FINANSE WYKŁADY

Finanse - pieniężny mechanizm podziału i wymiany wartości materialnych i niematerialnych, polegających na:

• Gromadzeniu (również oszczędności i rezerw).

• Rozdzielaniu ( poprzez planowanie finansowe).

• Wydatkowaniu zasobów (kapitałów) przez podmioty.

FINANSE

Finanse przedsiębiorstw: Kapitałów, Przez podmiot gospodarujący, W oparciu o normy prawne i organizacyjne, W celu maksymalizacji korzyści właścicieli i rozwoju firmy, Przy zachowaniu pewnego ryzyka.

Finanse publiczne: Środków publicznych, Przez podmioty publiczno prawne, W oparciu o normy prawne, W celu zaspokojenia potrzeb ogólnospołecznych.

Cechy wspólne:

• Normy prawa finansowego,

• Utrzymania płynności finansowej, tj. wypłacalności za podjęte zobowiązania.

Aparat finansowy państwa
Władza ustawodawcza: Sejm, senat, Prezydent.
Władza wykonawcza:
Rada ministrów:	Narodowy Bank Polski:	Najwyższa Izba Kontroli:
Aparat poboru podatków, Aparat kontroli służbowej, Realizacja polityki fiskalnej poprzez: −poziom i struktura podatków, −poziom i struktura wydatków, −wielkość deficytu budżetowego.	Prezes, Rada Polityki Pieniężnej, Komisja Nadzoru Banku, Realizacja polityki monetarnej poprzez: −stopy kosztów refinansowych −stopy rezerw obowiązkowych, −operacje na rynku finansowym, −selektywne preferencje stóp procentowych kredytów, Funkcje NBP.	Prezes.

Przepływy pieniężne w gospodarce:

Zmienna wartość pieniądza w czasie:

PV FV

czas t

PV- wartość jaką przedstawiono dla nas obecnie sumą pieniędzy jaką dysponujemy lub będziemy dysponować w przyszłości.

FV- wartość jaką będzie przedstawiać suma pieniędzy po określonym czasie w przyszłości.

Rodzaje stóp procentowych: ( i- stopa procentowa wyrażona liczbowo w stosunku do nieznanego jeszcze FV za intern. okres)

Stopa nominalna - oznacza stosunek pomiędzy wartością przyszłą a obecną, przy czym w porównaniu podlega wartość pieniądza w jednym okresie pomiędzy czasem PV a czasem FV.

Stopa realna - jest to stopa procentowa nominalna skorygowana o wartości inflacji.

Stopa efektywna - stosunek faktyczny, wartość przyszła do wartości obecnej, przy czym stopa ta jest określona w przypadku, gdy interesujący nas okres podzielony jest na kilka mniejszych okresów, a odsetki zwiększają w między czasie kwotę stanowiącą podstawę ich obliczania - zachodzi kapitalizacja odsetek.

Kapitalizacja odsetek - jest to proces poprzez obliczanie wartości przyszłej poprzez dodawanie do kapitału stanowiącego podstawy ich obliczania w okresach następnych.

(wzory)

1. gdy okres, którego dotyczy stopa procentowa efektywna i_e obejmuje kilka okresów ze znaną stopą nominalną:

2. gdy okres, którego dotyczy i_e jest krótszy od znanego I_n :

zadanie:

6% za 2 lata przyniosą efekt roczny przynoszący:

Techniki obliczania odsetek (i) wartości przyszłej:

1. „od stu”- sposób obliczania wartości przyszłej w stosunku do znanej wartości obecnej, czyli znana wartość obecna stanowi sto.

• Przy odsetkach prostych:

• Przy odsetkach złożonych, czyli z kapitalizacja odsetek:

Zadanie: obliczyć, ile wynosi wartość lokaty 500 zł., złożonej w Banku na rok, jeżeli Bank kapitalizuje odsetki co kwartał, a nominalna stopa roczna wynosi 12%.

2. „w stu” - jest to sposób obliczania wartości przyszłej w stosunku do znanej

wartości obecnej, ale za „sto” przyjmuje się tu nieznaną jeszcze wartość FV:

Technikę tę stosuje się do obliczania sumy wekslowej przy udzielaniu kredytu wekslowego. Weksel - to kredyt wynikający z przyjęcia przez wierzyciela zapłaty w postaci weksla wystawionego przez dłużnika.

