i niedoborów pracowniczych. Różnica między dowodem a dowodem prima facie jest taka że,
Dowód trzeba udowodnić, a prima facie tylko uprawdopodobnić. Np. jeśli z magazynu zginął towar, to jeśli magazynier udowodni, że było włamanie, to zwalnia go to od odpowiedzialności, jeśli nie - ponosi odpowiedzialność. Błąd w sztuce lekarskiej jest natomiast dowodem prima facie. Stosuje się przeciw lekarzowi, bo trudno udowodnić związek przyczynowy między błędem a np. śmiercią pacjenta. Wystarczy np. udowodnić, że chirurg podczas operacji był pijany i to już jest dowodem błędu w sztuce.
137. Dowód z dokumentu - należy do najważniejszych źródeł dowodowych w procesie cywilnym. W znaczeniu szerokim jest to każda wiadomość utrwalona pismem lub innymi znakami. Pismo może zawierać oświadczenie woli i wiedzy, czy pewną myśl. By stanowić dowód musi być także podpisane. Pozostałe np. rysunki plany zaliczają się do innych środków dowodowych.
Rodzaje dokumentu:
a)urzędowe - dokumenty sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej lub inne państwowe w zakresie ich działania (też organizacje zawodowe, spółdzielcze) . Stanowią dowód tego co w nich zostało urzędowo zaświadczone. Np. akty notarialne, wypisy z ksiąg wieczystych. Korzystają z domniemań:
-autentyczności strona powołująca się na ich nieprawdziwość powinna tę okoliczność udowodnić, bo pochodzi od organu których uprawnieni przedstawiciele złożyli podpis pod dokumentem
- zgodności treści dokumentu z prawdą - nakazuje uznać za zgodne z prawdą to co w sposób urzędowy zostało zaświadczone
b) prywatne - pochodzi od innych wystawców niż w przypadku dokumentów urzędowych, lub od tych wystawców pochodzą lecz nie spełniają stawianych im wymogów. Korzystają z domniemania autentyczności tzn został sporządzony przez osobę która figuruje w jego podpisie
138. Ograniczenia podmiotowe i przedmiotowe dowodu z zeznań świadków
a) ograniczenia podmiotowe -
Świadkami nie mogą być:
1) osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń;
2) wojskowi i urzędnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji
niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne”, jeżeli ich zeznanie miałoby
być połączone z jej naruszeniem;
3) przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w
charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej
zdolność sądową;
4) współuczestnicy jednolici.
5) mediator co do faktów o których dowiedział się podczas prowadzenia mediacji chyba że strona na to zezwoli
6) w sprawach małżeńskich małoletni którzy nie ukończyli 13 roku życia zstępni strony którzy nie ukończyli lat 17
b)Przedmiotowe
- osoby które mają prawo odmowy zeznań - Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna
w sprawach o prawa stanu, z wyjątkiem spraw o rozwód.
-osoby które mają prawo odpowiedzi na poszczególne pytania - Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprzedzającym, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny może odmówić zeznań co do faktów
powierzonych mu na spowiedzi.
139. Obowiązki świadka:
- mają obowiązek złożyć przyrzeczenie chyba że są małoletnimi którzy nie ukończyli 17 roku życia lub osoba która została skazana prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania. Świadek składa przyrzeczenie, powtarzając za sędzią lub odczytując na
głos tekst przyrzeczenia, przy czym wszyscy - z wyjątkiem sędziów - stoją. Niemi i głusi składają przyrzeczenie przez podpisanie jego tekstu lub przy pomocy biegłego.
- musi pozostawać w sądzie do momentu uzyskania zgody przewodniczącego na opuszczeni sądu pod rygorem ukarania grzywną
- jest obowiązany stawiać się na wezwanie sądu pod rygorem ukarania grzywną
- co do zasady ma obowiązek składać zeznania pod rygorem ukarania grzywną
W przypadku żołnierza nie wymierza się grzywny, sąd zwraca się do przełożonego o wymierzenie kary dyscyplinarnej.
140. Kiedy przeprowadza się dowód z opinii biegłego??
W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. Sąd orzekający może pozostawić prawo wyboru biegłego sędziemu wyznaczonemu lub sądowi wezwanemu. Sąd oznaczy, czy opinia ma być przedstawiona ustnie, czy na piśmie. Dopuszczenie dowodu z biegłych może nastąpić na posiedzeniu niejawnym po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru. Opinia może być wydana przez biegłego jak i przez instytut. Biegli mogą być również konfrontowani.
141. czym jest i jakie ma zastosowanie dowód z opinii biegłego. Dowód z opinii biegłego. pinia biegłego stanowi szczególny środek dowodowy w postępowaniu cywilnym z uwagi na wiadomości specjalne w niej zawarte. Przez wzgląd na fakt, że jest sporządzana przez bezstronną osobę w sporze pomiędzy stronami, mającymi sprzeczne interesy prawne, cechuje ja wysoki stopień obiektywizmu. godnie z art. 278 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego (kpc) forma opinii zależny od sądu, który w postanowieniu będącym podstawą do wydania opinii, oznaczy czy opinia ma być przedstawiona ustnie, czy na piśmie.
W tym miejscu należy także wskazać, iż instytut naukowy i naukowo - badawczy jest zobowiązany do złożenia opinii pisemnej, w każdym przypadku. W przypadku złożenia przez biegłego opinii w formie pisemnej, powinna być ona złożona w odpisach, dla doręczenia ich stronom postępowania w celu zagwarantowania stronom czynnego udziału w toku. przeprowadzania postępowania dowodowego. Strony po doręczeniu im odpisów opinii mogą składać zastrzeżenia co do treści opinii, przede wszystkim kwestionując niekorzystne dla stron wnioski, zawarte w opinii. Dowód z opinii biegłego jest przeprowadzany by ułatwić sędziemu ocenę materiału dowodowego gdy wymaga to wiadomości specjalnych.
142. Jakie zastosowanie i charakter ma dowód z przesłuchania stron, kiedy ten dowód jest obligatoryjny.
Może mieć miejsce Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione
fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może
dopuścić dowód z przesłuchania stron. A więc dowód ten ma charakter dowodu posiłowego subsydiarnego przeprowadzanego wyłącznie w sytuacji istnienia niewyjaśnionych istotnych faktów, po wyczerpaniu innych możliwości na przeprowadzenie dowodu.
Obligatoryjnie dowód z przesłuchania stron przeprowadza się w sprawie o rozwód lub separację, a także gdy strony zawnioskują w sprawie o istnienie lub nieistnienie małżeństwa.
143. Inne środki dowodowe i dowody nienazwane . Ich przeprowadzenie dopuszczone jest art. 309 który mówi że w przypadku innych dowodów niż wymienionych w kodeksie sąd określi sposób ich przeprowadzenia. Są to np.: dowód z badania krwi, dowód z badania dna, dowód z filmu tv, fotokopii, planów, płyt taśm dźwiękowych, mp3.
Dowody nienazwane to:
- badania antropologiczne dotyczące ekspertyzy dziedziczno - biologicznej, dopuszczlne dla dziecka powyżej 3 roku życia, gdy badanie krwi nie jest możliwe
-dowód z badania stopnia dojrzałości płodu
-dowód ze szczególnych dokumentów związanych urządzeniami przesyłającymi np. mail. Podpis elektroniczny,
-pośrednie lub pochodne dokumenty w postaci wydruków z komputera np. wydruki z gg
144. zabezpieczenie dowodów
Przed wszczęciem postępowania na wniosek, a w toku postępowania również z urzędu,
można zabezpieczyć dowód, gdy zachodzi obawa, że jego przeprowadzenie stanie
się niewykonalne lub zbyt utrudnione, albo gdy z innych przyczyn zachodzi potrzeba
stwierdzenia istniejącego stanu rzeczy. Zabezpieczenie dowodu polega więc na przeprowadzeniu dowodów przed wszczęciem postępowania lub w jego toku, lecz wcześniej niż przy normalnym przebiegu postępowania dowodowego.
Wniosek może zgłosić osoba, która uważa, że będzie powodem lub pozwanym.
145. Moment wdania się w spór - mówi o nim art. 206.1 że pozwany przed pierwszą rozprawą może wnieść odpowiedź na pozew. Przed wniesienie tej odpowiedzi pozwany wdaje się w spór. Jest to co do zasady fakultatywne
146. Odpowiedź na pozew jest co do zasady fakultatywna, obligatoryjna jest natomiast W sprawach, w których sąd nie wydał nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym
lub upominawczym, pozwany jest obowiązany do wniesienia odpowiedzi na pozew w terminie dwutygodniowym od dnia otrzymania pozwu. Odpowiedź na pozew wniesiona po terminie podlega zwrotowi.
Ponadto jest obligatoryjna jeżeli przewodniczący tak postanowi:
- w sprawach cywilnych
- w sprawach rozrachunkowych
147. Etapy postepowania:
- wywołanie sprawy
-przedstawienie i wyjaśnienie stanowisk stron -
Rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy strony - najpierw powód, a potem pozwany - zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. Strony mogą ponadto wskazywać podstawy prawne swych żądań i wniosków. Na żądanie prokuratora sąd udziela mu głosu w każdym stanie rozprawy; art. 62 nie stosuje się.
§ 2. Każda ze stron obowiązana jest do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony
przeciwnej, dotyczących okoliczności faktycznych.
<§ 21. Sąd poucza stronę występującą w sprawie bez adwokata, radcy prawnego,
rzecznika patentowego lub radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu
Państwa o treści art. 162, 207, 217, 229 i 230.>
§ 3. Ponadto rozprawa obejmuje, stosownie do okoliczności, postępowanie dowodowe
i roztrząsanie jego wyników.
- postepowanie dowodowe i rozstrząsanie jego wyników (uznaje fakty za udowodnione lub za nieudowodnione)
-zamknięcie rozprawy
-wydanie orzeczenia
148. Rozprawa może być na nowo rozpoczęta gdy:
-wyjdą na jaw nowe okoliczności faktyczne lub prawne mające znaczenie dla stron tzw notaria sądowe
- strona powoła się na nowe fakty i dowody mające istotne znaczenie dla sprawy, o których wcześniej nie wiedziała
- nastąpiła zmiana składu orzekającego przed wydaniem orzeczenia
149. w jakich sytuacjach można wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym:
1. wyrok zaoczny zastrzeżony - 341 W razie nie nadejścia dowodu doręczenia na dzień rozprawy sąd może w ciągu następnych dwóch tygodni wydać na posiedzeniu niejawnym wyrok zaoczny, jeżeli w tym czasie otrzyma dowód doręczenia. Wyrok taki wiąże sąd od chwili podpisaniasentencji.
2. wyrok w sprawach drobnych roszczeń ( tzw sprawy transgraniczne)
Wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym wiąże sąd od chwili podpisania sentencji.
Sąd z urzędu doręcza wyrok obu stronom z pouczeniem o przysługujących im środkach
Zaskarżenia
3. w sprawach gospodarczych gdy pozwany uznał powództwo. Sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo oraz gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń, zgłoszonych wniosków dowodowych i zarzutów - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.
§ 2. Wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona
w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że pozwany uznał powództwo .Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew
- postępowanie apelacyjne i kasacyjne unieważnienie postępowania
- w postępowaniu o stwierdzenie nieważności orzeczenia sprawach, o których mowa w art. 753 i art. 7531, jeżeli osoba obowiązana do świadczeń uzna roszczenie, wyrok zasądzający świadczenie w zakresie niezaspokojonym może być wydany na posiedzeniu niejawnym.
150. informacyjne słuchanie stron-
Art. 212 § 1. Sąd na rozprawie przez zadawanie pytań stronom dąży do tego, aby strony
przytoczyły lub uzupełniły twierdzenia lub dowody na ich poparcie oraz
udzieliły wyjaśnień koniecznych dla zgodnego z prawdą ustalenia podstawy
faktycznej dochodzonych przez nie praw lub roszczeń. W ten sam sposób
sąd dąży do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, które są sporne.
§ 2. W razie uzasadnionej potrzeby przewodniczący może udzielić stronom niezbędnych
pouczeń, a stosownie do okoliczności zwraca uwagę na celowość
ustanowienia pełnomocnika procesowego.
Co się dzieje jeżeli strona mówi co innego w informacyjnym słuchaniu niż wynikać by to miało z postępowania dowodowego stronie nie grożą żadne sankcje. Sąd może zarządzić oddzielną rozprawę co do pozwu głównego i wzajemnego, jako też co do jednego z kilku roszczeń połączonych w jednym pozwie, bądź to głównym, bądź wzajemnym, albo w stosunku do poszczególnych współuczestników. Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli są one ze sobą wzwiązku lub mogły być objęte jednym pozwem.
Jakie są rodzaje zawieszenia postępowania?
Z mocy prawa - nie wymaga postanowienia np. katastrofa - art. 175
W razie śmierci pełnomocnika procesowego postępowanie może toczyć się dalej dopiero po wezwaniu strony nie 5stawającej. Wezwanie doręcza się stronie w miejscu jej rzeczywistego zamieszkania, zawiadamiając ją równocześnie o śmierci pełnomocnika procesowego. W wypadku tym nie stosuje się art. 136 § 2.
Z urzędu art. 174 i 175 ze zn 1
Art. 174 § 1. Sąd zawiesza postępowanie z urzędu:
1) w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela;
2) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;
3) jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu;
4) jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości i ogłoszono upadłość z
możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona została prawa zarządu
masą upadłości, albo ogłoszono upadłość obejmującą likwidację
majątku strony;
§ 2. W wypadkach wymienionych w § 1 pkt 1 i 4 zawieszenie ma skutek od chwili zdarzeń, które je spowodowały. Zawieszając postępowanie, sąd z urzędu uchyla orzeczenia wydane po nastąpieniu tych zdarzeń, chyba że nastąpiły one po zamknięciu rozprawy.
§ 3. W wypadku, o którym mowa w § 1 pkt 4, sąd wezwie syndyka albo zarządcę masy upadłości do wzięcia udziału w sprawie, a jeżeli syndyk albo zarządca może odmówić wstąpienia do postępowania, sąd wyznaczy mu odpowiedni termin do złożenia oświadczenia. Niezłożenie w terminie oświadczenia co do wstąpienia do postępowania uważa się za odmowę wstąpienia.
