OPIEKA PIELĘGNIARSKA NAD DZIECKIEM
W CHOROBACH UKŁADU MOCZOWEGO
Rozwój układu moczowego
Okres płodowy
Rozwój nerek rozpoczyna się w pierwszych tygodniach ciąży i trwa do końca 1 roku życia.
Wiek niemowlęcy (0-1 rok)
Struktury nerki są obecne od momentu urodzenia. Pęcherz moczowy położony jest w pobliżu ściany jamy brzusznej, a moczowody są relatywnie krótkie. Cewki nerkowe osiągają proporcje i kształt jak u osób dorosłych około 5 miesiąca życia. Niemowlęta nie są w stanie wydalać wody z taką efektywnością jak starsze dzieci i dorośli. Funkcja nerek nie jest w pełni dojrzała, więc nerki nie są w stanie poradzić sobie z nadmiarem spożytego białka. Również w okresie niemowlęcym zmniejszone jest wydalanie sodu a nerki gorzej się adaptują zarówno do niedoboru, jak i nadmiaru sodu.
Wiek wczesnodziecięcy/ przedszkolny (1-6 lat)
Do 3 roku życia pęcherz moczowy stopniowo przemieszcza się do miednicy mniejszej. Funkcja nerek jest dojrzała, a filtracja kłębuszkowa i absorpcja osiągają parametry wydajności osób dorosłych między 1 a 2 rokiem życia. Pod wpływem odpowiedniego obciążenia woda jest reabsorbowana a mocz zagęszczany do poziomu osób dorosłych.
Wiek szkolny (6-12 lat)
Wzrasta, zwłaszcza u dziewcząt, pojemność pęcherza moczowego. Wielkość nerek ulega podwojeniu, aby zabezpieczyć w okresie między 5 a 10 rokiem życia zapotrzebowanie na zwiększone procesy metaboliczne. Ciężar właściwy moczu i pozostałe elementy badania ogólnego moczu są podobne jak u dorosłych. U dzieci w wieku szkolnym obserwuje się niewielką albuminurię.
Okres dojrzewania (12-21 lat)
Funkcja nerek jest taka jak u osób dorosłych. Zwiększa się pojemność pęcherza moczowego i nastolatki wydalają zwykle 1500 ml moczu dziennie.
Badanie kliniczne:
1. Wywiad chorobowy.
* Opis objawów choroby powinien zawierać ich początek, czas trwania, umiejscowienie i czynniki wywołujące. Do głównych objawów chorobowych można zaliczyć:
-noworodki: trudności w karmieniu, upośledzony rozwój, częste oddawanie moczu, płacz podczas oddawania moczu, odwodnienie, drgawki i gorączkę;
-niemowlęta: utrzymujące się objawy noworodkowe, zapalenie pieluszkowe skóry, brzydki zapach moczu, naprężanie się przy oddawaniu moczu;
-starsze dzieci: utrata apetytu, wymioty, nadmierne pragnienie, moczenie nocne, nie trzymanie moczu, potrzeba nagłego oddania moczu, dolegliwości dyzuryczne (utrudnione i bolesne oddawanie moczu), krwisty kolor moczu, brzydki zapach moczu, osłabienie, gorączka, bóle okolicy nerek, bóle brzucha i bóle okolicy krzyżowo-lędźwiowej.
* Należy uzyskać informacje o prenatalnych, osobniczych i rodzinnych czynnikach ryzyka chorób układu moczowo-płciowego:
-czynniki prenatalne: młodszy lub starszy wiek matki, wielorództwo;
-czynniki osobnicze: nawracające, bezgorączkowe infekcje dróg moczowych, cewnik w pęcherzu moczowym, niedokończony trening toaletowy dziecka, zatrzymanie moczu, zaparcia, cukrzyca, immunosupresja, nawracające infekcje paciorkowcowe;
-czynniki rodzinne: wrodzone lub nabyte wady nerek, nadciśnienie tętnicze i inne problemy związane z dysfunkcją nerek.
Badanie fizykalne:
Objawy życiowe
-dokonanie pomiaru i umieszczenie na siatce centylowej wzrostu i masy ciała w celu wykrycia opóźnienia rozwoju fizycznego -kontrolowanie temperatury w celu wykrycia gorączki
-kontrolowanie wartości ciśnienia tętniczego w celu wykrycia nadciśnienia tętniczego lub hipotensji.
