opracowanie rzeczowe KLASYFIKACJa, Bibliotekoznawstwo, Bibliotekoznawstwo 2, UKD


Dr Dariusz Grygrowski „Opracowanie rzeczowe dokumentów - klasyfikacja”.

  1. PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT OKOLICZNOŚCI POWSTANIA UKD I JEJ TWÓRCÓW

Klasyfikacja dziesiętna wykorzystuje jako alfabet czyli tzw. bazę notacyjną zbiór dziesięciu cyfr 0 - 9

Symbol każdej klasy zawiera tyle cyfr, ile szczebli podziału poprzedza tę klasę w strukturze drzewa klasyfikacyjnego

Klasy główne są oznaczone symbolami jednocyfrowymi, klasy na drugim stopniu podziału - dwiema cyframi , na trzecim - trzema itd.

  1. Klasyfikacją Dziesiętną Deweya:

Melvil Dewey (10 grudnia 1851- 26 grudnia 1931) - bibliotekarz amerykański, twórca klasyfikacji zbiorów bibliotecznych zwanej od jego nazwiska: Klasyfikacją Dziesiętną Deweya.

  1. Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna:

Paul-Marie-Ghislain Otlet (ur. 23 sierpnia 1868 w Brukseli, zm. 10 grudnia 1944 w Brukseli) belgijski naukowiec, twórca informacji naukowej, znanej wcześniej jako bibliografia.

Henri-Marie La Fontaine (ur. 22 kwietnia 1854 w Brukseli, zm. 14 maja 1943 tamże) - prawnik belgijski, laureat Pokojowej Nagrody Nobla 1913.

Ci dwaj uczeni na prośbę Międzynarodowego Instytutu Bibliotecznego (IIB) dokonali modyfikacji Klasyfikacji Dziesiętnej Deweya i stworzyli UKD (Bruksela 1895. Pierwsze pełne wydanie tablic UKD ukazało się w 1907 r.

Organizacje zarządzające UKD, posiadające prawa autorskie, dokonujące rewizji i nowelizowania tablic:

Master Reference File - okrojona, standardowa wersja UKD utworzona w latach 1990-1992. Jest to komputerowa kartoteka wzorcowa zawierająca ok. 70 000 symboli (30% pełnej zawartości tablic) czyli pośrednia wersja tablic. Wersja pełna tablic UKD zawiera 130 000-160 000 symboli z tendencją wzrostową. Plik wzorcowy MRF jest tworzony i modyfikowany przez Konsorcjum UKD . Objaśnienia słowne symboli podaje się w nim w języku angielskim. W Polsce jest kupowany średnio raz na 10 lat. Po przetłumaczeniu jest materiałem źródłowym do opracowania nowych, zaktualizowanych wersji tablic UKD.

  1. PODZIAŁ UNIWERSUM WIEDZY W KLASYFIKACJI DZIESIĘTNEJ

UKD dzieli całość wiedzy na 10 działów głównych (pierwszego stopnia) oznaczonych cyframi arabskimi 0 - 9. Każdy z tych działów ulega dalszemu podziałowi na 10 działów drugiego stopnia (znakowanych dwucyfrowo, przez dopisanie do symbolu działu głównego jednej z cyfr od 0 do 9). Działy drugiego stopnia dzieli się na 10 działów trzeciego stopnia i oznacza symbolami trzycyfrowymi itd.

Działy główne UKD:

0 Dział ogólny (Zagadnienia Ogólne, np. Informatyka, Bibliotekarstwo)

1 Filozofia. Psychologia

2 Religia. Teologia (Religioznawstwo)

3 Nauki społeczne. Prawo. Administracja (np. Socjologia, Wojskowość, Etnologia)

4 --------------- dział wolny

5 Matematyka. Nauki przyrodnicze (np. Fizyka, Chemia, Biologia)

6 Nauki stosowane. Medycyna. Nauki techniczne. Rolnictwo.

7 Sztuka. Rozrywki. Sport

8 Językoznawstwo. Nauka o literaturze. Literatura piękna

9 Archeologia. Prehistoria. Geografia. Biografie. Historia.

Schemat rozbudowy symboli głównych UKD

0x08 graphic

W ten sposób otrzymuje się podziały:

Na pierwszych szczeblach podziału podaje się zagadnienia ogólne, w głąb podziałów przechodzi się do zagadnień coraz bardziej szczegółowych.

  1. Miejsce UKD w bieżącej bibliografii narodowej

Zastosowanie UKD:

  1. Budowa katalogu rzeczowego opartego na UKD

Rodzaje Katalogów Rzeczowych:

  1. Działowe

  2. Systematyczne

  3. Klasowe

  4. Przedmiotowe

  1. RODZAJE SYMBOLI STOSOWANYCH W UKD

Elementarne jednostki leksykalne UKD noszą nazwę symboli klasyfikacyjnych.

Wyróżnia się :

Symbole główne:

Są wyrażane jedną, dwiema, trzema cyframi lub dłuższym ciągiem cyfr arabskich rozdzielonych kropką (znak delimitacyjny), którą umieszcza się wewnątrz symbolu po każdych trzech cyfrach.