Art. 175 z zn. 1 Jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych jest obowiązkowe, w razie śmierci adwokata lub radcy prawnego, skreślenia z listy adwokatów lub radców prawnych, utraty możliwości wykonywania zawodu albo utraty zdolności procesowej, sąd zawiesza postępowanie z urzędu, wyznaczając odpowiedni termin do wskazania innego adwokata lub radcy prawnego, i po upływie tego terminu podejmuje
postępowanie. Przepis art. 175 stosuje się odpowiednio.
Fakultatywne - Art. 177.
§ 1. Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu:
1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego;
2) jeżeli osoba trzecia wystąpiła przeciwko obu stronom z interwencją główną;
3) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej;
4) jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej;
5) w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy;
6) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu.
§ 2. Jeżeli postępowanie karne, dyscyplinarne lub administracyjne nie jest jeszcze rozpoczęte, a jego rozpoczęcie zależy od wniosku strony, sąd wyznaczy termin do wszczęcia postępowania, w innych wypadkach może zwrócić się do właściwego organu.
Wnioskowe - na wniosek spadkobiercy, oraz na zgodny wniosek stron
Art. 176. - Sąd zawiesi postępowanie na wniosek spadkobiercy, jeżeli powód dochodzi przeciwko niemu wykonania obowiązku należącego do długów spadkowych, a spadkobierca nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takiego oświadczenia jeszcze nie upłynął.
Art. 178 - Sąd może również zawiesić postępowanie na zgodny wniosek stron.
Tzw. Spoczywanie procesu- bezczynność stron procesu
Omów zawieszenie postępowania obligatoryjne.
j.w.
W jakich sytuacjach następuje zawieszenie w trybie nieprocesowym?
Omów przypadki zawieszenia fakultatywnego.
j.w
Na czym polega spoczywanie procesu?
Zawieszenie wskutek bezczynności stron - zalicza się art. 177 pkt 5 i 6 oraz art. 178
W jakich przypadkach następują szczególne przypadki zawieszenia?
Art. 173 - Postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej.
Art. 1751. - Jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych jest obowiązkowe, w razie śmierci adwokata lub radcy prawnego, skreślenia z listy adwokatów lub radców prawnych, utraty możliwości wykonywania zawodu albo utraty zdolności procesowej, sąd zawiesza postępowanie z urzędu, wyznaczając odpowiedni termin do wskazania innego adwokata lub radcy prawnego, i po upływie tego terminu podejmuje postępowanie. Przepis art. 175 stosuje się odpowiednio.
Art. 176. Sąd zawiesi postępowanie na wniosek spadkobiercy, jeżeli powód dochodzi przeciwko niemu wykonania obowiązku należącego do długów spadkowych, a spadkobierca nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takiego oświadczenia jeszcze nie upłynął.
Art. 428. § 1. Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jednakże w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sądowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, postępowanie ulega zawieszeniu, chyba że prokurator popiera żądanie unieważnienia albo ustalenia istnienia lub nieistnienia małżeństwa.
Art. 440. § 1. Jeżeli sąd nabierze przekonania, że istnieją widoki na utrzymanie pożycia małżeńskiego, zawiesza postępowanie. Zawieszenie takie może nastąpić tylko raz w toku postępowania.
Art. 450. § 1. Postępowanie o unieważnienie małżeństwa w razie śmierci jednego z małżonków zawiesza się.
Art. 456 § 2. W sprawie wytoczonej przez dziecko o ustalenie albo zaprzeczenie macierzyństwa, o zaprzeczenie ojcostwa albo ustalenie bezskuteczności uznania, jak również w sprawie wytoczonej przez dziecko albo jego matkę o ustalenie ojcostwa, postępowanie zawiesza się w razie śmierci pozwanych do czasu ustanowienia przez sąd orzekający kuratora, który wstępuje do sprawy na miejsce zmarłego. Przepis ten stosuje się w sprawie o rozwiązanie przysposobienia w razie śmierci przysposabiającego.
Omów skutki zawieszenia.
Art. 179.
§ 1. W wypadku zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron albo wskutek ich niestawiennictwa lub niemożności nadania sprawie dalszego biegu, zawieszenie wstrzymuje tylko bieg terminów sądowych, które biegną dalej dopiero z chwilą podjęcia postępowania.
§ 2. We wszystkich innych wypadkach zawieszenia żadne terminy nie biegną i zaczynają
biec dopiero od początku z chwilą podjęcia postępowania. Terminy sądowe należy w miarę potrzeby wyznaczać na nowo.
§ 3. Podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu. Czynności podejmowane przez strony, a nie dotyczące tych przedmiotów, wywołują skutki dopiero z chwilą podjęcia postępowania.
Kiedy sąd podejmuje zawieszone postepowanie?
Art. 179. § 1. W wypadku zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron albo wskutek ich niestawiennictwa lub niemożności nadania sprawie dalszego biegu, zawieszenie wstrzymuje tylko bieg terminów sądowych, które biegną dalej dopiero z chwilą podjęcia postępowania.
§ 2. We wszystkich innych wypadkach zawieszenia żadne terminy nie biegną i zaczynają biec dopiero od początku z chwilą podjęcia postępowania. Terminy sądowe należy w miarę potrzeby wyznaczać na nowo.
§ 3. Podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu. Czynności podejmowane przez strony, a nie dotyczące tych przedmiotów, wywołują skutki dopiero z chwilą podjęcia postępowania.
Omów przypadki umorzenia zawieszonego postępowania.
Dwie grupy -jeżeli wydanie wyroku jest zbędne oraz gdy jest niedopuszczalne.
Zbędne :Ogólna zasada art. 355 -§ 1. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.
§ 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew w piśmie procesowym albo gdy strony zawarły ugodę przed mediatorem, którą zatwierdził sąd.
DODATKOWO:
Jeżeli strony zawarły ugodę sądową ze skutkiem prawnym (art.223)
Jeżeli pozwany cofnął ze skutkiem prawnym sprzeciw od wyroku zaocznego
Jeżeli strona cofnie ze skutkiem prawnym apelację lub skargę kasacyjną
Jeżeli skarżący cofnie ze skutkiem prawnym skargę o wznowienie postępowania
Jeżeli powód w postępowaniu w sprawach małżeńskich nie zgłosi w ciągu roku wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania
Po prawomocnym zakończeniu sprawy o rozwód co do roszczeń o zaspokojenie potrzeb rodziny i alimenty, w których w sprawie o rozwód orzeczono
W razie śmierci jednego z małżonków w procesie rozwodowym
W razie śmierci pozwanego małżonka , a jeżeli pozwani są oboje, w razie śmierci jednego z nich
W razie śmierci jednej ze stron w postepowaniu w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi
Jeżeli organ rentowy wydał decyzję uwzględniającą w całości lub w części żądanie strony przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd
W postepowaniu nakazowym w razie odrzucenia pozwu po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty
Jeżeli strona cofnie ze skutkiem prawnym skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Niedopuszczalne: zachodzi z tych samych przyczyn, z jakich w razie istnienia ich w chwili wszczęcia postepowania nastąpiłoby odrzucenie pozwu czyli - patrz pyt. 113
Omów sytuacje umorzenia postępowania z innych przyczyn niż zawieszone postępowanie.
j.w.
Podział wyroków ze względu na zakres orzekania.
Wyrok wstępny - dotyczą wszystkich roszczeń o świadczenie lub prawo, w których sporna jest sama zasada dochodzonego roszczenia oraz sporna jest wysokość dochodzonego roszczenia. Przysługuje apelacja
Art. 318.
§ 1. Sąd, uznając roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, może wydać wyrok wstępny tylko co do samej zasady, co do spornej zaś wysokości żądania - zarządzić bądź dalszą rozprawę, bądź jej odroczenie.
§ 2. W razie zarządzenia dalszej rozprawy, wyrok co do wysokości żądania, jak również rozstrzygnięcie co do kosztów może zapaść dopiero po uprawomocnieniu się wyroku wstępnego.
Wyrok częściowy - po jego wydaniu sąd nadal prowadzi postępowanie co do pozostałej części roszczenia, przysługuje apelacja
Art. 317.
§ 1. Sąd może wydać wyrok częściowy, jeżeli nadaje się do rozstrzygnięcia tylko część żądania lub niektóre z żądań pozwu; to samo dotyczy powództwa wzajemnego.
§ 2. Na tej samej podstawie sąd może wydać wyrok częściowy, rozstrzygający o całości żądania powództwa głównego lub wzajemnego.
Wyrok końcowy
Można jeszcze wyróżnić:
Wyrok uzupełniający - pozostaje w związku z uzupełnieniem wyroku
Wyrok łączny - pozostaje w związku z zarządzeniem przez sąd połączenia kilku spraw
Jakie znasz rodzaje nakazów zapłaty? Do uzupełnienia
Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym
Jakie znasz rodzaje postanowień?
Kończące postepowanie w sprawie - wydawane kiedy sąd orzeka o losach całego procesu, a nie zachodzą warunki do wydania wyroku. Należy tu wyróżnić postanowienia, które zamykają drogę do wydania wyroku. Czyli: o umorzeniu, o odrzuceniu pozwu, o odrzuceniu apelacji i skargi kasacyjnej - podlegają zaskarżeniu w drodze zażalenia
Niekończące postanowienia w sprawie - pozostałe np. postanowienia dowodowe. Mogą być zmieniane i uchylane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociaż by były zaskarżone lub prawomocne.
Występujące w postepowaniu procesowym - są to postanowienia formalne - nie orzekają o meritum (kończące postepowanie w sprawie i niekończące)
Występujące w postępowaniu nie procesowym - najważniejsze postanowienia merytoryczne tzw. Co do istoty sprawy. (mogą kończyć postępowanie)
Kto wydaje zarządzenia?
Przewodniczący
Sąd
Referendarz sądowy
Na czym polega wyrok częściowy?
Art. 317. § 1. Sąd może wydać wyrok częściowy, jeżeli nadaje się do rozstrzygnięcia tylko część żądania lub niektóre z żądań pozwu; to samo dotyczy powództwa wzajemnego.
§ 2. Na tej samej podstawie sąd może wydać wyrok częściowy, rozstrzygający o całości żądania powództwa głównego lub wzajemnego.
Stanowi wyjątek od zasady całościowego orzekania o przedmiocie sporu w jednym wyroku. Może być wydany z urzędu lub na wniosek. Po wydaniu częściowego wyroku sąd nadal prowadzi postępowanie w zakresie pozostałej części roszczenia. Nie zawiera rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania. Przysługuje apelacja.
Co to jest wyrok wstępny?
Art. 318. § 1. Sąd, uznając roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, może wydać wyrok wstępny tylko co do samej zasady, co do spornej zaś wysokości żądania - zarządzić bądź dalszą rozprawę, bądź jej odroczenie.
§ 2. W razie zarządzenia dalszej rozprawy, wyrok co do wysokości żądania, jak również rozstrzygnięcie co do kosztów może zapaść dopiero po uprawomocnieniu się wyroku wstępnego.
Celem wyroku wstępnego jest zapobieżenie dalszej ewentualnej zbędnej pracy sądu pierwszej instancji zmierzającej do rozstrzygnięcia o wysokości dochodzonego roszczenia. Wyroki wstępne dotyczą wszystkich roszczeń o świadczenie lub prawo, w kórych:
- sporna jest sama zasada dochodzonego roszczenia oraz
- sporna jest wysokość dochodzonego roszczenia (oba elementy łącznie)
Nie może być wydany w postepowaniu o ustalenie lub ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa.
Omów wyrok końcowy i uzupełniający.
Na czym polega zasada dotycząca czasu orzekania, przedmiotu orzekania i podstaw orzekania?
Co to jest moratorium sędziowskie?
Art. 322. Jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.
Omów elementy wyroku.
Sentencja - Art. 325.
Sentencja wyroku powinna zawierać wymienienie sądu, sędziów, protokolanta oraz prokuratora, jeżeli brał udział w sprawie, datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku, wymienienie stron i oznaczenie przedmiotu sprawy oraz rozstrzygnięcie sądu o żądaniach stron.
Co to jest votum separatum?
Art. 324 §2 in fine - Sędzia, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może przy podpisywaniu sentencji zgłosić zdanie odrębne i obowiązany jest uzasadnić je na piśmie przed podpisaniem uzasadnienia.
Kiedy sąd uzasadnia wyrok?
Art. 328. § 1. Uzasadnienie wyroku sporządza się na żądanie strony, zgłoszone w terminie
tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji wyroku, a w wypadku, o którym mowa w art. 327 § 2 - od dnia doręczenia sentencji wyroku. Żądanie spóźnione sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Sąd sporządza uzasadnienie wyroku również wówczas, gdy wyrok został zaskarżony w ustawowym terminie oraz gdy wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
§ 2. Uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia,
a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
Sententia non existens.
Krajewski - wyrok ogłoszony a nie podpisany to wyrok nieistniejący
Wyrok nie ogłoszony a podpisany nie istnieje w sensie prawnym
Bładowski, Broniewicz - orzeczenie nieistniejące:
- wydawane przez osoby, zespoły, które nie stanowią władz sędziowskich
- orzeczenie w procesie nie istnieje, nie było stron.
- orzeczenie nie posiada elementów przewidzianych przez prawo
- brak rozstrzygnięcia o żądaniach
- orzeczenie o treści sprzecznej z prawem lub zasądzające świadczenie nie nadające się do egzekucji
Broniewicz uważa, że orzeczenie nieistniejące przed sądem nie zawiera rozstrzygnięć o żądaniach stron i nie jest sporządzane na piśmie.
Przesłanki cofnięcia pozwu po ogłoszeniu wyroku.
Pozew można cofnąć nawet po wydaniu wyroku:
Wyrok się jeszcze nie uprawomocnił
Nie został zaskarżony
Powód cofając pozew zrzekł się dochodzenia roszczeń albo cofnął bez zrzekania się roszczeń a pozwany wyraził zgodę
Sąd uzna cofnięcie za dopuszczalne
Art. 203 § 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.
Omów wyrok zaoczny.
Art. 339. - § 1. Jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny.
§ 2. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.
Art. 340. Wyrok wydany w nieobecności pozwanego nie będzie zaoczny, jeżeli pozwany żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności albo składał już w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie.
Art. 341. W razie nie nadejścia dowodu doręczenia na dzień rozprawy sąd może w ciągu następnych dwóch tygodni wydać na posiedzeniu niejawnym wyrok zaoczny, jeżeli w tym czasie otrzyma dowód doręczenia. Wyrok taki wiąże sąd od chwili podpisania sentencji.
