Gazowe i elektryczne urządzenia spawalnicze oraz ich osprzęt - bhp
Przy użytkowaniu gazowych urządzeń spawalniczych i ich osprzętu trzeba przestrzegać przede wszystkim następujących wymagań bezpieczeństwa:
urządzenia i ich osprzęt muszą być stosowane zgodnie z przeznaczeniem oraz zasilane gazami o właściwościach i ciśnieniach określonych w instrukcji techniczno-eksploatacyjnej (dawniej: DTR) dostarczonej przez producenta,
wąż spawalniczy musi mieć średnicę znamionową zgodną ze średnicą znamionową przyłączy zastosowanych w źródle i odbiorniku gazu, końce węża nasunięte na końcówki przyłączy powinny być zaciśnięte za pomocą opasek niepowodujących uszkodzenia węża,
poziom cieczy w bezpieczniku wodnym należy każdorazowo sprawdzać przed rozpoczęciem pracy i po każdym cofnięciu się płomienia do palnika, a w ruchu ciągłym co najmniej raz na zmianę.
Uwaga!
Niedopuszczalne jest:
dokonywanie jakichkolwiek zmian w określonych przez producenta ustawieniach układów regulacji ciśnienia i zaworów bezpieczeństwa,
użytkowanie palników o niezidentyfikowanych dyszach i elementach układu mieszanki palnej, nieznanych ciśnieniach zasilania oraz rodzajach gazów, do jakich są przeznaczone,
dokonywanie zamiany podobnych konstrukcyjnie elementów urządzeń różnych typów lub wielkości.
Natomiast przy użytkowaniu elektrycznych urządzeń spawalniczych i ich osprzętu trzeba przestrzegać przede wszystkim następujących wymagań bezpieczeństwa:
prace związane z instalowaniem, demontażem, naprawami i przeglądami urządzeń mogą wykonywać wyłącznie osoby mające stosowne uprawnienia,
połączenie kilku spawalniczych źródeł energii nie może powodować przekroczenia, w stanie bez obciążenia, dopuszczalnego napięcia między obwodami wyjściowymi połączonych źródeł energii,
jeżeli przedmioty spawane nie są połączone z ziemią, obwodu prądu spawania nie można uziemiać,
przewody spawalnicze łączące przedmiot spawany ze źródłem energii muszą być połączone bezpośrednio z tym przedmiotem lub oprzyrządowaniem, jak najbliżej miejsca spawania.
Podstawa prawna
Powyższe kwestie regulują § 30 i 31 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz.U. nr 40, poz. 470).
Kwalifikacje napełniających samochody auto-gazem
Jakie uprawnienia kwalifikacyjne powinni mieć pracownicy stacji paliw, którzy napełniają samochody auto-gazem?
Pracownicy stacji paliw napełniający samochody auto-gazem muszą posiadać zaświadczenia kwalifikacyjne potwierdzające:
umiejętność praktycznego ich wykonywania,
znajomość warunków technicznych, norm oraz przepisów prawnych w tym zakresie.
Sprawdzenie kwalifikacji - egzamin
Sprawdzenie kwalifikacji przeprowadza się na wniosek osoby zainteresowanej lub pracodawcy zatrudniającego taką osobę. Komisja kwalifikacyjna wyznacza termin egzaminu sprawdzającego kwalifikacje i niezwłocznie powiadamia o nim wnioskodawcę.
Egzamin składa się z 2 części:
ustnej, z wiedzy teoretycznej,
praktycznej, polegającej na sprawdzeniu umiejętności.
Szczegółową tematykę egzaminu ustala komisja kwalifikacyjna w zależności od rodzaju i zakresu kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się wnioskodawca, oraz podaje mu ją do wiadomości na 14 dni przed terminem egzaminu.
Przy jakich pracach są wymagane kwalifikacje?
Na stacjach paliw płynnych i samodzielnych stacjach auto-gazu kwalifikacje wymagane są przy:
obsłudze zbiorników stałych z zespołami napędowymi na skroplone gazy węglowodorowe,
napełnianiu zbiorników przenośnych o pojemności powyżej 350 cm3.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz.U. nr 79, poz. 849 ze zm.),
§ 7 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 6 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy magazynowaniu, napełnianiu i rozprowadzaniu gazów płynnych (Dz.U. nr 75, poz. 846 ze zm.).