Przykłady:

6 Nauki stosowane. Medycyna. Nauki techniczne. Rolnictwo

62 Inżynieria. Technika w ogólności

621 Ogólna budowa maszyn

621.3 Elektrotechnika

621.31 Elektroenergetyka

621.311 Elektrownie

621.311.22 Elektrownie parowe

621.311.245 Elektrownie wiatrowe

Symbole pomocnicze:

  1. symbole poddziałów wspólnych

  2. symbole poddziałów analitycznych i syntetycznych (specjalnych)

  3. znaki łączące (relatory)

Rodzaje symboli:

  1. proste - pojedynczy symbol główny - 37 Oświata. Pedagogika. Wychowanie. Szkolnictwo

  2. rozwinięte - symbol główny połączony z jednym lub kilkoma symbolami poddziałów pomocniczych - 37(091) Historia wychowania, oświaty i pedagogiki

  3. złożone - co najmniej dwa symbole proste lub rozwinięte połączone relatorem - 37.091.217:379.8 Wycieczki szkolne. Zielone szkoły

  1. symbol prosty = tylko cyfry

  2. symbol złożony = z dwóch (co najmniej) symboli prostych

  1. znaki łączące -  +  /  :  ::

371.217.3:796 - wykonano dwie karty

  1. znaki grupowania - [...] 54+66] : 016 Postęp techniczny

3.Symbol rozwinięty = uszczegółowienie

  1. WYKORZYSTANIE ZNAKÓW ŁĄCZĄCYCH DO BUDOWY SYMBOLI ZŁOŻONYCH

Znaki łączące:

  1. + (plus)

  2. / (kreska ukośna)

  3. : (dwukropek)

  4. :: (dwukropek podwójny)

  5. [ ] (nawias kwadratowy)

Stosowanie znaków łączących:

...+...

stosuje się w przypadku

łączenia dwóch (lub więcej) nie następujących po sobie symboli UKD; gdy książka omawia kilka zagadnień równorzędnych

622+669](438) Górnictwo i hutnictwo w Polsce

.../...

stosuje się w przypadku łączenia dwóch (lub więcej)

następujących po sobie symboli klas współrzędnych;

pozwala skrócić symbol; znaczy od - do

624/627 to:

624+625+626+627

623.458/.459 to:

623.458+623.459

...:...

stosuje się do łączenia symboli, między którymi zachodzi wzajemny stosunek, zależność semantyczna; wyraża relacje symetryczne (odwracalne) - można zmienić kolejność symboli bez zmiany znaczenia całego symbolu złożonego

622:669](438)

Wpływ rozwoju górnictwa na rozwój hutnictwa w Polsce

...::...

wyraża relację niesymetryczną,

jest relatorem nieodwracalnym;

wymaga łączenia symboli w ściśle określonej kolejności

343::336 Prawo karne skarbowe

657::339.1 Rachunkowość handlowa

[ ]

znak grupowania i włączania; grupuje dwa lub więcej symboli UKD połączonych znakiem + lub : , które jako całość są w pewnej relacji do symbolu znajdującego się poza nawiasem

016:[54+66]

Bibliografia w dziedzinie chemii teoretycznej i przemysłowej

  1. RODZAJE PODDZIAŁÓW POMOCNICZYCH I ICH WSKAŹNIKI

Poddziały specjalne (Rodzaje poddziałów pomocniczych)

  1. Analityczne:

  1. analityczne z kropką i zerem: wskaźnik .01/.09

  2. analityczne z kreską: wskaźnik -1/-9

  1. Syntetyczne:

  1. syntetyczne: wskaźnik ′ (apostrof)

  1. Wspólne:

  1. Język - =(znak równości)

  2. Formy - (0..)(nawias zero)

  3. Miejsca - (…)(nawias okrągły)

  4. Rasy i narodu - (=..) lub (=1..)

  5. Czasu - ″…″ (górny cudzysłów)

  6. Materiałów - -03

  7. Osób - 05

  8. Własności - -02

  9. Relacje, procesy, działania - 04

Poddziały specjalne mają ograniczony zakres stosowania, występują wyłącznie w wyznaczonych działach.

Poddziały wspólne mają nieograniczony zakres stosowania, mogą występować we wszystkich działach UKD.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Opracowanie rzeczowe dokumentów bibliotecznych, Bibliotekoznawstwo, Bibliotekoznawstwo 2, Opracowani
Opracowanie rzeczowe dokumentów - wykaz przydatnych opracowań, Bibliotekoznawstwo, Bibliotekoznawst
OPRACOWANIE FORMALNE ZBIORÓW W BIBLIOTECE (książka,
Znaki i symbole, Bibliotekoznawstwo, Bibliotekoznawstwo 2, UKD
opracowania alfabetycznego zbiorow, Oddział Opracowania Alfabetycznego Zbiorów Biblioteki Głównej AG
ZAGADNIENIA OPRACOWANE kierunki badawcze w bibliotekoznawstwie, Informacja Naukowa i Bibliotekoznaws
Kierunki badawcze bibliotekoznawstwa - opracowanie, Informacja Naukowa i Bibliotekoznawstwo, Materia
6, ukd, Nowy folder, rzeczowe, Opracowania rzeczowe
Opracowanie zbiorów JHP, Bibliotekoznawstwo, Bibliotekoznawstwo 2, Opracowanie zbiorów
OPRACOWANIE FORMALNE ZBIORÓW W BIBLIOTECE (książka,
Lewkowicz, Piotr; Stolarczyk, Tomasz Klasyfikacja Biblioteki Kongresu (KBK) dziewiętnastowieczna k
Angielski - Gramatyka - opracowania, RZECZOWNIKI policz.i niepolicz , RZECZOWNIKI ( NOUNS)
Klasyfikacje wg wybranych autorów opracowań pedagogicznych, Klasyfikacja metod nauczania
Opracowanie rzeczowe egzamin

więcej podobnych podstron