Art. 342. Wyrok zaoczny sąd uzasadnia, gdy powództwo zostało oddalone w całości lub w części, a powód zażądał uzasadnienia w ciągu tygodnia od doręczenia mu wyroku, albo gdy powód, który żądania takiego nie zgłosił, wniósł apelację w przepisanym terminie.
Art. 343. Wyroki zaoczne doręcza się z urzędu obu stronom z pouczeniem o przysługujących im środkach zaskarżenia. Pozwanego poucza się także o treści art. 344 § 2 zdanie drugie
Art. 3431. Jeżeli po wydaniu wyroku zaocznego okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sąd z urzędu uchyla wyrok zaoczny i wydaje odpowiednie postanowienie.
Za prawdziwe sąd nie może uznać twierdzeń powoda w sprawach: małżeńskich, między rodzicami a dziećmi, w sprawach o opróżnienie lokalu na podstawie ustawy o ochronie lokatorów.
Co to jest wyrok zaoczny zastrzeżony?
Patrz - Art. 341
Środki zaskarżenia od wyroku zaocznego.
Art. 344. - § 1. Pozwany, przeciwko któremu zapadł wyrok zaoczny, może złożyć sprzeciw w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wyroku.
§ 2. W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien przytoczyć zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz okoliczności faktyczne i dowody. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności.
§ 3. Sprzeciw złożony po terminie oraz sprzeciw, którego braków strona w wyznaczonym terminie nie uzupełniła, a także sprzeciw nieopłacony, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.
Art. 345. Jeżeli sprzeciw został złożony prawidłowo, przewodniczący wyznacza termin rozprawy i zarządza doręczenie sprzeciwu powodowi.
Art. 347. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub w części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Przepis art. 332 § 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 348. Koszty rozprawy zaocznej i sprzeciwu ponosi pozwany, choćby następnie wyrok zaoczny został uchylony, chyba że niestawiennictwo pozwanego było niezawinione lub że nie dołączono do akt nadesłanych do sądu przed rozprawą wyjaśnień pozwanego.
Art. 349. § 1. W razie cofnięcia sprzeciwu sąd, jeżeli uzna, że cofnięcie jest dopuszczalne, umarza postępowanie wywołane wniesieniem sprzeciwu i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Wyrok zaoczny staje się wówczas prawomocny.
Kiedy referendarz sądowy orzeka merytorycznie w procesie i w jakiej formie zapadają jego decyzje?
Wydawanie postanowień o ustanowieniu lub odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego
Wydawanie zarządzeń w wypadkach z art. 130 - 130 z zn.5 tj. wezwanie do usunięcia braków pisma, wezwanie do wniesienia pisma na urzędowym formularzu, wezwanie do należytego opłacenia pisma, wezwanie do wpłacenia zaliczki na czynność procesową związaną z wydatkami.
Wydawanie nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym
Stwierdzenie prawomocności orzeczenia
Wydawanie zarządzeń w postepowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych ???
Na czym polega rektyfikacja orzeczeń?
Sprostowanie, uzupełnienie, wykładnia wyroku.
Kiedy można sprostować orzeczenie?
Art. 350 - Sąd może z urzędu sprostować w wyroku niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. Sprostowanie sąd może postanowić na posiedzeniu niejawnym; o sprostowaniu umieszcza się wzmiankę na oryginale wyroku, a na żądanie stron także na udzielonych im wypisach. Dalsze odpisy i wypisy powinny być zredagowane w brzmieniu uwzględniającym postanowienie o sprostowaniu. Jeżeli sprawa toczy się przed sądem drugiej instancji, sąd ten może z urzędu sprostować wyrok pierwszej instancji. Może nastąpić w każdym czasie. Przysługuje zażalenie. Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia.
Błąd rachunkowy - błąd wynikający z niewłaściwego przeprowadzenia działań arytmetycznych.
Na czym polega uzupełnienie orzeczenia?
Art. 351 - Strona może w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu - od jego doręczenia, zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wykonalności albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu.
Wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu kosztów lub natychmiastowej wykonalności sąd może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym. Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, chyba że uzupełnienie dotyczy wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności.
Kiedy sąd dokonuje wykładni orzeczenia?
Art. 352. Sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści. Postanowienie w tym przedmiocie sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.
Art. 353. Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia.
Tylko sentencja podlega wykładni (nie uzasadnienie)
Dokonuje jej tylko sąd, który wydał wyrok
Wykładnia może być dokonana z urzędu lub na wniosek (np. strona, komornik, prokurator)
Omów natychmiastową wykonalność wyroku.
Występuje gdy wykonalność orzeczenia sądowego powstaje przed uzyskaniem jego prawomocności. Może następować:
Z mocy ustawy
Z mocy orzeczenia sądowego
AD 1. - wszystkie postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie podlegają zaskarżeniu zażaleniem. Natomiast wyroki sądu drugiej instancji są wykonalne, jeżeli Kodeks nie stanowi inaczej np. - art. 388 § 1 W razie wniesienia skargi kasacyjnej, gdyby na skutek wykonania orzeczenia stronie mogła być wyrządzona niepowetowana szkoda, sąd drugiej instancji może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia do czasu ukończenia postępowania kasacyjnego lub uzależnić wykonanie tego orzeczenia - a w razie oddalenia apelacji także orzeczenia sądu pierwszej instancji - od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. § 3. Do czasu upływu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej wstrzymuje się z urzędu sprzedaż nieruchomości.
Nakaz zapłaty w postepowaniu nakazowym i w postępowaniu upominawczym - wykonalny po upływie dwóch tygodni wyznaczonych do zaspokojenia roszczenia lub wniesienia zarzutów.
AD 2. - sąd wydając wyrok w wypadkach wskazanych w kodeksie, nadaje temu wyrokowi odrębnym postanowieniem (z reguły zawartym w tym wyroku) rygor natychmiastowej wykonalności.
Rygor ten nadaje się z urzędu i na wniosek.
Z urzędu obligatoryjne :
Art. 333. § 1. Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli:
1) zasądza alimenty - co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące;
2) zasądza roszczenie uznane przez pozwanego;
3) wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny
4) sąd zasądza należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, w części nieprzekraczającej jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.
Z urzędu fakultatywnie:
Sąd może nadać wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza należność z weksla, czeku, warrantu, rewersu, dokumentu urzędowego lub dokumentu prywatnego, którego prawdziwość nie została zaprzeczona, oraz jeżeli uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania.
Jeżeli sąd uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania
Jeśli sąd pominie rygor można żąda uzupełnienia wyroku.
Na wniosek:
Art. 333 § 3. Sąd może również na wniosek nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało powoda na szkodę.
(powód, prokurator, RPO, organizacje społeczne, inspektor pracy, powiatowy rzecznik konsumentów)
Art. 334. § 1. Sąd może uzależnić natychmiastową wykonalność wyroku od złożenia przez
powoda stosownego zabezpieczenia.
§ 2. Zabezpieczenie może polegać również na wstrzymaniu wydania powodowi rzeczy odebranych pozwanemu lub sum pieniężnych po ich wyegzekwowaniu albo na wstrzymaniu sprzedaży zajętego majątku ruchomego.
§ 3. Sprzedaż lub przejęcie na własność zajętej nieruchomości wstrzymuje się z urzędu do czasu uprawomocnienia się wyroku.
Natychmiastowa wykonalność wyroku nie może być orzeczona:
- jeżeli wskutek wykonania wyroku mogłaby wyniknąć dla pozwanego niepowetowana szkoda (nie dot. Alimentów, należności pracownika ze stosunku pracy)
- w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa (nie dot. należności pracownika ze stosunku pracy)
Restitutio in integrum.
Przywrócenie stanu poprzedniego.
Art. 338.
§ 1. Uchylając lub zmieniając wyrok, któremu nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, sąd na wniosek pozwanego orzeka w orzeczeniu kończącym postępowanie o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu poprzedniego stanu.
§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie wyłącza możliwości dochodzenia w osobnym procesie naprawienia szkody poniesionej wskutek wykonania wyroku.
Co to jest skuteczność orzeczenia i jakie mamy skutki orzeczeń?
Na czym polega prawomocność formalna i materialna?
FORMALNA - Art. 363. § 1. Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia.
Chodzi tu o zwyczajne środki odwoławcze (apelacja, zażalenie) i takie środki zaskarżenia jak: sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty w postępowaniu nakazowym, sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, skarga na czynności komornikami inne. Skarga o wznowieni postepowania nie należy do nich.
MATERIALNE:
Res iudicata
Omów res iudicata i jakie orzeczenia z niej korzystają?
Art. 365 - § 1. Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. - oznacza to wykluczenie możliwości ponownego wystąpienia z powództwem w tej samej sprawy, jeżeli została ona już prawomocnie rozstrzygnięta co do istoty.
Stanowi bezwzględną, negatywną przesłankę procesową, którą sąd bierze po uwagę z urzędu, w każdym stanie sprawy. W wypadku jej stwierdzenia przez sąd, pozew podlega odrzuceniu. Postępowanie toczące się pomimo powagi rzeczy osądzonej, dotknięte jest nieważnością. Zarzut powagi rzeczy osądzonej, można zgłosić aż do wydania wyroku przez SN w postępowaniu kasacyjnym.
Korzysta z niej każdy prawomocny wyrok sądowy oraz nakazy zapłaty w postępowaniu nakazowym i upominawczym, wyroki sądów zagranicznych, które zostały uznane i te które nie wymagają uznania.
Ne bis idem i jego skutki.
Nie można sądzić w tej samej sprawie. - j.w.
Granice podmiotowe i przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej.
Przedmiotowe - Art. 366. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko miedzy tymi samymi stronami.
W rezultacie powaga rzeczy osądzonej obejmuje wyłącznie przedmiot rozstrzygnięcia sądu zawarty w sentencji wyroku. (powaga rzeczy osądzonej nie obejmuje ustaleń faktycznych, z wyjątkiem wiążących sąd cywilny ustaleń wydanego w postępowaniu karnym wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa)
Podmiotowe - granice powagi rzeczy osądzonej obejmują w zasadzie tylko przeciwstawne strony procesowe.
Wymień środki odwoławcze i zaskarżenia w procesie, nieprocesie i postępowaniu egzekucyjnym.
Na czym polega apelacja pełna i ograniczona?
Niepełna - sine beneficio novorum - ogranicza się wyłącznie do kontroli i usunięcia skutków błędów sądu pierwszej instancji.
Pełna - cum beneficio novorum - oprócz kontroli i usunięcia skutków błędów pierwszej instancji, obejmuje również naprawienie błędów stron, poprzez dopuszczenie możliwości powołania przez strony nowych faktów i dowodów (kodeks przyjął apelację pełną)
Jakie są wymogi formalne apelacji?
Art. 368. § 1. Apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego,
a ponadto zawierać:
1) oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części;
2) zwięzłe przedstawienie zarzutów;
3) uzasadnienie zarzutów;
4) powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz wykazanie,
że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo że potrzeba powołania się na nie wynikła później;
5) wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.
§ 2. W sprawach o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia. Wartość ta może być oznaczona na kwotę wyższą od wartości przedmiotu sporu wskazanej w pozwie jedynie wtedy, gdy powód rozszerzył powództwo lub sąd orzekł ponad podanie
Jakie zarzuty mogą być podstawą apelacji?
Kodeks nie precyzuje na jakich zarzutach można oprzeć apelację. (kasacja tak) Należy uznać, że można ją oprzeć na tych wszystkich zarzutach, które według składającego apelację wpłynęły bezpośrednio, a nawet pośrednio na niekorzystne dla niego rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji a w szczególności na:
Zarzutach naruszeń prawa materialnego
Zarzutach naruszeń prawa procesowego
Zarzutach faktycznych
Nowych faktach i dowodach
Zarzucie nie rozpoznania istoty sprawy
Powinny być przedstawione w sposób zwięzły.
Jaki jest przebieg postępowania apelacyjnego?
Na czym polega zakaz reformationis in peius?
Art. 384. Sąd nie może uchylić lub zmienić wyroku na niekorzyść strony wnoszącej apelację, chyba że strona przeciwna również wniosła apelację.
Jakie mogą zapaść orzeczenia sądu apelacyjnego?
Oddalić apelację
Zmienić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy
Uchylić zaskarżony wyrok, znieść postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazać sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania
Uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić pozew
Uchylić zaskarżony wyrok i umorzy postępowanie
Uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji
Jakim środkiem jest zażalenie?
Jest środkiem odwoławczym w ścisłym znaczeniu i w zasadzie posiada charakter dewolutywny z wyjątkiem art. 395§2
Na jakie orzeczenia przysługuje zażalenie?
Art. 394. § 1. Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;
2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie
interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;
4) rygor natychmiastowej wykonalności;
41) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania;
42) stwierdzenie prawomocności orzeczenia;
5) skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia;
6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;
8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
9) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego i należności świadka;
10) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
101) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem;
11) odrzucenie zażalenia;
12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego.
§ 2. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia.
§ 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.
Kiedy można wnieść zażalenie do SN?
Art. 394 ze zn 1. §1. Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz na postanowienie sądu drugiej lub pierwszej instancji odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
§ 1 z zn 1. Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje także w razie uchylenia przez sąd drugiej instancji wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
W sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 398 z zn. 1, a także postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji.
Art. 398 z zn 1.
§ 1. Od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia
w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących
postępowanie w sprawie strona, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw
Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka może wnieść skargę kasacyjną do
Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 2. Wniesienie skargi kasacyjnej przez stronę wyłącza - w zaskarżonym zakresie -
wniesienie skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw
Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka.
Czym jest skarga na orzeczenie referendarza sądowego - wymień jej cechy.
Art. 398 ze zn. 22 -
§ 1. Na orzeczenia referendarza sądowego co do istoty sprawy oraz na orzeczenia kończące postępowanie, jak również na orzeczenia, o których mowa w art. 394 § 1 pkt 1, 2, 42 i 5-9, przysługuje skarga, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie.
§ 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego traci moc.
§ 3. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia stronie
postanowienia referendarza sądowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 5. Skargę wniesioną po upływie terminu lub nieopłaconą sąd odrzuca.
Art. 39823.
