Kuchnia Szwecka
Befsztyki a' la Lindstroem
Składniki:
- 30 dag mielonego mięsa
- 1 jajko
- 3 łyżki posiekanych marynowanych buraczków
- 2 łyżki posiekanej i zeszklonej na maśle cebuli
- 1 łyżka posiekanych kaparów
- 2 łyżki śmietany
- 2 łyżki soku z buraków
- sól
- pieprz
- 2 łyżki masła
Sposób przyrządzania:
Przygotuj masę mięsną ze wszystkich podanych składników z wyjątkiem masła. Uformuj płaskie steki, usmaż je z obu stron na dobrze rozgrzanym maśle
Deserowa zupa owocowa
Składniki:
- po 3/4 filiżanki suszonych moreli i suszonych śliwek
- 6 filiżanek zimnej wody
- 1 kawałek cynamonu
- 1 gruby plasterek cytryny
- 3 łyżki mąki ziemniaczanej
- 1 filiżanka cukru
- 2 łyżki sułtanek
- 1 łyżka koryntek
- 1 duże kwaśne jabłko (obrane
- bez gniazda nasiennego) pokrojone na plasterki o grubości 1 cm
Sposób przyrządzania:
Suszone owoce namocz w 1,5 l wody (w rondelku o poj. 3 litrów, koniecznie ze stali szlachetnej lub emaliowanym). Dodaj cynamon, cytrynę, cukier oraz mąkę ziemniaczaną. Wymieszaj, zagotuj na mocnym ogniu. Zmniejsz ogień, ciągle mieszając, podgrzewaj około 10 minut. Dodaj sułtanki i koryntki oraz jabłko, podgrzewaj jeszcze 5 minut. Wlej do wazy, ostudź, usuń cynamon. Tę zupę - wbrew nazwie - podaje się na deser
Gloegg - napój alkoholowy
Składniki:
- 1 pomarańcza
- 1 kawałek świeżego imbiru
- 1 litr wytrawnego czerwonego wina
- 1 litr słodkiego czerwonego wina
- 1 szklanka słodkiego wermutu
- 1 łyżka angostury (gorzkiej wódki ziołowej)
- 20 dag rodzynek
- szczypta kardamonu
- 5 goździków
- 1 nieduży kawałek cynamonu
- 150 ml czystej wódki
- 20 dag cukru
- 20 dag obranych migdałów (całych lub pokrojonych w słupki
Sposób przyrządzania:
Pomarańczę sparz, pokrój w plasterki. Obierz imbir. Wymieszaj wino wytrawne ze słodkim, dodaj wermut, angosturę, rodzynki, pomarańczę, kardamon, goździki, imbir i cynamon. Szczelnie przykryj i odstaw na 12 godzin. Następnie dodaj wódkę i cukier, zagotuj, mieszając. Wsyp migdały, pij od razu po przygotowaniu. Do gloeggu koniecznie trzeba podać łyżeczkę do wyławiania rodzynek i migdałów.
Gravlax
Składniki:
1 kg filetów z łososia
1 łyżeczka pieprzu
2 łyżeczki świeżego posiekanego koperku
2 łyżeczki soli
50 ml cukru
Sos koperkowy: 3-4 szalotki
4 dag masła
75 ml musztardy
325 ml rosołu lub bulionu z ryby
300 ml śmietany
2 łyżeczki soku z cytryny
500 ml świeżo posiekanego koperku
Opis wykonania:
Zamarynować filety z łososia w pieprzu, koperku, soli i cukrze. Wstawić do lodówki na 12-16 godzin i obracać co jakiś czas. Po wyjęciu usunąć przyprawy, ale niemyć. Pociąć łososia na porcje i upiec na grillu w średniej temperaturze. Przygotować sos. Usmażyć posiekane szalotki na maśle, dodać musztardę, bulion i śmietanę.Dusić, aż zmniejszą objętość o połowę. Doprawić solą, pieprzem i sokiem z cytryny, by miały wyrazisty smak. Przed samym podaniem wsypać do sosu posiekanykoperek. Podawać na ciepło z ziemniakami.
Jabłecznik szwedzki
Składniki:
30 dag startego chleba żytniego lub bułki tartej
4 jabłka
10 dag masła
3 łyżki cukru brązowego
300 ml śmietany kremówki
Opis wykonania:
Rozgrzać masło na patelni, wsypać bułkę tartą lub tarty chleb. Usmażyć na złoty kolor. Jabłka umyć, obrać i usunąć z nich gniazda nasienne, a następnie pokroić każde jabłko na 12-16 części. Szklane naczynie do zapiekania wysmarować masłem. Ułożyć w nim na przemian warstwami prażony tarty chleb lub bułkę i jabłka, posypując każdą warstwę jabłek cukrem. Warstwę wierzchnią powinien stanowić chleb. Piec ok. 20 minut w temperaturze 200 st. C. Śmietanę ubić bez cukru. Podawać z gorącym jabłecznikiem.
