Pytania na psychozę :D
Definicja socjalizacji - trwający przez cale życie proces uczenia się kultury.. Procesy przygotowywujące ludzi do życia w społeczeństwie przez uczestnictwo w grupach społecznych i ich kulturę. Wychowanie świadome. Jest to proces nabywania nowych wartości.
Wymień hipotezy uzasadniające zachowania prospołeczne -
- z.p. wynikają z natury ludzkiej (hipoteza wrodzonego altruizmu (empatii))
-z.p. wynikają z wychowania i socjalizacji, choć człowiek z natury jest egoistą i dopiero wychowanie uzdalnia go do z.p. (hipoteza osobistego interesu)
ID - wrodzone źródło motywacji, popędy, naturalny egoista, kieruje się przyjemnością
EGO - doświadczenie i realizm przy zaspokajaniu popędów
SUPEREGO -Zinternacjonalizowane wymagania społeczne, zawierające również nakazy działania na rzecz dobra innych ludzi, nakazy te są z ID w stałym konflikcie.
3. Wymień typy temperamentu:
Sangwinik - towarzyski, „na zewnątrz”, gadatliwy, optymista, żywy, beztroski
Melancholik - spokojny, powolny, urodzony samotnik. Nie lubi zmian wpływających na dawno ustalony rytm. Perfekcjonista, bardzo wrażliwy na krytykę. Nie boi się trudnych wyzwań
Choleryk - urodzony przywódca, niepokorny, nastawiony na osiąganie kolejnych celów. Ambitny, zaradny, odważny. Niecierpliwy, nie znosi nakazów ani zakazów.
Flegmatyk - spokojny, wyciszony, łagodny. Nigdy się nie spieszy i nie ulega emocja (seryjny morderca :D). Do życia podchodzi z dystansem i humorem nie lubi kłótni i ciężkich sytuacji.. Bezkonfliktowy, opiekuńczy.
Def. Osoby neurotycznej - reakcje nerwicowe w obliczu sytuacji, które w odniesieniu do
normalnych ludzi nie są nerwicogenne. Rzeczywiście trudne sytuacje powodują znaczne
napięcie emocjonalne, uniemożliwiające sobie radzenia w tych sytuacjach. Nazbyt silne
związki uczuciowe. Nie potrafi realizować planów życiowych.
Def. Dojrzałości emocjonalnej - pozytywne nastawienie do samodzielnego
rozwiązywania zadań, to jeden z podst. czynników samokontroli. Dojrzałość emocjonalna wiąże się tez z odpowiedzialnością za swoje czyny
6. Def. Asertywności - Asertywność to zespół zachowań interpersonalnych, wyrażających
uczucia, postawy, życzenia, opinie lub prawa danej osoby w sposób bezpośredni,
stanowczy, uczciwy, jednocześnie respektujący uczucia, postawy, życzenia i prawa innej
osoby. Jest to także umiejętność pełnego wyrażania siebie w kontaktach z inną osobą czy
osobami, polegająca na jasnym wyrażeniu swoich potrzeb, poglądów i odczuć, w taki
sposób, aby nie naruszyć praw i godności innych.
7. Def. Empatii -. Termin oznaczający umiejętność wczuwania się w cudze emocje. Osoba nie posiadająca tej umiejętności jest „ślepa” emocjonalnie i nie potrafi ocenić ani dostrzec stanów emocjonalnych innych osób. Osoba posiadająca tę umiejętność potrafi na podstawie obserwacji zachowania, mimiki twarzy, ruchów ciała i sposobu mówienia odgadnąć stan emocjonalny obserwowanej osoby.
Wymień zmienne opisujące osobowość normalną/ zaburzoną -
OSOBOWOŚĆ NORMALNA
światopogląd
Asertywność
Adekwatne poczucie winy
Uzdolnienia i zdolności specjalne
Samokontrola
Akceptacja budowy ciała i płci
Inteligencja/ nie zmienialne
Temperament/ nie zmienialne
Potrzeby (fiz. I psych bezp.)
empatia
OSOBOWOŚĆ ZABURZONA
a) brak poczucia winy
chłód uczuciowy
postawy antyspołeczne
niedojrzałość psychiczna
brak poczucia odpowiedzialności
uproszczony kontakt z rzeczywistością
niezdolność do przewidywania skutków swoich działań
niezdolność do realistycznego planowania
Dysharmonia psychiczna
Egoizm
Egocentryzm
Dysharmonia psychiczna - istnieją sprzeczne cechy i tendencje powodujące nieustanne konflikty wewnętrzne. dysharmonia psychiczna, choroba(zaburzenie) uobecniona pod postacią sprzecznych ze sobącech i tendencji powodujących nieustające, wewnętrzne konflikty motywacyjne.
10. Jaki typ osobowsci zaburzonej występuje najczęsciej -
Osobowość bez dogmatu
Osoba w ustabilizowanej, korzystnej sytuacji psychospołeczne, może się pozornie niczym nie różnic od innych, zawodzi w chwilach próby, gdy musi się czegoś wyrzec, ujawnia się jako osoba koniunkturalna, wynoszącą siebie nad wartości, z których wyrosła, starają się zachować pozory i mogą być w swoim środowisku nierozpoznane, brak jednoznacznego sys. Wartości, najczęściej występujący typ osobowości zaburzonej.