-monitorowanie częstości oddechów oceniając zaburzenia oddechowe i głębokość oddechów.
Oglądanie
Można stwierdzić obecność wielu różnorodnych objawów:
- ocenić objawy zastoju krwi w krążeniu włączając w to obecność sinicy obwodowej, zwolniony czas napełniania krążenia włośniczkowego, bladość i obrzęki obwodowe.
- ocenić powiększenie obwodu brzucha
- ocenić obecność wczesnych objawów encefalopatii mocznicowej włączając w to apatię, trudności w koncentracji i splątanie
- ocenić obecność objawów sugerujących zaburzenia rozwojowe jak:
spodziectwo, wierzchniactwo, nieprawidłowości budowy i funkcji ucha (ucho i nerki wykształcają się w tym samym okresie życia płodowego ), obecność zmarszczki nakątnej, haczykowatego kształtu nosa i małych policzków.
Badanie palpacyjne
- zbadać nerki pod kątem ich powiększenia i bolesności
- ocenić palpacyjnie powiększenie pęcherza moczowego
Badania laboratoryjne i testy diagnostyczne:
badanie ogólne moczu, posiew moczu, azot mocznikowy krwi, kreatynina, ultrasonografia, cystouretrografia mikcyjna, tomografia komputerowa, urografia, cystoskopia, biopsja nerki, scyntygrafia nerki, badanie urodynamiczne.
Diagnozy pielęgniarskie
1. Ryzyko wystąpienia zaburzeń temperatury.
2. Osłabienie.
3. Przewodnienie.
4. Opóźniony wzrost i rozwój.
5. Hipertermia.
6. Całkowite nietrzymanie moczu.
7. Ryzyko infekcji.
8. Niezbilansowany stan odżywienia: poniżej dobowego zapotrzebowania kalorycznego.
9. Ostry lub przewlekły ból.
10. Ryzyko uszkodzenia skóry.
11. Zaburzone wydalanie moczu.
12. Zatrzymanie moczu.
13. Nieprawidłowy przepływ krwi przez nerki.
14. Lęk.
Planowanie i wyznaczanie celów postępowania
1. Zachowany bilans płynów u dziecka: ilość przyjmowanych płynów będzie zbliżona do ilości płynów wydalanych. Należy wcześnie rozpoznać nieprawidłowe ilości wydalanego moczu, dziecko wydala 0,5-2 ml/kg/godz. moczu.
2. U dziecka nie stwierdza się objawów retencji płynów lub objawy te są wcześnie rozpoznawane i leczone.
3. U dziecka osiąga się i utrzymuje prawidłowy stan odżywienia.
4. U dziecka nie rozwinie się infekcja.
5. U dziecka nie stwierdza się odchyleń od norm rozwojowych.
Metody osiągania celów postępowania
1. Zapobiegaj zaburzeniom wydalania moczu.
a. Monitoruj i notuj ilości przyjmowanych płynów zarówno doustnych, jak i dożylnych oraz ilości płynów wydalanych.
b. Codziennie dokonuj pomiarów masy ciała.
c. Zachęcaj dziecko do przyjmowania płynów (aż do 1 l/dobę u starszych dzieci), w celu zmniejszenia stężeń i ułatwionego wydalania endotoksyn. Najlepszym płynem jest woda, ale dziecko może preferować spożywanie soków, zupy, mleka, płynów opartych na roztworach żelatynowych, czy też płynów zmrożonych do postaci lodów. Należy ograniczyć czekoladę i napoje zawierające kofeinę ponieważ podrażniają one pęcherz moczowy. Nie potwierdziły się korzyści ze spożywania soku żurawinowego, choć można zachęcać do jego wypijania.
d. Kontroluj objawy odwodnienia: zmniejszone napięcie skóry, suchość śluzówek, zapadnięte ciemiączko, zmniejszone wydalanie moczu oraz osłabiona perfuzja tkanek.
Metody osiągania celów postępowania - cd
2. Zapobieganie przewodnieniu.
a. Monitoruj ilość przyjmowanych i wydalanych płynów, codziennie dokonuj pomiarów masy ciała.
b. Dokonuj pomiarów ciśnienia tętniczego, nadciśnienie tętnicze może być skutkiem przewodnienia.
c. Oceń funkcję układu oddechowego: tachypnoe, wciąganie międzyżebrzy, trzeszczenia. U dzieci z przewodnieniem może rozwinąć się obrzęk płuc.
d. Zgodnie z zaleceniami ogranicz ilość przyjmowanych płynów.
e. Stosuj dietę niskosodową jeżeli zostanie zlecona.