Julskinka - szynka w cieście
Składniki:
- 1 surowa szynka wieprzowa (1.5 kg)
- sól
Do marynowania:
- 1 seler
- 1 marchewka
- 1 por
- 1 cebula
- oliwa
Skorupka:
- 4 jajka
- 2 łyżki miodu
- 2 łyżki musztardy
- tarta bułka
Sposób przyrządzania:
Obierz i umyj warzywa, zetrzyj je na tarce. Wymieszaj z taką ilością oliwy, aby powstała gęsta masa. Posmaruj szynkę z każdej strony, włóż do dużego naczynia, przykryj i marynuj w lodówce 48 godzin. Usuń warzywa, a szynkę natrzyj solą. Włóż do brytfanny, wstaw do piekarnika nagrzanego do 140°C. Jeśli masz termometr do mięsa, wbij go w najgrubsze miejsce szynki i piecz, aż wskaże 65°C. Jeśli nie masz termometru, przyjmij, że czas pieczenia wynosi 1,5 godziny. Przygotuj skorupkę: wymieszaj wszystkie składniki z taką ilością tartej bułki, aby powstała masa o konsystencji miękkiego masła. Rozsmaruj na mięsie 15 minut przed końcem pieczenia, ew. narysuj nożem kratkę i udekoruj goździkami. Zwiększ temperaturę do 190°C, zapiecz. Odstaw na 10 minut, pokrój w plastry
Klopsiki ze śledzi
Składniki:
4 świeże śledzie
25 dag gotowanej wołowiny
3 duże ziemniaki
1 duża cebula
3 dag masła
sól, pieprz
olej do głębokiego smażenia
Opis wykonania:
Śledzie czyścimy, obieramy ze skóry i filetujemy. Cebulę obieramy, drobno kroimy i rumienimy na łyżce oleju. Ziemniaki dokładnie myjemy, gotujemy w mundurkach, a następnieobieramy, studzimy i przepuszczamy przez maszynkę do mięsa razem ze śledziami i wołowiną. Dodajemy przesmażoną cebulkę, doprawiamy solą i pieprzem i dokładnie mieszamy. Z masy formujemy krokiety i smażymy na patelni, na dużej ilości rozgrzanego oleju. Podajemy z ryżem ugotowanym na sypko i sosem rodzynkowym.
Koettbullar - kuleczki z mielonego mięsa
Składniki:
- 50 dag mieszanego mięsa mielonego
- 1 bułka
- 1 jajko
- 1/2 szklanki kwaśnej śmietany
- 200 ml mleka
- 1 cebula
- 1 łyżka posiekanej natki
- 1 łyżeczka kolendry
- sól
- pieprz
- olej
Sos:
- 1 cebula
- 1 łyżka masła
- 200 ml białego wytrawnego wina
- 600 ml bulionu wołowego
- 2 łyżeczki musztardy
- 3 łyżki obranych i zmiksowanych pomidorów
- 2 łyżki ciemnej zasmażki błyskawicznej
- borówki lub żurawiny ze słoiczka
Sposób przyrządzania:
Posiekaj cebulę, bułkę namocz w mleku. Mięso zagnieć z przyprawami i cebulą. Połowę masy przełóż do malaksera, dodaj bułkę (nie odciśniętą), śmietanę i jajko. Zmiksuj na gładki krem, dodaj do odłożonej masy mięsnej. Wymieszaj, ulep małe kuleczki. Zagotuj wodę, włóż klopsiki, gotuj na małym ogniu 30 minut. Wyjmij łyżką cedzakową, przełóż do miski, pozostaw na 15 minut. Następnie włóż na gorący olej i usmaż na złoty kolor (gotowanie i smażenie sprawiają, że klopsiki stają się jędrne, takie jak w IKEI. Kto lubi, może je jednak tylko ugotować lub tylko usmażyć). Zrób sos: cebulę pokrój w półplasterki, zeszklij na maśle. Wlej wino, zagotuj, dodaj bulion. Gotuj 10 minut bez pokrywki, aby sos nieco odparował. Dodaj zasmażkę błyskawiczną, ponownie zagotuj, ciągle mieszając. Dodaj musztardę i pomidory, przypraw. Klopsiki podawaj z sosem i żurawinami
Krokiety śledziowe z sosem rodzynkowym
Składniki:
4 filety z solonych śledzi
5 ugotowanych ziemniaków
20 dag ugotowanego mięsa wołowego
100 ml śmietany
1/4 łyżeczki pieprzu
4 łyżki bułki tartej
masło
Sos:
5 dag rodzynków
400 ml bulionu z kostki
1 łyżka mąki ziemniaczanej
2 łyżki octu winnego
1 łyżka melasy lub brązowego cukru
sól
sos sojowy
Opis wykonania:
Filety śledziowe namoczyć w zimnej wodzie przez 8-12 godzin. Namoczone filety osączyć i zdjąć z nich skórkę. Filety śledziowe, schłodzone ziemniaki oraz mięso zemleć w maszynce. Dodać śmietanę oraz pieprz i dokładnie wymieszać na jednolitą masę. Uformować płaskie, okrągłe placuszki i obtoczyć je w bułce tartej. Na patelni rozgrzać masło i smażyć krokiety z obu stron na złoty kolor na średnio rozgrzanej patelni (ok. 3 min z każdej strony). Przygotować sos: rodzynki opłukać, osączyć i dusić w bulionie, dopóki nie staną się miękkie. Mąkę ziemniaczaną wymieszać z zimną wodą i dodać do garnka z rodzynkami, stale mieszając. Ponownie zagotować i odstawić. Doprawić octem winnym, solą, melasą i sosem sojowym. Krokiety podawać polane sosem z gotowanymi ziemniakami i zieloną sałatą.