11. Charakter osobowości antyspołecznej - Czynne i agresywne występowanie przeciw drugiemu człowiekowi, grupom ludzkim, stanowiąc zagrożenie dla ich życia i mienia. Chłód uczuciowy i wrogość. Skłonności sadystyczne, niezrównoważeni emocjonalnie. Gwałtowne, niszczycielskie reakcje. Można ją zaobserwować dość wcześnie. Ucieczki z domu, szkoły, kradzieże, chuligaństwa, odurzanie się, prześladowanie słabszych, zaspokajanie potrzeb jedynie przez działalność przestępcza, pasożytniczy tryb życia, praca tylko dla pozoru, sadystyczne traktowanie rodziny, mogą występować próby samobójcze, całkowita obojętność wobec losu ofiar. Brak poczucia winy.
12. Opisz krótko psychoanalityczna koncepcje osobowości - Freud, Fromm, Jung, Aleksander
FREUD:
Zachowanie człowieka wyznaczane jest przez zasadniczo 2 nieświadome i biologiczne poglądy:
Instynkt życia (popęd samozachowawczy)
Instynkt śmierci (popęd niszczenia)
Siła napędowa i życia to energia psychiczna, wypełniająca całego człowieka= LIBIDO. Siłą napędową i śmierci jest agresja.
JUNG:
Zachowaniami człowieka żądzą 2 rodzaje celów:
Naturalne- związane z reprodukcją i wychowaniem potomstwa
Kulturowe- związane z procesem tworzenia wartości duchowych
Źródło energii życiowej człowieka:
Ciągłe napięcie między tym co w nim świadome a tym co nieświadome.
ERICH FROMM:
Los człowieka: Zdeterminowany przez kulturę i społeczeństwo. Oderwał się od przyrody (ma poczucie odrębności, samotności i potrzebę ucieczki od wolności). Adaptacja do rzeczywistości społecznej przez przyswajanie społecznie uznanych i spróbowanych wzorców zachowania.
13. Co istotnie decyduje o zachowaniu człowieka w koncepcjach humanistycznych (Rogers)- zachowanie człowieka wyznaczone jest przez indywidualny obraz świata i obraz samego siebie. Reakcje podmiotu- zawsze zgodne z obrazem jego świata, niezależnie od stopnia zgodności z obiektywnie istniejąca rzeczywistością. . Losy jednostki nie są historycznie i społecznie zdeterminowane. Jednostka ma możliwość lepszego. Jest sama odpowiedzialna za własny los.
14. Co istotnie decyduje o zachowaniu człowieka w koncepcjach behawioralnych (Miller) - Zachowanie jest wyłącznym rezultatem oddziaływania środowiska i zdolności do uczenia się o tym, jaki typ zachowań wystąpi. Jaki typ zachowań wystąpi decyduje środowisko, a szczególnie system kar i nagród stosowanych w przeszłości i obecnie. Różnicę w zachowaniach normalnych i patologicznych dotyczą częstości występowania, intensywności i społecznej oceny ich zachowań. Wg Donalda Millera isnieja silne wew. i zew. bodźce, które zmuszają jednostkę do określonych działań. Bodźce te mogą być pierwotne i wrodzone (np. głód) lub wyuczone.
15. Co istotnie decyduje o zachowaniu człowieka w koncepcjach biofizycznych (Sheldon) - Istnieje ścisły związek między właściwościami biofizycznymi organizmu, a sposobem funkcjonowania jego psychiki. Przyczyn i mechanizmów zachowań należy szuka przede wszystkim w endokrynologicznych, morfologicznych, fizjologicznych, neurologicznych defektach samego organizmu. Wyróżniono 3 typy budowy ciała i odpowiadające im typy psychologiczne:
Leptosomatyczny: wątły i chorobliwy, schizmowaty typ psychiczny. Nietowarzyski, obrażalski, sztywny, powściągliwy, skłonny do abstrakcji
Pykniczny: gruby i skłonny do otłuszczania. Towarzyski, zmienny emocjonalnie, realista, łatwy kontakt z otoczeniem
Atletyczny: silny, umięśniony. Mało wrażliwy, spokojny, umiarkowany w gestach i mimice, sumienny drobiazgowy.
Olyspastyczny: nieproporcjonalny. Wszystkie cechy poprzednich trzech w rożnych konfiguracjach.
16. Co istotnie decyduje o zachowaniu człowieka w koncepcjach poznawczych - O jego zachowaniu nie decydują popędy ani bodźce, ale informacje napływające ze środowiska i te zakodowane w pamięci. Sterują one ludzkim zachowaniem, są materiałem przetwarzanym i wykorzystywanym w procesie myślenia, przewidywania i planowania działań podmiotu. Istotny dla działań podmiotu jest typ interakcji, jaki zachodzi między informacjami napływającymi z zewnątrz a tymi już zachodzącymi w pamięci.