§ 1. Rozpoznając skargę na postanowienie referendarza w przedmiocie kosztów sądowych
lub kosztów procesu oraz na postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, wniesienie skargi na postanowienie referendarza
wstrzymuje jego wykonalność. Sąd orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.
201. na jakie orzeczenia referendarza sądowego przysługuje skarga, a na jakie sprzeciw.
Skarga na orzeczenie referendarza sądowego, jest zwyczajnym, niedewolutywnym środkiem zaskarżenia, wydanych przez referendarza sądowego orzeczeń. Skarga ta przysługuje na orzeczenia co do istoty sprawy, orzeczenie kończące postępowanie, orzeczenia co do nadania klauzuli wykonalności, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, a także postanowienia
sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem
jest:
1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;
2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie
interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;
4) stwierdzenie prawomocności orzeczenia;
5) skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia;
6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;
8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
9) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego i należności świadka;
Skargę rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie.
Sprzeciw - przysługuje od nakazu zapłaty oraz wyroku zaocznego wydanego przez referendarza. Referendarz wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym oraz elektronicznym postępowaniu upominawczym. ??
202. jakie cechy ma sprzeciw od nakazu zapłaty
- W nakazie zapłaty nakazuje się pozwanemu, żeby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia tego nakazu zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo w tym terminie wniósł sprzeciw do sądu.
- Pismo zawierające sprzeciw wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sądowego - do sądu, przed którym wytoczono powództwo. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz okoliczności faktyczne i dowody.
- Sąd odrzuca sprzeciw wniesiony po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalny albo którego braków pozwany nie usunął w terminie.
- Nakaz zapłaty, przeciwko któremu w całości lub w części nie wniesiono skutecznie sprzeciwu, ma skutki prawomocnego wyroku.
- W razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc, a przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozprawę.
- Nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem.
203. jakim środkiem zaskarżenia jest skarga kasacyjna
Jest to nadzwyczajny środek zaskarżenia (od prawomocnych orzeczeń). Kontrola orzeczeń pod względem prawnym. Jest to co zasady środek o charakterze kasacyjnym (nie wydaje się wyroku co do istoty sprawy, ogranicza się jedynie do badania naruszeń prawa materialnego oraz naruszeń przepisów postępowania) z elementem rewizyjnym(w pewnych warunkach sąd kasacyjny może orzec co do istoty sprawy - 39816)
204. dopuszczalność skargi kasacyjnej.
Od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub
postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie
strona, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka może wnieść skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Wniesienie skargi kasacyjnej przez stronę wyłącza - w zaskarżonym zakresie - wniesienie skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka.
205. w jakich sytuacjach skarga jest niedopuszczalna
1. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Jednakże w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia skarga kasacyjna przysługuje także w sprawach o odszkodowanie z tytułu wyrządzenia szkody przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.
Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna także w sprawach:
1) o rozwód, o separację, o alimenty, o czynsz najmu lub dzierżawy oraz o naruszenie posiadania;
2) dotyczących kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent;
3) rozpoznanych w postępowaniu uproszczonym.
§ 3. Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa lub orzekającego unieważnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się wyroku zawarła
206. legitymacja do wniesienia skargi kasacyjnej
Powód, pozwany, interwenient uboczny, Prokurator Gerenalny, RPO, RPD
207. termin do wniesienia skargi kasacyjnej
Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka wynosi sześć miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli strona zażądała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem - od chwili doręczenia orzeczenia stronie.
208. przedsąd
Instytucja przedsądu pozwala już na wstępnym etapie postępowania kasacyjnego przed SN, na odmowę przyjęcia skargi kasacyjnej do jej merytorycznego rozpoznania. § 1. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli:
1) w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne;
2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów;
3) zachodzi nieważność postępowania lub
4) skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
O przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania Sąd Najwyższy orzeka na posiedzeniu niejawnym.
209. jakie mogą zapaść orzeczenia w wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej
Oddalenie skargi - brak uzasadnionych podstaw albo orzeczenie pomimo błędnego uzasadnieniu odpowiada prawu
Uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości lub części i przekazanie do ponownego rozpoznania (do tego samego sądu lub innego równorzędnego) orzeczenie kasatoryjne
SN może również uchylić wyrok sądu I instancji w całości lub części i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania do tego samego sądu lub innego równorzędnego. Może to nastąpić tylko wówczas, gdy SN uchyla jednocześnie również w całości lub części orzeczenie sądu II instancji.
Uchylenie zaskarżonego orzeczenia i orzeczenie co do istoty sprawy - na wniosek skarżącego - gdy podstawa naruszenia prawa materialnego jest oczywiście uzasadniona a skargi kasacyjnej nie oparto na podstawie naruszenia przepisów postępowania lub gdy ta podstawa okazała się nieuzasadniona - orzeczenie reformatoryjne
Uchylenie zaskarżonego orzeczenie i zniesienie postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (art. 386p.2 w zw. z 39821 )
210. przyczyny wznowienia postępowania
Nieważność:
Nieważność postępowania zachodzi:
1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna;
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany;
3) jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona;
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy;
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw;
6) jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy
bez względu na wartość przedmiotu sporu.
Można żądać wznowienia postępowania również w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.
Restytucyjne:
wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym;
wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów.
w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
jeżeli na treść wyroku miało wpływ postanowienie niekończące postępowania w sprawie, wydane na podstawie aktu normatywnego uznanego przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, uchylone lub zmienione zgodnie z art. 4161
211. legitymacja i termin wniesienia skargi o wznowienie postępowania
Termin: 3 miesiące od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy
podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy; jest to termin zawity, nieprzedłużalny, nieskracalny. Nie można jednak żądać wznowienia po upływie 5 lat od uprawomocnienia się wyroku, z wyjątkiem wypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.
Legitymację posiadają strony, Prokurator Generalny, RPO, organizacje społeczne wymienione w kodeksie, inspektor pracy, powiatowy rzecznik konsumentów, interwenient uboczny samoistny, interwenient uboczny niesamoistny(co do tego różne poglądy w literaturze).
212. orzeczenia w postępowaniu wznowieniowym.
Odrzucenie - Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną
lub nieopartą na ustawowej podstawie. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy, sąd stosownie do okoliczności może wydać następujące wyroki:
oddalić skargę
zmienić zaskarżony wyrok i w zależności od poczynionych ustaleń uwzględnić roszczenie w całości, w części lub oddalić powództwo
uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić pozew lub umorzyć postępowanie. Sąd może również umorzyć postępowanie o wznowienie wskutek cofnięcia skargi.
213. czym jest skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Skarga ma charakter prejudykatu, jest to nadzwyczajny środek odwoławczy.
.
214. od jakich orzeczeń przysługuje powyższa skarga
Skarga , przysługuje od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
W wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, można także żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.
215. kto ma legitymacje do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Strona, także Prokurator Generalny, jeżeli niezgodność wyroku z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich - jeżeli niezgodność wyroku z prawem wynika z naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, albo Rzecznik Praw Dziecka - jeżeli niezgodność wyroku z prawem wynika z naruszenia praw dziecka.
Od tego samego wyroku strona może wnieść tylko jedną skargę.
Skargę można oprzeć na podstawie naruszeń prawa materialnego lub przepisów postępowania, które spowodowały niezgodność wyroku z prawem, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda. Podstawą skargi nie mogą być jednak zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.
216. jaki jest termin złożenia skargi.
Skargę wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwóch lat od dnia jego uprawomocnienia się.
217. jaki jest tryb postępowania po wniesieniu skargi
- Skargę wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwóch lat od dnia jego uprawomocnienia się. W razie stwierdzenia niezachowania warunków formalnych określonych w art. 4245 § 2, przewodniczący wzywa o poprawienie lub uzupełnienie skargi. Skargę nieopłaconą, skargę wniesioną z naruszeniem art. 871 § 1 oraz skargę, której braków strona nie usunęła w terminie, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.
- Po doręczeniu skargi stronie przeciwnej, a gdy skargę wniósł Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka - obydwu stronom, sąd przedstawia niezwłocznie akta sprawy Sądowi Najwyższemu. Sąd Najwyższy odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd niższej instancji, skargę wniesioną po upływie terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 4245 § 1, jak również skargę z innych przyczyn niedopuszczalną. Skarga podlega także odrzuceniu, jeżeli zmiana zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych była lub jest możliwa albo jeżeli nie zachodzi wyjątek, o którym mowa w art. 4241 § 2.
- Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania, jeżeli jest oczywiście bezzasadna.
- Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw.
- Skarga podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba że ważne względy przemawiają za wyznaczeniem rozprawy.
- Sąd Najwyższy oddala skargę w razie braku podstawy do stwierdzenia, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z prawem.
- Uwzględniając skargę, Sąd Najwyższy stwierdza, że wyrok jest w zaskarżonym zakresie niezgodny z prawem.
218. jakie rozstrzygnięcia zapadają po rozpoznaniu skargi
- oddalenie skargi wyrokiem, jeżeli okazała się ona nieuzasadniona
- stwierdzenie (wyrokiem), że orzeczenie jest w zaskarżonym zakresie niezgodne z prawem
W wypadku kiedy sprawa ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sadów w chwili orzekania SN stwierdza niezgodność z prawem zaskarżonego orzeczenia i uchyla zaskarżone orzeczenie oraz orzeczenie sądu I instancji i odrzuca pozew albo umarza postępowaniu.
219. jakie są postępowania odrębne
W sprawach małżeńskich
W sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi
W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
W sprawach o naruszenie posiadania
W sprawach gospodarczych już nie ma
W sprawach z zakresu ochrony konkurencji
W sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
W sprawach z zakresu regulacji energetyki
W sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty
W sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego
Postępowanie nakazowe i upominawcze
Postępowanie uproszczone
220. jakie są odrębności w postępowaniu w sprawach małżeńskich
Do reprezentowania strony konieczne jest pełnomocnictwo udzielone do prowadzenia danej sprawy.
Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności.
Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jednakże w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sądowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, postępowanie ulega zawieszeniu, chyba że prokurator popiera żądanie unieważnienia albo ustalenia istnienia lub nieistnienia małżeństwa.
Jeżeli strona wezwana do osobistego stawiennictwa nie stawi się bez usprawiedliwionych powodów na posiedzenie, sąd może skazać ją na grzywnę według przepisów o karach za niestawiennictwo świadka, nie może jednak nakazać przymusowego sprowadzenia jej do sądu.
Małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu, a zstępni stron, którzy nie ukończyli lat siedemnastu, nie mogą być przesłuchiwani w charakterze świadków.
W sprawach przewidzianych w rozdziale niniejszym nie można oprzeć rozstrzygnięcia
wyłącznie na uznaniu powództwa lub przyznaniu okoliczności faktycznych. W sprawach tych nie stosuje się art. 339 § 2. Oznacza to, że w razie niestawienia się pozwanego na rozprawę, sąd może wydać wyrok dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego.
W każdej sprawie o rozwód lub o separację sąd zarządza przeprowadzenie dowodu z
przesłuchania stron. W innych sprawach sąd nie może odmówić dopuszczenia takiego
dowodu, jeżeli strona go powołała. Art. 302 § 1 stosuje się odpowiednio.
Protokół rozprawy powinien zawierać oświadczenie małżonków co do liczby, wieku i płci dzieci żyjących, stosunków majątkowych i zarobkowych obu małżonków, szczególnych obowiązków utrzymania osób nie będących ich wspólnymi dziećmi oraz co do treści umowy majątkowej, jeżeli małżonkowie umowę taką zawarli.
Sąd może zarządzić przeprowadzenie przez wyznaczoną osobę wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w których żyją i wychowują się dzieci stron.
Wyrok prawomocny ma skutek wobec osób trzecich. Nie dotyczy to części orzekającej o prawach i roszczeniach majątkowych poszukiwanych łącznie z prawami niemajątkowymi.(rozszerzona prawomocność)
221. jakie są cechy charakterystyczne postępowania w sprawach ze stosunków między rodzicami i dziećmi
Patrz wyżej punkty 1, 4, 6, 9, 10 plus dodatkowo:
Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron.
W sprawach o ustalenie macierzyństwa albo ojcostwa prokurator wytaczając powództwo wskazuje w pozwie dziecko, na którego rzecz wytacza powództwo, oraz pozywa odpowiednio matkę dziecka albo domniemanego ojca, a jeżeli osoby te nie żyją - kuratora ustanowionego na ich miejsce.
W sprawach o zaprzeczenie macierzyństwa prokurator, wytaczając powództwo, pozywa kobietę wpisaną jako matka w akcie urodzenia dziecka oraz mężczyznę, którego ojcostwo zostało ustalone z uwzględnieniem jej macierzyństwa, a jeżeli osoby te nie żyją - kuratora ustanowionego na ich miejsce oraz dziecko.
W sprawach o zaprzeczenie ojcostwa prokurator wytaczając powództwo pozywa męża matki dziecka, a jeżeli ten nie żyje - kuratora ustanowionego na jego miejsce oraz dziecko, jak również matkę dziecka, jeżeli ta żyje.
W sprawach o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa prokurator, wytaczając powództwo, pozywa dziecko oraz mężczyznę, który uznał ojcostwo, a jeżeli ten nie żyje - kuratora ustanowionego na jego miejsce, a także matkę dziecka, jeżeli ta żyje; w razie uznania ojcostwa po śmierci dziecka prokurator pozywa ustanowionego na miejsce dziecka kuratora. W sprawach o rozwiązanie przysposobienia prokurator wytaczając powództwo pozywa przysposabiającego oraz przysposobionego.
Powództwo wzajemne o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa, o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa, a także o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne. Strona pozwana może jednak również żądać ustalenia lub zaprzeczenia macierzyństwa, ustalenia lub zaprzeczenia ojcostwa albo ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa.
W czasie trwania procesu o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa, o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa albo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie może być wszczęta odrębna sprawa o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa, o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa albo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.
222. jakie cechy charakteryzuje postępowanie o naruszenie posiadania
Ograniczony zakres rozpoznania i orzekania sądu. Polega on na udzieleniu przez sąd ochrony prawnej posiadaczowi, niezależnie od ochrony samego prawa oraz na szybkości tego postępowania zmierzającej do restytucji stanu istniejącego przed naruszeniem posiadania.