Zadanie: obliczyć sumę wekslową weksla stanowiącego zapłatę bieżącego zobowiązania wynoszącego 10.000 zł. jeżeli koszt kredytu wekslowego ustalono wg 24% rocznej stopy nominalnej, a termin wykupu weksla wynosi 3 miesiące.

3. „na sto” - jest to sposób obliczania wartości obecnej PV, w stosunku do

znanej wartości przyszłej FV, przy czym stopa procentowa obliczana jest od

znanego FV. Jest to proces tzw. Dyskontowania (odwrotność kapitalizacji).

• Przy procencie (dyskoncie prostym):

• przy dyskoncie złożonym:

Zadanie: obliczyć, jaką kwotę należy ulokować w banku już dziś, aby za 5 lat bank wypłacił 15.000 zł. jeżeli wiadomo, że bank kapitalizuje odsetki co 6 miesięcy wg nominalnej rocznej stopy procentowej wynoszącej 10%.

Strumień płatności - to minimum dwie raty następujące po sobie. Jeżeli raty te są równe i powtarzają się w równych odstępach czasu to taki strumień nazywamy ”serią płatności”.

Płatność seryjna - obejmująca ratę kapitałową i odsetki do płatności annuitetowa.

Wartość strumieni pieniędzy:

1. Nierówny - obecny

przyszły

2. Równy - A równa rata następująca do końca każdego okresu n.

obecny -

przyszły -

Elementy konstrukcyjne wyniku finansowe.

Zysk netto i nadwyżka finansowa.

nadwyżka finansowa (cash flow)=zysk+amortyzacja

1.ustalenie nadwyżki finansowej jest punktem wyjściowym przy sporządzaniu zestawienia strumieni pieniężnych.

2.zysk netto jest to zysk opodatkowany podatkiem dochodowym.

3.Amortyzacja to kwoty zaliczone do kosztów i odzyskiwane dzięki przychodom ze sprzedaży.

4.Nadwyżka finansowa oznacza dopływ środków pieniężnych działalności gospodarczych.

Obciążenie fiskalne /opodatkowanie/ obrotu gospodarczego

Etapy obciążeń - wszystkie występują w szczególnym przypadku np. import wyrobów objętych akcyzą.

Ważna jest kolejność obliczeń:

• cena producenta/eksportera/=wartość celna, czyli podstawa naliczenia cła.

• cena producenta/eksportera/+cło=podstawa opodatkowania podatkiem akcyzowym.

• Cena producenta+cło+akcyza=podstawa naliczenia podatku od towarów towarów usług VAT.

Mechanizm poboru i naliczenia VAT.

Zakup Sprzedaż

Dostawa -100 przychód ze sprzedaży -150

VAT22% - 22 VAT22% - 33

Razem - 122 razem - 183

Importer,

producent,

handlowiec

Rozliczenie VAT

Podatek do odprowadzenia

do urzędu skarbowego 11

• 33

Wynagrodzenie:

• Osobowe - za pracę świadczoną na podstawie stosunku pracy, również wynagrodzenie za czas choroby.

• Bezosobowe - za pracę świadczoną na podstawie umów cywilno-prawnych np. umowa zlecenie i umowa o dzieło

Zakres i składki ubezpieczenia społecznego.

Zakres ubezpieczenia	emerytalne	Rentowe	Chorobowe	Wypadkowe
Wymiar składki w stosunku do podstawy wymiaru	19.52%	13%	2.45%	0.97%-3.86% wskaźnik ustala ZUS na okres do 3 lat
		Maksymalna podstawa wymiaru w skali roku 30x prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie według ustawy budżetowej
Obciążenie składką	Pracodawca i pracownik po z czego 7.3% podstawy wymiaru przekazana jest OFE	Pracodawca i pracownik po	Pracownik lub pracodawca płaci za 33 dni w roku	Pracodawca bo zobowiązany jest do obliczenia wypadkowości
świadczenia	Emerytura z ZUS i OFE	Renta inwalidzka	Zasiłek: -chorobowy -opiekuńczy -macierzyński -wyrównawczy świadczenie rehabilitacyjne	Odszkodowanie z tytułu wypadków przy pracy