3. Sprzyjaj prawidłowemu odżywieniu.
a. Kontroluj codziennie masę ciała oraz spożywane pokarmy.
b. Pozwól rodzicom przynosić posiłki z domu, jeżeli są zgodne z zaleceniami lekarskimi.
c. Proponuj małe, częste posiłki preferowane przez dzieci, podawane w miłej atmosferze.
d. Skonsultuj się z dietetykiem.
Metody osiągania celów postępowania-cdn
4. Zapobieganie infekcjom.
a. Stosuj właściwe techniki mycia rąk i zapoznaj dziecko oraz rodzinę
z tymi technikami.
b. Poinstruuj rodzinę o konieczności unikania przez dziecko kontaktów
z osobami z infekcjami górnych dróg oddechowych i innymi chorobami zakaźnymi.
c. Zapewnij właściwe żywienie i okresy odpoczynku.
d. Monitoruj u dziecka objawy infekcji.
e. W celach prewencji infekcji stosuj odpowiednią technikę cewnikowania i zmian opatrunków.
f. Przedstaw rodzinie dziecka sposoby prewencji infekcji dróg moczowych.
Metody osiągania celów postępowania - cd
5. Sprzyjaj prawidłowemu rozwojowi i wzrostowi dziecka.
a. Niemowlęta. Po badaniach diagnostycznych niemowlęta potrzebują uspokojenia i akceptacji przez członków rodziny w celach rozwoju pozytywnego obrazu ciała.
b. Dzieci w okresie wczesnodziecięcym. Dla dzieci w tym wieku unieruchomienie może być zjawiskiem frustrującym, hamującym uzyskanie samodzielności. Użyteczna może okazać się współpraca dziecka w sprawowanej nad nim opiece.
c. Okres przedszkolny. Dziecko uzyskuje świadomość własnego ciała, a naturalne zainteresowanie dziecka w tym względzie może być stymulowane badaniem fizykalnym. Fantazje dziecka mogą wywołać strach przed najprostszymi zabiegami; lęk przed kastracją jest w tym wieku bardzo wyraźny i może zostać wzmożony przez zabiegi na drogach moczowo-płciowych.
d. Okres szkolny. Odmienny wygląd od rówieśników, jak również ograniczenia dietetyczne, zajęć sportowych oraz innych form aktywności mogą być u dziecka przyczyną lęku.
e. Okres dojrzewania. Z towarzyszącej temu okresowi potrzeby niezależności przy równoczesnych ograniczeniach chorobowych i terapeutycznych u dzieci może tworzyć się uczucie niezadowolenia i buntu. Niepokój wywołany diagnozą, zabiegami na drogach moczowo-płciowych, leczeniem może objąć takie sfery psychiki dziecka, jak obraz własnego ciała i seksualność.
Ocena wyników postępowania
1. U dziecka stwierdza się prawidłową ilość wydalanego moczu.
2. Nie występują objawy przewodnienia.
3. Dziecko osiąga i utrzymuje wagę sprzed zachorowania.
4. Nie obserwuje się u dziecka objawów infekcji (tj. utrzymuje się prawidłowa temperatura ciała, prawidłowe wyniki badań laboratoryjnych, nie występują inne kliniczne objawy infekcji).
5. Rozwój dziecka przebiega zgodnie z tabelą norm.
Prewencja infekcji dróg moczowych
zapewnij prawidłową higienę okolicy krocza (np. przemywanie krocza u dziewczynek od cewki moczowej w kierunku odbytu)
unikaj podrażnień, kąpieli bąbelkowych, ciasnych ubrań
używaj bielizny bawełnianej zamiast sztucznej
zapewnij odpowiednią podaż płynów
dbaj o regularne oddawanie moczu, całkowicie opróżniając pęcherz moczowy
utrzymuj kwaśny odczyn moczu przyjmując płyny zakwaszające, jak np. sok żurawinowy
podkreśl znaczenie oddania moczu przed i po stosunku płciowym (dla nastolatków aktywnych seksualnie)
dla miesiączkujących dziewcząt zmiana podpasek co 4 godziny, w celu redukcji wzrostu bakterii w pobliżu cewki moczowej
ZAKAŻENIE UKŁADU MOCZOWEGO
Zakażenie układu moczowego to stan zapalny tego układu, który może dotyczyć cewki moczowej (urethritis), pęcherza moczowego
(cystitis), moczowodów (ureteritis ) lub nerek (pyelonephritis)
spowodowany zwykle patogenami bakteryjnymi.