W takich sprawach sąd bada:
Ostatni stan posiadania i
Fakt jego naruszenia
Pozwany nie może wytoczyć powództwa wzajemnego
W tym postępowaniu nie można wytoczyć żadnych innych roszczeń, z wyjątkiem ochrony naruszonego posiadania
Sąd może nadać klauzulę natychmiastowej wykonalności na wniosek (343 p.2)
Jeżeli zmienią się okoliczności, można wytoczyć drugie powództwo, nie ma res iudicata
223. co to jest sprawa gospodarcza
224. jakie są niezbędne załączniki do pozwu w postępowaniu gospodarczym
225. kiedy w postępowaniu odbywają się posiedzenia przy drzwiach zamkniętych
226. jaki jest zakres kontroli sądu w czynności dyspozytywnej strony w postępowaniu gospodarczym
227. w jakich sytuacjach sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu gospodarczym
228. po jakim terminie nie można wznowić postępowania w postępowaniu gospodarczym
229. właściwość sądu w postępowaniu nakazowym
Postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych; w zależności od wartości przedmiotu sporu.
230. podstawy wydania nakazu zapłaty
Sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym na pisemny wniosek powoda
zgłoszony w pozwie.
Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo
świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu:
1) dokumentem urzędowym;
2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o
uznaniu długu;
4) zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez
bank i nie zapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.
Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku,
warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu.
Sąd może wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie
wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.
231. środki zaskarżenia od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym
Od nakazu zapłaty pozwany może wnieść zarzuty. Ma na to dwa tygodnie od momentu prawidłowego doręczenia nakazu zapłaty. Pismo zawierające zarzuty wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. W piśmie tym pozwany powinien:
Wskazać czy zaskarża nakaz w całości czy w części
Przedstawić Zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór
Wskazać pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu
Wskazać wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na potwierdzenie zarzutów zgłoszonych przeciwko żądaniu pozwu
232. rozstrzygnięcie po uchyleniu nakazu zapłaty
- uchyla nakaz zapłaty i orzeka o żądaniu pozwu albo
- postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza
233. właściwość sądu w postępowaniu upominawczym
Postępowanie upominawcze należy do właściwości rzeczowej sądów rejonowych i okręgowych, w zależności od wartości przedmiotu sporu. Sąd rozpoznaje spory na posiedzeniu niejawnym, w składzie jednego sędziego.
234. zakaz wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nie może zostać wydany, jeżeli według treści pozwu:
Roszczenie jest oczywiście bezzasadne
Przytoczone okoliczności budzą wątpliwości
Zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego
Miejsce pobytu pozwanego nie jest znane, albo gdy doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju
235. środki zaskarżenia w postępowaniu upominawczym
Pozwany może wnieść sprzeciw do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a w przypadku gdy nakaz wydał referendarz, do sądu przed którym wytoczono powództwo. Jeżeli pozew wniesiono na formularzu urzędowym, sprzeciw powinien być również na formularzu.
236. jakie sprawy należą do postępowania uproszczonego
Przepisy niniejszego działu stosuje się w następujących sprawach należących do właściwości sądów rejonowych:
1) o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty;
2) o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu. (gdy wps przekracza 75.000 zł sąd okręgowy)
237. doręczenia w postępowaniu uproszczonym i dowód z opinii biegłego??
- Sąd może dokonywać wezwań stron, świadków i innych osób, w sposób który uzna za najbardziej celowy, nawet z pominięciem sposobów przewidzianych przez przepisy ogólne
jeżeli uzna to za niezbędne do przyśpieszenia rozpoznania sprawy.(np. telefonicznie, telegraficznie) Dotyczy to również doręczeń oraz zarządzeń mających na celu przygotowanie rozprawy, zwłaszcza zaś żądania przedstawienia niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy akt osobowych i innych dokumentów. Wezwanie i doręczenie dokonane w powyższy sposób wywołuje skutki przewidziane w kodeksie, jeżeli jest niewątpliwe, że doszło ono do wiadomości adresata.
- W celu zminimalizowania kosztów postępowania uproszczonego, Kodeks wyłącza możliwość przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, co jednocześnie ma wpłynąć na przyspieszenie tego postępowania. W wypadku, gdy sąd uzna, że sprawa jest szczególnie zawiła lub w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych( sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii), rozpoznaje ją w dalszym ciągu w zwykłym trybie procesowym.
238. apelacja i skarga kasacyjna w postępowaniu uproszczonym
Apelację można oprzeć na zarzutach:
1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;
2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.
- Apelację w sprawach toczących się w postępowaniu uproszczonym rozpoznaje sąd w składzie jednego sędziego. Sąd może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, chyba że strona w
apelacji lub w odpowiedzi na apelację zażądała przeprowadzenia rozprawy. Sąd drugiej instancji nie przeprowadza postępowania dowodowego z wyjątkiem dowodu z dokumentu.
- Jeżeli sąd drugiej instancji stwierdzi, że zachodzi naruszenie prawa materialnego, a zgromadzone dowody nie dają wystarczających podstaw do zmiany wyroku, uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania. Uchylając zaskarżony wyrok sąd drugiej instancji może przekazać sprawę do rozpoznania z wyłączeniem przepisów o postępowaniu uproszczonym także wówczas, gdy sprawa stosownie do art. 5051 podlega rozpoznaniu w tym postępowaniu. Sąd drugiej instancji oddala apelację również wtedy, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania albo błędnego uzasadnienia zaskarżony wyrok odpowiada prawu.
Kasacja - W sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym skarga kasacyjna nie przysługuje.
239. omów EPN(europejskie postępowanie nakazowe) - właściwe przepisy, sąd, środki zaskarżenia, ponowne badanie nakazu
1. Sąd rozpoznaje sprawę w europejskim postępowaniu nakazowym, jeżeli są spełnione warunki określone w przepisach odrębnych. W sprawie rozpoznawanej według przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się przepisów o innych postępowaniach odrębnych. Europejskie postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych.
Europejski nakaz zapłaty może wydać także referendarz sądowy. Referendarz sądowy może wydawać zarządzenia.
Rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym. W razie wniesienia sprzeciwu zgodnie z przepisami odrębnymi, europejski nakaz zapłaty traci moc, a sąd rozpoznaje sprawę we właściwym trybie. W przypadkach wskazanych w ustawie sąd rozpoznaje sprawę według przepisów o postępowaniach odrębnych, z wyłączeniem przepisów o postępowaniu nakazowym i upominawczym.
- W razie stwierdzenia, że istnieje określona w przepisach odrębnych podstawa do uchylenia europejskiego nakazu zapłaty, na wniosek pozwanego sąd, który go wydał, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sądowego - sąd, przed którym wytoczono powództwo, uchyla nakaz zapłaty. Wniosek powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego i wskazywać okoliczności uzasadniające uchylenie europejskiego nakazu zapłaty. Przed uchyleniem europejskiego nakazu zapłaty sąd wysłucha powoda na posiedzeniu lub zażąda od niego oświadczenia na piśmie. Na postanowienie sądu w przedmiocie uchylenia europejskiego nakazu zapłaty przysługuje zażalenie.
240. omów(europejskie?) postępowanie w sprawach dr. roszczeń - właściwe przepisy, sąd, środki zaskarżenia, ponowne badanie nakazu
- Sąd rozpoznaje sprawę w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń, jeżeli spełnione są warunki określone w przepisach odrębnych. W sprawie rozpoznawanej według przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się przepisów o innych postępowaniach odrębnych.
- Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Referendarz sądowy może wydawać zarządzenia.
- Rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym. Sąd może wyznaczyć
rozprawę w przypadkach wskazanych w przepisach odrębnych. Jeżeli przepisy odrębne przewidują, że pozew powinien zostać zwrócony, sąd wydaje postanowienie.
- Świadek składa zeznanie na piśmie, jeżeli sąd tak postanowi. W takim przypadku
świadek składa przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia. Świadek obowiązany jest złożyć tekst zeznania w sądzie w terminie wyznaczonym przez sąd. Przesłuchanie strony następuje na piśmie, jeżeli sąd tak postanowi.
- Wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym wiąże sąd od chwili podpisania sentencji. Sąd z urzędu doręcza wyrok obu stronom z pouczeniem o przysługujących im środkach zaskarżenia. Uchylając zaskarżony wyrok, sąd drugiej instancji przekazuje sprawę do rozpoznania z wyłączeniem przepisów o postępowaniach odrębnych.
- W razie stwierdzenia, że istnieje określona w przepisach odrębnych podstawa do uchylenia wyroku, na wniosek pozwanego sąd, który go wydał, uchyla wyrok. Wniosek powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego i wskazywać okoliczności uzasadniające uchylenie wyroku. Sąd może rozpoznać wniosek na posiedzeniu niejawnym. Przed uchyleniem wyroku sąd wysłucha powoda na posiedzeniu lub zażąda od niego oświadczenia
na piśmie. Na postanowienie sądu w przedmiocie uchylenia wyroku przysługuje zażalenie.
241. omów EPU (elektroniczne postępowanie upominawcze)
- W postępowaniu określonym w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy o postępowaniu
upominawczym z odrębnościami wynikającymi z niniejszego rozdziału.
- Czynności w elektronicznym postępowaniu upominawczym może wykonywać referendarz/
- Pisma procesowe powoda niewniesione drogą elektroniczną nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. Przepis ten ma zastosowanie do pozwanego od momentu wniesienia przez niego pisma drogą elektroniczną.
- Pisma procesowe pozwanego mogą być wnoszone także drogą elektroniczną. O skutkach wniesienia pisma drogą elektroniczną sąd powinien pouczyć pozwanego przy pierwszym doręczeniu.
- Datą wniesienia pisma procesowego drogą elektroniczną jest data wprowadzenia
pisma do systemu teleinformatycznego.
- W pozwie powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Dowodów nie dołącza się do pozwu.
- Pozew powinien zawierać również:
1) numer PESEL powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli powód jest obowiązany do jego posiadania;
2) numer NIP powoda innego niż osoba fizyczna, jeżeli powód jest obowiązany do jego posiadania, oraz numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku numer w innym właściwym rejestrze lub ewidencji.
- W przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty sąd przekazuje sprawę do sądu według właściwości ogólnej. Postanowienie o przekazaniu sprawy doręcza się tylko powodowi.
- Sprzeciw od nakazu zapłaty nie wymaga uzasadnienia i przedstawienia dowodów, jednak w sprzeciwie pozwany powinien przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, co do istoty sprawy.
242. jakie znasz sposoby wszczęcia postępowania nieprocesowego
Sąd wszczyna postępowanie nieprocesowe na wniosek; w wypadkach wskazanych w
ustawie sąd może wszcząć postępowanie także z urzędu. Wniosek o wszczęcie postępowania powinien czynić zadość przepisom o pozwie,
z tą zmianą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w
sprawie. Chwilą wszczęcia postępowania na wniosek jest dzień ( art. 165 p. 2i 3 w zw. z art. 13 p.2):
Wniesienia wniosku do sądu
Oddania wniosku w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego
Złożenia wniosku przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej
Złożenia wniosku przez osobę pozbawiona wolności w administracji zakładu karnego
Złożenia wniosku przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku
Natomiast chwilą wszczęcia postępowania nieprocesowego z urzędu jest chwila podjęcia przez sąd pierwszej czynności w danej sprawie (sąd nie wydaje postanowienia, że wszczyna)
243. omów właściwość rzeczową i miejscową oraz skład sądu w postępowaniu nieprocesowym
Sprawy należące do postępowania nieprocesowego rozpoznają sądy rejonowe, z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych.
Jeżeli właściwość miejscowa nie jest oznaczona w przepisie szczególnym, wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jego pobytu. Do postępowania z urzędu właściwy jest sąd miejsca, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie będące podstawą wszczęcia postępowania. W braku wskazanych wyżej podstaw właściwy będzie sąd dla m. st. Warszawy. W wypadku gdy sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd do rozpoznania sprawy w całości lub w części. Wyznaczenie następuje z urzędu albo na przedstawienie sądu właściwego, albo też na wniosek właściwego organu lub osoby zainteresowanej, po wysłuchaniu w razie potrzeby innych osób zainteresowanych.
Co do zasady - sąd rozpoznaje sprawę w składzie jednego sędziego zawodowego, natomiast sprawy o przysposobienie, o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej w pierwszej instancji sąd rozpoznaje w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.
244. czynności jakie w postępowaniach podejmuje referendarz sądowy
Czynności w sprawach o wpis w księdze wieczystej może wykonywać referendarz
sądowy.
Czynności w postępowaniu rejestrowym może wykonywać referendarz sądowy,
z wyłączeniem prowadzenia rozprawy.
Czynności w sprawach z zakresu prawa spadkowego może wykonywać referendarz
sądowy, z wyłączeniem prowadzenia rozprawy, zabezpieczenia spadku oraz przesłuchania świadków testamentu ustnego.
245. kto to jest wnioskodawca, uczestnicy i zainteresowany
Wnioskodawca- osoba która wniosła wniosek o wszczęcie postępowania
Zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania, może on wziąć udział w każdym stanie sprawy aż do zakończenia postępowania w drugiej instancji. Jeżeli weźmie udział, staje się uczestnikiem. Na odmowę dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie przysługuje zażalenie.
Jeżeli okaże się, że zainteresowany nie jest uczestnikiem, sąd wezwie go do udziału w sprawie. Przez wezwanie do wzięcia udziału w sprawie wezwany staje się uczestnikiem. W razie potrzeby wyznaczenia kuratora do zastępowania zainteresowanego, którego miejsce pobytu jest nieznane, jego wyznaczenie następuje z urzędu.
W postępowaniu nieprocesowym nie ma stron !! są uczestnicy, których liczba jest nieokreślona i zależy wyłącznie od liczby osób zainteresowanych wynikiem tego postępowania.
246. dopuszczalność cofnięcia wniosku w postępowaniu nieprocesowym
Po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym. Cofnięcie wniosku o wszczęcie postępowania jest bezskuteczne w sprawie, której wszczęcie mogło nastąpić z urzędu.
247. jaka jest forma orzeczenia w postępowaniu nieprocesowym
Orzeczenia sądu w postępowaniu nieprocesowym zapadają w formie postanowień, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
248. omów środki odwoławcze i zaskarżenia w postępowaniu nieprocesowym
Od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy przysługuje
apelacja. Na inne postanowienia sądu pierwszej instancji, w wypadkach wskazanych
w ustawie, przysługuje zażalenie.