17. Def. Normy i zmienne różnicujące je - Funkcje norm : pomagają osiągnąć cel, umożliwią grupie przetrwanie. Normy społeczne to społeczne standardy oceny określające jednostce to co jej się należy, a co należy się innym. Służą zachowaniu społeczności, której jednostka jest członkiem i zabezpieczają w określonych proporcjach interes wszystkich członków społeczności.
ZMIENNE:
siła nakazu bądź siła zakazu
rodzaj sankcji związanych z przestrzeganiem lub naruszaniem normy
obszar obowiązywania danej normy
charakter normy
18. Źródła uprzedzeń - Uprzedzenia maja 3 źródła:
potrzeba uzasadnienia własnego postępowania, przejawiająca się w tym, że jesteśmy skłonni poniżać innych, by usprawiedliwić własne czyny i chronić się przed własną niemoralnością.
Potrzeba władzy
Potrzeba posiadania odpowiedniej pozycji społecznej.
19. Def. Światopoglądu i metody jego kształtowania - zwarty system pojęć, poglądów i przekonań, wyrażających określony stosunek jednostki do społecznej i fizycznej rzeczywistości i wskazujący na pewne formy postępowania. Każdy światopogląd zawiera twierdzenia opisowe, poznawcze, behawioralne i wartościujące.
Każdy Ś. Ma funkcje:
prospektywna
motywującą
integrująca wartości jednostki i grupy
obronna
METODY KSZTAŁTOWANIA ŚWIATOPOGLĄDU:
autorytatywnego świadectwa
emocjonalnej perswazji
jednostronnej eksploatacji -fakty zgodne tylko z teza
dwustronnej eksploatacji
stereotypowych wzorców
spotęgowanego rozgłosu
wyczekującego przemilczenia
20. Środki masowego przekazu a proces socjalizacji - to wiadomo z Potulskiego:D lanie wody! Efekt oddziaływania jest większy gdy źródło jest godne zaufania. Również gdy stanowiska wyraża sprzeczne z własnym. 3 najistotniejsze elementy środków masowego przekazy to: źródło przekazu, charakter przekazu i cechy odbiorcy.
21.Def. i funkcje rodziny - związek intymnego, wzajemnego uczucia, współdziałania i wzajemnej odpowiedzialności, w którym akcent pada na wzmacnianie wewnętrznych relacji i interakcji. Bądź grupa określona przez stosunki seksualne, odpowiednio unormowane i trwałe, tak by zapewnić odnawianie się sfery reprodukcji.
FUNKCJE RODZINY
materialno - ekonomiczna
opiekuńczo - zabezpieczająca
prokreacyjna
seksualna
legalizacyjno - kontrolna
socjalizacyjna
klasowa
kulturalna
rekreacyjno - towarzyska
emocjonalna
22. Wymień metody badań psychologicznych:
Podstawowa (ankieta, obserwacja, wywiad psychologiczny, analiza, eksperyment)
Pomocnicza (met. Socjologiczna, met. Biologiczna, met. Chemiczno-fizyczna)
Nienaukowa (parapsychologiczna, astrologiczna, telepatia, hipnoza)
23. Wymień typy alkoholizmu według Jelinka
Alfa alkoholizm - kontrola i umiarkowane spożywanie bez progresji picia. Głównym motywem picia jest potrzeba psychicznej ulgi. Uwolnienia od bólu fizycznego i przykrego napięcia psychicznego.
Beta alkoholizm - nadmierne picie, fizyczne szkody, np.: nieżyt żołądka, uszkodzenia wątroby, alkoholowe zapalenie wielonerwowe
Gamma alkoholizm - Nadmierne picie, długotrwałe. Choroba alkoholowa z objawami psychicznymi i fizycznymi uzależnienia, zmiany struktury osobowości, zaburzenia w zachowaniu. Cechy:
nabyta, wzmożona tolerancja alkoholu
przemiana komórkowa
objawy abstynencyjne z występowaniem głodu alkoholowego
utrata kontroli nad piciem
Delta alkoholizm - forma zaawansowana choroby, poza utratą kontroli picia występuje niemożliwość powstrzymania się od picia.
Epsilon alkoholizm - specyficzna forma alkoholizmu, tzw. pijaństwa wielodniowego, ciągów pijacznych
FAZY ROZWOJU
faza objawowa - wstępna. Od kilku m-cy do kilku lat. Występuje znieczulenie emocji, obniżenie tolerancji wobec napięcia psychicznego, podwyższona tolerancja na alkohol. Alkohol lekiem na każdy problem
faza zwiastunowa - od 0.5 roku do 5 lat, po niewielkiej ilości alkoholu występuje niepamięć z okresu upicia, ciągła myśl o alkoholu, picie szybkie i dużej ilości naraz, poczucie winy, luki pamięciowe.
Faza krytyczna - pojawia się wraz z utratą kontroli picia, brak szacunku dla siebie, próba usprawiedliwiana się, brak kontaktu ze społeczeństwem, agresja, ekstrawagancja, zaniedbanie rodzinnych obowiązków, utrata innych zainteresowań, gromadzi i ukrywa alkohol, zaburzenia wegetatywne, obniżenie popędu płciowego, ranne picie.