Izabela Waga
specjalista z zakresu
technicznego bezpieczeństwa pracy
Pamiętaj o analizie stanu bhp
Analizę stanu bhp sporządzają pracownicy służby bhp (§ 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy; (Dz.U. nr 109, poz. 704 ze zm.; dalej: rosbhp). A zatem może to być:
inspektor (specjalista) w firmie posiadającej służbę bhp, pracownik, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp,
specjalista spoza zakładu, któremu pracodawca zlecił wykonywanie zadań służby bhp,
sam pracodawca, który wykonuje zadania służby bhp, a może to robić jeżeli spełnia wymagania zawarte w art. 23711 § 1 Kodeksu pracy (tzn. jeżeli posiada ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp i zatrudnia do 10 pracowników albo zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).
Analiza powinna być sporządzona możliwie szybko po zakończeniu kwartału, półrocza, roku, tak aby było możliwe wprowadzenie do planów finansowych i rzeczowych firmy tych tematów, które wymagają wdrożenia w najbliższym czasie. W zasadzie większość firm opracowuje analizy roczne. Zaleca się jednak, aby w tych firmach, w których występują poważne zagrożenia, sporządzać analizy co najmniej półroczne.
Cel sporządzania analizy stanu bhp
Analiza umożliwia ocenę zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Dzięki niej pracodawca może uzyskać rzetelną recenzję wszystkich zagadnień związanych z bhp, zapoznać się z nimi i ustosunkować się do wynikających z niej wniosków. Analiza bhp, sporządzona w sposób kompleksowy, pokaże również pracownikom służby bhp, czy ich praca daje spodziewane efekty. Na jej podstawie można dokonać oceny prawidłowości podjętych dotychczas w zakładzie działań, których celem była poprawa warunków pracy. Wskaże również te miejsca i dziedziny, które wymagają doprowadzenia do zgodności z obowiązującymi przepisami. Pozwoli zidentyfikować także problemy, na które służba bhp powinna zwrócić szczególną uwagę pracodawcy i osób kierujących pracownikami.
Dodatkowo pozwala również określić, które funkcjonujące w firmie rozwiązania problemów i zagadnień bhp są już nieaktualne, a które wymagają weryfikacji. Bowiem przepisy prawa, w tym szczegółowe przepisy dotyczące bhp, ulegają zmianie.
Uwaga!
Analiza stanu bhp ma być podstawą działań przyszłościowych czyli prewencyjnych, a statystki są tylko elementem pomocniczym do opracowania planu działań korygujących.
Analiza stanu bhp ma na celu umożliwienie:
oceny realizacji obowiązków pracodawcy (oraz osób kierujących pracownikami i innych osób funkcyjnych) w dziedzinie bhp,
zaprojektowania i wprowadzenia działań korygujących i prewencyjnych,
oceny skuteczności realizacji zadań służby bhp.
Komu potrzebna jest analiza stanu bhp?
Osobą, która jest odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa w firmie, jest oczywiście pracodawca, a dalej wszystkie osoby kierujące pracownikami w części wynikającej z ich zakresu odpowiedzialności (art. 207 Kodeksu pracy; dalej: kp). Ale pamiętać musicie, że pracodawca zatrudnia pracowników służby bhp, którzy mimo że bezpośrednio nie odpowiadają za stan bhp, to są „doradcami pracodawcy, osób nadzoru i robotników”, a więc to oni w dużej mierze i kształtują bezpieczeństwo pracy w zakładzie.
Miejcie na uwadze, że w praktyce właśnie służba bhp, poprzez swoje codzienne działania, ma największy wpływ na kształtowanie bezpiecznych warunków pracy.
Analiza stanu bhp potrzebna jest więc przede wszystkim pracodawcy, ale również pracownikom służby bhp.