249. omów specyfikę wznowienia postępowania w postępowaniu nieprocesowym
- Uczestnik postępowania może żądać wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, jednakże wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne, jeżeli postanowienie kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone.
- Zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania zakończonego prawomocnym
postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, może żądać wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa. W takim wypadku stosuje się przepisy o wznowieniu postępowania z powodu pozbawiania możności działania.
250. omów postępowanie o uznaniu za zmarłego
- W sprawach o uznanie za zmarłego właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania zaginionego, a w braku tej podstawy - sąd wskazany w art. 508 § 1. Jeżeli wskutek tego samego zdarzenia zaginęła większa liczba osób, Sąd Najwyższy na wniosek Ministra Sprawiedliwości może wyznaczyć jeden sąd jako wyłącznie właściwy do rozpoznania spraw będących w związku z tym zdarzeniem. Postanowienie Sądu Najwyższego podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
- Do zgłoszenia wniosku o uznanie za zmarłego uprawniony jest każdy zainteresowany.
- Wniosek o uznanie za zmarłego można zgłosić nie wcześniej niż na rok przed końcem terminu, po upływie którego zaginiony może być uznany za zmarłego. Gdy jednak uznanie za zmarłego może nastąpić po upływie roku lub krótszego niż rok terminu od zdarzenia, które uzasadnia prawdopodobieństwo śmierci zaginionego, wniosek o uznanie za zmarłego zgłosić można dopiero po upływie tego terminu.
- Wniosek o uznanie za zmarłego, oprócz danych koniecznych dla wniosku o wszczęcie postępowania, powinien zawierać:
1) imię, nazwisko i wiek zaginionego, imiona jego rodziców oraz nazwisko rodowe matki;
2) ostatnie znane miejsce zamieszkania i pobytu zaginionego.
- Okoliczności uzasadniające wniosek należy uprawdopodobnić.
- Jeżeli według treści wniosku istnieją przesłanki do uznania zaginionego za zmarłego, sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania.
- Ogłoszenie o wszczęciu postępowania powinno zawierać:
1) imię i nazwisko oraz adres wnioskodawcy;
2) dane dotyczące osoby zaginionego oraz istotne okoliczności znane z akt sprawy, które mogą przyczynić się do wykrycia zaginionego;
3) wezwanie skierowane do zaginionego, aby w oznaczonym terminie, nie krótszym niż trzy, a nie dłuższym niż sześć miesięcy, zgłosił się, gdyż w przeciwnym razie może być uznany za zmarłego;
4) wezwanie skierowane do wszystkich osób, które mogą udzielić wiadomości o zaginionym, aby w powyższym terminie przekazały je sądowi.
- Ogłoszenie o wszczęciu postępowania umieszcza się w piśmie poczytnym na
całym obszarze Państwa i podaje publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego
zamieszkania zaginionego w sposób na tym obszarze przyjęty.
- Przed wydaniem postanowienia uznającego zaginionego za zmarłego sąd powinien wysłuchać w miarę możności osoby bliskie zaginionego.
- Jeżeli w toku postępowania o uznanie za zmarłego okaże się, że śmierć zaginionego jest niewątpliwa, sąd przeprowadzi dalsze postępowanie z urzędu według przepisów oddziału następnego.
250. Postępowanie o uznaniu za zmarłego
Do zgłoszenia wniosku o uznanie za zmarłego uprawniony jest każdy zainteresowany. Wniosek o uznanie za zmarłego można zgłosić nie wcześniej niż na rok przed końcem
terminu, po upływie którego zaginiony może być uznany za zmarłego. Gdy jednak
uznanie za zmarłego może nastąpić po upływie roku lub krótszego niż rok terminu
uznanie za zmarłego zgłosić można dopiero po upływie tego terminu. W sprawach o uznanie za zmarłego właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania
zaginionego, a w braku tej podstawy - sąd wskazany w art. 508 § 1. Wniosek o uznanie za zmarłego, oprócz danych koniecznych dla wniosku o
wszczęcie postępowania, powinien zawierać:
1) imię, nazwisko i wiek zaginionego, imiona jego rodziców oraz nazwisko rodowe
matki;
2) ostatnie znane miejsce zamieszkania i pobytu zaginionego.
Okoliczności uzasadniające wniosek należy uprawdopodobnić. Jeżeli według treści wniosku istnieją przesłanki do uznania zaginionego za zmarłego, sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania umieszcza się w piśmie poczytnym na
całym obszarze Państwa i podaje publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego zamieszkania zaginionego w sposób na tym obszarze przyjęty .Sąd może zarządzić zamieszczenie ogłoszenia w innych jeszcze pismach oraz podać je do publicznej wiadomości również w inny sposób, jaki uzna za odpowiedni.
251. Postępowanie o stwierdzenie zgonu:
- prowadzi się je jeżeli nie sporządzono aktu zgonu, a śmierć osoby jest niewątpliwa,
-stosuje się przepisy dotyczące uznania za zmarłego
- orzeczenie wydane przez sąd zastępuje akt zgonu
- wniosek może złożyć w każdym czasie zainteresowany, prokurator RPO
-ogłoszenie o wszczęciu postępowania nie ma charakteru obligatoryjnego
- w postanowieniu sąd określa chwilę śmierci, jeżeli jej określenie nie jest możliwe przyjmuje się datę najbardziej prawdopodobną
- orzeczenie ma charakter deklaratoryjny, ex tunc skuteczny erga omnes.
- sąd uchyli postanowienie jeżeli osoba uznana za zmarłą osobiście pojawi się w sądzie i wykaże swoją tożsamość
252. Postępowanie o ubezwłasnowolnienie - zmierza do ubezwłasnowolnienia osoby fizycznej jeżeli zachodzą ku temu przesłanki z 13i 16 kc. Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów zawodowych. W sprawach tych właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jej pobytu. Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:
1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;
2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;
3) jej przedstawiciel ustawowy.
Krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać
tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego. Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletności osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Uczestnikami postępowania o ubezwłasnowolnienie są z mocy samego prawa
prócz wnioskodawcy:
1) osoba, której dotyczy wniosek;
2) jej przedstawiciel ustawowy;
3) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.
Postępowanie toczy się z udziałem prokuratora. Organizacje pozarządowe, do których zadań statutowych należy ochrona praw osób niepełnosprawnych, udzielanie pomocy takim osobom lub ochrona praw człowieka, mogą wstąpić do postępowania w każdym jego stadium. Osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, należy wysłuchać niezwłocznie po wszczęciu postępowania; wysłuchanie powinno odbyć się w obecności biegłego psychologa oraz - w zależności od stanu zdrowia osoby, która ma być wysłuchana - biegłego lekarza psychiatry lub neurologa. W celu wysłuchania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, sąd może zarządzić przymusowe sprowadzenie tej osoby na rozprawę albo wysłuchać ją przez sędziego wyznaczonego
253.Sprawy dotyczące akt stanu cywilnego należące do właściwości sądu w postępowaniu nieprocesowym:
Są to sprawy o unieważnienie ustalenie, sprostowanie akt.
Akt stanu cywilnego unieważnia się, jeżeli:
1) stwierdza zdarzenie niezgodne z prawdą,
2) uchybienia powstałe przy sporządzeniu aktu zmniejszają jego moc dowodową.
Akt stanu cywilnego podlega sprostowaniu w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania.
Ustala się treść aktu stanu cywilnego, jeżeli:
1) akt unieważniony ma być zastąpiony nowym aktem,
2) akt urodzenia lub akt małżeństwa nie został sporządzony i nie można go sporządzić w trybie przewidzianym w przepisach ustawy.
254. Sprawy małżeńskie rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym to:
-o separację na żądanie jednego z małżonków
-Zezwolenia na zawarcie małżeństwa osobie dotkniętej chorobą psychiczną albo
niedorozwojem umysłowym oraz osobom powinowatym w linii prostej udziela sąd na wniosek tych osób.
-Zwolnienia od obowiązku złożenia urzędowi stanu cywilnego dokumentu potrzebnego
do zawarcia małżeństwa udziela sąd na wniosek osoby obowiązanej do złożenia dokumentu.
-Do zgłoszenia wniosku o zezwolenie na złożenie przez pełnomocnika oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński uprawniona jest osoba, która zamierza udzielić pełnomocnictwa.
-Postanowienie rozstrzygające o tym, czy okoliczność przedstawiona przez kierownika urzędu stanu cywilnego wyłącza zawarcie małżeństwa, a także o tym, czy okoliczności przedstawione przez kierownika urzędu stanu cywilnego uzasadniają odmowę: np przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński,
-Rozstrzygnięcie o istotnych sprawach rodziny w braku porozumienia małżonków, jak również udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności, do której jest potrzebna zgoda drugiego małżonka lub której drugi małżonek sprzeciwił się,
-nakazu sądu, aby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające jednemu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.
-podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności miedzy małżonkami
256. Sprawy pomiędzy rodzicami a dziećmi rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym:
- wszelkie sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej
- o odebranie osoby pozostającej pod władzą rodzicielską lub opieka
-o uznanie dziecka
-dotyczące rozstrzygnięć o istotnych sprawach dziecka w braku porozumień miedzy rodzicami
- o nadanie dziecku nazwiska
- Zezwolenia na dokonanie przez rodziców czynności przekraczającej zakres zwykłego
zarządu majątkiem dziecka lub na wyrażenie przez rodziców zgody na dokonanie
takiej czynności przez dziecko sąd opiekuńczy udziela na wniosek jednego z rodziców
po wysłuchaniu drugiego.
257. Sprawy o przysposobienie - Sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie na wniosek przysposabiającego. Wniosek ten należy zgłosić w sądzie opiekuńczym właściwym dla osoby przysposabiającego lub osoby mającej być przysposobioną. Sąd opiekuńczy orzeka o przysposobieniu po przeprowadzeniu rozprawy. Na rozprawę wzywa się przysposabiającego oraz osoby, których zgoda na przysposobienie jest potrzebna. Nie wzywa się na rozprawę rodziców, którzy wyrazili zgodę na przysposobienie ich dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego. W wypadku takim rodzice nie mogą brać udziału w postępowaniu. Przed wydaniem orzeczenia sąd opiekuńczy występuje o opinię kwalifikacyjną do ośrodka adopcyjnego oraz - jeżeli jest to uzasadnione dobrem dziecka - zasięga opinii innej specjalistycznej placówki. Na postanowienie w przedmiocie określenia sposobu i okresu osobistej styczności przysposabiającego z przysposabianym przysługuje zażalenie. W razie śmierci przysposabiającego lub osoby mającej być przysposobioną, sąd opiekuńczy postępowanie umarza. Jednakże postępowanie zawiesza się w razie śmierci przysposabiającego, który złożył wniosek o przysposobienie wspólnie z małżonkiem, do czasu ustanowienia przez sąd opiekuńczy kuratora. Postanowienie orzekające przysposobienie staje się skuteczne po uprawomocnieniu się. Postanowienia takiego sąd opiekuńczy nie może zmienić ani uchylić.
258. Sprawy o odebranie osoby spod władzy rodzicielskiej lub opieki:
- doręcza się odpis wniosku prokuratorowi i zawiadamia się go o terminach rozprawy
- wszczyna się na wniosek lub z urzędu
- w czasie trwania tego postępowania nie można rozstrzygać w
przedmiocie władzy rodzicielskiej lub opieki nad tą osobą. Postępowanie w
tych sprawach sąd zawiesza z urzędu z chwilą wszczęcia postępowania o odebranie
-Jeżeli miejsce pobytu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką nie jest znane, sąd przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia jej miejsca pobytu. W szczególności sąd może zażądać ustalenia miejsca jej pobytu przez Policję.
-Orzeczenie co do istoty sprawy może być wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy. W postanowieniu o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką sąd określa termin, w jakim zobowiązany powinien oddać uprawnionemu osobę podlegającą władzy - jeżeli się zobowiązany do tego nie zastosuje sąd na wniosek uprawnionego zleci kuratorowi odebranie. Przymusowe odebranie może nastąpić tylko w obecności uprawnionego lub albo osoby lub przedstawiciela instytucji przez niego upoważnionej. Bez tego czynność nie może być dokonana. Na żądanie kuratora policja może udzielić mu pomocy. Jeżeli po nie może być dokonane na skutek ukrycia się osoby lub innej czynności w celu udaremnienia po kurator zawiadamia prokuratora Przy odbieraniu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką kurator sądowy powinien zachować szczególną ostrożność i uczynić wszystko, aby dobro tej osoby nie zostało naruszone, a zwłaszcza aby nie doznała ona krzywdy fizycznej lub moralnej.
259. Kuratora ustanawia sąd w wypadkach przewidzianych w ustawie dla:
- dla dziecka poczętego lecz nie urodzonego
-Kuratora dla osoby niepełnosprawnej sąd opiekuńczy ustanawia na wniosek tej osoby, a za zgodą osoby niepełnosprawnej - także na wniosek organizacji pozarządowej, sąd może też to uczynić z urzędu jeżeli stan osoby wyłącza możliwość złożenia wniosku wyrażenia zgody
-Dla osoby, która z powodu nieobecności nie może prowadzić swoich spraw, a nie ma
pełnomocnika, ustanawia kuratora na wniosek osoby zainteresowanej sąd opiekuńczy miejsca ostatniego zamieszkania lub pobytu osoby nieobecnej.
-dla dochodzenia ojcostwa w razie śmierci domniemanego ojca właściwość miejscową określa się według miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka, chociażby dziecko nie podlegało już ani władzy rodzicielskiej, ani opiece.
260. Sprawy należące do zakresu prawa rzeczowego:
-stwierdzenie zasiedzenia
-przepadek rzeczy
- zarząd związany ze współwłasnością i użytkowaniem
-zniesienie współwłasności
-ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu
-postępowanie wieczystoksięgowe
261.Cechy postepowania wieczystoksięgowego:
- wniosek składa się na urzędowym formularzu, chyba ze został zawarty w akcie notarialnym. Należy do niego dołączyć wszelkie dokumenty stanowiące postawę wpisu. Jeżeli wynika z nich że nastąpiła zmiana wprawie własności sąd zwraca wniosek.
-wniosek może złożyć : właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba na rzecz której wpis ma nastąpić, wierzyciel któremu przysługuje prawo które może być wpisane do księgi wieczystej, uprawniony organ w sprawie obciążeń postawnych z ,mocy ustawy
- W postępowaniu wieczystoksięgowym nie stosuje się przepisów o wznowieniu postępowania.