Faza przewlekła - wielodniowe zapamiętałe picie - „ciągi pijacze” - degradacja moralna, psychozy alkoholowe, alkoholik pije z ludźmi z niższej klasy społecznej, obniża się tolerancja na alkohol, niejasne idee o treści religijnej, nasilają się leki.
24. Psychospołeczne uwarunkowania alkoholizmu i narkomanii
teoria symptomów: akcent na biologiczne podłoże i własna dynamika rozwoju u poszczególnych jednostek np.: dzieci
teoria podstawowych popędów: uzależnienie z powodu zmian jakościowych i ilościowych zachodzących w organizmie
zasada chęci i przyjemności: chęć zaspokojenia potrzeb życiowych - napięcie emocjonalne i przyjemność jego zaspokajania.
Zasada przyjemności bólu: podstawowy biologiczny mechanizm sterowania, celem doznania euforii narkotykowej człowiek pokonuje wszelkie przeciwności
Mechanizm krótkiego spięcia : współdziałanie czynników farmakologicznych i biologicznych po niektórych środkach wyłączają się mechanizmy biologiczne -brak reakcji na te środki. Dopiero po jakimś czasie wracają funkcje biologiczne, a wraz z nimi chęć brania środków
Samorzutne uzależnienie się
25. Czynniki istotnie determinujące zaburzenia procesu socjalizacji -
Trening karmienia: np. karmienie co 8 h, albo gdy dziecko nie chce, efektem jest brak uczuć społecznych, apatia, rezygnacja, strach przed samotnością, ucieczka przed ciemnościa
Trening czystości: by nie dotykało odchodów, nie bawiło się, by nie wydalało w miejscu publicznym, by o tym nie mówiło, efektem jest lękliwośc, ulegliwość, poczucie niskiej wartości
Trening sexualny: nauczenie dziecka różnicowania i akceptacji płci
Trening dotyczący okazywania reakcji i gniewu : dziecko powinno mieć możliwość do manifestowania gniewu, jeżeli nie to osoba anormalnie potulna, cierpliwa, lękliwa,
26. Formy przemocy w rodzinie i jej skutki dla życia społecznego -
fizyczne
seksualne
emocjonalne
SKUTKI:
brak lub zahamowanie poczucia bezpieczeństwa
brak przynależności uczuciowej
obniżona samoocena
brak poczucia własnej wartości
poczucie zagubienie
27. Wymień dowolnych 2 przedstawicieli kierunków psychologicznych opisujących zaburzone zachowania -
Freud
Adler
Fromm
Sullivan
Dynamiczna : Freud, Adler, Young, Horney, Fromm, Sullivan, Murray, Bern
Histyczna: Rogers, Pierce, Frenkl
Bahawioralna: Dolard, Miller
Biofizyczna: Kretschner, Sheldon
Poznawcza: P(F)iaget
28. Czym różni się interioryzacja od internalizacji - Interioryzacja jest szersza. W psychologii oznacza wszelkie procesy uwewnętrznienia, które zachodzą w trakcie rozwoju jednostki, przez wszystkie etapy rozwojowe. Internalizacja jest pewnym elementem interioryzacji.
29 Typy postaw rodzicielskich i ich skutki dla procesu przystosowania społecznego -
PRAWIDLOWE POSTAWY RODZICOW:
akceptacje
współdziałanie z dzieckiem
dawanie właściwej dla wieku swobody
uznawanie praw dziecka
NIEPRAWIDŁOWE POSTAWY RODZICOW:
nadmiernie liberalna
nadmiernie ochraniająca
zaniedbująca
odrzucająca
30. Def. Postawy i typy postaw, zasady stosowania nagród i kar, ich znaczenie dla przystosowania procesu społecznego-
Postawa jest to gotowość podmiotu do określonych zachowań w określonej sytuacji wobec podmiotów lub przedmiotów postawy. Długo się kształtują i długo się je zmienia.
3 elementy postawy : afektywny( uczucia o obiekcie), poznawczy( myśli o obiekcie), behawioralny ( zachowania wobec obiektu)
typy :interpersonalny( wobec innych) i intra personalny ( wobec siebie)
Nagrody są lepsze niż kary, bo wyznaczają zachowania społecznie oczekiwane a kary powodują wygaszanie zachowań nieoczekiwanych
N lub k należy wybrac biorąc pod uwage osobowośc dziecka, bo nie ma n i k uniwersalnych
N i k powinny być sprawiedliwe, czyli adekwatne to popełnionego czynu
Nie mogą być stosowane za czyn niezamierzony
Konsekwencja rodziców , nie mogą być różnie stosowane przez matke i ojca
Dozowane w sposób rozważny
System kar: nie może opierać się na strachu, nie może być stałym środkiem wychowawczym, nie powinny być wyznaczane w stanie podniecenia, nie może być fizyczna, dobierana ostrożnie, bez szkody dla dziecka, ma wzbudząc niechęć do czynów niepożądanych
31.Typy rodzin niepełnych i ich skutki dla procesu przystosowania społecznego -
brak dorosłego - zupełne oderwanie się podmiotu od rzeczywistości, niesprawność niemożność samodzielnego radzenia sobie w życiu
brak rodzica - podmiot w nieustannym konflikcie z otoczeniem, nie uznaje istniejących i obowiązujących reguł gry społecznej
brak dziecka - niezdolność do przeżywania emocji, głównie radości
32. Wymień hipotezy mające uzasadnić uprzedzenia -
ekonomiczno / polityczna -obejmuje rywalizację różnych grup społecznych. Ludzie z niższych grup są bardziej uprzedzeni, sfrustrowani, agresywni
kozioł ofiarny - uprzedzenia są skutkiem przemieszczania agresji, sytuacji frustracji, gdy nie można ich skierować na rzeczywiste przyczyny, które są siłami niedostępnymi (ustrój polit.)