Mając szczegółową analizę stanu bhp pracodawca zdaje sobie sprawę ze wszystkich konsekwencji wynikających z niedociągnięć w zakresie bhp występujących w jego firmie. Wie również, jakie ma podejmować działania mające na celu doprowadzenie do zgodności z obowiązującymi przepisami, a co za tym idzie do ograniczania zagrożeń. W tych działaniach pracownikami pomocnymi pracodawcy są właśnie pracownicy służby bhp.
Uwaga!
Każda niezgodność z przepisami i zasadami bhp jest potencjalnym źródłem zagrożenia, a każde zagrożenie jest potencjalnym źródłem wypadku przy pracy czy choroby zawodowej.
Jeżeli działania pracodawcy oraz pracowników, w tym służby bhp, będą ukierunkowane na:
ograniczanie zagrożeń czyli organizowanie i wykonywanie prac zgodnie z przepisami,
wprowadzenie mechanizmów poprawy warunków pracy,
to dopiero wtedy będziecie mieli gwarancję, że w firmie jest i będzie bezpiecznie. Będziecie również w sytuacji znacznego komfortu podczas kontroli organów zewnętrznych.
Miejcie na uwadze, że czekanie na decyzje zewnętrznych organów kontrolnych czy podejmowanie działań po wypadkach jest najdroższym sposobem poprawy warunków pracy.
Dlatego też coraz więcej firm wdraża System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy (SZBP), który poprzez funkcjonujące w zakładzie procedury wymusza systemowe podejście do zagadnień bhp. Uzyskanie certyfikatu SZBP jest potwierdzeniem, że praca jest zorganizowana w sposób zgodny z obowiązującym prawem.
Lesław Zieliński
rejestrowany audytor pomocniczy SZBP według ISRS,
były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem
Wypadki przedstawicieli handlowych
W naszej firmie zatrudniamy kilku przedstawicieli handlowych, którym przyznano samochody służbowe. Niedawno jednemu z nich przytrafiła się kolizja drogowa. Jak kwalifikować takie zdarzenia, jako wypadek przy pracy, czy jako wypadek w drodze do lub z pracy?
Zanim będzie można zająć się rozpatrzeniem zagadnienia wypadku przedstawiciela handlowego, należy wyjaśnić zasadniczą kwestię posiadania przez niego:
zawartej umowy o pracę,
tytułu ubezpieczenia wypadkowego.
Umowa o pracę i ubezpieczenie wypadkowe
Przedstawiciel handlowy jest pełnoprawnym pracownikiem i może korzystać z uprawnień, jakie dają mu przepisy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, gdy:
zapisy w umowie o pracę są zgodne z Kodeksem pracy,
pracodawca odprowadza składkę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu ubezpieczenia wypadkowego.
W tych okolicznościach pracodawca nie musi pracownikowi wystawiać polecenia służbowego (delegacji) na wykonanie czynności służbowej. Do jej wykonania zobowiązuje go umowa o pracę, a czynności służbowe podejmowane przez przedstawiciela handlowego
podlegają ubezpieczeniu. W takiej sytuacji uznajemy, że kolizja drogowa, w której ucierpiał przedstawiciel handlowy, nosi znamiona wypadku przy pracy.
Miejsce przebywania przedstawiciela handlowego w chwili kolizji
Najtrudniejszym zagadnieniem w tym momencie jest ustalenie, w którym miejscu przebywania przedstawiciela handlowego doszło do kolizji, czy w drodze do pracy, czy też przy pracy.
Istnieją tu 2 sposoby postępowania:
Sposób 1 - droga do pracy jest drogą wykonywaną z mieszkania pracownika do samochodu,
Sposób 2 - droga do pracy to odcinek drogi, jaką pokonuje przedstawiciel do pierwszego klienta.
Ustalenia w tej sprawie, dotyczące miejsca rozpoczynania pracy, powinny zostać uzgodnione przez strony i zawarte w umowie o pracę.
Ważne
W sytuacjach kiedy przepisy nie rozstrzygają wszystkich kwestii, zawsze należy przyjmować rozwiązania korzystne dla poszkodowanego.