Łosoś marynowany - Gravad lax
Składniki:
1 kg świeżego łososia
4,5 dag cukru
6,5 dag soli
1 łyżka świeżo i grubo zmielonego białego pieprzu
1 pęczek świeżego koperku
Sos:
3 łyżki musztardy
2 łyżki cukru
1/4 łyżeczki soli
2 łyżki octu winnego
100 ml oleju sałatkowego
3 łyżki drobno siekanego koperku
Opis wykonania:
Z łososia wykrawamy filety ze skórą. Osuszamy je, nie płucząc wcześniej. Mieszamy cukier, sól i pieprz. Połową przygotowanych przypraw nacieramy oba filety łososia, a następnie składamy w całość mięsem do siebie. Pozostałymi przyprawami nacieramy dobrze skórki filetów. Rybę owijamy dokładnie w folię aluminiową, wkładamy do plastikowej torebki i szczelnie zamykamy. Tak przygotowanego łososia wkładamy do lodówki na 48 godzin. Po dwóch dniach wyjmujemy rybę z lodówki, odlewamy wytworzony płyn, zeskrobujemy przyprawy i Odkrawamy skórę, a mięso kroimy ukośnie na cieniutkie plastry. Łososia układamy na półmiskach wyłożonych sałatą i przybieramy kawałkami cytryny. Oddzielnie podajemy sos musztardowy przyrządzony tak samo jak do śledzi.
Łosoś na czerwono
Składniki:
- 1/2 kg surowego fileta z łososia w jednym kawałku (ze skórą)
- 1.5 łyżki soli morskiej
- 1 łyżka białego cukru
- 1 łyżka brązowego cukru
- 1 łyżka musztardy
- szczypta gałki muszkatołowej
- 1 ugotowany burak
- 20 dag śmietany (22-proc.)
- po 1 łyżce posiekanej mięty i szczypiorku
Sposób przyrządzania:
Łososia ułóż na folii aluminiowej skórą do dołu. Wymieszaj sól, cukry, musztardę i gałkę muszkatołową, natrzyj rybę. Na wierzchu ułóż plasterki buraka, ciasno zawiń w folię, na to połóż deseczkę i obciąż. Wstaw do lodówki na 2-3 dni. Zawinięta i obciążona ryba powinna leżeć na półmisku, ponieważ podczas marynowania może puścić sok. Przed podaniem łososia rozwiń, zdejmij buraki i delikatnie zeskrob resztki przypraw. Łososia pokrój na cienkie plasterki i podawaj ze śmietanką wymieszaną z miętą i szczypiorkiem
Łosoś po skandynawsku według Pascala
Składniki:
- 2 kg świeżego łososia
- po 1/3 szklanki grubej soli i cukru
- 1/5 szklanki ziaren pieprzu
- 1 łyżka jagód jałowca
- 1/2 łyżki nasion kopru włoskiego
Sos:
- 1 żółtko
- 1 łyżka miodu
- 250 ml oliwy
- 1 łyżka octu winnego
- świeżo mielony pieprz
- 1 mały słoiczek musztardy
Sposób przyrządzania:
Wyjmij ości z łososia. Rozłóż go jak książkę. Utłucz pieprz, jałowiec i koper, połącz z solą i cukrem. Posyp jedną stronę łososia. Przykryj rybę folią, obciąż. Włóż do lodówki na 5 dni. Dwa razy dziennie polewaj rybę jej własnym sosem. Przetnij rybę na 2 części i pokrój na cienkie plastry. Wymieszaj żółtko z miodem. Powoli wlewaj oliwę, ciągle ucierając. Dodaj ocet, pieprz i musztardę. Sos podawaj do łososia
Łosoś w sosie jogurtowo-koperkowym
Składniki:
- 2 płaty łososia (40 dag)
- 1 jogurt naturalny (40 dag)
- 1 pęczek koperku
- sól ziołowa
- pieprz cytrynowy
- świeżo zmielony pieprz kolorowy
Sposób przyrządzania:
Z łososia zdejmij skórę i usuń duże ości. Opłucz, osusz, posyp solą oraz pieprzem cytrynowym i zawiń w folię. Folię nakłuj od góry w kilku miejscach widelcem. Rybę piecz około 20 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 180°C. Koperek drobno posiekaj, dokładnie wymieszaj z jogurtem, solą oraz kolorowym pieprzem i podaj osobno w sosjerce. Pieczoną rybę rozwiń z folii, podawaj z odrobiną masła i świeżą bagietką.