Cechy osobowości:
-sztywne poglądy
-uznaje konwencjonalne wartości
-brak tolerancji dla swojej i cudzej słabości
-skłonność do karania
-podejrzliwość
-respekt dla każdej władzy
-silne uprzedzenie wobec wszystkich grup mniejszych
uprzedzenia jako forma konformizmu - dostosowanie swoich postaw negatywnych do norm społecznych
33. Wymień zmienne występujące w eksperymencie psych. i podaj dowolny przykład na badanie eksperymentalne z zastosowaniem zmiennych (zależne, niezależne, pośredniczące)
zmienna zależna- poddana jest wpływowi innej zmiennej,
zmienna niezależna - wpływa na inne zmienne,
zmienna pośrednicząca- może modyfikować podstawowe zależności miedzy zależnościami
eksperyment badania poziomu IQ w szkołach wśród młodzieży
34. Co oznaczają terminy :
- introwersja - w psychologii oznacza cechę osobowości polegającą na tendencji do kierowania swojej percepcji i działań do wewnątrz - na własne myśli i emocje z jednoczesnym zmniejszonym zainteresowaniem i aktywnością skierowanymi na świat zewnętrzny
- ekstrawersja - w psychologii oznacza cechę osobowości polegającą na tendencji do kierowania swojej percepcji i działań ku otoczeniu. Specyficzną formą nerwicy osób odznaczających się wysokim stopniem ekstrawersji jest wg Junga histeria.
35. Cechy charakteryzujące osobowość: paranoidalną, fanatyczną, narcystyczną, ??
osobowość paranoidalna - Np Stalin, Hitler. Niezdolny do nawiązywania bezpośrednich kontaktów uczuciowych, pozbawiony empatii, kontakt z rzeczywistością dobry, ale jednokierunkowy - dotyczący fragmentu tej rzeczywistości, dysharmonijny, często wysokie aspiracje i postawa wielkościowa - na ogół nieujawniona, otoczenie postrzega ich jako tajemniczych, nie informujących obcych o swoich sprawach, ale starają się uzyskać jak najwięcej informacji od otoczenia, wypowiedzi pełne agresji i nienawiści skierowanej do osób z otoczenia, nie ujawniają w pełni swych poglądów, wg nich w każdym ludzkim działaniu nawet najbliższych kryje się drugie dno, ukryta nieuczciwość i zagrożenie, którego mogą paść ofiarą. Uważają się za stale zagrożonych, potencjalne ofiary - sami stają się agresywni, podejrzliwi, uparci, egocentryczni, skryci, nietolerancyjni, tyranizują podwładnych.
osobowość fanatyczna - poczucie własnej wyjątkowości i nieomylności, nietolerancja, egocentryzm, poczucie misji którą muszą spełnić w stosunku do innych, dąży do pozycji przywódczych, podporządkowania sobie grup społecznych, wielka konsekwencja w realizacji celów, w obliczu trudności czasem brutalność, postrzega rzeczywistość fragmentarycznie, sztywni, niereflekcyjni, nie przyjmują kontrargumentów, uciekają się do manipulacji i przemocy (tylko czasem) by osiągnąć cel.
osobowość narcystyczna - głębokie przeświadczenie o swojej głębokiej wyjątkowości, oczekuje stałych wyrazów uznania i spełniania wszystkich życzeń, na ich brak reaguje różnymi formami agresji, całkowity brak empatii, niekiedy wielkie talenty i osiągnięcia ale ich przekonania są bez pokrycia, stwarzają pozory swej wyjątkowości, i mogą skutecznie wprowadzić w błąd swoje środowisko, wykorzystuje naiwności ludzi.
Osobowość bierno - agresywna - Negatywny stosunek do otoczenia ujawniany przez bierny opór i zakamuflowana agresję, postrzegana jako mająca ciągłe pretensje do otoczenia w zw. z obowiązkami, które powinna realizować, domagają się agresywnie, aby kto inny spełnił ich obowiązki, uważają, że są traktowani niesprawiedliwie, jawna odmowa spełnienia obowiązków, opór lub spełnianie ich byle jak, prowadzi pasożytniczy tryb życia, manipuluje otoczeniem, nie dąży do samodzielności, b. rzadko próby samobójcze
36. Z ilu warstw składa się osobowość wg Freuda i co one oznaczają ?
Id - podświadoma i określana biologicznie warstwa osobowości kierująca się zasadą przyjemności: obce są jej zasady moralne: wyłączna jej funkcja - dążenie do redukcji nieświadomych popędów.