Kazimierz Żurawski
główny specjalista ds. bhp,
współpracownik firmy doradztwa
z zakresu prawa i ochrony pracy SEKA SA
Więcej przydatnych i jednoznacznych odpowiedzi na pytania zadawane przez specjalistów ds. bhp znajdziesz w miesięczniku "BHP w pytaniach i odpowiedziach"
Przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania niektórych prac
Mój pracodawca chce zatrudnić pracownika, który miałby m.in. wykonywać prace na wysokości. Czy takie prace znajdują się w wykazie prac zabronionych do wykonywania dla osób chorych na określone choroby?
Przepisy prawa pracy nie zawierają żadnego wykazu prac, których wykonywanie jest zabronione osobom chorym na określoną jednostkę chorobową.
Przeciwwskazania do pracy
W orzecznictwie medycznym funkcjonuje natomiast pojęcie "przeciwwskazań ze względów zdrowotnych do wykonywania niektórych prac", w tym przypadku prac na wysokości przez osoby:
mające zaburzenia równowagi,
chore na epilepsję.
Ważne
O istnieniu lub braku przeciwwskazań ze względów zdrowotnych do zatrudnienia kandydata do pracy lub pracownika na określonym stanowisku pracy każdorazowo orzeka uprawniony lekarz.
Moment wydania orzeczenia
Uprawniony lekarz wydaje kandydatowi do pracy orzeczenie o istnieniu lub braku przeciwwskazań ze względów zdrowotnych do zatrudnienia na określonym stanowisku pracy po przeprowadzeniu:
wywiadu lekarskiego,
wstępnych badań lekarskich, wykonanych w zakresie profilaktycznych badań pracowników.
Ważne
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Badania wstępne
Nie wolno zapominać, że wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
osoby przyjmowane do pracy,
pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Podstawa prawna
Art. 229 § 1 Kodeksu pracy.
Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.).
Jan M. Pióro
specjalista z zakresu prawa pracy,
biegły sądowy w dziedzinie bhp
przy Sądzie Okręgowym w Warszawie
Ochrona pracowników przed hałasem i drganiami mechanicznymi
W jaki sposób można zmniejszyć narażenie pracowników na hałas lub drgania mechaniczne?
W celu zmniejszenia narażenia pracowników na hałas i drgania mechaniczne pracodawca powinien stosować:
rozwiązania techniczne
rozwiązania organizacyjne
środki ochrony indywidualnej.
Rozwiązania techniczne
Rozwiązania techniczne mające tu zastosowanie, to:
właściwe wyposażenie, emitujące możliwy najniższy hałas i drgania,
użycie materiałów, elementów i układów izolujących oraz tłumiących drgania, np. amortyzowanych siedzisk, uchwytów antywibracyjnych,
wyciszanie maszyn i urządzeń, np. poprzez tłumienie drgań lub izolowanie części drgających, stosowanie obudów lub osłon wygłuszających, kabin dźwiękoszczelnych,
instalowanie maszyn i urządzeń wytwarzających drgania na wydzielonych fundamentach, podkładach izolacyjnych (np. wibroizolatorach) itp.,
stosowanie materiałów dźwiękochłonnych, aby zmniejszyć odbicia dźwięków,
ograniczenie dźwięków materiałowych przez stosowanie płyt pływających,
konserwacja maszyn, urządzeń i instalacji (zwiększa to ich niezawodność),
osłanianie (z użyciem ekranów) stanowisk pracy, a także izolowanie głośnych procesów,
projektowanie i aranżacja obiektów i pomieszczeń pracy tak, aby umożliwiało to izolację stanowisk pracy od źródeł hałasu i drgań,
zwiększanie chłonności akustycznej pomieszczeń.
Rozwiązania organizacyjne
Rozwiązania organizacyjne mające tu zastosowanie, to:
oddalenie pracownika od źródła hałasu lub drgań,
ograniczenie dostępu do obszarów zagrożonych hałasem i odpowiednie ich oznakowanie,
właściwa organizacja pracy, ograniczająca czas przebywania w obszarze zagrożonym hałasem,
planowanie prac w takim czasie, aby na hałas lub drgania narażona była możliwie najmniejsza liczba pracowników,
zmiana systemu pracy (zmiany, rotacja),
szkolenia pracowników w zakresie odpowiedniego używania wyposażenia stanowisk pracy tak, aby ograniczyć emisję hałasu,
przeniesienie maszyn do innych pomieszczeń.