Pasztet skandynawski
Składniki:
- 50 dag wołowiny z udźca
- 50 dag schabu karkowego
- 50 dag wątróbki cielęcej
- 3 jajka
- 2 łyżki masła
- 2 cebule
- 20 dag pieczarek
- 15 dag oliwek
- 1/2 szklanki śmietanki
- sól
- pieprz
Sposób przyrządzania:
Wołowinę i karkówkę przepuść przez maszynkę, wymieszaj z jajkami i śmietanką, przypraw 3 łyżeczkami soli i czubatą łyżeczką pieprzu. Wstaw do lodówki. Wątróbkę obierz z błon, pokrój w cienkie plastry, lekko przesmaż na maśle i zmiel połowę. Resztę wątróbki, oliwki i pieczarki pokrój w drobną kostkę, cebulę posiekaj. Przygotowane składniki dodaj do mięsa, wymieszaj. Masą napełnij formę (posmarowaną masłem), piecz 70-80 minut w temp. 170°C.
Piernik wykwintny
Składniki:
- Ciasto: 50 dag naturalnego miodu i tyleż mąki
- 25 dag cukru
- 20 dag masła (lub margaryny)
- 4 jajka
- 2 łyżeczki sody
- 8 goździków
- kawałek cynamonu
- 2 ziarenka ziela angielskiego
- 10 dag orzechów włoskich
Na lukier:
- pomarańczę
- łyżkę soku z cytryny
- 2 szklanki cukru pudru
Do posmarowania form:
- 8 dag masła
- 3 łyżki bułki tartej
Sposób przyrządzania:
Świąteczny charakter piernika polega przede wszystkim na dużej ilości miodu naturalnego. Biorąc sztuczny, otrzymalibyście namiastkę piernika. Dzięki właściwościom naturalnego miodu piernik długo zachowuje świeżość. Można więc upiec go kilka dni wcześniej (najlepszy będzie po 4-7 dniach), co przed świętami jest bardzo wygodne.
1. Przesiej mąkę do salaterki i wymieszaj ją z sodą oczyszczoną. Wrzuć do moździerza goździki, pokruszoną korę cynamonu i ziele angielskie, utrzyj je (możesz skorzystać z młynka do mielenia kawy). Rozbij nad kubkiem jajka - niech spłyną do niego białka, żółtka przekładaj do miseczki. Rózgą albo mikserem ubij z białek sztywną pianę. Wysmaruj masłem obie keksówki, a potem oprósz bułką tartą. Włącz piekarnik, ustawiając termostat na 180-200°C.
2. Przełóż miód do rondla, dodaj cukier i, mieszając, podgrzewaj na małym ogniu, aż masa zbrązowieje. Zagotuj wodę. Zestaw rondel z miodem z ognia i wlewaj do niego powoli niepełną szklankę wrzątku jednocześnie mieszając. Gdy para opadnie, dodaj korzenie i masło, wymieszaj łyżką, by masa była jednolita. Przelej zawartość rondla do miski, niech stygnie. Do przestudzonej masy dodaj żółtka i orzechy. Mieszając łyżką lub mikserem, porcjami dosypuj mąkę z sodą. Potem dodaj pianę i delikatnie wszystko wymieszaj łyżką (nie mikserem!). Przełóż ciasto do foremek (powinno sięgać najwyżej do 2/3 ich wysokości) i wstaw na godzinę do rozgrzanego piekarnika.
3. Gdy ciasto zacznie odstawać od boków formy, to znak, że się upiekło. Upieczone pierniki wyjmij z pieca i zostaw w formie. Gdy przestygną, wyjmij je z blaszek, ostudź, owiń folią do żywności i połóż w chłodnym miejscu, niech kilka dni poleżakują. Na dzień przed podaniem piernika zrób lukier. Wyszoruj pomarańczę, obierz ją, podziel na cząstki, z każdej usuń błonki oraz resztki białej warstwy. Pokrój cząstki na mniejsze kawałki, usuń pestki i zmiksuj miąższ. Do musu wlej sok z cytryny, porcjami wsypuj cukier puder i ucieraj łyżką lub końcówką miksera do ubijania piany, aż drobiny cukru rozpuszczą się w soku.