- sprawy są rozpoznawane na posiedzeniu niejawnym
- O kolejności wniosku o wpis rozstrzyga chwila wpływu wniosku do właściwego sądu. Za chwilę wpływu wniosku uważa się godzinę i minutę, w której w danym dniu wniosek wpłynął do sądu. Wnioski, które wpłynęły w tej samej chwili, będą uważane za złożone równocześnie.
- Wniosek o wpis powinien być w dniu wpływu do sądu zarejestrowany niezwłocznie
w dzienniku ksiąg wieczystych i opatrzony kolejnym numerem. Takiemu wnioskowi nadaje się numer
- Wpis dokonywany jest jedynie na wniosek i w jego granicach, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. Rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej
- W postępowaniu wieczystoksięgowym wpis w księdze wieczystej jest orzeczeniem.
Uzasadnienia wpisu nie sporządza się. Wpisem w księdze wieczystej jest również wykreślenie. Założenie księgi wieczystej następuje z chwilą dokonania pierwszego wpisu.
262. Jak przebiega i jakie są rodzaje postępowania nieprocesowego w sprawach z zakresu prawa spadkowego:
- zabezpieczenie spadku i spis inwentarza
-przyjęcie odrzucenie spadku
-ogłoszenie testamentu
-wyjawienie przedmiotów spadkowych
-przesłuchanie świadków testamentu ustnego
- sprawy dotyczące wykonawcy testamentu
-zarząd spadku nieobjętego
-stwierdzenie nabycia spadku
- dział spadku
-inne sprawy spadkowe
Postępowanie spadkowe należy do zakresu działalności sądów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Oświadczenie o prostym przyjęciu spadku lub z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku. Czynności w tych sprawach są podejmowane co do zasady na wniosek lecz sąd może wszcząć postępowanie z urzędu:
-Zabezpieczenia spadku dokonuje się z urzędu, jeżeli sąd poweźmie wiadomość, że spadkobierca jest nie znany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela.
-W wypadkach przewidzianych w ustawie postanowienie o spisaniu inwentarza wydaje się z urzędu. Sąd po wysłuchaniu osoby, u której według uzyskanych wiadomości testament się znajduje, wyda z urzędu postanowienie nakazujące jej złożenie testamentu w wyznaczonym terminie.
-Jeżeli po sporządzeniu spisu inwentarza zachodzi wątpliwość, czy zostały w nim zamieszczone wszystkie przedmioty należące do spadku lub czy zamieszczone w spisie inwentarza długi istnieją, sąd spadku z urzędu lub na wniosek spadkobiercy, wykonawcy testamentu, wierzyciela spadku albo właściwego urzędu skarbowego może nakazać spadkobiercy złożenie:
1) oświadczenia, że żadnego przedmiotu spadkowego nie zataił ani nie usunął oraz że nie podał do spisu inwentarza nie istniejących długów;
2) wykazu przedmiotów spadkowych nie ujawnionych w spisie inwentarza
263. Postępowanie rejestrowe i zakres -celem jest dokonanie wpisu w KRS. Przepisy te się odpowiednio do innych postępowań rejestrowych prowadzonych przez sądy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. W sprawach rejestrowych wyłącznie właściwy jest sąd rejonowy (sąd gospodarczy) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu, którego wpis dotyczy (sąd rejestrowy). Wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego składa podmiot podlegający wpisowi do tego rejestru, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Jest uczestnikiem postępowania choćby nie był wnioskodawcą. Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach.
Wniosek złożony drogą elektroniczną o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością udostępnianego w systemie teleinformatycznym może być także opatrzony innym podpisem elektronicznym, który spełnia wymagania dotyczące podpisu elektronicznego osób zawierających umowę takiej spółki. Do wniosku złożonego przez pełnomocnika o wpis do Krajowego Rejestru
Sądowego spółki, o której mowa w § 31, nie dołącza się pełnomocnictwa, jednak
pełnomocnik powinien powołać się na nie, wskazując jego datę, zakres oraz okoliczności wymienione w art. 87.W przypadku złożenia wniosku w sposób opisany w § 3 i 31 doręczenia orzeczenia pism sądowych dokonywane będą osobom składającym tą drogą wniosek za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie rejestrowe. Orzeczenia i pisma sądowe wysłane w sposób, o którym mowa w § 4, uznaje
się za doręczone z datą wskazaną w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji.
W przypadku braku takiego potwierdzenia doręczenie uznaje się za skuteczne z upływem 14 dni od daty umieszczenia korespondencji w systemie teleinformatycznym.
Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru
Sądowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach.
264.Etapy postępowania grupowego:
1. Sąd rozstrzyga na rozprawie o dopuszczalności postępowania grupowego i odrzuca pozew, jeżeli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupo-wym. W przeciwnym razie sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.
Na postanowienie sądu w przedmiocie rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym przysługuje zażalenie.
2.II etap rozpoczyna się z momentem uprawomocnienia postanowienia o rozpoznawaniu sprawy w postępowaniu grupowym, sąd zarządza ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego, które zamieszcza się w poczytnej prasie, aby umożliwić wszystkim zainteresowanym dowiedzenie się o wszczęciu procesu i przystąpienie do postępowania. Zarządzenie ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego można zaniechać wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynika, że wszyscy członkowie grupy złożyli oświadczenia o przystąpienie do grupy. Przystąpienie do grupy po upływie terminu wyznaczonego przez sąd jest niedopuszczalne. W oświadczeniu o przystąpieniu do grupy uprawniony powinien określić swe żąda-nie oraz wskazać okoliczności uzasadniające żądanie, a także przynależność do grupy oraz przedstawić dowody. Wykaz osób, które przystąpiły do grupy, sporządza powód i przedstawia sądowi, dołączając oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Sąd doręcza wykaz pozwanemu.
III. Ten etap polega na wydaniu przez sąd postanowienia co do składu grupy. Po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.
265. Postępowanie grupowe należy do właściwości sądu okręgowego.
Sąd rozpoznaje sprawę w składzie trzech sędziów zawodowych. Lis pendens - zawisłość sprawy - Z chwilą przedstawienia sądowi oświadczenia o przystąpieniu do grupy między członkiem grupy oraz pozwanym powstaje skutek sprawy w toku, co do roszczenia objętego postępowaniem grupowym.
266. Wymogi formalne pozwy grupowego:
Pozew powinien czynić zadość warunkom określonym w ustawie- Kodeks postępowania cywilnego, a ponadto zawierać:
1) wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym;
2) wskazanie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1, a w przypadku roszczeń pieniężnych także zasad ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub podgrup;
3) w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każde-go z członków grupy lub podgrup;
4) oświadczenie powoda o tym, że działa on w charakterze reprezentanta grupy.
Do pozwu należy dołączyć oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy oraz umowę reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą sposób wynagrodzenia pełnomocnika.
267. reprezentacja grupy
Reprezentantem grupy może być osoba będąca członkiem grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w zakresie przysługujących im uprawnień.
Reprezentant grupy prowadzi postępowanie w imieniu własnym, na rzecz wszystkich członków grupy. W postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.
268. Skład grupy i przesłanki ukształtowania się grupy
Skład grupy - co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, występując z takim samym roszczeniem. Przesłanką Postępowania grupowego w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona przy uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy. Ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić w podgrupach, liczących co najmniej 2 osoby.
269. Czynności dyspozytywne w postępowaniu grupowym
270. Wyrok i środki jego zaskarżenia w postępowaniu grupowym
W sentencji wyroku należy wymienić wszystkich członków grupy lub podgrupy.
W wyroku zasądzającym świadczenie pieniężne należy ustalić, jaka kwota przypada każdemu członkowi grupy lub podgrupy. Wyrok prawomocny ma skutek wobec wszystkich członków grupy. Co do środków zaskarżenia stosuję się przepisy kpc.
271. Egzekucja orzeczenia zapadłego w postępowaniu grupowym
Tytułem egzekucyjnym do prowadzenia egzekucji świadczenia pieniężnego przypadającego członkowi grupy lub podgrupy jest wyciąg z wyroku wskazujący w szczególności wysokość należnego mu świadczenia. W sprawach o świadczenia niepieniężne egzekucję zasądzonego świadczenia wszczyna się na wniosek reprezentanta grupy. Jeżeli zasądzone świadczenie niepieniężne nie zostanie spełnione w terminie 6 miesięcy, liczonym od dnia uprawomocnienia się wyroku, a w tym czasie reprezentant grupy nie wystąpi z wnioskiem o wszczęcie egzekucji, z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności, a także o wszczęcie egzekucji, może wystąpić każdy z członków grupy.
271. postępowanie zabezpieczające właściwość sądu
Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy rozpoznanie
sprawy w pierwszej instancji. Jeżeli nie można ustalić takiego sądu, właściwy jest sąd, w którego okręgu ma być wykonane postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, a z braku tej podstawy lub w przypadku, w którym postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia miałoby być wykonane w okręgach różnych sądów - sąd rejonowy dla m. st. Warszawy. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia zgłoszony w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której toczy się postępowanie, z wyjątkiem przypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji.
Postępowanie:
Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Zabezpieczenie udzielane jest na wniosek (rozpoznawane na posiedzeniu niejawnym podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. ), a w wypadkach, w których postępowanie może być wszczęte z urzędu - także z urzędu. Zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni. Sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za
podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie.
272. Podmioty przedmiot warunki zabezpieczenia.
Przedmiot - roszczenie tj. jego postać materialnoprawna lub prawo
Warunki:
-roszczenie może być dochodzone w sądzie powszechnym lub polubownym
-roszczenie jest wiarygodne a więc uprawdopodobnione
-brak zabezpieczenia mógłby uniemożliwić lub utrudnić wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwić lub utrudnić osiągniecie celu postępowania w sprawie. W postępowaniu zabezpieczającym występują dwa podmioty:
uprawniony oraz
obowiązany.
274. Rodzaje zabezpieczeń:
Rodzaje zabezpieczeń
Można rozróżnić:
-zabezpieczenie konserwacyjne, polega ono na utrzymaniu istniejącego stanu rzeczy, na czas określony w postanowieniu, nie zmierza do zaspokojenia roszczenia. cechą jego jest zakaz rozporządzania konkretną rzeczą
-zabezpieczenie nowacyjne, stwarza nową sytuację prowizoryczną aż do rozstrzygnięcia sprawy, może zmierzać do zaspokojenia roszczenia; np. sprzedaż rzeczy ulegającej szybkiemu zepsuciu
-zabezpieczenie roszczeń dotyczy roszczeń pieniężnych niepieniężnych.
-zabezpieczenie prawa - zmierza do powstrzymania wykonania prawomocnych tytułów egzekucyjnych
275. charakter antycypacyjny zabezpieczenia
zasadniczo są niedopuszczalne, prowadzą do zaspokojenia roszczenia uprawnionego. Są stosowane jedynie wyjątkowo np. art. 753 i 754 KPC
Art. 753.W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.
Art. 754.Sąd może jeszcze przed urodzeniem się dziecka zabezpieczyć przyszłe roszczenia
alimentacyjne związane z ustaleniem ojcostwa, o których mowa w art. 141 i art. 142
Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przez zobowiązanie obowiązanego do wyłożenia
odpowiedniej sumy na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na utrzymanie dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. W sprawach tych termin do wytoczenia powództwa wynosi trzy miesiące od dnia urodzenia się dziecka. Postanowienie sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy.
276. upadek zabezpieczenia - Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej albo jeżeli sąd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie udzielone według przepisów niniejszego tytułu upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie,
które podlegało zabezpieczeniu.
W sprawach w których Ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego zabezpieczenie upada, jeżeli uprawniony w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie nie wniósł o dokonanie dalszych czynności egzekucyjnych. Na wniosek obowiązanego sąd wyda postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia.
277. Pojęcie i cel postępowania egzekucyjnego:
postepowania egzekucyjnego to takie postępowanie którego celem jest przymusowe zrealizowanie obowiązków podlegających wykonaniu a wynikających z prawomocnego orzeczenia sądowego a także innych tytułów egzekucyjnych wymienionych w kodeksie.
278 Etapy postępowania egzekucyjnego:????
279. Przesłanki postępowania egzekucyjnego:
-formalne:
Dopuszczalność drogi sądowej, wykonalność orzeczenia, właściwość organu egzekucyjnego, jurysdykcja krajowa
-materialne - legitymacja procesowa wierzyciela i dłużnika, wymagalność świadczenia, spełnienie przez wierzyciela świadczenia wzajemnego, dokonanie przez dłużnika wyboru świadczeń przy świadczeniach przemiennych
280. Organy egzekucyjne:
- sądy rejonowe - występują w dwojakim charakterze organu egzekucyjnego i sądu egzekucyjnego
- komornicy działający przy sądach rejonowych - komornik jest zasadniczym organem egzekucyjnym, prowadzi wszystkie czynności egzekucyjne oprócz tych zastrzeżonych dla sądu. Jest organem samodzielnym i niezależnym, w sprawach należących do sądu traci on samodzielny charakter, ponieważ zobowiązany jest do wykonywania poleceń sądu
281. rodzaje tytułów egzekucyjnych
Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Tytułami egzekucyjnymi są:
1) orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,
jak również ugoda zawarta przed sądem;
2) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu
wykonaniu;
3) wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem;
4) ugoda przed mediatorem;]
5) inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w
drodze egzekucji sądowej;
6) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie
7) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy w akcie wskazano zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku,
jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności,
8) akt notarialny w którym niebędąca dłużnikiem osobistym osoba, której rzecz, wierzytelność lub prawo obciążone jest hipoteką lub zastawem, poddała się egzekucji z obciążonego przedmiotu w celu zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej zabezpieczonemu wierzycielowi. Tytułem egzekucyjnym jest również akt notarialny, w którym niebędący dłużnikiem osobistym właściciel ruchomości lub prawa obciążonych zastawem rejestrowym albo zastawem, poddaje się egzekucji z obciążonych składników w celu zaspokojenia zastawnika.
283. Kiedy nastąpi nadanie tytułowi egzekucyjnemu z urzędu i na wniosek? Dopiero nadanie tej klauzuli umożliwia wszczęci i prowadzenie egzekucji.