Środki ochrony indywidualnej
Natomiast środki ochrony indywidualnej mające tu zastosowanie, to:
ochronniki słuchu,
rękawice antywibracyjne.
Uwaga!
Niezależnie od zapewnienia maszyn i urządzeń o możliwe najmniejszym poziomie emisji hałasu lub drgań mechanicznych do środowiska pracy, pracodawca musi także poinformować i przeszkolić pracowników w zakresie bezpiecznych sposobów wykonywania pracy. Powinien on pouczyć pracowników, jak mają wykonywać swoją pracę, aby ograniczyć do minimum narażenia na hałas lub drgania mechaniczne.
Ryzyko zawodowe
Pracownicy powinni znać również poziom ryzyka zawodowego na zajmowanym stanowisku pracy, rodzaj stwarzanych zagrożeń oraz ich potencjalne skutki. Powinni także wiedzieć, jak postępować, żeby zapewnić utrzymanie ryzyka narażenia na hałas lub drgania mechaniczne na osiągniętym, jak najniższym - minimalnym poziomie. Więcej Porad BHP
Podstawa prawna
§ 5, § 6, § 8, § 10 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz.U. nr 157, poz. 1318),
§ 78, § 79 rozporządzenia Ministra Pracy i polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).
Dariusz Borowiecki
specjalista z zakresu
technicznego bezpieczeństwa pracy
Dokumentacja powypadkowa pracownika wykonującego umowę o dzieło
Kto sporządza dokumentację powypadkową, otrzymuje sporządzoną kartę wypadku i wysyła dokumenty do ZUS-u w sprawie odszkodowania pracownika wykonującego umowę o dzieło?
Jeżeli poszkodowany uległ wypadkowi podczas wykonywania umowy o dzieło na rzecz zamawiającego to dzieło, to ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy dokonuje w karcie wypadku podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy o dzieło.
Poszkodowany ma, zatem obowiązek zgłoszenia zaistniałego wypadku pracodawcy, z którym łączy go umowa o dzieło. A pracodawca ten zawiadamia ZUS o wszczęciu postępowania wypadkowego.
Kwalifikacja prawna zdarzenia
Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas wykonywania pracy na podstawie umowy o dzieło.
Kwalifikacji prawnej zdarzenia wypadkowego dokonuje podmiot, na rzecz którego poszkodowany wykonywał swą pracę.
Karta wypadku
Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku podmiot, na rzecz którego poszkodowany świadczył pracę na podstawie umowy o dzieło sporządza kartę wypadku.
Poszkodowany lub uprawniony do jednorazowego odszkodowania członek jego rodziny może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku, o czym muszą zostać pouczeni przez podmiot sporządzający kartę wypadku.
Powiadomienie ZUS
Niezwłocznie wiadomości o wypadku podmiot zobowiązany do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku (pracodawca będący stroną umowy o dzieło) musi powiadomić pisemnie właściwą terenową jednostkę organizacyjną ZUS o wszczęciu postępowania powypadkowego, w którym może uczestniczyć przedstawiciel ZUS.
Wysłanie dokumentacji do ZUS
Biorąc pod uwagę fakt, iż całe postępowanie powypadkowe prowadzi podmiot, na rzecz którego poszkodowany świadczył pracę (w tym przypadku - strona umowy o dzieło) uznaje się, że także ten podmiot składa dokumentację powypadkową do ZUS, wraz z wnioskiem o przyznanie poszkodowanemu jednorazowego odszkodowania z tytułu zaistniałego wypadku.
Więcej Porad BHP
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 3 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673 ze zm.),
§ 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (Dz.U. nr 236, poz. 1992).
Adam Dura
prawnik, doktorant PAN,
właściciel firmy „Dura & Dura
doradztwo prawne - ochrona pracy”,