4. Ułóż pierniki na desce (najlepiej dużej, bo lukier będzie spływał po bokach). Pędzelkiem rozsmaruj na nich równą warstwę lukru. Do następnego dnia lukier z pewnością zastygnie i będziesz mogła pokroić ciasto. Tuż przed lukrowaniem możesz pierniki przekroić i przełożyć. powidłami śliwkowymi lub dżemem morelowym
Pokusa Jannsona
Składniki:
7 sporych ziemniaków,
2 średnie cebule,
2 małe puszki anchois,
5 dag masła,
1,5 szklanki słodkiej śmietany,
1 łyżka tartej bułki,
świeżo zmielony pieprz,
sól
Opis wykonania:
ziemniaki obieramy, płuczemy i kroimy w cienkie plastry, a następnie w paski. Cebulę obieramy, kroimy w talarki i lekko rumienimy na maśle. Śmietanę mieszamy z pieprzem. Żaroodporne naczynie smarujemy masłem i wykładamy warstwą z połowy ziemniaków. Posypujemy krążkami cebuli, na których układamy odciśnięte z zalewy fileciki anchois. Przykrywamy kolejną warstwą ziemniaków, a całość zalewamy połową śmietany z pieprzem wymieszanej z kilkoma łyżkami zalewy z anchois. Posypujemy wiórkami masła, odrobiną tartej bułki, wstawiamy do piekarnika nagrzanego o 200 st. C na 1 godzinę. Po 20 minutach pieczenia polewamy potrawę pozostałą śmietaną i dalej zapiekamy.
Raki w winnym sosie
Składniki:
- 3 kg raków (po 6-8 sztuk na osobę)
- 1 marchewka
- 1 cebula
- 5 szalotek
- 2 ząbki czosnku
- 1 liść laurowy
- 4 gałązki tymianku
- 1/2 pęczka koperku
- 1/2 butelki białego wytrawnego wina
- 1 łyżeczka pieprzu w ziarnach
- szczypta pieprzu cayenne
- 10 dag masła
- 1 litr wody
- 2 litry mleka
- sól
Sposób przyrządzania:
Łowione w czystych skandynawskich strumieniach, rzekach i jeziorach są wyjątkowym rarytasem. Same w sobie mają tak szlachetny smak, że podaje się je we własnym sosie, bez żadnych innych dodatków. No, może jedynie z kieliszkiem czystej, porządnie oziębionej wódki
Raki wyszoruj szczoteczką i dokładnie wypłucz. Cebulę i szalotki obierz i pokrój w cienkie plasterki. Podsmaż na połowie masła, dodając zmiażdżone ząbki czosnku, posiekany tymianek, listek laurowy i pieprz w ziarnach. Teraz obierz marchewkę. Białe wino oraz wodę dolej do podsmażonej cebuli. Wrzuć marchewkę i gotuj razem około 20 minut. Pod koniec gotowania dodaj niezbyt drobno posiekany koperek. Zagotuj mleko z dodatkiem soli. Pojedynczo wrzucaj raki. Garnek przykryj i szybko doprowadź do wrzenia. Następnie wylej mleko i dokładnie wypłucz raki w ciepłej wodzie. Przełóż je do wywaru winnego i gotuj 5 minut. Wyjmij i ułóż na półmisku w piramidkę. Pozostały wywar gotuj jeszcze chwilę, dodaj pieprz cayenne i pozostałe masło. Przygotowany w ten sposób sos podawaj do raków.
Sos rodzynkowy
Składniki:
5 dag masła
2 dag mąki
3 dag rodzynków
3 dag cukru
1 szklanka bulionu
1/2 łyżeczki octu winnego
Opis wykonania:
Rodzynki dokładnie myjemy, zalewamy ciepłą wodą i moczymy około 2 godzin. Z mąki i masła robimy jasną zasmażkę, następnie rozprowadzamy ją zimnym bulionem i dodajemy odcedzone rodzynki. Całość gotujemy na małym ogniu przez 10 minut mieszając. Pod koniec gotowania doprawiamy do smaku octem winnym i cukrem. Tak przygotowany sos podaje się wedle szwedzkiej tradycji na gorąco w oddzielnej sosjerce do smażonych ryb i mięs.
Surówka szwedzka z kalafiora
Składniki:
pół surowego kalafiora
1 mały pojemnik jogurtu naturalnego
3 łyżki majonezu
2 łyżki keczupu
2 ząbki czosnku
Opis wykonania:
Kalafiora myjemy, osuszamy i ścieramy na tarce o grubych oczkach. Do jogurtu dodajemy majonez, keczup i zmiażdżony czosnek. Sosem polewamy kalafiora idelikatnie mieszamy całość. Podajemy zaraz po przygotowaniu
Szwedzka sałatka z buraczków
Składniki:
- 1 słoik buraczków konserwowych
- 1 ogórek konserwowy
- 1 jabłko
- tarty chrzan do smaku
- kubek (20 dag) kwaśnej śmietany
- sól
- pieprz
- cukier
Sposób przyrządzania:
Buraczki dokładnie osącz na sitku. Obierz jabłko, usuń gniazdo nasienne. Pokrój w kostkę jabłko, buraczki i ogórek. Polej śmietaną połączoną z chrzanem, wymieszaj i przypraw do smaku solą, pieprzem i cukrem
Szwedzki rondel
Składniki:
50 dag karkówki
2 nerki cielęce
80 dag ziemniaków
3 szklanki bulionu
3 dag tłuszczu
2 cebule
liść laurowy
po kilka ziaren pieprzu i ziela angielskiego
łyżka natki pietruszki lub koperku
sól
Opis wykonania:
Mięso płuczemy, osuszamy i kroimy w kostkę, a nerki w plasterki. Wszystko obsmażamy na tłuszczu, na którym następnie smażymy cebulę w plastrach. Ziemniaki obieramy, płuczemy, osuszamy i kroimy w plastry. W żaroodpornym naczyniu z pokrywką układamy warstwami ziemniaki, cebulę, mięso i znowu ziemniaki. Każdą warstwę solimy i oprószamy pieprzem. Całość zalewamy bulionem i pieczemy pod przykryciem około 50 minut. Zapiekankę podajemy w tym samym naczyniu, posypaną koperkiem lub natką pietruszki.