Szczyt zapadalności przypada między 2 a 6 rokiem życia, z zauważalnym wzrostem częstości zachorowań u nastolatków aktywnych seksualnie.
Ryzyko zakażenia układu moczowego jest 10-30 razy większe u dziewcząt w porównaniu z chłopcami (z wyjątkiem okresu noworodkowego). Spowodowane jest to krótszą cewką moczową u dziewcząt, a więc krótszą dla patogenów drogą do pokonania.
Częstość nawrotów u noworodków oceniana jest na 25%, u starszych dzieci na 30%.
Patofizjologia
1. W niepowikłanym zakażeniu dróg moczowych zakażenie ogranicza się do ich dolnego odcinka. Nawracające zakażenie pęcherza moczowego może wywoływać niewydolność zastawki pęcherzowo-moczowodowej prowadzić do refluksu pęcherzowo-moczowodowego. Stwarza to możliwość przedostania się patogenów do wyższych pięter układu moczowego.
2. Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest wynikiem wstępującej z dolnych dróg moczowych infekcji. Może to wywołać ostre i przewlekłe zmiany zapalne w miedniczce nerkowej i miąższu nerki z towarzyszącym bliznowaceniem i ubytkiem tkanki nerek.
3. Nawracająca lub przewlekła infekcja powoduje zwłóknienie w zakresie nerek, ze zmniejszeniem ich rozmiarów.
Ocena wyników badania
Zakażenia układu moczowego są zróżnicowane w zależności od wieku i umiejscowienia infekcji. Około 40% zakażeń układu moczowego jest bezobjawowych.
Objawy kliniczne
a. U dziecka w okresie niemowlęcym obserwuje się drażliwość, niepokój ruchowy, gorączkę, hipotermię, żółtaczkę, utratę masy ciała, opóźnienie rozwoju, wymioty, biegunkę, pieluszkowe zapalenie skóry, zaburzenia w sile strumienia oddawanego moczu.
b. U starszych dzieci objawy infekcji zależą od lokalizacji:
-Brzydki zapach moczu, krwiomocz (możliwy), dyzuria, zwiększona częstość oddawania moczu, potrzeba nagłego oddania moczu, bóle brzucha spotykane są w zakażeniach dolnego odcinka dróg moczowych.
-Gorączka, bolesność kąta żebrowo-kręgowego, dreszcze, bóle okolicy lędźwiowej występują w ostrym odmiedniczkowym zapaleniu nerek.
Postępowanie pielęgniarskie
1. Oceń stan układu moczowego.
a. Oceń kolor i zapach moczu.
b. Odnotuj zgłaszane objawy w badaniu podmiotowym i przedmiotowym: częstość oddawania moczu, pieczenie przy oddawaniu moczu, mimowolne oddanie moczu, zatrzymanie moczu, bóle okolicy lędźwiowej.
2. Podaj przepisane antybiotyki
3. Zapobiegaj infekcjom
4. Zadbaj o komfort dziecka.
a. Zapewnij odpowiedni odpoczynek.
b. Podaj, gdy jest zlecony, lek przeciwbólowy lub przeciwgorączkowy.
c. Zachęcaj do przyjmowania płynów w celu zmniejszenia gorączki i rozcieńczenia moczu.
d. Kąpiele w wannie, nasiadówki, przemywanie okolicy krocza mogą zmniejszyć objawy dyzuryczne.
Postępowanie pielęgniarskie cdn
1. Oceń stan układu moczowego.
a. Oceń kolor i zapach moczu.
b. Odnotuj zgłaszane objawy w badaniu podmiotowym i przedmiotowym: częstość oddawania moczu, pieczenie przy oddawaniu moczu, mimowolne oddanie moczu, zatrzymanie moczu, bóle okolicy lędźwiowej.
