Część I

Wydatki w dziale Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody w 2005 r. realizowane będą przez Ministra Środowiska oraz wojewodów. W ramach wydatków tego działu finansowane są:

2) zadania wynikające z ustawy o ochronie przyrody takie jak: tworzenie nowych form ochrony przyrody, ochrona i konserwacja pomników przyrody, działalność Państwowej Rady Ochrony Przyrody oraz wojewódzkich komisji ochrony przyrody.

Wydatki na rok 2005 zostały zaplanowane z uwzględnieniem regulacji ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zgodnie z którymi z dniem 1 maja 2004 r. Krajowy Zarząd Parków Narodowych został zlikwidowany, a realizowane przez tę jednostkę zadania przejął minister właściwy do spraw środowiska. Pracownicy Krajowego Zarządu Parków Narodowych stali się pracownikami urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw środowiska.

W projekcie ustawy budżetowej na 2005 rok wydatki ogółem zostały zaplanowane w wysokości 79.558 tys. zł. Na powyższą kwotę składają się wydatki bieżące w wysokości 76.409 tys. zł oraz wydatki inwestycyjne w kwocie 3.149 tys. zł.

Na wydatki bieżące związane z utrzymaniem i działalnością 23 parków narodowych zaplanowano 49.465 tys. zł, z tego na:

- zakup umundurowania i odzieży ochronnej dla pracowników służby parków, pranie odzieży ochronnej oraz ekwiwalenty za przedłużenie jej używalności, wypłaty odszkodowań za wypadki przy pracy, posiłki regeneracyjne, wydatki związane z BHP oraz ekwiwalenty za brak mieszkań służbowych - 2.187 tys. zł,

- pozostałe wydatki bieżące związane z funkcjonowaniem jednostek i wykonywaniem przez nie zadań z zakresu ochrony przyrody - 5.468 tys. zł.

Podstawową funkcją parków narodowych jest zachowanie różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenie właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenie zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów. Wszelka działalność na obszarze parków jest podporządkowana ochronie przyrody.

Zaplanowane na działalność parków krajobrazowych wydatki bieżące w kwocie 20.903 tys. zł. przeznaczone są na finansowanie:

- świadczeń na rzecz osób fizycznych (przede wszystkim wynagrodzenia za udział w posiedzeniach rad parków, wydatki na zakup umundurowania dla pracowników służby parków krajobrazowych, ekwiwalenty za odzież ochronną oraz świadczenia rzeczowe wynikające z przepisów BHP ) - 250 tys. zł,

- pozostałych wydatków bieżących związanych z działalnością i funkcjonowaniem jednostek oraz z ochroną przyrody w parkach m.in. opracowanie planów ochrony parków, nadzór nad istniejącymi obiektami chronionymi, prowadzenie działalności edukacyjnej i informacyjnej - 4.884 tys. zł.

Podstawowym celem tworzenia parków krajobrazowych jest zachowanie i popularyzacja wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych oraz walorów krajobrazowych obszarów objętych powierzchnią parków.

Wydatki bieżące zaplanowane na finansowanie rezerwatów i pomników przyrody wynoszą 873 tys. zł i przeznaczone będą na czynną ochronę przyrody, wykonywanie prac naukowo - badawczych i konserwatorskich na terenach rezerwatów, zabiegów pielęgnacyjnych pomników przyrody, sporządzanie planów ochrony dla istniejących rezerwatów przyrody oraz dokumentacji przyrodniczej i legislacyjnej celem utworzenia nowych rezerwatów i ustanowienia nowych pomników przyrody.

Parki krajobrazowe wraz z parkami narodowymi, rezerwatami przyrody i obszarami chronionego krajobrazu tworzą system obszarów chronionych, jako układ przestrzenny wzajemnie uzupełniających się form ochrony przyrody.

Wydatki bieżące na pozostałą działalność zaplanowane w wysokości 3.064 tys. zł obejmują finansowanie zadań z zakresu ochrony przyrody, z tego:

- z budżetu Ministra Środowiska z przeznaczeniem m.in. na: sfinansowanie kosztów działalności Państwowej Rady Ochrony Przyrody (delegacje krajowe), ekspertyz i opracowań z zakresu programów ochrony gatunkowej i obszarowej, kosztów związanych z realizacją zobowiązań wynikających z międzynarodowych konwencji i porozumień dotyczących ochrony przyrody a także szkoleń i tłumaczeń dokumentów z zakresu ochrony przyrody - 303 tys. zł,

- świadczenia na rzecz osób fizycznych (przede wszystkim wynagrodzenia za udział w posiedzeniach wojewódzkich komisji ochrony przyrody) - 152 tys. zł,

- odszkodowania za szkody wyrządzone przez chronione gatunki zwierząt (w województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, podkarpackim, podlaskim, śląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim) - 1.391 tys. zł,

- dokumentowanie stanu przyrody, aktywna ochrona gatunków roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem (ptaków drapieżnych, bociana białego, cietrzewia i głuszca w województwie małopolskim, programy ochrony: susła perełkowego i głuszca oraz prace związane z zabezpieczaniem gniazd bocianów białych w województwie lubelskim), wykonywanie prac naukowo - badawczych i ekspertyz na terenach chronionych i planowanych pod ochronę, dofinansowanie leczenia i rehabilitacji zwierząt w ośrodkach rehabilitacji, promocja edukacji ekologicznej - 1.218 tys. zł.