Szwedzkie ciasteczka świąteczne
Składniki:
- Ciasto: 50 dag mąki
- 1 torebka suszonych drożdży
- 5 dag cukru
- szczypta soli
- skórka otarta z 1 cytryny
- 1 łyżeczka cynamonu
- 1/2 szklanki ciepłego mleka
- 10 dag masła
- 2 jajka
Dekoracja:
- 1 jajko
- pestki dyni
- 5 dag obranych migdałów lub płatków migdałowych
Sposób przyrządzania:
Wymieszaj mąkę z drożdżami, zagnieć z resztą składników. Odstaw na 30 minut do wyrośnięcia. Rozwałkuj do grubości 1,5 cm. Powycinaj ciastka w kształcie serc, gwiazdek, ludzików albo kogutków, posmaruj je roztrzepanym jajkiem, udekoruj migdałami lub pestkami. Piecz na złoty kolor około 15-20 minut w temp. 175°C
Szwedzkie matiesy (śledzie)
Składniki:
- 8 filetów śledziowych
- 2 jabłka
- po 1/2 szklanki słodkiej i kwaśnej śmietany
- 1/2 cebuli
- 10 dag borówek ze słoiczka
- 1/2 pęczka koperku
- 2 kiszone ogórki
- 1 cytryna
- 140 ml wody mineralnej i 140 ml mleka
- sól
- cukier
- pieprz kajeński
- 2 cebule
Sposób przyrządzania:
To właśnie od śledzia rozpoczyna się spotkanie przy tradycyjnie zastawionym szwedzkim stole
Filety zalej wodą i mlekiem, odstaw na 3 godziny. Wykrój z jabłek po 4 ładne plasterki, skrop je sokiem z cytryny i ułóż po 2 na talerzyku. Śledzie osącz, zwiń w ruloniki, ułóż na plasterkach jabłek. Śmietanę słodką ubij na sztywno, dodaj startą cebulę, resztę soku z cytryny i kwaśną śmietanę. Wymieszaj, przypraw do smaku solą, cukrem i pieprzem kajeńskim. Przygotowanym sosem polej śledzie, na wierzchu ułóż porcje borówek. Udekoruj krążkami cebuli, plasterkami ogórków i koperkiem. Podawaj z białym chlebem i aquavitem
Śledzie marynowane
Składniki:
8 filetów z solonych śledzi
350 ml octu winnego
150 ml mleka
175 ml octu
15 dag cukru
2 cebule dymki
1-2 liście laurowe
5 ziaren pieprzu
8 ziaren ziela angielskiego
Opis wykonania:
Filety moczymy w wodzie wymieszanej z mlekiem przez 12 godzin. Wyjmujemy odsączamy i układamy w kamiennym lub szklanym naczyniu. Zagotowujemy wodę z cukrem i przyprawami, a następnie studzimy. Śledzie zalewamy tak przygotowaną marynatą i odstawiamy na kolejne 12 godzin.Znowu śledzie bardzo dokładnie odsączamy, kroimy na kawałeczki szerokości 1 cm. Układamy na półmisku i posypujemy drobno posiekaną cebulką. Można też udekorować koperkiem. Tak przyrządzone śledzie można przechowywać do 8 dni w lodówce
Śledzie marynowane w sosie musztardowym
Składniki:
60 dag filetów ze świeżych śledzi
200 ml białego octu winnego
400 ml wody;
Sos musztardowy:
100 ml łagodnej, słodkiej musztardy np. miodowej
1/2 łyżeczki soli
2 łyżki cukru
2 łyżki octu winnego
50 ml wody
100 ml oleju słonecznikowego
3 łyżki posiekanego koperku lub szczypiorku-
Opis wykonania:
Wodę z octem zagotowujemy i studzimy. Filety płuczemy, osuszamy, układamy w szklanym naczyniu, zalewamy wodą z octem i odstawiamy na 4 godziny. Musztardę mieszamy z solą, cukrem, octem winnym i wodą. Powoli dolewamy olej stale mieszając tak, by uzyskać gładki sos. Dodajemy koperek lub szczypiorek. Filety wyjmujemy z zalewy, osuszamy i układamy w naczyniu, w którym będą podane na stół. Zalewamy sosem i odstawiamy do lodówki na 24 godziny.