2. Podaj przepisane antybiotyki
3. Zapobiegaj infekcjom
4. Zadbaj o komfort dziecka.
a. Zapewnij odpowiedni odpoczynek.
b. Podaj, gdy jest zlecony, lek przeciwbólowy lub przeciwgorączkowy.
c. Zachęcaj do przyjmowania płynów w celu zmniejszenia gorączki i rozcieńczenia moczu.
d. Kąpiele w wannie, nasiadówki, przemywanie okolicy krocza mogą zmniejszyć objawy dyzuryczne.
Postepowanie pielęgniarskie cdn
5. Propaguj edukację dzieci i rodzin.
a. Podaj informacje o stosowanych lekach, sposobach ich podawania i dawkowaniu oraz o ewentualnych objawach niepożądanych.
b. Wytłumacz zasadność chirurgicznej korekcji wady układu moczowego dla zapobiegania nawrotom infekcji.
c. Przedyskutuj potrzebę posiewów kontrolnych. Zwykle wykonuje się je początkowo co miesiąc w okresie 3 miesięcy, następnie co 3 miesiące przez 6 miesięcy.
d. Przedstaw działania profilaktyczne zapobiegające infekcjom.
MIMOWOLNE MOCZENIE U DZIECI
Definicja
1. Moczenie u dzieci to powtarzalne mimowolne oddawanie moczu (zwykle w nocy) przez dziecko, które zazwyczaj osiągnęło kontrolę nad funkcją zwieraczy (zwykle do 5 roku życia).
2. Pierwotne moczenie to mimowolne oddawanie moczu u dziecka, które nigdy nie osiągnęło kontroli nad zwieraczami.
3. Wtórne moczenie to termin używany w sytuacji, gdy mimowolne oddawanie moczu występuje u dziecka, które osiągnęło uprzednio kontrolę nad zwieraczami.
4. Częstość występowania moczenia u dzieci 5-letnich -u 7% chłopców i 3% dziewczynek.
Etiologia
Nie ustalono dotychczas przyczyny tego zaburzenia.
Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia moczenia to przedłużony okres snu w okresie niemowlęcym, wywiad rodzinny moczenia, spowolniony do 3 roku życia rozwój fizyczny dziecka.
Moczenie u dzieci może mieć również podłoże genetyczne. Około 75% dzieci z mimowolnym moczeniem posiada krewnego pierwszego stopnia, który miał lub ma ten problem.
Patofizjologia
Podłożem patofizjologicznym mimowolnego moczenia u dzieci jest opóźniony lub niekompletny rozwój struktur nerwowo-mięśniowych pęcherza moczowego. Schorzenie ma charakter łagodny i samoograniczający się.
Ocena wyników badania
1. Zaburzenia towarzyszące.
W celu wykluczenia innych schorzeń jako przyczyny moczenia, np. zakażenia układu moczowego, niedokrwistości sierpowatokrwinkowej, zaburzeń neurologicznych, cukrzycy, problemów psychogennych, dokonywane jest pełne badanie fizykalne i ocena rozwoju psychospołecznego.
2. Objawy kliniczne
a. Moczenie nocne.
b. Potrzeba nagłego oddania moczu, dyzuria, niepokój i zwiększona częstość oddawania moczu.
3. Badania laboratoryjne i testy diagnostyczne
a. W celu wykluczenia zakażeń układu moczowego i cukrzycy należy wykonać badanie ogólne moczu.
b. Należy przeprowadzić testy laboratoryjne w celu wykluczenia niedokrwistości sierpowatokrwinkowej.
Postępowanie pielęgniarskie
1. Zapobieganie mimowolnemu oddawaniu moczu.
a. Weź udział w wypracowanym planie leczenia, którego elementy mogą zawierać:
-trening warunkowy, polegający na wybudzaniu dziecka i zachęcaniu go do oddania moczu po odpowiednim bodźcu (budzik);
-trening powstrzymywania oddawania moczu, polegający na spożywaniu płynów i opóźnianiu oddania moczu tak długo, jak dziecko jest to w stanie wytrzymać. Zwiększa to akomodację napięcia ścian pęcherza do większych ilości zgromadzonego moczu;
-trening okresowego wybudzania, w którym zachęca się dziecko do okresowego wybudzania w celu oddania moczu;
-terapia farmakologiczna
2. Wspieraj poczucie własnej wartości dziecka.
a. Zapewnij wsparcie emocjonalne
b. Zachęć rodziców lub opiekunów do zaakceptowania problemu dziecka i unikania postawy wytwarzającej u niego poczucie beznadziejności i niższej wartości.