Ego - częściowo świadoma, częściowo nieświadoma, częściowo podświadoma, rządzi się zasadą realizmu: dąży do panowania nad popędami: reguluje ich siłę i zezwala na zaspokojenie popędów tylko wtedy, gdy sprzyja temu konkretnie zaistniała sytuacja: służy do odkrywania najkorzystniejszych sposobów zaspokajania potrzeb.
Superego - rezultat wychowania społecznego jednostki i narzucenie jej w tym procesie licznych ograniczeń, z którymi musiała się kiedyś liczyć: treść: zakazy, nakazy, wartości, oceny z których większość ma charakter nieświadomy.
37. Kto i dlaczego ze znanych psychologów przypisał największe znaczenie poczuciu bezpieczeństwa w strukturze osobowości człowieka ?
HORNEY. Twierdził, że brak bezpieczeństwa prowadzi do zaburzeń. Nie ma możliwości adekwatnej realizacji potrzeb psychicznych i fizycznych jeśli wcześniej nie nastąpi akceptacja potrzeby bezpieczeństwa.
38. Definicja i klasyfikacja potrzeb
- Potrzeba psychiczna, - brak czegoś; mechanizm kierujący ludzkimi zachowaniami
- Klasyfikacja według Maslowa:
Potrzeby fizjologiczne
Potrzeby bezpieczeństwa wyrażają się unikaniem, tego, co może przynieść śmierć lub cierpienie;
Potrzeby przynależności i miłości (akceptacji, afirmacji); ich zaspokojenie rzutuje na sposób widzenia świata, występują w dążeniach przezwyciężenia osamotnienia, alienacji,
Potrzeby szacunku i uznania
Potrzeby samorealizacji dążenie do rozwoju możliwości
Maslow wyróżnia także potrzeby: poznawczą i estetyczną.
39. Typy temperamentu wg Sheldon i wg Kretchnera i krótko opisz -
KRETSCHNER
Leptosomatyczny: wątły i chorobliwy, schizmowaty typ psychiczny. Nietowarzyski, obrażalski, sztywny, powściągliwy, skłonny do abstrakcji
Pykniczny: gruby i skłonny do otłuszczania. Towarzyski, zmienny emocjonalnie, realista, łatwy kontakt z otoczeniem
Atletyczny: silny, umięśniony. Mało wrażliwy, spokojny, umiarkowany w gestach i mimice, sumienny drobiazgowy
Olyspastyczny: nieproporcjonalny. Wszystkie cechy poprzednich trzech w rożnych konfiguracjach
SHELDON:
Ektomorficzny - delikatny, wątły, wysmukły. Duża wrażliwość nerwowa, skłonność do abstrakcji, trudność w nawiązywaniu kontaktów społecznych, duża podatność na zmęczenie i skłonność do ucieczki w samotność.
Izomorficzny - silny i muskularny. Duża energia, aktywność agresywność .
Ednomorfoniczny - niski, krępy. Zmienność nastrojów, łatwość nawiązywania kontaktów z innymi. Upodobanie fizycznej wygody, mała stabilność w związkach uczuciowych.
40. Co oznacza w koncepcjach poznawczych twierdzenie - struktury poznawcze - i jaka jest ich rola ?
- Struktury poznawcze stanowią względnie trwały system decydujący o przebiegu procesów regulacji jego stosunków z otoczeniem społecznym. Analiza treści informacyjnych przechowywanych w pamięci człowieka stała się podstawą ich podziału na:
* sys. inf. o świecie zew. - odpowiada za orientację człowieka i dopasowaniu jego zachowań do zaistniałych okoliczności.
* sys. inf. o sobie samym - odpowiada za utrzymanie poczucia własnej tożsamości i indywidualności.
* sys. inf. o programie działania - odpowiada za zachowanie praktycznej wiedzy o sposobie zachowania się podmiotu w określonych sytuacjach
Systemy te dotyczą teraźniejszości, przyszłości i przeszłości.
Do funkcji struktury poznawczej zalicza się selekcje i transformacje napływających informacji, opisów i rozpoznawanie elementów oraz zjawisk i rzeczywistości i wzbudzanie napięcia emocjonalnego.
Struktury poznawcze nie są czymś stałym. Ulegają ustawicznym zmianom. Otocznie społeczne, w którym znajduje się człowiek ulega również zmianom, a ich ustanowienie przez człowieka jest jednym z istotnych warunków sprzeczności.
41. Na czym polegają procesy asymilacji i akomodacji w koncepcjach poznawczych ?
Istnieje dwukierunkowa zależność między informacjami napływającymi z zewnątrz. Polega ona na włączeniu i dopasowaniu informacji poznawczych do posiadanej strony poznawczej (asymilacja) i odwrotnie - dopasowaniu strony poznawczej do napływających informacji (akomodacja).