Śledzie po skandynawsku
Składniki:
- 75 dag świeżych niesolonych
- oczyszczonych śledzi
- 3/4 szklanki śmietany 22-proc.
- 2 łyżki keczupu
- 3 łyżki startego chrzanu
- 1.5 łyżki masła
- 1 łyżka soku z cytryny
- sól
Sposób przyrządzania:
Śledzie umyj, wykrój filety, skrop od środka sokiem z cytryny i posól. Końce filetów załóż do środka. Śledzie ułóż w naczyniu żaroodpornym wysmarowanym łyżką masła. Polej śmietaną wymieszaną z keczupem i chrzanem, skrop pozostałym roztopionym masłem. Zapiekaj 20 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 220°C. Podawaj z ziemniakami z wody i zieloną sałatą.
Śledzie w trzech smakach
Składniki:
- 24 marynowane filety śledziowe
Sos musztardowy:
- 2 łyżki octu winnego
- 1 łyżka ostrej musztardy
- 4 łyżki cukru
- 2 łyżki posiekanego koperku
- 100 ml oleju
Sos cebulowy:
- 2 posiekane czerwone cebule
- 1 posiekany ząbek czosnku
- 200 ml majonezu
- 100 ml gęstej śmietany
- 1 łyżeczka sosu Worcestershire
- 1 łyżka łagodnej musztardy
Sos pomidorowy:
- 2 łyżki octu winnego
- 1 łyżka koncentratu pomidorowego
- 4 łyżki cukru
- 2 łyżki posiekanego koperku
- 100 ml oleju
Sposób przyrządzania:
Połącz w trzech oddzielnych miseczkach składniki sosów. Odsącz filety z octu, przełoż je do 3 głębokich naczyń, do każdej porcji śledzi wlej inny sos. Przykryj naczynia folią, marynuj w lodówce przez 12 godzin. Śledzie podawaj z ciemnym chlebem i masłem
Ślimaczki cynamonowe - ciastka
Składniki:
- Ciasto: 15 dag masła
- 500 ml mleka
- 5 dag drożdży
- 15 dag cukru
- 1 łyżeczka soli
- 1 łyżeczka zmielonego kardamonu
- 1 kg mąki
Nadzienie:
- 7-8 dag stopionego masła
- 10 dag cukru
- 1 łyżka cynamonu
- 1 jajko
- cukier do posypania
Sposób przyrządzania:
Stop masło, wymieszaj z mlekiem. Wkrusz drożdże, rozpuść, dodaj cukier, sól, kardamon i mąkę. Zagnieć ciasto, przykryj i pozostaw do wyrośnięcia na 30-40 minut. Ciasto zagnieć jeszcze raz i podziel na 3 porcje. Każdą cienko rozwałkuj na kwadrat, posmaruj masłem, posyp cukrem wymieszanym z cynamonem. Zwiń w roladę, pokrój na plastry o grubości 4 cm. Ślimaczki ułóż na blasze, pozostaw na 30 minut do wyrośnięcia. Posmaruj roztrzepanym jajkiem i posyp cukrem. Piecz 5-8 minut w temp. 250°C.
Torcik kanapkowy z pastą łososiową
Składniki:
- 12 pszennych tostów
- 25 dag chudego twarogu
- 35 dag majonezu
- 300 ml śmietany kremówki
- 1 puszka tuńczyka
- 30 dag szynki
- 50 dag krewetek
- 3 jajka na twardo (pokrojone na ćwiartki)
- 1 pęczek koperku
Sposób przyrządzania:
Ubij śmietanę kremówkę, wymieszaj ze zmielonym twarogiem i majonezem. Tę masę podziel na 3 porcje. Jedną część wymieszaj z posiekanym tuńczykiem, drugą z drobno pokrojoną szynką, trzecią pozostaw bez dodatków. Jeden tost posmaruj masą tuńczykową, przykryj drugim tostem. Posmaruj masą z szynką, ponownie przykryj tostem. Wierzch i boki tego miniaturowego tortu posmaruj masą serową bez dodatków, włóż do lodówki. W ten sam sposób przygotuj jeszcze 3 torciki z tostów i reszty masy. Przed podaniem udekoruj torciki krewetkami, koperkiem i jajkami.
Tort migdałowy szwedzki
Składniki:
- 6 jajek
- 150 ml śmietany kremówki
- 15 dag cukru
- 23 dag cukru pudru
- 23 dag mielonych migdałów (ze skórką)
- 2 dag płatków migdałowych
- 10 dag masła
Sposób przyrządzania:
Zagotuj śmietanę z cukrem, zdejmij z ognia. Utrzyj z żółtkami, energicznie przy tym mieszając trzepaczką. Nie przerywając mieszania, podgrzewaj masę na malutkim ogniu około 5 minut, aż do zgęstnienia. Nie pozwól, aby masa się zagotowała, bo żółtka się zetną. Zdejmij z ognia, odłóż do ostygnięcia. Białka ubij z cukrem pudrem, połącz z migdałami. Ciasto rozsmaruj w tortownicy wyłożonej pergaminem, piecz 25 minut w temp. 175°C. Odłóż do ostygnięcia. Masło utrzyj mikserem, dodając po łyżce zimny krem żółtkowy. Kremem posmaruj ciasto migdałowe, posyp uprażonymi płatkami migdałowymi i cukrem pudrem. Uwaga: z ciasta migdałowego można też upiec 2 oddzielne spody i przełożyć je masą śmietankową.