ZESPÓŁ NERCZYCOWY
Zespół nerczycowy charakteryzuje współwystępowanie następujących zaburzeń: białkomoczu, hipoalbuminemii, hiperlipidemii, osłabionej odporności i obrzęków; w 95% przypadków ma charakter idiopatyczny.
Rokowanie dla najczęstszej postaci zespołu nerczycowego -submikroskopowego kłębuszkowego zapalenia nerek jest dobre. Zwykle postać ta odpowiada na leczenie steroidami.
Submikroskopowe (minimalne) kłębuszkowe zapalenie nerek jako przyczyna zespołu nerczycowego odpowiada za 80% przypadków zespołu nerczycowego u dzieci między 2 a 6 rokiem życia i częściej występuje u chłopców niż u dziewczynek.
Ocena wyników badania
1. Objawy kliniczne
a. Utrata apetytu.
b. Osłabienie.
c. Bladość.
d. Biegunka.
e. Bóle brzucha.
f. Zmniejszona ilość wydalanego moczu. Mocz może mieć charakter pienisty.
g. Obrzęki okołooczodołowe (zwykle pierwszy objaw), stóp, podudzi a następnie obrzęki uogólnione, wzrost masy ciała, wodobrzusze, płyn w opłucnej. Mogą występować obrzęki warg sromowych i moszny. W przypadku znaczących obrzęków dziecko może wyglądać blado i mieć duszności.
h. Błyszcząca skóra z widocznymi żyłami.
i. Prawidłowe lub nieznacznie obniżone ciśnienie tętnicze.
j. Zwiększona skłonność do infekcji, w szczególności zapalenia płuc, zapalenia otrzewnej, zapalenia tkanki podskórnej i posocznicy; dziecko jest podatne na infekcje ze względu na straty immunoglobulin z moczem.
2. Badania laboratoryjne i testy diagnostyczne
a. W badaniu ogólnym moczu stwierdza się znaczny białkomocz, obecność wałeczków szklistych, niewielką ilość erytrocytów i wysoki ciężar właściwy moczu.
b. Stężenie białka w surowicy krwi, a zwłaszcza albumin, jest znacznie obniżone.
c. Stężenie cholesterolu całkowitego może osiągnąć wartości tak wysokie jak 400-1500 mg/dl.
d. Stężenie hemoglobiny i hematokryt pozostają prawidłowe lub zwiększone.
e. Wzrasta liczba płytek krwi (aż do wartości 500000-1 000 000/mm3).
f. Występuje niskie stężenie sodu (130-135 mmol/l).
g. W celu określenia typu uszkodzenia kłębków w zespole nerczycowym oraz rodzaju reakcji na zastosowane leczenie można wykonać biopsję nerki.
Postępowanie pielęgniarskie
1. Oceń stan nawodnienia monitorując narastające obrzęki, dokonując pomiarów obwodu brzucha, masy ciała, przyjmowanych i wydalanych płynów, ciśnienia tętniczego i częstości tętna. Zbadaj gęstość względną moczu [ czyli ciężar właściwy moczu, gęstość względna moczu zmniejsza się po dociążeniu płynami a zwiększa przy odwodnieniu lub diecie suchej; utrzymująca się mała gęstość moczu -podejrzenie niedomogi nerek] i zawartość w nim białka.
2. Zapobiegaj infekcjom i sprawdzaj obecność ich wczesnych objawów.
3. Podaj zlecone leki.
a. Kortykosteroidy mogą mieć zastosowanie u dzieci bez krwinkomoczu. Lek jest podawany aż do momentu, w którym w moczu przez 10-14 dni nie będzie stwierdzany białkomocz.
b. W celu zmniejszenia częstości nawrotów i uzyskania długotrwałej remisji choroby do leczenia można dodać doustny lek alkilujący.
c. U dziecka ze znacznymi obrzękami utrudniającymi oddychanie lub u dziecka z hipotensją, hiponatremią albo pęknięciami skóry można stosować skojarzoną terapię diuretykiem pętlowym z metolazonem.
Postepowanie pielęgniarskie cdn
4. Dbaj o ciągłość skóry, sprawdzając miejsca obrzęków pod kątem samoistnych pęknięć skóry, zapewniając częstą zmianę pozycji dziecka i zapewniając właściwą pielęgnację skóry.