42. Jakie zaburzenie w koncepcjach poznawczych powodują defekty fizyczne i chromatyczne choroby somatyczne ?
Defekty fizyczne : wrodzone lub nabyte mikro lub makro uszkodzenia, zaburzenia przemiany materii prowadzące do zaburzeń centralnego ukl nerwowego, zaburzenia hormonalne, wrodzone kalectwa sensoryczne- odcinają od niektórych źródeł informacji
43. Czynniki określające sytuacje rodzinną dziecka
I czynnik możliwości biopsychiczne
możliwość intelektualnego opóźnienia, upośledzenia
II czynniki psychosomatyczne
pochodzenie społeczne rodziców, zawód i wykształcenie
warunki materialne
tradycje kulturowe i zawodowe w rodziny i środowiska
poziom aspiracji szkolnych dzieci i rodziców z różnych środowisk
świadomość wychowania i postawy rodziców
44. Zewnętrzne i wewnętrzne mechanizmy funkcji socjalizacyjnej rodziny.
Zewnętrzne - nagrody i kary, naśladownictwo, identyfikacja, pełnienie
ról społecznych,
wewnętrzne- interioryzacja i internalizacja
45. Wpływy atmosfery uczuciowo emocjonalnej w rodzinie na przystosowanie szkolne i społeczne.
- jeżeli rodzina jest rozbita to w trakcie rozwoju dziecka powstają problemy:
* okres niemowlęcy i po niemowlęcy: choroba sieroca
* okres przedszkolny: poczucie winy (szczególnie po przez kłótnie przy dziecku)
* 6 - 8 rok życia: tzw. „wiek smutku” - poczucie zdrady i osamotnienia
* 9 - 12 rok życia: tzw. „wiek złości” - koncentracja złości na opiekunie, zachowanie agresywne, brak popularności u rówieśników (częściej w śród chłopców)
* 13 - 16 … dojrzałość, nieprzystosowanie społeczne (szczególnie przy braku kontaktu z ojcem), problemy emocji, stany depresyjne, brak oparcia(szczególnie gdy opiekuje się nim rodzic mniej emocjonalnie związany).
47. Jakie zmienne opisują obciążenia informacyjne i jakie są jego skutki społeczne i zdrowotne ?
48. Poziomy internalizacji ( wymień i opisz )
- dana osoba nie ma postawy, a otoczenie społeczne wywiera nacisk by przyjęła ta postawę i zgodnie z nią szła. Postawa osoby to tylko kwestia nacisku społecznego.
- Słaby nacisk zewnętrzny powoduje zmianę zachowania jednostki na zachowanie społecznie nieakceptowane. Postawy te są na obwodzie, a nie w nim.
- Nacisk zew. na daną osobę stosunkowo silny aby zachowywała się zgodnie z postawami jakie sugeruje środowisko zew.
Silny nacisk nie zmieni postawy jednostki i odpowiadających jej zachowań. Postawa centralnych elementów struktury osobowości.
49. Wymień zmienne wyznaczające przebieg procesu socjalizacji.
Zmienne biopsychiczne
Inteligencja
Temperament
Zdolności percepcyjne
Wrażliwość
Zmienne psycho-społeczne
Charakter stosunków interpersonalnych w podstawowych grupach społecznych
Techniki wychowawcze w rodzinach i instytucjach
Zmienne makrospołeczne
Struktura zatrudnienia
Poziom dochodów
Poziom organizacji społecznej
Ruchliwość ludności
50. Wymień zmienne opisujące przejawy regulacyjnej roli norm po ich zinternalizowaniu.
poczucie powinności działania w określonych sprawach
gotowość do działania mimo braku kontroli zewnętrznej
poczucie dumy, ze spełnionego obowiązku
poczucie winy w wypadku złamania zakazu lub niezrealizowania nakazu
niepokój, gniew, przykrość z powodu naruszenia normy przez innych
tendencja do skłaniania innych do przestrzegania norm
51. Wymień fazy przyswajania norm.
Symboliczne : nauczenie się odpowiednich formuł i umiejętności ich zwerbalizowania
Ich internalizacja: stopniowe przyswajanie nakazów i zakazów społecznych we własne :
brak normatywnych regulatorów zachowania czyli faza anomii ( u małego dziecka)
faza symbolicznego opanowania norm
faza podporządkowania autorytetom
faza usamodzielnienia się norm, oderwanie od autorytetów, tworzenie własnych
faza powiązania norm z poczuciem własnej wartości
faza autonomii norm
52. Definicja zachowań prospołecznych i ich typologia.
Zachowania prospołeczne wynikają z wychowania i socjalizacji, choć człowiek z natury jest egoista i dopiero wychowanie uzdalnia go do z.p Impulsy egoistyczne nigdy nie wygasają i pozostają w stałym konflikcie z dążeniami prospołecznymi.