Zapiekanka z łososiem
Składniki:
- 80 dag ziemniaków
- sól
- pieprz
- 40 dag fileta z łososia (bez skóry)
- 4 jajka
- 300 ml mleka
- 1/2-1 pęczek koperku
- 10 dag masła
Sposób przyrządzania:
Szwedzi chętnie jadają kolację na ciepło. Wówczas na stole pojawia się ulubiona zapiekanka. Często jest to właśnie lachspudding, czasami Pokusa Janssona lub ziemniaki z wołowiną i ciemnym piwem po marynarsku
Ziemniaki wyszoruj i ugotuj w mundurkach w osolonej wodzie (20 minut). W tym czasie usuń ości i szarą warstwę tłuszczu z łososia. Filet przekrój wzdłuż na połowę, a następnie pokrój na ukośne plasterki o grubości 1/2 cm. Ziemniaki obierz i pokrój na plasterki. Posmaruj masłem prostokątną formę do zapiekanek o pojemności 2,5 litra. Warstwami układaj w niej ziemniaki i łososia. Każdą warstwę ziemniaków lekko posól. Jajka wymieszaj z mlekiem, przypraw do smaku solą i pieprzem. Polej przygotowane składniki, formę wstaw do nagrzanego piekarnika. Piecz 35 minut na 2 poziomie od dołu w temp. 200°C. Wyłącz piekarnik, pozostaw w nim zapiekankę jeszcze przez jakieś 10 minut. Rozgrzej masło, wsyp posiekany koperek, wymieszaj. Podawaj do zapiekanki. Dobrym dodatkiem jest zielona sałata.
Ziemniaki na noc świętojańską
Składniki:
- 12 ziemniaków (równej wielkości)
- 5 dag masła
- 1 łyżeczka gruboziarnistej soli
- 2 łyżki tartej bułki
- 3-4 łyżki świeżo startego parmezanu lub innego twardego sera
Sposób przyrządzania:
W noc świętojańską nie śpi żaden szanujący się Szwed. Wszyscy tłumnie wylegają przed domy, urządzają pikniki i jedzą zawsze to samo: truskawki ze śmietaną oraz śledzie z pieczonymi ziemniakami
Rozgrzej piekarnik do 240°C. Ziemniaki obierz, ponacinaj nożem w kilkumilimetrowych odstępach. Najłatwiej ułożyć ziemniak na łyżce i nacinać, aż nóż dotknie krawędzi łyżki. Można też położyć ziemniak obok deseczki i kroić nożem tylko do wysokości deseczki. Stop masło, posmaruj nim ziemniaki. Zostaw trochę masła. Teraz ułóż ziemniaki jeden obok drugiego w płaskiej żaroodpornej formie. Posyp solą, piecz 30 minut. Teraz posyp tartą bułką, skrop resztą masła, piecz jeszcze 10 minut. Na koniec posyp parmezanem, ziemniaki pozostaw w piekarniku jeszcze przez 5 minut
Zupa rybna z avokado
Składniki:
- 50 dag mieszanych filetów rybnych (sandacz / dorsz / łosoś)
- 1/2 łyżeczki soli
- 1 bulwa kopru włoskiego
- 5-6 cebul sałatkowych lub 5-6 porów
- 1 łyżka oleju
- 200 ml białego wytrawnego wina
- 700 ml wody
- 2 kostki bulionu rybnego
- 100 ml śmietany kremówki
Składniki na salsę:
- 1 grejpfrut
- 2 awokado
- 1 ząbek czosnku
- 1/2 łyżeczki pasty sambal oelek
- 2 łyżki posiekanej natki
Sposób przyrządzania:
Ryby umyj, delikatnie osusz, pokrój na kawałki i posól. Cebule i koper włoski również pokrój na kawałki. Przygotuj salsę: grejpfrut obierz i powycinaj fileciki spomiędzy oddzielających je błonek. Awokado przekrój na połowę, usuń pestkę, z połówek owocu wyjmij miąższ, posiekaj i wymieszaj z drobno pokrojonymi cząstkami grejpfruta. Przypraw do smaku roztartym czosnkiem, pastą sambal oelek i natką. Wymieszaj. W dużym garnku rozgrzej olej, wrzuć koper i cebulę, podsmaż, mieszając, na mocnym ogniu. Dodaj wino, wodę i kostki bulionowe oraz śmietanę. Zupę zagotuj, włóż ryby, ponownie doprowadź do wrzenia. Zmniejsz ogień, podgrzewaj 4-5 minut. Zupę wlej do miseczek, pośrodku każdej porcji połóż trochę salsy.