5. Zapewnij właściwą dietę.
a. Zapewnij dietę bogatobiałkową, wysokokaloryczną, bez dodatkowej ilości soli.
b. U dzieci ze znacznymi obrzękami wskazane jest ograniczenie ilości przyjmowanych płynów.
6. Oszczędzaj energię dziecka wymuszając okresy odpoczynku w łóżku i zachęcając do spokojnych form aktywności.
7. Wspomagaj dziecko w kształtowaniu obrazu własnej osoby dostarczając pozytywnych wrażeń, podkreślając jego mocne strony, zachęcając do kontaktów społecznych i rozwoju zainteresowań.
8. Wspieraj rodzinę odpowiadając na pytania dotyczące rozpoznania, badań diagnostycznych i leczenia.
Postepowanie pielęgniarskie cdn
9. Zapewnij edukację terapeutyczną rodzinie i dziecku.
a. Przedstaw listę objawów, o których należy powiadomić zespół terapeutyczny świadczących o nawrocie choroby.
b. Przedstaw sposób pomiaru stężeń albumin w moczu.
c. Przedyskutuj schemat leczenia (dawkowanie, sposoby podawania leków, działania uboczne).
d. Przedstaw zalecenia dietetyczne.
e. Przedstaw zasady profilaktyki infekcji.
f. Przedstaw zasady pielęgnacji skóry chroniące przed jej pęknięciami (np. przez częste zmiany pozycji ciała, codzienne kąpiele, emulsje do suchej skóry, elewację na poduszkach obrzękniętych kończyn, tolerowaną przez dziecko aktywność fizyczną pobudzającą krążenie krwi).
g. Wytłumacz, że wstępne szczepienie żywymi szczepionkami może spowodować nawrót choroby. Szczepienie żywymi szczepionkami należy wstrzymać aż do wieku szkolnego.
h. Wytłumacz, że hospitalizacja jest wskazana przy pierwszym zachorowaniu, a następnie w sytuacjach szczególnych, jak np. obecności przesięku do opłucnej.
f. Przedstaw zasady pielęgnacji skóry chroniące przed jej pęknięciami (np. przez częste zmiany pozycji ciała, codzienne kąpiele, emulsje do suchej skóry, elewację na poduszkach obrzękniętych kończyn, tolerowaną przez dziecko aktywność fizyczną pobudzającą krążenie krwi).
g. Wytłumacz, że wstępne szczepienie żywymi szczepionkami może spowodować nawrót choroby. Szczepienie żywymi szczepionkami należy wstrzymać aż do wieku szkolnego.
h. Wytłumacz, że hospitalizacja jest wskazana przy pierwszym zachorowaniu, a następnie w sytuacjach szczególnych, jak np. obecności przesięku do opłucnej.
OSTRE KŁĘBUSZKOWE ZAPALENIE NEREK
Wiele jednostek chorobowych to choroby układowe, manifestują się początkowo w postaci ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek. W 95% przypadków dochodzi do wyzdrowienia.
Ostre popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek jest najczęstszą postacią ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek. Do zachorowania dochodzi w każdym wieku, jednak najczęściej obserwuje się je w wieku szkolnym, ze szczytem zachorowań między 6a 7 rokiem życia, częściej u chłopców niż u dziewczynek (2:1).
Ocena wyników badania
1. Wywiad chorobowy.
Infekcja 10-14 dni przed początkiem objawów choroby.
2. Objawy kliniczne
a. Drażliwość, zmęczenie, apatia.
b. Utrata apetytu.
c. Bladość.
d. Nadciśnienie tętnicze.
e. Obrzęki okołooczodołowe i uogólnione, wzrost masy ciała i zaburzenia elektrolitowe.
f. Oliguria i krwiomocz (mocz jest mętny i ma kolor brązowy, jak coca-cola lub herbata).
g. Tkliwość okolicy lędźwiowej.
3. Badania laboratoryjne i testy diagnostyczne
a. W badaniu ogólnym moczu stwierdza się obecność erytrocytów, wałeczków z krwinek czerwonych i białkomocz. Wzrost diurezy wskazuje na początek zdrowienia. Dziecko zdrowieje zwykle w okresie 2 tygodni.
b. W badaniach biochemicznych obserwuje się wzrost stężenia mocznika i kreatyniny.
c. Obserwuje się podwyższony odczyn opadania krwinek czerwonych i jeżeli dziecko przebyło infekcję paciorkowcową -zwiększone miano przeciwciał antystreptolizynowych-O.