Dotacje przedmiotowe dla gospodarstw pomocniczych zaplanowano w kwocie 2.104 tys. zł. Gospodarstwa te działają przy wszystkich parkach narodowych. Prowadzą gospodarkę leśną, rezerwatową oraz związaną z ochroną przyrody w parkach. Gospodarstwa te realizować będą również zadania z zakresu dydaktyki, turystyki, wydawnictw propagujących ochronę przyrody, gospodarki użytkami rolnymi i wodnymi, transportu i remontów.

Kwota 1.254 tys. zł jest zaplanowana w budżecie Ministra właściwego do spraw środowiska. Na inwestycje budowlane przewidziano 780 tys. zł dla następujących parków narodowych:

- Bieszczadzkiego - 400 tys. zł na budowę stacji Edukacji Ekologicznej, zmianę systemu ogrzewania budynków mieszkalnych oraz modernizację ujęcia wody, oczyszczalni ścieków z przebudową kolektora sanitarnego i budowę stacji wodociągowej w Wołosatem (255 tys. zł), docieplenie 4 budynków mieszkalnych dwurodzinnych z montażem kolektorów słonecznych k/Dyrekcji w Ustrzykach Górnych (70 tys. zł), przebudowę oczyszczalni ścieków z wykonaniem kolektora sanitarnego i sieci wodociągowej w Tarnawie Niżnej (50 tys. zł), wymianę dachów i elewacji eternitowych z utylizacją eternitu na campingu Górna Wetlinka (15 tys. zł), termorenowację budynku mieszkalnego (gajówki) z wymianą systemu ogrzewania i utylizacją eternitu w Brzegach Górnych (10 tys. zł),

- Bory Tucholskie - 30 tys. zł na modernizację osady służbowej na Bachorze (20 tys. zł) oraz modernizację ujęć i instalacji wodnych w osadach służbowych (10 tys. zł),

- Ojcowskiego - 70 tys. zł na inwestycję odtworzeniową budynku zabytkowego „Pod Koroną” (50 tys. zł) oraz wymianę systemu grzewczego na gaz wraz z termorenowacją budynku mieszkalnego w osadzie leśnej OPN - „Pieskowa Skała - Gajówka” (20 tys. zł),

- Poleskiego - 60 tys. zł na zagospodarowanie terenu przy Ośrodku Dydaktyczno- Administracyjnym (20 tys. zł) oraz miejscowe oczyszczalnie ścieków (40 tys. zł),

- Roztoczańskiego - 90 tys. zł na termomodernizację leśniczówki Rybakówka (40 tys. zł), wymianę pokryć dachowych z eternitu na budynkach RPN (30 tys. zł) oraz zakończenie programu ochrony wód (20 tys. zł),

Ponadto na kwotę 474 tys. zł zaplanowano zakupy inwestycyjne polegające głównie na wykupie gruntów, zakupie samochodów, sprzętu biurowego, komputerowego, informatycznego i oprogramowania oraz ochronę ekosystemów leśnych przed pożarami dla potrzeb parków narodowych.

Kwota 1.895 tys. zł jest zaplanowana w budżetach Wojewodów głównie na inwestycje budowlane polegające na modernizacji, adaptacji, renowacji i przebudowie oraz zakup siedziby na potrzeby parków krajobrazowych, utworzenie terenowych punktów edukacyjno-turystycznych, a także na zakupy inwestycyjne m.in.: środków transportu, sprzętu komputerowego i informatycznego z oprogramowaniem, sprzętu audiowizualnego, multimedialnego i elektronicznego, wyposażenia, sprzętu biurowego, pływającego, wykup gruntów i pozostałe zakupy dla potrzeb parków.

		Projekt budżetu na 2005 r.
				z tego:		%
Wyszczególnienie	2004 r.	Ogółem		wydatki bieżące	majątkowe	3:2
	w tysiącach złotych
1	2	3	4		5	6
Wydatki ogółem z tego:	82.895	79.558	76.409		3.149	96,0
Parki narodowe	52.965	50.719	49.465		1.254	95,8
Parki krajobrazowe	23.533	22.763	20.903		1.860	96,7
Rezerwaty i pomniki przyrody	1.151	908	873		35	78,9
Pozostała działalność	2.828	3.064	3.064		0	108,3
Gospodarstwa pomocnicze	2.418	2.104	2.104		0	87,0