- z urzędu
-- - Nakazowi zapłaty wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym
nadaje się klauzulę wykonalności z urzędu niezwłocznie po jego uprawomocnieniu się
---Tytułowi egzekucyjnemu, zasądzającemu alimenty, sąd nadaje klauzulę wykonalności
z urzędu. Tytuł wykonawczy doręcza się wówczas wierzycielowi z urzędu.
---Tytułowi wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu.
284. Jak następuje wszczęcie egzekucji ??
Co do zasady na wniosek złożony stosownie do właściwości sądowi lub komornikowi. Od tego istnieje 2 wyjątki:
W sprawach, które mogą być wszczęte z urzędu, egzekucja może być wszczęta
z urzędu na żądanie sądu pierwszej instancji, który sprawę rozpoznawał, skierowane
do właściwego sądu lub komornika.Egzekucja może być również wszczęta na żądanie uprawnionego organu.
281. Warunki dopuszczalności egzekucji:
1. istnienie ważnego tytułu wykonawczego
2. złożenie we właściwym organie egzekucyjnym wniosku o wszczęcie egzekucji lub wszczęcie egzekucji z urzędu.
285.Zawieszenie postępowania egzekucyjnego
Może nastąpić z urzędu i na wniosek
Sąd zawiesza postępowanie na wniosek dłużnika, jeżeli w toku egzekucji prowadzonej
na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności tytułu egzekucyjnego, o którym mowa w art. 11531, dłużnik przedstawił przewidziane w przepisach odrębnych zaświadczenie o utracie lub ograniczeniu wykonalności, z którego wynika, że wykonanie tytułu zostało tymczasowo zawieszone lub uzależnione od złożenia przez wierzyciela zabezpieczenia, które dotychczas nie zostało wpłacone.
Organ egzekucyjny zawiesza postępowanie na wniosek wierzyciela. Na wniosek dłużnika postępowanie ulega zawieszeniu, jeżeli sąd uchylił natychmiastową wykonalność tytułu lub wstrzymał jego wykonanie albo dłużnik złożył zabezpieczenie konieczne według orzeczenia sądowego do zwolnienia go od egzekucji. Sąd może na wniosek zawiesić w całości lub części postępowanie egzekucyjne, jeżeli złożono skargę na czynności komornika lub zażalenie na postanowienie sądu. Zawieszenie postępowania sąd może uzależnić od złożenia przez dłużnika
zabezpieczenia. Zawieszenie postępowanie skutkuje przerwaniem jego biegu na czas trwania przyczyny.
286.Postępowanie egzekucyjne może być umorzone:
- z mocy prawa - jeżeli wierzyciel w ciągu roku nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania.
- z urzędu -
1) jeżeli okaże się, że egzekucja nie należy do organów sądowych;
2) jeżeli wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności sądowej albo gdy egzekucja
ze względu na jej przedmiot lub na osobę dłużnika jest niedopuszczalna;
3) jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów
egzekucyjnych.
- na wniosek
1) jeżeli tego zażąda wierzyciel; jednakże w sprawach, w których egzekucję wszczęto z urzędu lub na żądanie uprawnionego organu, wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania wymaga zgody sądu lub uprawnionego organu, który zażądał wszczęcia egzekucji;
2) jeżeli prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności;
3) jeżeli egzekucję skierowano przeciwko osobie, która według klauzuli wykonalności
nie jest dłużnikiem i która sprzeciwiła się prowadzeniu egzekucji, albo jeżeli prowadzenie egzekucji pozostaje z innych powodów w oczywistej sprzeczności z treścią tytułu wykonawczego;
4) jeżeli wierzyciel jest w posiadaniu zastawu zabezpieczającego pełne zaspokojenie
egzekwowanego roszczenia, chyba że egzekucja skierowana jest do przedmiotu zastawu;
5) jeżeli, w wypadku egzekucji prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności tytułu egzekucyjnego, dłużnik przedstawi przewidziane w przepisach odrębnych zaświadczenie o utracie lub ograniczeniu wykonalności, z którego wynika, że tytuł nie jest już wykonalny.
287. Ograniczenia egzekucji - chociaż celem egzekucji jest przymusowa realizacja świadczeń wierzycieli, ograniczenia egzekucji mają za cel zachowanie podstaw egzystencji dłużnika. Ograniczenia podmiotowe - odnoszą się do osoby dłużnika i ograniczają całkowicie lub częściowo prowadzenie przeciw niemu egzekucji np. co do zasady cudzoziemcy, czy też warunkowe i czasowe ograniczenie egzekucji wobec Skarbu Państwa.
Ograniczenia przedmiotowe - dotyczące przedmiotów podyktowane są względami humanitarnymi społecznymi i gospodarczymi. Sąd może też ograniczyć egzekucję do środków zabezpieczających lub uzależnić wykonanie tytułu od złożenia przez wierzyciela stosownego zabezpieczenia.
288. Środki zaskarżania w postępowaniu egzekucyjnym:
a)zażalenie - przysługuje jedynie na postanowienie sądu w wypadkach wskazanych w ustawie np. na odmowę zwolnienia od kosztów, umorzenie postępowania
b)środki zaskarżania o charakterze niedewolutywnym:
- skarga na czynności komornika - przysługuje na wszystkie czynności i zaniechania komornika wyjątek udzielenie przybicia ruchomości ulegających szybkiemu zepsuciu. Legitymację do jej wniesienia ma każdy czyjego prawa zostały naruszone lub zagrożone.
-zarzuty przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji - można wnosić w ciągu 2 tygodni od daty zawiadomienia do organu egzekucyjnego który go sporządził
289. Powództwo przeciwegzekucyjne
Jest to rodzaj powództwa przysługującego w toku postępowania egzekucyjnego; to jeden ze środków obrony merytorycznej dłużnika lub osoby trzeciej przed prowadzoną przeciwko nim egzekucją prowadzona egzekucja jest niezgodna z prawem. Wyróżnia się dwa rodzaje powództwa przeciwegzekucyjnego: powództwo opozycyjne i ekscydencyjne. Dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:
1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;
2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia,
jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie;
3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.
290. Powództwo opozycyjne -tzw powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego lub jego ograniczenie.
Dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego
wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:
1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem
egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście
obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście; -zaprzeczenie to polega na zwalczaniu samego tytułu egzekucyjnego
2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie; np. po zamknięciu rozprawy czy po powstaniu tytułu spełniono świadczenie
3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść. Pozostaje z małżeńską wspólnością łączną. Powództwo egzekucyjne może być wytoczone po wszczęciu egzekucji jak i przed jej wszczęciem. Wydany wyrok ma zaś charakter konstywtutywny
291.Powództwo ekscydencyjne może je wytoczyć osoba trzecia żądając zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza prawo. Powództwo to może zostać skutecznie wniesione dopiero po wszczęciu egzekucji skierowanej do przedmiotu którego wyłączenia spod egzekucji żąda osoba trzecia. Mogą nim być: rzeczy ruchome, nieruchomości, pieniądze prawa majątkowe i inne. Powództwo można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych.
292. Rodzaje egzekucji:
a)z ruchomości- Egzekucja z ruchomości należy do komornika tego sądu, w którego okręgu
znajdują się ruchomości, chyba że wierzyciel wybierze innego komornika. Ruchomości to przedmioty materialne które nie są nieruchomościami ani częściami składowymi innych rzeczy. Egzekucja ta składa się z 3 stadiów:
- zajęcia ruchomości - wpisuje się do protokołu każdą zajęta ruchomość z oszacowaniem wartości
-sprzedaży ruchomości - co do zasady nie może nastąpić wcześniej niż 7 dnia od daty zajęcia chyba że zajęto inwentarz żywy, ruchomości ulegają łatwemu zepsuciu lub sprawowanie nad nimi dozoru lub ich przechowywanie powodowałoby nadmierne koszty. Inne niż te trudne ruchomości komornik może sprzedać z wolnej ręki jeśli dłużnik wyraził na to zgodę i określił minimalną cenę zbycie na co zgodzili się wierzyciele. Możliwa jest tez sprzedaż w drodze licytacji publicznej
- podziału uzyskanej sumy - następuje wg planu sporządzanego przez komornika po złożeniu do depozytu sądowego sumy która podlega podziałowi
b)egzekucja z wynagrodzenia za pracę - Egzekucja z wynagrodzenia za pracę należy do komornika przy sądzie rejonowym
ogólnej właściwości dłużnika. Wynagrodzenie to wszystkie należności dłużnika wynikające ze stosunku pracy. Składa się z dwóch faz : zajęcia wynagrodzenia i podziału uzyskanej sumy
c)egzekucja z rachunków bankowych - jest skierowana do wierzytelności jaką dłużnik ma w stosunku do banku jako posiadacz konta bankowego. Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego w tym rachunku bankowego
obejmującego wkład oszczędnościowy dłużnika jest dokonane z chwilą doręczenia
bankowi zawiadomienia o zakazie wypłat z tego rachunku i obejmuje
również kwoty, które nie były na rachunku bankowym, w tym rachunku bankowym
obejmującym wkład oszczędnościowy w chwili jego zajęcia, a zostały
wpłacone na ten rachunek po dokonaniu zajęcia.
Egzekucja z innych wierzytelności - jej przedmiotem są:
- inne wierzytelności niż z wynagrodzenia za prace lub z rachunku bankowego np. z tytułu udzielonej przez dłużnika pożyczki, umów najmu dzierżawy
- inne prawa majątkowe - z których wynika obowiązek świadczeń majątkowych pieniędzy rzeczy np. prawa z udziałów w spółce zoo
Zajęcie jest dokonywane z chwilą doręczenia wyzwania dłużnikowi zajętej wierzytelności.
Egzekucja z innych praw majątkowych - stosuje się do niej odpowiednio przepisy o egzekucji wierzytelności - komornik przystępuje do niej przez zajecie prawa. Te inne prawa np. udział w spółce handlowej, papiery wartościowe
Egzekucja z nieruchomości oraz statków morskich
Egzekucja świadczeń niepieniężnych - sposób prowadzenia egzekucji zależy od tego jakiego przedmiotu egzekucja dotyczy. Można więc ze względu na przedmiot wyróżnić:
- o wydanie rzeczy ruchomych
-o wydanie nieruchomości statku, opróżnienie pomieszczenia
- o wykonanie określonej czynności
- o zaniechanie pewnych czynności lub nieprzeszkadzanie czynnościom wierzyciela
Egzekucja z udziałem Skarbu Państwa oraz przedsiębiorców
Jeżeli dłużnikiem jest Skarb Państwa, wierzyciel - wskazując na tytuł egzekucyjny
- wzywa do spełnienia świadczenia bezpośrednio państwową jednostkę
organizacyjną, z której działalnością wiąże się to świadczenie; jednostka ta jest
obowiązana spełnić niezwłocznie świadczenie stwierdzone tytułem egzekucyjnym. W wypadku gdy tytuł egzekucyjny, obejmujący należność pieniężną, nie zostanie
wykonany w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia wezwania, o którym
mowa w § 1, wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie tytułowi egzekucyjnemu
klauzuli wykonalności w celu przeprowadzenia egzekucji z rachunku
bankowego właściwej państwowej jednostki organizacyjnej dłużnika. W przypadku,
o którym mowa w § 11 egzekucję prowadzi się z rachunków bankowych
służących do obsługi centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa.
Egzekucja w celu zniesienia współwłasności w drodze sprzedaży publicznej stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości z uwzględniem tych przepisów. Postępowanie może być wszczęte z urzędu lub na wniosek każdego ze współwłaścicieli
na podstawie tytułu wykonawczego, który postanawia, że zniesienie współwłasności
ma być przeprowadzone w drodze sprzedaży nieruchomości
Egzekucja ze świadczeń alimentacyjnych - stosuje się przepisy o egzekucji świadczeń pieniężnych z zachowaniem odrębności. Świadczenia alimentacyjne rozumiane są szeroko chodzi o świadczenia, renty mające charakter alimentów środki na zaspokojenie potrzeb rodziny.
293. Etapy egzekucji z nieruchomości:
Egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w
którego okręgu nieruchomość jest położona. Nieruchomości to części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębne przedmioty własności jak również budynki trwale z gruntem połączone, lub części takich budynków jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności
Etapy egzekucji:
Zajęcie nieruchomości - następuje poprzez doręczenie dłużnikowi pisemnego wezwania, aby w ciągu 2 tygodni zapłacił dług, pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania. Jednocześnie z wysłaniem dłużnikowi wezwania komornik przesyła do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej wniosek o dokonanie w księdze
wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub o złożenie wniosku do zbioru dokumentów. W stosunku do dłużnika nieruchomość jest zajęta z chwilą doręczenia mu wezwania.
W stosunku do dłużnika, któremu nie doręczono wezwania, jako też w
stosunku do osób trzecich, nieruchomość jest zajęta z chwilą dokonania wpisu
w księdze wieczystej lub złożenia wniosku komornika do zbioru dokumentów. Skutkiem zajęcia jest to że rozporządzenie nieruchomością nie ma wpływu na dalsze postępowanie egzekucyjne.
Opis i oszacowanie nieruchomości - następuje po upływie terminu określonego w wezwaniu. Na stępuje co do zasady na wniosek wierzyciela. Do oszacowania komornik powołuje biegłego. Z opisu i oszacowania komornik sporządza protokół.
Sprzedaż przez licytacje - komornik ogłasza licytację przez publiczne obwieszczenie. Licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego. Jeżeli nikt nie zgłosił wniosku o przejęcie nieruchomości w myśl artykułu poprzedzającego
albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomością rolną, komornik na
wniosek wierzyciela wyznacza drugą licytację, na której cena wywołania stanowi
dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieruchomość. Cena wywoławcza stanowi 2/3 sumy oszacowania. Jeżeli po drugiej licytacji żaden z wierzycieli nie przejął nieruchomości
na własność, postępowanie egzekucyjne umarza się i nowa egzekucja z tej
nieruchomości może być wszczęta dopiero po upływie 6 miesięcy od daty
drugiej licytacji.
Przysądzenie własności po ukończeniu licytacji sad wydaje postanowienie o przybiciu pod którego nadzorem odbywa się licytacja. Na to postanowienie przysługuje zażalenie
Podział uzyskanej sumy z licytacji -następuje według planu podziału sumy który sporządza się po złożeniu do depozytu sądowego sumy podlegającej podziałowi