Postępowanie pielęgniarskie
1. Oceń stan nawodnienia organizmu monitorując ilość przyjętych i wydalonych płynów, masę ciała oraz obecność obrzęków.
2. Wcześnie wykrywaj powikłania ściśle monitorując wartości ciśnienia tętniczego i częstość oddechów.
3. Podaj zlecone leki.
a. W ciężkich postaciach choroby może być wskazane podanie leków hipotensyjnych: blokerów kanału wapniowego, beta-blokerów i inhibitorów enzymu konwertującego angiotensynę.
b. W leczeniu drgawek w przebiegu encefalopatii nadciśnieniowej wskazane jest podanie leków przeciwpadaczkowych.
c. W przypadku utrzymujących się objawów infekcji paciorkowcowej można podać dziecku antybiotyki
Postepowanie pielęgniarki cdn
4. Zapewnij w okresie choroby właściwą dietę.
a. Jeżeli nie jest to przeciwwskazane zapewnij dietę bogatokaloryczną ograniczającą katabolizm własnego białka [dieta powinna zawierać ok.70 kcal/kg m.c./dobę; zalecana ilość energii powinna pochodzić z podaży węglowodanów i tłuszczów] .Ogranicz, gdy zostało to zlecone, ilości przyjmowanych płynów, sodu i potasu.
b. Ograniczenia dietetyczne zależą od stadium i ciężkości choroby. Zwykle pozwala się na kontynuowanie normalnej diety, ale z ograniczeniem sodu (bez dosalania pokarmów). Ograniczenia w spożywaniu sodu są wskazane w przypadku rozwoju obrzęków i nadciśnienia tętniczego, natomiast ograniczenia w spożyciu potasu w sytuacji zmniejszonej ilości wydalanego moczu (oliguria).
5. Stymuluj dziecko zapewniając spokojną aktywność ruchową.
6. Skieruj dziecko i rodzinę do pielęgniarki środowiskowej w celu uzyskania pomocy w opiece nad chorym dzieckiem w domu.
Postepowanie pielęgniarskie cdn
4. Zapewnij w okresie choroby właściwą dietę.
a. Jeżeli nie jest to przeciwwskazane zapewnij dietę bogatokaloryczną ograniczającą katabolizm własnego białka [dieta powinna zawierać ok.70 kcal/kg m.c./dobę; zalecana ilość energii powinna pochodzić z podaży węglowodanów i tłuszczów] .Ogranicz, gdy zostało to zlecone, ilości przyjmowanych płynów, sodu i potasu.
b. Ograniczenia dietetyczne zależą od stadium i ciężkości choroby. Zwykle pozwala się na kontynuowanie normalnej diety, ale z ograniczeniem sodu (bez dosalania pokarmów). Ograniczenia w spożywaniu sodu są wskazane w przypadku rozwoju obrzęków i nadciśnienia tętniczego, natomiast ograniczenia w spożyciu potasu w sytuacji zmniejszonej ilości wydalanego moczu (oliguria).
5. Stymuluj dziecko zapewniając spokojną aktywność ruchową.
6. Skieruj dziecko i rodzinę do pielęgniarki środowiskowej w celu uzyskania pomocy w opiece nad chorym dzieckiem w domu.
Postepowanie pielęgniarskie cdn
7. Edukacja terapeutyczna rodziny i dziecka.
a. Poinstruuj o potrzebie kontaktu z lekarzem i wykonania posiewów w przypadku objawów zapalenia gardła.
b. Przedyskutuj elementy opieki w warunkach domowych:
-badanie moczu za pomocą odpowiednich testów;
-monitorowanie ciśnienia tętniczego;
-aktywność ruchowa i dieta;
-profilaktyka infekcji;
-objawy sugerujące możliwość wystąpienia powikłań, które należy natychmiast zgłosić (dziecko wymaga comiesięcznego badania moczu, monitorowania ciśnienia tętniczego przez 6 miesięcy, następnie co 3 do 6 miesięcy, aż do momentu, gdy pozostaje bez objawów przez rok).
c. Przekaż informację o stosowanym leczeniu (dawkowaniu, sposobach podawania leków i działaniach ubocznych).
d. Przedyskutuj możliwą potrzebę wykonania zabiegów dializy otrzewnowej lub hemodializy w sytuacji, gdy wystąpi niewydolność nerek.