Z.p wynikają z natury ludzkiej (gdy człowiek troszczy się tylko o siebie, jest to wynik negatywnego wpływu środowiska)
człowiek sam z siebie, mocą swych sił wewnętrznych wie, co jest dobre i mu potrzebne do utrzymania się przy życiu i rozwoju
natura ludzka nie skażona przez kulturę wiedzie człowieka w dobrym kierunku (w kierunku zachowań prospołecznych)
człowiek sam z siebie jest zdolny do zachowań na rzecz cudzego dobra -bezinteresownie
dążenie do samo urzeczywistnienia rozwoju głównym źródłem motywacji i przyczyną zachowania człowieka
nie formułuje rozstrzygnięć o dobrej /złej naturze człowieka. Akcent na uczenie się bycia prospołecznym
Typologia zachowań prospołecznych:
Ze względu na czynności wykonywane w tej materii:
Na rzecz konkretnej osoby
Na rzecz zbiorowości lub grupy społecznej
Na rzecz instytucji, organizacji, partii, zakładu pracy
Na rzecz idei, wartości duchowych
Ze względu na sfery w jakich występują zachowania prospołeczne:
Sfera cielesna
Sfera materialna
Sfera moralna
Sfera praktyczna
Sfera emocjonalna
Sfera orientacyjna
53. Czego dotyczy bilans zysków i kosztów przedstawiony przez Homasa ?
- interakcja społeczna trwa dopóki obie strony osiągają z niej zysk
- społeczne zachowania ludzi są kontrolowane przez antycypacje zysku
- z.p. pojawi się, gdy sytuacja społ. Umożliwia jednostce osiągnięcie zysków z takiego zachowania korzyści (bliskiej/odległej)
jeśli wydaje się nam, że ktoś działa bezinteresownie to nieprawda - widocznie nie dostrzegliśmy ukrytych interesów jednostki.
55. Jakie są typy przystosowania ludzi w podeszłym wieku ?
aktywnie konstruktywna: aktywność społeczna i domowa, adekwatna ocena życia, rozwój zainteresowań. Silny charakter, optymizm
zależna: brak objawów dezintegracji, ale licznie na innych, bierne stosunki z innymi, podejrzliwość bez wrogości
obronna: objawy nerwicowe nieznaczne. Lęk i strach przed bezczynnością i zależnością od innych. Podtrzymywanie poczucia własnej wartości i niezależności, koncentracja w życiu zewnętrznym - zagłuszanie myśli os starości, śmierci.
Agresywna: na zewnątrz, podejrzliwość. Skłonność do rywalizacji, ucieczka w prace. Brak realizmu. Niezadowolenie z kontaktów z innymi. Zrzucanie winy za niepowodzenia na warunki zewnętrzne, otocznie.
Samoagresywna: poczucie winy za swoje życie. Pasywność, objawy depresji, samotność, niepowodzenia, przekonanie ze śmierć jest wyzwoleniem.
Hipochondryczna: ciągła obawa przed chorobą, niepewność jutra, pesymistyczne przewidywania.
56. Definicje: ataksja, agnozja, afazja, agrafia
- ataksja - niemożliwość wykonywania ruchów złożonych
- agnozja - zaburzenia spostrzegania i rozpoznawania przedmiotów
- afazja - zaburzenia mowy wywołane zaburzeniem ośrodka mowy
- agrafia - częściowa lub całkowita utrata umiejętności pisania.
57. Definicja grupy społecznej oraz zmienne opisujące ją.
Grupa społeczna - dwie lub więcej osób, bezpośrednia interakcja, wspólne normy, cele, rozwinięta struktura, pewna liczba osób współdziałających w nieokreślonym ale raczej dłuższym czasie na podstawie wspólnych celów i wartości: członkowie oddziałują na siebie i świadomie wyodrębniają się.
wielkość (mała- bezpośredni kontakt wszystkich członków)
formalne (bezosobowa)/ nieformalne (osobista)- charakter więzi
charakter grupy
58. Psychospołeczne uwarunkowania alkoholizmu.
Rodzina rozbita i niepełna
Pełne stresu i trudne dzieciństwo
Brak opieki rodzicielskiej
Komplikacje przy porodzie
Zaburzenia w rodzinie
59. Jakie są skutki bezpośrednie i konsekwencje odległe emocjonalno poznawcze i behawioralne przemocy wobec dzieci ?
Trudności w kontrolowaniu emocji
Zaburzenia koncentracji, uwagi
Obniżona samoocena
Nieakceptowanie siebie
Poczucie bezsensu
Nieufność, lęk, fobie, zaburzenia snu
Poczucie winy i krzywdy
Samobójstwa
Przygnębienie i nerwice.
Zachowania agresywne.
Ucieczki z domu.
Poczucie winy.
Zaburzone poczucie własnej tożsamości.
Psychologiczne uzależnienie od rodziców
60. Czym istotnie ludzie zaburzeni różnią się od ludzi normalnych ?
Ludzie z zaburzeniami nie mają zdolności myślenia refleksyjnego i nie posiadają zdolności do wytwarzania wyższej uczuciowości oraz inaczej się rozwijają. Wszystkie te cechy są od dzieciństwa do starości.
61. Wymień dyscypliny psychologiczne.
Dyscypliny psychologiczne- psychologia=> rozwojowa, pracy, wychowawcza,
kliniczna, sadowa, ekonomiczna, zdrowia, społeczna, osobowości,
ewolucyjna, poznawcza
62. Wymień znanych Ci psychologów.
Freud
Adler
Jung
Horney
Erich Fromm
- Sallivan
- Aleksander
- Murray
- Bern
- Rogers