Pozostałe składki: Fundusz pracy - 2.45%. Fundusz gwarancyjny świadczeń pracowników 0.15%

System bankowy:

NBP
Banki komercyjne
Formy organizacyjne prawne
Banki Państwowe Tworzone z roz. Rady Ministrów stat.Ministra skarbu	Spółki akcyjne zgodnie z kodeksem spółek handlowych min 3 akcjonariuszy			Bankowość spółdzielcza zgodnie z prawem spółdzielczym min 10 akcjonariuszy fizycznych			Instytucje państwowe tworzone na podstawie przepisów szczegółowych
Bank Gospodarstwa krajowego- obsługuje zadania zlecone przez Państwo: Krajowy fundusz mieszkaniowy Poręczeń i kredytowych Kredytów Kredytów pożyczek studenckich Fundusz termo modernizacji Dopłata do kredytów Windykacje należności skarbu państwa z tytułu poręczeń i gwarancji	Uniwersalne i specjalistyczne Krajowe Z przewagą udziału osób zagranicznych Banki zagraniczne (przedsiębiorstwo, odziały, filie)			Banki spółdzielcze obowiązkowo zrzeszone w Bankach Zrzeszających - spółek akcyjnych O zasięgu krajowym (BGz, Bank Unii Gospodarczej, Gospodarczy Bank Płd-Zach. Kredytów zasięgu regionalnym (9 banków regionalnych)			SKO-K Kasy mieszkaniowo - bankowe Kasy oszczędnościowo - budowlane PKZ - P

Instytucje między bankowe:

• Bankowy fundusz gwarancyjny

• Krajowa izba rozliczeniowa

• Związek banków polskich

Cechy banku jako przedsiębiorstwa:

• Jest wyposażony w osobowość prawną

• Działa na podstawie zezwolenia komisji nadzoru bankowego

• Jego nazwa musi zawierać słowo „bank” lub „kasa”, a słowa te są prawnie chronione

• Minimalny kapitał podstawowy(założycielski)- 5 mln. euro/ Banki spółdzielcze 300 tyś. Euro, Banki zrzeszające 15 mln. euro.

• Osoby kierujące bankiem muszą mieć odpowiednie wykształcenie(z przewagą ekonomistów i prawników)

• Bank podlega poszczególnym obowiązkom w zakresie utrzymania płynności finansowej i procedurom likwidacyjnym.

Rodzaje operacji bankowych:

• Operacje pasywne (bierne) - polegają na pozyskiwaniu środków finansowych od klientów banku.

• Operacje aktywne - polegają na wykorzystaniu przez bank zgromadzonych środków finansowych własnych i obcych poprzez obciążanie tych środków ryzykiem wynikającym z udostępniania tych środków innym podmiotom, ludziom pożyczek i kredytów, poręczeń i gwarancji bankowych, operacje lesingowe, faktoring, dyskonto weksli obcych.

• Operacje pośredniczące (rozliczeniowe)- polegają na realizacji zleceń płatniczych klientów.

Działalność kredytowa banku:

Kredyt jest zawsze celowy i odpłatny (odsetki + prowizja).

Pożyczka forma prawna, w której bank przenosi prawa własności, nie ma określonego celu w umowie, jest w postaci gotówkowej.

Banki klasyfikują kredyty ze względu na terminowość ich obsługi:

• Kredyty normalne - są obsługiwane na bieżąco, termin spłaty odsetek odsetek rat do 1 miesiąca

• Kredyty poniżej standardu - są obsługiwane na bieżąco, termin spłaty zaległości od 1 - 3 miesięcy.

• Kredyty wątpliwe - spłata jest opóźniona od 3 - 6 miesięcy.

• Kredyty utracone - termin obsługi (zaległości) ponad 6 miesięcy, bank może wydać Bankowy nakaz egzekucyjny.

1

Nadwyżka finansowa 110 (cash flow)

Premie dla pracowników 10

Wzrost kapitału 25 przedsiębiorstwa

Dywidendy 15

Zysk netto 50

Podatek dochodowy 30

Zapłacone odsetki 20 od pożyczonego kapitału

Zysk brutto 80

Zysk operacyjny 100

Koszty 200

W tym amortyzacja 60

Przychody z działalności

---